Σάββατο 27 Ιουνίου 2020

Η επίδραση της θρησκείας στον εγκέφαλο

Ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του καθενός, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η επίδραση που ασκεί η θρησκεία στον εγκέφαλο είναι ενδιαφέρουσα. Βασικά, κάποιες θρησκευτικές πεποιθήσεις βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα που μπορούν να μετρηθούν με ακρίβεια.

Υπάρχουν αρκετές έρευνες για την επίδραση της προσευχής στην ευημερία του ανθρώπου. Έχουν γίνει αρκετές επίσης έρευνες στο πεδίο της νευροθεολογίας (η νευροεπιστήμη των θεολογικών πεποιθήσεων) και έχουν οδηγήσει σε κάποιες εκπληκτικές ανακαλύψεις που μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την πνευματικότητα.

Για παράδειγμα, έρευνες έχουν δείξει πως τα θρησκευτικά πιστεύω μπορούν να αυξήσουν το προσδόκιμο ζωής και να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των ασθενειών. Η προσευχή για παράδειγμα είναι κάτι που οι περισσότεροι από εμάς έχουν κάνει τουλάχιστον μια φορά. Από την άλλη, μερικοί επιστήμονες προτείνουν ότι οι θρησκευτικές εμπειρίες ενεργοποιούν τα ίδια κυκλώματα του εγκεφάλου που ενεργοποιούν το σεξ και τα ναρκωτικά.

Αρκετά ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως μερικές από τις επιδράσεις που ασκεί η θρησκεία στον εγκέφαλο μπορούν να μετρηθούν με περισσότερη ακρίβεια.
«Όπως ένα κερί δεν μπορεί να καεί χωρίς την φωτιά, έτσι και ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την πνευματική ζωή». –Βούδας

Η σύγκρουση ανάμεσα στα δύο δίκτυα του εγκεφάλου


Η αντιληπτή σύγκρουση μεταξύ θρησκείας και επιστήμης υπάρχει εδώ και πολύ καιρό. Από τις διαλέξεις στην Αρχαία Ελλάδα μέχρι τις συζητήσεις στο διαδίκτυο. Ο καθηγητής Jack και άλλοι συνεργάτες του διεξήγαν μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο της Λ’ Άκουιλα. Έτσι έφτασαν στο συμπέρασμα ότι η προέλευση αυτής της σύγκρουσης ξεκινά από την σύγκρουση ανάμεσα σε δύο δίκτυα του εγκεφάλου.

Να τι βρέθηκε από την μελέτη. Από την μία, αυτοί που θεωρούν την θρησκεία ως ουσιώδες κομμάτι της ζωής φαίνεται να καταπιέζουν το δίκτυο του εγκεφάλου που χρησιμοποιείται για την αναλυτική σκέψη και αντιθέτως χρησιμοποιούν περισσότερο το δίκτυο που χαρακτηρίζεται από ενσυναίσθηση.

Από την άλλη ωστόσο, αυτοί που δεν ακολουθούν την θρησκεία φαίνεται να καταπιέζουν την ενσυναίσθηση για χάρη της αναλυτικής σκέψης.

Σύμφωνα με αυτή την έρευνα, είναι δύσκολο γι' αυτά τα δύο δίκτυα να ισορροπηθούν αφού «συγκρούονται» μεταξύ τους πολύ συχνά ενώ λειτουργούν. Ωστόσο, οι ερευνητές λένε ότι κανένας από αυτούς τους δύο τρόπους σκέψης δεν μπορεί να απαντήσει στα μεγαλύτερα ερωτήματα του κόσμου.

Η ίδια μας η φύση μας επιτρέπει να εξερευνούμε τις εμπειρίες μας χρησιμοποιώντας και τους δύο τρόπους σκέψης. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, η κατανόηση αυτής της αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους δύο τρόπους σκέψης θα μπορούσε να τους συμπληρώσει και τους δύο.

Η θρησκεία και τα εγκεφαλικά κυκλώματα που επεξεργάζονται την αίσθηση της ανταμοιβής.


Μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα έδειξε ότι η θρησκεία μπορεί να ενεργοποιήσει τα ίδια κυκλώματα του εγκεφάλου που ενεργοποιούν το σ3ξ, τα ναρκωτικά και άλλες εθιστικές δραστηριότητες. Η μελέτη εξερεύνησε το πώς τα δίκτυα του εγκεφάλου ενεργοποιούνται όταν ένας πιστός περνά σε μια φάση βαθύτερης πνευματικής εμπειρίας.

Οι ερευνητές εξέτασαν τον εγκέφαλο από 19 νεαρούς Μορμόνους χρησιμοποιώντας μαγνητικές τομογραφίες. Όταν ρώτησαν τους συμμετέχοντες ποιοι νιώθουν περισσότερο «το πνεύμα» εκείνοι που δήλωσαν περισσότερα έντονα συναισθήματα έδειξαν μεγαλύτερη δραστηριότητα στον αμφίπλευρο επικλινή πυρήνα.

Αυτές οι περιοχές του εγκεφάλου της ευχαρίστησης και της ανταμοιβής ενεργοποιούνται επίσης και από άλλες δραστηριότητες. Για παράδειγμα, από την σ3ξουαλική πράξη, την μουσική, τα παιχνίδια και τα ναρκωτικά. Οι συμμετέχοντες επίσης ανέφεραν συναισθήματα γαλήνης και ευημερίας.
«Αυτή είναι η απλή μου θρησκεία. Δεν έχει ανάγκη από ναούς ούτε από κάποια περίπλοκη φιλοσοφία. Ο ίδιος ο εγκέφαλος μας, η ίδια η καρδιά μας είναι ο ναός μας. Η φιλοσοφία είναι η ευγένεια». –Δαλάι Λάμα

Η επίδραση της θρησκείας στον εγκέφαλο: διαφορετικές θρησκείες, διαφορετικές επιδράσεις.


Ο καθηγητής νευροεπιστήμης Andrew Newberg και διευθυντής του ερευνητικού τμήματος στο Marcus Institute of Integrative Health του Thomas Jefferson University εξήγησε πως οι επιδράσεις της θρησκείας στις περιοχές του εγκεφάλου πάντα εξαρτώνται από το είδος της θρησκευτικής άσκησης στην οποία αναφερόμαστε. Με άλλα λόγια, κάθε θρησκεία ενεργοποιεί διαφορετικές περιοχές.

Σύμφωνα με τον Newberg, δεν έχει σημασία αν αναφερόμαστε σε κάποιον Βουδιστή που διαλογίζεται ή σε κάποια μοναχή που προσεύχεται. Εν τέλει, και οι δύο παρουσιάζουν μεγαλύτερη δραστηριότητα στους μπροστινούς λοβούς του εγκεφάλου.

Αυτές οι περιοχές σχετίζονται με την καλύτερη συγκέντρωση, προσοχή, οργανωτικές ικανότητες και την δημιουργία σύνθετων επιχειρημάτων. Επιπλέον και η προσευχή και ο διαλογισμός σχετίζονται με μειωμένη δραστηριότητα στους μετωπιαίους λοβούς που είναι υπεύθυνοι για την επεξεργασία του χρονικού και του τοπικού προσανατολισμού.

Μοναχές


Ωστόσο, για παράδειγμα οι μοναχές παρουσιάζουν μεγαλύτερη δραστηριότητα στις περιοχές του εγκεφάλου που επεξεργάζονται την γλώσσα. Αυτό συμβαίνει επειδή οι λέξεις που χρησιμοποιούν για την προσευχή βασίζονται σε τεχνικές οραματισμού όπως ο διαλογισμός. Αυτό δείχνει πόσο σύνθετες είναι οι επιδράσεις της θρησκείας στον εγκέφαλο.

Προσευχές του Ισλάμ


Από την άλλη, άλλες θρησκευτικές πρακτικές έχουν τις αντίθετες επιδράσεις στις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, ο Δρ. Newberg, συμμετείχε σε μια πρόσφατη μελέτη για τις προσευχές του Ισλάμ (των οποίων η βασική ιδέα είναι η παράδοση του ατόμου στον Θεό).

Ανακάλυψε πως ανάλογα με την ένταση τους μπορούν να μειώσουν την δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό και στους μπροστινούς λοβούς με τους οποίους συνδέεται. Επίσης ελαττώνει την δραστηριότητα στους μετωπιαίους λοβούς.

Ο προμετωπιαίος φλοιός παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο, στην συμπεριφορά κατά βούληση και στην δημιουργία αποφάσεων. Έτσι, οι ερευνητές κατέληξαν στο ότι είναι λογικό μια πρακτική που εστιάζει στην παράδοση του ελέγχου να έχει ως αποτέλεσμα λιγότερη δραστηριότητα σε αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου.

Ο εγκέφαλος και η θρησκεία: πως αντιλαμβάνεται το μυαλό μια πνευματική εμπειρία;


Μια μελέτη που επικεντρώθηκε στους βετεράνους του Βιετνάμ έδειξε πως αυτοί που τραυματίστηκαν στον ραχιοπλευρικό προμετωπιαίο φλοιό ήταν πιο πιθανό να βιώσουν πνευματικές εμπειρίες.

Όπως εξηγεί ο Τζέιμς Τζιορντάνο, αυτά τα μέρη του εγκεφάλου ελέγχουν την αίσθηση του εαυτού μας σε σχέση με τους γύρω μας καθώς και την σωματική ακεραιότητα και έτσι κατανοούν και τις εξωσωματικές αισθήσεις και αντιλήψεις για τις οποίες μιλούν πολλοί πιστοί.

Επίσης, ο Τζέιμς Τζιορντάνο δηλώνει πως αν οι άνθρωποι έπρεπε να συμμετάσχουν σε μια μυστικιστική εμπειρία θα υπήρχε μια αλλαγή δραστηριότητας στο δίκτυο του αριστερού και του δεξιού κροταφικού λοβού. Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι οι μετωπιαίοι λοβοί είναι επίσης οι περιοχές στις οποίες οι μελέτες του Newberg έδειξαν λιγότερη δραστηριότητα κατά την διάρκεια της προσευχής.
«Η θρησκεία είναι ένα δέντρο με πολλά κλαδιά. Όπως τα κλαδιά, οι θρησκείες είναι πολλές, αλλά όπως το δέντρο, η θρησκεία είναι μόνο μία». -Γκάντι

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου