Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2019

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ - ΗΧΩ

ΗΧΩ
(ηχώ)
 
Η Ηχώ ήταν Νύμφη των δασών και των πηγών, παγιδευμένη σε έρωτες ανεκπλήρωτους είτε από εκείνη προς άλλους είτε από άλλους προς εκείνη. Κάποτε εμφανίζεται ερωτευμένη με ένα Σάτυρο που την αποφεύγει, ενώ αδιαφορεί και αποφεύγει τον ερωτευμένο μαζί της Πάνα. Για να την εκδικηθεί ο τραγόμορφος θεός, βάζει βοσκούς να την κομματιάσουν.
 
Απελπισμένος είναι και ο έρωτάς της για τον Νάρκισσο, ο οποίος αποφεύγει το ερωτικό πλησίασμα* οποιουδήποτε. Η απελπισία της Ηχώς την έκανε να αποτραβηχτεί από τη ζωή και να εγκαταλείψει τον εαυτό της· αδυνάτισε τόσο που έμεινε μόνο η φωνή της, γοερή εξαιτίας του αναπόδοτου και ματαιωμένου έρωτα. Εκδίκηση για την Ηχώ αλλά και με αφορμή την Ηχώ ζήτησαν οι νέες που είχαν επίσης περιφρονηθεί από τον Νάρκισσο.
 
Η Νέμεση ανέλαβε τη δικαίωση. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, περισσότερο ορθολογιστική, η Ηχώ ήταν η δίδυμη αδελφή του Νάρκισσου. Αυτή πέθανε πρόωρα, και επειδή ο Νάρκισσος την αγαπούσε υπερβολικά, ερωτικά, σύχναζε στα ήσυχα νερά του Δονακώνα, όπου το είδωλό του του θύμιζε έντονα την αδελφή του. Έμεινε εκεί, μέχρι που πέθανε.
 
Και στις δύο εκδοχές η κόρη γίνεται μια φωνή που επαναλαμβάνει** τις τελευταίες συλλαβές των λέξεων που προφέρει κανείς. Σύμφωνα με τον Οβίδιο, το «κουσούρι» αυτό το απέκτησε, όταν ακόμη είχε θωριά Νύμφης, σαν τιμωρία από την Ήρα, γιατί την καθυστερούσε με κουβεντολόι, όταν εκείνη προσπαθούσε να πιάσει τον Δία εν ώρα συνουσίας με τις νύμφες (Οβ., Μετ. 363).
--------------------------
*Όψη και ήθος του Νάρκισσου
 
Μεγάλωνε του Κηφισού ο γιος, κι έκλεινε τώρα τα δεκάξι χρόνια-
κορμοστασιά και όψη εφηβική με του άντρα συνταιριάζονταν τη νιότη.
Λεβέντες τον εγύρεψαν πολλοί, πολλές τον λαχταρήσανε κοπέλες.
ήταν ωραίος, ήταν δροσερός, όμως σκληρή κι αγέρωχη η καρδιά του,
ποτέ του δεν τον άγγιξε κανείς, μήτε κοπέλες μήτε άντρα χέρι.
[…]
Του Νάρκισσου τα θύματα πολλά: απρόσιτος και με παρόμοιο τρόπο
αρνιότανε τις νύμφες των δασών, των ποταμών, αρνιόταν και τους άντρες
[…]
(Οβ., Μετ. 3. 351-355)
 
**Ηχώ και Νάρκισσος: η ακουστική ψευδαίσθηση
 
Μια μέρα κυνηγούσε το παιδί [ο Νάρκισσος] από τους άλλους είχε
ξεμακρύνει
και φώναξε «παιδιά, είστε εδώ;» -«εδώ», του αντιλάλησε εκείνη [η Ηχώ].
Έστρεψε γύρω έκπληκτος να δει, έφερνε πέρα-δώθε τη ματιά του
και «τότε έλα!» είπε δυνατά - το « έλα» ξαναγύρισε στ' αφτιά του.
Κοιτάει ξανά τριγύρω του. κανείς! Δε φαίνεται ψυχή μέσα στα δάση,
«έλα λοιπόν», φωνάζει - και ξανά ακούει ακριβώς την ίδια φράση.
Τον ξεγελάει τούτη η φωνή, που είναι της φωνής του η ρεπλίκα,
και λέει «έλα, να 'μαστε μαζί!» Αυτός ο λόγος ήταν σκέτη γλύκα
για την Ηχώ που απάντησε «μαζί!»
(Οβ., Μετ. 3. 379-387)

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου