Τι λέει η Ελληνική Μυθολογία για την αρχή του κόσμου

Με αφορμή το γεγονός ότι ορισμένοι ξένοι επιστήμονες έστειλαν την ρομποτική συσκευή «Φιλέ» να προσεδαφιστεί στην επιφάνεια ενός κομήτη, με σκοπό να επιτευχθεί λήψη δειγμάτων από την επιφάνεια και το υπέδαφος του κομήτη, η ανάλυση των οποίων προσδοκάται πως θα δώσει, μεταξύ άλλων, πληροφορίες για την προέλευση του ηλιακού συστήματος ή και για την εμφάνιση του νερού και της ζωής στη Γη, ας δούμε τι λέει η Ελληνική Μυθολογία για την αρχή του κόσμου!...

ΜΕ ΚΟΜΜΕΝΗ την ανάσα η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα παρακολουθούσε – και μάλιστα υπό τους ήχους της μουσικής του διεθνούς φήμης Έλληνα συνθέτη Βαγγέλη Παπαθανασίου – την προσεδάφιση της ρομποτικής συσκυής «Φιλέ» του διαστημικού σκάφους «Ροζέτα», στον κομήτη 67P.
Μεγάλη τιμή για τον απανταχού Ελληνισμό!.. Στην ιστορική αυτή για την Ευρώπη αλλά και την ανθρωπότητα στιγμή και αμέσως μετά τους πανηγυρισμούς στην Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, ακούστηκε μια τριλογία συνθέσεων του Βαγγέλη Παπαθανασίου, γραμμένη ειδικά για τη διαστημική αποστολή «Ροζέτα» (!! )
Τι αναμένει, λοιπόν, η επιστημονική κοινότητα; Τη λήψη δειγμάτων από την επιφάνεια και το υπέδαφος του κομήτη, η ανάλυση των οποίων θεωρούν πως θα δώσει, μεταξύ άλλων, πληροφορίες για την προέλευση του ηλιακού συστήματος ή και για την εμφάνιση του νερού και της ζωής στη Γη! Μήπως ήρθε η ώρα, λοιπόν, να δούμε τι λέει η Ελληνική Μυθολογία για την αρχή του κόσμου; Διαβάζουμε:
Από τους πολυάριθμους κοσμογονικούς μυθολογικούς κύκλους, τα έργα Κοσμογονία και Θεογονία του Ησιόδου σώζονται ακέραια. Ο Ησίοδος ταξινομεί και οργανώνει πλευρές της ανθρώπινης γνώσης για φυσικά ή πολιτισμικά φαινόμενα, υπό το φως της ιδεολογίας της εποχής του. Χρησιμοποιεί –αν όχι επινοεί– τους οικογενειακούς δεσμούς, το οικείο σχήμα των γενών και απόψεις της κοινωνικής ιεραρχίας, για να αποδώσει δεσμούς, συμπράξεις και διαδοχές μεταξύ των θεοτήτων, προκειμένου να ερμηνεύσει την καταγωγή, το παρελθόν και το παρόν του σύμπαντος. Με μεθοδολογικά εργαλεία τέτοια σχήματα, που είναι κατανοητά και αποδεκτά, οι μυθολογικοί κύκλοι εκτείνουν το όριο της ανθρώπινης εμπειρίας σε γνώση και με αυτό τον τρόπο αποτελούν έδαφος οικειοποίησης, νομιμοποίησης ή και αλλαγής του κόσμου.

Στα έργα Κοσμογονία και Θεογονία του Ησιόδου, πριν από καθετί άλλο υπήρξε το Χάος, έπειτα η Γαία και ο Έρως. Το Χάος φέρεται ως η αρχή των πραγμάτων, ως το πρωταρχικό δημιουργικό στοιχείο.
Στη συνέχεια, ζεύγη δυνάμεων που προέρχονται από ένα αρχικό στοιχείο, συνεργαζόμενα και αντιτιθέμενα, ερμηνεύουν τον κόσμο: από τη μια η Γη, αιώνιο και ακλόνητο στήριγμα όλων των πραγμάτων, τροφός, κέλυφος και κατοικία των όντων, και από την άλλη ο Έρωτας, που νικάει τις φρόνιμες συμβουλές, δαμάζει τις καρδιές των θνητών και των αθανάτων, δύναμη ισχυρή η οποία είναι ταυτόχρονα αρχή και απεριόριστη εξουσία, αξίωμα που οδηγεί τα στοιχεία να συνεργάζονται και να ενώνονται.

Το Χάος είναι για τον Ησίοδο διάστημα που περιέχει εν σπέρματι όλα όσα θα αποτελέσουν το σύμπαν: πρώτα από όλα το Έρεβος και τη Νύχτα. Το Έρεβος είναι χώρος που εκτείνεται υπόγεια και μακριά γύρω από τη Γη, μακριά όσο και ο Ουρανός. Η Νύχτα και το Έρεβος γεννούν με τη σειρά τους τον Αιθέρα, προσωποποίηση του ουράνιου αιθέρα που περιβάλλει τη γη, και την Ημέρα. Η Νύχτα γεννά ακόμη τον Ύπνο και τον Θάνατο, τις Μοίρες και τη Νέμεση, την προσωποποίηση της δίκαιης κατανομής και την άμεση αντίδραση στην αδικία, την Έριδα και την Απάτη. Παιδιά της Έριδας είναι ο Φόνος, ο Λιμός, η Λήθη, ο Πόνος, οι Μάχες, η Δυσνομία και ο Όρκος, αντίστοιχες προσωποποιήσεις των αφηρημένων εννοιών.

Η ένωση της Γης και του Ουρανού φανερώνεται πολύ γόνιμη: παιδιά τους είναι οι Κύκλωπες, πλάσματα με ένα μάτι, επιτήδειοι, εριστικοί και δυνατοί (Βρόντης, Στερόπης και Άργης) οι Τιτάνες (Ωκεανός, Κοίος, Ιαπετός, Κρείος, Υπερίων, Κρόνος, Τηθύς, Θεία, Θέμις, Μνημοσύνη, Φοίβη, Ρέα), οι Γίγαντες ή Εκατόγχειρες, με ρωμαλέα σώματα και εκατό μπράτσα και κεφάλια (Αιγαίων ή Βριάρεως, Κόττος και Γύγης).

Η Γη γεννά ακόμη τα Όρη και το βαθύ πέλαγος, τον Πόντο. Πλαγιάζει με τον Πόντο και γεννά τα πλάσματα και τις δυνάμεις της θάλασσας, την Ευρυβία, τον Φόρκυ, την Κητώ, τον Θαύμα και τον Νηρέα. Οι μορφές από τη γενιά του Πόντου, μορφές των ατελείωτων νερών, είναι είτε οι ευνοϊκές δυνάμεις για το θαλασσινό ταξιδιώτη είτε τερατόμορφα, καταστροφικά πλάσματα.

Ο Θαύμας, μαζί με την Ηλέκτρα, μία από τις κόρες του Τιτάνα Ωκεανού, φέρνουν στον κόσμο τη φτερωτή Ίριδα, την αγγελιαφόρο των θεών, και τις δυνάμεις των καταστροφικών ανέμων και της θύελλας: την Αελλώ, τη Θύελλα και την Ωκυπέτη, τις τρεις Άρπυιες. Ο Φόρκυς και η Κητώ, οι επικίνδυνες δυνάμεις του υγρού στοιχείου, γεννούν τις τρεις γοργόνες: τη Σθενώ, την Ευρυάλη –που το όνομά της σημαίνει πλατιά θάλασσα– και τη Μέδουσα, γυναίκα-δαίμονα με φίδια στα μαλλιά. Φέρνουν ακόμη στον κόσμο τις Γραίες, μορφές που γεννιούνται με άσπρα μαλλιά και συμβολίζουν τη διαρκώς ρυτιδωμένη από τον αέρα επιφάνεια της θάλασσας. Η Κητώ γεννά επιπλέον την Έχιδνα, μισή γυναίκα και μισή φίδι, που με τη σειρά της σμίγει με τον Τυφώνα και γεννά τον Όθρο, τον σκύλο του Γηρυόνη, τον Κέρβερο, το σκύλο του Άδη με τα πέντε κεφάλια, τη Λερναία Ύδρα, την οποία έμελλε να σκοτώσει ο Ηρακλής, και τη Χίμαιρα. Μετά την ένωσή της με τον γιο της, Όθρο, η Έχιδνα γεννά τη Σφίγγα, που έμελλε να βασανίσει το λαό της Θήβας στο μύθο των Λαβδακιδών, τον Λέοντα της Νεμέας, αλλά και τον Δράκοντα, που φυλάει τα μήλα στους κήπους των Εσπερίδων. Όταν ο Περσέας έκοψε το κεφάλι της Μέδουσας, από το αίμα της γεννήθηκε ο Χρυσάωρ, φως και αστραπή, και ο Πήγασος, το άλογο του αιθέρα και της βροντής. Ο Χρυσάωρ με την Ωκεανίδα Καλλιρόη γεννούν τον τρικέφαλο Γηρυόνη, τον οποίο σκοτώνει ο Ηρακλής. Ο Νηρέας με τη Δωρίδα γεννούν τις γλυκές Νηρηίδες.

Από τη γενιά του Υπερίωνα και της Θείας ήρθαν στον κόσμο οι φωτεινές δυνάμεις του ουρανού, ο Ήλιος, η Σελήνη και η Αυγή. Από τη γενιά του Κρείου ήρθαν στον κόσμο ο Αστραίος, ο Πάλλαντας του θυελλώδους ουρανού και ο σοφός Πέρσης. Οι άνεμοι Ζέφυρος, Βορέας και Νότος γεννήθηκαν από την ένωση του Αστραίου και της Ηούς, όπως επίσης ο Αυγερινός και τα Άστρα. Όταν ο Πάλλαντας έσμιξε με την Ωκεανίδα Στύγα, ήρθαν στον κόσμο ο Ζήλος, η Νίκη, το Κράτος και η Βία. Ο Κοίος ενώθηκε με τη Φοίβη, μορφή του ηλιακού φωτός, και γέννησε δυνάμεις αγαθοποιές, όπως τη Λητώ που σχετίζεται με την καλή νύχτα και την Αστερία, η οποία γέννησε την Εκάτη.

Πολυάριθμη είναι η γενιά του Ωκεανού, με όλες σχεδόν τις δυνάμεις του νερού, ζωοδότειρες και τροφοδότριες, σύμβολα αναγέννησης και ευστροφίας: ο πρωτότοκος Τιτάνας ενώθηκε με την Τηθύ και γέννησαν τρεις χιλιάδες γιους –όλα τα ποτάμια του κόσμου– και άλλες τρεις χιλιάδες κόρες, τις νύμφες των πηγών και των λιμνών, τις νύμφες των βουνών, τις Ναϊάδες και τις Ωκεανίδες.
Αυτά, λοιπόν, από πλευράς Ελληνικής Μυθολογίας. Η Επιστήμη, όμως, θα είναι αυτή που θα πει την τελευταία λέξη. Ίδωμεν!…