Τα τείχη διαχωρίζουν την Ακρόπολη των Μυκηνών σε ό,τι υπάρχει μέσα σε αυτήν και σε ό,τι βρίσκεται απέξω. Ο διαχωρισμός αυτός δεν είναι, φυσικά, τυχαίος αν αναλογιστεί κανείς ότι μέσα στην ακρόπολη υπάρχουν κτίσματα εξουσίας και μνήμης, όπως το ανάκτορο και ο ταφικός περίβολος (κύκλος) Α. Μια επίσκεψη στις Μυκήνες, οποιαδήποτε μορφή και αν έχει, λοιπόν, πρέπει να λάβει υπόψη της αυτόν τον διαχωρισμό και να ξεκινήσει από τα τείχη και την Πύλη των Λεόντων προχωρώντας στα υπόλοιπα μνημεία.
Η ακρόπολη έχει σχήμα τριγωνικό και έκταση 30.000 τ.μ. περίπου και τα τείχη που την περιβάλλουν έχουν μέγιστο σωζόμενο πάχος 5,50μ. και σωζόμενο ύψος σε ορισμένα σημεία πάνω από 6μ., αλλά το αρχικό ύψος τους πρέπει να ήταν μέχρι και 12μ. Κτίστηκαν τον 14ο αι. π.Χ. και γνώρισαν δυο επεκτάσεις. Τον 13ο αι. π.Χ. ο Ταφικός Περίβολος Α περιλήφθηκε εντός της ακρόπολης και χτίστηκε η Πύλη των Λεόντων, ενώ η ακρόπολη πήρε την τελική της μορφή, αυτήν που φαίνεται σήμερα, τον 12ο αι. π.Χ.
Τα τείχη ονομάστηκαν Κυκλώπεια από τον Παυσανία λόγω του τρόπου κατασκευής τους που παρέπεμπε στη χρήση μεγάλης δύναμης ή πολλών χεριών. Μεγάλοι κροκαλοπαγείς ογκόλιθοι, είτε ακανόνιστου πολυγωνικού σχήματος, είτε ορθογώνιοι, τοποθετήθηκαν σε δυο σειρές, μια εσωτερική και μια εξωτερική, ο ένας πάνω στον άλλον χωρίς κάποιο συνδετικό υλικό, πηλό ή κονίαμα, μεταξύ τους. Δημιουργούνταν, έτσι, μια εσωτερική και μια εξωτερική όψη στο τείχος. Το εσωτερικό διάστημα ανάμεσα στις δυο σειρές των ογκόλιθων γεμιζόταν με μικρότερες πέτρες και χώμα. Το σήμα κατατεθέν των Μυκηνών, η Πύλη των Λεόντων, αποτελούσε την κύρια είσοδο στην Ακρόπολη, ενώ υπήρχαν και κάποιες δευτερεύουσες, όπως, για παράδειγμα η Βόρεια Πύλη, χτισμένες με παρόμοιο τρόπο με αυτήν, χωρίς, όμως, ανάγλυφο υπέρθυρο.
Η Πύλη των Λεόντων
Η Πύλη των Λεόντων κατασκευάστηκε τον 13ο αι. π.Χ. Αποτελείται από τεράστιους λίθους, δυο κάθετες παραστάδες και μια ογκώδη μονολιθική επίστεψη που υπολογίστηκε ότι ζυγίζει γύρω στους 18 τόνους. Πάνω από το κενό της πύλης ένα τριγωνικό άνοιγμα μοίραζε τα βάρη της ανωδομής του τείχους στις δυο ογκώδεις λίθινες παραστάδες της πόρτας. Σε αυτό το άνοιγμα ήταν τοποθετημένο το εικονιστικό ανάγλυφο ), που η πλειοψηφία των ερευνητών θεωρεί ότι απεικονίζει δυο αντωπά, το ένα απέναντι στο άλλο δηλαδή, λιοντάρια το καθένα από τα οποία πατά σε έναν τυπικό μυκηναϊκό βωμό, που συμβάλλει στη στήριξη ενός τυπικού μυκηναϊκού κίονα και της ανωδομής του. Τα κεφάλια των λιονταριών δεν σώζονται. Μπορεί, άλλωστε να ήταν από άλλο πιο πολύτιμο υλικό, γεγονός που οδήγησε κάποιους να ισχυριστούν ότι δεν επρόκειτο αρχικά για λιοντάρια, αλλά για γρύπες, τα μυθικά φτερωτά όντα με σώμα λιονταριού που εντοπίζονται σε τοιχογραφίες της ίδιας εποχής να πλαισιώνουν τον θρόνο στην αίθουσα του θρόνου του ανακτόρου της Πύλου, αλλά και στο ανάκτορο της Κνωσού στην Κρήτη, όταν η τελευταία παρουσιάζει μυκηναϊκά χαρακτηριστικά, μετά το 1450 π.Χ.
Ήταν το ανάγλυφο της Πύλης των Λεόντων συμβολικό; Μετέδιδε στους επισκέπτες τη δύναμη των κατοίκων της Ακρόπολης και των Ανακτόρων οι οποίοι ως λέοντες ή γρύπες παίρνοντας δύναμη από την πίστη σε υπερφυσικά όντα και λατρείες, που υποδηλώνονται από την παρουσία των βωμών, στήριζαν και ενίσχυαν την εξουσία τους απέναντι στον κόσμο των παρακατιανών θνητών και των πιθανών, επίβουλων εχθρών τους; Μήπως τα Κυκλώπεια τείχη που περιέβαλαν την ακρόπολη δεν είχαν απλά μια αμυντική λειτουργία για να προστατεύσουν κάποιους φοβισμένους ηγεμόνες, οι οποίοι κλείνονταν στον μικρόκοσμό τους για να γλιτώσουν από τους εχθρούς, αλλά υποδήλωναν ότι μέσα σε αυτήν την ακρόπολη, υπήρχε ένας άλλος κόσμος σαφώς οριοθετημένος, «ιερός» και πιο δυνατός από τον έξω κόσμο; Μήπως ήταν το σύμβολο ενός κόσμου που κατοικούσε σε ανάκτορα και διαφέντευε, όχι μόνο με τη δύναμη των όπλων, αλλά με αυτή των ιδεών, των συμβόλων και των νοημάτων, ευρύτερες περιοχές; Μήπως, τελικά, αυτός ο κόσμος συμπεριέλαβε μέσα στα τείχη τον 13ο αι. π.Χ. τον Ταφικό Περίβολο Α, που πιο πριν ήταν έξω από την ακρόπολη, για να δείξει ότι αντλεί δύναμη από τους πρώτους εκείνους επιφανείς Μυκηναίους προγόνους, που είχαν θαφτεί εκεί, καθώς και για να πιστοποιήσει ότι οι κάτοικοι της ακρόπολης αποτελούσαν τους φυσιολογικούς συνεχιστές τους; Μήπως μια ανάλογη σύνδεση με το παρελθόν είναι, τελικά, και αυτή που ανιχνεύεται μεταγενέστερα και στα ομηρικά έπη του 8ου π.Χ. αιώνα;
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου