Συνήθως δεν μας αρέσει να ερχόμαστε αντιμέτωποι με τα τρωτά μας σημεία. Ζουμε σε μια κοινωνία που επιβάλλει να είμαστε δυνατοί, να είμαστε άτρωτοι. Έχουμε την τάση να αγνοούμε και να αρνούμαστε τις αδυναμίες μας.Η Κ προτιμά να συντηρεί τον θυμό της παρά να αντιμετωπίσει τη θλίψη και τις επιθυμίες της. «Διαφορετικά, θα μεταμορφωνόμουν σε αυτή την αδύναμη, γκρινιάρα τύπισσα που όλο παρακαλάει», παρατηρεί. Η αλήθεια είναι ότι φοβόμαστε να εγκλωβιστούμε στον πόνο μας. Οι σύντροφοι μου λένε: «Εάν αφήσω τον εαυτό μου να κλάψει, πιθανόν να μην μπορέσω να σταματήσω. Φαντάζεσαι να χάσω τον έλεγχο και να κλαίω συνέχεια;» Ή: «Εάν αφήσω τον εαυτό μου να αισθανθεί αυτά τα πράγματα, θα νιώσω ακόμη πιο πληγωμένη. Ο πόνος θα με κυριεύσει και θα γίνει ανυπόφορος»...
Ίσως να είμαστε ακόμη πιο απρόθυμοι να παραδεχτούμε τις αδυναμίες μας σε έναν εραστή. Νομίζουμε ότι θα μας κάνει λιγότερο επιθυμητούς. Αναγνωρίζουμε, επίσης, ότι όταν παραδεχόμαστε τις αδυναμίες μας, είναι σαν να δίνουμε ένα πανίσχυρο όπλο στον άνθρωπο που μπορεί να μας πληγώσει πιο πολύ απ’ όλους. Πιθανόν ο σύντροφός μας να το εκμεταλλευτεί.
Όταν σε μια σχέση ξέρουμε ότι μας αγαπούν, δεν θέλουμε να αναγνωρίσουμε σημάδια θλίψης ή απελπισίας στον/τη σύντροφό μας. ακόμη και όταν αυτά είναι ολοφάνερα. Δεν ξέρουμε τι να κάνουμε ή πώς να αισθανθούμε, ιδιαίτερα όταν δεν έχουμε κάποιο πρότυπο για το πώς να συμπεριφερθούμε αποτελεσματικά. Μερικοί από μας δεν έχουν δει πώς λειτουργεί ένας ασφαλής δεσμός. Ή, από την άλλη. δεν θέλουμε να εγκλωβιστούμε στις αδυναμίες ούτε τις δικές μας ούτε του εραστή μας. Με συναρπάζει πάντοτε το γεγονός ότι μόλις κλάψει ένα παιδί, αμέσως σπεύδουμε να δούμε τι έχει. Ανταποκρινόμαστε. Τα παιδιά μας δεν μας απειλούν και αναγνωρίζουμε ότι είναι αδύναμα και μας έχουν ανάγκη. Μπορούμε να τα βλέπουμε σε ένα πλαίσιο ανάγκης συναισθηματικού δεσμού. Αντιθέτως, μάθαμε να μη βλέπουμε τους ενήλικες με τέτοιο τρόπο.
Το σίγουρο είναι ότι ποτέ δεν θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε έναν πραγματικά δυνατό, ασφαλή δεσμό, εάν δεν αφήσουμε τους αγαπημένους μας να μας γνωρίσουν πλήρως ή εάν εκείνοι δεν μπουν στη διαδικασία να το κάνουν. Ο Ν, ένα υψηλόβαθμο στέλεχος μεγάλης επιχείρησης, το καταλαβαίνει. Λέει: «Μέσα μου αντιλαμβάνομαι ότι εάν συνεχώς αποφεύγω τα δυνατά συναισθήματα, τη θλίψη και τους φόβους μου, είναι σαν να παραποιώ την πραγματικότητα. Εάν ζαρώσω στη γωνιά μου, προσπαθώντας να αποφύγω κάθε σημάδι αναστάτωσης προερχόμενο από κάποιον και να μην ακούσω κάτι αρνητικό που θα μου πει, προφανώς αυτό περιορίζει τον τρόπο που συνδέεται κανείς με τους άλλους».
Θέλουμε και έχουμε ανάγκη οι αγαπημένοι μας να ανταποκριθούν όταν νιώθουμε πληγωμένοι. Όμως δεν μπορούν να το κάνουν αυτό, εάν δεν τους το πούμε. Για μια βαθιά αγάπη χρειάζεται θάρρος - και εμπιστοσύνη. Εάν έχεις σοβαρές αμφιβολίες για τις καλές προθέσεις του αγαπημένου σου, για παράδειγμα, εάν φοβάσαι τον/τη σύντροφό σου και κινδυνεύει η σωματική σου ακεραιότητα, τότε καλά κάνεις και δεν του εκμυστηρεύεσαι (Χρειάζεται να βρεις κάποιον ψυχοθεραπευτή ή να το ξανασκεφτείς εάν πρέπει να παραμείνεις σε αυτή τη σχέση).
Όταν είσαι έτοιμος/η να μοιραστείς την ευαισθησία σου, ξεκίνα αργά. Δεν χρειάζεται να ξεγυμνώσεις την ψυχή σου. Συχνά, ο τρόπος για να ξεκινήσεις είναι απλά να μιλήσεις για το πώς μοιράζεται κανείς. Το «Είναι δύσκολο για μένα να μοιραστώ αυτό...» είναι μια καλή αρχή. Έτσι γίνεται πιο εύκολο να αποκαλύψεις κάτι στο οποίο είσαι ευαίσθητος/η. Όταν νιώσεις άνετα, μπορείς να μιλήσεις πιο ανοιχτά για ό,τι σε έχει τραυματίσει.
Αυτό λογικά ανοίγει τον δρόμο για τον/την αγαπημένο/η σου να ανταποδώσει και να αποκαλύψει τα δικά του/της ευάλωτα σημεία και από πού πηγάζουν αυτά. Αυτές οι αποκαλύψεις συχνά προκαλούν κατάπληξη. Στις συνεδρίες μου με ζευγάρια σε ένταση, την πρώτη φορά που κάποιος/α σύντροφος μιλάει πραγματικά για τις ευαισθησίες του, συνήθως ο άλλος σοκάρεται και δεν τον/ την πιστεύει απόλυτα. Ο/η σύντροφος έχει δει μόνο την επιφάνεια των συναισθηματικών ανταποκρίσεων, αυτών που μπαίνουν μπροστά και κρύβουν τις βαθύτερες ευαισθησίες.
Βέβαια, εάν απλά αναγνωρίσουμε και εκμυστηρευτούμε τις ευαισθησίες μας, δεν θα εξαφανιστούν ως διά μαγείας. Έχουν εγγράφει στο σώμα και στην ψυχή μας με τη μορφή συναγερμού που μας προειδοποιεί όταν οι συναισθηματικοί μας δεσμοί με σημαντικούς για μας αγαπημένους ανθρώπους κινδυνεύουν. Για κακή μας τύχη, αυτός ο συναγερμός δεν αποσυνδέεται εύκολα. Αυτό πολύ πιθανόν να δείχνει πόσο σημαντικοί είναι για μας οι συναισθηματικοί δεσμοί· τα δεδομένα σε έναν πρωταρχικό/αρχέγονο κώδικα επιβίωσης είναι δύσκολο να αφαιρεθούν.
Το κυρίαρχο συναίσθημα εδώ είναι ο φόβος, ο φόβος της απώλειας του δεσμού μας. Το νευρικό μας σύστημα, όπως επισημαίνει ο Joseph LeDoux από το Κέντρο Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ευνοεί τη διατήρηση των συνδέσμων μεταξύ του συναγερμού του φόβου και της αμυγδαλής, το μέρος του εγκεφάλου, δηλαδή, που διατηρεί το ιστορικό των συναισθηματικών γεγονότων. Το όλο σύστημα έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να προστίθενται εύκολα πληροφορίες εκεί, αλλά να αφαιρούνται δύσκολα. Εάν πρόκειται να αποφύγουμε τον κίνδυνο, είναι καλύτερα να σφάλλει κανείς από λανθασμένα θετικά ερεθίσματα παρά από αρνητικά. Ωστόσο, αυτοί οι σύνδεσμοι μπορούν να αποδυναμωθούν κάπως, όπως θα δούμε στο επόμενο κεφάλαιο.
Όμως, και μόνο που συζητάει κανείς τους βαθύτερους φόβους και τις επιθυμίες του με τον/τη σύντροφό του, φεύγει από πάνω του ένα μεγάλο βάρος. Ρωτάω τον Ν: «Νιώθεις περισσότερο πληγωμένος ή φοβισμένος όταν, μιλώντας για δύσκολα συναισθήματα. αφήνεσαι να συνδεθείς περισσότερο;» Γελάει. Μοιάζει έκπληκτος. «Όχι», λέει, «είναι αστείο, αλλά μόλις κατάλαβα ότι δεν έχω κάτι το περίεργο και ότι αυτά τα συναισθήματα υπάρχουν μέσα μου δεν ήταν και τόσο δύσκολο να το κάνω. Ίσα ίσα είναι πιο βοηθητικό να προσεγγίζει κανείς αυτό το τρομακτικό μέρος και να τα αντιμετωπίζει. Από τη στιγμή που τα αναγνωρίζω, γίνονται λιγότερο απειλητικά». Έτσι όπως τον κοιτάζω, πράγματι μου φαίνεται πιο ισορροπημένος, πιο παρών μέσα στο σώμα του, από ό,τι τότε που το μόνο που έκανε ήταν να παρακάμπτει τους φόβους του και τα «τρομακτικά» μηνύματα της γυναίκας του. Μόνο όταν έχεις ισορροπήσει στα δυο σου πόδια και έχεις συντονιστεί με τον εαυτό σου, μπορείς να ακούσεις εμένα και να κινηθούμε μαζί.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου