ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Οἰδίπους ἐπὶ Κολωνῷ (33-80)

ΟΙ. ὦ ξεῖν᾽, ἀκούων τῆσδε τῆς ὑπέρ τ᾽ ἐμοῦ
αὑτῆς θ᾽ ὁρώσης οὕνεχ᾽ ἡμὶν αἴσιος
35 σκοπὸς προσήκεις ὧν ἀδηλοῦμεν φράσαι …
ΞΕΝΟΣ
πρίν νυν τὰ πλείον᾽ ἱστορεῖν, ἐκ τῆσδ᾽ ἕδρας
ἔξελθ᾽· ἔχεις γὰρ χῶρον οὐχ ἁγνὸν πατεῖν.
ΟΙ. τίς δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ χῶρος; τοῦ θεῶν νομίζεται;
ΞΕ. ἄθικτος οὐδ᾽ οἰκητός· αἱ γὰρ ἔμφοβοι
40 θεαί σφ᾽ ἔχουσι, Γῆς τε καὶ Σκότου κόραι.
ΟΙ. τίνων τὸ σεμνὸν ὄνομ᾽ ἂν εὐξαίμην κλύων;
ΞΕ. τὰς πάνθ᾽ ὁρώσας Εὐμενίδας ὅ γ᾽ ἐνθάδ᾽ ἂν
εἴποι λεώς νιν· ἄλλα δ᾽ ἀλλαχοῦ καλά.
ΟΙ. ἀλλ᾽ ἵλεῳ μὲν τὸν ἱκέτην δεξαίατο·
45 ὡς οὐχ ἕδρας γῆς τῆσδ᾽ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτι.
ΞΕ. τί δ᾽ ἐστὶ τοῦτο; ΟΙ. ξυμφορᾶς ξύνθημ᾽ ἐμῆς.
ΞΕ. ἀλλ᾽ οὐδὲ μέντοι τοὐξανιστάναι πόλεως
δίχ᾽ ἐστὶ θάρσος, πρίν γ᾽ ἂν ἐνδείξω τί δρῶ.
ΟΙ. πρός νυν θεῶν, ὦ ξεῖνε, μή μ᾽ ἀτιμάσῃς,
50 τοιόνδ᾽ ἀλήτην, ὧν σε προστρέπω φράσαι.
ΞΕ. σήμαινε, κοὐκ ἄτιμος ἔκ γ᾽ ἐμοῦ φανῇ.
ΟΙ. τίς ἔσθ᾽ ὁ χῶρος δῆτ᾽ ἐν ᾧ βεβήκαμεν;
ΞΕ. ὅσ᾽ οἶδα κἀγὼ πάντ᾽ ἐπιστήσῃ κλύων.
χῶρος μὲν ἱερὸς πᾶς ὅδ᾽ ἔστ᾽· ἔχει δέ νιν
55 σεμνὸς Ποσειδῶν, ἐν δ᾽ ὁ πυρφόρος θεὸς
Τιτὰν Προμηθεύς· ὃν δ᾽ ἐπιστείβεις τόπον
χθονὸς καλεῖται τῆσδε χαλκόπους ὀδός,
ἔρεισμ᾽ Ἀθηνῶν· οἱ δὲ πλησίοι γύαι
τόνδ᾽ ἱππότην Κολωνὸν εὔχονται σφίσιν
60 ἀρχηγὸν εἶναι, καὶ φέρουσι τοὔνομα
τὸ τοῦδε κοινὸν πάντες ὠνομασμένοι.
τοιαῦτά σοι ταῦτ᾽ ἐστίν, ὦ ξέν᾽, οὐ λόγοις
τιμώμεν᾽, ἀλλὰ τῇ ξυνουσίᾳ πλέον.
ΟΙ. ἦ γάρ τινες ναίουσι τούσδε τοὺς τόπους;
65 ΞΕ. καὶ κάρτα, τοῦδε τοῦ θεοῦ γ᾽ ἐπώνυμοι.
ΟΙ. ἄρχει τις αὐτῶν, ἢ ᾽πὶ τῷ πλήθει λόγος;
ΞΕ. ἐκ τοῦ κατ᾽ ἄστυ βασιλέως τάδ᾽ ἄρχεται.
ΟΙ. οὗτος δὲ τίς λόγῳ τε καὶ σθένει κρατεῖ;
ΞΕ. Θησεὺς καλεῖται, τοῦ πρὶν Αἰγέως τόκος.
70 ΟΙ. ἆρ᾽ ἄν τις αὐτῷ πομπὸς ἐξ ὑμῶν μόλοι;
ΞΕ. ὡς πρὸς τί; λέξων ἢ καταρτύσων μολεῖν;
ΟΙ. ὡς ἂν προσαρκῶν σμικρὰ κερδάνῃ μέγα.
ΞΕ. καὶ τίς πρὸς ἀνδρὸς μὴ βλέποντος ἄρκεσις;
ΟΙ. ὅσ᾽ ἂν λέγωμεν πάνθ᾽ ὁρῶντα λέξομεν.
75 ΞΕ. οἶσθ᾽, ὦ ξέν᾽, ὡς νῦν μὴ σφαλῇς; ἐπείπερ εἶ
γενναῖος, ὡς ἰδόντι, πλὴν τοῦ δαίμονος·
αὐτοῦ μέν᾽, οὗπερ κἀφάνης, ἕως ἐγὼ
τοῖς ἐνθάδ᾽ αὐτοῦ, μὴ κατ᾽ ἄστυ, δημόταις
λέξω τάδ᾽ ἐλθών· οἵδε γὰρ κρινοῦσί γε
80 εἰ χρή σε μίμνειν, ἢ πορεύεσθαι πάλιν.
***
ΟΙ. Ω ξένε, όπως είπε κι η κόρη που βλέπει και για μένα,πάνω στην ώρα φτάνεις, καλόγνωμος σκοπός· όσα λοιπόν35μας είναι αγνώριστα, εξήγησε —ΞΕΝΟΣΠροτού ρωτήσεις περισσότερα, σήκω από εκεί που κάθεσαι·ανόσιο να πατάς τόπο ιερό.ΟΙ. Και ποιός ο χώρος; ποιός θεός εδώ λατρεύεται;ΞΕ. Άθικτος κι ακατοίκητος· τον έχουν έμφοβες θεές,40κόρες του Σκότου και της Γης.ΟΙ. Δεν θα μπορούσα το σεμνό τους όνομα ν᾽ ακούσω,να τις ικετέψω;ΞΕ. Τις Ευμενίδες, που τα πάντα βλέπουν· έτσι ο λαόςτις λέει εδώ — άλλα ονόματα αλλού, καλά.ΟΙ. Έναν ικέτη όμως θα μπορούσαν σπλαχνικά να τον δεχτούνε·45γιατί αποδώ που απόστασα, δεν πρόκειται να το κουνήσω.ΞΕ. Τί πάει να πει ο λόγος σου; ΟΙ. Είναι το σύμβολο της μοίρας μου.ΞΕ. Έτσι κι αλλιώς, δίχως την άδεια της πόλης, παράτολμοτο βρίσκω να σε ξεσηκώσω, προτού ρωτήσω τί να πράξω.ΟΙ. Για τον θεό, ω ξένε, μην ατιμάσεις έναν μετανάστη50κι όσα ικετεύω, εξήγησε.ΞΕ. Μίλα ξεκάθαρα, κι εγώ δεν πρόκειται να σε καταφρονήσω.ΟΙ. Ποιός τέλος πάντων είναι ο χώρος που καταπατήσαμε;ΞΕ. Όσα γνωρίζω ο ίδιος, θ᾽ ακούσεις τα πάντα και θα μάθεις.55Είναι ιερός ο χώρος όλος. Τον έχει ο Ποσειδών σεπτός,μέσα λατρεύεται ο τιτάνας Προμηθεύς, θεός πυρφόρος·ο τόπος που πατείς καλείται χαλκόστρωτο κατώφλιαυτής της χώρας, της Αθήνας έρεισμα.Γύρω χωράφια, χωρικοί σεμνύνονται πως έχουν60τον ίππιο Κολωνό γενάρχη τους· όλοι τους φέρουν τ᾽ όνομά τουπαρονόμι, μ᾽ αυτό συνονομάζονται.Αυτά για σένα, ξένε, όχι με λόγια μόνο μέρη τιμημένα,όσο με τη λατρευτική φροντίδα μας.ΟΙ. Πράγματι κάποιοι κατοικούν τα μέρη αυτά;65ΞΕ. Μα φυσικά. Κι έχουν επώνυμό τους τον θεό του τόπου.ΟΙ. Κάποιος τούς διαφεντεύει; ή μήπως έχει ο λαός τον λόγο;ΞΕ. Ο βασιλιάς της πόλης κυβερνά κι αυτά τα μέρη.ΟΙ. Ποιός είναι εκείνος που τον λόγο και το σθένος του επιβάλλει;ΞΕ. Θησέας τ᾽ όνομά του, γόνος και του Αιγέα διάδοχος.ΟΙ. Δεν θα μπορούσε κάποιος από σας να πάει σ᾽ αυτόν70μαντατοφόρος μας;ΞΕ. Για ποιό σκοπό ακριβώς; να του μιλήσει;ή να τον πείσει νά ᾽ρθει;ΟΙ. Μικρή εκδούλευση θα φέρει κέρδος μέγα, να του πει.ΞΕ. Τί σόι αμοιβή από έναν που δεν βλέπει;ΟΙ. Βλέπουν πολύ καλά τα λόγια που θα πούμε.75ΞΕ. Έχεις τη γνώση, ξένε, το σφάλμα ν᾽ αποφύγεις;Όποιος σε βλέπει, αναγνωρίζει την καλή γενιά σου, εκτόςαπ᾽ τον κακό σου δαίμονα· μείνε λοιπόν εδώ, όπου σ᾽ αντάμωσα,ωσότου εγώ στους συντοπίτες μου να πεταχτώ· όχι στην πόλη,σ᾽ αυτούς να πω τί τρέχει· γιατί αυτοί θα κρίνουν αν80μπορείς να παραμείνεις, ή θα πρέπει πάλι να πορευτείς μακριά.