Πόσους ανθρώπους θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε στον ευρύτερο κοινωνικό μας κύκλο; Κι απ' αυτούς πάλι πόσους θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε πολύ καλούς φίλους - αλλιώς "κολλητούς"; Δεν έχουμε κάτσει ποτέ στα σοβαρά να κάνουμε τις μαθηματικές πράξεις, όμως λίγο πολύ όλοι έχουμε την αίσθηση ότι ο κύκλος των φίλων υπό ευρεία έννοια (ας πούμε ο κύκλος των "γνωστών") μπορεί να ανέρθει σε αρκετές δεκάδες (μη λαμβανομένων υπόψη των - ενδεχομένως - εκατοντάδων ή και χιλιάδων διαδικτυακών φίλων του facebook ή του instagram), τη στιγμή που οι κολλητοί άνετα μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αυτήν την αίσθηση έρχεται να την επιβεβαιώσει μια έρευνα του βρετανού καθηγητή εξελικτικής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Ρόμπιν Ντάνμπαρ.Από τις αρχές της δεκαετίας του '90, ο καθηγητής πρότεινε τον επονομαζόμενο "αριθμό Ντάνμπαρ", σύμφωνα με τον οποίο ένας άνθρωπος δεν μπορεί να έχει περισσότερους από 148 (ή 150 λόγω στρογγυλοποίησης) φίλους και μέχρι 4 ή 5 κολλητούς. Ο λόγος; Ο συνδυασμός μιας σειράς περιορισμών στο μέγεθος του ανθρώπινου εγκεφάλου, στη διάρκεια προσοχής που μπορεί να επιδείξει ένας άνθρωπος, αλλά και στο χρόνο που απαιτείται για ν' αναπτυχθούν στενοί φιλικοί δεσμοί.
Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα ο αριθμός Ντάνμπαρ ήταν απλά μια θεωρία, που δεν βασιζόταν στα αποτελέσματα κάποιας πραγματικής έρευνας. Αυτό το κενό έχει καλυφτεί μετά τη δημοσίευση σχετικής μελέτης του βρετανού καθηγητή, ο οποίος για την έρευνά του χρησιμοποίησε τα δεδομένα 35 εκατομμυρίων συνδρομητών τηλεφώνου και 6 δισεκατομμυρίων τηλεφωνικών κλήσεων.
Λαμβάνοντας ως δεδομένη την ακρίβεια του αριθμού Ντάμπαρ, μέσω της έρευνας διαπιστώθηκε ότι υπάρχει "ισχυρή απόδειξη για την ύπαρξη μιας διαστρωματικής δομής" μεταξύ της συχνότητας των τηλεφωνικών κλήσεων και του βαθμού ισχύος μιας διαπροσωπικής σχέσης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερη είναι η συχνότητα επικοινωνίας τόσο μικρότερος είναι ο αριθμός των φίλων που έχει ένας άνθρωπος - μιλώντας πάντα για φίλους υπό την ευρεία έννοια της λέξης, δηλαδή για άτομα με τα οποία υπάρχει τακτική αμφίδρομη επικοινωνία. Άλλωστε, από τους εκατοντάδες υπό ευρεία έννοια φίλους, που μπορεί να περηφανεύεται ένας άνθρωπος ότι έχει, θα βασιστεί σ' έναν πολύ μικρό αριθμό σε περίπτωση μιας σοβαρής κρίσης. Αυτοί οι τελευταίοι είναι και οι κολλητοί.
Ουσιαστικά, επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη σύνδεσης μεταξύ του επιπέδου επικοινωνίας και του βαθμού οικειότητας μεταξύ των ανθρώπων, η έρευνα του καθηγητή Ντάνμπαρ έρχεται να καταρρίψει την ψευδαίσθηση των πολλών (πάντα εικονικών) "φίλων", που υποτίθεται ότι ένας άνθρωπος αποκτά μέσω των κοινωνικών δικτύων, ακριβώς επειδή λείπει η συχνή και στενή επικοινωνία με όλα αυτά τ άτομα.
