Μήπως τελικά οι αγχώδεις άνθρωποι είναι υπερήρωες;

Αεικινησία. Δύσπνοια. Δυσκολία συγκέντρωσης. Δυσκολίες στον ύπνο. Ταχυκαρδίες. Αίσθηση επερχόμενης καταστροφής. Κρίσεις πανικού. Τρέμουλο. Ιδρώτας. Μήπως σας φαίνεται σαν αυτά τα συμπτώματα να ανήκουν σε κάποιον υπερήρωα; Ούτε καν!

Το άγχος διαγιγνώσκεται ως ασθένεια στη σημερινή εποχή• από τις πιο συχνές ψυχικές διαταραχές στον Δυτικό κόσμο και όχι μόνο. Το άγχος επηρεάζει πάνω από 40 εκατομμύρια ενήλικες το χρόνο, που αντιστοιχεί στο 18% του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι αγχώδεις διαταραχές αναπτύσσονται από μία σύνθετη σειρά παραγόντων κινδύνου, όπως κληρονομικότητα, εγκεφαλική χημεία, προσωπικότητα και γεγονότα ζωής. Γιατί όμως οι επιστήμονες σχετίζουν τους ανθρώπους που παλεύουν με αυτό το δύσκολο πρόβλημα, με υπερήρωες;

Τι είναι ακριβώς το άγχος;Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με στρεσογόνους παράγοντες, όπως μια δημόσια ομιλία, μια μεγάλη αλλαγή στη σχέση ή γενικά στη ζωή, μια απόφαση που πρέπει να παρθεί, μια σύγκρουση κλπ., το άγχος συχνά κάνει την εμφάνισή του. Όταν το άγχος επιμένει έντονα και προκαλεί δυσλειτουργία στην καθημερινότητα, τότε υπάρχει μια πιθανότητα να αποτελεί σύμπτωμα ενός σοβαρότερου ψυχικού προβλήματος.

Το άγχος μπορεί να έρθει με τη μορφή μιας ποικιλίας διαφορετικών ψυχικών διαταραχών, με κοινά χαρακτηριστικά το φόβο και την νευρικότητα. Αν και ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που εκφράζουμε ως απάντηση σε μια απειλή, είτε αυτή είναι πραγματική, είτε στη φαντασία μας, το άγχος είναι η αναμονή μιας μελλοντικής απειλής.

Πώς αυτό μας κάνει όμως υπερήρωες;Φυσικά, οι επιστήμονες δεν εννοούν σε καμία περίπτωση ότι οι άνθρωποι με αγχώδεις διαταραχές έχουν και την ικανότητα να τηλεμεταφερθούν, να πετάξουν ή κάποια άλλη υπεράνθρωπη δύναμη. Υποστηρίζουν ότι έχουν όμως ιδιότητες που οι άλλοι δεν έχουν. Για παράδειγμα, όσοι ζουν με άγχος, κατέχουν μια μεγάλη αίσθηση ανησυχίας. Αν και αυτό θεωρείται γενικά κάτι άσχημο, επειδή η ανησυχία προκαλεί άγχος και το άγχος θεωρείται ως κάτι αρνητικό, η ανησυχία αποδεικνύεται χρήσιμη σε καταστάσεις, όπου τα προβλήματα που ανακύπτουν χρειάζονται αναγνώριση.

Επιπλέον, σε καταστάσεις όπου ο κίνδυνος είναι παρών, κάποιος με άγχος μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμος, καθώς λόγω της ανησυχίας του, μπορεί να τον εντοπίσει γρηγορότερα από τους άλλους ανθρώπους. Όσοι αντιδρούν γρήγορα σε επικίνδυνες καταστάσεις, έχουν στατιστικά περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν σε δύσκολες καταστάσεις και να σώσουν και τους υπόλοιπους.

Οι μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι τα άτομα που διαγιγνώσκονται με κάποιο είδος γενικευμένης αγχώδους διαταραχής έχουν υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης από τον μέσο άνθρωπο. Πολλές μελέτες συνδέουν το επίπεδο του άγχους με τη νοημοσύνη, υποστηρίζοντας ότι υπάρχει ισχυρή σχέση μεταξύ τους.

Εκτός από αυτό, πιστεύεται ότι όσοι αντιμετωπίζουν καθημερινά άγχος είναι περισσότερο ικανοί να διαβάσουν τα συναισθήματα των άλλων και να παρατηρήσουν συγκεκριμένες ενέργειες, κάνοντάς τους πιο ενσυναισθητικούς, πιο καλούς φίλους και συντρόφους, αφού έχουν καλύτερη σύνδεση με τα θέλω και τις επιθυμίες των άλλων.

ΣυμπέρασμαΕπομένως, αν και η αγχώδης διαταραχή προφανώς και δεν μας δίνει την ικανότητα να ελέγχουμε το νου των άλλων ή να πετάμε, μας βοηθά στο να συντονιζόμαστε σε συγκεκριμένες αισθήσεις που σε άλλη περίπτωση μπορεί να αγνοούσαμε. Αν και όσοι υποφέρουν από αγχώδεις διαταραχές βλέπουν συνεχώς το χειρότερο δυνατό σενάριο και συνεπώς έρχονται αντιμέτωποι με σοβαρές ανησυχίες, είναι επίσης ικανοί να αντιλαμβάνονται μια απειλητική, επικίνδυνη κατάσταση, πριν το κάνουν οι άλλοι.

Με συντομότερο χρόνο αντίδρασης, με ισχυρότερες δεξιότητες ενσυναίσθησης και με υψηλότερο IQ, είναι ασφαλές να πούμε ότι κατέχουν μοναδικές ιδιότητες. Αυτό δεν είναι άλλωστε που έχουν και οι υπερήρωες;