Πώς θα μάθεις το παιδί να μην το βάζει κάτω

Αλλο να έχεις παιδί που τρελαίνεται να πηδάει από στέγη σε στέγη, κι άλλο ένα παιδί που φοβάται να κατηφορίσει μια τσουλήθρα. Μερικά παιδιά δεν επιχειρούν τίποτα. Στέκονται ώρες δίπλα στην πισίνα και φοβούνται να βουτήξουν. Ή αρνιούνται κάποιο καινούριο παιχνίδι, επειδή φοβούνται μήπως ηττηθούν. Τα πάντα -από το να μάθει να γράφει ως το να κάνει ποδήλατο με μια ρόδα- ενέχουν για το παιδί τη μορφή του κινδύνου ή του φόβου της αποτυχίας. Αυτά τα παιδιά παραιτούνται την πρώτη φορά που κάτι θα πάει στραβά - και κάτι πάει στραβά πάντα. Όταν συμβεί αυτό, συνήθως τα βάζουν με τον εαυτό τους. Δεν διασκεδάζουν ποτέ, αλλά και κανείς δεν διασκεδάζει μαζί τους.

Πολύ απλά, αυτά τα παιδιά συγκρίνουν τον εαυτό τους με άλλα και νιώθουν ανεπαρκή. Θέλουν να τ’ αφήσετε στην ησυχία τους, επειδή «αν δεν ρισκάρουν, δεν κινδυνεύουν». Έμαθαν, επίσης, ότι αν δεν μπορείς να κάνεις κάτι εσύ, κάποιος άλλος θα το κάνει για σένα.

Σε μερικές περιπτώσεις τα παιδιά δεν προσπαθούν, επειδή δεν αντέχουν να μην έχουν την πρωτιά. Είναι πολύ σκληρά με τον εαυτό τους και ανησυχούν υπερβολικά για τη γνώμη των άλλων. Ο σούπερ-τελειομανής πρέπει να τα καταφέρει με την πρώτη, γιατί δεν αντιλαμβάνεται πως οι ικανότητες δαμάζονται με τον χρόνο.

Ξέρετε ότι το παιδί σας νιώθει ανεπαρκές και νιώθετε κι εσείς ανεπαρκείς ως γονείς. Κι όταν δεν επιχειρεί ούτε κάτι που ξέρετε ότι θα καταφέρει, νιώθετε απογοήτευση. Δεν αντέχετε το βλαστάρι σας να κάθεται στην άμμο, ενώ άλλοι πιτσιρικάδες αρμενίζουν πάνω σ’ ένα κανό. Πώς θα μάθετε στα παιδιά σας να κολυμπούν στη θάλασσα της ζωής;

Υπομονή. Δείξτε ενθουσιασμό για κάθε προσπάθεια που κάνει το παιδί από μόνο του. Δώστε του το κουράγιο να μην είναι τέλειο.

Χτίστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού εφοδιάζοντάς το με προσόντα -εκπαίδευση- πριν του ζητήσετε να κάνει το μεγάλο βήμα. Όταν πρόκειται για αθλητισμό, κυλήστε πρώτα την μπάλα, πριν την πετάξετε. Δώστε του θάρρος, ακόμα κι όταν δεν την πιάνει. Αρχίστε με δραστηριότητες όχι πολύ βαριές. Το κολύμπι, ας πούμε, είναι για τα περισσότερα παιδιά πιο εύκολο από το ποδόσφαιρο. Καλή περίπτωση, επίσης, είναι και τα ομαδικά παιχνίδια όπου κανείς δεν βγαίνει έξω, αν χάσει. Ανεβάστε τους στόχους του παιδιού σιγά σιγά.

Σχολιάστε την προσπάθεια του παιδιού κι όχι το αποτέλεσμα. Αν μαθαίνει να γράφει,πείτε, «Τι όμορφο που είναι το Β σου», αγνοήστε όμως ένα «Σ» που δεν διαβάζεται. Αν το διορθώνετε πολύ, το παιδί θα νομίσει ότι δεν τα καταφέρνει.

Παρόλο που αυτά τα παιδιά έχουν την τάση να παρατούν ό,τι αρχίζουν, προσπαθήστε να μην παραδώσουν τα όπλα. Χρειάζονται πάρα πολύ ενθάρρυνση για να επιμείνουν.

Τα «ναι»

Ενθαρρύνετε το παιδί να προσπαθεί, ακόμα

κι όταν αποτυγχάνει. Δώστε την έμφαση στην απόλαυση της διαδικασίας και όχι στο αποτέλεσμα, με ευνοϊκά σχόλια σαν αυτά:

• «Μην το βάζεις κάτω».

• «Εσύ νομίζεις πως δεν μπορείς, όμως εγώ ξέρω ότι μπορείς και δεν θα σ’ αφήσω».

• «Έχεις βελτιωθεί αφάνταστα. Την περασμένη βδομάδα δεν το κατάφερες. Τώρα το έκανες».

• Και το παλιό κλισέ: «Καλή προσπάθεια».

Βοηθήστε το παιδί να μειώσει τους στόχους του θυμίζοντάς του (σε φιλικό τόνο αποδοχής) ότι «Κανείς δεν είναι τέλειος» ή «Όλοι κάνουμε λάθη».

Τα «μη»

Μην πιέζετε το παιδί να κάνει κάτι με το ζόρι. Μερικά τετράχρονα παιδάκια είναι πολύ μικρά για μαθήματα πιάνου. Μπορεί να τα κουράσει ακόμα και ο Γκρινιάρης.

Μην το συγκρίνετε με άλλα παιδιά. Μην κάνετε θέμα τη σειρά του στη βαθμολογία. Για έναν τελειομανή, ακόμα και η δεύτερη θέση μπορεί να σημαίνει καταστροφή.