Όσο μεγαλύτερος ο παρανομαστής, τόσο μικρότερη η αξία του κλάσματος και όσο ο παρανομαστής διογκώνεται προς το άπειρο τόσο το κλάσμα τείνει προς το μηδέν.
Αυτά μας είπε ο Λέων Τολστόι πριν από περίπου δύο αιώνες. Τι όμως είναι πραγματικά ο ναρκισσισμός; Είναι απλώς η εκδήλωση υπερβολικής αγάπης προς τον εαυτό μας ή μήπως το ακριβώς αντίθετο;
Ο ναρκισσισμός συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο γόνιμες και ζωτικής σημασίας ανακαλύψεις της ψυχαναλυτικής βιβλιογραφίας, θεμέλιος λίθος για την κατανόηση φαινομένων όπως η ψύχωση, ο σαδισμός, η θρησκεία και η αγάπη.
Ωστόσο, ο ναρκισσισμός έχει τριπλή διάσταση.
Αρχικά, ως ψυχικό φαινόμενο αυτό κάθε αυτό, όπου ο ναρκισσιστής χαρακτηρίζεται από υπέρμετρο εγωκεντρισμό, έλλειψη ενδιαφέροντος και ενσυναίσθησης για τους γύρω του.
Δεύτερον, ο ναρκισσισμός συνδέεται με την λειτουργία μιας εσωτερικής κατάστασης που αποτρέπει τη δημιουργία διαπροσωπικών σχέσεων.
Τρίτον, χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα φάσμα διαταραχών της προσωπικότητας, γνωστές ως ναρκισσιστικές διαταραχές προσωπικότητας.
Το φαινόμενο του ναρκισσισμού παρατηρείται αρχικά στη βρεφική του ηλικία και έχει βιολογική χρηστικότητα.
Ο άνθρωπος, εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα θηλαστικά, όταν έρχεται στον κόσμο δε μπορεί να επιβιώσει χωρίς τη φροντίδα της μητέρας. Σε αυτή την αναπτυξιακή περίοδο, το βρέφος προκειμένου να λάβει όλα όσα είναι απαραίτητα για την επιβίωση του αναπτύσσει μία κατεξοχήν ναρκισσιστική συμπεριφορά και επικεντρώνεται αποκλειστικά στην ικανοποίηση των αναγκών του παραγκωνίζοντας εντελώς την ύπαρξη οποιουδήποτε άλλου.
Η μητέρα, ή το εκάστοτε πρόσωπο φροντίδας θεωρείται καλό επειδή εξυπηρετεί τις ανάγκες του και αυτό γεννά στο βρέφος ένα αίσθημα παντοδυναμίας. Πέραν όμως της κάλυψης των βιολογικών αναγκών, το βρέφος έχει εξίσου ανάγκη συναισθηματικής τροφής, ενός καθρεφτίσματος από το πρόσωπο φροντίδας το οποίο του δίνει μια αίσθηση ταυτότητας καθιστώντας το ικανό να δημιουργήσει αυθεντική σχέση με τον εαυτό του και με τους άλλους στο μέλλον.
Αργότερα, αν το βρέφος λάβει την απαραίτητη αγάπη από τη μητέρα, αρχίζει σιγά σιγά να θέλει να της δώσει και αυτό αγάπη και έτσι το ενδιαφέρον του, που ήταν αποκλειστικά στραμμένο προς τον εαυτό και τις ανάγκες του, τώρα στρέφεται και προς τους άλλους επιθυμώντας να μεταδώσει την αγάπη που έχει λάβει.
Αντίθετα, αν σε αυτό το πολύ σημαντικό αναπτυξιακό στάδιο το βρέφος δεν έχει νιώσει ότι το αγαπούν, τότε θα περάσει όλη του τη ζωή αναζητώντας την αγάπη που δεν έλαβε.
Συνεπώς, το βρέφος που έχει συναισθηματικά υποσιτιστεί θα αναπτύξει μια πολύ ευμετάβλητη και εύθραυστη αίσθηση του εαυτού του. Μην αντέχοντας λοιπόν τον πόνο της πρωταρχικής απόρριψης, ασυνείδητα οικοδομεί έναν ψευδή εαυτό, έναν ιδανικό εαυτό ο οποίος θα λειτουργήσει ως ασπίδα προστασίας στα οδυνηρά αισθήματα πόνου και θλίψης. Αυτός ο ψευδής και ιδανικός εαυτός φορά το προσωπείο του ναρκισσισμού.
Η αυτοεκτίμηση του νάρκισσου είναι εξαιρετικά εύθραυστη και άμεσα εξαρτώμενη από τις επιδοκιμασίες και την αποδοχή των άλλων.
Οι «νάρκισσοι» μπορεί να είναι άνθρωποι ιδιαίτερα πετυχημένοι, με πολλά μορφωτικά και ακαδημαϊκά διαπιστευτήρια, ή βρίσκονται σε υψηλές κοινωνικές ή πολιτικές θέσεις.
Είναι εξαιρετικά ισχυρογνώμονες και απόλυτοι στις απόψεις τους, διότι μόνο μία τέτοια στάση τους εξασφαλίζει παντοδυναμία και τους προστατεύει παράλληλα από την σύγκρουση που μπορεί να οδηγήσει στην ανάδυση του αληθινού κατακερματισμένου εαυτού.
Στην πραγματικότητα όμως, πίσω από αυτό το φαινομενικά ισχυρό προσωπείο, κρύβεται ένα εξαιρετικά ασταθές εγώ, μία αίσθηση ότι δεν αξίζουν τίποτα την οποία ανεπιτυχώς προσπαθούν να εξαλείψουν μέσω όλων των δυνατών τρόπων για να κερδίσουν την επιδοκιμασία του περίγυρου τους. Αντιθέτως, όταν αποτυγχάνουν να γίνουν αντικείμενο θαυμασμού και λατρείας, βιώνουν την ματαίωση, τον θυμό και την έντονη θλίψη.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ρίζες του, ο ναρκισσισμός μπορεί να θεωρηθεί ως η προσπάθεια του ατόμου να κερδίσει την αγάπη που δεν έλαβε στη βρεφική και παιδική ηλικία.
«Για να μη με αγαπάει η μητέρα μου, δεν αξίζω, δεν είμαι τέλειος και έχω ελαττώματα».
Ασχολούνται με τον εαυτό τους σε μια προσπάθεια να γίνουν τέλειοι ώστε βιώσουν την αγάπη που στερήθηκαν. Έτσι, προσελκύοντας το ενδιαφέρον και το θαυμασμό τρίτων, ο νάρκισσος απωθεί και συνεπώς αμύνεται απέναντι στα καταστροφικά πρώτο-απορριπτικά συναισθήματα.
Είναι το τελευταίο οχυρό απέναντι στα καταθλιπτικά συναισθήματα ενός ανθρώπου που δε γνώρισε ποτέ την προσωπική του αλήθεια και την αυθεντικότητα των συναισθημάτων του.
Σε πολλές περιπτώσεις, όταν ο εξωτερικός θαυμασμός δεν μπορεί να θεραπεύσει το οδυνηρό αίσθημα του πόνου, ο νάρκισσος καταφεύγει σε ένα φανταστικό κόσμο και οδηγείται στην ψύχωση.
Μέχρι να μπορέσει να κάνει συνειδητά τα αίτια της θλίψης και του πόνου του, μέχρι να μπορέσει να ανακαλύψει την αληθινή του φύση, θα συνεχίσει να εξαπατά τον εαυτό του με ψευδείς εικόνες μεγαλείου, προσπαθώντας να φωνάξει με όλη του τη δύναμη: «Τώρα με αγαπάς μητέρα;»
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου