Νίτσε: Γιατί να διπλασιάζουμε το “εγώ”

Το να βλέπουμε τις προ­σωπικές μας εμπειρίες με τα ίδια μάτια που κοιτάζουμε τα βιώ­ματα των άλλων, – είναι κάτι που μας καθησυχάζει πολύ και εί­ναι ένα αποτελεσματικό φάρμακο.

Το να βλέπουμε, αντίθετα, και να δεχόμαστε τις εμπειρίες των άλλων, σα να ήταν οι δικές μας – διεκδίκηση μιας φιλοσοφίας του οίκτου -, αυτό θα μας κατάστρεφε στο βάθος, και μάλιστα σε ελάχιστο χρόνο.

Ας δοκιμάσουμε λοιπόν την εμπειρία δίχως να παραλογιζόμαστε περισσότερο.

Εκείνη η πρώτη θεωρία είναι άλλωστε σίγουρα πιο σύμφωνη με τη λογική και με την καλή συνετή θέληση, για­τί κρίνουμε πιο αντικειμενικά την αξία και το νόημα ενός γεγο­νότος όταν παρουσιάζεται στους άλλους περισσότερο απ’ ότι σε μας: για παράδειγμα, την αξία ενός θανάτου, μιας χρηματι­κής απώλειας, μιας συκοφαντίας.

Ο οίκτος ως αρχή της πρά­ξης μ’ αυτή την εντολή: «Να υποφέρεις για τον πόνο του άλλου όσο υποφέρει κι ο ίδιος», θα οδηγούσε αντίθετα στην άποψη ότι το εγώ, με την υπερβολή του και με τις παρεκτροπές του, θα έπρεπε να γίνει και η άποψη του άλλου, του πονετικού: έτσι που θα έπρεπε να υποφέρουμε ταυτόχρονα με το εγώ μας και με το εγώ του άλλου, και να επιβαρυνόμαστε εκούσια με μια διπλή απερισκεψία, αντί να ελαφρύνουμε το δικό μας βάρος όσο μπορούμε

Νίτσε, Αυγή: Σκέψεις για τις ηθικές προλήψεις