ΙΣΟΚΡ 5.144–148
Όσοι ευεργέτησαν τους υπόλοιπους Έλληνες κέρδισαν τον έπαινο και την ευγνωμοσύνη τους
Ο Ισοκράτης επέμεινε ότι όλα συνέτειναν στην ανάληψη από τον Φίλιππο της εκστρατείας εναντίον των Περσών: τα κατορθώματα των προγόνων, η ανανδρία των εχθρών, η τεράστια ισχύς που έχει συγκεντρώσει ο Μακεδόνας βασιλιάς υποτάσσοντας τόσους λαούς. Και συνεχίζει:
[144] Ἐνθυμοῦ δ’, ἵνα τι καὶ τῶν ἀρχαίων εἴπωμεν, ὅτι
τὸν Ταντάλου πλοῦτον καὶ τὴν Πέλοπος ἀρχὴν καὶ τὴν
Εὐρυσθέως δύναμιν οὐδεὶς ἂν οὔτε λόγων εὑρετὴς οὔτε
ποιητὴς ἐπαινέσειεν, ἀλλὰ μετά γε τὴν Ἡρακλέους
ὑπερβολὴν καὶ τὴν Θησέως ἀρετὴν τοὺς ἐπὶ Τροίαν στρα-
τευσαμένους καὶ τοὺς ἐκείνοις ὁμοίους γενομένους
ἅπαντες ἂν εὐλογήσειαν. [145] καίτοι τοὺς ὀνομαστο-
τάτους καὶ τοὺς ἀρίστους αὐτῶν ἴσμεν ἐν μικροῖς πο-
λιχνίοις καὶ νησυδρίοις τὰς ἀρχὰς κατασχόντας. ἀλλ’
ὅμως ἰσόθεον καὶ παρὰ πᾶσιν ὀνομαστὴν τὴν αὑτῶν δόξαν
κατέλιπον· ἅπαντες γὰρ φιλοῦσιν οὐ τοὺς σφίσιν αὐτοῖς
μεγίστην δυναστείαν κτησαμένους, ἀλλὰ τοὺς τοῖς Ἕλ-
λησι πλείστων ἀγαθῶν αἰτίους γεγενημένους.
[146] Οὐ μόνον δ’ ἐπὶ τούτων αὐτοὺς ὄψει τὴν γνώμην
ταύτην ἔχοντας, ἀλλ’ ἐπὶ πάντων ὁμοίως· ἐπεὶ καὶ τὴν
πόλιν ἡμῶν οὐδεὶς ἂν ἐπαινέσειεν, οὔθ’ ὅτι τῆς θαλάττης
ἦρξεν οὔθ’ ὅτι τοσοῦτον πλῆθος χρημάτων εἰσπράξασα
τοὺς συμμάχους εἰς τὴν ἀκρόπολιν ἀνήνεγκεν, ἀλλὰ μὴν
οὐδ’ ὅτι πολλῶν πόλεων ἐξουσίαν ἔλαβε, τὰς μὲν ἀναστά-
τους ποιῆσαι, τὰς δ’ αὐξῆσαι, τὰς δ’ ὅπως ἐβουλήθη
διοικῆσαι· [147] πάντα γὰρ ταῦτα παρῆν αὐτῇ πράττειν·
ἀλλ’ ἐκ τούτων μὲν πολλαὶ κατηγορίαι κατ’ αὐτῆς γεγό-
νασιν, ἐκ δὲ τῆς Μαραθῶνι μάχης καὶ τῆς ἐν Σαλαμῖνι
ναυμαχίας, καὶ μάλισθ’ ὅτι τὴν αὑτῶν ἐξέλιπον ὑπὲρ τῆς
τῶν Ἑλλήνων σωτηρίας, ἅπαντες αὐτὴν ἐγκωμιάζουσιν.
τὴν αὐτὴν δὲ γνώμην καὶ περὶ Λακεδαιμονίων ἔχουσιν·
[148] καὶ γὰρ ἐκείνων μᾶλλον ἄγανται τὴν ἧτταν τὴν ἐν
Θερμοπύλαις ἢ τὰς ἄλλας νίκας, καὶ τὸ τρόπαιον τὸ μὲν
κατ’ ἐκείνων ὑπὸ τῶν βαρβάρων σταθὲν ἀγαπῶσι καὶ
θεωροῦσι, τὰ δ’ ὑπὸ Λακεδαιμονίων κατὰ τῶν ἄλλων οὐκ
ἐπαινοῦσιν ἀλλ’ ἀηδῶς ὁρῶσιν· ἡγοῦνται γὰρ τὸ μὲν
ἀρετῆς εἶναι σημεῖον, τὰ δὲ πλεονεξίας.
***
Να έχης επίσης κατά νουν, διά να είπωμεν κάτι και από τους μυθικούς χρόνους, ότι τον πλούτον του Ταντάλου και την εξουσίαν του Πέλοπος και την δύναμιν του Ευρυσθέως, κανείς δεν θα συγκατετίθετο να επαινέση, ούτε ρήτωρ, ούτε ποιητής· αλλά μετά την υπερφυσικήν δύναμιν του Ηρακλέους και τα κατορθώματά του και την ανδρείαν του Θησέως, όλοι επαινούν εκείνους που εξεστράτευσαν κατά της Τροίας και εκείνους που ανεδείχθησαν όμοιοι προς αυτούς. Και όμως γνωρίζομεν ότι οι ονομαστότατοι και άριστοι εξ αυτών των ανδρών μικράς πολίχνας και νήσους είχον υπό την εξουσίαν των· εν τούτοις άφησαν την δόξαν των ίσην προς τους θεούς και ζηλευτήν εις όλους. Διότι όλοι εκτιμούν όχι εκείνους που απέκτησαν μεγάλην δύναμιν διά τους εαυτούς των, αλλά εκείνους που έγιναν αιτία πλείστων αγαθών εις τους Έλληνας.
Θα ίδης δε ότι όχι μόνον διά τους άνδρας τούτους έχουν οι άνθρωποι την γνώμην αυτήν, αλλά δι' όλους γενικώς, αφού και την πόλιν μας κανείς δεν ήθελεν επαινέσει, ούτε διότι εκυριάρχησε της θαλάσσης, ούτε διότι, αφού εισέπραξε τόσα πολλά χρήματα από τους συμμάχους, μετέφερεν αυτά εις την ακρόπολιν, ούτε προς τούτοις διότι από πολλάς πόλεις που εξουσίαζεν άλλας μεν ανεστάτωσε, άλλας δε εμεγάλωσε, εις άλλας δε επέβαλε το πολίτευμα που ήθελε· διότι όλα αυτά είχε την εξουσίαν να τα τακτοποιήση· αλλ' από τας ενεργείας αυτάς της πόλεώς μας πολλαί κατηγορίαι εξετοξεύθησαν κατ' αυτής, διά την μάχην όμως του Μαραθώνος και την ναυμαχίαν της Σαλαμίνος, και προ πάντων διότι εγκατέλειψαν οι πατέρες μας την πόλιν των διά την σωτηρίαν των Ελλήνων, όλοι τους επαινούν. Την ιδίαν δε γνώμην έχουν και διά τους Λακεδαιμονίους· και πράγματι εκείνους περισσότερον θαυμάζουν διά την ήτταν των εις τας Θερμοπύλας παρά διά τας άλλας νίκας, και το μεν τρόπαιον το οποίον έστησαν οι βάρβαροι εναντίον των, όταν τους ενίκησαν, αγαπούν και εκτιμούν, τα τρόπαια δε που έστησαν οι Λακεδαιμόνιοι πολεμούντες εναντίον άλλων δεν τα επαινούν και τα βλέπουν με αηδίαν· διότι νομίζομεν ότι το μεν πρώτον τρόπαιον είναι σημείον ανδρείας, τα δε άλλα δείγματα πλεονεξίας.
Να έχης επίσης κατά νουν, διά να είπωμεν κάτι και από τους μυθικούς χρόνους, ότι τον πλούτον του Ταντάλου και την εξουσίαν του Πέλοπος και την δύναμιν του Ευρυσθέως, κανείς δεν θα συγκατετίθετο να επαινέση, ούτε ρήτωρ, ούτε ποιητής· αλλά μετά την υπερφυσικήν δύναμιν του Ηρακλέους και τα κατορθώματά του και την ανδρείαν του Θησέως, όλοι επαινούν εκείνους που εξεστράτευσαν κατά της Τροίας και εκείνους που ανεδείχθησαν όμοιοι προς αυτούς. Και όμως γνωρίζομεν ότι οι ονομαστότατοι και άριστοι εξ αυτών των ανδρών μικράς πολίχνας και νήσους είχον υπό την εξουσίαν των· εν τούτοις άφησαν την δόξαν των ίσην προς τους θεούς και ζηλευτήν εις όλους. Διότι όλοι εκτιμούν όχι εκείνους που απέκτησαν μεγάλην δύναμιν διά τους εαυτούς των, αλλά εκείνους που έγιναν αιτία πλείστων αγαθών εις τους Έλληνας.
Θα ίδης δε ότι όχι μόνον διά τους άνδρας τούτους έχουν οι άνθρωποι την γνώμην αυτήν, αλλά δι' όλους γενικώς, αφού και την πόλιν μας κανείς δεν ήθελεν επαινέσει, ούτε διότι εκυριάρχησε της θαλάσσης, ούτε διότι, αφού εισέπραξε τόσα πολλά χρήματα από τους συμμάχους, μετέφερεν αυτά εις την ακρόπολιν, ούτε προς τούτοις διότι από πολλάς πόλεις που εξουσίαζεν άλλας μεν ανεστάτωσε, άλλας δε εμεγάλωσε, εις άλλας δε επέβαλε το πολίτευμα που ήθελε· διότι όλα αυτά είχε την εξουσίαν να τα τακτοποιήση· αλλ' από τας ενεργείας αυτάς της πόλεώς μας πολλαί κατηγορίαι εξετοξεύθησαν κατ' αυτής, διά την μάχην όμως του Μαραθώνος και την ναυμαχίαν της Σαλαμίνος, και προ πάντων διότι εγκατέλειψαν οι πατέρες μας την πόλιν των διά την σωτηρίαν των Ελλήνων, όλοι τους επαινούν. Την ιδίαν δε γνώμην έχουν και διά τους Λακεδαιμονίους· και πράγματι εκείνους περισσότερον θαυμάζουν διά την ήτταν των εις τας Θερμοπύλας παρά διά τας άλλας νίκας, και το μεν τρόπαιον το οποίον έστησαν οι βάρβαροι εναντίον των, όταν τους ενίκησαν, αγαπούν και εκτιμούν, τα τρόπαια δε που έστησαν οι Λακεδαιμόνιοι πολεμούντες εναντίον άλλων δεν τα επαινούν και τα βλέπουν με αηδίαν· διότι νομίζομεν ότι το μεν πρώτον τρόπαιον είναι σημείον ανδρείας, τα δε άλλα δείγματα πλεονεξίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου