Άγνωστο: μία πηγή έμπνευσης ή φόβου

Μια φορά και έναν καιρό ήταν μια ζώνη άνεσης… και δυο και τρεις, μη σου πω… και στρογγυλοκάθονταν όλες βολεμένες στη γωνιά τους, γιατί, τι είχαν να κάνουν αυτές με το άγνωστο, λέει; …και αυξάνονταν και πλήθαιναν… το άγνωστο το σνόμπαραν υποτίθεται, αλλά σε φάσεις κρίσης ειλικρίνειας το παραδέχονταν: το έτρεμαν το άγνωστο, εξ ου και ο σνομπισμός καλή του ώρα…

 

Και ζήσαν αυτές καλά, αλλά οι ξεβολεμένοι ακόμα καλύτερα, γιατί οι δεύτεροι, οι τολμηροί, δεν φοβήθηκαν το μη οικείο. Γιατί το άγνωστο και η πηγή φόβου του δεν είναι τίποτα άλλο από την εγγενή ανάγκη μας για έλεγχο και προστασία. Γιατί η εκπαίδευση περί προστασίας από το άγνωστο οφείλεται ουσιαστικά στην παιδεία του σύγχρονου πολιτισμού, που τείνει να ενθαρρύνει πάσα επιφυλακτικότητα σε βάρος της δημιουργικής περιπέτειας και φυσικής μας περιέργειας. Με άλλα λόγια, πάσα ανάλγητη στάση τείνει να επιβραβεύει τη φαινομενική σταθερότητα εις βάρος του οράματος.

 

Και αναρωτιέμαι:
Εφόσον «μόνο ο ανασφαλής αγωνίζεται για τη σιγουριά», ο ασφαλής για τι ακριβώς οφείλει να αγωνίζεται και για ποιο λόγο; Μάλλον για τη διατήρηση της προσωπικής αίσθησης της ασφάλειάς του και όχι για την ίδια τη φύσει άπιαστη ασφάλεια. Από την άλλη, το άγνωστο δεν ταυτίζεται απαραίτητα με την επικινδυνότητα του (κάθε) πράγματος, αλλά αντίθετα, θα μπορούσε κανείς να πει ότι, αποτελεί την πηγή «κάθε ωρίμανσης και γοητείας».

Και αν πίσω από κάθε «έσω έτοιμος» κρύβεται η ανάγκη προετοιμασίας για το αμφίβολο, πώς γίνεται να προετοιμαστεί κανείς; Απλά δε γίνεται, αγαπητέ… Και το να αποφεύγει ο οποιοσδήποτε να γίνεται δεκτικός σε νέες εμπειρίες σημαίνει ότι υιοθετεί την άποψη να ανέχεται την τυχόν μετριότητα του οικείου με αντάλλαγμα επίπλαστες βεβαιότητες. Μάλιστα, υπάρχουν λιγότερες πιθανότητες να συντριβεί δοκιμάζοντας το καινούργιο παρά συντηρώντας πιστά τη ρουτίνα και τη δουλική ομοιομορφία στη ζωή του. Μία που θα χαθεί το ενδιαφέρον για ζωή και χρώμα στην καθημερινότητα και μία που θα επέλθει η ψυχολογική συντριβή εκ των πραγμάτων.

 

«Αυθορμητισμός σημαίνει να μπορούμε να δοκιμάζουμε καθετί, αυτοστιγμεί, μόνο και μόνο χάριν της απόλαυσης… Μπορεί ακόμη να πιστεύετε ότι υπάρχει κάποιος λόγος για να κάνετε κάτι, διαφορετικά γιατί να το κάνετε; Ανοησίες. Μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε μόνο και μόνο επειδή το θέλετε και για κανέναν άλλο λόγο. Δε χρειάζεται δικαιολογία για καθετί που κάνετε. Ψάχνοντας δικαιολογίες για καθετί στερείτε τον εαυτό σας από νέες και γοητευτικές εμπειρίες. Όταν ήσασταν παιδί ίσως παίζατε ώρες με μία ακρίδα, χωρίς άλλο λόγο εκτός του οτι απλώς σας άρεσε… Αυτό το πάθος για λογικές εξηγήσεις σας εμποδίζει να ανοιχτείτε και να ωριμάσετε…», αναφέρει ο γνωστότατος συγγραφέας και ψυχοθεραπευτής W.Dyer.

 

Για την ακρίβεια, προκειμένου να ζήσουμε με βάση κάποιο άτυπο σχέδιο ζωής το πρώτο πράγμα που επείγει να έχουμε στα χέρια μας είναι η επίσης άτυπη εγγύηση ότι όλα θα πάνε καλά.

 

Σιγουριά, ωστόσο, σημαίνει να ξέρει κανείς τι μέλλει γενέσθαι, πράγμα α) αδύνατο και β) καταστροφικό για τη συναισθηματική ωρίμανσή του. «Η σιγουριά, το τελικό σχέδιο, είναι για τα πτώματα». Μόνο ένα είδος σιγουριάς θα μπορούσε να αποτελεί βασική προϋπόθεση προόδου και αυτό είναι περισσότερο η βαθύτερη πίστη στον εαυτό παρά σε οποιαδήποτε εξωτερική “εγγύηση”, όπως χρήμα, τίτλοι και άλλα αποκτήματα παντός τύπου.

 

ΑN, διστάζουμε να δοκιμάσουμε κάτι νέο από φόβο αποτυχίας,

μένουμε στον ίδιο χώρο εργασίας, ακόμα και αν δεν μας αρέσει καθόλου, από φόβο του αγνώστου,

διατηρούμε μία προσωπική σχέση που φανερά δεν πάει άλλο φοβούμενοι το άγνωστο της εργένικης ζωής,

 

αρνούμαστε να συζητήσουμε με διαφορετικά άτομα για διαφορετικές ιδέες και τα χαρακτηρίζουμε επικίνδυνα άρα και αποφευκτέα,

 

ζούμε, ντυνόμαστε, τρώμε, συναναστρεφόμαστε, διαβάζουμε και όλα αυτά με τον ίδιο τρόπο μια ολόκληρη ζωή, έχοντας ως κριτήριο ότι το αποτέλεσμα μετράει και όχι η χαρά της διαδικασίας που λέγεται ζωή,

 

TOTE, ίσως έχει έρθει η ώρα να επαναπροσδιορίσουμε όχι απαραίτητα τα θέλω μας, αλλά τον τρόπο που τα διεκδικούμε καθημερινά.

Η ασφάλεια και η τελειότητα δεν είναι ανθρώπινα-εγκόσμια χαρακτηριστικά. Αντί να καταπιανόμαστε με πράγματα οικεία και ευκόλως διαθέσιμα, ας βάλουμε στο πρόγραμμα να δοκιμάζουμε κάτι νέο μία φορά στο τόσο. Θα ήταν προτιμότερο να γίνουμε πιο ευέλικτοι και να θυμόμαστε ότι ένα αντίθετο της ωρίμανσης είναι η καθηλωτική ομοιομορφία. Θα μπορούσαμε έτσι για αρχή να κάνουμε επιτέλους κάτι διαφορετικό, για να δούμε τι θα συμβεί, απλά και μόνο επειδή είναι διαφορετικό και θέλουμε να το κάνουμε! Άλλωστε, σημασία δεν έχει πού πας (και αν θα φτάσεις), αλλά να μάθεις να περπατάς…

 

Ο Αϊνστάιν, που αφιέρωσε τη ζωή του στην εξερεύνηση του αγνώστου, είπε το εξής:

Logic will get you from A to Z. Imagination will take you everywhere.
(Η λογική θα σε πάει από το Α ως το Ω. Η φαντασία θα σε πάει παντού.)

 

Ηθικό δίδαγμα :
Δεν υπάρχει (απαραίτητα) φυσιολογικό… μόνο συνηθισμένο…