Οι 10 παράγοντες που επηρεάζουν την επηρέπεια σε παρορμητική συμπεριφορά – μια προσπάθεια να κατανοηθούν οι περιστάσεις κάτω από τις οποίες οι άνθρωποι αποτυγχάνουν στον αυτο-έλεγχο.Αίσθημα εξάντλησης – η δύναμη της θέλησης είναι μια πηγή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελέγξει την παρορμητική συμπεριφορά. Το να παίρνει όμως κανείς πολλές αποφάσεις μπορεί να τον αφήσει σε μια κατάσταση με λιγοστά αποθέματα και με λιγότερες πιθανότητες να επιδείξει αποφασιστικότητα. Οι εξαντλημένοι άνθρωποι τείνουν να κάνουν φτωχές επιλογές και έχουν την τάση να παρασύρονται από επιθυμίες, παρορμήσεις, λαχτάρες παρόλο που ενδέχεται να μετανιώσουν μακροπρόθεσμα.
Λειτουργική μνήμη – ορίζεται ως η ικανότητα να ελεγχθεί η προσοχή και η απόσπαση της. Η λειτουργική μνήμη είναι σημαντικό συστατικό στην επιδίωξη στόχων, βοηθά για παράδειγμα όσους κάνουν δίαιτα να εστιάζουν την προσοχή τους και να αντιστέκονται στην απόσπασή της. Πρέπει να θυμούνται και να έχουν στο μυαλό τους ενεργά το στόχο που έχουν επιλέξει.
Μυωπία του αλκοόλ – η κατανάλωση του αλκοόλ κάνει τους ανθρώπους να μη βλέπουν μακριά, μειώνει τις αντιστάσεις στους πειρασμούς και τον έλεγχο των αναστολών. Οσο η συνειδητότητα όσων πίνουν μειώνεται, χάνουν τον αυτοέλεγχο και τρώνε ή καπνίζουν περισσότερο.
Η άδεια στον εαυτό – η ιδέα αυτή προτείνει ότι οι άνθρωποι μπορεί να εγκαταλείψουν τις προσπάθειες τους για αυτο-έλεγχο χρησιμοποιώντας μια δικαιολογία (για παράδειγμα, 'είμαι σε διακοπές') που τους επιτρέπει να ενδώσουν. Οταν θεωρούν ότι έχουν καταφέρει κάτι σημαντικό αυτό τους εφοδιάζει με μια δικαιολογία ή τους παρέχει την άδεια να συμπεριφερθούν με ένα πιο ενδοτικό τρόπο. Για παράδειγμα, όσοι κάνουν δίαιτα μπορεί να τη σπάσουν μετά από ένα δύσκολο διαγώνισμα.
Εκθεση σε σήματα στο περιβάλλον – οι υποτροπές συχνά προξενούνται από σήματα στο περιβάλλον (για παράδειγμα βλέποντας άλλους να καταναλώνουν αλκοόλ). Η εγγύτητα μπορεί να αυξήσει τη δύναμη της επιθυμίας για αγαθά (ένα κομμάτι κέικ για όποιον κάνει δίαιτα).
Πτώση από το βαγόνι – ένα συνηθισμένο μοτίβο που τίθεται σε κίνηση όταν όσοι είναι σε δίαιτα τη σπάνε ή όσοι είναι εξαρτημένοι καταφεύγουν στην εξαρτησιογόνο ουσία. Ησσονος σημασίας παρεκκλίσεις διογκώνονται και καταλήγουν σε κατάρρευση του αυτοελέγχου. Ενα μόνο τσιγάρο καταλήγει σε μισό πακέτο, ένα μόνο ποτό και πριν κανείς το καταλάβει έχει τελειώσει το μπουκάλι. Οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί λένε γι' αυτό, ένα ποτήρι ίσον ένας μεθυσμένος.
Αρνητικά συναισθήματα – αποτελούν το πιο σημαντικό έναυσμα της αποτυχίας αυτοελέγχου. Για παράδειγμα όσοι άνθρωποι έχουν κατάθλιψη επιθυμούν συγκεκριμένα πράγματα που προσφέρουν άμεση ικανοποίηση και χρονοτριβούν ή αποφεύγουν δραστηριότητες που συνεπάγονται προσπάθεια. Οι υπέρβαροι αναφέρουν ότι τα αισθήματα άγχους ή κατάθλιψης είναι η κύρια παρακινητική δύναμη πίσω από την υπερβολική κατανάλωση φαγητού.
Δυνατά συναισθήματα – όπως της πείνας ή οι λαχτάρες δημιουργούν ένα είδος τούνελ από την πλευρά του εξαρτημένου που διώχνει όλες τις σκέψεις εκτός από την ουσία.
Ελλειψη συνέχειας με το μελλοντικό μας εαυτό – οι άνθρωποι λανθασμένα προβάλλουν τα τωρινά τους συναισθήματα (προτιμήσεις) στα μελλοντικά. Για παράδειγμα καταδικάζουν το junk food όταν δεν πεινούν χωρίς να συνειδητοποιούν πόσο πολύ θέλουν αυτά τα λαχταριστά μπισκότα όταν πεινούν. Επειδή συχνά κανείς προγραμματίζει τη διαιτητική συμπεριφορά σε μια ήρεμη κατάσταση, είναι σα να προσπαθεί να δεσμευτεί σε μη ρεαλιστικούς στόχους.
Ψυχολογική απόσταση – Ερευνα έχει δείξει ότι η ψυχολογική απόσταση βοηθά να αντισταθούμε σε άμεσους πειρασμούς αν τους σκεφτούμε αφηρημένα. Το γενικό πλαίσιο ενεργοποιεί το μυαλό και μειώνει την αυτόματη προτίμηση για άμεση επιβράβευση. Σε αυτό οφείλεται και η τάση να μας φαίνεται ευκολότερο να καταλήξουμε στο ποια επιλογή να προτείνουμε στους άλλους απ' ότι, όταν η απόφαση αφορά εμάς τους ίδιους. Ο αυτοέλεγχος απαιτεί να αγνοούμε την έλξη που ασκούν βραχυπρόθεσμοι πειρασμοί προκειμένου να ακολουθήσουμε μακροπρόθεσμους στόχους.
Καταστάσεις που μας βρίσκουν ευάλωτους τείνουν να πυροδοτούν παρορμητικές επιλογές. Η προσωπική παρατήρηση προκειμένου να ανακαλύψουμε αυτές τις περιστάσεις μπορεί να αποτελέσει ένα βήμα στην κατεύθυνση της διατήρησης κινήτρου. Ένας τρόπος να αναγνωρίζετε τις περιστάσεις στις οποίες γίνεστε ευάλωτοι είναι να καταγράφετε συγκεκριμένες στιγμές που χάσατε τον έλεγχο. Οταν θα αναγνωρίσετε το έναυσμα τότε θα μπορέσετε να συντάξετε και να ακολουθήσετε ένα συγκεκριμένο πλάνο με "Εάν – Τότε" (περίσταση – συμπεριφορά) για να αλλάξετε το πώς το αντιμετωπίζετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου