Σάββατο 4 Σεπτεμβρίου 2021

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ: Μήπως επειδή, έγινε χάρη στην Τύχη βασιλιάς της Ρώμης;

Γιατί ο βασιλιάς Σέρβιος Τούλλιος έχτισε ναό της μικρής Τύχης, την οποία ονομάζουν “βρέβεμ”; Μήπως επειδή, αν και αρχικά ήταν άσημος, ασχολούνταν με ταπεινά έργα και ήταν γιος αιχμάλωτης, έγινε χάρη στην Τύχη βασιλιάς της Ρώμης; Ή μήπως η μεταβολή αυτή δηλώνει το μέγεθος και όχι τη μικρότητα της Τύχης, και ο Σέρβιος, περισσότερο απ’ όλους, θεοποίησε τη δύναμη της Τύχης και την έβαλε πάνω από κάθε πράξη;

Δεν έφτιαξε άλλωστε ναούς μόνο στην ευέλπιδα Τύχη, στην αποτρόπαιη, στη μειλίχια, στην πρωτογένεια και στην άρρενα, αλλά έχτισε και ιερό της προσωπικής Τύχης, και άλλα της προστάτιδας, (της ευέλπιδος) και της παρθένου.

Γιατί όμως ν’ ανατρέξει κάποιος και στις άλλες επωνυμίες της, αφού υπάρχει ο βωμός της Ιξευτηρίας Τύχης, την οποία ονομάζουν “βισκάταν”, που σημαίνει ότι μας πιάνει αιχμάλωτους από μακριά και μας κρατάει μαζί της σε όλες τις περιστάσεις; Πρέπει λοιπόν να εξετάσεις μήπως ο Σέρβιος είχε αντιληφθεί τη μεγάλη δύναμη ακόμα και των πιο μικρών μεταβολών της Τύχης, το ότι από την ύπαρξη ή την έλλειψη κάποιου μικρού πράγματος συνέβη πολλές φορές σε μερικούς να επιτύχουν ή ν’ αποτύχουν στα πιο σπουδαία ζητήματα και, λόγω των παραπάνω, έχτισε το ιερό της μικρής Τύχης, διδάσκοντας να δίνουμε προσοχή στις περιστάσεις και να μην περιφρονούμε ό,τι μας τυχαίνει επειδή είναι μικρό.

Στη λαϊκομυθολογική αντίληψη και παράδοση, η αφηρημένη έννοια της τύχης προσωποποιήθηκε στην ομώνυμή της θηλυκού γένους θεότητα του συμπτωματικού και της συγκυρίας, που μεταβλήθηκε βαθμηδόν σε πολιούχο θεά της καλοτυχίας σε πολλές Ελληνικές πόλεις (Κόρινθος, Σικυών, Άργος, Ερμιόνη, Ήλις, Θήβαι κ.α.), λατρευόμενη ως θεά του πεπρωμένου, της ευτυχίας, της αφθονίας, του πλούτου, ακόμα και του έρωτα. Η σημασία που της αποδιδόταν συν τω χρόνω αυξήθηκε, ακόμα και στην Ελληνιστική και στη Ρωμαϊκή εποχή.

Στη Ρώμη λατρευόταν και στην αρσενική θεότητα της τύχης, ο Fors, αλλά προσφιλέστερη και με περισσότερο διαδεδομένη τη λατρεία της ήταν η θηλυκή Fortuna.

Στα αυτοκρατορικά χρόνια, μάλιστα, κάθε αυτοκράτορας είχε τη δική του Τύχη. Οι αναπαραστάσεις την απεικονίζουν με το κέρας της αφθονίας ή με πηδάλιο με το οποίο κυβερνά τη ζωή, ενώ πολλές φορές παριστάνεται τυφλή.

Σπουδαία ιερά της ήταν, ανάμεσα σε αυτά πολλών πόλεων, ο ναός της Τύχης στην Αλεξάνδρεια, το Τυχαίον, ο ναός που έχτισε ο Ηρώδης ο Αττικός στην Αθήνα και βέβαια οι πολλοί και λαμπροί ναοί της στη Ρώμη.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, ΗΘΙΚΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου