Κικέρων: Το Δώρο της Ωριμότητας

Αν ανησυχείτε που μεγαλώνετε, αν το γήρας, σας προκαλεί θλίψη ίσως και φόβο και αν πιστεύετε ότι εξαιτίας του θα χάσετε την ομορφιά, την υγεία και ίσως και το μυαλό σας, τότε, πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσετε το βιβλίο του Μάρκου Τύλλιου Κικέρωνα «Το Δώρο της Ωριμότητας».

Ο Κικέρων υπήρξε μία από τις πιο λαμπρές προσωπικότητες της αρχαίας Ρώμης και ένθερμος σπουδαστής της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας. Ήταν πολιτικός, δικηγόρος και φιλόσοφος, υπηρέτησε ως ύπατος κατά το έτος 63 π.Χ. και δικαίως θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους ρήτορες και πεζογράφους.

Το «Το Δώρο της Ωριμότητας» το έγραψε την άνοιξη του 44 π.Χ., με πρωτότυπο τίτλο «Σε μεγάλη ηλικία», αφού είχε ήδη αποσυρθεί στην αγροικία του, είχε συμπληρώσει την έκτη δεκαετία της ζωής του και είχε αποφασίσει να παραμείνει μακριά από τα κοινά και τη Ρώμη και να ασχοληθεί με τη συγγραφή.

00:00

/

00:00

Loading Ad

Στη διατριβή του αυτή, ο Κικέρων προσφέρει μια πιο διευρυμένη εικόνα της τρίτης ηλικίας, όπου ναι μεν συνειδητοποιεί κανείς τους περιορισμούς της αλλά από την άλλη πλευρά, μπορεί να τη θεωρήσει και ως μια ευκαιρία ωρίμανσης και ολοκλήρωσης.

Το έργο στηρίζεται στον φανταστικό διάλογο ανάμεσα στον Κάτωνα, έναν Ρωμαίο ηγέτη που ο Κικέρων θαύμαζε ιδιαίτερα, με δύο νεότερους συντρόφους του. Δια στόματος Κάτωνα, αντικρούει τους ισχυρισμούς ότι η ώριμη ηλικία είναι μια περίοδος αδράνειας, ασθένειας, απώλειας αισθησιασμού και παραλυτικού φόβου για τον επερχόμενο θάνατο και μας διαβεβαιώνει ότι, τα γηρατειά ως περίοδος ζωής, δεν πρέπει να μας τρομοκρατούν αλλά αντίθετα, να τα απολαμβάνουμε στο μέγιστο βαθμό.

Στο μικρό αυτό βιβλίο εμπεριέχονται πολλά διδάγματα και απόψεις, που θα μας βοηθήσουν να δούμε την περίοδο του γήρατος από μια άλλη οπτική, πιο αισιόδοξη. Για παράδειγμα, ο Κικέρων μας λέει ότι δεν πρέπει οι άνθρωποι να κατηγορούν την ηλικία για τα προβλήματά τους αλλά τα λάθη τους, που είναι αποτέλεσμα των ανεπαρκειών του χαρακτήρα τους και όχι των χρόνων που έχουν ζήσει.

Μας παροτρύνει, να χρησιμοποιούμε το μυαλό μας όσο το δυνατόν περισσότερο καθώς μεγαλώνουμε, δεδομένου ότι το μυαλό είναι ένας μυς που πρέπει να ασκείται. Τονίζει ότι τα τελευταία χρόνια της ζωής μας δεν είναι μια περίοδος παθητικότητας και ότι πρέπει να διατηρούμε τα δικαιώματά μας, να υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας, να μην υποτασσόμαστε σε κανέναν και να είμαστε κύριοι της ιδιοκτησίας μας, για να είμαστε έτσι, πολίτες άξιοι σεβασμού.

Η σοφία ρέει μέσα από τα λόγια του Κάτωνα. Μιλά για το σώμα και το πνεύμα, για τις απολαύσεις του γήρατος, το σεβασμό προς το γήρας, και τέλος, γιατί δεν πρέπει να φοβόμαστε τον θάνατο που σηματοδοτεί είτε το τέλος της ανθρώπινης συνείδησης είτε την αρχή της αιώνιας ευδαιμονίας.

«Είναι όντως δυστυχής εκείνος που στην πορεία μιας μακράς ζωής δεν έμαθε πως δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από τον θάνατο. Γιατί ο θάνατος είτε καταστρέφει ολοκληρωτικά την ανθρώπινη ψυχή, και στην περίπτωση αυτή είναι αμελητέος, είτε μεταφέρει την ψυχή σε έναν τόπο όπου μπορεί να ζήσει αιώνια, και αυτό τον κάνει επιθυμητό. Δεν υπάρχει τρίτη πιθανότητα».

Για τον Κικέρωνα, η ζωή είναι σαν ένα θεατρικό έργο, όπου ένας καλός ηθοποιός ξέρει πότε να εγκαταλείψει τη σκηνή και δεν συνιστά λόγο πένθους, από τη στιγμή που ακολουθείται από την αιώνια ζωή.

Για περισσότερο από δύο χιλιάδες χρόνια, το έργο αυτό του Κικέρωνα είναι πηγή έμπνευσης για τους αναγνώστες του, προσφέροντάς τους σοφία και πρακτική καθοδήγηση ώστε να μπορέσουν να κάνουν το δεύτερο μέρος της ζωής τους, πιο ενδιαφέρον, πιο δημιουργικό και σίγουρα, πιο ευτυχισμένο.