Η Δύναμη της Θετικής Σκέψης

«Τα ανθρώπινα όντα μπορούν να τροποποιούν τη ζωή τους,τροποποιώντας τον τρόπο της σκέψης τους» -Γουίλιαμ Τζέημς

 

«Ο ταχύτερος και ευκολότερος τρόπος που ξέρω για να περάσετε από αρνητική στάση σε θετική, είναι να αναπτύξετε μια νοοτροπία ευγνωμοσύνης» -Jim Donovan

 

Ο άνθρωπος είναι ένα όν σκεπτόμενο.

Η σκέψη είναι προϊόν της διάνοιας, του εγκεφάλου του και αυτή η ικανότητα σκέψης του ανθρώπου τον οδήγησε εδώ που έφτασε, στη δημιουργία εκπληκτικών πραγμάτων. Ωστόσο, ο άνθρωπος, ως έλλογο όν, διασκέπτεται επί παντός του επιστητού και φιλοξενεί στην απέραντη δεξαμενή του νου του ποικίλες σκέψεις, από θετικές και εποικοδομητικές, μέχρι αρνητικές και καταστρεπτικές δι’ εαυτόν και αλλήλους. Ακόμη και για τον χώρο που απλόχερα τον φιλοξενεί: τη γη.

 

Η δύναμη και η επίδραση της θετικής σκέψης στη ζωή του ανθρώπου έχει επισημανθεί και εξαρθεί κατά διαστήματα από ψυχολόγους, ψυχίατρους, γνωστικούς νευροεπιστήμονες (Ν.P.L.), κοινωνιολόγους κ.ά., οι οποίοι με τις μελέτες τους επεσήμαναν μεταξύ άλλων δύο τινά:

 

Πρώτον: Τα ευεργετικά αποτελέσματα της θετικής σκέψης που οδηγούν σε θετικές στάσεις και στη διαμόρφωση θετικών αξιών ζωής.

 

Δεύτερον: Tον τρόπο κτήσης αυτής της ικανότητας και τέχνης, του σκέπτεσθαι, δηλαδή, με τρόπο θετικό. Γιατί πρόκειται πραγματικά περί τέχνης, το να καλλιεργεί κανείς μόνο θετικές σκέψεις και να αποκρούει τις αρνητικές ή μάλλον να μετατρέπει τις αρνητικές και καταστροφικές σε θετικές. Με αυτό δεν εννοώ ότι θα πρέπει να ακολουθήσει κανείς τις αρχές της θεοσοφίας, του ελέγχου του νου με την μέθοδο Silva και την μέθοδο του ανατολίτικου διαλογισμού, μέθοδοι που υπόσχονται πολλά, αν και, και σ’ αυτές μπορεί να βρει ωφέλιμες υποδείξεις ελέγχου και ανάπτυξης θετικής σκέψης. Εννοώ κάτι περισσότερο και διαφορετικό.

 

“Der Mensch ist was er istt”, λέει μια γερμανική παροιμία, το οποίο σημαίνει ότι «ο άνθρωπος είναι ό,τι τρώει». Τηρουμένων των αναλογιών, αυτό μπορεί να εφαρμοστεί και στη διατροφή της διάνοιας, του εγκεφάλου του. Ό,τι βάζει κανείς στη διάνοιά του, αυτό και είναι. Αρχαίος σοφός με την απέριττη σοφία του είχε επισημάνει προ εκατονταετιών: «Καθώς φρονεί τις εις την εαυτού ψυχήν τοιούτος και είναι».

 

Η σωστή πνευματική διατροφή του εγκεφάλου, λοιπόν, είναι το πρώτο προαπαιτούμενο για την καλλιέργεια μιας θετικής σκέψης που στη συνέχεια οδηγεί σε θετική στάση ζωής. Αν κανείς διαβάζει, συζητά, βλέπει και ακούει και μέσω των αισθήσεών του, κατακλύζει την διάνοιά του από αρνητικές σκέψεις και αισθήματα (εκδίκηση, φοβίες, άγχος, μίση, μνησικακίες, μικρότητες, αυτοκαταστροφικότητα, αντιζηλία, φθόνος) και θα καταλήξει με μαθηματική ακρίβεια στο να γίνει ένας αρνητικός, απαισιόδοξος και δυστυχής άνθρωπος, που θα σκορπά την αμφιβολία, την καχυποψία, τον πεσιμισμό και την δυσαρέσκειά του, γύρω του, με δυσάρεστα για τους αποδέκτες του αποτελέσματα.

 

Στην εποχή μας, ατυχώς, υπερπλεονάζουν αυτού του είδους οι άνθρωποι, ακριβώς, γιατί αφήνουν την διάνοιά τους να βομβαρδίζεται με δεκάδες αρνητικές σκέψεις: με φοβίες υπαρκτές ή ανύπαρκτες, με ανησυχίες υπερβολικές για το μέλλον (εγγύς ή απώτερο), με τον πληθωρισμό και την επαπειλούμενη ακρίβεια της ζωής, με την ανασφάλεια στον χώρο της εργασίας, με την απορία ζωής και την απόγνωση και τόσα άλλα.

 

Σ’ αυτό ασφαλώς συμβάλλουν αποφασιστικά τα Μ.Μ.Ε., που για λόγους κερδοσκοπικούς φροντίζουν να προβάλλουν κατά κόρον ειδήσεις με την αυξανόμενη εγκληματικότητα, την βία και την αιματοχυσία, τις ανθρώπινες διαστροφές, την χυδαιολογία, τα εντυπωσιακά ατυχήματα, τις τρομοκρατικές ενέργειες, την απανταχού πλεονάζουσα δυστυχία και τόσα άλλα αρνητικά, δήθεν για ενημέρωση του κοινού, στην πράξη όμως, επειδή αυτά «πουλάνε» περισσότερο, αφού ανεβάζουν την αδρεναλίνη του τηλεθεατή και ασκούν καταστρεπτική κριτική καλλιεργώντας το κλίμα της αρνητικότητας και της αμφισβήτησης των πάντων.

 

Έτσι, οι άνθρωποι δήθεν ψυχαγωγούνται στο σαλόνι τους, από ανθρώπους που δεν θα έβαζαν ποτέ στο σπίτι τους ―όπως παρατήρησε ορθά κάποιος Βρετανός τηλεπαρουσιαστής. Ωστόσο, είναι γεγονός αναντίρρητο ότι οι βίαιες ταινίες και οι σκηνές αίματος αιχμαλωτίζουν την σκέψη και την διαμορφώνουν, επηρεάζοντας τις επιλογές μας. Ενώ αν τα Μ.Μ.Ε. έδιναν έμφαση και στα θετικά επιτεύγματα του ανθρώπου, στις πράξεις αγαθοεργίας, φιλανθρωπίας και ευποιΐας, αν έδιναν ανάλογο χρόνο, στα ευγενή έργα και επιτεύγματα ανθρώπων της τέχνης, του λόγου και του πνεύματος, ασφαλώς θα καλλιεργούσαν πρότυπα με θετικά παραδείγματα, και θετικές σκέψεις, άξιες προς μίμηση και παραδειγματισμό, ιδίως των νέων.

 

Ζώντας, λοιπόν, σε μια κοινωνία κατ’ ουσίαν σχιζοφρενική, με χαμένες αξίες και ελάχιστα ιδανικά, πλέοντας μέσα σ’ ένα σκάφος που παραδέρνεται και απειλείται από τα πελώρια κύματα του αρνητισμού κινδυνεύοντας να καταποντιστεί, το ζητούμενο είναι πως ο σύγχρονος άνθρωπος θα μπορέσει να αποφύγει την καλλιέργεια αρνητικών σκέψεων και αισθημάτων και πως θα καλλιεργήσει και θα υλοποιήσει τη θετική σκέψη στη ζωή του.

 

Σ’ αυτό έρχονται οι ειδικοί και μας λένε κάποια απλά πράγματα που μπορεί να μείνει κανείς έκπληκτος με την απλότητα αλλά και την δύναμη και την αποτελεσματικότητά τους, αν εφαρμοστούν σωστά.

 

Το ν’ αποφύγει κανείς πληροφορίες και σκέψεις αρνητικές είναι σχεδόν αδύνατον και αναπόφευκτο. Είναι δε και ανέφικτο, μάλλον, το να ξεριζώνει συνεχώς τις αρνητικές σκέψεις αν έχει συνηθίσει να εκτρέφεται σ’ ένα κλίμα αρνητικό που τις παράγει. Για να καλλιεργήσει κανείς ένα χωράφι πρέπει προηγουμένως να καταστρέψει τα σκουλήκια και τα παράσιτα. Αλλά για να το καταφέρει αυτό, δεν μπορεί να το κάνει καταστρέφοντάς τα ένα-ένα. Πρέπει να φιλοξενήσει στο χωράφι του άλλα όντα, που θα εξαλείψουν τα παράσιτα.

 

Ήτοι, θα πρέπει να φιλοξενήσει στη διάνοιά του θετικές σκέψεις, με θετικές αξίες, που θα γίνουν ισοδύναμες ευεργετικές δυνάμεις και θα απορροφήσουν τις αρνητικές σκέψεις ανατρέποντας τις καταστάσεις. Ίσως θα πρέπει αναγκαστικά, ―για να θυμηθούμε εδώ την ευαγγελική παραβολή― ο σίτος και η ήρα (ζιζάνια) να συναυξάνονται ομού, μέχρις ότου ο σίτος υπερπλεονάσει και η ήρα συρρικνωθεί και αυτοκαταστραφεί. Πώς μπορεί όμως να επιτευχθεί κάτι τέτοιο;

 

Μπορεί να επιτευχθεί με την λεγόμενη μέθοδο της αυθυποβολής που δεν είναι τίποτα άλλο, από παραγωγική σκέψη με τον λεγόμενο αυτο-έλεγχο. Οι ψυχαναλυτές και οι ψυχολόγοι μάς έχουν κατά κόρον μυήσει και μιλήσει για τις νοητικές σφαίρες και τον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου. Κάνουν λόγο για το συνειδητό που περιλαμβάνει τη φρόνηση, τον συλλογισμό, την λογική, την θέληση (ή αλλιώς την διάνοια) και το ασυνείδητο (που περιλαμβάνει και το υποσυνείδητο) και που είναι το σύνολο των ενστίκτων, των επιθυμών, της φαντασίας, των συνηθειών για να το πούμε έτσι απλά.

 

Σπάνια, όμως, γίνεται λόγος για το υπερσυνείδητο που είναι η ηθική μας συνείδηση, το ιδανικό μας εγώ και όλες οι δυνατότητες του νου για το πρακτέο. Σε αυτό το υπερσυνείδητο του ανθρώπου, κατοικοεδρεύουν δυνάμεις εξαιρετικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά, αρκεί να ξέρουμε εμείς να τις βρούμε, να τις ελέγξουμε και να τις χρησιμοποιήσουμε. Μέσα στο υπερσυνείδητο, μάς λέγουν οι ειδικοί, βρίσκεται το μυστικό της επιτυχίας μας, της υγείας και της ευτυχίας μας. Διότι, το υπερσυνείδητο μπορεί να έχει τον έλεγχο των λειτουργιών και καταστάσεων του σώματος εκτός από τον έλεγχο του πνεύματος.

 

Ο αυτοέλεγχος ή αυθυποβολή είναι το μυστικό της διάρθρωσης της ζωής. Στη διάρκεια της ημέρας, δεχόμενοι ποικίλους ερεθισμούς κάνουμε ποικίλες σκέψεις, θετικές, αρνητικές, ημι-αρνητικές, ημι-θετικές και αναμεταξύ τους συμπλεκόμενες.

 

Η άσκηση του εαυτού μας στο πνευματικό επίπεδο, με τον αυτο-έλεγχο, ήτοι με την αποδοχή μιας θετικής σκέψης και την απόρριψη της αρνητικής ή ακόμη με την απορρόφηση της αρνητικής και μετατροπής της, ολίγον κατ’ ολίγον, σε θετική είναι το πρακτέο σε κάθε περίπτωση.

 

Ο εντοπισμός της θετικής, εποικοδομητικής σκέψης, όπως καλλιέργεια και οι εκδηλώσεις φιλίας, γενναιοδωρίας, εμπιστοσύνης, ευγένειας, εντιμότητας, φιλαλληλίας, αλληλοσεβασμού, αλτρουισμού κ.ά. μπορεί με την επανάληψη και την εμπέδωσή τους, να μεταφερθούν από το συνειδητό στο υπερσυνείδητο, στον προσωπικό αξιακό κόσμο του ανθρώπου. Είναι αποδεδειγμένο ότι το μυαλό μας είναι μια απέραντη αποθήκη σκέψεων και ο καθένας μας κρατάει τα κλειδιά της.

 

Το ζήτημα είναι πως θα αρχειοθετήσει και πως θα τακτοποιήσει κανείς το υλικό αυτό σ’ αυτήν την τεράστια αποθήκη. Κι ακόμα: Πώς θα αδειάσει τον νου του από τα περιττά και επιβλαβή. Τα τελευταία βέβαια, (π.χ. φόβος, άγχος) μπορεί σ’ ορισμένες περιπτώσεις να λειτουργήσουν και θετικά, ως αναχώματα προστασίας για πιθανές αποτυχίες. Έτσι και οι αρνητικές σκέψεις ορθά θεωρούμενες, με κατάλληλη αυτο-επίγνωση, μπορεί να λειτουργήσουν θετικά, προστατεύοντάς μας από κινδύνους και παγίδες.

 

Οι ποικίλες σκέψεις και συγκινήσεις μπορούν ή να καταγραφούν στο υπερσυνείδητο και να γίνουν μέρος της ιδιοσυγκρασίας και του χαρακτήρα του ανθρώπου ή μπορεί να ελεγχθούν και να απορριφθούν ως σκέψεις αρνητικές, ως αποτέλεσμα, κατ’ ουσίαν, ανωριμότητας. Η βαθιά αναλυτική σκέψη σε ένα πρόβλημα που ανακύπτει και ο αυτο-έλεγχος θα μπορέσουν να μετατρέψουν την αρνητική συγκινησιακή σκέψη σε θετική και εποικοδομητική. Στον εγκέφαλο, τα νευρικά κύτταρα έχουν την δυνατότητα να δημιουργούν νέες συνάψεις και να καταργούν αυτές που ήδη υπάρχουν. Οι νευροεπιστήμονες μάς λένε ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν είναι κάτι το στατικό, αλλά μια διαρκώς μεταβαλλόμενη μάζα κυτταρικών συνδέσεων που επηρεάζονται από τις εμπειρίες μας. Ο αυτοέλεγχος και η διαρκής άσκηση θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για νέες συνάψεις και, στην συνέχεια, θα οδηγήσουν κάποιον στο να πραγματοποιεί εσωτερικές αλλαγές.

 

Αυτές με την σειρά τους θα αλλάξουν ακόμη με τις ορθές ενέργειες και τις εξωτερικές συνθήκες που θα υιοθετήσουμε. Κανείς δεν μπορεί βέβαια μέσα σε 10 μέρες να αλλάξει 10 χρόνια ζωής, παλιές συνήθειες και χρόνια αρνητικής νοοτροπίας, αλλά είναι γεγονός ότι η αλλαγή μπορεί να επιτευχθεί. Κι αυτό είναι σπουδαίο, μας λένε οι ειδικοί. Όπως ένας αθλητής άρσεως βαρέων βαρών. Ξεκινά, με το να σηκώνει, κατ’ αρχάς, μικρά βάρη, αλλά με την αυτοπειθαρχία και την συνεχή άσκηση κατορθώνει τελικά να σηκώνει μεγάλα, πράγμα ακατόρθωτο για τον μέσο άνθρωπο. Όχι όμως και για τον αθλητή.

 

Τα αποτελέσματα τη καλλιέργειας της θετικής σκέψης είναι ανεκτίμητα, καθώς ένα μεγάλο μέρος των ψυχοδιανοητικών και σωματικών ασθενειών που κατατρύχουν τον σύγχρονο άνθρωπο οφείλονται στην νοοτροπία του και στην σκέψη του.

 

Όπως έγραψα κι άλλοτε, ο σύγχρονος τρόπος ζωής δίνει έμφαση στην συσσώρευση υλικών αγαθών, αλλά όσο πιο πολλά υλικά αποκτήματα αποκτά κανείς, τόσο περισσότερες επιθυμίες και ανάγκες του δημιουργούνται, αφού ζούμε σε μια κοινωνία υπερ-κατανάλωσης. Το τελευταίο, σε συνδυασμό με την επιτάχυνση του ρυθμού ζωής, αυξάνει τους κινδύνους της ταραχής, του άγχους και της ανισορροπίας. Στο σημείο αυτό χρειάζεται η σκέψη, η θετική σκέψη με την λήψη ορθών αποφάσεων. Διότι, η σκέψη μπορεί να γίνει το δηλητήριο που καταστρέφει ή ο ορός που γιατρεύει.

 

Από την εποχή του Ιπποκράτη και του Γαληνού είναι γνωστή η επίδραση της σκέψης στο σώμα. Ο Παβλώφ και άλλοι κατέδειξαν τις εξαρτημένες αντιδράσεις και τον ρόλο των συγκινήσεων στο παρασυμπαθητικό σύστημα. Ο θυμός, ο φόβος, η ενοχή, η αγωνία, η διχόνοια, η μνησικακία κ.ά. αυξάνουν την αρτηριακή πίεση, προκαλούν έλκη, νευρικές διαταραχές, καρδιακές βλάβες, εντερική κινητικότητα, εγκεφαλικά επεισόδια…

 

Ένα μεγάλο πλέγμα σωματικών ασθενειών του σύγχρονου ανθρώπου οφείλεται στον αρνητικό τρόπο σκέψης που καλλιεργεί συστηματικά, με αρνητικές επιμέρους σκέψεις που φιλοξενεί καθημερινά στο κεφάλι του και ιδιαίτερα στο άγχος, που οδηγεί με τη σειρά του στην ασθένεια του αιώνα μας: την κατάθλιψη.

 

Αν όμως αντί για τον αρνητισμό καλλιεργεί συστηματικά με την αυτοσυγκέντρωση, τον αυτοέλεγχο και την επιμονή μόνο θετικές σκέψεις, με θετικές αξίες, αν διαθέτει αυτο-επίγνωση και μετριοφροσύνη (ήτοι, δικαιολογημένη εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του), θα μάθει να καλλιεργεί ένα θετικό τρόπο, μια θετική στάση στα οποιαδήποτε προβλήματα της ζωής και να τα αντιμετωπίζει με επιτυχία. Θα αντικαταστήσει τις κακές κεκτημένες συνήθειες της μονοτονίας, της καχυποψίας, του απομονωτισμού και του πεσιμισμού που διακρατούν οι περισσότεροι άνθρωποι με αρνητική νοοτροπία, με καλές συνήθειες διαμορφώνοντας μια προσωπικότητα που διαθέτει υψηλό αξιακό κόσμο.

 

Η ποιότητα των σκέψεων καθορίζει την ποιότητα της ζωής.

Η επιτυχία και η ευτυχία σε τελευταία ανάλυση αποκτώνται από ανθρώπους που διαθέτουν οράματα, ειλικρίνεια, αποφασιστικότητα, πίστη σε αυτό που κάνουν και αγάπη γι’ αυτό που κάνουν, που προσφέρουν κάτι, χωρίς να αναμένουν ανταπόδοση, που καλλιεργούν και εκδηλώνουν αγάπη για τους πάντες και τα πάντα, μέχρι τα πιο ταπεινά και τα πιο ασήμαντα. Αφού όλα αποτελούν μέρος της δημιουργίας, όπως έλεγε ο Φραγκίσκος της Ασίζης.

 

Υπάρχει κι ένας ταχύτερος και ευκολότερος τρόπος για να περάσει κανείς από την αρνητική στάση σε θετική, μάς λέει ο Jim Donovan. Είναι, να αναπτύξει μια νοοτροπία ευγνωμοσύνης. Μια καλή ιδέα είναι να κρατάει ένα «τετράδιο ευγνωμοσύνης» όπου θα καταγράφει τα πράγματα για τα οποία χρωστάει χάρη στην ζωή του.

 

Ενώ, πάρα πολλοί σήμερα δίνουν έμφαση στην διανόηση και στους θεσμούς και στις εφευρέσεις, οι θετικές αξίες της ζωής, όπως η αυτο-επίγνωση, η κατανόηση του πλησίον, η δικαιοσύνη στις συναλλαγές, η επιθυμία να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας μπορούν να δώσουν διάρκεια στην ανθρώπινη κοινωνία και να εξασφαλίσουν την σιγουριά στο άτομο.

 

Η σκέψη δηλαδή η θετική και η θετική στάση ζωής επαληθεύουν το ρητό αρχαίου σοφού που είπε: «Ου ταράττει τα πράγματα αλλά αι περί των πραγμάτων δόξαι». Αναμφίβολα η θετική σκέψη ζωής οδηγεί σε ορθή στάση ζωής, σε ορθούς προσανατολισμούς και μπορεί αποφασιστικά να απεγκλωβίσει τον σύγχρονο άνθρωπο από τα αδιέξοδα στα οποία εκούσια έχει περιπέσει.