Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018

Η ΣΩΚΡΑΤΙΚΗ «ΕΙΡΩΝΕΙΑ»

Αυτό το απόσπασμα οπό το Συμπόσιο του Πλάτωνα μας δείχνει στην πράξη την περίφημη «σωκρατική ειρωνεία» (μέσα από τα λόγια του Αλκιβιάδη), που παρουσιάζεται αμέσως πολύ διαφορετική από αυτό που κοινώς εννοούμε όταν χρησιμοποιούμε τη λέξη «ειρωνεία».

[ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ] Δεν τον απασχολεί καθόλου αν κάποιος είναι όμορφος, αλλά περιφρονεί σε αφάνταστο βαθμό την ομορφιά, ούτε τον νοιάζει αν κάποιος είναι πλούσιος ή διαθέτει κάποιο άλλο στοιχείο που λατρεύεται από το πλήθος. Όλα αυτά τα προτερήματα τα θεωρεί ανάξια, άρα το ίδιο και εμάς -σας διαβεβαιώνω- και περνά όλη του τη ζωή μέσα στην ειρωνεία, κάνοντας αστεία πίσω από την πλάτη των ανθρώπων.

Και αυτός, όταν τα άκουσε, πήρε εκείνη τη γνωστή, την τόσο χαρακτηριστική για εκείνον στάση ειρωνείας και είπε: «Αγαπητέ μου Αλκιβιάδη, θα τολμούσα να πω ότι πραγματικά δεν απέχεις από τους πολλούς, αν αυτά που λες για εμένα απηχούν την πραγματική αλήθεια και ασφαλώς υπάρχει σε εμένα κάποια δύναμη με την οποία εσύ θα μπορούσες να γίνεις καλύτερος. Πρέπει να δεις σε εμένα ανυπέρβλητο κάλλος, πολύ ανώτερο της δικής σου σωματικής ωραιότητας. Αν, λοιπόν, επειδή το βλέπεις προσπαθείς να ανταλλάξεις το κάλλος με το κάλλος, προσπαθείς να κερδίσεις εις βάρος μου: προσπαθείς να κάνεις κτήμα σου την αληθινή και γνήσια ομορφιά, και σκέφτεσαι να “ανταλλάξεις τον χρυσό με τον χαλκό”.

Αλλά, αγαπητέ μου, ξανασκέψου το καλύτερα, μήπως πέφτεις έξω και δεν είμαι παρά ένας άχρηστος. Γιατί, σε βεβαιώνω, η όραση του μυαλού τότε αρχίζει να βλέπει με τρόπο διαυγή, όταν η όραση των ματιών αρχίζει να παρακμάζει. Κι εσύ απέχεις ακόμα πολύ από αυτό».

Πλάτωνα Συμπόσιο, 2165-ε, 2186-219α

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου