Αφίσα επάνω: Αφίσες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου αναδημιουργήθηκαν από την κινηματογραφίστρια και συγγραφέα Κλάρα Αράνοβιτς, η οποία άλλαξε τις αφίσες της Αμερικανικής προπαγάνδας από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να συμπεριλάβουν εκκλήσεις στους ανθρώπους να φορούν μάσκες κατά της πανδημίας Covid-19. (Επιτροπή Εθνικής Πολεμικής Επιτροπής των Ηνωμένων Πολιτειών, 1918· Ζ. Π. Νικολάκη, Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, 1918· Κλάρα Αράνοβιτς)
Δεν γνωρίζαμε τίποτα για τα βάσανα των άλλων και μετά βίας σκεφτήκαμε ότι η πραγματικότητά τους θα μπορούσε να είναι διαφορετική. Έτσι και στην Γερμανία:
«Υπήρχαν υπέροχα ταξίδια των δέκα δολαρίων για την οικογένεια στο πρόγραμμα «Δύναμη μέσω της Χαράς», στην Νορβηγία το καλοκαίρι και στην Ισπανία το χειμώνα, άτομα που δεν είχαν ονειρευτεί ποτέ ένα πραγματικό ταξίδι στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. Και στο Kronenberg «κανείς» (κανείς από τους φίλους μου δεν γνώριζε) δεν κρύωνε, κανείς δεν πεινούσε, κανείς δεν αρρώσταινε και δεν έμενε χωρίς φροντίδα. Για ποιον γνωρίζουν οι άνθρωποι; Γνωρίζουν ανθρώπους της γειτονιάς τους, της θέσης και του επαγγέλματός τους, των πολιτικών (ή μη πολιτικών) τους απόψεων, της θρησκείας και της φυλής τους; Όλες οι ευλογίες της Νέας Τάξης, που διαφημίστηκαν παντού και έφτασαν σε “όλους”.
Ξεχνάμε γρήγορα αυτούς που είναι απομακρυσμένοι από εμάς.
Και σε έναν απρόσωπο κόσμο «κοινωνικής αποστασιοποίησης», είναι πολύ πιο εύκολο να ξεχάσουμε τα μυριάδες ανθρώπινα όντα που υποφέρουν πέρα από αυτό που μπορούμε να αντέξουμε.
Τα παιδιά που δεν γνώρισαν ποτέ τα πρόσωπα των δασκάλων τους; Δεν μας απασχολεί.
Οι ηλικιωμένοι και οι ανάπηροι που έχουν αποκοπεί από τον υπόλοιπο κόσμο, στερούνται κοινωνικής αλληλεπίδρασης και ανθρώπινης επαφής; Είναι για την υγεία και την ασφάλειά τους.
Και τα παιδιά και οι ενήλικες με αναπηρίες και ειδικές ανάγκες, αυτοί που δεν μπορούν να μιλήσουν και δεν μπορούν να ακούσουν; Πρέπει όλοι να κάνουμε θυσίες για να επιβραδύνουμε την εξάπλωση.
Οι δικοί μας φόβοι
Προσθέστε στην ζωή μας τους δικούς μας φόβους (πραγματικούς ή φανταστικούς) και θα έχουμε ακόμη λιγότερα κίνητρα να αναλογιστούμε τις δυσκολίες των άλλων:
«Ο κόσμος τους ήταν ο κόσμος του εθνικοσοσιαλισμού. μέσα σε αυτό, μέσα στην ναζιστική κοινότητα, γνώριζαν μόνο την καλή συντροφιά και τις συνηθισμένες ανησυχίες της συνηθισμένης ζωής. Φοβόντουσαν τους «μπολσεβίκους» αλλά όχι ο ένας τον άλλον και ο φόβος τους ήταν ο αποδεκτός φόβος ολόκληρης της κατά τα άλλα ευτυχισμένης ναζιστικής κοινότητας που ήταν η Γερμανία».
Ο «αποδεκτός φόβος» της κοινότητας.
Οι δέκα άνδρες ανάμεσα στους οποίους ζούσε ο Μάγιερ περιέγραψαν τους κοινωνικά αποδεκτούς φόβους που τους επέτρεπαν να εκφράσουν – και τους φόβους με βάση τους οποίους πρέπει να διατάσσουν την ζωή τους. Αλλά για να εκφράσουνε φόβο ή ανησυχία για τον αυξανόμενο ολοκληρωτισμό του ναζιστικού καθεστώτος; Τέτοιες ανησυχίες ήταν απαγορευμένες. Και έτσι είναι σήμερα.
Μας υπαγορεύεται (μας ενθαρρύνουν!) να φοβόμαστε τον κορωνοϊό. Να φοβόμαστε για την κατάρρευση του συστήματος υγείας. Να φοβόμαστε τους «ανεμβολίαστους» ακόμη και τους ανθρώπους χωρίς μάσκα. Αλλά να τολμήσουμε να εκφράσουμε φόβο για τον αυξανόμενο ολοκληρωτισμό μεταξύ μας;
Να τολμήσουμε να αμφισβητήσουμε την «επιστημονική κοινότητα» ή να αμφισβητήσουμε τα διατάγματα των υπαλλήλων δημόσιας υγείας; Δεν τολμάμε, για να μη μας βάλουν στο ίδιο τσουβάλι με τους αντιεμβολιαστές που “αρνούνται την επιστήμη”. Δεν τολμάμε, για να μην χαρακτηριστούν οι αναρτήσεις μας ως παραπληροφόρηση ή για να μην ανασταλούν οριστικά οι λογαριασμοί μας.
Τα δικά μας προβλήματα
«Αυτό ήταν, νομίζω – είχαν τα δικά τους προβλήματα – που στο τέλος εξήγησε την αποτυχία των φίλων μου να «κάνουν κάτι» ή ακόμα και να μάθουν κάτι. Ένας άντρας μπορεί να φέρει από μόνος του τόσες πολλές ευθύνες. Αν προσπαθήσεις να του φορτώσεις περισσότερα, καταρρέει. Έτσι, για να σωθεί από την κατάρρευση, απορρίπτει την ευθύνη που υπερβαίνει τις δυνατότητές του. . . Οι υπεύθυνοι άντρες δεν αποφεύγουν ποτέ την ευθύνη και έτσι, όταν πρέπει να την απορρίψουν, την αρνούνται. Τραβούν την αυλαία. Απομακρύνονται εντελώς από την σκέψη του κακού που οφείλουν, αλλά δεν μπορούν, να αντιμετωπίσουν».
Όλοι έχουμε την δική μας ζωή – τις καθημερινές ανησυχίες των οικογενειών μας και των φίλων μας. έχουμε επίσης τους δικούς μας φόβους—φόβους φανταστικών απειλών ή πραγματικών κινδύνων. Προσθέστε στην ζωή και το βάρος των δικών μας ευθυνών και μπορούμε γίνουμε ανίσχυροι να σκεφτούμε τα προβλήματα των γύρω μας.
Αυτό ίσχυε όχι μόνο για τους Γερμανούς εκείνης της εποχής αλλά και για τους Αμερικανούς. Ο Μάγιερ περιγράφει μια αλληλοεπίδραση με τον φίλο του Σάιμον, τον εισπράκτορα λογαριασμών, σχετικά με τον Αμερικανικό εγκλεισμό των Ιαπώνων. Ο Σάιμον εξιστόρησε την αναγκαστική μετεγκατάσταση περισσότερων από 100.000 Αμερικανών – συμπεριλαμβανομένων και παιδιών – λόγω της ιαπωνικής καταγωγής τους (που υποτίθεται ήταν απειλή για την ασφάλεια του έθνους).
Ο Σάιμον ρώτησε τι είχε κάνει ο Μάγιερ για να υπερασπιστεί τους συμπολίτες του που απομακρύνθηκαν από τα σπίτια τους χωρίς καμία μορφή δίκαιης διαδικασίας. «Τίποτα», απάντησε ο Μάγιερ. Η απάντηση του Simon είναι αποκαρδιωτική:
“Ορίστε. Μάθατε για όλα αυτά τα πράγματα ανοιχτά, μέσω της κυβέρνησής σας και του τύπου. Εμείς δεν τα μάθαμε μέσω της δικής μας. Όπως και στην δική σας περίπτωση, δεν απαιτήθηκε τίποτα από εμάς , ούτε καν γνώση. Εσείς γνωρίζατε για πράγματα που θεωρούσατε ότι ήταν λάθος – τα θεωρούσατε όντως λάθος, έτσι δεν είναι, κύριε καθηγητά;” “Ναι.” “Λοιπόν, δεν κάνατε τίποτα. Ακούσαμε ή μαντέψαμε και δεν κάναμε τίποτα. Έτσι είναι παντού». Όταν διαμαρτυρήθηκα ότι οι Αμερικανοί με καταγωγή από την Ιαπωνία δεν είχαν αντιμετωπιστεί όπως οι Εβραίοι, είπε, «Και αν είχαν – τι θα άλλαζε τότε; Δεν βλέπετε ότι η ιδέα του να κάνεις κάτι ή να μην κάνεις τίποτα, είναι σε κάθε περίπτωση η ίδια;
Όλοι θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα αντιδρούσαμε διαφορετικά. Όλοι έχουμε τις καλύτερες προθέσεις και πιστεύουμε ότι θα είχαμε το θάρρος να υπερασπιστούμε τους άλλους. Θα είμασταν οι ήρωες όταν όλοι οι άλλοι φοβούνται πολύ να δράσουν. Αλλά όταν έρθει η ώρα, τι θα κάνουμε στην πραγματικότητα;
Αξίζει να αναφερθεί εκτενώς η αλληλεπίδραση του Mayer με τον φίλο του δάσκαλο:
«Ποτέ δεν ξεπέρασα να θαυμάζω το γεγονός ότι επέζησα», είπε ο Χερ Χίλντεμπραντ. «Δεν μπορούσα να μην χαίρομαι, όταν κάτι συνέβαινε σε κάποιον άλλο, που δεν μου είχε συμβεί εμένα. Ήταν σαν μια βόμβα να έπληττε μια άλλη πόλη ή ένα άλλο σπίτι εκτός από το δικό σας. Σίγουρα θα ήσουν ευγνώμων». «Πιο πολύ θα ήσουν ευγνώμων για τον εαυτό σου παρά λυπημένος για τους άλλους;» ‘Ναι. Η αλήθεια είναι, Ναι. Μπορεί να είναι διαφορετικά στην περίπτωσή σας, κύριε καθηγητά, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι θα μάθετε μέχρι να το αντιμετωπίσετε…
Λυπηθήκατε για τους Εβραίους, που έπρεπε να ταυτίζονται, κάθε αρσενικό με το «Ισραήλ» στο όνομά του, κάθε γυναίκα με «Σάρα», σε κάθε επίσημη περίσταση; Λυπηθήκατε, αργότερα, που έχασαν τις δουλειές τους και τα σπίτια τους και έπρεπε να καταγγέλλουν τους εαυτούς τους στην αστυνομία- ακόμα περισσότερο λυπηθήκατε που έπρεπε να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, που έπρεπε να οδηγηθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης να υποδουλωθούν και να σκοτωθούν. Αλλά – δεν ήσουν ευτυχής που δεν ήσουν Εβραίος; Λυπηθήκατε, και περισσότερο τρομοκρατηθήκατε, όταν συνέβη, αυτό που συνέβη, σε χιλιάδες, εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίους. Αλλά — δεν χάρηκες που δεν σου είχε συμβεί σε σένα, έναν μη Εβραίο; Μπορεί να μην ήταν ο πιο υψηλός τύπος χαράς, αλλά το αγκάλιασες, μέσα σου πρόσεχες το βήμα σου, πιο προσεκτικά από ποτέ».
Νιώθω άσχημα για αυτούς, αλλά δεν είμαι πρόθυμος να μιλήσω. Μισώ το γεγονός ότι τα παιδιά δεν έχουν πρόσβαση στην λογοθεραπεία, στο σχολείο ή σε κοινωνική συναναστροφή. Αλλά αν μιλήσω, μπορεί να χάσω το κύρος και την επιρροή μου. Μισώ που οι ανεμβολίαστοι χάνουν την δουλειά τους και περιορίζονται στα σπίτια τους. Αλλά αν μιλήσω, θα μπορούσα να χάσω και κι εγώ την δουλειά μου.
Μισώ που οι συμπολίτες μου οδηγούνται σε «κέντρα καραντίνας» παρά την θέλησή τους. Αλλά αν μιλήσω, θα μπορούσα να αντιμετωπίσω ποινικές κυρώσεις. Και μισώ ότι οι ανεμβολίαστοι αποκλείονται από την κοινωνία και αντιμετωπίζονται με περιφρόνηση από τους εθνικούς ηγέτες. Αλλά αν μιλήσω, θα μπορεί να αποκλειστώ και εγώ. Ο κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος.
Οι τακτικές των τυράννων
«Οι σύγχρονοι τύραννοι βρίσκονται όλοι πάνω από την πολιτική και, κάνοντας αυτό, αποδεικνύουν ότι είναι όλοι τους κυρίαρχοι».
Πόσο συχνά οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν καταγγείλει όσους αμφισβητούν την αφήγηση ως «πολιτικολογούντες κοβιντζήδες ή ψεκασμένοι»;
«Σταματήστε να πολιτικοποιείτε τις μάσκες!»
«Σταματήστε να πολιτικοποιείτε τα εμβόλια!»
Επίσημο site του Λος Άντζελες΄- coronavirus.lacity.org – Studio Number One
Και όσοι διαφωνούν υποτιμούνται ως «υποστηρικτές του Τραμπ που αρνούνται την επιστήμη» ή «θεωρητικοί συνωμοσίας». Δεν είναι περίεργο που τόσο λίγοι αμφισβήτησαν τις επίσημες αφηγήσεις για τις μάσκες, τα lockdown και τα εμβόλια – να το κάνεις αυτό σημαίνει να βάλεις τον εαυτό σου στο στόχαστρο, να κατηγορηθείς ότι ενδιαφέρεσαι περισσότερο για την πολιτική και την οικονομία παρά για τις ζωές και την υγεία των ανθρώπων. Αυτό το φαινόμενο του “gaslighting” δεν είναι σε καμία περίπτωση η μόνη τακτική εκείνων που επιδιώκουν μεγαλύτερο αυταρχικό έλεγχο.
Εκτός από το ότι μας βοηθά να κατανοήσουμε τι μας κάνει επιρρεπείς στον ολοκληρωτισμό -γιατί τόσοι πολλοί από εμάς θα «τραβήξουμε την αυλαία» μπροστά στο κακό- το έργο του Mayer εκθέτει επίσης τις τακτικές των τυράννων, επιτρέποντας στους αναγνώστες του να δουν και να αντισταθούν.
«Αυτός ο διαχωρισμός της κυβέρνησης από τους ανθρώπους, αυτή η διεύρυνση του χάσματος, έλαβε χώρα τόσο σταδιακά και τόσο αδιανόητα, κάθε βήμα μεταμφιεσμένο (ίσως ούτε καν σκόπιμα) ως προσωρινό μέτρο έκτακτης ανάγκης ή συνδεόμενο με αληθινή πατριωτική πίστη ή με πραγματικούς κοινωνικούς σκοπούς. Και όλες οι κρίσεις και οι μεταρρυθμίσεις (και οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις) απασχόλησαν τόσο τον κόσμο που δεν έβλεπαν την ύπουλη κίνηση από κάτω, της κυβέρνησης».
Πολλοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου τα τελευταία δύο χρόνια σχετικά με την απειλή ατελείωτων έκτακτων περιστατικών και όλοι έχουμε δει τα γκολπόστ να μετακινούνται ξανά και ξανά. «Είναι μόνο δύο εβδομάδες». «Είναι απλώς μια μάσκα». «Είναι απλώς ένα εμβόλιο». Και αυτό συνεχίζεται και συνεχίζεται.
Όμως, ενώ οι περισσότεροι αναγνωρίζουν ότι δεν ήταν μόνο δύο εβδομάδες (πάνε πλέον 2 χρόνια και συνεχίζεται), πολύ λίγοι κατανοούν την ύπουλη απειλή της συνεχιζόμενης «κατάστασης έκτακτης ανάγκης». Αλλά οι φίλοι του Mayer κατάλαβαν και βίωσαν τα καταστροφικά αποτελέσματα.
Πριν ο Χίτλερ γίνει καγκελάριος, η Γερμανία εξακολουθούσε να είναι μια δημοκρατία που διέπετε από το Σύνταγμα της Βαϊμάρης. Αλλά το άρθρο 48 αυτού του συντάγματος επέτρεπε την αναστολή των πολιτικών ελευθεριών «εάν η δημόσια ασφάλεια και τάξη διαταραχθούν σοβαρά ή τεθούν σε κίνδυνο». Αυτές οι εξουσίες έκτακτης ανάγκης καταχράστηκαν συνεχώς και μετά την πυρκαγιά του Ράιχσταγκ το 1933, ο νόμος εξουσιοδότησης μετέφερε όλη την νομοθετική εξουσία από το Γερμανικό κοινοβούλιο στην εκτελεστική εξουσία, επιτρέποντας στον Χίτλερ να “κυβερνά με διατάγματα” μέχρι το τέλος του πολέμου το 1945.
Ενώ οι νομοθετικοί κλάδοι των Ηνωμένων Πολιτειών και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση στις Ηνωμένες Πολιτείες (και σε άλλα έθνη σε όλο τον κόσμο) συνεδριάζουν τα τελευταία δύο χρόνια, η πραγματικότητα είναι ότι τα νομοθετικά σώματα σπάνια προσπάθησαν να περιορίσουν τις εξουσίες της εκτελεστικής αρχής. Υπό την αιγίδα του CDC, του ΠΟΥ και άλλων οργανισμών υγείας, τα στελέχη έχουν ουσιαστικά αποφανθεί.
Κλείσιμο επιχειρήσεων, επιβολή μασκών και εμβολίων, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να μένουν σπίτι. Τα περισσότερα από αυτά τα μέτρα εφαρμόστηκαν από στελέχη χωρίς καν να συμβουλευτούν τα νομοθετικά σώματα.
Και ποια ήταν η δικαιολογία; Η «έκτακτη ανάγκη» του covid.
Αν μπορούσαμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω στο 2019 και να ρωτήσουμε εάν θα έπρεπε να επιτρέπεται στα στελέχη να επιβάλλουν μονομερώς τέτοιες πολιτικές που αλλάζουν την ζωή στους ανθρώπους τους ακόμη και με νομοθετική συναίνεση, η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων πιθανότατα θα έλεγε «Όχι!» Πώς φτάσαμε λοιπόν εδώ το 2022; Οι φίλοι του Mayer προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες.
Το Κοινό Καλό
«Η κοινότητα είναι ξαφνικά ένας οργανισμός, ένα ενιαίο σώμα και μια ψυχή, που καταναλώνει τα μέλη της για τους δικούς της σκοπούς. Για την διάρκεια της έκτακτης ανάγκης η πόλη δεν υπάρχει για τον πολίτη αλλά ο πολίτης για την πόλη. Όσο πιο σκληρά πιέζεται η πόλη, τόσο πιο σκληρά εργάζονται οι πολίτες της για αυτήν και τόσο πιο παραγωγικοί και αποτελεσματικοί γίνονται προς το συμφέρον της. Η υπερηφάνεια του πολίτη γίνεται το υψηλότερο καμάρι, γιατί ο τελικός σκοπός όλων των τεράστιων προσπαθειών κάποιου είναι η διατήρηση της πόλης. Η ευσυνειδησία είναι η ύψιστη αρετή, το κοινό καλό το ύψιστο αγαθό».
Ποιος ήταν ο λόγος για πολλά από τα μέτρα που εφαρμόστηκαν τα τελευταία δύο χρόνια; Το κοινό καλό.
Πρέπει να φοράμε τις μάσκες μας για να προστατεύσουμε τους άλλους. Εμβολιαστείτε γιατί αγαπάτε γονείς σας και τους γείτονές σας. Μένετε σπίτι για να σώσετε ζωές. Και δεν είναι μόνο για τους γείτονές σας ως άτομα αλλά για την κοινότητα ως σύνολο. Πρέπει να κλείσουμε τα σχολεία για να διατηρήσουμε τις “αντοχές” των νοσοκομείων ώστε να μην καταρρεύσουν.
Για να είμαι σαφής, δεν είμαι αντίθετος στην συνεργασία για το κοινό καλό.
Δεν εκτιμώ τις ελευθερίες μου περισσότερο από τις ζωές των άλλων (αλλά αυτή ήταν μια κοινή τακτική που χρησιμοποιήθηκε εναντίον εκείνων που αντιτάχθηκαν στην υπερβολή των κυβερνήσεων).
Αντιθέτως, καταλαβαίνω απλώς πώς οι κυβερνήσεις διαχρονικά έχουν χρησιμοποιήσει το «κοινό καλό» ως δικαιολογία για να εδραιώσουν την εξουσία και να εφαρμόσουν αυταρχικά μέτρα που υπό κανονικές συνθήκες θα απορρίπτονταν.
Αυτό ακριβώς συνέβη στους φίλους του Mayer:
«Πάρτε την Γερμανία ως μια πόλη αποκομμένη από τον έξω κόσμο από πλημμύρες ή πυρκαγιές που προχωρούν από κάθε κατεύθυνση. Ο δήμαρχος κηρύσσει στρατιωτικό νόμο, αναστέλλοντας την συζήτηση στο συμβούλιο. Κινητοποιεί τον πληθυσμό, αναθέτοντας σε κάθε τμήμα τα καθήκοντά του. Οι μισοί πολίτες ασχολούνται άμεσα με την δημόσια επιχείρηση.
Κάθε ιδιωτική πράξη —ένα τηλεφώνημα, η χρήση ηλεκτρικού φωτισμού, η εξυπηρέτηση ενός γιατρού — γίνεται δημόσια πράξη. Κάθε ιδιωτικό δικαίωμα —να περπατάς, να παρακολουθείς μια συνάντηση, να λειτουργήσει ένα τυπογραφείο — γίνεται δημόσιο δικαίωμα. Κάθε ιδιωτικό ίδρυμα —το νοσοκομείο, η εκκλησία, ο σύλλογος— γίνεται δημόσιος φορέας.
Εδώ, αν και δεν σκεφτόμαστε ποτέ να το αποκαλέσουμε με οποιοδήποτε όνομα παρά μόνο με πίεση ανάγκης, έχουμε όλη την φόρμουλα του ολοκληρωτισμού.
Το άτομο παραδίδει την ατομικότητά του χωρίς θόρυβο, χωρίς, πράγματι, δεύτερη σκέψη -και όχι μόνο τα ατομικά του χόμπι και γούστα, αλλά και το επάγγελμά του, τις ατομικές του οικογενειακές ανησυχίες, τις ατομικές του ανάγκες. Οι τύραννοι ξέρουν καλά πώς να εκμεταλλευτούν την αρχή του “νοιάζεστε και την “ατομική ευθύνη”. Πρέπει να κατανοήσουμε την τάση τους να εκμεταλλεύονται την καλή μας θέληση. Πράγματι, η κατανόηση αυτής της τακτικής και η αντίσταση στις καταπατήσεις της ελευθερίας είναι ο τρόπος να διαφυλαχθεί το πραγματικό κοινό καλό. Τραγικά, πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι τους εκμεταλλεύτηκαν — ότι η επιθυμία τους να εργαστούν για το κοινό καλό έχει γίνει υπακοή χωρίς αμφιβολία.»
Η περιγραφή του Mayer είναι εκπληκτική:
«Για τους υπόλοιπους πολίτες – το 95% περίπου του πληθυσμού – το καθήκον είναι πλέον το κεντρικό γεγονός της ζωής. Υπακούουν, στην αρχή με δυσκολία αλλά, εκπληκτικά σύντομα, το κάνουν αυθόρμητα».
Αυτός ο τύπος συμμόρφωσης φαίνεται ότι συνέβη πιο ξεκάθαρα με την χρήση μασκών.
Υπακούμε αυθόρμητα και υπακούμε χωρίς να σκεφτόμαστε τον ορθολογισμό αυτού που έχουμε. Θα φοράμε μάσκα για να πάμε να κάτσουμε σε ένα τραπέζι σε ένα γεμάτο εστιατόριο, θα την βγάζουμε για δύο ώρες για να φάμε και θα την φορέσουμε ξανά για να βγούμε έξω. Πρέπει να φοράμε τις μάσκες στο αεροπλάνο για να «σταματήσουμε την εξάπλωση», αλλά μπορούμε να τις βγάλουμε κατά την διάρκεια του γεύματος στον ίδιο χώρο. Μερικοί φορούν ακόμη και μάσκες ενώ οδηγούν μόνοι τους στα αυτοκίνητά τους!
Για να είμαι σαφής, δεν επικρίνω αυτούς που φορούν μάσκες σε αυτές τις καταστάσεις. Λυπάμαι για το πώς μας επηρεάζει τόσο η προπαγάνδα που συμμορφωνόμαστε χωρίς να υπολογίζουμε τις πράξεις μας. Ή, ίσως χειρότερα, τα έχουμε σκεφτεί, αλλά ούτως ή άλλως συμμορφωνόμαστε γιατί αυτό κάνουν οι άλλοι και αυτό πρέπει(;) να κάνουμε και εμείς.
Βλέπετε τους επικίνδυνους παραλληλισμούς μεταξύ αυτού που συμβαίνει σήμερα και αυτού που συνέβη στην Γερμανία; Δεν πρόκειται απλώς για προστασία (και ποτέ δεν ήταν). Πρόκειται για την προθυμία συμμόρφωσης με τις κυβερνητικές απαιτήσεις, όσο παράλογη ή ύπουλη κι αν είναι.
Μπορείτε να δείτε πώς αυτές οι τάσεις συμβάλλουν στην δαιμονοποίηση ορισμένων προσώπων, ιδιαίτερα των μη εμβολιασμένων; Όσοι δεν ενεργούν για να «προστατέψουν τους γείτονές τους» φορώντας μάσκα ή που επιλέγουν να μην εμβολιαστούν «για χάρη των ευάλωτων», αποτελούν κίνδυνο για την κοινωνία και απειλή για όλους μας.
Μπορείτε να δείτε πού μπορεί να οδηγήσει αυτή η δαιμονοποίηση; Γνωρίζουμε πού οδήγησε στην Γερμανία.
Ατελείωτες αποσπάσεις της προσοχής
«Ξαφνικά, βυθίστηκα σε όλη την νέα δραστηριότητα, καθώς το πανεπιστήμιο παρασύρθηκε στην νέα κατάσταση, συναντήσεις, συνέδρια, συνεντεύξεις, τελετές και, κυρίως, εργασίες προς συμπλήρωση, εκθέσεις, βιβλιογραφίες, λίστες, ερωτηματολόγια. Και πάνω από αυτό ήταν οι απαιτήσεις στην κοινότητα, τα πράγματα στα οποία έπρεπε να συμμετάσχει που δεν υπήρχαν ή δεν ήταν σημαντικά πριν.
Φυσικά, ήταν όλο ριψοκίνδυνο, αλλά κατανάλωνε όλες τις δυνάμεις του ατόμου, έρχεται πάνω από την δουλειά που ήθελε πραγματικά να κάνει. Μπορείτε να δείτε πόσο εύκολο ήταν, λοιπόν, να μην σκεφτόμαστε θεμελιώδη πράγματα. Δεν είχε κανείς χρόνο».
Συνδυάστε την τυραννική χρήση του κοινού καλού με μια διαρκή κατάσταση έκτακτης ανάγκης και θα έχετε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Προσθέστε σε αυτές τις τακτικές ατελείωτους αντιπερισπασμούς για να απασχολήσουν τους πολίτες και κανείς δεν έχει χρόνο να αμφισβητήσει.
Ακούστε έναν από τους συναδέλφους του Mayer:
«Η δικτατορία και η όλη διαδικασία της ύπαρξής της, ήταν πάνω από όλα εκτροπή. Παρείχε μια δικαιολογία για να μην σκέφτονται άτομα που δεν ήθελαν να σκεφτούν ούτως ή άλλως. Δεν μιλάω για τα «ανθρωπάκια» σας όπως τον φούρναρη σας και ούτω καθεξής. Μιλάω για τους συναδέλφους μου και τον εαυτό μου, λόγιοι, προσέξτε. Οι περισσότεροι από εμάς δεν θέλαμε να σκεφτούμε θεμελιώδη πράγματα και δεν το θέλαμε αυτό ποτέ. Δεν χρειαζόταν.
Ο ναζισμός μας έδωσε μερικά τρομερά, θεμελιώδη πράγματα για να σκεφτούμε —ήμασταν αξιοπρεπείς άνθρωποι— και μας κράτησε τόσο απασχολημένους με συνεχείς αλλαγές και «κρίσεις» και τόσο γοητευμένους, ναι, γοητευμένους, από τις μηχανορραφίες των «εθνικών εχθρών» και δεν είχαμε χρόνο να σκεφτούμε αυτά τα τρομερά πράγματα που μεγάλωναν, σιγά σιγά, παντού γύρω μας. Ασυνείδητα, υποθέτω, ήμασταν ευγνώμονες. Ποιος θέλει άλλωστε να σκεφτεί;».
Τα τελευταία δύο χρόνια βιώσαμε μια συνεχή ανατροπή της ζωής μας με lockdown, διαδικτυακή «μάθηση», εντολές μάσκας, «κοινωνική» αποστασιοποίηση και πολλά άλλα. Μας είπανε ότι πρέπει να συμμορφωθούμε με τις εντολές εμβολίων ή να χάσουμε την δουλειά μας, αφήνοντας μερικούς από εμάς πολύ κουρασμένους για να αντισταθούμε και άλλους περισσότερο κουρασμένους στην προσπάθεια.
Και για όσους από εμάς επιλέξαμε να παραιτηθούν από τα διαθέσιμα εμβόλια, πρέπει να αφιερώσουμε χρόνο —πολύ πάρα πολύ χρόνο— συντάσσοντας αιτήματα εξαίρεσης για τις διάφορες εντολές, εξηγώντας σε βάθος τους λόγους για τους οποίους αντιτάσσουμε τα εμβόλια ή κάνοντας προσφυγή στα δικαστήρια.
Και τότε, όταν φαίνεται ότι η τρέλα του Covid φτάνει στο τέλος της (τουλάχιστον προς το παρόν), κηρύσσεται μια «έκτακτη κατάσταση» στον Καναδά που καταπατά τα δικαιώματα των Καναδών πολιτών και ακόμη και τώρα ο κόσμος έχει βυθιστεί σε κρίση λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Συμβαίνουν τόσα πολλά, τόσες πολλές εύλογες ανησυχίες που απαιτούν την προσοχή μας, που πολλοί αγνοούν την ολοκληρωτική θηλιά που σφίγγει γύρω μας.
Επιπλέον, είμαστε πολύ εξαντλημένοι για να εξετάσουμε τι συμβαίνει, πολύ κουρασμένοι για να νοιαζόμαστε.
Αλλά πρέπει να προσέχουμε! Ή θα είναι πολύ αργά και δεν θα υπάρχει γυρισμός.
Επιστήμη και Εκπαίδευση
«Οι φοιτητές του πανεπιστημίου θα πίστευαν οτιδήποτε περίπλοκο. Οι καθηγητές επίσης. Έχετε δει το γράφημα «αγνότητα φυλής»;» «Ναι», είπα. «Λοιπόν, ξέρεις. Ένα ολόκληρο σύστημα. Σε εμάς τους Γερμανούς αρέσουν τα συστήματα, ξέρετε. Αν ταίριαζαν όλα μαζί, τότε ήταν επιστήμη, σύστημα και επιστήμη, μόνο να κοιτούσες τους κύκλους, μαύρους, άσπρους και γκρι, και όχι τους πραγματικούς ανθρώπους. Τέτοια Dummheit δεν μπορούσαν να μάθουν σε εμάς τα ανθρωπάκια. Ούτε καν προσπάθησαν».
«Εμπιστευτείτε την επιστήμη».
Μια άλλη τακτική που χρησιμοποιούν οι αυταρχικοί διαχρονικά είναι η έκκληση στην επιστήμη και την τεχνογνωσία.
Οι φίλοι του Mayer περιέγραψαν πώς οι Ναζί χρησιμοποιούσαν την «επιστήμη» για να πείσουν τους μαθητές και άλλους ότι οι Εβραίοι ήταν κατώτεροι, ακόμη και άρρωστοι.
Αφίσα προπαγάνδας: «Οι Εβραίοι είναι ψείρες: προκαλούν τύφο» δημιουργήθηκε το 1941 για δημόσια προβολή στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Πολωνία.
Αλλά αυτό δεν ήταν επιστήμη. ήταν ο επιστημονισμός. Και έτσι είναι και σήμερα.
Η επιστήμη δεν είναι δόγμα, δεν είναι ένα σύνολο πεποιθήσεων.
Η πραγματική επιστήμη είναι η διαδικασία με την οποία ανακαλύπτουμε την αλήθεια για τον φυσικό κόσμο.
Ξεκινάμε με μια υπόθεση που πρέπει να ελεγχθεί αυστηρά μέσω παρατήρησης και πειραματισμού.
Όμως, τα τελευταία δύο χρόνια, η «επιστήμη» σήμαινε πως ό,τι ισχυρίζονται οι αρχές δημόσιας υγείας είναι αλήθεια, ανεξάρτητα από το αν υπάρχουν στοιχεία για το αντίθετο. Στην πραγματικότητα, μεγάλο μέρος αυτής της λεγόμενης επιστήμης έχει αποδειχθεί ότι είναι αποδεδειγμένα ψευδές.
Εκτός από την χρήση της «επιστήμης» για την υποστήριξη των στόχων της, η κυβέρνηση του Ράιχ προσπάθησε επίσης να ελέγξει την εκπαίδευση.
Στην πολιτική και ιδεολογική προπαγάνδα των Ναζί, η νεολαία εθεωρείτο ως η κινητήρια δύναμη πίσω από το κίνημα των Ναζί.
Στο προπαγανδιστικό περιεχόμενο, επίσης, οι Ναζί έδωσαν προτεραιότητα στην νεολαία και κατευθύνοντας το πάθος και την δύναμη της νέας γενιάς προς ένα σχεδιασμένο μέλλον και έναν ιδεολογικό στόχο. Πίσω στην δεκαετία του 1920, ο Χίτλερ είχε γράψει περιβόητα στο Mein Kampf: «Όποιος έχει την νεολαία έχει και το μέλλον». Το περιεχόμενο της ναζιστικής προπαγάνδας, ταυτόχρονα με την αναμόρφωση του εθνικού προγράμματος σπουδών, επικεντρώθηκε στο μέλλον της Γερμανικής κοινωνίας και στην έμφαση στον ρόλο που θα έπαιζε το «σωστό» είδος των νέων στην διαμόρφωσή του.
«Ο εθνικοσοσιαλισμός απαιτούσε την καταστροφή της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας, αντικαθιστώντας την αλήθεια και την αναζήτηση της αλήθειας με την πίστη στο ναζιστικό δόγμα. Σημειωτέον, οι Ναζί κατέλαβαν όχι μόνο τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ξαναγράφοντας ακόμη και ορισμένα θέματα για να ταιριάξουν με την ναζιστική προπαγάνδα: «Στην ιστορία, στην βιολογία και στα οικονομικά το πρόγραμμα διδασκαλίας ήταν πολύ πιο περίπλοκο από ό,τι στην λογοτεχνία. και πολύ πιο αυστηρό. Αυτά τα θέματα πραγματικά ξαναγράφτηκαν».
Ο φίλος του Μάγιερ, ο δάσκαλος, εξήγησε πώς το Ράιχ θα έθετε επίσης «αδαείς «αξιόπιστους», από την πολιτική ή τις επιχειρήσεις, πάνω από τους εκπαιδευτικούς», αυτό ήταν «μέρος του ναζιστικού τρόπου να ταπεινώνει την εκπαίδευση και να την περιφρονεί». Στον σημερινό κόσμο, είναι μια τάξη, καθώς τόσα σχολεία έχουν κλείσει διαρκώς «για να επιβραδυνθεί η εξάπλωση».
Καταστολή του λόγου και ενθάρρυνση της αυτολογοκρισίας
Οι επιλογές αφέθηκαν στην διακριτική ευχέρεια του δασκάλου, στο πλαίσιο του «Γερμανικού πνεύματος». Αυτό ήταν το μόνο που ήταν απαραίτητο. ο δάσκαλος έπρεπε μόνο να είναι διακριτικός. Αν ο ίδιος είχε αντίρρηση για ένα συγκεκριμένο βιβλίο, θα ήταν φρόνιμο να μην το χρησιμοποιήσει. Αυτή ήταν μια πολύ πιο ισχυρή μορφή εκφοβισμού, βλέπετε, από οποιαδήποτε σταθερή λίστα αποδεκτών ή απαράδεκτων γραπτών. Ο τρόπος που έγινε ήταν, από την πλευρά του καθεστώτος, εξαιρετικά έξυπνος και αποτελεσματικός. Ο δάσκαλος έπρεπε να κάνει τις επιλογές και να ρισκάρει τις συνέπειες κι αυτό τον έκανε ακόμη πιο προσεκτικό».
Η μέθοδος του Ράιχ για τον έλεγχο της εκπαίδευσης (και της ομιλίας ευρύτερα) δεν βασιζόταν σε υπερβολικά συγκεκριμένους κανονισμούς. Στον σύγχρονο κόσμο μας, αυτή η τακτική υπερβαίνει κατά πολύ την επιβολή των πρωτοκόλλων του Covid, αλλά σίγουρα τα περιλαμβάνει.
Σπάνια ήταν τα ιδρύματα που επέτρεψαν την επιλογή σχετικά με τις μάσκες. Τα περισσότερα σχολεία απαίτησαν από τους μαθητές τους να τα φορούν ανεξάρτητα από προσωπικές πεποιθήσεις. Το αποτέλεσμα; Μαθητές που έμαθαν γρήγορα ότι πρέπει να καλύπτουν τα πρόσωπά τους για να συμμετέχουν στην κοινωνία και μερικοί που πίστευαν ότι θα βλάψουν σοβαρά τον εαυτό τους ή τους συμμαθητές τους αν τις έβγαζαν.
Και ακόμη και με τις περισσότερες δικαιοδοσίες των ΗΠΑ να αφαιρούν τις απαιτήσεις μάσκας στα περισσότερα σχολεία, πολλοί μαθητές έχουν συνειδητοποιήσει τόσο πολύ να κρύβουν τα πρόσωπά τους που θα συνεχίσουν οικειοθελώς να τα φορούν.
Ποιο είναι το κόστος όχι μόνο για την ψυχική υγεία αυτών των μαθητών αλλά και για την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης; Μπορεί να μην μάθουμε ποτέ πλήρως.
Και δεν ήταν μόνο τα σχολεία. Τα πρωτόκολλα Covid και οι αφηγήσεις για τον Covid επιβλήθηκαν και εκτός σχολείων. Στις αρχές του 2021, μόνο μια μικρή μειοψηφία επιχειρήσεων επέτρεψε στους πελάτες τους να εισέλθουν χωρίς μάσκα, ακόμα λιγότεροι επέτρεψαν στους υπαλλήλους τους αυτή την επιλογή.
Αν και σπάνια αναγνωρίζονται από τους περισσότερους αξιωματούχους της δημόσιας υγείας, οι μάσκες παρεμποδίζουν την ανθρώπινη επικοινωνία (αν δεν το έκαναν, οι παγκόσμιοι ηγέτες δεν θα τις έβγαζαν για να μιλήσουν). Και αν παρεμποδίζεται η ικανότητα επικοινωνίας, υποφέρει και η ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών.
Όσον αφορά την ομιλία ευρύτερα, η τακτική που περιγράφει ο Mayer ενθαρρύνει την αυτολογοκρισία, την οποία κάθε δίκαιος άνθρωπος παραδέχεται ότι συμβαίνει επίσης σήμερα. Πηγαίνοντας δεκαετίες πίσω σε ομιλία που θεωρήθηκε «πολιτικά εσφαλμένη», καταλαβαίνουμε όλοι ότι υπάρχουν ορισμένες αποδεκτές θέσεις για μια ποικιλία θεμάτων, που κυμαίνονται από την φυλή και το φύλο μέχρι τα εμβόλια και τις θεραπείες για τον Covid.
Μην τολμήσετε να μοιραστείτε οτιδήποτε αντιτίθεται στην αφήγηση, για τον Covid. Το να μοιραστείτε κάτι που πλησιάζει στο να αμφισβητήσει την αφήγηση θα μπορούσε να έχει μυριάδες συνέπειες, τόσο προσωπικές όσο και επαγγελματικές.
Δεν θέλετε να κατηγορηθείτε για διασπορά παραπληροφόρησης, σωστά; Ή να κακολογηθείτε για θεωρίες συνωμοσίας; Επομένως, αποφεύγουμε να μοιραζόμαστε αντιθέσεις και αποδεικτικά στοιχεία, ακόμη κι αν αυτά τα στοιχεία είναι απολύτως θεμιτά και απολύτως βάσιμα.
Αβεβαιότητα
«Βλέπετε», συνέχισε ο συνάδελφός μου, «δεν βλέπει κανείς ακριβώς πού ή πώς να κινηθεί. Πιστέψτε με, αυτό είναι αλήθεια. Κάθε πράξη, κάθε περίσταση, είναι χειρότερη από την προηγούμενη, αλλά μόνο λίγο χειρότερη. Περιμένεις το επόμενο και το επόμενο. Περιμένεις μια μεγάλη συγκλονιστική περίσταση, νομίζοντας ότι και άλλοι, όταν έρθει ένα τέτοιο σοκ, θα ενωθούν μαζί σου για να αντισταθούν με κάποιο τρόπο. Δεν θέλετε να ενεργήσετε, ούτε καν να μιλήσετε, μόνοι σας, δεν θέλετε να «ξεφύγετε από το δρόμο σας και να δημιουργήσετε προβλήματα». Γιατί όχι;—Λοιπόν, δεν συνηθίζεις να το κάνεις. Και δεν είναι μόνο ο φόβος, ο φόβος να μείνεις μόνος, που σε περιορίζει, είναι επίσης και η αβεβαιότητα.
«Η αβεβαιότητα είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας και, αντί να μειώνεται όσο περνά ο καιρός, μεγαλώνει. Έξω, στους δρόμους, στην γενική κοινότητα, «όλοι» είναι χαρούμενοι. Κανείς δεν ακούει καμία διαμαρτυρία και σίγουρα δεν βλέπει τίποτα παράξενο . . . . μόνο ίσως ιδιωτικά με τους συναδέλφους σας, ορισμένοι από τους οποίους σίγουρα αισθάνονται όπως εσείς, αλλά τι λένε; Λένε, “Δεν είναι τόσο κακό” ή “Τι κρύβεται πίσω από όλο αυτό” ή “Είσαι συνομοσιολόγος”;
«Και είσαι συνομοσιολόγος. Αυτό που βλέπεις να οδηγεί όλο αυτό δεν μπορείς να το αποδείξεις. Αυτές είναι οι αρχές, ναι, αλλά πώς ξέρεις με βεβαιότητα όταν δεν ξέρεις το τέλος, και πώς ξέρεις, ή ακόμα πως υποθέτεις, το τέλος; Από την μια οι εχθροί σου, ο νόμος, το καθεστώς, το Κόμμα, σε τρομοκρατούν. Από την άλλη, οι συνάδελφοί θα σου πουν πως είσαι απαισιόδοξος ή και νευρωτικός. Έμεινες να συζητάς μόνο με τους στενούς σου φίλους, που είναι, συνήθως, άνθρωποι που σκέφτονταν όπως εσύ».
Και έτσι δεν κάνουμε τίποτα.
Ο Mayer έχει δίκιο. Ο συνάδελφός του είχε δίκιο.
Τι μπορούμε να πούμε;
Ένα πράγμα που μπορούμε να πούμε είναι ότι όσοι έχουν ζητήσει μάσκες, είτε τυχαία είτε σχεδιαστικά, έχουν κάνει το αίσθημα της αβεβαιότητας ακόμη μεγαλύτερο. Αγωνιζόμαστε να μάθουμε τι σκέφτονται ή αισθάνονται οι άλλοι, επειδή τα πρόσωπά μας είναι κρυμμένα.
Εκτός από το χαμηλό άγχος και τον φόβο που προκαλούν οι μάσκες σε όλους (τουλάχιστον και μόνο που μας κάνουν να βλέπουμε τους άλλους ως απειλές για την ασφάλειά μας και όχι ως άτομα), δεν είμαστε σίγουροι γιατί οι γύρω μας φορούν μάσκες.
Είναι απλώς επειδή τους λένε να το κάνουν; Είναι από σεβασμό προς τους άλλους; Ή επειδή θέλουν πραγματικά να τις φορέσουν;
Ας πούμε ότι είναι αλήθεια ότι η ισχυρή πλειοψηφία των εργαζομένων θα επέλεγε να μην φορούν μάσκες εάν οι εργοδότες τους δεν τις απαιτούσαν.
Πώς μπορούμε να ξέρουμε με βεβαιότητα τι προτιμούν, εάν η επιλογή τους αφαιρεθεί;
Ομοίως, αν κάποιος έπρεπε να κάνει διάφορα πράγματα για να δείξει πίστη στο Κόμμα, πώς θα μπορούσε να μάθει εάν άλλοι ήταν πραγματικά πιστοί στο Κόμμα ή απλώς πήγαιναν μαζί για να ενωθούν (και να μην οδηγηθούν στα στρατόπεδα);
Σταδιακά, Μετά Ξαφνικά
«Το να ζεις σε αυτή την διαδικασία είναι απολύτως να μην μπορείς να το προσέξεις -προσπάθησε να με πιστέψεις- εκτός αν κάποιος έχει πολύ μεγαλύτερο βαθμό πολιτικής συνείδησης, οξύνοιας, από ό,τι οι περισσότεροι από εμάς είχαμε ποτέ την ευκαιρία να αναπτύξουμε. Από όλες τις τακτικές που χρησιμοποιούν οι τύραννοι για να επιτύχουν τους στόχους τους, η ψευδαίσθηση ότι έχουμε άφθονο χρόνο για να ξεφύγουμε είναι αναμφισβήτητα η πιο σημαντική.
Αν μπορούσαμε όλοι να επιστρέψουμε στον Φεβρουάριο του 2020, πόσοι από εμάς θα είχαμε προβλέψει ότι θα ήμασταν εδώ; Πώς έγιναν όλα; Σιγά-σιγά δεν καταλάβαμε πως.
Ο Mayer αντιλαμβάνεται το δίλημμά μας:
«Πώς μπορεί να αποφευχθεί αυτό, μεταξύ των απλών ανδρών, ακόμη και των απλών ανδρών υψηλής μόρφωσης; Ειλικρινά, δεν ξέρω. Δεν βλέπω, ούτε τώρα. Πολλές, φορές από τότε που συνέβησαν όλα, έχω αναλογιστεί αυτό το ζευγάρι σπουδαίων αρχών, Principiis obsta και Finem respice — «Αντισταθείτε στις αρχές» και «Σκεφτείτε το τέλος».
Πρέπει όμως κανείς να προβλέψει το τέλος για να αντισταθεί, ή ακόμα και να δει, τις απαρχές. Κάποιος πρέπει να προβλέψει το τέλος ξεκάθαρα και σίγουρα και πώς θα γίνει αυτό; Από απλούς ανθρώπους ή ακόμα και από υψηλά ιστάμενους ανθρώπους; Τα πράγματα μπορεί να είχαν αλλάξει πριν φτάσουν τόσο μακριά. δεν το έκαναν, αλλά μπορεί να το κάνουν αύριο. Και όλοι υπολογίζουν σε αυτή την δύναμη».
Σκεφτείτε τον Μάρτιο του 2020. Τότε έπρεπε να είχαμε αντισταθεί. Δεν θα έπρεπε να είχαμε ανεχτεί εντολές παραμονής στο σπίτι ή διάφορους (και ακόμη και μη λογικούς) περιορισμούς στις τοπικές επιχειρήσεις και την ιδιωτική ζωή. Οι κυβερνήσεις είχαν ήδη πάει πολύ μακριά. Και μετά ήρθαν οι μάσκες, και κάποιοι είπαν ότι οι μάσκες ήταν το αποκορύφωμα. Τα άτομα που συμμερίζονταν αυτές τις ανησυχίες χλευάζονταν ως φανατικοί και θεωρητικοί συνωμοσίας, αλλά είχαν δίκιο.
Πολλοί δεν το είδαν και ακόμη λιγότεροι αντιστάθηκαν.
Το είδα σχετικά νωρίς, αλλά δεν αντιστάθηκα όσο σκληρά θα έπρεπε και η αποτυχία μου με στοιχειώνει μέχρι σήμερα.
Αν είχαμε αντισταθεί πιο σοβαρά στις μάσκες, η προοπτική των εντολών εμβολίων θα είχε σε μεγάλο βαθμό καταρρεύσει. Πράγματι, δεν θα υπήρχε πολιτική, ηθική ή πρακτική υποστήριξη για τις εντολές εμβολίων και τα πιο ύπουλα διαβατήρια εμβολίων. Αλλά εμείς —αλλά εγώ— δεν αντισταθήκαμε όσο σκληρά θα έπρεπε.
Γιατί όχι; Είπα στον εαυτό μου ότι άξιζε να διατηρήσω την θέση μου στην δουλειά μου. Ήταν μια «υπολογισμένη απόφαση» να συνεχίσω να βοηθάω τους γύρω μου. Και χρειαζόμουν επίσης να παράσχω τροφή και στέγη στις κόρες μου, για να μπορέσουν να ζήσουν μια «κανονική» παιδική ηλικία.
Αλλά στους καλούς και ευγενείς συμβιβασμούς μου – στην πραγματικότητα είναι συμβιβασμοί – έχω θέσει τις βάσεις για περαιτέρω παραβιάσεις της ζωής και των ελευθεριών της οικογένειάς μου; Έχω σπείρει τους σπόρους μιας αιώνιας δυστοπίας που θα τρομοκρατεί για πάντα τις κόρες μου και τα παιδιά τους; Έχω κάνει συμφωνία με τον διάβολο; Το πιο σημαντικό, αν έχω, υπάρχει κάποια διέξοδος από αυτό το συμβόλαιο;
Η δύναμη της μη βίαιης αντίστασης
«Είναι η πραγματική αντίσταση που ανησυχεί τους τυράννους, όχι η έλλειψη των λίγων χεριών που απαιτούνται για να κάνουν το σκοτεινό έργο της τυραννίας. Αυτό που έπρεπε να μετρήσουν οι Ναζί ήταν το σημείο στο οποίο η θηριωδία θα αφυπνίσει στην κοινότητα την συνείδηση των ηθικών της αξιών. Αλλιώς από την ιδιοσυγκρασία του λαού, θα αντιμετωπίσει την λαϊκή επανάσταση».
Υποτιμούμε πόση δύναμη έχουν οι άνθρωποι όταν επιλέγουν να αντισταθούν.
Οι γονείς σε όλο το έθνος απωθήθηκαν κατά των εντολών για μάσκες και πολλά σχολικά συμβούλια υποχώρησαν και έκαναν τις μάσκες προαιρετικές. Πολλοί εργαζόμενοι αρνήθηκαν να συμμορφωθούν με τις εντολές εμβολίων και πολλοί εργοδότες υποχώρησαν (ή τουλάχιστον έδωσαν ευρείες εξαιρέσεις). Οι γονείς και οι υπάλληλοι δεν κέρδισαν σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά έχουν κερδίσει τις περισσότερες μάχες από ό,τι πολλοί συνειδητοποιούν και ο πόλεμος απέχει πολύ από το να τελειώσει.
Η ισχυρή και ενωμένη αντιπολίτευση οδήγησε επίσης σε ανατροπές των πολιτικών της κυβέρνησης για τον κορωνοϊό και περισσότερες εντολές αίρονται καθώς ασκείται μεγαλύτερη πίεση. Πρέπει να συνεχίσουμε να αντιστεκόμαστε και να βοηθάμε τους άλλους να κάνουν το ίδιο, αναγνωρίζοντας ότι το κόστος που θα επιβαρυνθούμε θα αξίζει τον κόπο στο τέλος.
Το κόστος της διαφωνίας
Έχεις σεβασμό στην κοινότητα. Γιατί; Γιατί οι στάσεις σου είναι ίδιες με τις στάσεις της κοινότητας. Είναι όμως σεβαστή η στάση της κοινότητας; Εμείς—εσείς και εγώ—θέλουμε την έγκριση της κοινότητας στην βάση της κοινότητας. Δεν θέλουμε την έγκριση των εγκληματιών, αλλά η κοινότητα αποφασίζει τι είναι εγκληματικό και τι όχι.
Αυτό είναι η παγίδα.
Εσύ και εγώ -και οι δέκα φίλοι μου Ναζί- είμαστε μέσα στην παγίδα.
Δεν έχει να κάνει άμεσα με τον φόβο για την ασφάλεια του ατόμου ή της οικογένειάς του, την δουλειά του ή την περιουσία του. Μπορεί να τα έχω όλα αυτά, να μην τα χάσω ποτέ και να είμαι ακόμα στην εξορία. . . Θέλω την ασφάλειά μου, εκτός κι αν έχω συνηθίσει να είμαι, αντιφρονούντας, ερημίτης ή σνομπ, απλά μαθηματικά.
Στην Γερμανία του Χίτλερ, το να απομακρυνθεί κανείς από τις αποδεκτές ανησυχίες, να παρεκκλίνει από την αποδεκτή αφήγηση, ήταν σαν να θέλει να θέσει τον εαυτό του σε κίνδυνο.
Και έτσι είναι σήμερα. Οι διαφωνούντες αντιμετωπίζονται ως αυτοί που προκαλούν προβλήματα. Η αμφισβήτηση των αποδεκτών αφηγήσεων ή η αμφισβήτηση της «συναίνεσης» προκαλεί την οργή τόσο των καθημερινών πολιτών όσο και των πολιτιστικών ελίτ.
Η διαφωνία είναι επικίνδυνη, όχι επειδή κάποιος είναι πραγματικά λανθασμένος στις εκτιμήσεις του, αλλά επειδή οι εκτιμήσεις του αμφισβητούν αποδεκτά δόγματα.
Το κόστος συμμόρφωσης
Το να διαφωνείς έχει κόστος.
Οι φίλοι του Mayer κινδύνευαν διαρκώς να χάσουν τις δουλειές και τις ελευθερίες τους – και πιθανώς την ζωή τους. Αλλά υπάρχει επίσης ένα κόστος για την συμμόρφωση και αυτό το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο από οτιδήποτε μπορούμε να φανταστούμε αυτήν την στιγμή.
Ακούστε προσεκτικά τον Mayer:
«Είναι όλο και πιο ξεκάθαρο ότι, αν πρόκειται να κάνεις κάτι αντίθετο από το αποδεκτό αφήγημα τότε προφανώς είσαι ταραχοποιός. Περιμένεις λοιπόν και περιμένεις. Αλλά η μία μεγάλη συγκλονιστική στιγμή, που δεκάδες ή εκατοντάδες ή χιλιάδες άλλοι άνθρωποι θα συμφωνούν μαζί σου και θα ενωθούν με εσένα, η στιγμή αυτή δεν έρχεται ποτέ. Αυτή είναι η δυσκολία.
Αν η τελευταία και χειρότερη πράξη όλου του καθεστώτος είχε γίνει αμέσως μετά την πρώτη και την μικρότερη εντολή, χιλιάδες, ναι, εκατομμύρια άτομα θα είχαν σοκαριστεί αρκετά — αν, ας πούμε, η εκτόξευση με αέρια κατά των Εβραίων το ’43 είχε γίνει αμέσως μετά τα “Αυτοκόλλητα” τα οποία τοποθετήθηκαν σε βιτρίνες μη εβραϊκών καταστημάτων το ’33. Αλλά φυσικά δεν συμβαίνει αυτό. Ενδιάμεσα έρχονται τα εκατοντάδες μικρά βήματα, μερικά από αυτά ανεπαίσθητα, που το καθένα σε προετοιμάζει να μην σοκαριστείς από το επόμενο.
Και μια μέρα, πολύ αργά, οι αρχές σου, αν τις αντιμετώπισες ποτέ, ορμούν πάνω σου. Το βάρος της αυταπάτης έχει βαρύνει πάρα πολύ και κάποιο μικρό περιστατικό, στην περίπτωσή μου το πολύ μικρό αγοράκι μου, αρχίζει να δείχνει με το δάχτυλο και να λέει «Εβραϊκό γουρούνι» και εκείνη την στιγμή βλέπεις ότι όλα, τα πάντα, έχουν αλλάξει εντελώς κάτω από την μύτη σου. Ο κόσμος στον οποίο ζεις -το έθνος σου, ο λαός σου- δεν είναι καθόλου ο κόσμος στον οποίο γεννήθηκες.
Οι φόρμες είναι όλες εκεί, όλες ανέγγιχτες, όλες καθησυχαστικές, τα σπίτια, τα μαγαζιά, οι δουλειές, τα γεύματα, οι επισκέψεις, οι συναυλίες, ο κινηματογράφος, οι διακοπές. Αλλά το πνεύμα, που ποτέ δεν προσέξατε επειδή κάνατε το ισόβιο λάθος να το ταυτίσετε με τις φόρμες, αλλάζει.
Τώρα ζείτε σε έναν κόσμο μίσους και φόβου και οι άνθρωποι που μισούν και φοβούνται δεν το ξέρουν ούτε οι ίδιοι.
«Έχετε κάνει σχεδόν όλη την διαδρομή μόνοι σας. Η ζωή είναι μια συνεχής διαδικασία, μια ροή, όχι μια διαδοχή πράξεων και γεγονότων. Έχει κυλήσει σε ένα νέο επίπεδο, κουβαλώντας σας μαζί του, χωρίς καμία προσπάθεια αντίστασης από μέρους σας. Σε αυτό το νέο επίπεδο που ζεις, ζεις κάθε μέρα πιο άνετα, με νέα ήθη, νέες αρχές.
Έχετε αποδεχτεί πράγματα που δεν θα δεχόσασταν πριν από πέντε χρόνια, πριν από ένα χρόνο, πράγματα που ο πατέρας σας, ακόμη και στην Γερμανία, δεν μπορούσε να φανταστεί. Και ξαφνικά πέφτουν όλα, μονομιάς. Βλέπεις τι είσαι, τι έχεις κάνει ή, ακριβέστερα, τι δεν έχεις κάνει (γιατί αυτό ήταν το μόνο που απαιτούνταν από τους περισσότερους από εμάς: να μην κάνουμε τίποτα).
“Τότε τι; Τότε πρέπει να αυτοπυροβοληθούμες; Προσαρμόζουμε τις αρχές σας; Ή μαθαίνουμε να ζούμε το υπόλοιπο της ζωής μας με την ντροπή μας. Αυτό το τελευταίο είναι ό,τι πιο κοντινό υπάρχει, υπό τις περιστάσεις, στον ηρωισμό: ντροπή. Πολλοί Γερμανοί έγιναν αυτό το φτωχό είδος ήρωα, πολλοί περισσότεροι, νομίζω, από ό,τι ξέρει ή ενδιαφέρεται να μάθει ο κόσμος».
Έχω διαβάσει αυτήν την ενότητα περισσότερες φορές από όσες μπορώ να μετρήσω, και καθώς την διαβάζω πάλι και τώρα, κλαίω για τις δικές μου αποτυχίες. Οι δικοί μου φόβοι. Η δική μου συνενοχή στην αργή ανάπτυξη του ολοκληρωτισμού του Covid. Να επιτρέπεται στις κυβερνήσεις και τα μέσα ενημέρωσης να ορίζουν αφηγήσεις. Δεν είναι όμως αργά! Αυτό που έρχεται με τις ψηφιακές ταυτότητες και τα ψηφιακά διαβατήρια είναι πιο ύπουλο και πιο έξυπνο, αλλά υπάρχει ακόμη χρόνος για να αντισταθούμε. Αλλά πρέπει να αποφασίσουμε να αντισταθούμε τώρα. Πρέπει να αποφασίσουμε να είμαστε ενωμένοι. Και πρέπει να το κάνουμε ανεξαρτήτως κόστους.
«Ξέρεις», συνέχισε, “όταν οι άνθρωποι που καταλαβαίνουν τι ακριβώς συμβαίνει – την κίνηση, δηλαδή, της ιστορίας, όχι τις αναφορές μεμονωμένων γεγονότων ή εξελίξεων – όταν αυτοί οι άνθρωποι δεν αντιδρούν ή διαμαρτύρονται, δεν μπορεί να περιμένει κανείς τίποτα από αυτούς που δεν καταλαβαίνουν. Πόσοι άνδρες θα λέγατε ότι καταλαβαίνουν -με αυτή την έννοια- στην Αμερική; Και όταν, καθώς η κίνηση της ιστορίας επιταχύνεται και αυτοί που δεν καταλαβαίνουν αν τρελαθούν από φόβο, όπως ο λαός μας, και γίνουν ένας μεγάλος “πατριωτικός” όχλος, Τι θα γίνει; θα καταλάβουν τότε;».
Το καθήκον είναι εμείς που βλέπουμε τι συμβαίνει να σηκωθούμε και να αντισταθούμε. Όλοι θα επωμιστούμε κάποιο κόστος, είτε τώρα είτε στο μέλλον.
Μερικοί από εμάς έχουμε βιώσει ήδη ένα κόστος: έχουμε χάσει δουλειές, χάσαμε φίλους, ακόμη και ελευθερίες. Έχουμε αναλάβει το κόστος της τυραννικής υπερβολής στο όνομα της δημόσιας υγείας.
Έχω χάσει το μέτρημα του αριθμού των ανθρώπων που γνωρίζω που δεν τους επιτρεπόταν να πουν αντίο στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Στους οποίους απαγορεύτηκε η πρόσβαση σε δυνητικά σωτήριες θεραπείες. Οι κάποιοι αρνήθηκαν την ιατρική περίθαλψη στο όνομα του κοινού καλού.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλοι έχουμε υποφέρει τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά η αποτυχία να αντισταθούμε σε αυτήν την διαρκώς καταπατητική τυραννία θα κοστίσει περισσότερο από όσο μπορούμε να κατανοήσουμε αν συνεχίσουμε να την αφήνουμε να λειτουργεί ανεξέλεγκτη. Δεν ξέρω τι ακριβώς θα μας κοστίσει να υπερασπιστούμε την αλήθεια και την ελευθερία τους επόμενους μήνες και χρόνια. Αλλά αυτό που μπορώ να πω με σχεδόν βεβαιότητα είναι ότι το κόστος της παρούσας αντίστασης θα είναι πολύ πιο ανεκτό για την συνείδησή μας και ίσως για την ζωή μας από ό,τι η αποτυχία να αντισταθούμε. Το πιο σημαντικό είναι ότι η αντίσταση τώρα θα είναι σίγουρα πιο αποδεκτή για τις ζωές των παιδιών μας.
Η επιλογή μπροστά μας
Εξαιτίας των κινδύνων για την ζωή τους και τις οικογένειές τους, πολλοί Γερμανοί αρνήθηκαν να μιλήσουν ανοιχτά για το τι συνέβαινε τότε, ακόμη και όταν γνώριζαν. Και οι φόβοι τους ήταν απολύτως δικαιολογημένοι:
«Όσοι επέστρεψαν από το Μπούχενβαλντ τα πρώτα χρόνια είχαν υποσχεθεί -όπως κάθε κρατούμενος κάθε Γερμανικής φυλακής έπρεπε πάντα να υποσχεθεί μετά την αποφυλάκισή του- να μην συζητήσει την εμπειρία του από την φυλακή. Έπρεπε να είχες αθετήσει την υπόσχεσή σου. Έπρεπε να το είχες πει στους συμπατριώτες σου, μπορεί, αν και οι πιθανότητες ήταν όλες εναντίον σου, να είχες σώσει την χώρα σου αν το είχες κάνει. Αλλά δεν το έκανες. Το είπες στην γυναίκα σου ή στον πατέρα σου και τους όρκισες να τηρήσουν απόλυτη μυστικότητα. Και έτσι, αν και εκατομμύρια μάντευαν, μόνο χιλιάδες ήξεραν. Μήπως ήθελες να ξαναεπιστρέψεις στο Μπούχενβαλντ; Δεν λυπήθηκες για αυτούς που έμειναν εκεί; Και δεν χάρηκες που ήσουν έξω;».
Το ίδιο δεν συμβαίνει με αυτούς που είχαν δραπετεύσει από τους καταυλισμούς και στην Βόρεια Κορέα; Ή με τους Ουιγούρους που απελευθερώθηκαν από «εγκαταστάσεις επανεκπαίδευσης» στο Xinjiang της Κίνας; Δεν τολμώ να κρίνω αυστηρά όσους δεν έχουν μιλήσει, καθώς δεν έχω τρόπο να καταλάβω τι έχουν βιώσει. Αλλά θέλω να πιστεύω ότι εγώ —και ότι όλοι όσοι διαβάζουν αυτό το κομμάτι—θα έχουμε την αποφασιστικότητα να μιλήσουμε σε αυτές τις σκοτεινές ώρες. Να σταθούμε ώμο με ώμο, να μην αποφεύγουμε τις ευθύνες μας απέναντι στα παιδιά μας, στους γείτονές μας και στις γενιές που θα έρθουν μετά από εμάς. Αλλά πάλι μετά σκέφτομαι τα παιδιά μου – τις τρεις πολύτιμες κόρες μου – και σκέφτομαι το σημερινό κόστος της αντίθετης στάσης.
Αν μιλήσω, μπορεί να με συλλάβουν, να παγώσουν οι τραπεζικοί μου λογαριασμοί, να ανασταλεί ή να ανακληθεί η επαγγελματική μου άδεια. Η ικανότητά μου να φροντίζω την οικογένειά μου θα μπορούσε να μειωθεί πολύ. Ακόμη περισσότερο, αν μια μέρα με συλλάβουν και με οδηγήσουν στην φυλακή ή σε ένα στρατόπεδο (ή όπως λέγονται οι εγκαταστάσεις όπου κρατούνται οι άνθρωποι παρά την θέλησή τους), δεν θα είμαι παρών για να παίξω μπάλα με την μικρότερη κόρη μου, να δω την δεύτερη να οδηγεί το χόβερμπορντ της ή να ακούσω την μεγαλύτερη μου να μου διαβάζει. Μπορεί να μην είμαι σε θέση να τα βάλω στο κρεβάτι, να τους τραγουδήσω, να προσευχηθώ μαζί τους – και όχι μόνο για μια νύχτα, αλλά για εβδομάδες ή μήνες (αν όχι χρόνια). Είμαι λοιπόν διχασμένος.
Οπότε τι κάνω; Μιλάω, παρόλο που γνωρίζω ότι η έκφραση της διαφωνίας μου θα μπορούσε να ανατρέψει τις ζωές των κοριτσιών μου και να τις καταστήσει σχεδόν χωρίς πατέρα; Ή μήπως επιλέγω να παραμείνω σιωπηλός, με τις διαμαρτυρίες της καρδιάς μου να καταπνίγονται μέχρι να συρρικνωθούν; Αποδέχομαι ένα νέο κανονισμό δυστοπικής τυραννίας για να είμαι φυσικά παρών με τα παιδιά μου, γνωρίζοντας ότι αυτή η επιλογή θα παρασύρει τις κόρες μου (και τις οικογένειες και τους απογόνους τους) σε έναν ολοκληρωτισμό που μπορεί να μην ανατραπεί ποτέ; Τι θα αναγκαστώ να κάνω τότε; Ποιο είναι το σωστό τελικά; Τι θα επιλέξω να κάνω τώρα; Ξέρω τι ελπίζω να επιλέξω, αλλά βλέπετε την δυσκολία;
Τι Θα Διαλέξουμε;
Τα τελευταία δύο χρόνια, κοιτάμε κατάματα αυτές τις επιλογές. Σίγουρα οι Αυστραλοί έχουν έρθει αντιμέτωποι με αυτές, όπως και οι πολίτες της Νέας Ζηλανδίας. Η Αυστρία, η Ισπανία, η Ιταλία και ο Καναδάς -και πολλά ανατολικά έθνη- που σίγουρα και αυτά έχουν έρθει σε αυτήν την θέση. Και σε πολλές πολιτείες σε ολόκληρο το έθνος, οι συμπατριώτες μας Αμερικανοί αντιμετώπισαν αυτές τις επιλογές και ένιωσαν το βάρος του διαχωρισμού και των διακρίσεων.
Συχνά κάνω στους μαθητές μου την ακόλουθη ερώτηση όταν συζητάμε αυτό το βιβλίο κάθε άνοιξη: τι θα συμβεί εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα ελεύθερα έθνη πέσουν σε τυραννία; Στην Γερμανία πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν τουλάχιστον δυνατή η μετανάστευση αλλού. Θα μπορούσε να βγει κάποιος αν είχε τα μέσα και αν το έβλεπε να έρχεται στην ώρα του. Τι γίνεται όμως αν εγκαταλείψουμε τον αγώνα; Πού αλλού μπορούμε να πάμε; Προς τα πού μπορούν να φύγουν τα παιδιά μας; Αν ολόκληρος ο κόσμος γίνει σαν την Κίνα, δεν υπάρχει πουθενά αλλού να ξεφύγει όταν θα βλέπει την καταιγίδα να πλησιάζει.
Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν; Πρέπει να αποφασίσουμε σήμερα να χαράξουμε μια γραμμή που δεν πρέπει να ξεπεραστεί. Όπως έγραψαν άλλοι, θα έπρεπε να είχαμε τραβήξει την γραμμή στην περίοδο της επιβολής μάσκας. Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν καταστήσει ολόκληρες κοινωνίες κάνοντάς τες πιο συμμορφωτικές κρύβοντας τα πρόσωπά μας. Σε τόσες πολλές περιπτώσεις, δεν βλέπουμε πλέον τους άλλους ως ανθρώπους. Αντιθέτως, τους θεωρούμε απειλές, ως ανώνυμους φορείς ασθενειών.
Αλλά επειδή δεν τραβήξαμε την γραμμή στις μάσκες το 2020, πρέπει να ανακτήσουμε αυτό το έδαφος που χάθηκε. Πρέπει να αγωνιστούμε για να τερματίσουμε όχι μόνο τις τρέχουσες εντολές για μάσκα και εμβόλια (και άλλους εναπομείναντες περιορισμούς για τον Covid), αλλά δεν πρέπει να υποχωρήσουμε έως ότου η πιθανότητα τέτοιων εντολών θεωρηθεί όχι μόνο ως πολιτικά αβάσιμη αλλά και ηθικά απαράδεκτη.
Και ανεξάρτητα από το κόστος, δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να δεχτούμε την χρήση ψηφιακών διαβατηρίων. Και τέλος, δεν πρέπει να ασχολούμαστε μόνο με την αλλαγή πολιτικών, πρέπει να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε καρδιές και μυαλά, να αφυπνίσουμε τους άλλους στην πραγματικότητα αυτού που συμβαίνει.
Φίλοι μου, πρέπει να δράσουμε – πρέπει και εγώ, πρέπει και εσύ. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για αναμονή.
