Ανελκυστήρας ή ανυψωτήρας ονομάζεται κάθε εγκατάσταση που χρησιμοποιείται για την ανύψωση βαρών, προσώπων ή πραγμάτων. Σήμερα έχει επικρατήσει ο γαλλικός όρος ασανσέρ για τον ανελκυστήρα που χρησιμοποιείται στα πολυώροφα κτίρια.
Η ιδέα για χρησιμοποίηση τέτοιας εγκατάστασης ξεκινάει από πολύ παλιά. Ήδη από το 236 π.Χ., όπως αναφέρει ο Ρωμαίος αρχιτέκτονας Βιτρούβιος, υπήρχαν διάφορα παρόμοια συστήματα σε βασιλικά ανάκτορα. Ο πρώτος ανελκυστήρας τοποθετήθηκε στις Βερσαλλίες για χάρη του Λουδοβίκου ΙΔ” της Γαλλίας.
Στο μεσαίωνα οι ανελκυστήρες ήταν πρωτόγονοι, αποτελούνταν από σχοινιά με γάντζο και ένα καλάθι ή δίχτυ (τέτοιος υπήρξε μέχρι τελευταία στα Μετέωρα).
Το 17ο αιώνα ο Γάλλος Βελαγέ εφηύρε ένα σύστημα ανελκυστήρα με χρησιμοποίηση αντίβαρου. Στις αρχές του 18ου αιώνα κατασκευάστηκαν οι πρώτοι υδραυλικοί ανελκυστήρες στην Αγγλία. Το 1835 κατασκευάστηκε ο πρώτος μηχανικός ανελκυστήρας πάλι στην Αγγλία, που θεωρείται σαν ο πρόδρομος των σημερινών.
Στις ΗΠΑ κατασκευάστηκε το 1850 ο πρώτος ανελκυστήρας με ατμό, που τελειοποιήθηκε το 1852 από τον Έλισα Ότις. Ο πρώτος ηλεκτρικός ανελκυστήρας κατασκευάστηκε το 1880 στη Γερμανία από το βιομήχανο εφευρέτη Βέρνερ φον Ζίμενς (Siemens).
Από τότε ακολούθησαν πάρα πολλές τελειοποιήσεις, ιδίως σε ότι αφορά την ασφάλεια του συστήματος. Έτσι γενικεύτηκε η χρήση τους, δίνοντας τη δυνατότητα να κατασκευαστούν πολυώροφα κτίρια και ουρανοξύστες.
Σήμερα υπάρχουν πάρα πολλές και ποικίλες μορφές ανελκυστήρων ανάλογες με τις διάφορες μορφές χρήσης τους.
Ένας ανελκυστήρας χωρίς καλώδιο, ο οποίος κινείται με μαγνήτες και μπορεί να κινείται όχι μόνο κατακόρυφα αλλά και οριζόντια, υπόσχεται να αλλάξει τους ουρανοξύστες του μέλλοντος.
Πολλά ασανσέρ στο ίδιο φρεάτιο
Όπως αναφέρουν οι Financial Times, η γερμανική ThyssenKrupp, γίγαντας της χαλυβουργίας και των ανελκυστήρων, παρουσίασε το νέο σύστημα Multi, το οποίο επιτρέπει σε πολλά ασανσέρ να κινούνται μέσα στο ίδιο φρεάτιο.
Εδώ και χρόνια οι κατασκευαστές ανελκυστήρων δέχονται πιέσεις για αλλαγή του παραδοσιακού σχεδιασμού. Τα ασανσέρ θέτουν περιορισμούς στο ύψος των ουρανοξυστών: όσο ψηλότερο το κτίριο, τόσο περισσότερα φρεάτια ανελκυστήρων πρέπει να στριμωχτούν στην ίδια επιφάνεια, καταναλώνοντας πολύτιμο χώρο.
Το σύστημα Multi θα μπορούσε να δώσει τη λύση. Όταν ο ανελκυστήρας φτάσει στην κορυφή του φρεατίου, κινείται οριζόντια και στη συνέχεια κατεβαίνει από ένα δεύτερο φρεάτιο. Αυτό απελευθερώνει το πρώτο φρεάτιο για το επόμενο ασανσέρ και η διαδικασία επαναλαμβάνεται αδιάκοπα.
Εντυπωσιακοί αλλά… αργοί
Οι ανελκυστήρες του συστήματος, κατασκευασμένοι από ελαφριά, σύνθετα υλικά άνθρακα, δεν κρέμονται από συρματόσχοινα όπως οι συμβατικοί ανελκυστήρες. Κινούνται σε κατακόρυφες ράγες με «μαγνητικούς γραμμικούς κινητήρες», μια τεχνολογία της ThyssenKrupp που αναπτύχθηκε αρχικά για τρένα μαγνητικής αιώρησης, γνωστά ως Maglev, τα οποία αιωρούνται πάνω από τις γραμμές με ισχυρά μαγνητικά πεδία.
Το μόνο που δεν εντυπωσιάζει με τους ανελκυστήρες Multi είναι η ταχύτητά τους, η οποία περιορίζεται στα 5 μέτρα ανά δευτερόλεπτο, ή 18 χιλιόμετρα την ώρα. Συγκριτικά, ο ταχύτερος ανελκυστήρας του κόσμου, ο οποίος λειτουργεί στον ουρανοξύστη Taipei 101 της Ταϊβάν, φτάνει τα 16,8 μέτρα το δευτερόλεπτο ή 60,5 χιλιόμετρα την ώρα.
Η ThyssenKrupp υποστηρίζει πάντως ότι, παρά τη χαμηλή ταχύτητα, οι χρήστες δεν θα περιμένουν πολλή ώρα. Η χρήση κοινών φρεατίων επιτρέπει την άφιξη μιας καμπίνας κάθε 15 με 30 δευτερόλεπτα.
Από το 2016, το σύστημα Multi θα δοκιμαστεί σε έναν ουρανοξύστη των 240 μέτρων που κατασκευάζεται στο Ρότβαϊλ της Γερμανίας.
Η ιδέα για χρησιμοποίηση τέτοιας εγκατάστασης ξεκινάει από πολύ παλιά. Ήδη από το 236 π.Χ., όπως αναφέρει ο Ρωμαίος αρχιτέκτονας Βιτρούβιος, υπήρχαν διάφορα παρόμοια συστήματα σε βασιλικά ανάκτορα. Ο πρώτος ανελκυστήρας τοποθετήθηκε στις Βερσαλλίες για χάρη του Λουδοβίκου ΙΔ” της Γαλλίας.
Στο μεσαίωνα οι ανελκυστήρες ήταν πρωτόγονοι, αποτελούνταν από σχοινιά με γάντζο και ένα καλάθι ή δίχτυ (τέτοιος υπήρξε μέχρι τελευταία στα Μετέωρα).
Το 17ο αιώνα ο Γάλλος Βελαγέ εφηύρε ένα σύστημα ανελκυστήρα με χρησιμοποίηση αντίβαρου. Στις αρχές του 18ου αιώνα κατασκευάστηκαν οι πρώτοι υδραυλικοί ανελκυστήρες στην Αγγλία. Το 1835 κατασκευάστηκε ο πρώτος μηχανικός ανελκυστήρας πάλι στην Αγγλία, που θεωρείται σαν ο πρόδρομος των σημερινών.
Στις ΗΠΑ κατασκευάστηκε το 1850 ο πρώτος ανελκυστήρας με ατμό, που τελειοποιήθηκε το 1852 από τον Έλισα Ότις. Ο πρώτος ηλεκτρικός ανελκυστήρας κατασκευάστηκε το 1880 στη Γερμανία από το βιομήχανο εφευρέτη Βέρνερ φον Ζίμενς (Siemens).
Από τότε ακολούθησαν πάρα πολλές τελειοποιήσεις, ιδίως σε ότι αφορά την ασφάλεια του συστήματος. Έτσι γενικεύτηκε η χρήση τους, δίνοντας τη δυνατότητα να κατασκευαστούν πολυώροφα κτίρια και ουρανοξύστες.
Σήμερα υπάρχουν πάρα πολλές και ποικίλες μορφές ανελκυστήρων ανάλογες με τις διάφορες μορφές χρήσης τους.
Ένας ανελκυστήρας χωρίς καλώδιο, ο οποίος κινείται με μαγνήτες και μπορεί να κινείται όχι μόνο κατακόρυφα αλλά και οριζόντια, υπόσχεται να αλλάξει τους ουρανοξύστες του μέλλοντος.
Πολλά ασανσέρ στο ίδιο φρεάτιο
Όπως αναφέρουν οι Financial Times, η γερμανική ThyssenKrupp, γίγαντας της χαλυβουργίας και των ανελκυστήρων, παρουσίασε το νέο σύστημα Multi, το οποίο επιτρέπει σε πολλά ασανσέρ να κινούνται μέσα στο ίδιο φρεάτιο.
Εδώ και χρόνια οι κατασκευαστές ανελκυστήρων δέχονται πιέσεις για αλλαγή του παραδοσιακού σχεδιασμού. Τα ασανσέρ θέτουν περιορισμούς στο ύψος των ουρανοξυστών: όσο ψηλότερο το κτίριο, τόσο περισσότερα φρεάτια ανελκυστήρων πρέπει να στριμωχτούν στην ίδια επιφάνεια, καταναλώνοντας πολύτιμο χώρο.
Το σύστημα Multi θα μπορούσε να δώσει τη λύση. Όταν ο ανελκυστήρας φτάσει στην κορυφή του φρεατίου, κινείται οριζόντια και στη συνέχεια κατεβαίνει από ένα δεύτερο φρεάτιο. Αυτό απελευθερώνει το πρώτο φρεάτιο για το επόμενο ασανσέρ και η διαδικασία επαναλαμβάνεται αδιάκοπα.
Εντυπωσιακοί αλλά… αργοί
Οι ανελκυστήρες του συστήματος, κατασκευασμένοι από ελαφριά, σύνθετα υλικά άνθρακα, δεν κρέμονται από συρματόσχοινα όπως οι συμβατικοί ανελκυστήρες. Κινούνται σε κατακόρυφες ράγες με «μαγνητικούς γραμμικούς κινητήρες», μια τεχνολογία της ThyssenKrupp που αναπτύχθηκε αρχικά για τρένα μαγνητικής αιώρησης, γνωστά ως Maglev, τα οποία αιωρούνται πάνω από τις γραμμές με ισχυρά μαγνητικά πεδία.
Το μόνο που δεν εντυπωσιάζει με τους ανελκυστήρες Multi είναι η ταχύτητά τους, η οποία περιορίζεται στα 5 μέτρα ανά δευτερόλεπτο, ή 18 χιλιόμετρα την ώρα. Συγκριτικά, ο ταχύτερος ανελκυστήρας του κόσμου, ο οποίος λειτουργεί στον ουρανοξύστη Taipei 101 της Ταϊβάν, φτάνει τα 16,8 μέτρα το δευτερόλεπτο ή 60,5 χιλιόμετρα την ώρα.
Η ThyssenKrupp υποστηρίζει πάντως ότι, παρά τη χαμηλή ταχύτητα, οι χρήστες δεν θα περιμένουν πολλή ώρα. Η χρήση κοινών φρεατίων επιτρέπει την άφιξη μιας καμπίνας κάθε 15 με 30 δευτερόλεπτα.
Από το 2016, το σύστημα Multi θα δοκιμαστεί σε έναν ουρανοξύστη των 240 μέτρων που κατασκευάζεται στο Ρότβαϊλ της Γερμανίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου