Τετάρτη 29 Μαρτίου 2023

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΛΥΣΙΑΣ, ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝ

ΛΥΣ 19.24–27

Αποδείξεις της οικονομικής δυσπραγίας του Αριστοφάνη

Ο ομιλητής προσπαθεί να αποδείξει ότι ο πατέρας του, διαχειριστής της περιουσίας του Αριστοφάνη, δεν είχε υπεξαιρέσει κάποιο τμήμα της, όπως ισχυρίζονταν οι αντίδικοί του σε αυτήν τη δίκη, διότι, όταν πέθανε ο Αριστοφάνης, η περιουσία του δεν ξεπερνούσε τα τέσσερα τάλαντα. Στη διήγησιν αναφέρθηκε στις δραστηριότητες του Αριστοφάνη, ο οποίος συμμετέχοντας πρόθυμα ως πρεσβευτής σε διάφορες αποστολές της πόλης, ξόδευε χωρίς φειδώ την περιουσία του. Όταν οι Κύπριοι ζήτησαν βοήθεια από τους Αθηναίους κυρίως ο Αριστοφάνης μερίμνησε για την οργάνωση και μισθοδοσία του στρατιωτικού σώματος που στάλθηκε εκεί. Ο ομιλητής κάλεσε ως μάρτυρες όσους είχαν δανείσει στον Αριστοφάνη χρήματα, όπως άλλωστε είχε κάνει και ο πατέρας του, γι' αυτόν τον σκοπό.


[24] Τῶν μὲν μαρτύρων ἀκούετε, οὐ μόνον ὅτι ἔχρησαν τὸ
<ἀργύριον> ἐκείνου δεηθέντος, ἀλλὰ καὶ ὅτι ἀπειλήφασιν·
ἐκομίσθη γὰρ αὐτοῖς ἐπὶ τῆς τριήρους.

Ῥᾴδιον μὲν οὖν ἐκ τῶν εἰρημένων γνῶναι ὅτι τοιούτων
καιρῶν συμπεσόντων οὐδενὸς ἂν ἐφείσατο τῶν ἑαυτοῦ·
ὃ δὲ μέγιστον τεκμήριον· [25] Δῆμος γὰρ ὁ Πυριλάμπους, τριη-
ραρχῶν εἰς Κύπρον, ἐδεήθη μου προσελθεῖν αὐτῷ, λέγων
ὅτι ἔλαβε <μὲν> σύμβολον παρὰ βασιλέως τοῦ μεγάλου
φιάλην χρυσῆν, δώσει δ’ Ἀριστοφάνει, λαβὼν ἑκκαίδεκα
μνᾶς ἐπ’ αὐτῇ, ἵν’ ἔχοι ἀναλίσκειν εἰς τὴν τριηραρχίαν·
ἐπειδὴ δὲ εἰς Κύπρον ἀφίκοιτο, λύσεσθαι ἀποδοὺς εἴκοσι
μνᾶς· πολλῶν γὰρ ἀγαθῶν καὶ ἄλλων χρημάτων
εὐπορήσειν διὰ τὸ σύμβολον ἐν πάσῃ τῇ ἠπείρῳ. [26] Ἀρι-
στοφάνης τοίνυν ἀκούων μὲν ταῦτα Δήμου, δεομένου δ’
ἐμοῦ, μέλλων δ’ ἄξειν <τὸ> χρυσίον, τέτταρας δὲ μνᾶς
τόκον λήψεσθαι, οὐκ ἔφη εἶναι, ἀλλ’ ὤμνυε καὶ προσδεδα-
νεῖσθαι τοῖς ξένοις ἄλλοθεν, ἐπειδὴ ἥδιστ’ <ἂν> ἀνθρώ-
πων ἄγειν τε εὐθὺς ἐκεῖνο τὸ σύμβολον καὶ χαρίσασθαι
ἡμῖν ἃ ἐδεόμεθα. [27] ὡς δὲ ταῦτ’ ἐστὶν ἀληθῆ, μάρτυρας ὑμῖν
παρέξομαι.
ΜΑΡΤΥΡΕΣ

Ὅτι μὲν τοίνυν οὐ κατέλιπεν Ἀριστοφάνης ἀργύριον
οὐδὲ χρυσίον, ῥᾴδιον γνῶναι ἐκ τῶν εἰρημένων καὶ μεμαρ-
τυρημένων· χαλκώματα δὲ σύμμεικτα οὐ πολλὰ ἐκέκτητο,
ἀλλὰ καὶ ὅθ’ εἱστία τοὺς παρ’ Εὐαγόρου πρεσβεύοντας,
αἰτησάμενος ἐχρήσατο. ἃ δὲ κατέλιπεν, ἀναγνώσεται ὑμῖν.

***
Ακούετε μεν τους μάρτυρας λέγοντας ότι όχι μόνον κατά παράκλησιν εκείνου εδάνεισαν χρήματα, αλλά και ότι τους επεστράφησαν τα δανεισθέντα. Διότι τα χρήματα εκομίσθησαν αμέσως εκ της Κύπρου διά της ιεράς τριήρους.

Είναι εύκολον λοιπόν να εννοήσετε εξ όσων ελέχθησαν ότι μετά την σύμπτωσιν τοσούτων περιστατικών ουδόλως θα εφείσθη της περιουσίας του. Εκείνο δε που είναι μεγίστη απόδειξις της αληθείας των λεγομένων μου είναι το εξής:

Ο Δήμος δηλαδή ο υιός του Πυριλάμπους, όστις ήτο τριήραρχος κατά την εις Κύπρον εκστρατείαν, λέγων ότι έλαβε παρά του βασιλέως της Περσίας χρυσούν ποτήριον βάρους μιας μνας ως σημείον αναγνωρίσεως με παρεκάλεσε αφού μεταβώμεν και οι δύο προς τον Αριστοφάνη, να τον πείσωμεν να δώση εις αυτόν δέκα έξ μνας λαμβάνων ως ενέχυρον το ποτήριον, διά να οικονομήση τα έξοδα της τριηραρχίας. Όταν δε φθάσουν εις Κύπρον, έλεγεν ότι θα πάρη οπίσω το ενέχυρον αποδίδων είκοσι μνας. Διότι ισχυρίζετο ότι εξ αιτίας του βασιλικού τούτου συμβόλου θα αποκτήση μεγάλα αγαθά και πολλά χρήματα καθ' όλην την Ασίαν. Ο Αριστοφάνης λοιπόν, αν και ήκουσεν αυτά από τον Δήμον, αν και τον παρεκάλουν εγώ, αν και έμελλε δε να πάρη το χρυσούν ποτἠριον ως ενέχυρον και προσέτι τέσσαρας μνας τόκον, είπε ότι δεν έχει χρήματα, αλλ' ότι έχει δανεισθή από άλλους χάριν των μισθοφόρων, διότι άλλως με πολύ μεγάλην ευχαρίστησιν θα έπαιρνεν αυτός ως ενέχυρον το χρυσούν εκείνο ποτήριον εκτελών την παράκλησίν μου. Θα σας παρουσιάσω μάρτυρας διά να πεισθήτε ότι είναι αληθή, όσα λέγω.
ΜΑΡΤΥΡΕΣ

Εύκολον λοιπόν είναι να εννοήσετε εξ όσων ελέχθησαν, και εξ όσων κατέθεσαν οι μάρτυρες ότι ο Αριστοφάνης αναχωρών εκ Κύπρου δεν άφησε ούτε χρυσά ούτε αργυρά σκεύη ολίγα δε είχε σκεύη από χαλκόν μεμιγμένον με χρυσόν ή άργυρον. Αλλά και ότε εφιλοξένει τους πρεσβευτάς του Ευαγόρα δανεισθείς παρά συγγενών και φίλων σκεύη εχρησιμοποίησε ταύτα. Ο γραμματεύς θα σας αναγνώση τον κατάλογον τον περιέχοντα, όσα σκεύη άφησεν εις την οικίαν του αναχωρών εις Κύπρον.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου