Η Μπαστ ήταν κόρη του θεού ήλιου (Ρα) και διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στην αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία. Ο Ηρόδοτος, ο Έλληνας ιστορικός που ταξίδεψε στην Αίγυπτο τον 5ο π.Χ. αιώνα, μας περιγράφει τον ναό της γάτας – θεάς. Ο ναός της Μπαστ βρισκόταν στο κέντρο της πόλης σε ένα νησί που σχηματιζόταν από δύο διαφορετικά κανάλια που ξεκινούσαν απ’ τον Νείλο και έζωναν τον ναό από τις τρεις πλευρές του. Γύρω απ’ το μεγάλο ιερό υπήρχε ένα άλσος από πανύψηλα δέντρα. Το σχήμα του ναού ήταν τετράγωνο και υπήρχε δρόμος στρωμένος με πέτρα μέχρι την είσοδο πλάτους 400 μέτρων, ενώ τα δέντρα έφταναν στον ουρανό.Ο Ηρόδοτος αναφέρει επίσης, ότι πολλές επίσημες εορτές προς τιμήν της πραγματοποιούνταν στην Αίγυπτο και ειδικά στη Βούβαστη, όπου κάθε χρόνο την ημέρα της γιορτής της, έρχονταν περίπου 700.000 προσκυνητές, τόσο άνδρες, όσο και γυναίκες. Οι γυναίκες ήταν επιφορτισμένες με τη μουσική, το τραγούδι και το χορό προς τιμήν της θεάς, ενώ μεγάλες θυσίες γίνονταν τότε και καταναλώνονταν τεράστιες ποσότητες κρασιού. Αυτό έχει να κάνει με την αιγυπτιακή δοξασία ότι οι λιονταρίσιες θεές κατευνάζονται με τις γιορτές της μέθης.
Η θεά Bast μερικές φορές απεικονίζεται να κρατά ένα τελετουργικό σείστρο στο ένα χέρι και μια αιγίδα στο άλλο, ή ένα γοργόνιο στολισμένο με κεφάλι λέαινας.
Αργότερα μετετράπη σε θεά γάτα Μπαστέτ και σεληνιακή πλέον θεότητα, πιθανότατα με την επίδραση της ελληνικής θρησκείας, γιατί οι Έλληνες την ταύτισαν με την Αρτέμιδα, σεληνιακή θεότητα, που ήταν αδελφή του Απόλλωνος – ηλίου. Στην ελληνική μυθολογία η Bast είναι γνωστή σαν Αίλουρος.
Είχε κεφάλι γάτας ή λέαινας και σώμα γυναίκας. Άλλοτε εμφανιζόταν σαν πραγματική γάτα (Mau στα αιγυπτιακά) και σπάνια σαν λέαινα, οπότε και ταυτιζόταν με τη Sekhmnet. Και οι δυο θεωρούνταν πανάρχαιες θεές. Στο ιερό της πήγαιναν πάνω από 1.000.000 Αιγύπτιοι να προσκυνήσουν. Στην πόλη της βρέθηκαν πολλά μπρούτζινα αγάλματα και αγαλματίδια. Συνήθως αναπαρίστατο κρατώντας στο ένα χέρι ένα «σείστρο» - ιερό σύμβολο της Ίσιδας, που παράγει θόρυβο, το οποίο έφεραν συνήθως οι ιερείς για να αναγγείλουν τον ερχομό τους και να διώξουν τα κακά πνεύματα -, ενώ στο άλλο χέρι μια ασπίδα με ένα καλάθι κρεμασμένο στον ώμο.
Κυρίως ήταν η θεά της μαγείας, καλοσύνης, χαράς, χορού και γονιμότητας. Μάθαινε στους ανθρώπους πώς να έχουν θετική και «ανάλαφρη» στάση στη ζωή τους. Η γιορτή της ήταν το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου, το έτος τότε άρχιζε τον Μάιο. Οι άνθρωποι ντύνονταν σαν γάτες και έκαναν παρελάσεις στις οποίες η Bast πρωταγωνιστούσε σαν βασίλισσα όλων των γάτων.
Οι γάτες στην αρχαία Αίγυπτο ετύγχαναν ιδιαίτερου σεβασμού και προστασίας και συχνά φορούσαν χρυσά κοσμήματα. Στο ναό στο Per-Bast βρέθηκαν μερικές μουμιοποιημένες γάτες θαμμένες δίπλα τους ιδιοκτήτες τους. Περισσότερες δε από 300.000 μουμιοποιημένες γάτες ανακαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές. Η κατάσταση της γάτας στην Αίγυπτο ήταν περίπου ισοδύναμη με κείνη της αγελάδας στην σύγχρονη Ινδία. Ο θάνατος μιας γάτας έφερνε μεγάλο πένθος στην οικογένεια που ξύριζε τα φρύδια της σε ένδειξη πένθους και την έθαβε με ιδιαίτερες τιμές. Επειδή οι κατοικίδιες γάτες είναι τρυφερές και προστατευτικές με τα παιδιά τους, η θεά Bast θεωρήθηκε επίσης μια καλή μητέρα και μερικές φορές απεικονίζεται με πολλά γατάκια. Οι μητέρες φορούσαν επίσης στα παιδιά τους ένα φυλαχτό που δείχνει τη θεά με τα γατάκια της, ο αριθμός των οποίων είχε σχέση με τον επιθυμητό αριθμό παιδιών από τη μητέρα. Το να σκοτώσεις ή έστω απλά να ενοχλήσεις γάτα κατατασσόταν στα αποτρόπαια εγκλήματα και μέγιστη ιεροσυλία. Σε κάθε ναό βρίσκονταν ένας μεγάλος αριθμός από γάτες, όπου τις τάιζαν και φρόντιζαν με τρόπο τελετουργικό. Όλες οι αδέσποτες γάτες ήταν άξιες σεβασμού και αλίμονο σε εκείνον που δεν θα τάιζε την αδέσποτη που θα εμφανιζόταν στην αυλή του. Οι γάτες των σπιτιών θεωρούνταν θεϊκή εύνοια για την οικογένεια, μοιραζόταν γενναιόδωρα η τροφή μαζί τους και μετά τον θάνατό τους ακολουθούσε επικήδεια τελετή με μέγιστες τιμές. Οι σαρκοφάγοι για τις νεκρές γάτες υπήρξαν αριστουργήματα τέχνης και το νεκρό σώμα ταριχευόταν από ιερείς.
Για την Ελληνορωμαϊκή θρησκεία, η γάτα είναι το ιερό ζώο αλλά και σύμβολο της σεληνιακής θεάς Ντιάνα. Το ίδιο ισχύει και για την αντίστοιχη σεληνιακή θεά της Κέλτικης θρησκείας, την Κεριντουέν, όπου οι γάτες εκτελούν επίσης και τις προσταγές της στη Γη. Στη Σκανδιναβική θρησκεία, το άρμα της θεάς Φρέγια το σέρνουν γάτες και χαίρουν την προστασία και αγάπη της.
Για όλη την Ευρώπη, από την αρχαιότητα μέχρι ακόμα και σήμερα, η γάτα σχετίζεται με τις μάγισσες. Δεν νοείται μάγισσα χωρίς γάτα, και λόγω αυτής της παράδοσης, κατά τη διάρκεια των Χρόνων της Φωτιάς («Κυνήγι των Μαγισσών» του Μεσαίωνα), η ύπαρξη γάτας στο σπίτι ήταν αποδεικτικό πως η κάτοικος είναι μάγισσα.
Στην Περσία υπάρχει ο θρύλος της δημιουργίας της περσικής γάτας, ως ανταμοιβής στον ήρωα Ρουστούμ από μάγο τη ζωή του οποίου είχε σώσει (σημειώνεται ότι τις γάτες λέγεται ότι αγαπούσε ιδιαίτερα και ο Μωάμεθ, που είχε τη Μουέζα). Στην Κίνα, η θεά Λι-Σου (σχετιζόταν με τη γεωργία) συχνά απεικονιζόταν ως γάτα, ενώ ένας αρχαίος μύθος έλεγε ότι οι θεοί όρισαν τις γάτες ως επιστάτες του κόσμου, δίνοντάς τους μάλιστα τη δύναμη της ομιλίας – αλλά οι γάτες προτιμούσαν να τεμπελιάζουν και να παίζουν, και το είπαν στους θεούς, παραχωρώντας την ομιλία στους ανθρώπους. Οι άνθρωποι όμως, δεν μπορούσαν να καταλάβουν τους θεούς, οπότε και οι γάτες διατήρησαν ένα σημαντικό καθήκον, το να κρατούν τον χρόνο, διατηρώντας έτσι την τάξη. Στην Ιαπωνία η γάτα εκπροσωπεί το έλεος και την καλή τύχη, καθώς κάποια στιγμή, σύμφωνα με τον θρύλο, έσωσε τη ζωή ενός αυτοκράτορα.
Φίλες και φίλοι, ο Πλούταρχος μας λέει πως στην Αίγυπτο οι γάτες ζούσαν μια θεϊκή ζωή. Η κόρη του ματιού τους μεταβάλλεται ανάλογα με το ύψος του ήλιου πάνω από τον ορίζονταν, αποτελούν πάνω στη γη τη ζωντανή απεικόνιση του Ήλιου. Η ίριδά τους διαστέλλεται στην πανσέληνο και συστέλλεται όταν το φεγγάρι μικραίνει. Λέγεται πως ο Ερρίκος ο Γ΄(κακός βασιλιάς), στο άκουσμα και μόνο της γάτας καταλαμβανόταν από σπασμούς, ενώ ο Λένιν έπαιρνε τις σοβαρότερες αποφάσεις του χαϊδεύοντας μια γάτα.
Από τον μαύρο γάτο του Πόε ως τον Μααλούντ-γάτο του Ζαν Γκρενιέ, αυτή η περιπλανώμενη ράτσα, για την οποία η δουλειά είναι σκλαβιά, ράτσα ελεύθερη, ανεξάρτητη, της οποίας τα ερωτικά γλέντια είναι διάσημα, δίνει άρωμα στην παγκόσμια ζωή! Και…πείτε μου στα αλήθεια, υπάρχει άραγε ζωή καλύτερη από της γάτας…να κάνεις ό,τι θέλεις, όποτε θέλεις, για όσο θέλεις;
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου