ΞΕΝ Απομν 4.8.11
Επίλογος: ο Σωκράτης άνδρας άριστος και ευτυχέστατος
Στο τελευταίο κεφάλαιο των Απομνημονευμάτων αποτυπώνονται η αδιαφορία του Σωκράτη για το ενδεχόμενο να του επιβληθεί στη δίκη του η θανατική ποινή και η περιφρόνησή του για τον θάνατο. Μετά το τέλος της σχετικής συζήτησης του φιλοσόφου με τον Ερμογένη, ο Ξενοφώντας παραθέτει τον επίλογο του έργου του.
[4.8.11] τῶν δὲ Σωκράτην γιγνωσκόντων, οἷος ἦν, οἱ ἀρετῆς ἐφιέμενοι
πάντες ἔτι καὶ νῦν διατελοῦσι πάντων μάλιστα ποθοῦντες
ἐκεῖνον, ὡς ὠφελιμώτατον ὄντα πρὸς ἀρετῆς ἐπιμέλειαν.
ἐμοὶ μὲν δή, τοιοῦτος ὢν οἷον ἐγὼ διήγημαι, εὐσεβὴς μὲν
οὕτως ὥστε μηδὲν ἄνευ τῆς τῶν θεῶν γνώμης ποιεῖν, δίκαιος
δὲ ὥστε βλάπτειν μὲν μηδὲ μικρὸν μηδένα, ὠφελεῖν δὲ τὰ
μέγιστα τοὺς χρωμένους αὐτῷ, ἐγκρατὴς δὲ ὥστε μηδέποτε
προαιρεῖσθαι τὸ ἥδιον ἀντὶ τοῦ βελτίονος, φρόνιμος δὲ ὥστε
μὴ διαμαρτάνειν κρίνων τὰ βελτίω καὶ τὰ χείρω μηδὲ ἄλλου
προσδεῖσθαι, ἀλλ’ αὐτάρκης εἶναι πρὸς τὴν τούτων γνῶσιν,
ἱκανὸς δὲ καὶ λόγῳ εἰπεῖν τε καὶ διορίσασθαι τὰ τοιαῦτα,
ἱκανὸς δὲ καὶ ἄλλως δοκιμάσαι τε καὶ ἁμαρτάνοντα ἐλέγξαι
καὶ προτρέψασθαι ἐπ’ ἀρετὴν καὶ καλοκἀγαθίαν, ἐδόκει τοι-
οῦτος εἶναι οἷος ἂν εἴη ἄριστός τε ἀνὴρ καὶ εὐδαιμονέστατος.
εἰ δέ τῳ μὴ ἀρέσκει ταῦτα, παραβάλλων τὸ ἄλλων ἦθος
πρὸς ταῦτα οὕτω κρινέτω.
***
Απ' εκείνους δε που γνωρίζουν τον Σωκράτην οποίος ήτο, όλοι, επειδή επιθυμούν την αρετήν ακόμη και τώρα περισσότερον από κάθε άλλο πράγμα διηνεκώς τον ποθούν, διότι ήτο ωφελιμώτατος διά την άσκησιν της αρετής. Κατά την κρίσιν μου λοιπόν, επειδή ήτο τοιούτος, όπως εγώ τον έχω διηγηθή, δηλαδή ευσεβής μεν τόσον, ώστε τίποτε να μη κάμνη χωρίς την γνώμην των θεών, δίκαιος δε τόσον, ώστε αφ' ενός μεν να μη βλάπτη κανένα ούτε κατ' ελάχιστον αφ' ετέρου δε να ωφελή πάρα πολύ όσους τον συνανεστρέφοντο, εγκρατής δε τόσον, ώστε ποτέ να μη προτιμά το ευχάριστον αντί του ωφελίμου, φρόνιμος δε τόσον ώστε να μη σφάλλη, όταν έκρινε, ποία είναι τα καλύτερα και ποία είναι τα χειρότερα πράγματα, μηδέ να έχη την ανάγκην του άλλου, αλλά να επαρκή μόνος του εις την γνώσιν τοιούτων πραγμάτων, ικανός δε και διά λόγου να τα εξηγήση και να δώση τους ορισμούς των, ικανός δε και τους άλλους να δοκιμάση και να τους εξελέγξη, όταν έκαμναν σφάλματα, και να τους προτρέψη εις την αρετήν και την καλοκαγαθίαν, μου εφαίνετο, ότι ήτο τοιούτος, οποίος ημπορεί να είναι άριστος και ευτυχέστατος ανήρ. [Εάν δε εις κανένα δεν είναι αυτά αρεστά, αφού παραβάλη τον χαρακτήρα των άλλων προς αυτά τα προτερήματα του Σωκράτους, ας κρίνη κατόπιν περί αυτού].
Απ' εκείνους δε που γνωρίζουν τον Σωκράτην οποίος ήτο, όλοι, επειδή επιθυμούν την αρετήν ακόμη και τώρα περισσότερον από κάθε άλλο πράγμα διηνεκώς τον ποθούν, διότι ήτο ωφελιμώτατος διά την άσκησιν της αρετής. Κατά την κρίσιν μου λοιπόν, επειδή ήτο τοιούτος, όπως εγώ τον έχω διηγηθή, δηλαδή ευσεβής μεν τόσον, ώστε τίποτε να μη κάμνη χωρίς την γνώμην των θεών, δίκαιος δε τόσον, ώστε αφ' ενός μεν να μη βλάπτη κανένα ούτε κατ' ελάχιστον αφ' ετέρου δε να ωφελή πάρα πολύ όσους τον συνανεστρέφοντο, εγκρατής δε τόσον, ώστε ποτέ να μη προτιμά το ευχάριστον αντί του ωφελίμου, φρόνιμος δε τόσον ώστε να μη σφάλλη, όταν έκρινε, ποία είναι τα καλύτερα και ποία είναι τα χειρότερα πράγματα, μηδέ να έχη την ανάγκην του άλλου, αλλά να επαρκή μόνος του εις την γνώσιν τοιούτων πραγμάτων, ικανός δε και διά λόγου να τα εξηγήση και να δώση τους ορισμούς των, ικανός δε και τους άλλους να δοκιμάση και να τους εξελέγξη, όταν έκαμναν σφάλματα, και να τους προτρέψη εις την αρετήν και την καλοκαγαθίαν, μου εφαίνετο, ότι ήτο τοιούτος, οποίος ημπορεί να είναι άριστος και ευτυχέστατος ανήρ. [Εάν δε εις κανένα δεν είναι αυτά αρεστά, αφού παραβάλη τον χαρακτήρα των άλλων προς αυτά τα προτερήματα του Σωκράτους, ας κρίνη κατόπιν περί αυτού].
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου