ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Πρὸς τὴν ἐπιστολήν (1-6)

[1] Ὅτι μέν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, Φίλιππος οὐκ ἐποιήσατο τὴν εἰρήνην πρὸς ὑμᾶς, ἀλλ᾽ ἀνεβάλετο τὸν πόλεμον, πᾶσιν ὑμῖν φανερὸν γέγονεν· ἐπειδὴ γὰρ Φαρσαλίοις Ἅλον παρέδωκε καὶ τὰ περὶ Φωκέας διῳκήσατο καὶ τὴν Θρᾴκην κατεστρέψατο πᾶσαν, αἰτίας οὐκ οὔσας πλασάμενος καὶ προφάσεις ἀδίκους ἐξευρὼν τῷ μὲν ἔργῳ πάλαι πολεμεῖ πρὸς τὴν πόλιν, τῷ δὲ λόγῳ νῦν ὁμολογεῖ διὰ τῆς ἐπιστολῆς ἧς ἔπεμψεν·

[2] ὅτι δὲ χρὴ μήτ᾽ ὀρρωδεῖν ὑμᾶς τὴν ἐκείνου δύναμιν μήτ᾽ ἀγεννῶς ἀντιταχθῆναι πρὸς αὐτόν, ἀλλὰ καὶ σώμασι καὶ χρήμασι καὶ ναυσὶ καὶ πᾶσιν ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν ἀφειδῶς ὁρμῆσαι πρὸς τὸν πόλεμον, ἐγὼ πειράσομαι διδάσκειν. πρῶτον μὲν γὰρ εἰκός, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοὺς θεοὺς μεγίστους ὑμῖν ὑπάρχειν συμμάχους καὶ βοηθούς, ὧν ἐκεῖνος τὰς πίστεις ὑπεριδὼν καὶ τοὺς ὅρκους ὑπερβὰς λέλυκεν ἀδίκως τὴν εἰρήνην·

[3] ἔπειθ᾽ οἷς πρότερον ηὐξήθη, φενακίζων ἀεί τινας καὶ μεγάλ᾽ ἐπαγγελλόμενος εὐεργετήσειν, ταῦτα πάντα διεξελήλυθεν ἤδη, καὶ γιγνώσκεται μὲν ὑπὸ τῶν Περινθίων καὶ Βυζαντίων καὶ τῶν ἐκείνοις συμμαχούντων ὡς ἐπιθυμεῖ προσενεχθῆναι τούτοις τὸν αὐτὸν τρόπον ὅνπερ Ὀλυνθίοις πρότερον,

[4] οὐκ ἀγνοεῖται δ᾽ ὑπὸ Θετταλῶν δεσπόζειν, ἀλλ᾽ οὐχ ἡγεῖσθαι τῶν συμμάχων προαιρούμενος, ὑποπτεύεται δ᾽ ὑπὸ Θηβαίων Νίκαιαν μὲν φρουρᾷ κατέχων, εἰς δὲ τὴν ἀμφικτυονίαν εἰσδεδυκώς, τὰς δὲ πρεσβείας τὰς ἐκ Πελοποννήσου πρὸς αὑτὸν ἄγων καὶ τὴν ἐκείνων συμμαχίαν παραιρούμενος· ὥστε τῶν αὐτῷ πρὸ τοῦ φίλων ὄντων τοὺς μὲν νῦν πολεμεῖν ἀκαταλλάκτως, τοὺς δὲ μηκέτι προθύμους εἶναι συναγωνιστάς, ἅπαντας δ᾽ ὑφορᾶσθαι καὶ διαβεβλῆσθαι πρὸς αὐτόν.

[5] ἔτι τοίνυν (οὐδὲ γὰρ τοῦτ᾽ ἔστι μικρόν) οἱ κατὰ τὴν Ἀσίαν σατράπαι καθεστῶτες ἔναγχος μὲν ξένους [μισθοφόρους] εἰσπέμψαντες ἐκώλυσαν ἐκπολιορκηθῆναι Πέρινθον, νῦν δὲ τῆς ἔχθρας αὐτοῖς ἐνεστώσης καὶ τοῦ κινδύνου πλησίον ὄντος, εἰ χειρωθήσεται Βυζάντιον, οὐ μόνον αὐτοὶ προθύμως συμπολεμήσουσιν,

[6] ἀλλὰ καὶ βασιλέα [Περσῶν] χρήματα χορηγεῖν ἡμῖν προτρέψονται, ὃς τοσοῦτον μὲν κέκτηται πλοῦτον ὅσον οὐδ᾽ οἱ λοιποὶ πάντες, τηλικαύτην δ᾽ ἔχει ῥώμην πρὸς τὰς ἐνθάδε πράξεις ὥστε καὶ πρότερον, ἡνίκα Λακεδαιμονίοις ἐπολεμοῦμεν, ὁποτέροις πρόσθοιτο, τούτους ἐποίει κρατεῖν τῶν ἑτέρων, καὶ νῦν μεθ᾽ ἡμῶν γενόμενος ῥᾳδίως καταπολεμήσει τὴν Φιλίππου δύναμιν.

***
[1] Έχει γίνει φανερό σε όλους σας ότι ο Φίλιππος δεν έκανε με εσάς την ειρήνη, αλλά απλώς ανέβαλε τον πόλεμο. Γιατί, από τη στιγμή που παρέδωσε την Άλο στους Φαρσαλίους, ρύθμισε τις υποθέσεις της Φωκίδας και υπέταξε όλη την περιοχή της Θράκης, δημιουργώντας ανύπαρκτες αφορμές και βρίσκοντας άδικες προφάσεις, στην πράξη πολεμάει εναντίον της πόλης μας εδώ και πολύν καιρό, τώρα όμως το ομολογεί ανοιχτά με την επιστολή που έχει στείλει.

[2] Ωστόσο, δεν πρέπει μήτε να φοβάστε τη δύναμή του μήτε να τον αντιμετωπίσετε χλιαρά, αλλά να ριχτείτε στον πόλεμο δίνοντας τη ζωή σας, την περιουσία σας, τον στόλο, γενικά τα πάντα αφειδώς· σχετικά με αυτά θα προσπαθήσω να σας εξηγήσω. Πρώτα πρώτα, Αθηναίοι, είναι φυσικό να είναι οι θεοί από την πρώτη στιγμή οι σπουδαιότεροι σύμμαχοι και υποστηριχτές σας, αφού εκείνος, αθετήσας τις προς αυτούς διαβεβαιώσεις και μην τηρώντας τους όρκους, έχει λύσει άδικα την ειρήνη.

[3] Εξάλλου, όλα εκείνα με τα οποία προηγουμένως αύξησε τη δύναμή του, η πολιτική δηλαδή της συνεχούς απάτης προς κάποιους και των υποσχέσεων για μεγάλες ευεργεσίες, έχουν παρέλθει πια. Οι Περίνθιοι, οι Βυζάντιοι και ο σύμμαχοί τους ξέρουν τώρα ότι σκοπεύει να συμπεριφερθεί προς αυτούς με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρθηκε στο παρελθόν προς τους Ολυνθίους·

[4] οι Θεσσαλοί δεν αγνοούν ότι είναι αποφασισμένος να είναι αφέντης τους και όχι η κεφαλή των συμμάχων· οι Θηβαίοι τον υποψιάζονται, γιατί κατέχει με φρουρά τη Νίκαια, έχει διεισδύσει στην Αμφικτυονία, φέρνει στην αυλή του τις διπλωματικές αποστολές των Πελοποννησίων και προτιμά τη συμμαχία εκείνων. Γι᾽ αυτό, μερικοί από τους παλαιούς φίλους του τον πολεμούν τώρα ακατάπαυστα, άλλοι πάλι δεν είναι πια πρόθυμοι να του συμπαρασταθούν· όλοι είναι ύποπτοι γι᾽ αυτόν και όλοι έχουν διαβληθεί από αυτόν.

[5] Επιπλέον (ούτε και τούτο είναι άνευ σημασίας) οι σατράπες της Μ. Ασίας έστειλαν προσφάτως μισθοφόρους και εμπόδισαν την πολιορκία και κατάληψη της Περίνθου· τώρα μάλιστα που η έχθρα τους ενισχύθηκε και ο κίνδυνος πλησιάζει, αν ο Φίλιππος υποτάξει το Βυζάντιο, όχι μόνο θα πολεμήσουν στο πλευρό μας οι ίδιοι πρόθυμα εναντίον του

[6] αλλά και θα προτρέψουν τον Βασιλιά τους να μας συνδράμει οικονομικά, μια και αυτός έχει τόσο πλούτο όσο δεν έχουν όλοι οι υπόλοιποι μαζί· τόση επιρροή ασκεί στα εδώ πράγματα, ώστε και στο παρελθόν, όταν πολεμούσαμε εναντίον των Λακεδαιμονίων, οποιανού το μέρος έπαιρνε, του εξασφάλιζε τη νίκη επί του άλλου· έτσι και τώρα, αν έρθει με το μέρος μας, θα συντρίψει τη δύναμη του Φιλίππου.