Τρίτη 31 Αυγούστου 2021

ΑΡΡΙΑΝΟΣ - Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (5.5.1-5.6.8)

[5.5.1] Ἀλλὰ ὑπὲρ Ἰνδῶν ἰδίᾳ μοι γεγράψεται ὅσα πιστότατα ἐς ἀφήγησιν οἵ τε ξὺν Ἀλεξάνδρῳ στρατεύσαντες καὶ ὁ ἐκπεριπλεύσας τῆς μεγάλης θαλάσσης τὸ κατ᾽ Ἰνδοὺς Νέαρχος, ἐπὶ δὲ ὅσα Μεγασθένης τε καὶ Ἐρατοσθένης, δοκίμω ἄνδρε, ξυνεγραψάτην, καὶ νόμιμα ἅττα Ἰνδοῖς ἐστι καὶ εἰ δή τινα ἄτοπα ζῷα αὐτόθι φύεται καὶ τὸν παράπλουν αὐτὸν τῆς ἔξω θαλάσσης. [5.5.2] νῦν δὲ ὅσον ἐς τὰ Ἀλεξάνδρου ἔργα ἀποχρῶν ἐφαίνετο, τοσόνδε μοι ἀναγεγράφθω· τὸν Ταῦρον τὸ ὄρος ἀπείργειν τὴν Ἀσίαν, ἀρχόμενον μὲν ἀπὸ Μυκάλης τοῦ καταντικρὺ Σάμου τῆς νήσου ὄρους, ἀποτεμνόμενον δὲ τήν τε Παμφύλων καὶ Κιλίκων γῆν ἔνθεν μὲν ὡς ἐς Ἀρμενίαν παρήκειν, ἀπὸ δὲ Ἀρμενίων ὡς ἐπὶ Μηδίαν παρὰ Παρθυ‹α›ίους τε καὶ Χορασμίους, [5.5.3] κατὰ δὲ Βακτρίους ξυμβάλλειν τῷ Παραπαμίσῳ ὄρει, ὃ δὴ Καύκασον ἐκάλουν οἱ Ἀλεξάνδρῳ ξυστρατεύσαντες Μακεδόνες, ὡς μὲν λέγεται τὰ Ἀλεξάνδρου αὔξοντες, ὅτι δὴ καὶ ἐπέκεινα ἄρα τοῦ Καυκάσου κρατῶν τοῖς ὅπλοις ἦλθεν Ἀλέξανδρος· τυχὸν δὲ καὶ ξυνεχὲς τυγχάνει ὂν τοῦτο τὸ ὄρος τῷ ἄλλῳ τῷ Σκυθικῷ Καυκάσῳ, καθάπερ οὖν αὐτῷ τούτῳ ὁ Ταῦρος· καὶ ἐμοὶ αὐτῷ πρότερόν ποτε ἐπὶ τῷδε λέλεκται Καύκασος τὸ ὄρος τοῦτο καὶ ὕστερον τῷδε τῷ ὀνόματι κληθήσεται· 
[5.5.4] τὸν δὲ Καύκασον τοῦτον καθήκειν ἔστε ἐπὶ ‹τὴν› μεγάλην τὴν πρὸς ἕω τε καὶ Ἰνδοὺς θάλασσαν. τοὺς οὖν ποταμούς, ὅσοι κατὰ τὴν Ἀσίαν λόγου ἄξιοι, ἐκ τοῦ Ταύρου τε καὶ τοῦ Καυκάσου ἀνίσχοντας τοὺς μὲν ὡς ἐπ᾽ ἄρκτον τετραμμένον ἔχειν τὸ ὕδωρ, καὶ τούτων τοὺς μὲν ἐς τὴν λίμνην ἐκδιδόναι τὴν Μαιῶτιν, τοὺς δὲ ἐς τὴν Ὑρκανίαν καλουμένην θάλασσαν, καὶ ταύτην κόλπον οὖσαν τῆς μεγάλης θαλάσσης, [5.5.5] τοὺς δὲ ὡς ἐπὶ νότον ἄνεμον τὸν Εὐφράτην τε εἶναι καὶ τὸν Τίγρητα καὶ τὸν Ἰνδόν τε καὶ τὸν Ὑδάσπην καὶ Ἀκεσίνην καὶ Ὑδραώτην καὶ Ὕφασιν καὶ ὅσοι ἐν μέσῳ τούτων τε καὶ τοῦ Γάγγου ποταμοῦ ἐς θάλασσαν καὶ οὗτοι ἐσβάλλουσιν ἢ εἰς τενάγη ἀναχεόμενοι ἀφανίζονται, καθάπερ ὁ Εὐφράτης ποταμὸς ἀφανίζεται.
[5.6.1] Ὅτῳ δὴ τὰ τῆς Ἀσίας ὧδε ἔχει ὡς πρὸς τοῦ Ταύρου τε καὶ τοῦ Καυκάσου τέμνεσθαι ἀπὸ ἀνέμου ζεφύρου ὡς ἐπὶ ἀπηλιώτην ἄνεμον τὴν Ἀσίαν, τούτῳ δύο μὲν αὗται μέγισται πρὸς αὐτοῦ τοῦ Ταύρου τῆς Ἀσίας μοῖραι γίγνονται, ἡ μὲν ἐς μεσημβρίαν τε καὶ πρὸς νότον ἄνεμον [τοῦ Ταύρου] κεκλιμένη, ἡ δὲ ἐπ᾽ ἄρκτον τε καὶ ἄνεμον βορρᾶν. [5.6.2] τῆς δὲ ὡς ἐπὶ νότον Ἀσίας τετραχῇ αὖ τεμνομένης μεγίστην μὲν μοῖραν τὴν Ἰνδῶν γῆν ποιεῖ Ἐρατοσθένης τε καὶ Μεγασθένης, ὃς ξυνῆν μὲν Σιβυρτίῳ τῷ σατράπῃ τῆς Ἀραχωσίας, πολλάκις δὲ λέγει ἀφικέσθαι παρὰ Σανδράκοττον τὸν Ἰνδῶν βασιλέα, ἐλαχίστην δὲ ὅσην ὁ Εὐφράτης ποταμὸς ἀπείργει ὡς πρὸς τὴν ἐντὸς τὴν ἡμετέραν θάλασσαν. δύο δὲ αἱ μεταξὺ Εὐφράτου τε ποταμοῦ καὶ τοῦ Ἰνδοῦ ἀπειργόμεναι αἱ δύο ξυντεθεῖσαι μόλις ἄξιαι τῇ Ἰνδῶν γῇ ξυμβαλεῖν. [5.6.3] ἀπείργεσθαι δὲ τὴν Ἰνδῶν χώραν πρὸς μὲν ἕω τε καὶ ἀπηλιώτην ἄνεμον ἔστε ἐπὶ μεσημβρίαν τῇ μεγάλῃ θαλάσσῃ· τὸ πρὸς βορρᾶν δὲ αὐτῆς ἀπείργειν τὸν Καύκασον τὸ ὄρος ἔστε ἐπὶ τοῦ Ταύρου τὴν ξυμβολήν· τὴν δὲ ὡς πρὸς ἑσπέραν τε καὶ ἄνεμον Ἰάπυγα ἔστε ἐπὶ τὴν μεγάλην θάλασσαν ὁ Ἰνδὸς ποταμὸς ἀποτέμνεται. καὶ ἔστι πεδίον ἡ πολλὴ αὐτῆς, καὶ τοῦτο, ὡς εἰκάζουσιν, ἐκ τῶν ποταμῶν προ‹σ›κεχωσμένον. [5.6.4] εἶναι γὰρ οὖν καὶ τῆς ἄλλης χώρας ὅσα πεδία οὐ πρόσω θαλάσσης τὰ πολλὰ τῶν ποταμῶν παρ᾽ ἑκάστοις ποιήματα· ὣς δὲ καὶ τῆς χώρας τὴν ἐπωνυμίαν τοῖς ποταμοῖς ἐκ παλαιοῦ προσκεῖσθαι, καθάπερ Ἕρμου τέ τι πεδίον λέγεσθαι, ὃς κατὰ τὴν Ἀσίαν γῆν ἀνίσχων ἐξ ὄρους Μητρὸς Δινδυμήνης παρὰ Σμύρναν πόλιν Αἰολικὴν ἐκδιδοῖ ἐς θάλασσαν, καὶ ἄλλο Καΰστρου, πεδίον Λύδιον καὶ Λυδίου ποταμοῦ, καὶ Καΐκου ἄλλο ἐν Μυσίᾳ καὶ Μαιάνδρου τὸ Καρικὸν ἔστε ἐπὶ Μίλητον πόλιν Ἰωνικήν. [5.6.5] Αἴγυπτόν τε Ἡρόδοτός τε καὶ Ἑκαταῖος οἱ λογοποιοί, ἢ εἰ δή του ἄλλου ἢ Ἑκαταίου ἐστὶ τὰ ἀμφὶ τῇ γῇ τῇ Αἰγυπτίᾳ ποιήματα, δῶρόν τε τοῦ ποταμοῦ ἀμφότεροι ὡσαύτως ὀνομάζουσιν καὶ οὐκ ἀμαυροῖς τεκμηρίοις ὅτι ταύτῃ ἔχει Ἡροδότῳ ἐπιδέδεικται, ὡς καὶ τὴν γῆν αὐτὴν τυχὸν τοῦ ποταμοῦ εἶναι ἐπώνυμον. Αἴγυπτος γὰρ τὸ παλαιὸν ὁ ποταμὸς ὅτι ἐκαλεῖτο, ὅντινα νῦν Νεῖλον Αἰγύπτιοί τε καὶ οἱ ἔξω Αἰγύπτου ἄνθρωποι ὀνομάζουσιν, ἱκανὸς τεκμηριῶσαι Ὅμηρος, λέγων ἐπὶ τῇ ἐκβολῇ τοῦ Αἰγύπτου ποταμοῦ τὸν Μενέλεων στῆσαι τὰς νέας. [5.6.6] εἰ δὴ οὖν εἷς τε ποταμὸς παρ᾽ ἑκάστοις καὶ οὐ μεγάλοι οὗτοι ποταμοὶ ἱκανοὶ γῆν πολλὴν ποιῆσαι ἐς θάλασσαν προχεόμενοι, ὁπότε ἰλὺν καταφέροιεν καὶ πηλὸν ἐκ τῶν ἄνω τόπων ἔνθενπερ αὐτοῖς αἱ πηγαί εἰσιν, οὐδὲ ὑπὲρ τῆς Ἰνδῶν ἄρα χώρας ἐς ἀπιστίαν ἰέναι ἄξιον, ὅπως πεδίον τε ἡ πολλή ἐστι καὶ ἐκ τῶν ποταμῶν τὸ πεδίον ἔχει προσκεχωσμένον. [5.6.7] Ἕρμον μὲν γὰρ καὶ Κάϋστρον καὶ Κάϊκόν τε καὶ Μαίανδρον ἢ ὅσοι πολλοὶ ποταμοὶ τῆς Ἀσίας ἐς τήνδε τὴν ἐντὸς θάλασσαν ἐκδιδοῦσιν οὐδὲ σύμπαντας ξυντεθέντας ἑνὶ τῶν Ἰνδῶν ποταμῶν ἄξιον ξυμβαλεῖν πλήθους ἕνεκα τοῦ ὕδατος, μὴ ὅτι τῷ Γάγγῃ τῷ μεγίστῳ, ὅτῳ οὔτε ‹τὸ› τοῦ Νείλου ὕδωρ τοῦ Αἰγυπτίου οὔτε ὁ Ἴστρος ὁ κατὰ τὴν Εὐρώπην ῥέων ἄξιοι ξυμβαλεῖν, [5.6.8] ἀλλ᾽ οὐδὲ τῷ Ἰνδῷ ποταμῷ ἐκεῖνοί γε πάντες ξυμμιχθέντες ἐς ἴσον ἔρχονται, ὃς μέγας τε εὐθὺς ἀπὸ τῶν πηγῶν ἀνίσχει καὶ πεντεκαίδεκα ποταμοὺς πάντας τῶν Ἀσιανῶν μείζονας παραλαβὼν καὶ τῇ ἐπωνυμίᾳ κρατήσας οὕτως ἐκδιδοῖ ἐς θάλασσαν. ταῦτά μοι ἐν τῷ παρόντι περὶ Ἰνδῶν τῆς χώρας λελέχθω· τὰ δὲ ἄλλα ἀποκείσθω ἐς τὴν Ἰνδικὴν ξυγγραφήν.

***
[5.5.1] Αλλά για τους Ινδούς θα γράψω ένα ειδικό έργο, στο οποίο θα περιλάβω όσα αξιόπιστα αφηγήθηκαν αυτοί που εκστράτευσαν με τον Αλέξανδρο και κυρίως ο Νέαρχος που περιέπλευσε το ινδικό τμήμα της μεγάλης θάλασσας και επιπλέον όσα έγραψαν ο Μεγασθένης και ο Ερατοσθένης, που ήταν και οι δύο αξιόλογοι άνδρες. Στο έργο μου αυτό θα αναφέρω ποιά είναι τα ήθη των Ινδών, αν γεννιόνται στην Ινδία μερικά ασυνήθιστα ζώα και θα περιγράψω τον ίδιο τον περίπλου της έξω θάλασσας. [5.5.2] Τώρα όμως αναγράφω μόνο όσα μου φαίνονται αρκετά για να γίνουν κατανοητά τα κατορθώματα του Αλεξάνδρου: Το όρος Ταύρος αποτελεί το όριο της Ασίας· αρχίζει από τη Μυκάλη, το βουνό δηλαδή που είναι απέναντι στη νήσο Σάμο, και στη συνέχεια, αφού διαχωρίσει τη γη της Παμφυλίας και της Κιλικίας, εκτείνεται από εκεί προς την Αρμενία και από την Αρμενία κατευθύνεται προς τη Μηδία, περνά κοντά από τη χώρα των Πάρθων και των Χορασμίων και στη Βακτριανή ενώνεται με το όρος Παραπάμισο. [5.5.3] Το βουνό αυτό οι Μακεδόνες που εκστράτευσαν με τον Αλέξανδρο ονόμαζαν Καύκασο, επειδή, όπως λένε, ήθελαν έτσι να καταστήσουν ενδοξότερο τον Αλέξανδρο, ότι δήθεν έφθασε με τα όπλα νικητής και πέρα από τον Καύκασο. Το όρος αυτό αποτελεί ίσως συνέχεια του άλλου Καυκάσου, του Σκυθικού, όπως ακριβώς ο Ταύρος συνεχίζει αυτόν τον ίδιο τον Καύκασο. Για τον λόγο αυτό και εγώ ο ίδιος έχω ονομάσει το όρος αυτό Καύκασο προηγουμένως και θα τον αναφέρω με αυτό το όνομα στη συνέχεια.
[5.5.4] Ο Καύκασος αυτός φθάνει μέχρι τη μεγάλη θάλασσα που είναι προς τα ανατολικά και προς την Ινδία. Όλοι, λοιπόν, οι αξιόλογοι ποταμοί της Ασίας πηγάζουν από τον Ταύρο και τον Καύκασο. Άλλοι κατευθύνονται προς βορρά και από αυτούς άλλοι χύνονται στη Μαιώτιδα λίμνη και άλλοι στην Υρκανία θάλασσα όπως ονομάζεται, που είναι και αυτή κόλπος της μεγάλης θάλασσας. [5.5.5] Άλλοι ρέουν προς νότο, όπως είναι ο Ευφράτης και ο Τίγρης και ο Ινδός και ο Υδάσπης και ο Ακεσίνης και ο Υδραώτης και ο Ύφασης, καθώς και όλοι οι ποταμοί που βρίσκονται ανάμεσα σε αυτούς και τον Γάγγη ποταμό και εκβάλλουν όλοι αυτοί στη θάλασσα ή χύνονται σε έλη και γίνονται άφαντοι, όπως ακριβώς γίνεται άφαντος ο Ευφράτης ποταμός.
[5.6.1] Όποιος, λοιπόν, δέχεται αυτά για τη θέση της Ασίας, ότι δηλαδή ο Ταύρος και ο Καύκασος την χωρίζουν από τα δυτικά προς τα ανατολικά, γι᾽ αυτόν δύο είναι τα μεγαλύτερα τμήματα της Ασίας που σχηματίζονται από τον ίδιο τον Ταύρο, το ένα στραμμένο προς τον νότο και τον νότιο άνεμο και το άλλο προς τον βορρά και τον βόρειο άνεμο. [5.6.2] Από το νότιο τμήμα της Ασίας, που χωρίζεται πάλι και αυτό σε τέσσερα μέρη, ο Ερατοσθένης και ο Μεγασθένης θεωρούν ως μεγαλύτερο τμήμα τη χώρα των Ινδών. Ο Μεγασθένης που έζησε κοντά στον Σιβύρτιο, τον σατράπη της Αραχωσίας, αναφέρει ότι επισκέφθηκε πολλές φορές τον Σανδράκοττο, τον βασιλιά των Ινδών. Το μικρότερο τμήμα της Ασίας είναι εκείνο που διαχωρίζει ο Ευφράτης ποταμός μέχρι τη δική μας, τη μέσα θάλασσα. Τα δύο άλλα τμήματα της Ασίας, που βρίσκονται μεταξύ του Ευφράτη και του Ινδού, αν συνενωθούν και τα δύο, με δυσκολία μπορούν να συγκριθούν σε έκταση με τη χώρα των Ινδών. [5.6.3] Η μεγάλη θάλασσα αποτελεί το όριο της χώρας των Ινδών προς την ανατολή και τον ανατολικό άνεμο μέχρι τον νότο. Στον βορρά το όριο της Ινδίας είναι το όρος Καύκασος ως τη συμβολή του με τον Ταύρο. Και ο Ινδός ποταμός αποτελεί το όριο της χώρας προς τα δυτικά και τα βορειοδυτικά μέχρι τη μεγάλη θάλασσα. Το μεγαλύτερο μέρος της Ινδίας είναι πεδιάδα και σχηματίσθηκε, όπως συμπεραίνουν, από τις προσχώσεις των ποταμών, [5.6.4] γιατί και σε άλλες χώρες όσες πεδιάδες βρίσκονται κοντά στη θάλασσα είναι οι περισσότερες δημιουργήματα των ποταμών. Έτσι συμβαίνει από παλιά να παίρνουν οι χώρες το όνομά τους από τους ποταμούς, όπως π.χ. λέμε πεδιάδα του Έρμου ποταμού, ο οποίος πηγάζει από το όρος της Μητέρας Δινδυμήνης στην Ασία και εκβάλλει στη θάλασσα κοντά στην αιολική πόλη Σμύρνη. Άλλη πεδιάδα είναι του Κάυστρου, που είναι λυδική και παίρνει το όνομά της από ποταμό της Λυδίας και άλλη του Κάικου στη Μυσία και άλλη η καρική πεδιάδα του Μαιάνδρου, που εκτείνεται μέχρι την ιωνική πόλη Μίλητο.
[5.6.5] Οι ιστοριογράφοι Ηρόδοτος και Εκαταίος, εκτός βέβαια και είναι κάποιος άλλος και όχι ο Εκαταίος που έγραψε για την χώρα της Αιγύπτου, και οι δύο ονομάζουν ομόφωνα την Αίγυπτο «δώρο του ποταμού Νείλου». Ο Ηρόδοτος μάλιστα έχει αποδείξει με ασφαλή τεκμήρια ότι έτσι έχουν τα πράγματα, καθώς και ότι η ίδια η Αίγυπτος έλαβε ίσως το όνομά της από τον ποταμό. Ότι βέβαια τον παλαιό καιρό ο ποταμός ονομαζόταν Αίγυπτος, τον οποίο σήμερα οι Αιγύπτιοι και όσοι ζουν στην Αίγυπτο ονομάζουν Νείλο, επαρκή απόδειξη παρέχει ο Όμηρος, όταν λέει ότι ο Μενέλαος προσόρμισε τα πλοία του στις εκβολές του ποταμού Αιγύπτου. [5.6.6] Αν, λοιπόν, ένας μόνο ποταμός σε κάθε χώρα, και μάλιστα ποταμός όχι μεγάλος όπως οι προηγούμενοι, μπορεί να σχηματίσει μεγάλη έκταση γης εκβάλλοντας στη θάλασσα, καθώς μεταφέρει στην παραλία λάσπη και πηλό από εκεί όπου πηγάζει, δεν πρέπει ούτε και για τη χώρα των Ινδών να αμφιβάλλουμε ότι είναι πεδιάδα στο μεγαλύτερο μέρος της που σχηματίσθηκε από προσχώσεις των ποταμών. [5.6.7] Γιατί και αν ακόμη ενώσουμε τον Έρμο και τον Κάυστρο και τον Κάικο και τον Μαίανδρο ή και όσους άλλους ποταμούς της Ασίας χύνονται σε αυτήν εδώ τη μέσα θάλασσα, δεν μπορούν όλοι μαζί αυτοί να συγκριθούν ως προς την αφθονία του νερού με έναν από τους ποταμούς της Ινδίας και όχι μόνο με τον Γάγγη, τον μεγαλύτερο από όλους, με τον οποίο δεν μπορούν να συγκριθούν ούτε τα νερά του αιγυπτιακού Νείλου ούτε ο Ίστρος που διασχίζει την Ευρώπη. [5.6.8] Αλλά ούτε και τον Ινδό ποταμό φθάνουν σε μέγεθος και αν ακόμη συνενωθούν όλοι εκείνοι οι ποταμοί. Ο ποταμός αυτός, μεγάλος από τις πηγές του ακόμη, δέχεται το νερό δεκαπέντε ποταμών, που όλοι είναι από τους μεγαλύτερους της Ασίας, και έτσι επιβάλλοντας το όνομά του στη χώρα χύνεται στη θάλασσα. Ας αναφέρω προς το παρόν αυτά μόνο για τη χώρα των Ινδών και ας φυλάξω τα υπόλοιπα για το σύγγραμμά μου για την Ινδική.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου