Τα μοτίβα της δυστυχίας

Πολλές φορές στη ζωή μας παλεύουμε με στεναχώριες και προβλήματα αλλά καταφέρνουμε να προχωράμε παρακάτω και στην καλύτερη περίπτωση να μαθαίνουμε από τον πόνο. Πολλοί άνθρωποι, όμως, παραμένουν εγκλωβισμένοι σε έναν κύκλο συνεχούς δυστυχίας επί χρόνια, ίσως και για όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Το μεγαλύτερο μέρος της δυστυχίας τους πηγάζει από δικές τους πεποιθήσεις και συμπεριφορές τις οποίες αρνούνται να εντοπίσουν και να παραδεχθούν.

Αρνούνται να παραδεχτούν ότι τα αρνητικά μοτίβα τα οποία επαναλαμβάνουν, τους εμποδίζουν να ξεφύγουν από αυτή τη συνεχόμενη κακή διάθεση.

Τα μοτίβα αυτά θα μπορούσαν ενδεικτικά να είναι τα παρακάτω.

Η απώλεια του αυτοσεβασμού

Οι άνθρωποι αυτοί μοιάζουν να είναι εξαρτημένοι από την αγάπη, το σεβασμό και την προσοχή των άλλων, την χρειάζονται για να νιώθουν ότι αξίζουν. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχουν καθόλου αυτοεκτίμηση, δεν εμπιστεύονται το ένστικτό τους και φυσικά δεν το ακολουθούν. Δεν αποδέχονται τον εαυτό τους με τα θετικά και τα αρνητικά του στοιχεία και χρειάζονται συνεχή καθοδήγηση για το πώς να ζήσουν και ποιες αποφάσεις να πάρουν. Η σχέση με τον εαυτό, η αυτογνωσία και η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης είναι τα πρωταρχικά βήματα προς μια ευτυχισμένη ζωή.

Η εμμονή για την αποδοχή των άλλων

Τη στιγμή που κάποιος σταματά να αγωνιά για την άποψη που έχουν οι άλλοι για το άτομό του είναι σαν να αφήνει ένα τεράστιο βαρίδιο που κουβαλάει για χρόνια. Η αίσθηση είναι ανακουφιστική, είναι λυτρωτική.

«Δεν έχει σημασία αν οι άλλοι με εγκρίνουν, σημασία έχει ότι εγώ θεωρώ ότι είμαι οκ» (με την εμφάνιση, την ενασχόληση, τη σχέση μου κλπ).

Η εμμονή για το παρελθόν

«Θα πρέπει κάποια στιγμή να παραιτηθεί κανείς από την ελπίδα για ένα καλύτερο…παρελθόν», όπως έχει γράψει ο Ίρβιν Γιάλομ. Η ικανότητα να αφήνει κανείς πίσω του τις πικρίες και τον θυμό από τις ματαιώσεις του παρελθόντος συμβάλλει στην επίτευξη εσωτερικής ηρεμίας. Η ζωή είναι πολύ σύντομη για να αναλωνόμαστε σε πικρίες και φθόνο. Η συγχώρεση, όχι με την στενή έννοια της αποδοχής της αδικίας που υπέστη κάποιος αλλά της επιθυμίας του να μην αφήσει την πικρία και το μίσος να κυριαρχούν τη ζωή του στο "εδώ και τώρα", είναι ένα σημαντικό βήμα προς την αυτοπεποίθηση, την σταθερότητα και την ευζωία του.

Η εμμονή για τις γνώριμες συνθήκες

Κάποιοι άνθρωποι αρνούνται πεισματικά να αλλάξουν συνήθειες, να γνωρίσουν νέα πράγματα και καταστάσεις, να πειραματιστούν με νέες εμπειρίες.

«Δε γίνεται να ξεκινήσω το τάδε σπορ, δεν είναι για μένα.»
«Δε πηγαίνω εγώ σε τέτοιες εκθέσεις, συναυλίες, ρεστοράν κλπ, δεν είναι του στυλ μου.»
«Δε θα αγοράσω καφέ απ' έξω, αυτά είναι για τους πλούσιους» κλπ.

Αυτές και χιλιάδες άλλες τέτοιες πεποιθήσεις δημιουργούν μια παγιωμένη άποψη για τον εαυτό και τον κρατούν περιορισμένο από εξέλιξη, ωριμότητα και γνώση.

Η εμμονή για τον έλεγχο

Οι περισσότεροι φόβοι των ανθρώπων προέρχονται από την αδυναμία τους να γνωρίζουν το μέλλον. Προσπαθούν διαρκώς να προβλέψουν τι θα συμβεί στη ζωή τους αναλύοντας στοιχεία κι εμπειρίες. Όσο επιτυχημένα κι αν το πράττουν, ξέρουν ότι η ζωή είναι συχνά απρόβλεπτη και θα έρθουν στιγμές που απλά τα πράγματα θα συμβούν. Η αποδοχή αυτής της αδυναμίας μπορεί να αποφορτίσει το άτομο από την ανάληψη άδικων ευθυνών και να περιορίσει τη δυστυχία που προέρχεται από ενοχές.

Η αποκοπή από τα συναισθήματα

Το "μούδιασμα" είναι μηχανισμός άμυνας που χρησιμοποιούν οι δυστυχισμένοι άνθρωποι για να αποσυνδεθούν από τα συναισθήματά τους και να μην νιώθουν λύπη, φόβο ή και θυμό. Αποσυνδέονται όμως και από την ευκαιρία να νιώσουν αγάπη, φιλία, συντροφικότητα ενώ αποθαρρύνονται από τη δημιουργία ευκαιριών να είναι μαζί με τους αγαπημένους τους, να βιώσουν την περιπέτεια της ζωής κι όλες τις όμορφες πλευρές της. Χρειάζεται να παίρνει κανείς το ρίσκο με τους ανθρώπους, είναι κομμάτι της πραγματικής "ενηλικίωσης" να στέκεται "ανοιχτός" στη φιλία, στην επαγγελματική επιτυχία, στον έρωτα.

Η αποφυγή του εαυτού

Οι δυστυχισμένοι άνθρωποι χρησιμοποιούν διαφόρους ψυχαναγκασμούς για να αποφύγουν τον ίδιο τους τον εαυτό. Τηλεόραση, ειδήσεις, κοινωνικά μέσα δικτύωσης, βιντεοπαιχνίδια, κινητά τηλέφωνα, εργασιομανία, υπερβολική γυμναστική, εφήμερες σχέσεις κλπ. Οτιδήποτε μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί για να ξεφεύγει από τον εαυτό του. Για να μην έρθει αντιμέτωπος με τα πραγματικά του συναισθήματα όπως το φόβο, το άγχος, την ευτυχία, τον θυμό, την απογοήτευση, την προσδοκία κλπ.

Η συνειδητοποίηση αυτού του αρνητικού μοτίβου μπορεί να δώσει την ώθηση και την ευκαιρία στο άτομο να έρθει σε επαφή με τον εσώτερο εαυτό, να τον αποδεχθεί και να τον αγαπήσει.

Η σύγκριση με τις ζωές των άλλων

Οι σύγχρονοι άνθρωποι ζουν τη ζωή τους σε κοινή θέα μέσω των social media. Αφήνουν μόνο τις ευτυχισμένες στιγμές και τις επιτυχίες τους να προβληθούν και αποκρύπτουν τις δυστυχίες και τις αποτυχίες τους. Δημιουργείται εύκολα σε κάποιους, η εντύπωση, πως όλοι οι άλλοι ζουν παραμυθένια ζωή ενώ οι ίδιοι είναι αποτυχημένοι, μόνοι κι εν τέλει βαθιά δυστυχισμένοι.

Πόση αλήθεια κρύβεται όμως σε κάθε post, σε κάθε σύγκριση; Πόσο βοηθητικό είναι για κάποιον να αναρωτιέται γιατί η δική του ζωή δεν είναι τόσο λαμπερή όσο των φίλων και των γνωστών του ή κάποιων celebrity;

Καθόλου. Γιατί δεν είναι η πραγματικότητα αλλά μια φαντασίωση που οι "άλλοι" φροντίζουν να αναπαράγουν ικανοποιώντας τις δικές τους ανάγκες για προβολή και σύγκριση.

Οι άνθρωποι, όμως, που έχουν την τάση να συγκρίνονται ακόμη κι όταν πιστεύουν ότι κερδίζουν, χάνουν. Χάνουν την στιγμή, την αυτοεκτίμησή τους, την ψυχική τους ηρεμία, την ευκαιρία να απολαμβάνουν τη ζωή τους.

Καταλήγουν εγκλωβισμένοι σε έναν φαύλο κύκλο δυστυχίας, σύγκρισης και εν τέλει αυτοτιμωρίας.