Ιστορία της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας: Η συνάντηση της αρχαίας Ελληνικής με άλλες γλώσσες

9.4 Και πάλι για τα μυστικά της γλωσσικής επαφής

Σήμερα ακούγεται συχνά η έκφραση τρέχω το πρόγραμμα με αναφορά στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Αυτή είναι μια καινούργια έκφραση όπου το ρήμα τρέχω αποκτά μια νέα χρήση. Πρόκειται, βέβαια, για μετάφραση από τα αγγλικά (to run theprogram) και αυτό γιατί από τα αγγλικά προέρχεται η ορολογία της πληροφορικής. Στην περίπτωση αυτή ο δανεισμός δεν είναι «φανερός» αλλά «κρυφός»: δεν μπαίνει στη γλώσσα μια ξένη λέξη αλλά μια ξένη χρήση και έκφραση. 

Τέτοιου είδους δάνεια λέγονται μεταφραστικά δάνεια. Τα «φανερά» δάνεια, όπως μπαρ, πάρτι κλπ., είναι λοιπόν η «κορυφή του παγόβουνου». Υπάρχουν και τα «κρυφά» δάνεια, όπως το παράδειγμα που είδαμε, που αφορούν μεταφράσεις στα νέα ελληνικά ξένων εκφράσεων και χρήσεων. Πάρα πολλές εκφράσεις, αλλά και λέξεις, μπήκαν στα νέα ελληνικά από αυτό τον δρόμο. Θυμηθείτε τη λέξη διαμέρισμα που συζητήσαμε σε ένα προηγούμενο κεφάλαιο: πρόκειται, όπως λέγαμε, για την ακριβή μετάφραση του γαλλικού όρου appartement.

Κρυφός και φανερός δανεισμός, λοιπόν, δείχνουν ότι οι γλώσσες δεν «φοβούνται» τις επαφές. Και δεν τις «φοβούνται» γιατί είναι αναπόφευκτες και αναγκαίες. Επιπλέον, οι γλώσσες έχουν τους μηχανισμούς με τους οποίους προσαρμόζουν και κάνουν δικά τους τα δάνεια. Πόσοι από εμάς αναγνωρίζουν μια «ξένη» λέξη στις λέξεις σπίτι, καβγάς, μεράκι, τάβλι, φούρνος, χατίρι, κέφι, γάιδαρος, κορδόνι, μαρούλι, μπουκιά, σουβλάκι, παπούτσι, ρούχο, λεμόνι και πλήθος άλλες;