«Η βασική διαφορά ανάμεσα σε ένα συνηθισμένο άτομο και σ’ έναν πολεμιστή είναι ότι ο πολεμιστής αντιμετωπίζει τα πάντα ως πρόκληση, ενώ ένα συνηθισμένο άτομο τα θεωρεί ευλογία ή κατάρα». -Carlos Castaneda
Η πρόκληση βρίσκεται στην Διαυγή και Αψογη Αντιμετώπιση και τη συνειδητοποίηση ότι δεν είσαι θύμα του κόσμου, γιατί κανένας δεν σου χρωστάει τίποτε. Να συνειδητοποιήσουμε δηλ. ότι είμαστε πραγματικά ο κόσμος. Αν προηγουμένως έχουμε αξιολογήσει σωστά τι σημαίνει για τον καθένα από μας καλή και τι κακή ζωή. Η μιζέρια προκύπτει από την έλλειψη φαντασίας. Αυτή η έλλειψη είναι που δημιουργεί και την χαμηλή νοημοσύνη (νοητική και συναισθηματική) κι όλα μαζί ενισχύουν τον εγωκεντρισμό. Τώρα αν κάποιος ελέγξει το Εγώ έχει την ικανότητα να εξαφανίσει την μιζέρια, ίσως να αυξήσει και την νοημοσύνη, αλλά δεν μπορεί να αποκτήσει φαντασία.
Η φαντασία είναι εγγενές κομμάτι του Είναι.
Σημασία έχει να προχωράς …
ακόμη και στους δρόμους του πουθενά
η κίνηση είναι ζωή και η στασιμότητα βάλτος.
Ο Carl Jung έγραψε «η διαφορά ανάμεσα σε μια καλή ζωή και μια κακή ζωή είναι πόσο καλά μπορείς να διασχίσεις μια φωτιά» [Ενα παιχνίδι απαοτελείται από Σκοπούς, Ελευθερίες, Εμπόδια. Ο Jung λέγοντας ‘φωτιά’ αναφέρεται στα ‘εμπόδια’] Ο Άμλετ λέει «δεν υπάρχει τίποτα είτε καλό ή κακό, αλλά είναι η σκέψη που το κάνει έτσι» ο τρόπος που σκέφτεσαι γι’ αυτό κι ο τρόπος που το αντιμετωπίζεις το κάνει είτε καλό, είτε κακό, από μόνο του δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ο θάνατος και η ζωή π.χ. δεν είναι ούτε καλό, ούτε κακό, ο τρόπος σου εσύ σκέφτεσαι γι’ αυτά τα θέματα τα κάνει το ένα ή το άλλο και καθιστά δύσκολη ή εύκολη κάθε προσδοκία ή αντιμετώπιση σχετικά με αυτά.
Συνεπώς η διάθεση και η στάση σου απέναντι στις καταστάσεις, τα σημασιοδοτούν ως ευχάριστα ή δυσάρεστα. Το θύμα περπατά μέσα στη φωτιά, κλαίγοντας για τον πόνο και θρηνώντας για τα σημάδια του. Ο κυνηγός μαθαίνει μέσα από τη φωτιά, αντιμετωπίζει, χειρίζεται, ελέγχει κι ανακατευθύνει τον πόνο, τον φόβο, τον θυμό και στη συνέχεια τα χρησιμοποιεί ως σκαλοπάτι για μια υψηλότερη κατάσταση συνείδησης, θεωρώντας τα σημάδια τους ως τρόπαια. Ο πολεμιστής που βρίσκεται μπροστά σε ένα εμπόδιο δεν το γκρεμίζει το πηδά, με άψογο τρόπο.
Κυνηγός: αυτός που αναζητά κι επιδιώκει επίμονα κάτι, την τελειότητα, την αψογοσύνη.
Η καταστροφή είναι κι αυτή δημιουργία, είναι ένα δώρο, είναι ο δρόμος για την αλλαγή, την κίνηση, την δράση, την ζωντανή ζωή. Ο κυνηγός εξελίσσεται μέσα από τις δυσκολίες, επιλέγει ανάμεσα στο θάρρος και την δειλία. Η δειλία είναι ευκολότερη, αλλά οδηγεί στη θυματοποίηση. Το θάρρος είναι πάντα πιο δύσκολο αλλά ταυτόχρονα μια μεγάλη επιβράβευση και οδηγεί στην Δύναμη και την Ανεξαρτησία. Να ελπίζεις, να προσδοκάς, να εργάζεσαι για το καλύτερο αλλά να είσαι προετοιμασμένος, να μην αποφεύγεις το χειρότερο. Μάλιστα χωρίς το χειρότερο είναι αδύνατον να αντιληφθείς το καλύτερο. Πρέπει να παραφυλάξεις για να πετύχεις κάποιο θήραμα και η παραφύλαξη σαν κεφάλαιο είναι από μόνη της ύψιστη τέχνη, γι’ αυτό χωρίς αυτήν δεν νοείται επιβίωση, πόσο μάλλον καλή επιβίωση. Ένας από τους άθλους του Ηρακλή ήταν ότι καθάρισε την κόπρο του Αυγεία. Πρέπει να ζήσεις και να δουλέψεις σκληρά και μέσα στα σκατά.
Χωρίς τα εμπόδια δεν υπάρχει παιχνίδι και χωρίς την Κίνηση δεν υπάρχει Ζωή.
Πρόκληση για Δύναμη, Ελπιδα & Προνόηση
Όσο κι αν ακούγεται εύκολο στη θεωρία, στην πράξη δεν είναι και τόσο εύκολο με ανθρώπους που ‘χουν βολευτεί στον καναπέ του θύματος, υπήκοου, πιστού, δούλου, εργάτη, πολίτη. Η αδικαιολόγητα υψηλή προσδοκία ανθρώπων χωρίς ιδιαίτερη αξία είναι ένας από τους κύριους λόγους των ανυπέρβλητων δυσκολιών. Το σύμπαν όμως δεν είναι σχεδιασμένο για να ταιριάζει με τις προσδοκίες σου, αλλά να ανταποκρίνεται στην αξία σου. Μόνο ο δυνατός και ο άξιος επιβιώνει, οι υπόλοιποι αρκούνται στο Drama Queen.
Δεν μπορείς να βελτιώσεις τα πράγματα που προσδοκείς, αν δε τα θαυμάζεις κι αν ποτέ δεν επιτρέπεις να είναι ατελή, δύσκολα, άσχημα, με θυμό κι αγωνία. Πρέπει να επιτρέψεις στον εαυτό να μην είναι τέλειος κι αυτό σημαίνει να παραιτηθείς από τις προσδοκίες. Με απλά λόγια να αντιληφθείς ότι οι προσδοκίες αν δεν ταυτίζονται με την αξία είναι ουτοπικές.
Όσο αποπροσανατολιστικά, δύσκολα ή ταπεινωτικά μπορεί να είναι τα λάθη, είναι τελικά εκείνα μέσα από τα οποία μαθαίνεις ποιός είσαι και πόση Δύναμη διαθέτεις. Αν ο μεγαλύτερος εχθρός της φαντασίας είναι η προσδοκία, η ασφάλεια, η ευκολία και η βολή και ο μεγαλύτερος σύμμαχος είναι ο αποπροσανατολισμός, τότε είναι ζήτημα λογικής να σπάσεις εδωνά τον φαύλο κύκλο του να είσαι το θύμα, συμβιβαζόμενος με την πιθανή σύγχυση και την αβεβαιότητα, αναμιγνύοντάς τες με παράλογες προσδοκίες ώστε να βελιτωθεί η φαντασία. Αν διαθέτεις φαντασία!
Αν δεν μπορείς να το πετύχεις αυτό θα οδηγηθείς σε αποτυχίες, κατάθλιψη και άγχος. Αν όμως το καταφέρεις τότε θα είσαι ευχαριστημένος από την κάθε στιγμή ΤΩΡΑ, στον ΠΑΡΟΝΤΑ ΧΡΟΝΟ, στο ΕΔΩΝΑ, αντί να υποφέρεις από ματαιωμένες προσδοκίες. ‘Ετσι η ψυχή ανθίζει και καρποφορεί ανεξάρτητα από τις όποιες εγωπαθείς και ηλίθιες προσδοκίες.
Το να λες «Ναι μπορώ, το κάνω γιατί μπορώ και το κάνω άψογα» και να το κάνεις άψογα, δεν είναι ένας εύκολος τρόπος ζωής για κανέναν συνηθισμένο άνθρωπο κι ο βαθύτερος φόβος του δεν είναι η όποια ανεπάρκεια του, είναι ότι γνωρίζει ενδόψυχα πως είναι ισχυρός πέρα από το μέτρο. Το ενδιαφέρον είναι πως γνωρίζεις ότι αυτό είναι αλήθεια. Γνωρίζεις πως είσαι πιο ισχυρός απ’ ό,τι επιτρέπεις στον εαυτό σου να ψαχανεμίζεται. Ο φόβος όμως σε παραλύει με δύο τρόπους, είτε ως θύμα, είτε ως εν δυνάμει πολεμιστή. Αυτό συμβαίνει γιατί επιτρέπεις να ταυτίζεσαι με κάποια εξουσία, οπότε η ελευθερία από αυτήν σου προκαλεί άγχος …πέρα από την μισητή ΑΝΑΛΗΨΗ ΕΥΘΥΝΗΣ.
Έτσι αποκρύπτεις τον ισχυρό πολεμιστή και την ίδια στιγμή θυματοποιείσαι, ανακουφίζοντας έτσι τον εαυτό από το άγχος που έρχεται με την αληθινή Ανεξαρτησία.
Είναι μια εντυπωσιακή πτυχή πτώσης της ανθρώπινης φύσης. Έτσι, δεν θα πρέπει να ανησυχείς για τα παιδιά που τα έμαθες να φοβούνται το σκοτάδι, αλλά περισσότερο για τους ενήλικες οι οποίοι έμαθαν να φοβούνται το φως ζώντας στο σκοτάδι. Εν τέλει ο πόνος προκαλείται όταν επιθυμείς η παροδικότητα του κόσμου να είναι μόνιμη. Η ευτυχία αγαπητέ είναι μια παροδική κατάσταση, όπως και η αποτυχία άλλωστε, η συνήθης κατάσταση κινείται μεταξύ της συντηρητικότητας και του ανταγωνισμού, της καλυμμένης εχθρότητας και της απάθειας.
Κόλαση είναι κάτι που κουβαλάς μαζί σου, όχι κάποιο μέρος όπου πηγαίνεις, το ίδιο και ο παράδεισος. Η μόνη κόλαση είναι η παράλογη προσδοκία, η προσδοκία χωρίς αξία. Αν θυσιάσεις την ανάγκη για μονιμότητα, ρουτίνα, ασφάλεια κι αγκαλιάσεις την περιπέτεια, την απρόσμενη αλλαγή, τα εμπόδια, τα ταξίδια συναισθήματος και νόησης, τότε καταφέρνεις να ελέγχεις την κόλαση και τον παράδεισο. Αυτό κάνει ολόκληρη η φύση γύρω μας, αλλά το ανθρώπινο θύμα κλεισμένο στις τσιμεντουπόλεις του το αγνοεί, πληρώνοντας ασφάλεια ζωής και θανάτου!
Υποκρισία Μπροστά στο Μεγαλείο του Θανάτου
Το ανθρώπινο θύμα κατατείνει στην δυστυχία και την κακομοιριά. Αυτό που το έχουν ρυθμίσει να κάνει εδώ και εκατομμύρια χρόνια είναι να μοχθεί, να κοπιάζει, να παλεύει μόνος του ή και σε ομάδες για να κάνει την ζωή του πιο δύσκολη, πιο μίζερη, πιο άσχημη. Το ανθρώπινο θύμα γίνεται εκουσίως δούλος, υποτελής, πιστός, παντρεύεται, μάλιστα μερικά θύματα κάνουν και παιδιά, τα στέλνουν σε φυλακές – σχολεία για να τα κάνουν καλούς δούλους… δεν υπάρχει μεγαλύτερη τρέλα!
Είναι εντελώς τρελό που μπλέκονται παντρεύονται και κάνουν παιδιά χωρίς να ξέρουν γιατί τα κάνουν, αν τους ρωτήσεις δεν ξέρουν να σου απαντήσουν και λένε κάτι σαν «επειδή όλοι το κάνουν» χωρίς να σκεφτούν ότι αυτή η απάντηση δείχνει το πόσο βλάκες είναι. Κοντολογίς λες κάτι σαν «αν όλοι βγάζουν αιμορροΐδες· ε ας βγάλω κι εγώ»! Είσαι τόσο βλάκας που δεν βλέπεις γύρω σου ό,τι ο γάμος και η τεκνοποίηση δεν διαφέρει σε τίποτε από μία ισόβια ποινή σε κάποιο αόρατο δικαστήριο που σε δικάζει ερήμην!
Κουνημένοι εγκέφαλοι που βλέπουν την ζωή τους να ξετυλίγεται μέσα από μια κακογυρισμένη ταινία, με άσχημους ηθοποιούς σε μίζερες καταστάσεις με κουνημένη κάμερα, χωρίς ικανότητα ελέγχου. Είναι δείγμα εγκεφαλικής υγείας το να θέλεις να μένεις μοναχός σου, να μελαγχολείς, να αμφιβάλλεις να μην παντρεύεσαι, να μην αναπαράγεις τον εαυτό σου σε «Altered Carbon» να μην εμπιστεύεσαι κανέναν, να μην αγαπάς κανέναν και να αποστρέφεσαι την «αγάπη του πλησίον» γιατί δεν υπάρχει καμία «αγάπη του πλησίον» Υπάρχει μόνο μια καλυμμένη εχθρότητα, μία καλυμμένη επιβουλή. Εκείνη θέλει να σε καθυποτάξει, να σε κυριεύσει και να σε αφομοιώσει κάνοντας σε σαν τα μούτρα της· χρησιμοποιώντας κάθε αθέμιτο μέσο για να το πετύχει. Είναι προφανέστατο ότι κι εσύ ακριβώς το ίδιο θέλεις. Η μεγαλύτερη κατάρα της ανθρώπινης φυλής μαζί με την εκκλησία είναι η οικογένεια.
Όλοι οι άνθρωποι γνωρίζουμε ό,τι ο θάνατος είναι το τέλος του υλικού μας εαυτού. Το Εγώ γνωρίζει ότι έχει ημερομηνία λήξης κι αυτή η λήξη το κάνει να τρέμει από φόβο και μόνο στην σκέψη του αναπόφευκτου τέλους του. Έτσι για να ισορροπήσει αυτόν το φόβο που δεν τον αντέχει αποφασίζει να κοπιάρει τον υλικό εαυτό του, το Εγώ του το οποίο «θα ζήσει για πάντα». Αυτός είναι ο λόγος που ο άνθρωπος θύμα παντρεύεται και κάνει παιδιά. Έτσι αισθάνεται την ανάγκη να φυλακιστεί σε έναν γάμο προσφέροντας την ελευθερία του στους άλλους, κάνοντας πολλά παιδιά κι ελπίζοντας ό,τι η επιρροή του, δηλαδή ο νοητικός εαυτός του θα συνεχίσει να υπάρχει σε άλλα σώματα όταν ο δικός του υλικός εαυτός θα έχει πεθάνει. Θα τον θυμούνται, θα τον σέβονται, θα τον υπολογίζουν, θα τον αγαπάνε, θα τον βρίζουν ή θα τον μισούν, αλλά σίγουρα θα τον μνημονεύουν. Αυτό λέγεται «συμβόλαια αθανασίας» δηλαδή σχέδια που κανονίζουν τον νοητικό εαυτό να υπάρχει, όταν ο υλικός θα έχει πεθάνει.
Ο άνθρωπος δε μπορεί να αντέξει την ασημαντότητά του, εκτός αν την μεταφράσει σε κάτι που έχει νόημα στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό.
Ο ανθρωπολόγος Ernest Becker αναφέρει ότι η ισχύς του φόβου του θανάτου διαμορφώνει τις πεποιθήσεις και τις ιδεολογίες, ορίζουμε το κακό σε σχέση με ό,τι απειλεί τη ζωή μας – δηλητηριώδη φίδια, ξηρασία, λιμός, ασθένειες, δολοφονίες, αυτοκτονία, όλα αυτά είναι «κακά» και τα ξορκίζουμε. Από τη στιγμή, όμως, που αφήνουμε τις ιδεολογίες μας να ταυτιστούν με στρατηγικές αθανασίας, βλέπουμε τα πάντα ως αντιθέσεις μεταξύ άσπρου και μαύρου – το «κακό» είναι αυτό που απειλεί την αθανασία μας, επομένως ό,τι και αν κάνουμε προκειμένου να το σταματήσουμε είναι δικαιολογημένο. Αρκούσε ο Τζορτζ Μπους να αποκαλέσει τους τρομοκράτες «φορείς του κακού» για να κηρυχθεί πόλεμος, να επιτραπούν τα βασανιστήρια, οι στοχευόμενες δολοφονίες., ο πόλεμος, οι γενοκτονίες. Χρησιμοποιούμε, λοιπόν, πράγματι με ευκολία τη γλώσσα της αμαρτίας και του κακού και κάτι τέτοιο είναι πολύ – πολύ επικίνδυνο.
Είναι ολέθρια για το ανθρώπινο ζώο τα δεινά της αθανασίας: έλλειψη ενδιαφέροντος, νοητικής πρόκλησης, κάθε ανάγκη για τέχνη, πρόοδο, διάθεση παιχνιδιού. Χωρίς τη συνείδηση της θνητότητας και των προσπαθειών μας να αντεπεξέλθουμε στην πραγματικότητά της ο πολιτισμός μας θα ήταν τελείως αγνώριστος. Ποιητές και φιλόσοφοι, μεταξύ των οποίων οι Επικούρειοι και οι Στωικοί, που απέρριπταν τον φόβο του θανάτου, έχουν ισχυριστεί ότι είναι ακριβώς η επίγνωσή του που μας ορίζει ως ανθρώπους, διαχωρίζοντάς μας τόσο από τους Θεούς, όσο και από τα ζώα που ζουν ευτυχισμένα στην άγνοια της θνητής τους κατάστασης. Ταυτόχρονα, η επίγνωση του γεγονότος ότι ο χρόνος μας είναι πεπερασμένος του δίνει σημαντικό νόημα κι έξτρα ουσιαστική αξία. Κατά την άποψή τους, λοιπόν, η θνητότητα δεν είναι και τόσο άσχημη –και ναι, συμφωνώ μαζί τους.
«Τι σημαίνει να είσαι ένα ζώο με συνείδηση του εαυτού σου; Η ιδέα είναι αστεία, αν όχι τερατώδης. Σημαίνει να ξέρεις ότι είσαι τροφή για τα σκουλήκια. Αυτός είναι ο τρόμος: να έχεις αναδυθεί από το τίποτα, να έχεις ένα όνομα, συνείδηση του εαυτού σου, βαθιά αισθήματα, μια βασανιστική εσωτερική λαχτάρα για ζωή και έκφραση του εαυτού σου και παρόλα αυτά, να πρέπει να πεθάνεις. Μοιάζει με φάρσα, και αυτός είναι ο λόγος που ένας τύπος πολιτιστικού ανθρώπου επαναστατεί ανοιχτά ενάντια στην ιδέα του Θεού. Τι είδους θεότητα θα δημιουργούσε μια τόσο περίπλοκη και φανταχτερή τροφή για τα σκουλήκια;» -Ernest Becker
Ο φόβος θανάτου κι ανυπαρξίας, είναι που κάνει το θύμα να φτιάχνει «συμβόλαια αθανασίας» βάζει το όνομα του σε εκκλησίες, κτίρια, αγάλματα, βιβλία, τέχνες ως αποτροπαϊκό του φόβου του θανάτου. Αυτός είναι ο μοναδικός λόγος που κλαίει κι ωρύεται στις κηδείες. Βλέπει το Εγώ την τύχη και το αναπόφευκτο τέλος του και κλαίει για τον εαυτό του λέγοντας πως κλαίει για τον άλλον. Υποκρισία ακόμη και μπροστά στο μεγαλείο του θανάτου.
Το Υπόστεγο Ποδηλάτων ή ο Νόμος Της Ασημαντότητας
Ο Νόμος του Πάρκινσον για την ασημαντότητα ή τα τετριμμένα, επίσης γνωστός ως το παράδειγμα του υπόστεγου ποδηλάτων ή bikeshedding, είναι μια παρατήρηση του C. Northcote Parkinson από το 1957, ότι οι οργανισμοί δίνουν δυσανάλογα μεγάλο βάρος σε ασήμαντα ζητήματα. Ο Πάρκινσον παρατήρησε και κατέδειξε ότι μια επιτροπή της οποίας η δουλειά ήταν να εγκρίνει τα σχέδια για ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου της με ανούσιες συζητήσεις για ζητήματα τετριμμένα και ασήμαντα αλλά εύκολα στην κατανόηση, όπως ποια υλικά θα χρησιμοποιούνταν για το υπόστεγο ποδηλάτων του προσωπικού, ενώ παραμελούσε το λιγότερο τετριμμένο προτεινόμενο σχέδιο του ίδιου του πυρηνικού σταθμού, το οποίο ήταν πολύ πιο σημαντικό, αλλά και πολύ πιο δύσκολο και πολύπλοκο έργο για να κρίνουν εποικοδομητικά.
«Ο χρόνος που δαπανάται για κάθε θέμα της ημερήσιας διάταξης θα είναι αντιστρόφως ανάλογος με το άθροισμα [χρημάτων] που αφορούν» Ένας αντιδραστήρας είναι κάτι τόσο πολύ δαπανηρό και πολύπλοκο που ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί να το καταλάβει, έτσι κάποιος υποθέτει ότι εκείνοι που εργάζονται σε αυτό το καταλαβαίνουν. Από την άλλη πλευρά, ο καθένας μπορεί να εμπνευστεί ένα φτηνό, απλό υπόστεγο ποδηλάτων ώστε ο σχεδιασμός του να οδηγήσει σε ατελείωτες συζητήσεις, διότι όλοι οι εμπλεκόμενοι θέλουν να προσθέσουν μια πινελιά και να δείξουν την προσωπική συμβολή τους κι αφού η κατασκευή του υπόστεγου είναι κάτι που σίγουρα το καταλαβαίνουν.
Υπάρχουν προβλήματα όταν προτείνεις την κατασκευή κάτι νέου για την κοινότητά σου, όπως ένα υπόστεγο ποδηλάτων και στη συνέχεια ο καθένας διαφωνεί για τις λεπτομέρειες. Αυτή είναι μια αλληγορία που δείχνει ότι δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε για κάθε μικρό χαρακτηριστικό μόνο και μόνο επειδή ξέρουμε αρκετά για να το κάνουμε. Είναι καλύτερα απλά να χτίσουμε το υπόστεγο ποδηλάτων. Ένα ασήμαντο θέμα, όπως το χρώμα μπορεί εύκολα να συζητηθεί και να αλλάξει αργότερα. Μερικοί άνθρωποι έχουν σχολιάσει ότι η ποσότητα του θορύβου που παράγεται από μια αλλαγή, είναι αντιστρόφως ανάλογη προς την πολυπλοκότητα της αλλαγής.
Έτσι, το παράδειγμα του υπόστεγου ποδηλάτων περιλαμβάνει συζητήσεις για θέματα σχετικά ασήμαντα που οδηγούν σε εκτεταμένη συζήτηση. Μπορεί να είναι το αποτέλεσμα των ατόμων που επιθυμούν να συμβάλουν αλλά αισθάνονται ότι δεν έχουν τη γνώση ή εμπειρία για να συμβάλουν σε πιο σημαντικά θέματα. Το παράδειγμα του υπόστεγου ποδηλάτων μπορεί να οδηγήσει σε συζητήσεις που, ενώ είναι επί του θέματος, ωστόσο, πνίγουν αποτελεσματικά άλλες συζητήσεις σχετικά με πιο σημαντικά θέματα.
Παρά το γεγονός ότι η συζήτηση μπορεί να παρεκκλίνει σε οποιοδήποτε θέμα, η πιθανότητα της παρέκκλισης ανεβαίνει όσο η τεχνική δυσκολία του θέματος κατεβαίνει. Άλλωστε, όσο μεγαλύτερη είναι η τεχνική δυσκολία, τόσο λιγότεροι οι συμμετέχοντες που μπορούν πραγματικά να κατανοήσουν ό,τι συμβαίνει. Εκείνοι που μπορεί να το κάνουν, πιθανό να είναι και οι πιο έμπειροι προγραμματιστές, οι οποίοι έχουν ήδη λάβει μέρος σε τέτοιες συζητήσεις χιλιάδες φορές στο παρελθόν και γνωρίζουν τι είδους συμπεριφορά είναι πιθανό να οδηγήσει σε συναίνεση.
Έτσι, η συναίνεση είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί σε τεχνικά προβλήματα που είναι απλά στην κατανόηση και «χαλαρά» θέματα, όπως η οργάνωση, η δημοσιότητα, η χρηματοδότηση, κλπ. Άτομα μπορούν να συμμετέχουν σε αυτές τις συζητήσεις επ’ αόριστον, επειδή δεν υπάρχουν απαραίτητα προσόντα για να το κάνουν, δεν υπάρχουν σαφείς τρόποι για να αποφασιστεί αν η απόφαση ήταν σωστή ή λάθος και επειδή η καθυστέρηση μπορεί να είναι μια επιτυχημένη τακτική.
Υπάρχουν αρχές, γνωστές σε συγκεκριμένους προβληματικούς τομείς, οι οποίες εκφράζουν ένα παρόμοιο συναίσθημα, να δίνεται δυσανάλογα μεγάλη σημασία στην ασημαντότητα.
*Στο πλαίσιο του σχεδιασμού γλώσσας προγραμματισμού, συναντάται ο «νόμος του Wadler» από το όνομα του επιστήμονα υπολογιστών Philip Wadler. Η αρχή αυτή υποστηρίζει ότι το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης σχετικά με το σχεδιασμό γλώσσα προγραμματισμού επικεντρώνεται γύρω από τη σύνταξη (η οποία, για τους σκοπούς του επιχειρήματος, θεωρείται ως λυμένο πρόβλημα), σε αντίθεση με την σημασιολογία.
*Ο νόμος του Sayre είναι μια πιο γενική αρχή, η οποία υποστηρίζει (μεταξύ άλλων διατυπώσεων) ότι «σε κάθε διαφωνία, η ένταση του συναισθήματος είναι αντιστρόφως ανάλογη προς την αξία των θεμάτων που διακυβεύονται», εστιάζοντας κυρίως στον ακαδημαϊκό χώρο.
Ένα αντίμετρο είναι η τεχνική της πάπιας στον εταιρικό προγραμματισμό: ένας προγραμματιστής αναμένει ότι οι προϊστάμενοι στην εταιρεία θα επιμείνουν για τουλάχιστον μία αλλαγή σε κάθε παρουσίαση για να δείξουν ότι συμμετέχουν, ό,τι κάτι κάνουν, ό,τι αξίζουν τον μισθό τους, ό,τι είναι σημαντικοί βρε αδελφέ, ανεξάρτητα από τα οφέλη αυτής της αλλαγής. Έτσι, πολύ έξυπνα ο προγραμματιστής προσθέτει σκόπιμα ένα παράταιρο στοιχείο που αναμένει ότι η εταιρεία θα καταργήσει.
Απόσπασμα από το ιστολόγιο του Jeff Atwood, Coding Horror: «Αυτό ξεκίνησε ως κομμάτι της εταιρικής γνώσης στην Interplay Entertainment. Ήταν γνωστό ότι οι παραγωγοί (μια θέση της βιομηχανίας παιχνιδιών περίπου ισοδύναμη με διαχειριστή έργου) έπρεπε να κάνει μια αλλαγή σε όλα όσα γίνονταν. Η εκτίμηση ήταν ότι υποσυνείδητα θεωρούσαν ότι αν δεν το έκαναν, δεν προσέθεταν καμία αξία. Ο καλλιτέχνης που εργαζόταν στο animation της βασίλισσας στο Battle Chess ήταν ενήμερος για αυτή την τάση, και επινόησε μια καινοτόμο λύση.
Έκανε τα κινούμενα σχέδια για τη βασίλισσα με τον τρόπο που αισθάνθηκε ότι θα ήταν ο καλύτερος, με μία προσθήκη: έδωσε στη βασίλισσα μια πάπια ως κατοικίδιο ζώο. Έκανε την πάπια να κινείται με όλες τις κινήσεις της βασίλισσας, χτυπώντας γύρω από τις γωνίες. Έδωσε επίσης μεγάλη προσοχή ώστε να βεβαιωθεί ότι ποτέ δεν επικάλυπτε τα «πραγματικά» κινούμενα σχέδια. Τελικά, ήρθε η ώρα για τον παραγωγό να επανεξετάσει το animation για τη βασίλισσα. Ο παραγωγός κάθισε και παρακολουθούσε όλα τα κινούμενα σχέδια. Όταν έγιναν, στράφηκε προς τον καλλιτέχνη και του είπε «Αυτό μοιάζει πολύ σπουδαίο. Μόνο ένα πράγμα: ξεφορτώσου την πάπια.»
Είναι επίσης πιο γνωστός -αφού είναι και πολυδιαφημισμένος- ο Νόμος του Μέρφυ «Αν κάτι μπορεί να πάει στραβά θα πάει» Ο Νόμος του Μέρφυ εμπίπτει στην τάση να δίνεται με έμφαση σημασία και προσοχή στα αρνητικά και να αγνοούνται επιλεκτικά τα θετικά. Χρησιμοποιώντας τους νόμους της πιθανότητας, μοιάζει να κατέχει τη σιγουριά της βεβαιότητας.
Είναι γεγονός ότι όσο αυξάνει η εξουσία αυξάνει και η ευθύνη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει η αναθεματισμένη «ανάληψη ευθύνης» σε κάθε στάδιο εξουσίας. Ακούγεται συχνά, θα έχεις δει ό,τι το χρησιμοποιώ συχνά-πυκνά γιατί είναι εξαιρετικά σημαντικό θέμα η «ανάληψη ευθύνης» όσο αποτρόπαια κι αν φαντάζει. Επίσης ισχύει και το ακριβώς αντίθετο «με την αύξηση ευθύνης, αυξάνει και η εξουσία». Κοντολογίς, όσο μεγαλύτερη ευθύνη αναλαμβάνεις στην ζωή σου τόσο μεγαλύτερη εξουσία αποκτάς στο Είναι και στα πράγματα.
Συνήθως οι άνθρωποι αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη των πραγμάτων γιατί υποθέτουν ό,τι ταυτοχρόνως ευθύνονται και γι’ αυτά. Η ευθύνη και το φταίξιμο πάνε χέρι – χέρι και εύκολα ξεπέφτουν στην αυτολύπηση που οδηγεί στην κατάθλιψη. Μόνο που δεν είναι καθόλου έτσι. Είναι άλλο πράγμα να είσαι υπεύθυνος για κάτι και εντελώς άλλο να φταις γι αυτό.
*Αν σκοτώσεις κάποιον είσαι και υπεύθυνος και φταις.
*Αν είσαι όμορφος, είσαι υπεύθυνος, αλλά δεν φταις γι αυτό.
Η διαφορά προφανής αν και ακατανόητη. Οι άνθρωποι υποκύπτουν σε αυτούς τους πιο πάνω Νόμους και αγνοούν την σημαντικότητα της απλότητας (κι όχι της απλοϊκότητας) Για παράδειγμα αν σε σπρώξουν σε έναν γκρεμό δεν φταις εσύ γι’ αυτή την πράξη, αλλά πρέπει να αποφασίσεις τι θα κάνεις, να αναλάβεις την ευθύνη και να αντιμετωπίσεις την κατρακύλα σου. Θα υπάρξουν πρόσθετα προβλήματα με όποια αντιμετώπιση επιλέξεις και θ’ αναλάβεις την ευθύνη και γι’ αυτήν. Έτσι ενώ δεν φταις για την αρχική κατάσταση είσαι υποχρεωμένος να αναλάβεις την ευθύνη της αντιμετώπισης της και είσαι υπέυθυνος για κάθε μετέπειτα δράση σου.
«Θεωρώ τον εαυτό μου κυρίως αναγνώστη. Όπως γνωρίζετε, έχω τολμήσει την περιπέτεια της γραφής. Αλλά πιστεύω πως αυτά που έχω διαβάσει είναι πολύ πιο σημαντικά απ’ αυτά που έχω γράψει. Γιατί κάποιος διαβάζει αυτά που του αρέσουν. Ωστόσο γράφει όχι αυτά που θα ήθελε να γράψει, αλλά αυτά που είναι ικανός να γράψει… Τι σημαίνει για μένα να είμαι συγγραφέας; Σημαίνει απλώς το να είμαι πιστός στη φαντασία μου». -JORGE BORGES
Απαίτησε το Άριστο
Δεν είναι δύσκολος άνθρωπος. Το Άριστο μου αρκεί.-
Μια φορά κι έναν καιρό πέθανε ένας καλός άνθρωπος κι άφησε εκτός από μεγάλη περιουσία και μερικά χρέη. Τα παιδιά του συμφώνησαν να αποδεχτούν την κληρονομιά πριν μάθουν για τα χρέη, που δεν ήταν και πολλά. Όμως τα δύο από τα τρία όταν έμαθαν ό,τι έπρεπε να πληρώσουν πριν πάρουν τα χρήματα και τα ακίνητα, δυσανασχέτησαν κι άρχισαν να καταριούνται την κακή τους μοίρα (Νόμος του Μέρφυ) και τον πατέρα τους που δεν φρόντισε τα παιδιά του, που δεν τους παράδωσε τις ιδιοκτησίες του καθαρές από χρέη, να τις απολαύσουν χωρίς κόπο.
Ο τρίτος, ας τον πούμε Αργύρη, ανέλαβε την ευθύνη, αντιμετώπισε τα χρέη και τα έξοδα, δανειζόμενος το ποσό και πληρώνοντας τα οφειλόμενα (εκροή). Ανέλαβε την ευθύνη χωρίς να φταίει για το πρόβλημα. Έτσι λοιπόν πήρε όλη την ιδιοκτησία του πατέρα του κι επιπλέον ένα εξαιρετικά σημαντικό ποσό χρημάτων που ο πατέρας του διατηρούσε σε έναν κρυφό λογαριασμό και θα δινόταν σε όποιον αναλάμβανε την ευθύνη της διαθήκης του. Αφήνω στην φαντασία σου αναγνώστη τις αντιδράσεις των υπολοίπων. Ο Αργύρης πρώτα αύξησε την εκροή κι έλαβε αυξημένη εισροή κατά το γνωστό «ό,τι σπέρνεις θερίζεις» Ανέλαβε ευθύνη, αντιμετώπισε το θέμα, εισέπραξε τα εύσημα, αυξημένη δύναμη, εξουσία και περιουσία. Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς σοφότεροι.
Απλώς αντιμετώπισε ο Αργύρης ως πρόκληση το γεγονός και δεν έριξε το φταίξιμο ή το ανάθεμα έξω από τον εαυτό του, περιμένοντας να τον σώσει …το ιππικό!! Εν αντιθέσει με τα αδέλφια του που πολύ βολικά θυματοποιήθηκαν και πρόσφεραν τον πλούτο τους στον ικανό κι άξιο να αντιμετωπίσει την αυξημένη ευθύνη γι’ αυτόν. Ο πλούτος εκτός από Δύναμη αυξάνει και την Ευθύνη και την Εξουσία, το είπαμε πιο πάνω. Για το ανθρώπινο ζώο υπάρχουν μονάχα ευλογίες ή κατάρες, για τον άνθρωπο κυνηγό όμως υπάρχουν μονάχα προκλήσεις και παιχνίδια κι αποφασίζει μόνος του αν θα παίξει κάποιο παιχνίδι ή θα το παρατήσει. Αν αποφασίσει όμως να μπει στο παιχνίδι θα το παίξει ΑΨΟΓΑ και μέχρι τέλους, αδιαφορώντας αν θα κερδίσει ή αν θα χάσει.
Ένα ακόμη πιο καλό ξεσκαρτάρισμα των εννοιών «φταίξιμο κι ευθύνη» για να γίνει ακόμη πιο ξεκάθαρο. Γεννήθηκες κοντός, αυτό είναι έξω από το δικό σου πεδίο δράσης, δεν φταις εσύ που γεννήθηκες κοντός. Αν όμως δεν παίζεις μπάσκετ επειδή γεννήθηκες κοντός είναι απολύτως δική σου ευθύνη που καμία σχέση δεν έχει με το αρχικό φταίξιμο και το να θέλεις να γίνεις αθλητής στο NBA αλλά δεν μπορείς επειδή «φταίει η κακιά σου μοίρα που γεννήθηκες κοντός και …μπλα μπλα μπλα», σημαίνει ό,τι απλώς είσαι βλάκας …ε, άσε μας κουκλίτσα μου!
Το φταίξιμο είναι παρελθοντικός χρόνος. Η ευθύνη είναι χρόνος εδωνά.
Το φταίξιμο προέρχεται από ακούσιες δράσεις, η ευθύνη από εκούσιες επιλογές.
Εσύ επιλέγεις να διαβάσεις αυτό το βιβλίο, εσύ επιλέγεις να σκέφτεσαι θέματα περί πρόκλησης, ευθύνης κι αποτυχίας. Είναι δική σου ευθύνη αν θα τα ενστερνιστείς ή αν θα τα πετάξεις. Εγώ φταίω που τα γράφω, αλλά εσύ έχεις την ευθύνη που τα διαβάζεις, αν δε τα ενστερνιστείς, η ευθύνη σου αυξάνει εκθετικά. Μπορεί εγώ να φταίω που τα έμαθες αρχικά, αλλά το πως θα χρησιμοποιήσεις την κάθε πληροφορία που παίρνεις από εμένα είναι καθαρά δική σου ευθύνη.
Κανένας άλλος δεν είναι υπεύθυνος για την κατάσταση σου εκτός από εσένα τον ίδιο. ΚΑΝΕΝΑΣ.-
Τα πάντα είναι ΠΡΟΚΛΗΣΗ που ή την αποδέχεσαι και κάνεις παιχνίδι ή όχι και μας αδειάζεις την γωνιά. Πολλούς μπορείς να κατηγορήσεις για την δυστυχία σου, από τον πολιτικό έως τον παπά, την μαμά σου, το σόι σου, τον καιρό, τα UFO τους χθόνιους και τους υποχθόνιους, αλλά κανένας τους δεν είναι ποτέ υπεύθυνος για την όποια κατάσταση σου, την ευτυχία ή την δυστυχία στην οποία βρίσκεσαι. Μόνος σου επέλεξες να υποφέρεις ή να απολαμβάνεις την καθημερινότητα σου. Αυτό συμβαίνει επειδή μονάχα εσύ επιλέγεις τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα, τον τόπο που αντιδράς στα πράγματα, τον τρόπο που επιλέγεις να μετράς τις προκλήσεις της ζωής σου.
Η πρόκληση έγκειται στο να κάνεις τα πάντα με ΑΨΟΓΟΣΎΝΗ. Για να συνεχίσει να αναπτύσσεται η ζωή και η ευδαιμονία σου πρέπει να αναλαμβάνεις την ευθύνη των πραγμάτων και να αναθέτεις ευθύνες και σε άλλους. Οι περισσότεροι άνθρωποι που θέλουν να κρύψουν την ανεπάρκεια τους συνεργάζονται με ανθρώπους που ψάχνουν πώς να φτιάξουν «υπόστεγο για ποδήλατα» κι αφήνουν στην τυχαιότητα όλα τα σημαντικά. Συνήθως συνεργάζονται ή συναναστρέφονται από ανθρώπους πιο ασήμαντους από τους ίδιους γιατί έτσι πιστεύουν ότι τέτοιοι ασήμαντοι δεν αποτελούν απειλή για τους ίδιους.
Οι έξυπνοι άνθρωποι (νοητικά και συναισθηματικά) συνεργάζονται και συναναστρέφονται με ανθρώπους καλύτερους από τους ίδιους ή τουλάχιστον εξ ίσου καλούς. Οι σημαντικοί άνθρωποι συμβάλουν κι επεκτείνουν «το κτίσιμο του πυρηνικού εργαστηρίου» κι αφήνουν στους ασήμαντους να ασχολούνται με «το υπόστεγο ποδηλάτων». Κοντολογίς, αναλαμβάνουν ευθύνη αποδεχόμενοι την πρόκληση και κάθε ανάληψη ευθύνης είναι υπεύθυνη για κάθε ανάπτυξη κι επέκταση της ζωής, επιχείρησης κοινωνίας. Έτσι μπορούμε πολύ εύκολα να δούμε ποιοι είναι οι σημαντικοί και ποιοι οι ασήμαντοι σε ένα κοινωνικό σύνολο, απλώς παρατηρώντας το ολοφάνερο, δηλαδή, που στρέφουν την προσοχή τους και ποια πρόκληση έχουν αναλάβει.
Ο άνθρωπος πολεμιστής όχι απλώς αναλαμβάνει την ευθύνη αλλά διαλέγει και τους διαδόχους του ή που να αφήσει την κληρονομιά του. Υποδειγματική κι άψογη συμπεριφορά σημαίνει υποδειγματική ομάδα. Συγκεντρώνουν στην ομάδα τους καλύτερους ειδικούς κάθε θέματος. Υπάρχουν επαγγελματίες «γενικών καθηκόντων» όπως υπάρχουν κι επαγγελματίες «ειδικών καθηκόντων» κι όχι μονάχα στις επιχειρήσεις αλλά σε κάθε κοινωνικό τομέα, όπου μπορείς εύκολα να τους εντοπίσεις.
Η πρώτη ομάδα αποτελείται από ανθρώπους – επιτήδειους που είναι καλοί σε πολλά διαφορετικά πράγματα, ενώ η δεύτερη ομάδα αποτελείται από ανθρώπους που είναι εξαιρετικά ικανοί μόνο σε ένα. Μια ομάδα που αποτελείται από την πρώτη ομάδα θα αποτύχει παταγωδώς από μια ομάδα που αποτελείται από άτομα της δεύτερης ομάδας που είναι στοχευμένη σε αυτό τον έναν και μοναδικό σκοπό της. Οι έξυπνοι άνθρωποι είναι πολύ καλοί σε λίγα πράγματα και σπανίως ασχολούνται με άλλα πέρα από αυτά, αφού συνήθως τα έχουν αναγνωρίσει και προωθήσει στην αγορά.
Οι υπόλοιποι που είναι καλοί σε λίγο απ’ όλα, είναι αυτοί που τους αναθέτουν το «υπόστεγο ποδηλάτων» αφού άλλωστε μονάχα μέχρι εκεί φτάνει το επίπεδο αποδοχής κι αξίας τους. Παρατήρησε μια συμφωνική ορχήστρα ή το πλήρωμα του Enterprise στο Star Trek, αποτελείται από αυθεντίες σε ένα και μόνο πράγμα και μονάχα με αυτό ασχολούνται χωρίς να μπλέκουν στα πόδια των υπολοίπων. Ο καπετάνιος είναι ο μαέστρος τους. Όσο καλύτερος ο μαέστρος τόσο καλύτερη η ομάδα, αλλά κι όσο καλύτερος ο βιολονίστας, ο πιανίστας, το φλάουτο, τα κύμβαλα, το τύμπανο κλπ τόσο καλύτερη η απόδοση ολόκληρης της συμφωνικής μουσικής ή όπερας.
Οι επιτήδειοι είναι η πιο επικίνδυνη ομάδα που μπορείς να συναναστραφείς. Είναι πολύ χειρότεροι από τους ανθρώπους με περιορισμένα προσόντα και η ζημιά που μπορούν να σου κάνουν είναι ανυπολόγιστη. Επειδή έχουν πειθώ, που καλύπτει την ανεπάρκεια τους, εύκολα πείθουν ότι το άσπρο είναι μαύρο κι ευκολότατα σου εξηγούν γιατί η ώρα είναι πέντε και μισή, ενώ είναι οκτώ το βράδυ. Σκέφτονται υπερβολικά πολύ και πράττουν υπερβολικά λίγο. Αν βρεθούν μπροστά σε δύο πόρτες, που η μία έχει την πινακίδα «κόλαση» και η άλλη την πόρτα «παράδεισος» θα διαλέξουν την πρώτη γιατί θα θεωρήσουν ότι η δεύτερη κρύβει παγίδες.
Σου πουλάνε τόσο έξυπνα την ρητορεία τους και θα σε πάρουν μαζί τους στην κόλαση που σου έχουν παρουσιάσει για παράδεισο. Είναι ευφραδείς και πειστικοί. Είναι η απολύτως λάθος επιλογή, να τον παντρευτείς, να κάνεις μαζί του παιδιά, να κάνεις επιχείρηση, να τους δώσεις την θέση του βουλευτή, του κυβερνήτη, του μαέστρου. Σκέτη καταστροφή και όλα τα αποκαΐδια που αφήνουν στο διάβα τους, δεν θα σε φτάσουν δυό ζωές να τα μαζέψεις. Αν αφήσεις την ανάληψη ευθύνη σου να ατροφήσει μπορεί να βρεθείς μπλεγμένος με κάποιον επιτήδειο σε κάποιο πόστο της ζωής σου, ξεφορτώσου τον όσο πιο γρήγορα κι αθόρυβα μπορείς, καθάρισε την μπουγάδα σύντομα γιατί θα ‘χεις τρελά προβλήματα στην πορεία ωσότου συνειδητοποιήσεις το φιάσκο της επιλογής σου. Η εξέλιξη της αξίας και των ικανοτήτων των έμπειρων ανθρώπων είναι ολοφάνερη και δεδομένη.
Προσοχή λοιπόν με ποιόν συναναστρέφεσαι, ποιόν παντρεύεσαι (αν κάνεις αυτό το ολέθριο λάθος) με ποιόν κάνεις παιδιά (αν συνεχίσεις το πρώτο λάθος) με ποιούς χτίζεις τις ομάδες σου, αφού όσο περισσότεροι επιτήδειοι τόσο μεγαλύτερη η στασιμότητα και η οπισθοδρόμηση όπως και το χάσιμο πολύτιμων πόρων, έδαφος, κεκτημένη ταχύτητα, χρόνος, χώρος, χρήμα, αξίες, χαμένους στόχους κλπ. κλπ. Κατά πάσα πιθανότητα αδυνατώ να περιγράψω με λέξεις την ζημιά που υφίσταται ένας καλοπροαίρετος άνθρωπος από τόσο οδυνηρές συναναστροφές.
Να θυμάσαι ό,τι οι άξιοι και οι μεγαλοφυΐες σπάνια θα σου χτυπήσουν την πόρτα, πρέπει να κουραστείς υπερβολικά πολύ για να τους ανακαλύψεις, δεν κυκλοφορούν και πολύ, γιατί χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης κι αναγνώρισης εκεί που βρίσκονται. Η καρέκλα τους είναι κολλημένη στο πάτωμα. Όποιος σου χτυπάει την πόρτα για εργασία ή για γάμο αναζήτησε γιατί έφτασε ως εσένα κι από πού έχει ήδη πάρει πόδι. Η πρόσληψη στην ζωή σου ακατάλληλων στελεχών είναι μια εξαιρετικά δαπανηρή επιλογή, παρ’ όλο που τέτοιοι τύποι πληρώνονται λιγότερο δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι είναι πιο «οικονομικοί» Δεν είναι και θα πληρώσεις πολύ ακριβά για να το μάθεις.
Το ίδιο ισχύει και για το δαπανηρό. Το φτηνό και το ακριβό είναι σχετικές έννοιες και πάντοτε συγκρίσιμες. Κάτι είναι φτηνό ή ακριβό σε σχέση με κάτι όμοιο του. Η συνεργασία με έναν ικανό άνθρωπο, που πρέπει να καταβάλεις έξτρα προσπάθεια για να σε δεχτεί στην ζωή του, αξίζει εκθετικά πολύ περισσότερο από μια σύζευξη με τρείς κατώτερου βεληνεκούς συνεργάτες.
Η πρόκληση έγκειται στην διάκριση και στην φαντασία σου να σκεφτείς αυτό που δεν βλέπεις (αν και είναι ολοφάνερο) γιατί η αστοχία σου να το δεις θα σου προκαλέσει πολλά προβλήματα που θα είσαι αναγκασμένος να αναλάβεις την ευθύνη τους και να τα λύσεις, πολλές φορές -τις περισσότερες θα έλεγα- με κίνδυνο της ζωής και της ευημερίας σου.
Αναρωτήσου!
Αν ξεφύγεις από την νεκρή τυραννία του γραμμικού κι αν ανακαλύψεις τα φράκταλ του ΧΑΟΥΣ. Αν απαλλαγείς στο Εδωνά Είναι, από το νεκρό βλέμμα του θύματος που εμπεριέχει κι αυτοεξαπάτηση και την υποσυνείδητη επιθυμία να προσαρμόσεις την ζωή στις εγωπαθείς ρηχές κι ασήμαντες προσδοκίες. Αν προχωρήσεις με το ανοικτό βλέμμα του πολεμιστή, αν αρχίσεις να ΒΛΕΠΕΙΣ αντι να κοιτάς και αν αποκτήσεις την δύναμη να δρας ΑΨΟΓΑ. Αν … Τίποτα δεν μπορεί να είναι ευκολότερο και όμως, φαίνεται πως τελικά είναι πολύ δύσκολο!
«H πιο τραγική μορφή απώλειας δεν είναι η απώλεια του αισθήματος ασφάλειας, αλλά η απώλεια της ικανότητας να φανταστούμε πως τα πράγματα θα μπορούσαν να έχουν διαφορετικά». -Έρνστ Μπλοχ
Το να πιστεύεις ότι σου σερβίρουν σου στερεί την αίσθηση της φαντασίας και η φαντασία είναι κύριο γνώρισμα των Θεών. Η ζωή άλλοτε είναι υπέρ και άλλοτε κατά των προσδοκιών, αυτό κάνει με την φυση αυτό κάνει και με το ανθρώπινο ζώο. Ναι κάποιες φορές νιώθεις ολόκληρο τον κόσμο εναντίον σου. Το θετικό είναι ότι ο τρόπος διαχείρισης είναι μονάχα δική σου επιλογή, μπορεις να επιλέξεις ανάμεσα στο θύμα ή τον κυνηγό …κι αυτό φυσικά δεν είναι πάντα εύκολο, ειδικά αν σου αρέσει να το παίζεις θύμα.
Η φαντασία είναι εγγενές κομμάτι του Είναι.
Σημασία έχει να προχωράς …
ακόμη και στους δρόμους του πουθενά
η κίνηση είναι ζωή και η στασιμότητα βάλτος.
Ο Carl Jung έγραψε «η διαφορά ανάμεσα σε μια καλή ζωή και μια κακή ζωή είναι πόσο καλά μπορείς να διασχίσεις μια φωτιά» [Ενα παιχνίδι απαοτελείται από Σκοπούς, Ελευθερίες, Εμπόδια. Ο Jung λέγοντας ‘φωτιά’ αναφέρεται στα ‘εμπόδια’] Ο Άμλετ λέει «δεν υπάρχει τίποτα είτε καλό ή κακό, αλλά είναι η σκέψη που το κάνει έτσι» ο τρόπος που σκέφτεσαι γι’ αυτό κι ο τρόπος που το αντιμετωπίζεις το κάνει είτε καλό, είτε κακό, από μόνο του δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ο θάνατος και η ζωή π.χ. δεν είναι ούτε καλό, ούτε κακό, ο τρόπος σου εσύ σκέφτεσαι γι’ αυτά τα θέματα τα κάνει το ένα ή το άλλο και καθιστά δύσκολη ή εύκολη κάθε προσδοκία ή αντιμετώπιση σχετικά με αυτά.
Συνεπώς η διάθεση και η στάση σου απέναντι στις καταστάσεις, τα σημασιοδοτούν ως ευχάριστα ή δυσάρεστα. Το θύμα περπατά μέσα στη φωτιά, κλαίγοντας για τον πόνο και θρηνώντας για τα σημάδια του. Ο κυνηγός μαθαίνει μέσα από τη φωτιά, αντιμετωπίζει, χειρίζεται, ελέγχει κι ανακατευθύνει τον πόνο, τον φόβο, τον θυμό και στη συνέχεια τα χρησιμοποιεί ως σκαλοπάτι για μια υψηλότερη κατάσταση συνείδησης, θεωρώντας τα σημάδια τους ως τρόπαια. Ο πολεμιστής που βρίσκεται μπροστά σε ένα εμπόδιο δεν το γκρεμίζει το πηδά, με άψογο τρόπο.
Κυνηγός: αυτός που αναζητά κι επιδιώκει επίμονα κάτι, την τελειότητα, την αψογοσύνη.
Η καταστροφή είναι κι αυτή δημιουργία, είναι ένα δώρο, είναι ο δρόμος για την αλλαγή, την κίνηση, την δράση, την ζωντανή ζωή. Ο κυνηγός εξελίσσεται μέσα από τις δυσκολίες, επιλέγει ανάμεσα στο θάρρος και την δειλία. Η δειλία είναι ευκολότερη, αλλά οδηγεί στη θυματοποίηση. Το θάρρος είναι πάντα πιο δύσκολο αλλά ταυτόχρονα μια μεγάλη επιβράβευση και οδηγεί στην Δύναμη και την Ανεξαρτησία. Να ελπίζεις, να προσδοκάς, να εργάζεσαι για το καλύτερο αλλά να είσαι προετοιμασμένος, να μην αποφεύγεις το χειρότερο. Μάλιστα χωρίς το χειρότερο είναι αδύνατον να αντιληφθείς το καλύτερο. Πρέπει να παραφυλάξεις για να πετύχεις κάποιο θήραμα και η παραφύλαξη σαν κεφάλαιο είναι από μόνη της ύψιστη τέχνη, γι’ αυτό χωρίς αυτήν δεν νοείται επιβίωση, πόσο μάλλον καλή επιβίωση. Ένας από τους άθλους του Ηρακλή ήταν ότι καθάρισε την κόπρο του Αυγεία. Πρέπει να ζήσεις και να δουλέψεις σκληρά και μέσα στα σκατά.
Χωρίς τα εμπόδια δεν υπάρχει παιχνίδι και χωρίς την Κίνηση δεν υπάρχει Ζωή.
Πρόκληση για Δύναμη, Ελπιδα & Προνόηση
Όσο κι αν ακούγεται εύκολο στη θεωρία, στην πράξη δεν είναι και τόσο εύκολο με ανθρώπους που ‘χουν βολευτεί στον καναπέ του θύματος, υπήκοου, πιστού, δούλου, εργάτη, πολίτη. Η αδικαιολόγητα υψηλή προσδοκία ανθρώπων χωρίς ιδιαίτερη αξία είναι ένας από τους κύριους λόγους των ανυπέρβλητων δυσκολιών. Το σύμπαν όμως δεν είναι σχεδιασμένο για να ταιριάζει με τις προσδοκίες σου, αλλά να ανταποκρίνεται στην αξία σου. Μόνο ο δυνατός και ο άξιος επιβιώνει, οι υπόλοιποι αρκούνται στο Drama Queen.
Δεν μπορείς να βελτιώσεις τα πράγματα που προσδοκείς, αν δε τα θαυμάζεις κι αν ποτέ δεν επιτρέπεις να είναι ατελή, δύσκολα, άσχημα, με θυμό κι αγωνία. Πρέπει να επιτρέψεις στον εαυτό να μην είναι τέλειος κι αυτό σημαίνει να παραιτηθείς από τις προσδοκίες. Με απλά λόγια να αντιληφθείς ότι οι προσδοκίες αν δεν ταυτίζονται με την αξία είναι ουτοπικές.
Όσο αποπροσανατολιστικά, δύσκολα ή ταπεινωτικά μπορεί να είναι τα λάθη, είναι τελικά εκείνα μέσα από τα οποία μαθαίνεις ποιός είσαι και πόση Δύναμη διαθέτεις. Αν ο μεγαλύτερος εχθρός της φαντασίας είναι η προσδοκία, η ασφάλεια, η ευκολία και η βολή και ο μεγαλύτερος σύμμαχος είναι ο αποπροσανατολισμός, τότε είναι ζήτημα λογικής να σπάσεις εδωνά τον φαύλο κύκλο του να είσαι το θύμα, συμβιβαζόμενος με την πιθανή σύγχυση και την αβεβαιότητα, αναμιγνύοντάς τες με παράλογες προσδοκίες ώστε να βελιτωθεί η φαντασία. Αν διαθέτεις φαντασία!
Αν δεν μπορείς να το πετύχεις αυτό θα οδηγηθείς σε αποτυχίες, κατάθλιψη και άγχος. Αν όμως το καταφέρεις τότε θα είσαι ευχαριστημένος από την κάθε στιγμή ΤΩΡΑ, στον ΠΑΡΟΝΤΑ ΧΡΟΝΟ, στο ΕΔΩΝΑ, αντί να υποφέρεις από ματαιωμένες προσδοκίες. ‘Ετσι η ψυχή ανθίζει και καρποφορεί ανεξάρτητα από τις όποιες εγωπαθείς και ηλίθιες προσδοκίες.
Το να λες «Ναι μπορώ, το κάνω γιατί μπορώ και το κάνω άψογα» και να το κάνεις άψογα, δεν είναι ένας εύκολος τρόπος ζωής για κανέναν συνηθισμένο άνθρωπο κι ο βαθύτερος φόβος του δεν είναι η όποια ανεπάρκεια του, είναι ότι γνωρίζει ενδόψυχα πως είναι ισχυρός πέρα από το μέτρο. Το ενδιαφέρον είναι πως γνωρίζεις ότι αυτό είναι αλήθεια. Γνωρίζεις πως είσαι πιο ισχυρός απ’ ό,τι επιτρέπεις στον εαυτό σου να ψαχανεμίζεται. Ο φόβος όμως σε παραλύει με δύο τρόπους, είτε ως θύμα, είτε ως εν δυνάμει πολεμιστή. Αυτό συμβαίνει γιατί επιτρέπεις να ταυτίζεσαι με κάποια εξουσία, οπότε η ελευθερία από αυτήν σου προκαλεί άγχος …πέρα από την μισητή ΑΝΑΛΗΨΗ ΕΥΘΥΝΗΣ.
Έτσι αποκρύπτεις τον ισχυρό πολεμιστή και την ίδια στιγμή θυματοποιείσαι, ανακουφίζοντας έτσι τον εαυτό από το άγχος που έρχεται με την αληθινή Ανεξαρτησία.
Είναι μια εντυπωσιακή πτυχή πτώσης της ανθρώπινης φύσης. Έτσι, δεν θα πρέπει να ανησυχείς για τα παιδιά που τα έμαθες να φοβούνται το σκοτάδι, αλλά περισσότερο για τους ενήλικες οι οποίοι έμαθαν να φοβούνται το φως ζώντας στο σκοτάδι. Εν τέλει ο πόνος προκαλείται όταν επιθυμείς η παροδικότητα του κόσμου να είναι μόνιμη. Η ευτυχία αγαπητέ είναι μια παροδική κατάσταση, όπως και η αποτυχία άλλωστε, η συνήθης κατάσταση κινείται μεταξύ της συντηρητικότητας και του ανταγωνισμού, της καλυμμένης εχθρότητας και της απάθειας.
Κόλαση είναι κάτι που κουβαλάς μαζί σου, όχι κάποιο μέρος όπου πηγαίνεις, το ίδιο και ο παράδεισος. Η μόνη κόλαση είναι η παράλογη προσδοκία, η προσδοκία χωρίς αξία. Αν θυσιάσεις την ανάγκη για μονιμότητα, ρουτίνα, ασφάλεια κι αγκαλιάσεις την περιπέτεια, την απρόσμενη αλλαγή, τα εμπόδια, τα ταξίδια συναισθήματος και νόησης, τότε καταφέρνεις να ελέγχεις την κόλαση και τον παράδεισο. Αυτό κάνει ολόκληρη η φύση γύρω μας, αλλά το ανθρώπινο θύμα κλεισμένο στις τσιμεντουπόλεις του το αγνοεί, πληρώνοντας ασφάλεια ζωής και θανάτου!
Υποκρισία Μπροστά στο Μεγαλείο του Θανάτου
Το ανθρώπινο θύμα κατατείνει στην δυστυχία και την κακομοιριά. Αυτό που το έχουν ρυθμίσει να κάνει εδώ και εκατομμύρια χρόνια είναι να μοχθεί, να κοπιάζει, να παλεύει μόνος του ή και σε ομάδες για να κάνει την ζωή του πιο δύσκολη, πιο μίζερη, πιο άσχημη. Το ανθρώπινο θύμα γίνεται εκουσίως δούλος, υποτελής, πιστός, παντρεύεται, μάλιστα μερικά θύματα κάνουν και παιδιά, τα στέλνουν σε φυλακές – σχολεία για να τα κάνουν καλούς δούλους… δεν υπάρχει μεγαλύτερη τρέλα!
Είναι εντελώς τρελό που μπλέκονται παντρεύονται και κάνουν παιδιά χωρίς να ξέρουν γιατί τα κάνουν, αν τους ρωτήσεις δεν ξέρουν να σου απαντήσουν και λένε κάτι σαν «επειδή όλοι το κάνουν» χωρίς να σκεφτούν ότι αυτή η απάντηση δείχνει το πόσο βλάκες είναι. Κοντολογίς λες κάτι σαν «αν όλοι βγάζουν αιμορροΐδες· ε ας βγάλω κι εγώ»! Είσαι τόσο βλάκας που δεν βλέπεις γύρω σου ό,τι ο γάμος και η τεκνοποίηση δεν διαφέρει σε τίποτε από μία ισόβια ποινή σε κάποιο αόρατο δικαστήριο που σε δικάζει ερήμην!
Κουνημένοι εγκέφαλοι που βλέπουν την ζωή τους να ξετυλίγεται μέσα από μια κακογυρισμένη ταινία, με άσχημους ηθοποιούς σε μίζερες καταστάσεις με κουνημένη κάμερα, χωρίς ικανότητα ελέγχου. Είναι δείγμα εγκεφαλικής υγείας το να θέλεις να μένεις μοναχός σου, να μελαγχολείς, να αμφιβάλλεις να μην παντρεύεσαι, να μην αναπαράγεις τον εαυτό σου σε «Altered Carbon» να μην εμπιστεύεσαι κανέναν, να μην αγαπάς κανέναν και να αποστρέφεσαι την «αγάπη του πλησίον» γιατί δεν υπάρχει καμία «αγάπη του πλησίον» Υπάρχει μόνο μια καλυμμένη εχθρότητα, μία καλυμμένη επιβουλή. Εκείνη θέλει να σε καθυποτάξει, να σε κυριεύσει και να σε αφομοιώσει κάνοντας σε σαν τα μούτρα της· χρησιμοποιώντας κάθε αθέμιτο μέσο για να το πετύχει. Είναι προφανέστατο ότι κι εσύ ακριβώς το ίδιο θέλεις. Η μεγαλύτερη κατάρα της ανθρώπινης φυλής μαζί με την εκκλησία είναι η οικογένεια.
Όλοι οι άνθρωποι γνωρίζουμε ό,τι ο θάνατος είναι το τέλος του υλικού μας εαυτού. Το Εγώ γνωρίζει ότι έχει ημερομηνία λήξης κι αυτή η λήξη το κάνει να τρέμει από φόβο και μόνο στην σκέψη του αναπόφευκτου τέλους του. Έτσι για να ισορροπήσει αυτόν το φόβο που δεν τον αντέχει αποφασίζει να κοπιάρει τον υλικό εαυτό του, το Εγώ του το οποίο «θα ζήσει για πάντα». Αυτός είναι ο λόγος που ο άνθρωπος θύμα παντρεύεται και κάνει παιδιά. Έτσι αισθάνεται την ανάγκη να φυλακιστεί σε έναν γάμο προσφέροντας την ελευθερία του στους άλλους, κάνοντας πολλά παιδιά κι ελπίζοντας ό,τι η επιρροή του, δηλαδή ο νοητικός εαυτός του θα συνεχίσει να υπάρχει σε άλλα σώματα όταν ο δικός του υλικός εαυτός θα έχει πεθάνει. Θα τον θυμούνται, θα τον σέβονται, θα τον υπολογίζουν, θα τον αγαπάνε, θα τον βρίζουν ή θα τον μισούν, αλλά σίγουρα θα τον μνημονεύουν. Αυτό λέγεται «συμβόλαια αθανασίας» δηλαδή σχέδια που κανονίζουν τον νοητικό εαυτό να υπάρχει, όταν ο υλικός θα έχει πεθάνει.
Ο άνθρωπος δε μπορεί να αντέξει την ασημαντότητά του, εκτός αν την μεταφράσει σε κάτι που έχει νόημα στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό.
Ο ανθρωπολόγος Ernest Becker αναφέρει ότι η ισχύς του φόβου του θανάτου διαμορφώνει τις πεποιθήσεις και τις ιδεολογίες, ορίζουμε το κακό σε σχέση με ό,τι απειλεί τη ζωή μας – δηλητηριώδη φίδια, ξηρασία, λιμός, ασθένειες, δολοφονίες, αυτοκτονία, όλα αυτά είναι «κακά» και τα ξορκίζουμε. Από τη στιγμή, όμως, που αφήνουμε τις ιδεολογίες μας να ταυτιστούν με στρατηγικές αθανασίας, βλέπουμε τα πάντα ως αντιθέσεις μεταξύ άσπρου και μαύρου – το «κακό» είναι αυτό που απειλεί την αθανασία μας, επομένως ό,τι και αν κάνουμε προκειμένου να το σταματήσουμε είναι δικαιολογημένο. Αρκούσε ο Τζορτζ Μπους να αποκαλέσει τους τρομοκράτες «φορείς του κακού» για να κηρυχθεί πόλεμος, να επιτραπούν τα βασανιστήρια, οι στοχευόμενες δολοφονίες., ο πόλεμος, οι γενοκτονίες. Χρησιμοποιούμε, λοιπόν, πράγματι με ευκολία τη γλώσσα της αμαρτίας και του κακού και κάτι τέτοιο είναι πολύ – πολύ επικίνδυνο.
Είναι ολέθρια για το ανθρώπινο ζώο τα δεινά της αθανασίας: έλλειψη ενδιαφέροντος, νοητικής πρόκλησης, κάθε ανάγκη για τέχνη, πρόοδο, διάθεση παιχνιδιού. Χωρίς τη συνείδηση της θνητότητας και των προσπαθειών μας να αντεπεξέλθουμε στην πραγματικότητά της ο πολιτισμός μας θα ήταν τελείως αγνώριστος. Ποιητές και φιλόσοφοι, μεταξύ των οποίων οι Επικούρειοι και οι Στωικοί, που απέρριπταν τον φόβο του θανάτου, έχουν ισχυριστεί ότι είναι ακριβώς η επίγνωσή του που μας ορίζει ως ανθρώπους, διαχωρίζοντάς μας τόσο από τους Θεούς, όσο και από τα ζώα που ζουν ευτυχισμένα στην άγνοια της θνητής τους κατάστασης. Ταυτόχρονα, η επίγνωση του γεγονότος ότι ο χρόνος μας είναι πεπερασμένος του δίνει σημαντικό νόημα κι έξτρα ουσιαστική αξία. Κατά την άποψή τους, λοιπόν, η θνητότητα δεν είναι και τόσο άσχημη –και ναι, συμφωνώ μαζί τους.
«Τι σημαίνει να είσαι ένα ζώο με συνείδηση του εαυτού σου; Η ιδέα είναι αστεία, αν όχι τερατώδης. Σημαίνει να ξέρεις ότι είσαι τροφή για τα σκουλήκια. Αυτός είναι ο τρόμος: να έχεις αναδυθεί από το τίποτα, να έχεις ένα όνομα, συνείδηση του εαυτού σου, βαθιά αισθήματα, μια βασανιστική εσωτερική λαχτάρα για ζωή και έκφραση του εαυτού σου και παρόλα αυτά, να πρέπει να πεθάνεις. Μοιάζει με φάρσα, και αυτός είναι ο λόγος που ένας τύπος πολιτιστικού ανθρώπου επαναστατεί ανοιχτά ενάντια στην ιδέα του Θεού. Τι είδους θεότητα θα δημιουργούσε μια τόσο περίπλοκη και φανταχτερή τροφή για τα σκουλήκια;» -Ernest Becker
Ο φόβος θανάτου κι ανυπαρξίας, είναι που κάνει το θύμα να φτιάχνει «συμβόλαια αθανασίας» βάζει το όνομα του σε εκκλησίες, κτίρια, αγάλματα, βιβλία, τέχνες ως αποτροπαϊκό του φόβου του θανάτου. Αυτός είναι ο μοναδικός λόγος που κλαίει κι ωρύεται στις κηδείες. Βλέπει το Εγώ την τύχη και το αναπόφευκτο τέλος του και κλαίει για τον εαυτό του λέγοντας πως κλαίει για τον άλλον. Υποκρισία ακόμη και μπροστά στο μεγαλείο του θανάτου.
Το Υπόστεγο Ποδηλάτων ή ο Νόμος Της Ασημαντότητας
Ο Νόμος του Πάρκινσον για την ασημαντότητα ή τα τετριμμένα, επίσης γνωστός ως το παράδειγμα του υπόστεγου ποδηλάτων ή bikeshedding, είναι μια παρατήρηση του C. Northcote Parkinson από το 1957, ότι οι οργανισμοί δίνουν δυσανάλογα μεγάλο βάρος σε ασήμαντα ζητήματα. Ο Πάρκινσον παρατήρησε και κατέδειξε ότι μια επιτροπή της οποίας η δουλειά ήταν να εγκρίνει τα σχέδια για ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου της με ανούσιες συζητήσεις για ζητήματα τετριμμένα και ασήμαντα αλλά εύκολα στην κατανόηση, όπως ποια υλικά θα χρησιμοποιούνταν για το υπόστεγο ποδηλάτων του προσωπικού, ενώ παραμελούσε το λιγότερο τετριμμένο προτεινόμενο σχέδιο του ίδιου του πυρηνικού σταθμού, το οποίο ήταν πολύ πιο σημαντικό, αλλά και πολύ πιο δύσκολο και πολύπλοκο έργο για να κρίνουν εποικοδομητικά.
«Ο χρόνος που δαπανάται για κάθε θέμα της ημερήσιας διάταξης θα είναι αντιστρόφως ανάλογος με το άθροισμα [χρημάτων] που αφορούν» Ένας αντιδραστήρας είναι κάτι τόσο πολύ δαπανηρό και πολύπλοκο που ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί να το καταλάβει, έτσι κάποιος υποθέτει ότι εκείνοι που εργάζονται σε αυτό το καταλαβαίνουν. Από την άλλη πλευρά, ο καθένας μπορεί να εμπνευστεί ένα φτηνό, απλό υπόστεγο ποδηλάτων ώστε ο σχεδιασμός του να οδηγήσει σε ατελείωτες συζητήσεις, διότι όλοι οι εμπλεκόμενοι θέλουν να προσθέσουν μια πινελιά και να δείξουν την προσωπική συμβολή τους κι αφού η κατασκευή του υπόστεγου είναι κάτι που σίγουρα το καταλαβαίνουν.
Υπάρχουν προβλήματα όταν προτείνεις την κατασκευή κάτι νέου για την κοινότητά σου, όπως ένα υπόστεγο ποδηλάτων και στη συνέχεια ο καθένας διαφωνεί για τις λεπτομέρειες. Αυτή είναι μια αλληγορία που δείχνει ότι δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε για κάθε μικρό χαρακτηριστικό μόνο και μόνο επειδή ξέρουμε αρκετά για να το κάνουμε. Είναι καλύτερα απλά να χτίσουμε το υπόστεγο ποδηλάτων. Ένα ασήμαντο θέμα, όπως το χρώμα μπορεί εύκολα να συζητηθεί και να αλλάξει αργότερα. Μερικοί άνθρωποι έχουν σχολιάσει ότι η ποσότητα του θορύβου που παράγεται από μια αλλαγή, είναι αντιστρόφως ανάλογη προς την πολυπλοκότητα της αλλαγής.
Έτσι, το παράδειγμα του υπόστεγου ποδηλάτων περιλαμβάνει συζητήσεις για θέματα σχετικά ασήμαντα που οδηγούν σε εκτεταμένη συζήτηση. Μπορεί να είναι το αποτέλεσμα των ατόμων που επιθυμούν να συμβάλουν αλλά αισθάνονται ότι δεν έχουν τη γνώση ή εμπειρία για να συμβάλουν σε πιο σημαντικά θέματα. Το παράδειγμα του υπόστεγου ποδηλάτων μπορεί να οδηγήσει σε συζητήσεις που, ενώ είναι επί του θέματος, ωστόσο, πνίγουν αποτελεσματικά άλλες συζητήσεις σχετικά με πιο σημαντικά θέματα.
Παρά το γεγονός ότι η συζήτηση μπορεί να παρεκκλίνει σε οποιοδήποτε θέμα, η πιθανότητα της παρέκκλισης ανεβαίνει όσο η τεχνική δυσκολία του θέματος κατεβαίνει. Άλλωστε, όσο μεγαλύτερη είναι η τεχνική δυσκολία, τόσο λιγότεροι οι συμμετέχοντες που μπορούν πραγματικά να κατανοήσουν ό,τι συμβαίνει. Εκείνοι που μπορεί να το κάνουν, πιθανό να είναι και οι πιο έμπειροι προγραμματιστές, οι οποίοι έχουν ήδη λάβει μέρος σε τέτοιες συζητήσεις χιλιάδες φορές στο παρελθόν και γνωρίζουν τι είδους συμπεριφορά είναι πιθανό να οδηγήσει σε συναίνεση.
Έτσι, η συναίνεση είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί σε τεχνικά προβλήματα που είναι απλά στην κατανόηση και «χαλαρά» θέματα, όπως η οργάνωση, η δημοσιότητα, η χρηματοδότηση, κλπ. Άτομα μπορούν να συμμετέχουν σε αυτές τις συζητήσεις επ’ αόριστον, επειδή δεν υπάρχουν απαραίτητα προσόντα για να το κάνουν, δεν υπάρχουν σαφείς τρόποι για να αποφασιστεί αν η απόφαση ήταν σωστή ή λάθος και επειδή η καθυστέρηση μπορεί να είναι μια επιτυχημένη τακτική.
Υπάρχουν αρχές, γνωστές σε συγκεκριμένους προβληματικούς τομείς, οι οποίες εκφράζουν ένα παρόμοιο συναίσθημα, να δίνεται δυσανάλογα μεγάλη σημασία στην ασημαντότητα.
*Στο πλαίσιο του σχεδιασμού γλώσσας προγραμματισμού, συναντάται ο «νόμος του Wadler» από το όνομα του επιστήμονα υπολογιστών Philip Wadler. Η αρχή αυτή υποστηρίζει ότι το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης σχετικά με το σχεδιασμό γλώσσα προγραμματισμού επικεντρώνεται γύρω από τη σύνταξη (η οποία, για τους σκοπούς του επιχειρήματος, θεωρείται ως λυμένο πρόβλημα), σε αντίθεση με την σημασιολογία.
*Ο νόμος του Sayre είναι μια πιο γενική αρχή, η οποία υποστηρίζει (μεταξύ άλλων διατυπώσεων) ότι «σε κάθε διαφωνία, η ένταση του συναισθήματος είναι αντιστρόφως ανάλογη προς την αξία των θεμάτων που διακυβεύονται», εστιάζοντας κυρίως στον ακαδημαϊκό χώρο.
Ένα αντίμετρο είναι η τεχνική της πάπιας στον εταιρικό προγραμματισμό: ένας προγραμματιστής αναμένει ότι οι προϊστάμενοι στην εταιρεία θα επιμείνουν για τουλάχιστον μία αλλαγή σε κάθε παρουσίαση για να δείξουν ότι συμμετέχουν, ό,τι κάτι κάνουν, ό,τι αξίζουν τον μισθό τους, ό,τι είναι σημαντικοί βρε αδελφέ, ανεξάρτητα από τα οφέλη αυτής της αλλαγής. Έτσι, πολύ έξυπνα ο προγραμματιστής προσθέτει σκόπιμα ένα παράταιρο στοιχείο που αναμένει ότι η εταιρεία θα καταργήσει.
Απόσπασμα από το ιστολόγιο του Jeff Atwood, Coding Horror: «Αυτό ξεκίνησε ως κομμάτι της εταιρικής γνώσης στην Interplay Entertainment. Ήταν γνωστό ότι οι παραγωγοί (μια θέση της βιομηχανίας παιχνιδιών περίπου ισοδύναμη με διαχειριστή έργου) έπρεπε να κάνει μια αλλαγή σε όλα όσα γίνονταν. Η εκτίμηση ήταν ότι υποσυνείδητα θεωρούσαν ότι αν δεν το έκαναν, δεν προσέθεταν καμία αξία. Ο καλλιτέχνης που εργαζόταν στο animation της βασίλισσας στο Battle Chess ήταν ενήμερος για αυτή την τάση, και επινόησε μια καινοτόμο λύση.
Έκανε τα κινούμενα σχέδια για τη βασίλισσα με τον τρόπο που αισθάνθηκε ότι θα ήταν ο καλύτερος, με μία προσθήκη: έδωσε στη βασίλισσα μια πάπια ως κατοικίδιο ζώο. Έκανε την πάπια να κινείται με όλες τις κινήσεις της βασίλισσας, χτυπώντας γύρω από τις γωνίες. Έδωσε επίσης μεγάλη προσοχή ώστε να βεβαιωθεί ότι ποτέ δεν επικάλυπτε τα «πραγματικά» κινούμενα σχέδια. Τελικά, ήρθε η ώρα για τον παραγωγό να επανεξετάσει το animation για τη βασίλισσα. Ο παραγωγός κάθισε και παρακολουθούσε όλα τα κινούμενα σχέδια. Όταν έγιναν, στράφηκε προς τον καλλιτέχνη και του είπε «Αυτό μοιάζει πολύ σπουδαίο. Μόνο ένα πράγμα: ξεφορτώσου την πάπια.»
Είναι επίσης πιο γνωστός -αφού είναι και πολυδιαφημισμένος- ο Νόμος του Μέρφυ «Αν κάτι μπορεί να πάει στραβά θα πάει» Ο Νόμος του Μέρφυ εμπίπτει στην τάση να δίνεται με έμφαση σημασία και προσοχή στα αρνητικά και να αγνοούνται επιλεκτικά τα θετικά. Χρησιμοποιώντας τους νόμους της πιθανότητας, μοιάζει να κατέχει τη σιγουριά της βεβαιότητας.
Είναι γεγονός ότι όσο αυξάνει η εξουσία αυξάνει και η ευθύνη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει η αναθεματισμένη «ανάληψη ευθύνης» σε κάθε στάδιο εξουσίας. Ακούγεται συχνά, θα έχεις δει ό,τι το χρησιμοποιώ συχνά-πυκνά γιατί είναι εξαιρετικά σημαντικό θέμα η «ανάληψη ευθύνης» όσο αποτρόπαια κι αν φαντάζει. Επίσης ισχύει και το ακριβώς αντίθετο «με την αύξηση ευθύνης, αυξάνει και η εξουσία». Κοντολογίς, όσο μεγαλύτερη ευθύνη αναλαμβάνεις στην ζωή σου τόσο μεγαλύτερη εξουσία αποκτάς στο Είναι και στα πράγματα.
Συνήθως οι άνθρωποι αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη των πραγμάτων γιατί υποθέτουν ό,τι ταυτοχρόνως ευθύνονται και γι’ αυτά. Η ευθύνη και το φταίξιμο πάνε χέρι – χέρι και εύκολα ξεπέφτουν στην αυτολύπηση που οδηγεί στην κατάθλιψη. Μόνο που δεν είναι καθόλου έτσι. Είναι άλλο πράγμα να είσαι υπεύθυνος για κάτι και εντελώς άλλο να φταις γι αυτό.
*Αν σκοτώσεις κάποιον είσαι και υπεύθυνος και φταις.
*Αν είσαι όμορφος, είσαι υπεύθυνος, αλλά δεν φταις γι αυτό.
Η διαφορά προφανής αν και ακατανόητη. Οι άνθρωποι υποκύπτουν σε αυτούς τους πιο πάνω Νόμους και αγνοούν την σημαντικότητα της απλότητας (κι όχι της απλοϊκότητας) Για παράδειγμα αν σε σπρώξουν σε έναν γκρεμό δεν φταις εσύ γι’ αυτή την πράξη, αλλά πρέπει να αποφασίσεις τι θα κάνεις, να αναλάβεις την ευθύνη και να αντιμετωπίσεις την κατρακύλα σου. Θα υπάρξουν πρόσθετα προβλήματα με όποια αντιμετώπιση επιλέξεις και θ’ αναλάβεις την ευθύνη και γι’ αυτήν. Έτσι ενώ δεν φταις για την αρχική κατάσταση είσαι υποχρεωμένος να αναλάβεις την ευθύνη της αντιμετώπισης της και είσαι υπέυθυνος για κάθε μετέπειτα δράση σου.
«Θεωρώ τον εαυτό μου κυρίως αναγνώστη. Όπως γνωρίζετε, έχω τολμήσει την περιπέτεια της γραφής. Αλλά πιστεύω πως αυτά που έχω διαβάσει είναι πολύ πιο σημαντικά απ’ αυτά που έχω γράψει. Γιατί κάποιος διαβάζει αυτά που του αρέσουν. Ωστόσο γράφει όχι αυτά που θα ήθελε να γράψει, αλλά αυτά που είναι ικανός να γράψει… Τι σημαίνει για μένα να είμαι συγγραφέας; Σημαίνει απλώς το να είμαι πιστός στη φαντασία μου». -JORGE BORGES
Απαίτησε το Άριστο
Δεν είναι δύσκολος άνθρωπος. Το Άριστο μου αρκεί.-
Μια φορά κι έναν καιρό πέθανε ένας καλός άνθρωπος κι άφησε εκτός από μεγάλη περιουσία και μερικά χρέη. Τα παιδιά του συμφώνησαν να αποδεχτούν την κληρονομιά πριν μάθουν για τα χρέη, που δεν ήταν και πολλά. Όμως τα δύο από τα τρία όταν έμαθαν ό,τι έπρεπε να πληρώσουν πριν πάρουν τα χρήματα και τα ακίνητα, δυσανασχέτησαν κι άρχισαν να καταριούνται την κακή τους μοίρα (Νόμος του Μέρφυ) και τον πατέρα τους που δεν φρόντισε τα παιδιά του, που δεν τους παράδωσε τις ιδιοκτησίες του καθαρές από χρέη, να τις απολαύσουν χωρίς κόπο.
Ο τρίτος, ας τον πούμε Αργύρη, ανέλαβε την ευθύνη, αντιμετώπισε τα χρέη και τα έξοδα, δανειζόμενος το ποσό και πληρώνοντας τα οφειλόμενα (εκροή). Ανέλαβε την ευθύνη χωρίς να φταίει για το πρόβλημα. Έτσι λοιπόν πήρε όλη την ιδιοκτησία του πατέρα του κι επιπλέον ένα εξαιρετικά σημαντικό ποσό χρημάτων που ο πατέρας του διατηρούσε σε έναν κρυφό λογαριασμό και θα δινόταν σε όποιον αναλάμβανε την ευθύνη της διαθήκης του. Αφήνω στην φαντασία σου αναγνώστη τις αντιδράσεις των υπολοίπων. Ο Αργύρης πρώτα αύξησε την εκροή κι έλαβε αυξημένη εισροή κατά το γνωστό «ό,τι σπέρνεις θερίζεις» Ανέλαβε ευθύνη, αντιμετώπισε το θέμα, εισέπραξε τα εύσημα, αυξημένη δύναμη, εξουσία και περιουσία. Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς σοφότεροι.
Απλώς αντιμετώπισε ο Αργύρης ως πρόκληση το γεγονός και δεν έριξε το φταίξιμο ή το ανάθεμα έξω από τον εαυτό του, περιμένοντας να τον σώσει …το ιππικό!! Εν αντιθέσει με τα αδέλφια του που πολύ βολικά θυματοποιήθηκαν και πρόσφεραν τον πλούτο τους στον ικανό κι άξιο να αντιμετωπίσει την αυξημένη ευθύνη γι’ αυτόν. Ο πλούτος εκτός από Δύναμη αυξάνει και την Ευθύνη και την Εξουσία, το είπαμε πιο πάνω. Για το ανθρώπινο ζώο υπάρχουν μονάχα ευλογίες ή κατάρες, για τον άνθρωπο κυνηγό όμως υπάρχουν μονάχα προκλήσεις και παιχνίδια κι αποφασίζει μόνος του αν θα παίξει κάποιο παιχνίδι ή θα το παρατήσει. Αν αποφασίσει όμως να μπει στο παιχνίδι θα το παίξει ΑΨΟΓΑ και μέχρι τέλους, αδιαφορώντας αν θα κερδίσει ή αν θα χάσει.
Ένα ακόμη πιο καλό ξεσκαρτάρισμα των εννοιών «φταίξιμο κι ευθύνη» για να γίνει ακόμη πιο ξεκάθαρο. Γεννήθηκες κοντός, αυτό είναι έξω από το δικό σου πεδίο δράσης, δεν φταις εσύ που γεννήθηκες κοντός. Αν όμως δεν παίζεις μπάσκετ επειδή γεννήθηκες κοντός είναι απολύτως δική σου ευθύνη που καμία σχέση δεν έχει με το αρχικό φταίξιμο και το να θέλεις να γίνεις αθλητής στο NBA αλλά δεν μπορείς επειδή «φταίει η κακιά σου μοίρα που γεννήθηκες κοντός και …μπλα μπλα μπλα», σημαίνει ό,τι απλώς είσαι βλάκας …ε, άσε μας κουκλίτσα μου!
Το φταίξιμο είναι παρελθοντικός χρόνος. Η ευθύνη είναι χρόνος εδωνά.
Το φταίξιμο προέρχεται από ακούσιες δράσεις, η ευθύνη από εκούσιες επιλογές.
Εσύ επιλέγεις να διαβάσεις αυτό το βιβλίο, εσύ επιλέγεις να σκέφτεσαι θέματα περί πρόκλησης, ευθύνης κι αποτυχίας. Είναι δική σου ευθύνη αν θα τα ενστερνιστείς ή αν θα τα πετάξεις. Εγώ φταίω που τα γράφω, αλλά εσύ έχεις την ευθύνη που τα διαβάζεις, αν δε τα ενστερνιστείς, η ευθύνη σου αυξάνει εκθετικά. Μπορεί εγώ να φταίω που τα έμαθες αρχικά, αλλά το πως θα χρησιμοποιήσεις την κάθε πληροφορία που παίρνεις από εμένα είναι καθαρά δική σου ευθύνη.
Κανένας άλλος δεν είναι υπεύθυνος για την κατάσταση σου εκτός από εσένα τον ίδιο. ΚΑΝΕΝΑΣ.-
Τα πάντα είναι ΠΡΟΚΛΗΣΗ που ή την αποδέχεσαι και κάνεις παιχνίδι ή όχι και μας αδειάζεις την γωνιά. Πολλούς μπορείς να κατηγορήσεις για την δυστυχία σου, από τον πολιτικό έως τον παπά, την μαμά σου, το σόι σου, τον καιρό, τα UFO τους χθόνιους και τους υποχθόνιους, αλλά κανένας τους δεν είναι ποτέ υπεύθυνος για την όποια κατάσταση σου, την ευτυχία ή την δυστυχία στην οποία βρίσκεσαι. Μόνος σου επέλεξες να υποφέρεις ή να απολαμβάνεις την καθημερινότητα σου. Αυτό συμβαίνει επειδή μονάχα εσύ επιλέγεις τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα, τον τόπο που αντιδράς στα πράγματα, τον τρόπο που επιλέγεις να μετράς τις προκλήσεις της ζωής σου.
Η πρόκληση έγκειται στο να κάνεις τα πάντα με ΑΨΟΓΟΣΎΝΗ. Για να συνεχίσει να αναπτύσσεται η ζωή και η ευδαιμονία σου πρέπει να αναλαμβάνεις την ευθύνη των πραγμάτων και να αναθέτεις ευθύνες και σε άλλους. Οι περισσότεροι άνθρωποι που θέλουν να κρύψουν την ανεπάρκεια τους συνεργάζονται με ανθρώπους που ψάχνουν πώς να φτιάξουν «υπόστεγο για ποδήλατα» κι αφήνουν στην τυχαιότητα όλα τα σημαντικά. Συνήθως συνεργάζονται ή συναναστρέφονται από ανθρώπους πιο ασήμαντους από τους ίδιους γιατί έτσι πιστεύουν ότι τέτοιοι ασήμαντοι δεν αποτελούν απειλή για τους ίδιους.
Οι έξυπνοι άνθρωποι (νοητικά και συναισθηματικά) συνεργάζονται και συναναστρέφονται με ανθρώπους καλύτερους από τους ίδιους ή τουλάχιστον εξ ίσου καλούς. Οι σημαντικοί άνθρωποι συμβάλουν κι επεκτείνουν «το κτίσιμο του πυρηνικού εργαστηρίου» κι αφήνουν στους ασήμαντους να ασχολούνται με «το υπόστεγο ποδηλάτων». Κοντολογίς, αναλαμβάνουν ευθύνη αποδεχόμενοι την πρόκληση και κάθε ανάληψη ευθύνης είναι υπεύθυνη για κάθε ανάπτυξη κι επέκταση της ζωής, επιχείρησης κοινωνίας. Έτσι μπορούμε πολύ εύκολα να δούμε ποιοι είναι οι σημαντικοί και ποιοι οι ασήμαντοι σε ένα κοινωνικό σύνολο, απλώς παρατηρώντας το ολοφάνερο, δηλαδή, που στρέφουν την προσοχή τους και ποια πρόκληση έχουν αναλάβει.
Ο άνθρωπος πολεμιστής όχι απλώς αναλαμβάνει την ευθύνη αλλά διαλέγει και τους διαδόχους του ή που να αφήσει την κληρονομιά του. Υποδειγματική κι άψογη συμπεριφορά σημαίνει υποδειγματική ομάδα. Συγκεντρώνουν στην ομάδα τους καλύτερους ειδικούς κάθε θέματος. Υπάρχουν επαγγελματίες «γενικών καθηκόντων» όπως υπάρχουν κι επαγγελματίες «ειδικών καθηκόντων» κι όχι μονάχα στις επιχειρήσεις αλλά σε κάθε κοινωνικό τομέα, όπου μπορείς εύκολα να τους εντοπίσεις.
Η πρώτη ομάδα αποτελείται από ανθρώπους – επιτήδειους που είναι καλοί σε πολλά διαφορετικά πράγματα, ενώ η δεύτερη ομάδα αποτελείται από ανθρώπους που είναι εξαιρετικά ικανοί μόνο σε ένα. Μια ομάδα που αποτελείται από την πρώτη ομάδα θα αποτύχει παταγωδώς από μια ομάδα που αποτελείται από άτομα της δεύτερης ομάδας που είναι στοχευμένη σε αυτό τον έναν και μοναδικό σκοπό της. Οι έξυπνοι άνθρωποι είναι πολύ καλοί σε λίγα πράγματα και σπανίως ασχολούνται με άλλα πέρα από αυτά, αφού συνήθως τα έχουν αναγνωρίσει και προωθήσει στην αγορά.
Οι υπόλοιποι που είναι καλοί σε λίγο απ’ όλα, είναι αυτοί που τους αναθέτουν το «υπόστεγο ποδηλάτων» αφού άλλωστε μονάχα μέχρι εκεί φτάνει το επίπεδο αποδοχής κι αξίας τους. Παρατήρησε μια συμφωνική ορχήστρα ή το πλήρωμα του Enterprise στο Star Trek, αποτελείται από αυθεντίες σε ένα και μόνο πράγμα και μονάχα με αυτό ασχολούνται χωρίς να μπλέκουν στα πόδια των υπολοίπων. Ο καπετάνιος είναι ο μαέστρος τους. Όσο καλύτερος ο μαέστρος τόσο καλύτερη η ομάδα, αλλά κι όσο καλύτερος ο βιολονίστας, ο πιανίστας, το φλάουτο, τα κύμβαλα, το τύμπανο κλπ τόσο καλύτερη η απόδοση ολόκληρης της συμφωνικής μουσικής ή όπερας.
Οι επιτήδειοι είναι η πιο επικίνδυνη ομάδα που μπορείς να συναναστραφείς. Είναι πολύ χειρότεροι από τους ανθρώπους με περιορισμένα προσόντα και η ζημιά που μπορούν να σου κάνουν είναι ανυπολόγιστη. Επειδή έχουν πειθώ, που καλύπτει την ανεπάρκεια τους, εύκολα πείθουν ότι το άσπρο είναι μαύρο κι ευκολότατα σου εξηγούν γιατί η ώρα είναι πέντε και μισή, ενώ είναι οκτώ το βράδυ. Σκέφτονται υπερβολικά πολύ και πράττουν υπερβολικά λίγο. Αν βρεθούν μπροστά σε δύο πόρτες, που η μία έχει την πινακίδα «κόλαση» και η άλλη την πόρτα «παράδεισος» θα διαλέξουν την πρώτη γιατί θα θεωρήσουν ότι η δεύτερη κρύβει παγίδες.
Σου πουλάνε τόσο έξυπνα την ρητορεία τους και θα σε πάρουν μαζί τους στην κόλαση που σου έχουν παρουσιάσει για παράδεισο. Είναι ευφραδείς και πειστικοί. Είναι η απολύτως λάθος επιλογή, να τον παντρευτείς, να κάνεις μαζί του παιδιά, να κάνεις επιχείρηση, να τους δώσεις την θέση του βουλευτή, του κυβερνήτη, του μαέστρου. Σκέτη καταστροφή και όλα τα αποκαΐδια που αφήνουν στο διάβα τους, δεν θα σε φτάσουν δυό ζωές να τα μαζέψεις. Αν αφήσεις την ανάληψη ευθύνη σου να ατροφήσει μπορεί να βρεθείς μπλεγμένος με κάποιον επιτήδειο σε κάποιο πόστο της ζωής σου, ξεφορτώσου τον όσο πιο γρήγορα κι αθόρυβα μπορείς, καθάρισε την μπουγάδα σύντομα γιατί θα ‘χεις τρελά προβλήματα στην πορεία ωσότου συνειδητοποιήσεις το φιάσκο της επιλογής σου. Η εξέλιξη της αξίας και των ικανοτήτων των έμπειρων ανθρώπων είναι ολοφάνερη και δεδομένη.
Προσοχή λοιπόν με ποιόν συναναστρέφεσαι, ποιόν παντρεύεσαι (αν κάνεις αυτό το ολέθριο λάθος) με ποιόν κάνεις παιδιά (αν συνεχίσεις το πρώτο λάθος) με ποιούς χτίζεις τις ομάδες σου, αφού όσο περισσότεροι επιτήδειοι τόσο μεγαλύτερη η στασιμότητα και η οπισθοδρόμηση όπως και το χάσιμο πολύτιμων πόρων, έδαφος, κεκτημένη ταχύτητα, χρόνος, χώρος, χρήμα, αξίες, χαμένους στόχους κλπ. κλπ. Κατά πάσα πιθανότητα αδυνατώ να περιγράψω με λέξεις την ζημιά που υφίσταται ένας καλοπροαίρετος άνθρωπος από τόσο οδυνηρές συναναστροφές.
Να θυμάσαι ό,τι οι άξιοι και οι μεγαλοφυΐες σπάνια θα σου χτυπήσουν την πόρτα, πρέπει να κουραστείς υπερβολικά πολύ για να τους ανακαλύψεις, δεν κυκλοφορούν και πολύ, γιατί χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης κι αναγνώρισης εκεί που βρίσκονται. Η καρέκλα τους είναι κολλημένη στο πάτωμα. Όποιος σου χτυπάει την πόρτα για εργασία ή για γάμο αναζήτησε γιατί έφτασε ως εσένα κι από πού έχει ήδη πάρει πόδι. Η πρόσληψη στην ζωή σου ακατάλληλων στελεχών είναι μια εξαιρετικά δαπανηρή επιλογή, παρ’ όλο που τέτοιοι τύποι πληρώνονται λιγότερο δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι είναι πιο «οικονομικοί» Δεν είναι και θα πληρώσεις πολύ ακριβά για να το μάθεις.
Το ίδιο ισχύει και για το δαπανηρό. Το φτηνό και το ακριβό είναι σχετικές έννοιες και πάντοτε συγκρίσιμες. Κάτι είναι φτηνό ή ακριβό σε σχέση με κάτι όμοιο του. Η συνεργασία με έναν ικανό άνθρωπο, που πρέπει να καταβάλεις έξτρα προσπάθεια για να σε δεχτεί στην ζωή του, αξίζει εκθετικά πολύ περισσότερο από μια σύζευξη με τρείς κατώτερου βεληνεκούς συνεργάτες.
Η πρόκληση έγκειται στην διάκριση και στην φαντασία σου να σκεφτείς αυτό που δεν βλέπεις (αν και είναι ολοφάνερο) γιατί η αστοχία σου να το δεις θα σου προκαλέσει πολλά προβλήματα που θα είσαι αναγκασμένος να αναλάβεις την ευθύνη τους και να τα λύσεις, πολλές φορές -τις περισσότερες θα έλεγα- με κίνδυνο της ζωής και της ευημερίας σου.
Αναρωτήσου!
Αν ξεφύγεις από την νεκρή τυραννία του γραμμικού κι αν ανακαλύψεις τα φράκταλ του ΧΑΟΥΣ. Αν απαλλαγείς στο Εδωνά Είναι, από το νεκρό βλέμμα του θύματος που εμπεριέχει κι αυτοεξαπάτηση και την υποσυνείδητη επιθυμία να προσαρμόσεις την ζωή στις εγωπαθείς ρηχές κι ασήμαντες προσδοκίες. Αν προχωρήσεις με το ανοικτό βλέμμα του πολεμιστή, αν αρχίσεις να ΒΛΕΠΕΙΣ αντι να κοιτάς και αν αποκτήσεις την δύναμη να δρας ΑΨΟΓΑ. Αν … Τίποτα δεν μπορεί να είναι ευκολότερο και όμως, φαίνεται πως τελικά είναι πολύ δύσκολο!
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου