Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ, Η ΠΑΓΙΔΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Η εξασφάλιση υδάτινων πόρων αποτελεί μια επικίνδυνη υπόθεση και αντικείμενο αντιπαλοτήτων.

Κόρες παγιδεύονται σε κρήνες, που ανάγονται σε σημείο ερωτικής συνάντησης, όπως στην περίπτωση των Νυμφών ή των νέων ανδρών με τις κοπέλες, αλλά και σημείο επικίνδυνο στο οποίο μπορεί κανείς να παγιδευτεί ή και να πεθάνει.

Το γεγονός ότι η κρήνη βρισκόταν εκτός οίκου, αποτελούσε το σημείο τομής μεταξύ φύσης και πολιτισμού, καθιστούσε την επίσκεψη σε αυτή επικίνδυνη υπόθεση. Επιπλέον, κόρες παγιδεύονται στις ακροποταμιές και στις παραλίες, είτε σε ένα ερωτικό παιγνίδι είτε σε ένα παιγνίδι θανάτου.

Εξίσου επικίνδυνες είναι οι κρήνες και για ήρωες ή για ανυποψίαστους κυνηγούς, όπως ο Ακταίωνας και ο Τειρεσίας, που θα τιμωρηθούν σκληρά, γιατί αναπάντεχα αντίκρισαν γυμνές θεές που λούζονταν σε κρήνες ή τον εαυτό τους, όπως ο Νάρκισσος στα νερά του χειμάρρου Δονακώνα, οπότε και εγκλωβίστηκε στον αυτοθαυμασμό του ή στην αγάπη για τη νεκρή αδελφή* του. Και βέβαια το νερό μπορεί να αποτελεί παγίδα ακόμη και μέσα στα πλαίσια του ίδιου του οίκου και όχι μόνο σε εξωτερικούς χώρους.

Ο Αγαμέμνονας λ.χ. παγιδεύτηκε από την Κλυταιμνήστρα και δολοφονήθηκε από τον Αίγισθο, όταν ο βασιλιάς, προκειμένου να ετοιμαστεί για το γεύμα που του είχε ετοιμάσει η βασίλισσα, κατευθύνθηκε προς το λουτρό. Τη στιγμή που έβγαινε από το νερό, η Κλυταιμνήστρα τον σκέπασε με έναν χιτώνα χωρίς κανένα άνοιγμα. Εγκλωβισμένος σε αυτόν ο Αγαμέμνονας δολοφονήθηκε από τον Αίγισθο**.
----------------------
*Ο Παυσανίας για τον Νάρκισσο

Ο Παυσανίας παραδίδει και μιαν άλλη εκδοχή του μύθου, σύμφωνα με την οποία ο Νάρκισσος ερωτεύτηκε τη δίδυμη αδελφή του, που πέθανε πρόωρα. Ο νέος βρήκε παρηγοριά στα ήσυχα νερά του Δονακώνα, όπου το είδωλό του του θύμιζε έντονα την αδελφή του. Ο τόπος που αναφέρει ο Παυσανίας ως Δονακών («με καλάμια») τοποθετείται νοτιοδυτικά των Θεσπιών, δίπλα στον χείμαρρο. Επιγραφή ενός αναθήματος που αφιέρωσε ο αυτοκράτορας Αδριανός στον Θέσπιο Έρωτα σημειώνει τον τόπο ως Ναρκίσσου κήπον ανθόεντα (ως «λουλουδιασμένο κήπο του Νάρκισσου»). (Παυσ. 9,31. Οβ., Μετ. 3.402 κ.ε.. Κόνων, Διηγήσεις ΧΧΙV. Πλίνιος, Φυσική ιστορία ΧΧΙ, 75. Ευστάθιος 266.7-10).

 

**Αισχ., Αγ. 1382-3· Ευμ. 631-5· Ευρ., Ηλ. 157, Ορ. 30-1· Απολλ., 6,23· Λυκόφρων, Αλεξάνδρα 1099 κ.ε.· Υγ., Μύθοι 117· Παυσ. 2.16.6· Πίνδ., Πυθ. ΧΙ, 20· Σενέκας, Αγαμ. 975.