Πέμπτη 3 Μαρτίου 2022

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ: Η εύνοια μοιάζει με φιλία αλλά δεν είναι

Η εύνοια ναι μεν μοιάζει με φιλία, δεν είναι όμως φιλία· διότι εύνοια γίνεται και προς άγνωστα πρόσωπα και χωρίς να το γνωρίζουν, φιλία όμως όχι — αυτά έχουν ειπωθεί και πρωτύτερα.

Αλλά ούτε αγάπη είναι, καθώς δεν έχει ένταση ούτε επιθυμία, στοιχεία που υπάρχουν στην αγάπη. Εξάλλου η αγάπη προϋποθέτει οικειότητα, ενώ εύνοια γίνεται και ξαφνικά, όπως συμβαίνει και με τους αθλητές· αφού γινόμαστε ευνοϊκοί προς αυτούς και θέλουμε ό,τι και εκείνοι, όχι όμως ότι θα τους βοηθούσαμε σε κάτι, διότι, καθώς είπαμε, ξαφνικά γινόμαστε ευνοϊκοί και επιφανειακά αγαπάμε.

Φαίνεται λοιπόν πως είναι αρχή φιλίας, όπως και στον έρωτα αρχή είναι η τέρψη που λαμβάνει κανείς στη θέα του αγαπημένου προσώπου· αφού κανείς δεν ερωτεύεται, αν πρώτα δεν λάβει χαρά από την εικόνα του, ενώ αυτό, δηλαδή η χαρά μπροστά στη θέα του προσώπου, δεν αρκεί για να πει κανείς πως είναι ερωτευμένος, αλλά είναι ερωτευμένος όταν και ποθεί στην απουσία του και επιθυμεί την παρουσία του. Έτσι λοιπόν και δεν είναι δυνατόν να είναι κανείς φίλος δίχως να έχει ευνοϊκή διάθεση, όμως όσοι έχουν, δεν σημαίνει ότι και αγαπούν· αφού θέλουν μόνο τα καλά πράγματα για εκείνους που αισθάνονται έτσι, αλλά όχι ότι θα τους βοηθούσαν, ούτε θα έμπαιναν σε κόπο για χατίρι τους.

Γι’ αυτό και θα μπορούσε κανείς, μιλώντας μεταφορικά, να πει πως είναι μια ανενεργή φιλία, που, όταν χρονίσει και αποκτήσει οικειότητα, γίνεται φιλία, όχι όμως εκείνο το είδος της φιλίας που χαρακτηρίζεται από το όφελος ούτε εκείνο που χαρακτηρίζεται από την ευχαρίστηση· αφού τέτοιου είδους φιλίες δεν προκαλούν εύνοια. Γιατί αυτός που ευεργετήθηκε προσφέρει την εύνοιά του σε αντάλλαγμα για όσα του συνέβησαν, πράττοντας έτσι το σωστό, ενώ εκείνος που θέλει να προκόψει κάποιος ελπίζοντας ότι μέσω εκείνου θα βρεθεί σε καλή κατάσταση, δεν φαίνεται ευνοϊκός προς εκείνον, αλλά μάλλον προς τον εαυτό του, καθώς ούτε φίλος είναι, αν τον φροντίζει για κάποιο όφελος.

Γενικώς, η εύνοια γίνεται για κάποια αρετή και καλοσύνη, όταν φανεί κανείς σε κάποιον καλός ή ανδρείος ή κάτι τι παρόμοιο, όπως ακριβώς είπαμε και για τους αθλητές.

Αριστοτέλους, Ηθικά Νικομάχεια (1166b.30 έως 1167a.21)

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου