Σάββατο 10 Ιουνίου 2017

Βρήκαν υποθαλάσσια υδροθερμική καμινάδα στον Εγκέλαδο του Κρόνου;

Οι επιστήμονες της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), αναλύοντας τα στοιχεία που συνέλλεξε το διαστημικό σκάφος «Κασίνι» (Cassini), είναι σχεδόν σίγουροι ότι ο δορυφόρος Εγκέλαδος του Κρόνου διαθέτει έναν ζεστό ωκεανό με υποθαλάσσια υδροθερμική δραστηριότητα, που παραμένει ακόμη ενεργή. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για την ύπαρξη ενός καυτού «τζακούζι» σε ένα βυθό άλλο πέραν της Γης.
 
Αν αυτό όντως ισχύει, τότε -όπως συμβαίνει και στον πλανήτη μας- αυξάνονται οι πιθανότητες για την ανακάλυψη εξωγήινης ζωής γύρω από αυτές τις υδροθερμικές πηγές. Ορισμένοι επιστήμονες έχουν υποστηρίξει ότι η ζωή στη Γη ξεκίνησε ακριβώς σε αυτές τις υποθαλάσσιες περιοχές πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, οπότε γίνεται αντιληπτή η σημασία του να βρεθεί κάτι ανάλογο κάπου αλλού στο ηλιακό μας σύστημα.
 
«Τα νέα ευρήματα ενισχύουν την πιθανότητα ο Εγκέλαδος, ο οποίος διαθέτει έναν υπόγειο ωκεανό και δείχνει αξιοσημείωτη γεωλογική δραστηριότητα, να έχει περιβάλλοντα κατάλληλα για ζωντανούς οργανισμούς», δήλωσε ο Τζον Γκρούνσφελντ της NASA.
 
Η υδροθερμική δραστηριότητα λαμβάνει χώρα, όταν το θαλασσινό νερό διεισδύει κάτω από τα πετρώματα του βυθού και στη συνέχεια, έχοντας εμπλουτιστεί με διάφορα μέταλλα, ξεπηδά σαν καυτό διάλυμα από «καμινάδες» τύπου γκέιζερ, από το οποίο τρέφονται βακτήρια και άλλοι οργανισμοί.
 
Οι επιστήμονες παρουσίασαν δύο ξεχωριστές μελέτες για την ανακάλυψή τους, στα περιοδικά «Nature» και «Geophysical Research Letters». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, ο βραχώδης πυρήνας του Εγκέλαδου είναι ιδιαίτερα πορώδης, με συνέπεια το νερό να μπορεί να «τρυπώσει» κάτω από τον βυθό. Έτσι, αφού αλληλεπιδράσει με τα πετρώματα, διατηρείται ενεργή η υδροθερμική δραστηριότητα, η οποία θερμαίνει το νερό του βυθού έως τους 90 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή κοντά στο σημείο βρασμού. Σε αυτή τη δραστηριότητα, πιθανότατα αποδίδεται και το μεθάνιο, που ανιχνεύθηκε πάνω από το νότιο πόλο του δορυφόρου.
 
Για πρώτη φορά, γεωλογική δραστηριότητα στον Εγκέλαδο έγινε αντιληπτή από τα όργανα του «Κασίνι» το 2005. Οι κατοπινές παρατηρήσεις οδηγούν στην εκτίμηση ότι κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου, πάχους 30 έως 40 χιλιομέτρων, υπάρχει ένας ωκεανός βάθους έως δέκα χιλιομέτρων (δηλαδή σχεδόν όσο της Γης).
 
Ο Εγκέλαδος, που ανακαλύφθηκε το 1789 (τη χρονιά της Γαλλικής Επανάστασης!), έχει διάμετρο 505 χλμ. και είναι το έκτο μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου. Οι νέες ενδείξεις, που είναι σημαντικές για τους αστροβιολόγους, καθιστούν πλέον τον Εγκέλαδο στόχο προτεραιότητας για την εξερεύνησή του.
 
Ο Εγκέλαδος
Ο Εγκέλαδος είναι φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου, ο έκτος κατά σειρά ανακαλύψεως και διαστάσεων. Ανακαλύφθηκε στις 28 Αυγούστου 1789 από τον Ουίλιαμ Χέρσελ κατά την πρώτη του χρήση του τηλεσκοπίου του 1,2 μέτρου. Πολύ λίγα ήταν γνωστά για το ουράνιο αυτό σώμα μέχρι την προσέγγισή του από τα διαστημόπλοια Βόγιατζερ το 1980 και το 1981. Αποδείχθηκε τότε ότι ο Εγκέλαδος είναι σχεδόν απόλυτα λευκό σώμα από πάγο και συνεπώς η διάμετρός του ήταν μικρότερη από τη μέχρι τότε παραδεκτή. Το Βόγιατζερ 1 ανακάλυψε ότι ο δορυφόρος αυτός κινείται μέσα στο πυκνότερο τμήμα του δυσδιάκριτου Δακτυλίου E του Κρόνου, ενώ το Βόγιατζερ 2 αποκάλυψε ότι, παρά τις μικρές του διαστάσεις, ο Εγκέλαδος διέθετε μεγάλη μορφολογική ποικιλία στην επιφάνειά του.
 
Το διαστημόπλοιο Κασσίνι απάντησε, από το έτος 2004 μέχρι σήμερα, αρκετά ερωτήματα που είχαν γεννηθεί μετά τις αποστολές των Βόγιατζερ, προσεγγίζοντας τον Εγκέλαδο αρκετές φορές. Εξάλλου, ανακάλυψε ένα λοφίο από υδρατμούς ή σταγονίδια νερού να υψώνεται πάνω από τη νότια πολική περιοχή του δορυφόρου, πράγμα που, σε συνδυασμό με τη διαφυγή εσωτερικής θερμότητας, και των ελάχιστων κρατήρων στην περιοχή, δείχνει ότι ο Εγκέλαδος είναι γεωλογικώς ενεργός σήμερα, γεγονός οφειλόμενο μάλλον οφείλεται στις παλιρροϊκές δυνάμεις που ασκεί ο πλανήτης στο εσωτερικό του δορυφόρου.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου