ΑΡΡΙΑΝΟΣ - Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (7.22.1-7.23.2)

[7.22.1] Αὐτὸς δὲ ὡς ἐξελέγξας δὴ τῶν Χαλδαίων τὴν μαντείαν, ὅτι οὐδὲν πεπόνθοι ἐν Βαβυλῶνι ἄχαρι, καθάπερ ἐκεῖνοι ἐμαντεύσαντο, ἀλλὰ ἔφθη γὰρ ἐλάσας ἔξω Βαβυλῶνος πρίν τι παθεῖν, ἀνέπλει αὖθις κατὰ τὰ ἕλη θαρρῶν, ἐν ἀριστερᾷ ἔχων τὴν Βαβυλῶνα· ἵνα δὴ καὶ ἐπλανήθη αὐτῷ μέρος τοῦ ναυτικοῦ κατὰ τὰ στενὰ ἀπορίᾳ ἡγεμόνος, πρίν γε δὴ αὐτὸς πέμψας τὸν ἡγησόμενον ἐπανήγαγεν αὐτοὺς ἐς τὸν πόρον. λόγος δὲ λέγεται τοῖόσδε. [7.22.2] τῶν βασιλέων τῶν Ἀσσυρίων τοὺς τάφους ἐν ταῖς λίμναις τε εἶναι τοὺς πολλοὺς καὶ ἐν τοῖς ἕλεσι δεδομημένους. ὡς δὲ ἔπλει Ἀλέξανδρος κατὰ τὰ ἕλη, κυβερνᾶν γὰρ αὐτὸν λόγος τὴν τριήρη, πνεύματος μεγάλου ἐμπεσόντος αὐτῷ ἐς τὴν καυσίαν καὶ τὸ διάδημα αὐτῇ συνεχόμενον, τὴν μὲν δὴ οἷα βαρυτέραν πεσεῖν ἐς τὸ ὕδωρ, τὸ διάδημα δὲ ἀπενεχθὲν πρὸς τῆς πνοῆς σχεθῆναι ἐν καλάμῳ· τὸν κάλαμον δὲ τῶν ἐπιπεφυκότων εἶναι τάφῳ τινὶ τῶν πάλαι βασιλέων. [7.22.3] τοῦτό τε οὖν αὐτὸ πρὸ τῶν μελλόντων σημῆναι καὶ ὅτι τῶν τις ναυτῶν ἐκνηξάμενος ὡς ἐπὶ τὸ διάδημα ἀφελὼν τοῦ καλάμου αὐτὸ μετὰ χεῖρας μὲν οὐκ ἤνεγκεν, ὅτι νηχομένου ἂν αὐτοῦ ἐβρέχετο, περιθεὶς δὲ τῇ κεφαλῇ τῇ αὑτοῦ οὕτω διήνεγκε. [7.22.4] καὶ οἱ μὲν πολλοὶ τῶν ἀναγραψάντων τὰ Ἀλεξάνδρου λέγουσιν ὅτι τάλαντον μὲν ἐδωρήσατο αὐτῷ Ἀλέξανδρος τῆς προθυμίας ἕνεκα, ἀποτεμεῖν δὲ ἐκέλευσε τὴν κεφαλήν, τῶν μάντεων ταύτῃ ἐξηγησαμένων, μὴ περιιδεῖν σώαν ἐκείνην τὴν κεφαλὴν ἥτις τὸ διάδημα ἐφόρησε τὸ βασίλειον· Ἀριστόβουλος δὲ τάλαντον μὲν ὅτι ἔλαβε λέγει αὐτόν, ἀλλὰ πληγὰς λαβεῖν τῆς περιθέσεως ἕνεκα τοῦ διαδήματος. [7.22.5] Ἀριστόβουλος μὲν δὴ τῶν τινα Φοινίκων τῶν ναυτῶν λέγει ὅτι τὸ διάδημα τῷ Ἀλεξάνδρῳ ἐκόμισεν, εἰσὶ δὲ οἳ Σέλευκον λέγουσιν. καὶ τοῦτο τῷ τε Ἀλεξάνδρῳ σημῆναι τὴν τελευτὴν καὶ τῷ Σελεύκῳ τὴν βασιλείαν τὴν μεγάλην. Σέλευκον γὰρ μέγιστον τῶν μετὰ Ἀλέξανδρον διαδεξαμένων τὴν ἀρχὴν βασιλέα γενέσθαι τήν τε γνώμην βασιλικώτατον καὶ πλείστης γῆς ἐπάρξαι μετά γε αὐτὸν Ἀλέξανδρον οὔ μοι δοκεῖ ἰέναι ἐς ἀμφίλογον.

[7.23.1] Ἐπανελθὼν δὲ ἐς Βαβυλῶνα καταλαμβάνει Πευκέσταν ἥκοντα ἐκ Περσῶν, ἄγοντα στρατιὰν Περσῶν ἐς δισμυρίους· ἦγε δὲ καὶ Κοσσαίων καὶ Ταπούρων οὐκ ὀλίγους, ὅτι καὶ ταῦτα ἔθνη τῶν προσχώρων τῇ Περσίδι μαχιμώτατα εἶναι ἐξηγγέλλετο. ἧκε δὲ αὐτῷ καὶ Φιλόξενος στρατιὰν ἄγων ἀπὸ Καρίας καὶ Μένανδρος ἐκ Λυδίας ἄλλους καὶ Μενίδας τοὺς ἱππέας ἄγων τοὺς αὐτῷ ξυνταχθέντας. [7.23.2] καὶ πρεσβεῖαι δὲ ἐν τούτῳ ἐκ τῆς Ἑλλάδος ἧκον, καὶ τούτων οἱ πρέσβεις αὐτοί τε ἐστεφανωμένοι Ἀλεξάνδρῳ προσῆλθον καὶ ἐστεφάνουν αὐτὸν στεφάνοις χρυσοῖς, ὡς θεωροὶ δῆθεν ἐς τιμὴν θεοῦ ἀφιγμένοι. τῷ δὲ οὐ πόρρω ἄρα ἡ τελευτὴ ἦν.

***

[7.22.1] Ο Αλέξανδρος αποδεικνύοντας ότι η προφητεία των Χαλδαίων ήταν αστήρικτη, εφόσον δεν έπαθε κανένα κακό στη Βαβυλώνα, όπως εκείνοι προφήτευσαν, και πρόλαβε να φύγει από τη Βαβυλώνα χωρίς να πάθει τίποτε, άρχισε να πλέει πάλι προς τα πάνω τα έλη γεμάτος πεποίθηση, έχοντας αριστερά του τη Βαβυλώνα. Εκεί, λοιπόν, στα στενά ένα μέρος του ναυτικού του περιπλανήθηκε από έλλειψη οδηγού, έως ότου έστειλε ο ίδιος οδηγό και το επανέφερε στο πέρασμα. [7.22.2] Και διηγούνται την εξής ιστορία. Οι περισσότεροι τάφοι των βασιλέων της Ασσυρίας έχουν χτισθεί μέσα στις λίμνες και τα έλη. Καθώς έπλεε ο Αλέξανδρος στα έλη —γιατί λένε ότι κυβερνούσε ο ίδιος την τριήρη— δυνατός άνεμος χτύπησε ξαφνικά την καυσία και το διάδημα που συγκρατιόταν από αυτήν· επειδή, λοιπόν, η καυσία ήταν βαρύτερη, έπεσε στο νερό, ενώ το διάδημα μεταφέρθηκε από τον άνεμο και πιάσθηκε σε καλάμι από εκείνα που είχαν φυτρώσει σε κάποιο τάφο των αρχαίων βασιλέων. [7.22.3] Λένε, λοιπόν, ότι και αυτό το ίδιο το γεγονός ήταν σημάδι για τα μέλλοντα και ότι ένας από τους ναύτες, ο οποίος κολύμπησε προς το διάδημα, αφού το απέσπασε από το καλάμι, δεν το έφερε με τα χέρια του, γιατί θα βρεχόταν καθώς κολυμπούσε, αλλά το έβαλε γύρω από το κεφάλι του και το έφερε έτσι. [7.22.4] Οι περισσότεροι ιστορικοί του Αλεξάνδρου λένε ότι ο Αλέξανδρος του έδωσε ως αμοιβή για την προθυμία του ένα τάλαντο, αλλά διέταξε να τον αποκεφαλίσουν, γιατί έτσι αποφάνθηκαν οι μάντεις, δηλαδή να μην ανεχθεί να παραμείνει σώα η κεφαλή εκείνη που φόρεσε το βασιλικό διάδημα. Ο Αριστόβουλος όμως αναφέρει ότι ο ναύτης πήρε το τάλαντο, αλλά ότι τον μαστίγωσαν, επειδή έβαλε το διάδημα γύρω από το κεφάλι του. [7.22.5] Ο Αριστόβουλος πράγματι αναφέρει ότι κάποιος ναύτης από τους Φοίνικες έφερε το διάδημα στον Αλέξανδρο. Μερικοί όμως αναφέρουν ότι το έφερε ο Σέλευκος και ότι τούτο προανήγγειλε θάνατο για τον Αλέξανδρο και μεγάλη βασιλεία για τον Σέλευκο. Πράγματι, κατά τη γνώμη μου, χωρίς καμιά αμφιβολία, από αυτούς που διαδέχθηκαν στην εξουσία τον Αλέξανδρο ο Σέλευκος έγινε ο επιφανέστερος βασιλιάς και ήταν ο πιο βασιλικός στον τρόπο της σκέψης και είχε στην εξουσία του τη μεγαλύτερη έκταση γης μετά από τον ίδιο τον Αλέξανδρο.
[7.23.1] Αφού επέστρεψε ο Αλέξανδρος στη Βαβυλώνα, βρήκε τον Πευκέστα να έχει έρθει από την Περσία οδηγώντας στρατό είκοσι περίπου χιλιάδων Περσών. Ο Πευκέστας έφερε και πολλούς Κοσσαίους και Ταπούρους, γιατί υπήρχε και η πληροφορία ότι οι λαοί αυτοί ήταν οι πιο πολεμικοί από όσους γειτόνευαν με την Περσία. Επίσης ήρθαν ο Φιλόξενος με στρατό από την Καρία και ο Μένανδρος με άλλους στρατιώτες από τη Λυδία και ο Μενίδας με τους ιππείς που είχαν υπαχθεί στις διαταγές του. [7.23.2] Στο μεταξύ κατέφθασαν και πρέσβεις από την Ελλάδα. Οι ίδιοι οι πρέσβεις ήρθαν στεφανωμένοι προς τον Αλέξανδρο και τον στεφάνωσαν με χρυσά στεφάνια ως θεωροί δήθεν για να τιμήσουν ένα θεό. Του Αλεξάνδρου όμως ο θάνατος πλησίαζε.