Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2021

Χριστιανισμός και Μαγεία

Βρισκόμαστε στην Αυτοκρατορική Εποχή. Έχει παρέλθει η Κλασική και Ελληνιστική η δε Ρωμαϊκή Εποχή μετασχηματίζεται ραγδαία σε μια τεράστια μονοκρατορία που θα συνεχίσει πλέον με το όνομα Βυζάντιο όπως της αποδόθηκε αργότερα.

Παρακμή στον αρχαίο κόσμο του θεσμού της Πόλης έφερε η παγκοσμιοποίηση της εποχής. Η αυτοκρατορική εποχή που προηγείται κατά τι του χριστιανισμού, και τον οποίον ευνόησε ιδιαίτερα, οδήγησε σταδιακά τους ενεργούς πολίτες σε πολίτες ενός τεράστιου κράτους, με όφελος φυσικά την μετακίνηση και το εμπόριο, αλλά χωρίς κοινό σκοπό, ταυτόχρονα το ενδιαφέρον του για την πόλη του, αν ζει ακόμα σε αυτήν και δεν έχει μετακινηθεί, μικραίνει σταδιακά όλο και περισσότερο. Οι κοινοί δεσμοί δεν παίζουν τον αρχαίο τους ρόλο και ο πολίτης γίνεται κοσμοπολίτης.

Με αυτό το πρίσμα, οι αρχαίοι θεοί και ήρωες που ήσαν δεμένοι με τον θεσμό των πόλεων, δεν τιμώνται με τον ίδιο τρόπο και εμφανίζονται άλλες θεότητες, όλες σχεδόν από την Ανατολή για να καλύψουν αυτό το κενό. Αυτό δεν είναι ηθική κατάπτωση, αλλά αλλαγή νοοτροπίας από ένα δημοκρατικό σύστημα σε ένα συγκεντρωτικό μοναρχικό που τον μονάρχη, για λογαριασμό του οποίου τελικά ζεις αυτές τις εποχές, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα τον συναντήσεις ποτέ και ούτε έχεις κάτι κοινό με αυτόν.

Από την άλλη ακριβώς λόγω αυτών των αλλαγών, υπάρχει μία έξαρση στις φιλοσοφικές σχολές των παλαιών ακμαίων Πόλεων, που προσπαθούν να καλύψουν αυτό το κενό και την αλλαγή νοοτροπίας, οι Στωικοί, οι Ακαδημαϊκοί που θα γίνουν Νεοπλατωνικοί, οι Επικούρειοι, οι Σκεπτικιστές, οι Κυνικοί όλοι αυτοί βρίσκονται σε έξαρση, αλλά όσο μπαίνουμε στο Βυζάντιο θα επικρατήσουν οι Νεοπλατωνικοί μέχρι να τους καταργήσει ο Ιουστινιανός. Ταυτόχρονα εμφανίζεται την ίδια εποχή μια έντονη θρησκευτική δράση στην Ανατολή, επηρεασμένη από τον συγκρητισμό των θρησκειών από την μια και τον μεσσιανισμό των Εβραίων από την άλλη που θα γεννήσει έναν εσμό θρησκευτικών ρευμάτων από τα οποία θα επικρατήσει όπως ξέρουμε πλέον ο χριστιανισμός όπως περίπου τον ξέρουμε σήμερα.

Δεν υπάρχει λοιπόν ηθική κατάπτωση όπως θέλει να την παραστήσει ο χριστιανισμός. Είμαστε σε μια εποχή αλλαγών που η κοινωνία προσπαθεί να βρει νέες νόρμες από αυτές που είχε συνηθίσει, άλλοτε διατηρώντας τα παλιά, άλλοτε με νέα συστήματα και ιδέες.

Έπειτα πρέπει να αναρωτηθούμε την έννοια της λέξης μαγεία, γιατί είναι πολύ ευρεία και μπορεί να χαρακτηρίσει πολλά και ίσως διαφορετικά θέματα, από την άλλη είναι και ταυτόσημη κατά κάποιον τρόπο με την ίδια την θρησκεία. Δηλαδή η θέληση του ανθρώπου να ελέγχει καταστάσεις ανεξέλεγκτες, γέννησε τόσο την θρησκεία όσο και την μαγεία που μέσες άκρες είναι το ίδιο πράγμα.

Η ίδια η λέξη είναι περσική και ήλθε από την Ανατολή και μάλιστα την Περσία – Χαλδαία. Στην ελληνική εμφανίζεται τον 5ο αι. π.κ.ε. και αν και χρησιμοποιόταν ευρέως από τον αμαθή κόσμο, πάντα συνέβαινε κρυφά και στα όρια του επιτρεπτού. Στον ελληνικό και ελληνιστικό κόσμο δεν είχε ευρεία ή επίσημη αποδοχή, παρά την εντεινόμενη σταδιακά ανατολίτικη επίδραση. Τα πρώτα κείμενα για την μαγεία, εμφανίζονται αυτήν ακριβώς την περίοδο (την αυτοκρατορική) και είναι επηρεασμένα, από το Ταλμούδ και τον χριστιανισμό. 

Την ίδια περίοδο και η Χημεία χάνει το επιστημονικό της και αποκτά μαγικό περιεχόμενο που θα μας επανέλθει ως Αλχημεία από τους Άραβες με έναν σκοπό την μεταστοιχείωση των μετάλλων. Οι μάγοι - μάγισσες στην Κλασική Εποχή ήταν συγκεκριμένοι συνήθως ξένοι και σε δυσπιστία, άρνηση και φόβο από την κοινωνία, όπως δείχνει και ο μύθος της Μήδειας. Ο δεισιδαιμονισμός και η μαγεία πάντως, διευρύνουν αυτήν την εποχή (την αυτοκρατορική) την δράση τους, κυρίως στον ανατολίτικο αμαθή κόσμο, εκμεταλλευόμενοι το κενό που αναφέρθηκε και μέσα στο πλαίσιο αυτό, δηλαδή της αύξησης της μαγείας, μπορούμε να δούμε και την ανάπτυξη του χριστιανισμού που το θαύμα και η ανατροπή των φυσικών νόμων, είναι από τα κυρίαρχα στοιχεία του.

Άλλο θέμα είναι η ηθική που είναι ελληνική λέξη, και που σε όλον τον κόσμο έχει την ίδια αρχική έννοια, την αρχαία ελληνική και για τον ορισμό της έχουν ασχοληθεί όλοι οι μεγάλοι Έλληνες φιλόσοφοι. Το πλέον ολοκληρωμένο ίσως έργο για αυτήν, είναι τα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη πολύ πριν την υποτιθέμενη γέννηση του Ιησού των Ευαγγελίων.

Η ηθική είχε αλλαγές στον ελληνικό κόσμο, με την ελληνιστική λιγότερο αλλά περισσότερο με την ρωμαϊκή παγκοσμιοποίηση, και την εισβολή θεσμών και ιδεών από την Ανατολή και την ταυτόχρονη μετατροπή του πολίτη σε κοσμοπολίτη. Δεν έχει να κάνει με τις αρχαίες θρησκείες, αλλά οι νέες συνέτειναν στην δημιουργία μιας χαώδους κατάστασης που ολοκληρώνεται στο Βυζάντιο με την επιβολή όχι απλά μιας ανατολίτικης και ξένης θρησκείας από όλες, αλλά ενός νέου τρόπου σκέψης και μάλιστα περιορισμένης σκέψης.

Το χάσιμο της πολιτικής ελευθερίας είναι ήδη από την φύση του αρνητικό στην ηθική του κόσμου. Η δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού μέσα στην Πόλη και η ελευθερία επιλογών και δράσης της Δημοκρατίας, μετατρέπεται σε ελάχιστη δυνατότητα πολιτικού επηρεασμού, μόνο μέσω του όχλου (συντεχνίες – Στάση του Νίκα κλπ), και μετατροπή σε δούλο ενός ή πολλών αφεντών, του Αυτοκράτορα, του Επισκόπου και του κάθε Δυνατού της εποχής.

Η ηθική του Μεσαίωνα που ακολούθησε, ήταν χειρότερη από την ελληνική και ελληνιστική ηθική. Τα βασανιστήρια χειρότερα, οι ίντριγκες θεσμός, το συνολικό καλό (της πόλης) που απέβλεπε ο πολίτης, μετατρέπεται σε προσωπικό καλό, άρα πλέον περιορισμένο και σχετικό.

Δεν έφερε λοιπόν καμία βελτίωση στην ηθική ο χριστιανισμός. Χαρακτηριστικά στην νομοθεσία του Λέοντος του 8ου αι., στην “Εκλογή” όπως λέγεται, γίνονται αλλαγές επί το φιλανθρωπότερον όπως ισχυρίζεται στους νόμους του Ιουστινιανού, ενσωματώνει ολόκληρα εδάφια του Μωσαϊκού νόμου στην νομοθεσία του Βυζαντίου και αντί της θανατικής ποινής, εισάγεται πλέον ο ακρωτηριασμός και η τύφλωση. Μην ξεχνάμε ότι οι νόμοι δεν είναι ηθική, αλλά εκφράζουν μεγάλο μέρος της ηθικής της κοινωνίας και μάλιστα σε επίσημο και μετρήσιμο βαθμό.

Πάμε πάλι στην μαγεία. Αν η μαγεία είναι η χρήση λόγου και πράξεων για να γίνει κάτι μαγικό, δηλαδή κάτι που δεν δικαιολογείται φυσικά – επιστημονικά, τότε ο χριστιανισμός είναι γεμάτος μαγεία. Ρωτήστε οποιονδήποτε παπά τι θεωρεί ότι γίνεται με την απαγγελία κάποιων λόγων και την σχετική τελετουργία με την Θεία Ευχαριστία και θα σας πει ότι το κρασάκι και το ψωμάκι μετασχηματίζονται μαγικά (το μαγικά δεν θα το πει αλλά το εννοεί) σε σώμα και αίμα του Ιησού. Και φυσικά το πιστεύουν αυτό και στην βάση της πίστης αυτής, αρνούνται την δυνατότητα μεταφοράς του covid μέσω αυτού, κάτι τελείως αντιεπιστημονικό και που το πλήρωσαν ήδη με αυξημένο αριθμό ιερωμένων νεκρών και έντονης διασποράς του ιού από τις εκκλησίες. Αν αυτό που κάνουν δεν είναι μαγεία τότε τι είναι ακριβώς;

Τα θαύματα των χριστιανών τι είναι αν δεν είναι μαγεία; τα περισσότερα δεν γίνονται υποτίθεται με μια επίκληση στον θεό ή προσευχή και συμβαίνει κάτι το μαγικό τελικά, στα μάτια τους φυσικά και όχι σε έναν σκεπτόμενο;

Από την άλλη για τον χριστιανισμό, όλοι οι αρχαίοι θεοί ήσαν δαίμονες και με βάση την λογική του η αρχαία λατρεία ήταν δαιμονολατρία, άρα τελικά μαγεία.

Βέβαια αν δούμε λίγο τον βυζαντινό κόσμο, θα δούμε ότι η μαγεία αν και ήταν παράνομη, ήταν δημοφιλέστατη όχι μόνο στον λαό αλλά και σε λόγιους, κληρικούς και αυτοκράτορες και συχνά την χρησιμοποιούσαν είτε με την μορφή αστρολογίας είτε με την κλασική της μορφή, δηλαδή να κάνουν κακό σε κάποιον ή ως ερωτικό φίλτρο (κατάδεσμοι).

Η Αν. Βακαλούδη που έχει γράψει το “Η Μαγεία ως Κοινωνικό Φαινόμενο 4-7ος αι.”, έχει ολόκληρο κεφάλαιο για την συμμετοχή του κλήρου σε μαγικές τελετές, σελ 331 και ξεκινάει ως εξής: “Από την μελέτη των βυζαντινών πηγών αποκαλύπτεται ότι η συμμετοχή του χριστιανικού κλήρου σε θέματα μαγείας ήταν ευρύτατη.”

Για να το πούμε λίγο διαφορετικά. Η μαγεία στο Βυζάντιο ειδικά, ήταν κάτι σαν την φοροδιαφυγή σήμερα. Δεν φοροδιαφεύγουν όλοι, κάποιους τους πιάνουν και τιμωρούνται αυστηρότατα (για την εποχή που ζούμε φυσικά) αλλά είναι ευρύτατα διαδεδομένη και γνωστή.

Στην πραγματικότητα, ήταν και είναι ένας τρόπος κατασπίλωσης της αρχαίας λατρείας από τον χριστιανισμό, για να δικαιολογήσει την παραφύση ολοκληρωτική επικράτησή του, χρησιμοποιώντας έναν όρο σε κάτι που δεν σταμάτησε ποτέ, ακόμα και σήμερα, και που στην ουσία του το χρησιμοποιεί ο ίδιος (Στα θαύματα και τα Μυστήρια), χωρίς να παραδέχεται ότι κάνει κάτι τέτοιο, αλλά στην πραγματικότητα, κάνει το ίδιο ακριβώς που κατηγορεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου