ΟΜΗΡΟΣ: Ὀδύσσεια (11.281-11.332)

Καὶ Χλῶριν εἶδον περικαλλέα, τήν ποτε Νηλεὺς

γῆμεν ἑὸν διὰ κάλλος, ἐπεὶ πόρε μυρία ἕδνα,
ὁπλοτάτην κούρην Ἀμφίονος Ἰασίδαο,
ὅς ποτ᾽ ἐν Ὀρχομενῷ Μινυείῳ ἶφι ἄνασσεν·
285 ἡ δὲ Πύλου βασίλευε, τέκεν δέ οἱ ἀγλαὰ τέκνα,
Νέστορά τε Χρομίον τε Περικλύμενόν τ᾽ ἀγέρωχον.
τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ ἰφθίμην Πηρὼ τέκε, θαῦμα βροτοῖσι,
τὴν πάντες μνώοντο περικτίται· οὐδέ τι Νηλεὺς
τῷ ἐδίδου ὃς μὴ ἕλικας βόας εὐρυμετώπους
290 ἐκ Φυλάκης ἐλάσειε βίης Ἰφικληείης
ἀργαλέας· τὰς δ᾽ οἶος ὑπέσχετο μάντις ἀμύμων
ἐξελάαν· χαλεπὴ δὲ θεοῦ κατὰ μοῖρα πέδησε,
δεσμοί τ᾽ ἀργαλέοι καὶ βουκόλοι ἀγροιῶται.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ μῆνές τε καὶ ἡμέραι ἐξετελεῦντο
295 ἂψ περιτελλομένου ἔτεος καὶ ἐπήλυθον ὧραι,
καὶ τότε δή μιν λῦσε βίη Ἰφικληείη,
θέσφατα πάντ᾽ εἰπόντα· Διὸς δ᾽ ἐτελείετο βουλή.
Καὶ Λήδην εἶδον, τὴν Τυνδαρέου παράκοιτιν,
ἥ ῥ᾽ ὑπὸ Τυνδαρέῳ κρατερόφρονε γείνατο παῖδε,
300 Κάστορά θ᾽ ἱππόδαμον καὶ πὺξ ἀγαθὸν Πολυδεύκεα,
τοὺς ἄμφω ζωοὺς κατέχει φυσίζοος αἶα·
οἳ καὶ νέρθεν γῆς τιμὴν πρὸς Ζηνὸς ἔχοντες
ἄλλοτε μὲν ζώουσ᾽ ἑτερήμεροι, ἄλλοτε δ᾽ αὖτε
τεθνᾶσιν· τιμὴν δὲ λελόγχασιν ἶσα θεοῖσι.
305 Τὴν δὲ μέτ᾽ Ἰφιμέδειαν, Ἀλωῆος παράκοιτιν,
ἔσιδον, ἣ δὴ φάσκε Ποσειδάωνι μιγῆναι,
καί ῥ᾽ ἔτεκεν δύο παῖδε, μινυνθαδίω δὲ γενέσθην,
Ὦτόν τ᾽ ἀντίθεον τηλεκλειτόν τ᾽ Ἐφιάλτην,
οὓς δὴ μηκίστους θρέψε ζείδωρος ἄρουρα
310 καὶ πολὺ καλλίστους μετά γε κλυτὸν Ὠρίωνα·
ἐννέωροι γὰρ τοί γε καὶ ἐννεαπήχεες ἦσαν
εὖρος, ἀτὰρ μῆκός γε γενέσθην ἐννεόργυιοι.
οἵ ῥα καὶ ἀθανάτοισιν ἀπειλήτην ἐν Ὀλύμπῳ
φυλόπιδα στήσειν πολυάϊκος πολέμοιο.
315 Ὄσσαν ἐπ᾽ Οὐλύμπῳ μέμασαν θέμεν, αὐτὰρ ἐπ᾽ Ὄσσῃ
Πήλιον εἰνοσίφυλλον, ἵν᾽ οὐρανὸς ἀμβατὸς εἴη.
καί νύ κεν ἐξετέλεσσαν, εἰ ἥβης μέτρον ἵκοντο·
ἀλλ᾽ ὄλεσεν Διὸς υἱός, ὃν ἠύκομος τέκε Λητώ,
ἀμφοτέρω, πρίν σφωϊν ὑπὸ κροτάφοισιν ἰούλους
320 ἀνθῆσαι πυκάσαι τε γένυς εὐανθέϊ λάχνῃ.
Φαίδρην τε Πρόκριν τε ἴδον καλήν τ᾽ Ἀριάδνην,
κούρην Μίνωος ὀλοόφρονος, ἥν ποτε Θησεὺς
ἐκ Κρήτης ἐς γουνὸν Ἀθηνάων ἱεράων
ἦγε μέν, οὐδ᾽ ἀπόνητο· πάρος δέ μιν Ἄρτεμις ἔκτα
325 Δίῃ ἐν ἀμφιρύτῃ Διονύσου μαρτυρίῃσι.
Μαῖράν τε Κλυμένην τε ἴδον στυγερήν τ᾽ Ἐριφύλην,
ἣ χρυσὸν φίλου ἀνδρὸς ἐδέξατο τιμήεντα.
πάσας δ᾽ οὐκ ἂν ἐγὼ μυθήσομαι οὐδ᾽ ὀνομήνω
ὅσσας ἡρώων ἀλόχους ἴδον ἠδὲ θύγατρας·
330 πρὶν γάρ κεν καὶ νὺξ φθῖτ᾽ ἄμβροτος. ἀλλὰ καὶ ὥρη
εὕδειν, ἢ ἐπὶ νῆα θοὴν ἐλθόντ᾽ ἐς ἑταίρους
ἢ αὐτοῦ· πομπὴ δὲ θεοῖς ὑμῖν τε μελήσει.»

***

Είδα μετά πεντάμορφη τη Χλώρη, που κάποτε ο Νηλέας
την έκανε δική του, δίνοντας δώρα αμέτρητα στη νύφη.
Ήταν η πιο μικρή του κόρη, του Αμφίονα, γιου του Ιάσου,
που άλλοτε βασίλευε στους Μίνυες του Ορχομενού.
Η Χλώρη όμως έγινε βασίλισσα στην Πύλο
και στον Νηλέα χάρισε τρία παλληκάρια,
τον Νέστορα, τον Χρόμιο, αγέρωχο τον Περικλύμενο.
Του γέννησε και την Πηρώ, κοπέλα ασυναγώνιστη,
που ο κόσμος θαύμαζε την τόση ομορφιά της
κι όλοι από γύρω δήλωναν μνηστήρες.
Μόνο που ο Νηλεύς αρνιόταν να τη δώσει σ᾽ άλλον,
παρά σ᾽ εκείνον που θα πήγαινε να αρπάξει,
290 να φέρει απ᾽ τη Φυλάκη τα αδάμαστα γελάδια
του Ιφικλή — με τα στριφτά τους κέρατα, το μέτωπό τους το φαρδύ.
Ένας μονάχα μάντης άψογος του υποσχέθηκε πως θα τα φέρει,
όμως κι αυτόν τον έδεσε μοίρα θεού· δεσμοί ακατάλυτοι
κι άγριοι βουκόλοι στους αγρούς.
Αλλ᾽ όταν πια μήνες και μέρες συμπληρώθηκαν,
ο χρόνος γύρισε και έφερε πάνω τον ξανθόν Απρίλη,
τότε επιτέλους τον λευτέρωσε ο βίαιος Ιφικλής τον μάντη,
που του φανέρωσε της μοίρας τα καθέκαστα —
και συντελέστηκε η βουλή του Δία.
Είδα τη Λήδα, που πλάγιαζε στην κλίνη του Τυνδάρεου
και γέννησε μαζί του δυο παλληκάρια,
300 τον καβαλάρη Κάστορα, τον έξοχο πυγμάχο Πολυδεύκη·
δίδυμους, που τους έχει ζωντανούς η γη με τα πολλά γεννήματα
στα βάθη της, αφού ο Ζευς τούς κάνει την τιμή
να αλλάζουν μοίρα μέρα παρά μέρα, τη μια να ζουν, την άλλη
να πεθαίνουν· και τους δοξάζει ο κόσμος, σαν θεούς.
Είδα την Ιφιμέδεια, του Αλωέα ομόκλινη,
που μου καυχήθηκε πως αγαπήθηκε από τον Ποσειδώνα,
και γέννησε δυο γιους, όμως δεν έζησαν πολύ,
τον Ώτο ισόθεο, τον Εφιάλτη διαβόητο:
πανύψηλους — άλλους ψηλότερους δεν έθρεψε η γη με τα γεννήματά της·
310 πανέμορφους — μόνο ο ωραίος Ωρίων τούς ξεπέρασε.
Στα εννιά τους μόλις χρόνια είχανε φάρδος εννιά πήχες,
έριξαν μπόι εννιά οργιές.
Ήσαν αυτοί που απείλησαν στον Όλυμπο τους αθανάτους,
να ανοίξουν μάχη κι άγριο πόλεμο· ψήλωσε ο νους τους
και πεθύμησαν να βάλουν πάνω στον Όλυμπο την Όσσα,
πάνω στην Όσσα το ανεμοδαρμένο Πήλιο,
θέλοντας να ανεβούν στον ουρανό.
Και θα το είχαν ίσως κατορθώσει, αν έφταναν
ως την ακμή της νιότης τους, αλλά τους πρόλαβε
ο γιος του Δία, γέννημα της καλλίκομης Λητώς,
που τους αφάνισε τους δυο μεμιάς, προτού το χνούδι ανθίσει
320 κάτω από τους κροτάφους, προτού σκεπάσουν με σγουρά τα μάγουλά τους.
Είδα μετά τη Φαίδρα, την Πρόκριδα, την όμορφη Αριάδνη,
κόρη του Μίνωα με τις κακές βουλές, που κάποτε ο Θησέας
την άρπαξε απ᾽ την Κρήτη και θέλησε στον λόφο να τη φέρει
της ιερής Αθήνας· μα δεν το χάρηκε, γιατί τον πρόλαβε
και τη σκοτώνει η Άρτεμη, στη Δία τη θαλασσοφίλητη,
με συνεργό τον Διόνυσο που τη μαρτύρησε.
Τη Μαίρα είδα, την Κλυμένη, τη διαβόητη Εριφύλη,
που πρόδωσε τον άντρα της για το πολύτιμο χρυσάφι.
Όμως θα σταματήσω, έτσι κι αλλιώς δεν θα μπορούσα
όλες τους να τις πω και να τις ονομάσω, όσες και πόσες
είδα γυναίκες ή θυγατέρες διάσημων ηρώων —
330 πιο πριν θα τέλειωνε αυτή η θεσπέσια νύχτα.
Ώρα λοιπόν να κοιμηθούμε· ή κατεβαίνω
στο γρήγορο καράβι πλάι στους συντρόφους, εκτός κι αν
με κοιμίσετε εδώ· όσο για το ταξίδι μου, είναι στο χέρι
των θεών, και στο δικό σας, πώς θα το φροντίσετε.»

Διαίσθηση: Η νευροεπιστήμη εξηγεί τι είναι και αν μπορούμε να βασιστούμε σε αυτή για να παίρνουμε αποφάσεις

Στον δυτικό κόσμο, όπου τις τελευταίες δεκαετίες ο αναλυτικός τρόπος σκέψης προωθείται σταθερά, το να βασίζεται κανείς στη διαίσθησή του, αντιμετωπίζεται με δυσπιστία. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η εξέλιξη μας οδήγησε από την πρωτόγονη και θρησκευτική σκέψη στην αναλυτική και επιστημονική, φτάνοντας να θεωρούν τα συναισθήματα και τη διαίσθηση λανθασμένα και παράξενα εργαλεία.

Ωστόσο, η διαίσθηση δεν είναι ένα «προϊόν» αντιεπιστημονικής σκέψης αλλά αποτέλεσμα πολλών επεξεργασιών που συμβαίνουν στον εγκέφαλό μας.

Έρευνες δείχνουν ότι ο εγκέφαλος είναι μια μηχανή που κάνει προβλέψεις, καθώς συγκρίνει συνέχεια τις πληροφορίες που λαμβάνει από τις αισθήσεις και τις τρέχουσες εμπειρίες, με τις αποθηκευμένες γνώσεις και αναμνήσεις προηγούμενων εμπειριών και προβλέπει τι θα επακολουθήσει. Αυτό διασφαλίζει ότι ο εγκέφαλος είναι πάντοτε προετοιμασμένος, να αντιμετωπίσει κάθε τρέχουσα κατάσταση, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Όταν συμβαίνει κάτι που δεν έχει προβλεφθεί, ο εγκέφαλος ενημερώνει τα γνωστικά του μοντέλα. Η αντιστοίχιση των προηγούμενων μοντέλων και της τρέχουσας εμπειρίας γίνεται αυτόματα και υποσυνείδητα.

Αν από την αντιστοίχιση που θα κάνει ο εγκέφαλος προκύψει σημαντική ταύτιση ή αναντιστοιχία αλλά αυτό δεν έχει φτάσει ακόμη στη συνειδητή επίγνωση τότε, εμφανίζεται η διαίσθηση. Όσο μεγαλύτερη είναι η εμπειρία σε κάποιο συγκεκριμένο τομέα τόσες περισσότερες πληροφορίες έχει ο εγκέφαλος για να συγκρίνει την τρέχουσα εμπειρία και τόσο πιο αξιόπιστες είναι οι διαισθήσεις. Αυτό σημαίνει ότι, όπως συμβαίνει και με τη δημιουργικότητα, η διαίσθηση μπορεί να βελτιωθεί με την εμπειρία.

Στην Ψυχολογία, αναγνωρίζονται δύο γενικοί τρόποι σκέψης: Η διαισθητική σκέψη που είναι αυτόματη, γρήγορη και υποσυνείδητη και η αναλυτική σκέψη που είναι λογική, σκόπιμη, αργή και συνειδητή.

Και ενώ πολλοί πιστεύουν ότι, αυτά τα είδη σκέψης είναι αντίθετα και ο τρόπος που λειτουργούν δεν μπορεί να αλλάξει, μία πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η αναλυτική και η διαισθητική σκέψη δεν συσχετίζονται και επομένως, μπορούν να συμβαίνουν ταυτόχρονα, συμπληρώνοντας η μία την άλλη ή λειτουργώντας συντονισμένα. Πόσες επιστημονικές έρευνες, ιδέες και υποθέσεις, δεν ξεκίνησαν με μια διαίσθηση και αργότερα επικυρώθηκαν μέσω δοκιμών και αναλύσεων!

Ωστόσο, τι πρέπει να κάνουμε όταν έχουμε να πάρουμε μια σοβαρή απόφαση; Θα μπορούσαμε απλά να βασιστούμε στη διαίσθησή μας;

Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Η διαίσθηση βασίζεται σε εξελικτικά παλαιότερη, αυτόματη και γρήγορη επεξεργασία και γι’ αυτό μπορεί να λάβει λανθασμένες οδηγίες, όπως είναι για παράδειγμα, οι γνωστικές προκαταλήψεις.

Οι γνωστικές προκαταλήψεις είναι συστηματικά λάθη στη σκέψη, που συμβαίνουν αυτόματα. Αν όμως, εξοικειωθεί κανείς με τις κοινές γνωστικές προκαταλήψεις, μπορεί να μάθει να τις εντοπίζει, σε μελλοντικές περιπτώσεις.

Επίσης, επειδή η διαίσθηση βασίζεται στην γρήγορη επεξεργασία που είναι αρχαία, συμβαίνει κάποιες φορές να είναι ξεπερασμένη.

Έτσι, όταν βρίσκεστε μπροστά στη λήψη μιας απόφασης που βασίζεται στη δική σας εκτίμηση, αναρωτηθείτε:

1. Η διαίσθησή σας έχει εκτιμήσει σωστά την κατάσταση;

2. Πρόκειται για μια εξελικτική παλιά ή νέα κατάσταση;

3. Υπάρχουν γνωστικές προκαταλήψεις;

4. Έχετε εμπειρία ή εξειδίκευση σε τέτοιου είδους καταστάσεις;

Αν είναι εξελικτική, παλιά, εμπεριέχει γνωστική προκατάληψη και δεν έχετε κάποια εξειδίκευση σε αυτό, τότε προτιμήστε να βασιστείτε στην αναλυτική σκέψη. Διαφορετικά, βασιστείτε στη διαίσθησή σας.

Είναι πλέον καιρός, να σταματήσουμε να βλέπουμε τη διαίσθηση με καχυποψία και να τη δούμε έτσι όπως είναι: ένας αυτόματος, γρήγορος και υποσυνείδητος τρόπος επεξεργασίας, που μπορεί να μας δίνει πολλές και χρήσιμες πληροφορίες, που η αναλυτική σκέψη δεν μπορεί να μας δώσει και επίσης να αποδεχθούμε ότι, αυτά τα δύο είδη σκέψης μπορεί να συμβαίνουν μαζί και να συνεργάζονται, κάθε φορά που βρισκόμαστε μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις και πρέπει να πάρουμε σοβαρές αποφάσεις.

Όσα δώσεις στο παιδί σου μέχρι τα 6, καθορίζουν την υπόλοιπη ζωή του

Έρευνες, μελέτες και σιγά σιγά η εμπειρία των προηγούμενων γενεών πιστοποιούν πια πως τα 6 πρώτα χρόνια ζωής ενός παιδιού προδιαγράφουν το μέλλον του.

Η υγιεινή διατροφή, τα πλούσια ερεθίσματα αλλά κυρίως η αγάπη των γονιών, ειδικά σε αυτά τα σημαντικά 6 χρόνια της ζωής, είναι ικανά ακόμα και να απενεργοποιήσουν τα γονίδια εκείνα που σχετίζονται με κάθε είδους ασθένεια, σωματική ή ψυχική. Τα νέα στοιχεία, κάνουν σκόνη την θεωρία που θέλει τα γονίδιά μας να είναι αυτά που κάνουν καθολικό κουμάντο. Τώρα ξέρουμε πως το περιβάλλον και ο τρόπος που μεγαλώνουμε είναι αυτά που μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή μας. Αυτό δεν σημαίνει πως τα γονίδια δεν παίζουν το ρόλο τους, δεν ορίζουν όμως μόνο αυτά τη εξέλιξη της προσωπικότητάς μας.

Όπως και να έχει, το βασικό είναι πως επιβεβαιώνεται αυτό που όλοι υποψιαζόμασταν: πως η προσοχή, η αγάπη και η φροντίδα που δίνουμε σε ένα παιδί από τα πρώτα χρόνια της ζωής του καθορίζει σε τεράστιο βαθμό τη ζωή τους και ουσιαστικά αποτελεί ένα σημαντικό κληροδότημά μας προς εκείνα.

Στα πρώτα χρόνια της ζωής του το παιδί είναι όπως το μαλακό κερί, όπως το μαργαριτάρι, όπως η ζωγραφική, όπως η κατασκευή των αγαλμάτων. Κατ’ επέκτασιν, οι γονείς γίνονται ζωγράφοι, καλλιτέχνες, αγαλματοποιοί και κατασκευάζουν αυριανούς ανθρώπους.

Παλαιότερα τα παιδιά αντιμετωπίζονταν ή αδιάφορα ή στην καλύτερη περίπτωση ως μικρογραφία ενήλικα. Στην πορεία, άρχισε να αντιμετωπίζεται με μεγάλη προσοχή, γιατί το σημερινό παιδί είναι ο πρόδρομος του αυριανού ενήλικα. Το ψυχικά υγιές παιδί έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να είναι αύριο ένας υγιής ενήλικας. Αντίστοιχα, το κακοποιημένο και τραυματισμένο παιδί έχει μεγάλες πιθανότητες να είναι αύριο ένας προβληματικός, αντικοινωνικός και παραβατικός ενήλικας. Η ανατροφή και η διαπαιδαγώγηση του παιδιού από τα πρώτα χρόνια της ζωής του είναι μια υπερβολικά υπεύθυνη, επίπονη, χρονοβόρα και δύσκολη διαδικασία η οποία απαιτεί την ευαισθητοποίηση των γονέων, την αυταπάρνησή τους και την υπομονή τους. Πέρα από το ότι ολοκληρώνει τη μητέρα και τον πατέρα ως άτομα, προδιαγράφει τις σχέσεις των ανθρώπων του αύριο.

Ανατρέφω ένα παιδί, θα πει στην πράξη ότι το μορφώνω. Η μητέρα είναι εκείνη που το εκπαιδεύει πως να πίνει νερό από το ποτήρι, πως να τρώει με το κουτάλι και το πιρούνι, πως να ντύνεται μόνο του, να πηγαίνει στην τουαλέτα. Επίσης, εκείνη το μαθαίνει να τακτοποιεί τα παιχνίδια του, να τα μοιράζεται με τα άλλα παιδιά και να σέβεται τα δικαιώματα του άλλου. Η μητέρα διδάσκει το παιδί της με διάφορους τρόπους. Χρησιμοποιεί το λόγο, την επίδειξη, του παραστέκεται με τη σωματική της δύναμη. Αν θέλει, όμως, να πετύχει στο έργο της, επιβάλλεται να προσαρμόζει τις προσδοκίες της σ’ αυτά που σωματικά, ψυχολογικά και διανοητικά, μπορεί το παιδί να μάθει. Είναι σημαντικό για τη μητέρα να γνωρίζει το ίδιο της το παιδί. Να ξέρει σε ποιο σημείο ανάπτυξης βρίσκεται κι αν είναι έτοιμο να μάθει, αυτό που προσπαθεί να του διδάξει.

Ο πιο εκδηλωτικός τρόπος να μεταδώσουμε την αγάπη μας στο παιδί είναι η σωματική επικοινωνία. Κι όταν λέμε σωματική επικοινωνία, εννοούμε ένα χάιδεμα, ένα αγκάλιασμα, το ενθαρρυντικό χτύπημα στην πλάτη ή και ένα απλό άγγιγμα του παιδιού. Το παιδί που μεγαλώνει σε ένα σπίτι όπου οι γονείς χρησιμοποιούν την οπτική και σωματική επικοινωνία, αισθάνεται άνετα με τον εαυτό του και με τους άλλους, και συνεπώς, θα είναι αγαπητό και θα έχει αυτοσεβασμό. Κατ’ αυτό τον τρόπο το παιδί μπορεί να γεμίσει το συναισθηματικό του δοχείο. Επίσης, η συμμετοχή του πατέρα στη φροντίδα του παιδιού και η συναισθηματική στήριξη στη σύζυγό του ενισχύει σημαντικά τη συζυγική και οικογενειακή αρμονία, ενισχύοντας τους δεσμούς τόσο με το παιδί όσο και με τη σύντροφό του.

“Ιδανικοί” γονείς θεωρούνται, όσοι συνδυάζουν την έκδηλη στοργή και την ενθάρρυνση για αυτονομία. «Το πολύ μικρό παιδί μπορεί να έχει ανάγκη από τη συνεχή φροντίδα, όσο μεγαλώνει όμως, ο γονιός οφείλει να το απελευθερώνει σιγά – σιγά, χωρίς να διακόπτεται η αμοιβαία αγάπη και να το οδηγεί στη συναισθηματική και πνευματική ανεξαρτησία. Η γονεϊκή αγάπη που πνίγει τα παιδιά, τη στιγμή που αυτά έχουν ανάγκη να βγουν έξω από την οικογενειακή “φωλιά”, μοιάζει με τα δέντρα που φυτεύουμε, για να προστατεύσουμε το σπίτι από τον ήλιο και που, τελικά, μεγαλώνουν τόσο πολύ και ευδοκιμούν τόσο, ώστε πρέπει να τα κλαδέψουμε, αν δεν θέλουμε να πεθάνουμε από ασφυξία».

Όσα κάνουμε, όσα λέμε, από ένα απλό νανούρισμα, μέχρι ένα χαδί, από ένα «μη» μέχρι ένα «μπράβο» στο πρώτο δειλό βήμα, καταγράφονται στο μυαλό και την ψυχή του παιδιού. Και παρόλο που ως ενήλικες αδυνατούμε να χρησιμοποιήσουμε σε συνειδητό επίπεδο όλες τις πληροφορίες εκείνες που συλλέξαμε στην πρώιμη παιδική ηλικία, αυτές οι μνήμες είναι υπαρκτές και ασκούν πάνω μας επιρροή σε ασυνείδητο επίπεδο.

Γι’ αυτό οφείλουμε σαν γονείς να γεμίσουμε τον κόσμο του τόσο μικρού αυτού ανθρώπου με όμορφες εικόνες και τρυφερά συναισθήματα, ώστε όταν έρθει ο καιρός να «ανασύρει» όλο αυτό του υλικό για να προχωρήσει, να «βρει» στοιχεία που θα τον κάνουν έναν μαχητή της ζωής και όχι ένα φερέφωνο των γονεικών προσδοκιών.

Ό,τι δεν ήταν να συμβεί, άστο στην μοίρα του και τράβα παρακάτω

Κάποιοι άνθρωποι, είναι κομμάτια μιας ιστορίας που γράφτηκε για να τελειώσει αλλά το τέλος ξέχασε να γραφτεί. Κι έτσι μένουν μισοί, περιμένοντας κάτι.

Περιμένοντας κάποιον.

Κάποιον να τους γράψει ένα τέλος που να τους αξίζει ή να τους δώσει ένα δρόμο να περπατήσουν που να τους αξίζει.

Αν είναι όμως να μην του αξίζει άστο, άσε την χωρίς τέλος την ιστορία.
Το προτιμά.

Άλλωστε έμαθαν αυτοί οι άνθρωποι.
Έμαθαν να μπαίνουν στην ζωή τους διάφοροι κάνοντας θόρυβο και να χάνονται στα κρυφά, χωρίς λέξεις, χωρίς ματιές, χωρίς ένα φιλί για το τέλος.
Άνθρωποι μουντοί, σε σχέσεις θολές.
Άνθρωποι που έμαθαν σε μια βολή κι από εκεί δεν τόλμησαν ποτέ να ξεμυτίσουν μην τύχει και ταράξουν την ψεύτικη γαλήνη τους.
Άνθρωποι που ένα πρωί ξυπνάνε και κάθε τι παλιό τους φαίνεται ξένο και το κοιτάνε σαν να μην το αναγνωρίζουν πια.
Άνθρωποι που τρομάζουν στην σκέψη του καινούριου.
Άνθρωποι που έχουν κάνει την συνήθεια ασπίδα τους και την ρουτίνα δίχτυ ασφαλείας τους.
Κι όμως ακόμα κι εκείνοι, ένα πρωί ξυπνάνε και το «μέχρι σήμερα» δεν τους κάνει πια.
Τα ρούχα τους είναι στενά και οι μάσκες τους έχουν φαρδύνει και πέφτουν.
Τώρα πια δεν έχουν ρόλο να υποδυθούν.
Δεν έχουν κοινό να τους χειροκροτήσει.
Δεν έχουν μείνει άλλα ψέματα να ειπωθούν κι άλλες αλήθειες να δουν το φως της μέρας.
Τώρα πια, είναι μόνοι με παρέα τους την ζεστασιά της συνήθειας.
Κάποιοι, λίγοι, θα σκεφτούν να αποδράσουν από αυτό κι άλλοι θα κρυφτούν για να ξεγελάσουν άλλη μια φορά την ίδια τους την ζωή.
Σε μια ζωή που είναι μία, μοναδική και δεν έχεις τρόπο να την γυρίσεις πίσω, τις εκπτώσεις φρόντισε να μην τις κάνεις στα αισθήματα.

Οι υποχωρήσεις κι οι συμβιβασμοί μπορεί να μοιάζουν δύσκολη εξίσωση μα είναι απαραίτητοι για να πας στην επόμενη πράξη.
Χτίσε γέφυρες εκεί που αξίζει και τις άλλες τις σάπιες, κάψε τες!
Βάλτους φωτιά και μην αφήσεις τίποτα όρθιο.
Μην ψάχνεις πάντα σε κάποιον άλλο την αδικία και τον πόνο.
Αν δεν αδικήσεις εσύ τον εαυτό σου, δεν θα σε αδικήσει κανείς.
Αν δεν πονέσεις εσύ τον εαυτό σου, δεν θα σε πονέσει κανείς.
Κι όταν δεν ήταν να συμβεί, άστο στην μοίρα του και τράβα παρακάτω.
Κάποια όνειρα δεν ήταν να γίνουν ζωή κι όσο με πάθος προσπαθείς να τους δώσεις ζωή, τόση ζωή χάνεις!

Γίνει η μοίρα σου κι όχι η εμμονή σου!

Η χειρότερη μοναξιά είναι αυτή που βιώνουμε με τους «δικούς μας ανθρώπους»

Περνάν αρκετά χρόνια ώστε να καταφέρει κάποιος να ερμηνεύσει την πραγματική διάσταση που έχει η λέξη μοναξιά μέσα στη ζωή του, την καθημερινότητα του αλλά και την δουλειά του. Η μοναξιά δεν είναι κάτι το οποίο φοβάσαι ότι μπορεί να μεταδοθεί, αλλά σίγουρα φοβάσαι ώστε να μην σου συμβεί.

Ο καθένας βιώνει την ανάλογη περίοδο στη ζωή του και αυτό που ακούγεται συνήθως είναι πως η μοναξιά είναι ένα συναίσθημα της εγκατάλειψης από τους άλλους. Αν κάποιος όμως μείνει μόνο σε αυτή την ιδέα δεν καταφέρνει να δει πως η μοναξιά στη ζωή ενός ανθρώπου, μπορεί να προκληθεί ακόμα και όταν είναι καθημερινά με τους δικούς του ανθρώπους.

Μια υγιείς κατάσταση είναι να καταφέρνει κάποιος να μοιράζεται με τους γύρω του συναισθήματα, ιδέες, απόψεις αλλά και να υπάρχει η δυναμική μέσα στο άτομο να ακούει τις συμβουλές, να τις σέβεται και να τις λαμβάνει σοβαρά σε περίπτωσή που πρόκειται να τις ακολουθήσει.

Όμως αυτό δεν συμβαίνει πάντα, καθώς ακόμα και οι πιο στενοί μας άνθρωποι δεν καταφέρνουν να μας βοηθούν με την παρουσία τους, αφού αντί να μας δείξουν το ενδιαφέρον τους, βρίσκονται δίπλα μας σαν αόρατες φιγούρες όπου στέκονται με ένα κινητό στο χέρι, χαζεύουν τηλεόραση ενώ τους μιλάμε, μας λένε το δικό τους πρόβλημα αλλά δεν κάθονται να ασχοληθούν με κάποιο δικό μας , πόσο μάλλον να μας συμβουλέψουν και όλος τυχαία δεν έχουν ποτέ χρόνο να βγουν μια βόλτα μαζί μας, γιατί όλο και κάτι θα έχουν να κάνουν η δεν θα έχουν όρεξη.

Αυτό πιστεύω πως είναι χειρότερη μοναξιά και από το να είσαι απόλυτα μόνος σου σε ένα δωμάτιο. Είναι πολύ σκληρό και άσχημο συναίσθημα να έχεις δικούς σου ανθρώπους γύρω σου, όπου δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για εσένα και σε αφήνουν στο περιθώριο.

Οι λεγόμενοι άνθρωποι γλάστρες δεν φέρνουν χαρά και παρέα στο άτομο που τους έχει ανάγκη, πάρα μόνο κενό και πρέπει είτε να τους μιλήσουμε ώστε να αλλάξουν συμπεριφορά απέναντι μας είτε να τους απομακρύνουμε εμείς οι ίδιοι από την ζωή μας και να αναζητήσουμε νέους φίλους και παρέες που θα αξίζουν πραγματικά και πάντα θα μας ακούνε, ώστε να μην ξανά χρειαστεί να βιώσουμε αυτό το βαρύ συναίσθημα.

Δεν είναι κάποια μόδα η μοναξιά και ούτε μπορεί να κρυφτεί στο πρόσωπο ενός ανθρώπου όσο και αν προσπαθεί, γι’ αυτό να ξέρεις πως το άτομο που θα καταλάβει αμέσως πως περνάς μια μοναχική περίοδο στη ζωή σου, είναι εκείνο που σε κοίταξε στα μάτια και σου έδωσε πραγματική σημασία, οπότε φρόντισε να επιλέγεις τέτοιους ανθρώπους για να βρίσκονται πλάι σου.

Αυτά ζητάμε από σένα εμείς, οι φίλοι σου, αυτά σου ταιριάζουν, γι’ αυτά γεννήθηκες

Επειδή όμως τα γηρατειά δεν έχουν όλα τα κακά, κατά τον Ευριπίδη, ούτε και η βλακεία των φίλων, πρέπει να βλέπει κανείς όχι μόνο τα σφάλματα αλλά και τις επιτυχίες τους και, μα τον Δία, να τους επαινεί αρχικά, έπειτα όμως, όπως ο σίδηρος πήζει με το πάγωμα και επιδέχεται τη στόμωση, αφού πρώτα διασταλεί και μαλακώσει με τη θερμότητα, έτσι και στους φίλους, χαλαροί καθώς είναι και θερμοί από τους επαίνους, μπορεί εύκολα κανείς να εφαρμόσει την παρρησία, σαν εμβάπτιση στο κατάλληλο υγρό. Παρουσιάζεται, πράγματι, η ευκαιρία να πει κανείς: “Αξίζουν άραγε αυτά να παραβληθούν με εκείνα; Βλέπεις τι καρπούς αποδίδει το καλό; Αυτά ζητάμε από σένα εμείς, οι φίλοι σου, αυτά σου ταιριάζουν, γι’ αυτά γεννήθηκες. 

Τα άλλα πρέπει να ριχτούν
στα βουνά ή στο κύμα της πολύβουης θάλασσας (ΟΜΗΡΟΣ).

Τίποτε άλλο δεν προσφέρεται περισσότερο για να λυπήσει όσο το δυνατόν λιγότερο τον αποδέκτη της παρρησίας και να το θεραπεύσει όσο το δυνατόν καλύτερα από το να μετριάζει κανείς την οργή στη συμπεριφορά του και να αντιμετωπίζει καλοπροαίρετα όσους κάνουν λάθη.

Επομένως, δεν πρέπει ούτε να τους επικρίνει κανείς άγρια, αν αρνούνται (τα λάθη τους), ούτε να τους εμποδίζει, αν θέλουν να απολογηθούν, αλλά και δικαιολογίες εύσχημες να τους βοηθάει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να βρουν και να απορρίπτει τη χειρότερη εξήγηση της πράξης τους, προτείνοντάς τους άλλη πιο μετριοπαθή, όπως ο Έκτωρ,

Τρελέ, καλό δεν είναι να βάζεις τέτοια οργή στην ψυχή σου, (ΟΜΗΡΟΣ)

προς τον αδερφό του, επειδή τάχα δεν ήταν λιποταξία ή δειλία η αναχώρησή του από τη μάχη αλλά αντίδραση οργής.

Και προς τον Αγαμέμνονα ο Νέστωρ:

Συ όμως στη μεγαλοπρεπή οργή σου υπάκουσες, (ΟΜΗΡΟΣ)

Πιο ψυχολογημένο, θαρρώ, είναι να πεις “φέρθηκες άσχημα” παρά “φέρθηκες άδικα”, “δεν σκέφτηκες σωστά” παρά “αδιαφόρησες”, “μην τσακώνεσαι με τον αδερφό σου” παρά “μην φθονείς τον αδερφό σου” και “απόφυγε τη γυναίκα που σε καταστρέφει” παρά “πάψε να καταστρέφεις τη γυναίκα”.

Τέτοιου είδους μέθοδο αναζητεί η επανορθωτική παρρησία, ενώ η προληπτική την αντίθετη.

Πράγματι, όταν χρειαστεί είτε να αποτρέψει κανείς ανθρώπους που πρόκειται να κάνουν λάθος είτε θελήσουμε να τονώσουμε και να παροτρύνουμε ανθρώπους που στέκονται αδρανείς απέναντι σε κάποια βίαιη αντίδραση ή είναι μαλθακοί και απρόθυμοι να κάνουν το καλό, πρέπει να αποδίδουμε το φαινόμενο σε αιτίες άτοπες και άπρεπες.

Έτσι, στο έργο του Σοφοκλή, ο Οδυσσέας, προσπαθώντας να ερεθίσει τον Αχιλλέα, δεν λέει πως η οργή του έχει να κάνει με το δείπνο, αλλά:

Τώρα είναι η θέα των επάλξεων της Τροίας που σε τρομάζει;

Και πάλι, ενώ ο Αχιλλέας αγανακτεί και λέει ότι θα αποπλεύσει:

Ξέρω εγώ τι προσπαθείς να αποφύγεις· όχι τα λόγια σε βάρος σου,
αλλά τον Έκτορα που είναι κοντά.
Ωραίο πράγμα στ’ αλήθεια, ο θυμός.

Τρομάζοντας τον ψυχωμένο άντρα με την ιδέα ότι θα αποκτήσει φήμη δειλού, τον μετρημένο και κόσμιο ακόλαστου, τον γενναιόδωρο και μεγαλόπρεπο με το ότι θα αποκτήσει φήμη μίζερου και τσιγκούνη, τους παροτρύνουν προς ωραίες πράξεις και τους αποτρέπουν από τις άσχημες, μένοντας μετρημένοι στις κριτικές τους σε περιπτώσεις ανίατες και προσθέτοντας στην παρρησία περισσότερη λύπη και συμμετοχή στον πόνο του άλλου παρά ψόγο, ενώ, όταν πρόκειται να εμποδίσουν τον άλλο να διαπράξει το λάθος ή να (τον κάνουν να) αντισταθεί στο πάθος του, είναι σφοδροί, άτεγκτοι και επίμονοι. Τούτη είναι, όντως, η ευκαιρία να φανεί η ακλόνητη αφοσίωση και η αληθινή παρρησία.

Τον ψόγο, αντίθετα, για όσα έχουν ήδη γίνει βλέπουμε να εφαρμόζουν και οι εχθροί μεταξύ τους, όπως ακριβώς έλεγε ο Διογένης ότι αυτός που είναι να σωθεί πρέπει να έχει φίλους καλούς ή σφοδρούς εχθρούς, διότι οι πρώτοι νουθετούν, οι δεύτεροι επικρίνουν.

Είναι καλύτερο όμως να πείθεται κανείς χάρη σε όσους τον συμβουλεύουν και να αποφεύγει τα σφάλματα, παρά να σφάλει και να μετανοεί λόγω αυτών που τον κακολογούν.

Για τούτο χρειάζεται τέχνη η παρρησία, στον βαθμό που είναι το μεγαλύτερο και πιο δυνατό φάρμακο στη φιλία, εφόσον χρειάζεται πάντοτε να πέφτει την κατάλληλη στιγμή και να είναι ισορροπημένη.

Επειδή λοιπόν η παρρησία, όπως έχει λεχθεί, πολλές φορές είναι από τη φύση της λυπηρή γι’ αυτόν που θεραπεύεται, πρέπει να μιμείται κανείς τους γιατρούς.

Πράγματι, ούτε εκείνοι, όταν κάνουν τομή, αφήνουν το μέρος που πάσχει να πονάει και να υποφέρει, αλλά το πλένουν μαλακά και το καταβρέχουν, ούτε όσοι νουθετούν, αφού πετάξουν διακριτικά την πικρή και δηκτική παρατήρησή τους, φεύγουν μακριά, αλλά με άλλες συζητήσεις και λόγους ευχάριστους, τους καταπραΰνουν και τους ψυχαγωγούν, όπως ακριβώς οι λιθοξόοι λειαίνουν και βερνικώνουν τα μέρη των αγαλμάτων που χτύπησαν με τη σμίλη και έκοψαν.

Αυτόν όμως που χτυπήθηκε και χαρακώθηκε από την παρρησία, αν τον αφήσεις τραχύ, με εξογκώματα και ανωμαλίες από την οργή, είναι δύσκολο να τον επαναφέρεις και να τον παρηγορήσεις.

Γι’ αυτό, τούτο είναι από τα κυριότερα που πρέπει να προσέχουν όσοι νουθετούν και να μην το παραμελούν ούτε η τελευταία γεύση που αφήνουν στη συντροφιά και την παρέα να είναι η λύπη και η πίκρα στους φίλους.

Απαιτεί πολύ χρόνο η ανάπτυξη

ΑN ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΗ ΔΥΣΤΥΧΙΑ ΣΑΝ ΚΑΤΙ ΑΦΥΣΙΚΟ, κάτι που δεν θα έπρεπε να μας συμβαίνει, τότε δεν είναι καθόλου παράξενο να ψάχνουμε να βρούμε κάποιον ο οποίος ευθύνεται για τη δυστυχία μας. Ο θύτης μπορεί να είναι το κράτος, το εκπαιδευτικό σύστημα, οι καταπιεστικοί γονείς, μια δυσλειτουργική οικογένεια, το άλλο φύλο ή ο άστοργος σύντροφός μας. Ο κίνδυνος όμως που προκύπτει από τη συνεχιζόμενη απόδοση της ευθύνης και τη διατήρηση της θέσης του θύματος είναι η διαιώνιση της δυστυχίας μας -μέσα από τα επίμονα συναισθήματα θυμού, απογοήτευσης και αποστροφής.

ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΚΑΛΟΥΜΕ οι ίδιοι τη δυστυχία μας, με το να αρνούμεθα να εγκαταλείψουμε το παρελθόν. Αν προσδιορίσουμε την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας με τα δεδομένα που είχε το παρουσιαστικό μας παλιότερα ή με τα δεδομένα αυτών που μπορούσαμε παλιά να κάνουμε και που δεν μπορούμε πια να κάνουμε τώρα, μπορούμε να στοιχηματίσουμε με βεβαιότητα ότι με αυτές τις αντιλήψεις δεν πρόκειται να γινόμαστε πιο ευτυχισμένοι καθώς θα μεγαλώνουμε.

Η ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΑΛΛΑΖΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ μπορεί να γίνει από τα πιο ισχυρά και αποτελεσματικά όπλα που έχουμε για να μας βοηθήσουν να ανταποκριθούμε στα προβλήματα της καθημερινής ζωής. Πρέπει να συνειδητοποιήσει κανείς ότι κάθε φαινόμενο, κάθε συμβάν, έχει διαφορετικές όψεις. Συμβαίνει συχνά όταν ανακύπτουν προβλήματα να περιορίζεται σημαντικά η θέασή μας. Όλη μας η προσοχή επικεντρώνεται στη στενοχώρια μας για το πρόβλημα και ίσως έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε οι μόνοι που αντιμετωπίζουμε τέτοιες δυσκολίες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα είδος αυτοαπορρόφησης, που κάνει το πρόβλημα να φαίνεται πολύ μεγάλο.

ΑΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΙΣ ΥΠΟΜΟΝΗ και ανεκτικότητα απέναντι στους εχθρούς σου, τότε όλα τα άλλα έρχονται πολύ πιο εύκολα -η συμπόνια σου απέναντι σε όλους τους άλλους αρχίζει να ρέει με φυσικότητα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ενδυνάμωση από εκείνη της υπομονής, ακριβώς όπως δεν υπάρχει χειρότερο βάσανο από το μίσος. Γι’ αυτό τον λόγο θα πρέπει να εντείνει κανείς τις προσπάθειές του όσο μπορεί, ώστε να μην τρέφει μίσος απέναντι στον εχθρό του, αλλά μάλλον να χρησιμοποιήσει την κάθε δυσκολία ως μια ευκαιρία για να αναπτύξει την άσκησή του στην υπομονή και την ανεκτικότητα. Στην πραγματικότητα, ο εχθρός είναι μια αναγκαία προϋπόθεση για την άσκηση της υπομονής.

ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗΣ, ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΠΡΙΝ ή μετά από άσχημες εμπειρίες δυστυχίας, μπορούμε να στοχαζόμαστε πάνω στη δυστυχία, προσπαθώντας να κατανοήσουμε το νόημά της. Και ο χρόνος και η προσπάθεια που καταβάλλουμε αναζητώντας το νόημα της δυστυχίας θα μας ανταμείψουν πλουσιοπάροχα όταν αρχίσει να μας χτυπάει το κακό.

ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΣΕ ΔΥΣΤΥΧΙΑ ακριβώς μέσα στο πνεύμα μας. Για να περιορίσουμε τη δυστυχία του πόνου, χρειάζεται να κάνουμε μια κρίσιμη διάκριση ανάμεσα στον πόνο του πόνου και στον πόνο που δημιουργούμε με τις σκέψεις μας γύρω από τον πόνο. Φόβος, θυμός, ενοχή, μοναξιά και η αίσθηση ότι είμαστε αβοήθητοι, όλα αυτά είναι νοητικές και συγκινησιακές αντιδράσεις που μπορούν να εντατικοποιήσουν τον πόνο. 

ΑΠΑΙΤΕΙ ΠΟΛΥ ΧΡΟΝΟ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ της κατάλληλης συμπεριφοράς και των συνηθειών εκείνων του νου που συμβάλλουν στην επίλυση των προβλημάτων μας. Απαιτεί επίσης πολύ χρόνο για να εγκαθιδρυθούν οι νέες εκείνες συνήθειες που θα προσφέρουν την ευτυχία. Δεν υπάρχει τρόπος να παραγνωρίσουμε αυτά τα απαραίτητα συστατικά, όπως η αποφασιστικότητα, η προσπάθεια και ο χρόνος. Αυτά είναι τα πραγματικά μυστικά για την κατάκτηση της ευτυχίας.

Υπάρχουν δύο τρόποι αναπαραγωγής: η σωματική και η ψυχική

Ο πόθος της αναπαραγωγής είναι ένα ακόμη στοιχείο του έρωτα. Υπάρχουν δύο τρόποι αναπαραγωγής: η σωματική και η ψυχική. Οι ερωτευμένοι άνθρωποι ενώνουν τα σώματά τους για να αναπαραχθούν. Η συνουσία είναι θείο πράγμα, λέει η Διοτίμα, όμως ο ψυχικός τρόπος αναπαραγωγής είναι ανώτερος, γιατί η ψυχή γεννά σε μια άλλη άφθαρτες ιδέες και αισθήματα. Αυτοί που εγκυμονούν στην ψυχή συλλαμβάνουν μέσω της σκέψης.

Είναι οι ποιητές, οι καλλιτέχνες, οι σοφοί και, τέλος, οι νομοθέτες που διδάσκουν τη φρόνηση και τη δικαιοσύνη. Έτσι, ένας εραστής μπορεί να γεννήσει στην ψυχή του ερωμένου προσώπου τη γνώση, την αρετή, το σεβασμό για το ωραίο, το δίκαιο και το καλό. Το κάλλος, η αλήθεια και η αρετή είναι τρεις έννοιες και ταυτόχρονα μία.. Πρόκειται για όψεις της ίδιας πραγματικότητας. Ο έρωτας είναι «η οδός προς το πάλλον κάλλος». Αυτός είναι ο δρόμος της αθανασίας.

ΠΛΑΤΩΝΟΣ, ΣΥΜΠΟΣΙΟ

Τίποτε δεν είναι αφ’ εαυτού όμορφο ή δύσμορφο

Αν μπορούμε να βασιστούμε σε κάποια αρχή που μαθαίνουμε από τη φιλοσοφία, αυτή που νομίζω ότι μπορεί να θεωρηθεί ως βέβαιη και αδιαμφισβήτητη είναι ότι τίποτε δεν είναι αφ’ εαυτού αξιόλογο ή καταφρονητέο, επιθυμητό ή απωθητικό, όμορφο ή δύσμορφο· όλα ετούτα τα χαρακτηριστικά πηγάζουν από την ιδιαίτερη σύσταση και την υφή των ανθρώπινων συναισθημάτων και διαθέσεων. Το φαγητό που είναι γευστικό για ένα ζώο είναι αηδιαστικό για κάποιο άλλο. 

Ό,τι ευφραίνει τις αισθήσεις κάποιου προκαλεί δυσφορία σε κάποιον άλλο. Αυτό ισχύει κατά γενική ομολογία αναφορικά με όλες τις αισθήσεις του σώματος. Αν όμως διερευνήσουμε το ζήτημα πιο προσεκτικά, θα βρούμε ότι το ίδιο ισχύει και όπου το πνεύμα συμπράττει με το σώμα και συμμειγνύει τα συναισθήματά του με τις εξωτερικές ορέξεις.

Παρακαλέστε έναν φλογερό εραστή να σας σκιαγραφήσει τα χαρακτηριστικά της ερωμένης του: Θα σας πει ότι δεν έχει λόγια για να περιγράψει τα θέλγητρά της και θα σας ρωτήσει πολύ σοβαρά αν έχετε ποτέ γνωρίσει μια θεά ή έναν άγγελο. Αν απαντήσετε αρνητικά, τότε θα σας πει ότι είναι αδύνατο να σχηματίσετε μια ιδέα για τόσο θεϊκές ομορφιές, όπως αυτές που διαθέτει η μάγισσά του· πόσο τέλεια είναι η μορφή της· πόσο καλοσχηματισμένα τα χαρακτηριστικά της· πόσο αξιαγάπητο το παρουσιαστικό της· πόσο γλυκιά η διάθεσή της, πόσο πρόσχαρη η συμπεριφορά της. Από την υμνολογία αυτή όμως μπορεί μόνο κανείς να συμπεράνει ότι ο δυστυχής αυτός είναι ερωτευμένος και ότι η γενική προδιάθεση, που η φύση έχει εμφυτέψει σε όλα τα πλάσματα, σ’ εκείνον προσδιορίζεται από ένα συγκεκριμένο αντικείμενο με βάση κάποια χαρακτηριστικά που του δίνουν ευχαρίστηση. Το ίδιο θεϊκό πλάσμα έχει τη μορφή ενός απλού θνητού και αντιμετωπίζεται με άκρα αδιαφορία από κάποιον άλλο.

Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ) μπορεί να έχει τις ρίζες της στις συνθήκες γέννησης ή ακόμη και πιο πριν

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ), που συχνά εμφανίζεται στην εφηβεία ή λίγο μετά, μπορεί να έχει τις ρίζες της στις συνθήκες της γέννησης ή ακόμη και πιο πριν, κατά την ανάπτυξη του εμβρύου στην κοιλιά της μητέρας του, σύμφωνα με μια νέα σουηδική επιστημονική έρευνα.

Η ΙΨΔ είναι μια νευρωτική αγχώδης διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ιδεοληψίες και καταναγκασμούς. Εμφανίζεται συχνά στα μέλη της ίδιας οικογένειας και θεωρείται μια από τις ψυχικές διαταραχές με την μεγαλύτερη κληρονομικότητα, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποιο «ένοχο» γονίδιο.

Η νέα μελέτη, η οποία αναδεικνύει τους πιθανούς περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου, δείχνει ότι το κάπνισμα της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη, η γέννηση του παιδιού με καισαρική, ο πρόωρος τοκετός, το πολύ μικρό βάρος του μωρού κατά τη γέννα κ.α. συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής αργότερα στη ζωή του νέου.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Γκούσταφ Μπράντερ του Τμήματος Κλινικής Νευροεπιστήμης του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό περιοδικό ψυχιατρικής JAMA Psychiatry, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, μελέτησαν στοιχεία για 2,4 εκατομμύρια παιδιά, από τα οποία περίπου 17.000 διαγνώστηκαν με την εν λόγω διαταραχή σε ηλικία 23 ετών κατά μέσο όρο. Έμφαση δόθηκε στην μελέτη οικογενειών όπου το ένα παιδί είχε ΙΨΔ και το άλλο όχι.

Σχεδόν οι μισοί άνθρωποι που είχαν διάγνωση ΙΨΔ, είχαν επίσης τουλάχιστον ένα παράγοντα κινδύνου σχετικό με τη γέννησή τους, ενώ πολλοί είχαν περισσότερους από έναν. Όσο πιο επιβαρημένες ήταν οι συνθήκες γέννησης κάποιου, τόσο μεγαλύτερη ήταν η πιθανότητα για διάγνωση ΙΨΔ αργότερα.

Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι όταν η έγκυος μητέρα κάπνιζε τουλάχιστον δέκα τσιγάρα τη μέρα, ο κίνδυνος εμφάνισης ΙΨΔ στο παιδί μεγάλωνε κατά 27% κατά μέσο όρο. Ο τοκετός με καισαρική σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ΙΨΔ κατά 17%, ενώ αν το παιδί βρίσκεται ανάποδα στη μήτρα (με τα πόδια προς τα κάτω αντί για το κεφάλι) ο κίνδυνος ΙΨΔ είναι αυξημένος κατά 35%.

«Τα παιδιά που γεννήθηκαν πρόωρα και από μητέρες που είχαν σοβαρά προβλήματα κατά τη γέννα, έχουν αυξημένο κίνδυνο ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής μετά από πολλά-πολλά χρόνια» δήλωσε ο ψυχίατρος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γέιλ δρ Τζέημς Λέκμαν.

Οι ερευνητές παραδέχονται ότι, προς το παρόν, είναι άγνωστοί οι μηχανισμοί που συνδέουν την ΙΨΔ με τις συνθήκες κύησης και τοκετού. Πιθανώς σχετίζονται με προβλήματα στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου ή του βρέφους, όπως εκτιμάται ότι συμβαίνει στην περίπτωση του αυτισμού ή της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.

Γιατί η ζωή είναι ωραία;

Πρώτα από όλα γιατί είναι δραματική, παιχνιδιάρα και άκρως ενδιαφέρουσα. Πόσο ωραίο μπορεί να είναι κάτι που από την στιγμή σε δημιουργεί, θέλει να σε αφανίσει; Να σε πεθάνει;

Όλοι μας από την πρώτη μας ανάσα, είμαστε προορισμένοι στον θάνατο! Στην σήψη. Στον ολοκληρωτικό αφανισμό! Δεν θα μπορούσατε να φανταστείτε χειρότερη αρχή ως επιχείρημα για την εδραίωση του δόγματος ότι η ζωή είναι ωραία έτσι; … κι όμως αυταπατάσθε! Αυτό είναι το ισχυρότερο και ειλικρινέστερο επιχείρημα!

Αν δεν δώσουμε η ίδιοι την πιο δυναμική γροθιά στο φόβο μας, στο Εγώ μας πως θα τα ρίξουμε κάτω; Αν δεν ομολογήσουμε την τραγικότητα της ύπαρξης μας πως θα μετουσιώσουμε την τραγωδία σε ευτυχία; Με τι τρόπο θα ζήσουμε; Ναι, φίλτατε, είμαστε προορισμένοι να πεθάνουμε αυτή είναι η μόνη κάθετη αλήθεια.

Γι’ αυτό ως τότε ας ζήσουμε!

Ας χορτάσουμε ζωή!

Ας αγαπήσουμε!

Γιατί δίνοντας ενέργεια, φωτογενή, ειλικρινή, καθαρή, ανθρώπινη ενέργεια, την εισπράττουμε πίσω διπλή και την επιστρέφουμε και πάλι για να μας δοθεί ξανά και ξανά. Αυτός είναι ο υπέροχος φωτογενής επαναληπτικός κύκλος της ευτυχίας.

Αν προσέξεις γύρω σου προσεκτικά, μπορεί κάθε μέρα να βλέπεις την ευτυχία.

Να σκοντάφτεις πάνω της και να μην το καταλαβαίνεις.

Η ευτυχία είναι μια δυνατότητα.

Είναι ένα παιχνίδι.

Μια επιλογή και τίποτε άλλο.

Στην πραγματικότητα η ευτυχία δεν είναι τίποτε άλλο από την ειρήνη, την γαλήνη μέσα μας. Η ευτυχία είναι η απουσία του Εγώ, που μας καταδυναστεύει. Πρέπει το ένα στοιχείο της προσωπικότητας μας να μην μαλώνει με το άλλο. Πρέπει να έχουμε το θάρρος να ανακαλύπτουμε τα κόμπλεξ μας. Να δουλεύουμε με τις αδυναμίες μας. Να εξελίσσουμε τον εαυτό μας. Να γνωρίζουμε τον εαυτό μας κάθε μέρα. Δεν γίνεται να ζούμε μέσα στην ψευδαίσθηση ότι είμαστε τέλειοι. Ότι είμαστε σπουδαίοι. Αδικημένα όντα μέσα στην κοινωνία που δεν τα ανακάλυψε κανείς!

Πρέπει να συμβιβαστούμε ότι η αξία μας είναι ίση σημαντική (αν είναι). Να αναγνωρίσουμε και την αξία του απέναντι (αν υπάρχει). Ακόμη και αν ο απέναντι είναι ο βλάκας που μισούμε. Πρέπει να θυμόμαστε πάντα την θέση μας στο σύμπαν. Και να έχουμε πάντα επίγνωση ότι και να εξαφανιστούμε από τον χάρτη, αυτήν ακριβώς την στιγμή, δεν θα αλλάξει τίποτε στον χάρτη. Η γη συνεχίζει να κινείται και χωρίς εμάς. Η καθαρή επίγνωση αυτού του πράγματος, μπορεί να μας κάνει ευτυχισμένους, πέρα από κάθε προσδοκία.

Ο εγωισμός, είναι καθαρά μια τρύπα που μας χώνει με ο κεφάλι μέσα σε μια δίνη. Είναι μια αυτοκαταστροφική αγχόνη. Είναι το Λερναιοκέφαλο τέρας με τα πέντε χιλιάδες κεφάλια, που πρέπει να τα κόψουμε ένα ένα, μεθοδικά και με Ηράκλεια τέχνη. Ο ίδιος μας ο εαυτός, μας προσφέρει ασφυξία αν τον παραπάρουμε στα σοβαρά, αν αφήσουμε δηλαδή το Εγώ να κυριαρχήσει. Πρέπει να καταλάβουμε ότι κατ' ουσίαν, είμαστε αστείοι. Φαιδροί. Όχι και τόσο σημαντικοί. Και όταν το ανακαλύψουμε αυτό, ω του θαύματος, ανυψωνόμαστε πρώτα στα δικά μας τα μάτια …αρχίζουμε να σκεφτόμαστε με τον Νου μας. Και ο Νους μας, θα μας βλέπει πάντα ως κάτι σημαντικότερο από έναν σίγουρο αναβάτη αν είμαστε αρσενικά και αν είμαστε θηλυκά, κάτι περισσότερο από ένα σέξι καταναλωτικό μοντέλο στην κοινωνία. Και αν η κοινωνία είναι καθρέφτης μας, καιρός να αλλάξουμε καθρέφτη. Γι’ αυτό ας αρχίσουμε από το είδωλο. Δηλαδή εμάς… Το δικό μας Εγώ είναι αυτό που μας καταδυναστεύει και οι σκέψεις μας που δεν είναι καν δικές μας. Από κει λοιπόν πρέπει να ξεκινήσουμε.

Η ευτυχία δεν είναι ένας σταθμός στον οποίο φτάνεις, αλλά ένα όχημα να ταξιδεύεις.

Παρ’ όλο που το θαύμα της ζωής συντελείται συνεχώς μπροστά μας, αρκετοί άνθρωποι δρουν ακόμη σαν μηχανές, χωρίς να καταλαβαίνουν τι κάνουν. Και στις μηχανές δεν υπάρχει χώρος για συνειδητή εμπειρία.

Άνθρωπος δε χωρίς αφυπνισμένο Νου γίνεται ένα ον επικίνδυνο για τον εαυτό του αλλά και για τους άλλους. Και αυτό το βλέπουμε σήμερα, μιας και πάνω στην γη τα δύο τρίτα περίπου του κόσμου ζουν σε συνθήκες υπανθρώπινες, πείνας, δίψας, πολέμου, φτώχειας, χωρίς αυτό να απασχολεί τους υπόλοιπους.

Ακόμη και στις αποκαλούμενες ως “προοδευμένες” χώρες πολλά εκατομμύρια ανθρώπων ζουν μέσα σε χαρτοκούτια ή κάτω από γέφυρες ή μέσα στον υπόγειο σιδηρόδρομο. Αυτό είναι ένα σημάδι για το πόσο λίγο έχουμε προοδεύσει ως ανθρώπινη κοινωνία και ως αφυπνισμένα όντα. Εάν όμως αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε ότι πράγματι υπάρχει κάποιο κενό στην σχέση μας με τον κόσμο, τότε έχουμε κάνει βήματα στο να αποκτήσουμε μια γνώση που δεν διατυπώνεται με λόγια. Έχουμε αλλάξει σ’ ένα βαθύτερο επίπεδο!

Αυτός ο άλλος τρόπος σκέψης που θα μας βοηθήσει να αλλάξουμε και καταδεικνύεται μέσα από την κβαντομηχανική, λέει πως ο κόσμος δεν είναι μια καλοκουρδισμένη μηχανή, αλλά ένας ζωντανός οργανισμός που εκτείνεται μέσα στο χώρο και τον χρόνο. Έτσι, από μια πολύ βασική άποψη που έχει να κάνει με κανόνες και ηθική, ό,τι σκέφτομαι, επηρεάζει τον κόσμο. Και αυτό αποτελεί πραγματικά το κλειδί του, γιατί η αλλαγή της κοσμοθεώρησης είναι σημαντική. Το θέμα είναι ότι βρισκόμαστε εδώ για να κάνουμε κάτι με τους εαυτούς μας. Είμαστε εδώ για να εξερευνήσουμε τα πλήρη όρια της δημιουργίας είμαστε εδώ για να καταστήσουμε το άγνωστο γνωστό.

Όχι, δεν είμαστε όλοι ίδιοι.

Είναι δίπλα σου, μιλάς καθημερινά γι΄ αυτό, κι όμως δεν μπορείς να αντιληφθείς πώς μπορεί να είναι διαφορετικό.

Το αληθινό ταξίδι ανακάλυψης δεν είναι να αναζητήσεις καινούρια τοπία, αλλά να έχεις καινούρια μάτια. Αυτή την ικανότητα συνήθως την έχουν οι καλλιτέχνες και οι φιλόσοφοι, να μπορούν δηλαδή να δουν το καινούριο μέσα από το παλιό. Είναι πολύ σημαντικό να μπορεί να βλέπει κάποιος την ευκαιρία και την διαφορετικότητα σε κάτι που είναι ξαναϊδωμένο απ’ όλο τον κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξέρει κανείς να βλέπει την ζωή χωρίς φίλτρα, να τον διεγείρει η περιέργεια.

Οι άνθρωποι λένε, ότι χρειάζεται να ταξιδέψεις για να δεις τον κόσμο. Είναι φορές που σκέφτομαι πως, αν μείνεις ήσυχος σε μια μόνη θέση και με τα μάτια ορθάνοιχτα, θα δεις όλα όσα μπορείς να χειριστείς.

Σκεφτείτε πόσες φορές σας έχει τύχει, ένας φίλος ή γνωστός να δει κάτι διαφορετικό, σε κάτι πολύ οικείο και για τους δύο σας. Είναι η τύχη που επηρεάζει του ανθρώπους αυτούς ή έχουν εκπαιδευτεί με κάποιο τρόπο ώστε να βλέπουν τα πάντα γύρω τους, πιο διευρυμένα; Εσείς πως μπορείτε να το καταφέρετε; Να οραματιστείτε κάτι διαφορετικό μέσα στην ρουτίνα της καθημερινότητας; Αλλά να βρείτε και τους τρόπους να το υιοθετήσετε. Χρειάζεται να πετάξετε τις παγ(ι)ωμένες πεποιθήσεις σας, είναι οι παρωπίδες που σας κρύβουν το πόσο ωραία είναι η Ζωή και το αναπόφευκτο του Θανάτου. Οι ελάχιστοι άνθρωποι που το πετυχαίνουν είναι αυτοί που χαίρονται την Ζωή και που συνήθως ο μαζάνθρωπος τους ζηλεύει, τους χλευάζει, πριν τους δολοφονήσει, γι αυτό το “Λάθρε Βιώσας” του Επίκουρου είναι σημαντικότατο.

Η ΖΩΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΗ

Πόσο εύκολα παίρνουμε την Ζωή για δεδομένη και τον ΧΡΟΝΟ ως ατελείωτο και την Αθανασία ως αναφαίρετο δικαίωμα.

Πόσα γεγονότα και καταστάσεις τα θεωρούμε δεδομένα τόσο που έχουμε ξεχάσει ότι υπάρχουν. Όταν λέω ζωή εννοώ κάθε μικρό και μεγάλο κομμάτι της. Από το ότι αναπνέουμε -που δεν είναι δεδομένο- μέχρι το ότι προσπαθούμε να ελέγξουμε την πορεία της -πόσο αστείο- αποδεικνύεται ότι είναι κομμάτι της ύπαρξης μας η στάση αυτή. Σίγουρα η καθημερινότητα μας θα ήταν πιο χαρούμενη, ουσιαστικότερη και πιο γεμάτη αν δεν παίρναμε τίποτα σαν δεδομένο και διαθέταμε περισσότερη Επίγνωση.

Θα γιορτάζαμε κάθε μέρα για το ότι ξυπνήσαμε και είμαστε Ζωντανοί, υγιείς και με όλες τις πιθανότητες ανοιχτές… Θα κοιτούσαμε τους ανθρώπους με αχόρταγη βιάση να γεμίσουμε από αυτούς, θα τους πλησιάζαμε χωρίς ντροπές και αναβολές. Θα ήταν όλα αμεσότερα, αληθινότερα! Θα αγκαλιάζαμε τους αγαπημένους μας χαιρετώντας τους και αποχαιρετώντας τους κάθε μέρα.

Και κάθε μέρα θα ήταν μια μικρή γιορτή που κερδίσαμε και έχουμε να την ζήσουμε για λίγο ακόμα. Αν θέλουμε να δούμε πόσο σημαντικό είναι να αναπνέουμε, να απολαμβάνουμε ένα εξαίσιο γεύμα π.χ. το αντιλαμβανόμαστε αν με κάποιον τρόπο δυσκολευτούμε να αναπνέουμε ή να μπορούμε να πληρώσουμε για ένα εξαίσιο γεύμα. Αν προσωρινά χάσουμε, έστω και κατ’ ελάχιστο, αυτό που λανθασμένα θεωρούμε δεδομένο.

Δεν θα ζούσαμε προσπαθώντας να προβλέψουμε ή να ελέγξουμε το μέλλον γιατί πολύ απλά θα δημιουργούσαμε το καλύτερο δυνατό παρόν- το μόνο που διαθέτουμε ως σχετικά βέβαιο. Δεν θα μας άγχωναν ούτε θα μας πλήγωναν οι καταστάσεις και οι γύρω μας γιατί κάθε μέρα θα ήταν ευκαιρία για αγάπη και δημιουργία. Ποσό ουτοπικό αλλά ποσό πολύ θα άγγιζε την ουσία της ύπαρξης μας.

Τι πιο μαγικό από το να ΖΕΙΣ ΣΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΧΡΟΝΟ

Στο ΤΩΡΑ, χωρίς να υπάρχει τίποτα άλλο στο μυαλό σου.

Χωρίς αναστολές και αναβολές.

Θα βλέπαμε τον κόσμο τόσο διαφορετικά. Θα αγαπούσαμε τα πάντα. Από το κρεβάτι μας μέχρι και τα αντικείμενα του σπιτιού μας, το φαγητό, τα λουλούδια, τους ανθρώπους γνωστούς και αγνώστους και η καρδιά μας θα ήταν ένα ανοιχτό τετράδιο έτοιμο να γεμίσει τις σελίδες του.

Κι αντί γι’ αυτό εσείς τι κάνετε;

Γεμίζετε την αβέβαιη ύπαρξη σας πιστώνοντας τα μέσα σε βάθος [ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΥ] ΧΡΟΝΟΥ που φυσικά και δεν μπορείς να προβλέψεις. Γιατί; Γιατί να έχει τόσο πολύ μεγάλη σημασία το ανύπαρκτο μέλλον, μεγαλύτερη από το βέβαιο -έστω και φαινομενικά- παρών; Υπάρχει απάντηση.

Ανατρέξτε στο Εγώ, το μόνο που νοιάζεται για τέτοιες ασημαντότητες.

Να επενδύσεις στο μέλλον, να προσπαθήσεις για να απολαύσεις στο μέλλον, να προσέχεις για να μην δειχτείς τις συνέπειες στο μέλλον, να κάνεις υπομονή και θα αποζημιωθείς στο μέλλον… και στο ΠΑΡΟΝ;

Γιατί το ΠΑΡΟΝ, που είναι ότι πιο βέβαιο έχουμε, πρέπει να μένει ἠ να περιμένει το μέλλον για να γίνει αρκετά κάλο, ουσιαστικό ή σημαντικό, ειδικά όταν το μέλλον δεν έρχεται ποτέ;

Υπάρχει απάντηση αν ανατρέξουμε στο Εγώ, το μόνο που το απασχολούν παράλογα και εξωφρενικά πράγματα για να νοιώθει υπαρκτό, ενώ γνωρίζει πως είναι ανύπαρκτο. Το μόνο που κάνουμε εμείς με αυταπάρνηση είναι να το ταΐζουμε σαν κάτι σημαντικό.

Μια κλασική φράση που ακούμε συχνά και ταυτόχρονα την ξεχνάμε, ότι δηλαδή «ζήσε το σήμερα σαν να μην υπάρχει το αύριο» είναι η πιο σοφή συμβουλή που θα μπορούσα να σκεφτώ. Μην περιμένεις το αύριο για να ζήσεις, μην περιμένεις το αύριο για να κάνεις αυτό που θέλεις, για να αγαπήσεις, για να δημιουργήσεις, για να πλησιάσεις τις επιθυμίες σου, για να δεις τα λάθη σου, για να τα διορθώσεις, για να πληγωθείς, να πονέσεις, να αγαπήσεις, να ζητήσεις, να ζήσεις, μην το περιμένεις γιατί το αύριο μπορεί να μην έρθει ποτέ ή μπορεί να έρθει μεθαύριο. Μην περιμένεις το αύριο για να δεις ότι η Ζωή είναι ωραία, εδώ και τώρα.

Μην σπαταλάς την ζωή σου σήμερα, περιμένοντας το αύριο, επίσης μην περιμένεις τις συγκυρίες να έρθουν στην πόρτα σου, δεν θα έρθουν ποτέ μόνες τους αν δεν τις προκαλέσεις, αν δεν τις γνωρίσεις, αν δεν τις ζήσεις σήμερα !

Δεν υπάρχει άλλος ΧΡΟΝΟΣ από αυτόν που έχεις σήμερα, ΤΩΡΑ, αυτήν ακριβώς την στιγμή. Λέγεται ΠΑΡΟΝΤΑΣ ΧΡΟΝΟΣ, το τι κάνεις στον ΠΑΡΟΝΤΑ ΧΡΟΝΟ είναι ένα θέμα που αξίζει αξιολόγησης και στόχευσης.

Πάρε ένα χαρτί και μολύβι και γράψε τι κάνεις λεπτό προς λεπτό σε ένα 24ωρο μετά σε μια εβδομάδα και σε έναν μήνα, με κάθε λεπτομέρεια. Αυτά που ‘χεις γράψει αυτά είναι η ζωή σου και μην πεις ότι «καλά αυτά τα ξέρω» γιατί ΟΧΙ δεν γνωρίζεις τι κάνεις με τον ΧΡΟΝΟ σου και δεν γνωρίζεις ό,τι θεωρείς την ζωή ως δεδομένη και τον εαυτό σου αθάνατο. Ξέρεις πόσο γελοίο είναι αυτό;

Είσαι ηττημένος από το εγώ, όταν πιστεύεις τον πολιτικό, τα νομοσχέδια του πολιτικάντη, τον παπά, τις γραφές του παπά, τον γκουρού της κάθε παλαβομάρας που σου λέει το ένα ή το άλλο.

Είσαι ηττημένος κάθε φορά που ικετεύεις, προσεύχεσαι, εκλιπαρείς, ζητάς, περιμένεις, από οποιονδήποτε το οτιδήποτε.

Είσαι ηττημένος όταν αντί να ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ τι να κάνεις με την ζωή σου και τον ΧΡΟΝΟ σου, εσύ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ πως κάτι θα γίνει με την ζωή σου. Η απόσταση ανάμεσα στο ΝΑ και στο ΘΑ είναι τόσο μεγάλη που τις χωρίζει απεραντοσύνη. Όταν (κι αν) μάθεις αυτήν την τεράστια διαφορά των λέξεων, εκμηδενίσεις την απεραντοσύνη που τις χωρίζει, τότε μπορείς να είναι ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ εσύ και μόνον ΕΣΥ, της ζωής σου. Είσαι κερδισμένος όταν έχεις την ΕΥΘΥΝΗ της ζωής σου, ΕΣΥ και δεν σε επηρεάζει τίποτε και κανένας.

Δεν είσαι μόνος σου, το έχουν κάνει χιλιάδες άνθρωποι και δεν δίνουν δεκάρα για την κρίση τους, τις πανδημίες τους, τις αυξήσεις τους την κατάντια τους. Επικοινώνησε να βρεις τρόπους να ΚΟΨΕΙΣ την γόρδιο δεσμό της κρίσης και ανέλαβε ΕΥΘΥΝΗ.

Βρες τρόπο δηλαδή να μην τους έχεις ανάγκη, αυτό είναι το πρώτο βήμα στο μονοπάτι της Ευθύνης της ζωής σου, υπάρχουν δεκάδες τρόποι αλλά δεν θα στους πει κανένας, μόνος σου πρέπει να τους βρεις. Κάνε μότο της ζωής σου τον ακόλουθο αφορισμό, όταν τον σκεφτείς και τον εφαρμόσεις τότε το χάσμα ανάμεσα στο Να και στο Θα αρχίζει να μικραίνει, φρόντισε να το εξαφανίσεις.

Μην επιτρέπεις να σε επηρεάσει αυτό που δεν μπορείς να επηρεάσεις και Ζήσε Αναλόγως !

και το σπουδαιότερο…

ΚΑΝΕ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΣΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΚΑΙ ΦΙΛΟ ΣΟΥ.-

Τότε θα αντιληφθείς, για πρώτη ίσως φορά, πόσο ωραία είναι η Ζωή.-

O Επίκουρος κι η εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας

Ο Επίκουρος, στην Επιστολή προς τον Ηρόδοτο, αναφέρει τις τρεις κύριες αιτίες όπου βασίστηκε η ανθρωπότητα για να προοδεύσει δημιουργώντας τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Οι κοινωνίες δεν προέκυψαν εκ του μηδενός, ούτε είναι δημιουργήματα κάποιων θεών, αλλά προήλθαν μέσα από μια φυσική εξελεγκτική διαδικασία. Αφού προσπάθησε αρχικά να αφαιρέσει τους μύθους που επικρατούσαν μέχρι τότε σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη, την επαναφέρει σε μια φυσική διάσταση, λέγοντας ότι τα διάφορα όντα, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, έχουν την προέλευσή τους από τον κόσμο όπου κατοικούν και όχι έξω από αυτόν.

«Πρέπει να δεχθούμε» λέει ο Επίκουρος «ότι στους ανθρώπους η εμπειρία και η αναγκαιότητα ήρθαν συχνά σε βοήθεια στη φύση. Ο λογισμός τελειοποίησε τα δεδομένα της Φύσης και πρόσθεσε νέες ανακαλύψεις, εδώ πιο γρήγορα, εκεί πιο αργά. Πότε διασχίζοντας τις περιόδους του χρόνου από την εποχή του απείρου, πότε σε περιόδους πιο σύντομες».

Η κύρια μαρτυρία μας για τις απόψεις του Επίκουρου σχετικά με την εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας είναι το ποίημα του Λουκρήτιου «De Rerum Natura», που, χωρίς καμία αμφιβολία, ακολουθούσε τις απόψεις του ίδιου του Επίκουρου, όπως εκείνος τις καταγράφει στο περίφημο έργο του «Περί Φύσεως» και σε άλλες πραγματείες.

Ο Λουκρήτιος, στο ποίημά του, αναλύει και μιλάει για την ανάγκη που μας ωθεί στην αναζήτηση μέσω των αισθήσεων, για την εμπειρία που συσσωρεύει στο πέρασμα του χρόνου τα αποτελέσματα αυτών των διαδοχικών αναζητήσεων, και για τη λογική που επεξεργάζεται ακατάπαυστα τα δεδομένα των αισθήσεων καταλήγοντας σε συμπεράσματα. Ο χρόνος, λέει ο Λουκρήτιος «φέρνει αργά στο φως όλες τις ανακαλύψεις», και η λογική είναι εκείνη που με τη βοήθεια του χρόνου «διδάσκει λίγο-λίγο και βήμα-βήμα τους ανθρώπους».

Οι άνθρωποι της πρώτης περιόδου, σύμφωνα με τον Λουκρήτιο, δεν διαθέτουν ούτε τα στοιχειώδη εργαλεία, δεν γνωρίζουν να καλυφτούν το σώμα τους ούτε με δέρματα ζώων, βγάζουν άναρθρες κραυγές τριγυρνώντας σε αγέλες, όπως τα ζώα, πίνουν νερό απ τα ποτάμια και τρώνε κυρίως φρούτα και λαχανικά. Είναι όμως πιο συγκροτημένοι και σκληραγωγημένοι σε σχέση με τον σημερινό άνθρωπο, με δυνατό σκελετό και με μυς για να αντέχουν στις καιρικές συνθήκες, κάτι που τους βοήθησε σημαντικά στον αγώνα για την επιβίωσή τους

Παρ’ ότι ήσαν γυμνοί και χωρίς όπλα, με τα δυνατά τους χέρια και με τα επιδέξια πόδια υποστήριζαν και κάλυπταν τα μειονεκτήματά τους στη μάχη που έδιναν καθημερινά για την ίδια τους τη ζωή. Όταν έβλεπαν μεγάλα και δυνατά ζώα, λέει ο Λουκρήτιος, έφευγαν μακριά και τα πετούσαν πέτρες ή ανέβαιναν στα δένδρα να σωθούν, ενώ τα λιγότερα επικίνδυνα τα χτυπούσαν από κοντά με ρόπαλα και άλλα θανατηφόρα αντικείμενα. Το βράδυ ξεκουράζονταν και κοιμόντουσαν στο χώμα, μέσα σε σπηλιές και σε λαγκάδια όπου ένιωθαν προστατευμένοι απ’ τους κινδύνους.

Συνεχίζοντας την απολαυστική του αφήγηση, ο Λουκρήτιος λέει ότι «οι άνθρωποι εκείνης της εποχής δεν γνώριζαν την έννοια του κοινού σκοπού ούτε το καλό, δεν ήξεραν από νόμους ούτε από ηθικούς κανόνες στις μεταξύ τους σχέσεις. Ο καθένας άρπαζε από το αυθόρμητο της φύσης του, τη πρώτη λεία που έβρισκε μπροστά του, και το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν η επιβίωσή του, να φροντίζει μονάχα για τον εαυτό του».

Σε αυτό το άγριο περιβάλλον όπου επικρατούσε η δύναμη του πιο ισχυρού, σε μια διαρκή κατάσταση πολέμου και καθημερινής μάχης για την επιβίωση, για τον πρωτόγονο άνθρωπο τίποτα άλλο δεν είχε σημασία παρά μόνο η ίδια του η ζωή, ώσπου κάποια στιγμή, με την συνδρομή του χρόνου, και βασιζόμενος αρχικά στις δυο από τις τρεις κύριες αιτίες που αναφέρει ο Επίκουρος, στην ανάγκη και στην εμπειρία, προχώρησε στις πρώτες του σημαντικές ανακαλύψεις. Έμαθε να ντύνεται γδέρνοντας τα ζώα που σκότωνε, να κατασκευάζει καλύβες για να προφυλάσσεται από τη βροχή και το κρύο, αλλά το σημαντικότερο απ’ όλα ήταν πως ανακάλυψε να ανάβει φωτιά.

Η φωτιά τον έβγαλε από την κτηνώδη κατάσταση στην οποία ζούσε και αποτέλεσε «μέσο, χρησιμοποιώντας και τη λογική πλέον για νέες εφευρέσεις, όπου οι άνθρωποι με το πιο έξυπνο μυαλό και την πιο δυνατή νόηση, εισήγαγαν από μέρα σε μέρα αλλαγές στην τροφή και παλιό τρόπο ζωής». Έτσι, με την ανακάλυψη της φωτιάς, άρχισαν να μαζεύονται γύρω από αυτήν κάτω από κοινή στέγη, και ο άνδρας με τη γυναίκα που μέχρι τότε ενώνονταν κατά τύχη, δημιουργούν οικογένεια και συγκροτούν μια ομάδα, ξεκινώντας μια νέα περίοδο στην Ιστορία της Ανθρωπότητας.

Είναι η περίοδος που γεννιέται η κοινωνία με την αμοιβαία αποδοχή ισότητας, ανάμεσα στην γυναίκα και στον άνδρα και η εμφάνιση των πιο ευγενών συναισθημάτων για τα τέκνα. Σε αυτό το στάδιο, προκύπτει και η σύνδεση μεταξύ των οικογενειών που διέπεται από την αρχή της ωφέλειας, μιας και οι άνθρωποι ήταν σε θέση να ενωθούν για να αποτρέψουν φυσικούς κινδύνους, και να μεριμνήσουν συμμετέχοντας από κοινού στις διάφορες ασχολίες, ώστε να εξασφαλίσουν τα βασικά και αναγκαία αγαθά για την ασφαλή επιβίωση, την αναπαραγωγή και την ευθυμία των μελών τους.

Παράλληλα, καθώς τα ανθρώπινα όντα βιώνουν διαφορετικές επιδράσεις και λαμβάνουν διαφορετικές παραστάσεις και εικόνες, που ποικίλλουν από τόπο σε τόπο, ομοίως και οι ήχοι που παράγονται ως απάντηση σε οποιοδήποτε δεδομένο ερέθισμα είναι διαφορετικοί, και οι αρχικές κραυγές τους μετατρέπονται σε λέξεις, που είναι λίγο ή πολύ σύμφωνες με τα αρχικά ή τα πρωτόγονα αντικείμενά τους.

Οι πρωτόγονες λέξεις δεν αποτελούσαν ακόμη πηγή διανοητικής σύγχυσης, αλλά αυτό άλλαξε μετέπειτα με την πλήρη ανάπτυξη της γλώσσας, πράγμα που εξηγεί και το γεγονός της ύπαρξης πολλών γλωσσών.

Η επιστήμη της Ανθρωπολογίας σήμερα υιοθετεί σε αρκετά πράγματα τις υποθέσεις του Λουκρήτιου για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΠΡΟΟΙΜΙΑ

ΔΗΜ πρ 43.1–2

Οι ευτυχισμένοι οφείλουν να επιζητούν τη σωφροσύνη περισσότερο από τους δυστυχισμένους

[1] Οὐδεὶς πώποτ’ ἴσως ὑμῶν ἐζήτησεν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι,
τί δήποθ’ οἱ κακῶς πράττοντες ἄμεινον περὶ τῶν πραγμάτων
τῶν εὖ πραττόντων βουλεύονται. ἔστι δ’ οὐχ ἑτέρωθέν
ποθεν τοῦτο γιγνόμενον, ἀλλ’ ὅτι συμβαίνει τοῖς μὲν μήτε
φοβεῖσθαι μηδὲν μήθ’ ἅν τις λέγοι δεινὰ προσήκονθ’
αὑτοῖς ἡγεῖσθαι, τοὺς δὲ πλησίον ὄντας τῶν ἁμαρτη-
μάτων, ὅταν εἰς τὸ κακῶς πράττειν ἀφίκωνται, σώφρονας
πρὸς τὰ λοιπὰ καὶ μετρίους ὑπάρχειν. [2] σπουδαίων τοίνυν
ἐστὶν ἀνθρώπων, ὅταν βελτίστῃ τῇ παρούσῃ τύχῃ χρῶνται,
τότε πλείω τὴν σπουδὴν πρὸς τὸ σωφρονεῖν ἔχειν· οὐδὲν
γὰρ οὔτε φυλαττομένοις οὕτω δεινὸν ὥστ’ ἀφύλακτον εἶναι,
οὔτ’ ὀλιγωροῦσιν ἀπροσδόκητον παθεῖν. λέγω δὲ ταῦτ’ οὐχ
ἵνα τὴν ἄλλως ὑμᾶς δεδίττωμαι, ἀλλ’ ἵνα μὴ διὰ τὴν παροῦ-
σαν εὐπραξίαν, ἃ γένοιτ’ ἄν, εἰ μὴ προνοήσεσθε τῶν πραγμά-
των, δείν’ ἀκούοντες καταφρονῆτε, ἀλλ’ ἄνευ τοῦ παθεῖν,
ὥσπερ ἐστὶν προσῆκον φάσκοντάς γε μηδένων ἀπολείπε-
σθαι τῷ σωφρονεῖν, φυλάξησθε.

***

[1] Ίσως κανείς ποτέ έως τώρα δεν εξήτασεν, άνδρες Αθηναίοι, διατί οι δυστυχούντες σκέπτονται ορθότερον των ευτυχούντων διά τας υποθέσεις. Τούτο δε δεν οφείλεται πουθενά αλλού παρά εις το ότι εις μεν τους ευτυχούντας συμβαίνει και να μη φοβούνται καθόλου και να μη νομίζουν ως αρμόζοντα εις τους εαυτούς των εκείνα, τα οποία ήθελε τις νομίσει φοβερά· τουναντίον οι δυστυχούντες ευρισκόμενοι πλησίον εις τα σφάλματα, οσάκις φθάνουν εις την δυστυχίαν, συμβαίνει να είναι σώφρονες και κόσμιοι ως προς τα λοιπά. [2] Λοιπόν είναι ίδιον σοβαρών ανθρώπων, όταν η τύχη είναι πολύ ευνοϊκή προς αυτούς, τότε να δεικνύουν μεγαλύτερον ζήλον να φανούν σώφρονες· διότι δι' ανθρώπους φυλαττομένους δεν είναι τίποτε τόσον φοβερόν, ώστε να μη δύνανται να προφυλαχθούν από αυτό, ούτε δι' αμελείς ανθρώπους είναι απροσδόκητον να πάθουν κάτι. Λέγω δε ταύτα ουχί διά να σας εκφοβίσω ματαίως, αλλ' ίνα μη ένεκα της παρούσης ευτυχίας καταφρονήτε να ακούετε τα φοβερά, τα οποία ήθελον συμβή, εάν δεν ηθέλετε φροντίσει περί των υποθέσεων, και ίνα χωρίς να υποστήτε συμφοράς, προφυλαχθήτε, όπως ακριβώς αρμόζει εις σας, οι οποίοι ισχυρίζεσθε ότι δεν υστερείτε κανενός άλλου ως προς την σωφροσύνην.