Μεταγενέστεροι μυθογράφοι, όπως ο Παλαίφατος, και ιστορικοί, όπως ο Πλούταρχος, προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τους μύθους της Κρήτης με περισσότερο ορθολογικούς όρους. Το ιδιο έγινε και με τον μύθο που θέλει τον Μίνωα να προσεύχεται στον Ποσειδώνα να στείλει από τη θάλασσα ένα σημάδι που θα επικύρωνε την εξουσία του στο νησί έναντι των αδελφών του. Γύρω από τον μύθο του αναδυόμενου ταύρου και την απροθυμία του Μίνωα να θυσιάσει το όμορφο ζώο μπλέκονται μια σειρά από μύθους παραβατικούς, όπως είναι ο έρωτας της Πασιφάης για τον ταύρο, η ένωσή της μαζί του με ένα τέχνασμα του Δαίδαλου και η γέννηση ενός μειξογενούς πλάσματος, του Μινώταυρου. Οι πιο ορθολογικές αναγνώσεις των μύθων απομακρύνουν το υπερφυσικό στοιχείο. Έτσι, διατυπώθηκαν οι εξής θεωρίες:
1. Ταύρος λεγόταν ένας πρίγκιπας της Κνωσού, ο οποίος, ύστερα από εκστρατεία στην Τύρο, έφερε την κόρη του βασιλιά, την Ευρώπη, αιχμάλωτη στην Κρήτη. Μαζί της απέκτησε τον Μίνωα. Υπήρξε ιδρυτής της Γόρτυνας.
2. Ταύρος λεγόταν ένας Κρήτας στρατηγός. Όταν ο Μίνωας διαφώνησε με τα αδέλφια του στο θέμα της εξουσίας, ζήτησε να έρθει σημάδι από τη θάλασσα που να επικυρώνει την ανωτερότητά του έναντι των άλλων. Το σημάδι δεν ήταν θεϊκό αλλά ο στρατηγός Ταύρος που εμφανίστηκε στο Κρητικό πέλαγος με πλοία και ένωσε τις δυνάμεις του με του Μίνωα. Έτσι ο Μίνωας βρέθηκε με μεγαλύτερη ισχύ και ανέλαβε την εξουσία.
3. Ο Πλούταρχος, στον Βίο του Θησέως (15-19), προσφέρει μιαν ευημεριστική ερμηνεία της πάλης του Θησέα με τον Μινώταυρο. Σύμφωνα με αυτή, ο Λαβύρινθος ήταν φρούριο που χρησιμοποιούνταν για φυλακή από την οποία δεν μπορούσε κανείς να διαφύγει. Όταν ο Μίνωας καθιέρωσε γυμνικούς αγώνες προς τιμήν του γιου του Ανδρόγεου, για τον οποίο πίστευε πως είχε θανατωθεί με δόλο στην Αθήνα, ορίζοντας ως έπαθλο τους νεαρούς Αθηναίους που ήταν έγκλειστοι στον Λαβύρινθο. Στους αγώνες αυτούς νίκησε ο κρητικός στρατηγός Ταύρος, με μεγάλη δύναμη στην αυλή του Μίνωα, παρέλαβε το έπαθλό του, τους αιχμάλωτους Αθηναίους, αλλά τους φερόταν με αλαζονεία και σκληρότητα. Και όχι μόνο σε αυτούς. Για να εκδικηθεί αυτόν τον Ταύρο, επιχείρησε εκστρατεία ο Θησέας εναντίον του, με την οποία δεν φαινόταν να διαφωνεί ο Μίνωας, μια και του δινόταν η ευκαιρία να απαλλαχτεί από έναν ενοχλητικό και ιδιαίτερα δυνατό αντίπαλο σε σχέση και με τη γυναίκα του Πασιφάη, προς την οποία ο Ταύρος είχε εκφράσει τον έρωτά του και η οποία δεν φαινόταν να προβάλλει ιδιαίτερες αντιστάσεις. Όταν ο Θησέας νίκησε τον Ταύρο σε αγώνα πάλης, ο Μίνωας κατήργησε τον φόρο που είχε επιβάλει στους Αθηναίους, του έδωσε μάλιστα για γυναίκα του την κόρη του Αριάδνη. Φυσικά, εμείς γνωρίζουμε την αθηναϊκή εκδοχή του μύθου, δουλεμένου μέσα σε ένα ευρύτερο μυθολογικό πλαίσιο, στο οποίο η δημοκρατική Αθήνα επεξεργαζόταν εκ νέου τους αρχαίους μύθους για τους δικούς της ιδεολογικούς σκοπούς.
4. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή ο Ταύρος ήταν ένας όμορφος νέος που τον είχε ερωτευτεί η Πασιφάη και με τον οποίο έσμιξε όταν ο Μίνωας υπέφερε από αφροδίσιο νόσημα που τον είχε προσβάλει και δεν του επέτρεπε να αποκτήσει παιδιά. Καρπός του έρωτά τους ήταν ο Αστέριος αλλά, επειδή έμοιαζε του Ταύρου, επονομάστηκε Μινώταυρος. Ο Μίνωας κατάλαβε ότι το παιδί δεν ήταν δικό του αλλά δεν το σκότωσε. Το άφησε στο βουνό να το μεγαλώσουν βοσκοί. Όταν το παιδί μεγάλωσε, δεν υπάκουε πια στους βοσκούς, έτσι ο Μίνωας αποφάσισε να τον συλλάβει. Εκείνος κρύφτηκε σε βαθιά σπηλιά, απ' όπου απέκρουε όσους τον καταδίωκαν. Έτσι, οι άνθρωποι απέκτησαν τη συνήθεια να του φέρνουν τροφή στο σπήλαιο, κατσίκες και πρόβατα. Εκμεταλλευόμενος την αγριότητά του, ο Μίνωας του έστελνε εγκληματίες για να τους σκοτώνει και αντιπάλους. Έτσι έστειλε και τον Θησέα, τον οποίο όμως η Αριάδνη εφοδίασε με ξίφος. Έτσι σκοτώθηκε ο Μινώταυρος.
5. Μια τελευταία εκδοχή θέλει τον Μινώταυρο να γίνεται στρατηγός που μαζί με άλλους Κρήτες ακολούθησε τον Διόνυσο στις Ινδίες. Ύστερα πήγε στους Μασσαγέτες, κοντά στον ποταμό Φάση, όπου σκοτώθηκε. Για να τον τιμήσουν είπαν Ταυρίδα ένα μέρος της Κολχίδας.
Όπως και να διαβάσει κανείς τον μύθο του Ταύρου, παραμένει η διαπίστωση ότι ο ταύρος και τα κέρατα αποτελούν χαρακτηριστικό μέρος του κρητικού πολιτισμού. Το φανερώνουν τα ταυροκαθάψια, τα ρυτά σε σχήμα κεφαλής ταύρου, τα διακοσμητικά, με ποικίλα υλικά, σε ποικίλα μεγέθη και για διάφορες χρήσεις, κέρατα…
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου