Είμαστε όποιους συναντούμε

Ενώ όλοι μας έχουμε ακούσει τη ρήση «είμαστε ό,τι τρώμε», λίγοι αντιλαμβάνονται ότι, όσον αφορά την πρόσκτηση του πολιτισμού, η ρήση «είμαστε όποιους συναντούμε» είναι εξίσου ακριβής. Τα άτομα που συναντούμε καθημερινά, τα άτομα με τα οποία συνομιλούμε, από τα οποία μαθαίνουμε και για τα οποία ακούμε συχνά, αποτελούν βασική συνιστώσα στην ανάπτυξη των αντιλήψεών μας. Η κοινωνική μας ανάπτυξη, η σχολική μας εκπαίδευση, η συγκρότηση του έμφυλου ρόλου μας, οι αλληλεπιδράσεις με τους συνομηλίκους μας, με τα αδέλφια και τους γονείς μας, ασκούν τεράστια επίδραση στη διαμόρφωση των γνωστικών μας σχημάτων και του τρόπου που αντιδρά ο εγκέφαλός μας στα κοινωνικά ερεθίσματα.

Τα πρότυπα στα οποία συμμετέχουμε και τα οποία μας περιβάλλουν καθημερινά διαμορφώνουν την αντίληψή μας σχετικά με το ποια συμπεριφορά, γλώσσα και ιδιοτροπίες είναι κανονικές και φυσικές στον κόσμο μας. Όχι μόνο μαθαίνουμε από την παρατήρηση και την άμεση εκπαίδευση τι θεωρείται κανονική συμπεριφορά, αλλά τα αντιληπτικά συστήματα του σώματός μας διαθέτουν επίσης μια σειρά εγγενών μηχανισμών που αφομοιώνουν τα ερεθίσματα στα οποία είμαστε τακτικά εκτεθειμένοι, καθιστώντας τα τμήμα της νευρολογικής μας συγκρότησης.

Για παράδειγμα, πρόσφατες έρευνες γύρω από το νευρικό σύστημα του εγκεφάλου έφεραν στο φως κάποιες περιοχές στον εγκέφαλο των ανθρώπων και των πιθήκων που αποκαλούνται «νευρώνες-κάτοπτρα» (mirror neurons).

Οι περιοχές αυτές μάς διευκολύνουν να κατανοήσουμε τι κάνει (και ίσως τι νιώθει) κάποιος άλλος, δημιουργώντας μια εσωτερική, νευρολογική προσομοίωση των κινήσεών του. Με άλλα λόγια, ένα άτομο μπορεί να ερμηνεύσει και να μιμηθεί τις πράξεις ενός άλλου ατόμου, προσομοιώνοντας (εικονίζοντας) απλώς στον εγκέφαλό του τη συμπεριφορά του άλλου μέσα από την ενεργοποίηση των κατοπτρικών νευρώνων.