Πώς να διατηρείτε τα θρεπτικά συστατικά των τροφών κατά το μαγείρεμα

Ορισμένες τροφές είναι λιγότερο θρεπτικές ωμές, καθώς περιέχουν ουσίες που καταστρέφουν ή «αφοπλίζουν» άλλα θρεπτικά συστατικά τους.

Πολλοί πιστεύουν ότι τα ωμά τρόφιμα είναι πιο θρεπτικά από τα μαγειρεμένα. Ωστόσο, ορισμένες τροφές είναι λιγότερο θρεπτικές ωμές, καθώς περιέχουν ουσίες που καταστρέφουν ή «αφοπλίζουν» άλλα θρεπτικά συστατικά.
Για παράδειγμα, τα ωμά, ξερά φασόλια περιέχουν αναστολείς ενζύμων που παρεμβαίνουν στο έργο των ενζύμων, τα οποία επιτρέπουν στο σώμα να αφομοιώνει την πρωτεΐνη. Όμως, το μαγείρεμά τους απενεργοποιεί τον αναστολέων ενζύμων.

Ορισμένα άλλα, τρόφιμα (όπως το κρέας, τα πουλερικά και τα αυγά), είναι επικίνδυνα όταν καταναλώνονται ωμά (ή ελάχιστα μαγειρεμένα).
Από την άλλη, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ορισμένες θρεπτικές ουσίες χάνονται όταν τα τρόφιμα μαγειρεύονται. Απλές στρατηγικές, όπως το μαγείρεμα στον ατμό και όχι το βράσιμο, το ψήσιμο ή το τηγάνισμα, μπορεί να μειώσουν σημαντικά την απώλεια των θρεπτικών ουσιών.

Τα περισσότερα μέταλλα δεν επηρεάζεται από τη θερμότητα. Ωμά ή μαγειρεμένα, έχουν την ίδια ποσότητα ασβεστίου, φωσφόρου, μαγνησίου, σιδήρου, ψευδαργύρου, ιωδίου, σεληνίου, χαλκού, μαγγανίου, χρωμίου και νατρίου. Η μόνη εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα είναι το κάλιο, τα οποίο -αν και δεν επηρεάζεται από τη θερμότητα ή τον αέρα- διαφεύγει από τα τρόφιμα μέσα στο υγρό του μαγειρέματος.

Με εξαίρεση τη βιταμίνη Κ και Β και τη νιασίνη, οι οποίες είναι πολύ σταθερές στα τρόφιμα, πολλές βιταμίνες είναι ευαίσθητες και καταστρέφονται εύκολα όταν εκτίθεται σε θερμότητα, αέρα, νερό ή λίπη (έλαια).

Παρακάτω θα δείτε ποιες θρεπτικές ουσίες είναι ευαίσθητες σε αυτές τις συνθήκες:

Βιταμίνη Α: ευαίσθητη στη θερμότητα και τα λίπη.    
Βιταμίνη D: ευαίσθητη στα λίπη
Βιταμίνη E: ευαίσθητη στη θερμότητα, τον αέρα και τα λίπη.
Βιταμίνη C: ευαίσθητη στη θερμότητα, τον αέρα και το νερό
Θειαμίνη:  ευαίσθητη στη θερμότητα και το νερό
Ριβοφλαβίνη: ευαίσθητη στο νερό
Βιταμίνη B6: ευαίσθητη στη θερμότητα, τον αέρα και το νερό
Φολικό οξύ: ευαίσθητο στη θερμότητα και τον αέρα
Βιταμίνη Β12: ευαίσθητη στη θερμότητα και το νερό
Βιοτίνη: ευαίσθητη στο νερό
Παντοθενικό οξύ: ευαίσθητο στη θερμότητα
Κάλιο: ευαίσθητο στο νερό

 

Για να αποφύγετε την απώλεια συγκεκριμένων τύπων βιταμινών, τηρήστε τις ακόλουθες συμβουλές:

Βιταμίνες Α, Ε και D: Για να μειώσετε την απώλεια των λιποδιαλυτών βιταμινών Α και Ε, μαγειρέψτε με πολύ λίγο λάδι. Για παράδειγμα, ψήστε το πλούσιο σε βιταμίνη Α συκώτι, αντί να το τηγανίσετε σε λάδι. Κάντε το ίδιο και για τα πλούσια σε βιταμίνη D ψάρια.

Βιταμίνες του συμπλέγματος Β: Οι στρατηγικές που προστατεύουν το κρέας και τα πουλερικά κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος, επίσης βοηθούν και στη διατήρηση των βιταμινών Β που διαφεύγουν κατά το μαγείρεμα στο υγρό του φαγητού. Χρησιμοποιήστε λοιπόν το ζουμί του μαγειρέματος στη σούπα ή τη σάλτσα.
Μην συντομεύσετε τους χρόνους μαγειρέματος και μη χρησιμοποιείτε χαμηλότερες θερμοκρασίες για να μειώσετε την θερμότητα για την ευαίσθητη βιταμίνη Β12, για το κρέας, τα ψάρια και τα πουλερικά. Αυτά τα τρόφιμα πρέπει να μαγειρεύονται καλά για να διασφαλιστεί ότι είναι ασφαλή για κατανάλωση.
Μην ξεπλένετε τα δημητριακά (π.χ. ρύζι) πριν το μαγείρεμα, εκτός εάν αυτό αναγράφεται στη συσκευασία. Το πλύσιμο του ρυζιού, μπορεί να διώξει μέχρι και το 25% της θειαμίνης (βιταμίνη Β1) που περιέχει. Ψήστε τα κέικ και τα ψωμιά μόνο μέχρι η κρούστα τους να είναι ανοιχτόχρωμη καφέ, για τη διατήρηση των θερμοευαίσθητων βιταμινών B.
Βιταμίνη C: Για να μειωθεί η απώλεια της υδατοδιαλυτής, ευαίσθητης στο οξυγόνο, βιταμίνης C, μαγειρέψτε τα φρούτα και τα λαχανικά, στη μικρότερη δυνατή ποσότητα νερού. Για παράδειγμα, όταν μαγειρεύετε 1 φλιτζάνι λάχανο σε 4 φλιτζάνια νερό, τα φύλλα χάνουν μέχρι και το 90% της βιταμίνης C. Αντιστρέψτε την αναλογία -ένα φλιτζάνι νερό για 4 φλιτζάνια λάχανο- και θα διατηρήσετε περισσότερο από το 50% της βιταμίνης C.

Σερβίρετε τα μαγειρεμένα λαχανικά αμέσως: Μετά από 24 ώρες στο ψυγείο, τα λαχανικά χάνουν το ένα τέταρτο της βιταμίνης C. Μετά από δύο ημέρες, σχεδόν το ήμισυ.

Τα λαχανικά με ρίζα (καρότα, πατάτες, γλυκοπατάτες), ψητά ή βραστά ολόκληρα, με τη φλούδα τους, διατηρούν περίπου το 65% της βιταμίνης C που περιέχουν.

Η Σιγουριά της Αμφιβολίας

Πως ξέρεις ότι γνωρίζεις τα πράγματα που γνωρίζεις; Αν δεν απαντήσεις «απλά τα ξέρω» αυτό που απομένει τι είναι; Πως ξέρεις το οτιδήποτε αν στην πραγματικότητα δεν γνωρίζεις το οτιδήποτε; Το γνωστό κρέμασμα από μια κλωστή έχει την τάση να γέρνει την ζυγαριά προς την λογική. Υπήρξε ένας άνθρωπος που είπε «Σκέφτομαι άρα υπάρχω»  κι αυτό σε βάζει να σκέφτεσαι περίπου σαν το «η κότα έκανε το αυγό η το αβγό την κότα;» Με αυτό τον τρόπο ο Ντεκάρτ προτίμησε την λογική πηγή, αντί της θεϊκής πηγής της γνώσης. Ο Ντεκάρτ έφτασε σε  αυτή του την διαπίστωση κάνοντας ένα πείραμα πάνω στην ριζοσπαστική αμφιβολία, δηλ. στο να ανακαλύψει αν υπήρχε κάτι για το οποίο να μπορούσε να είναι σχετικά σίγουρος, κάτι για το οποίο δεν θα μπορούσε να αμφιβάλει.

Αλλά όσο κι αν αμφέβαλε δεν συνέχισε να ερχόταν αντιμέτωπος με το γεγονός ό,τι υπήρχε ένας αμφισβητίας, δηλ. ο εαυτός του. Έπρεπε ν’ αμφισβητήσει την ίδια την αμφισβήτηση. Θα μπορούσαμε να γλυτώναμε από έναν μεγάλο βαθμό παρερμηνείας και παρεξηγήσεων αν απλά έλεγε «Αμφιβάλω άρα υπάρχω»

Για να μην αμφιβάλει κάποιος σε ό,τι σκέφτεται, πρέπει πρώτα να μην αμφιβάλει ότι υπάρχει. Διότι αν πάρουμε σαν δεδομένο το «Αμφιβάλω άρα υπάρχω» ελάχιστοι άνθρωποι στον πλανήτη μας «υπάρχουν» και αυτό γιατί ελάχιστοι άνθρωποι στον πλανήτη μας «αμφιβάλλουν» σχετικά με το οτιδήποτε. Ακόμη και στην μορφή του «σκέφτομαι άρα υπάρχω» να το πάρουμε το ίδιο ισχύει.

[Όταν ο Ντεκάρτ πέθανε και πήγε στον Αη Πέτρο του είπε "ακόμα σκεφτομαι άρα υπάρχω" για να εισπράξει την απάντηση "Δεν υπάρχεις, αλλά μην το σκέφτεσαι"] κατά τον Αρκά.

Με περισσή εγωπάθεια οι άνθρωποι, δεν αμφιβάλουν καθόλου για τίποτα και χωρίς σκέψη, αναφέρουν το ένα ή το άλλο απόφθεγμα, αφορισμό ή κείμενο, φιλοσοφική θέση ή θεωρία και το αποδίδουν με σιγουριά χωρίς σκέψη ή έστω αμφιβολία, στον ένα ή στον άλλο φιλόσοφο, ενώ δεν γνωρίζουν καν αν αυτός το είπε έτσι ή αλλιώς γιατί σαν πρόσωπο δεν είναι σίγουρο ό,τι υπήρξε και τα υποτιθέμενα λεγόμενα του είναι λόγια άλλων ανθρώπων, σκέψεις άλλων ανθρώπων –ποιος ξέρει αν είναι καν ανθρώπων- που απλώς επαναλαμβάνουν παπαγαλίζοντας κατά πως τους βολεύει, διαιωνίζοντας σωστά και λάθη, ανάκατα μέχρι σήμερα.

Σκέψου πόσο ανόητος φαίνεσαι, όταν λες -αν δεν το δω μα τα μάτια μου δεν το πιστεύω- και άλλες ανάλογες μεγαλοστομίες, ειδικά όταν όλα όσα παπαγαλίζεις είναι λόγια άλλων, που δεν είδες ποτέ και δεν μπορείς να είσαι καν σίγουρος, πως αυτοί τα είπαν, ή αν καν υπήρξαν με σιγουριά! Και αυτό το «αν δεν το δω με τα μάτια μου …»  αποκλείει τους τυφλούς απ’ την γνώση; Είδες ΕΣΥ ό,τι η γη είναι στρογγυλή … με τα μάτια σου; Που το ξέρεις ό,τι είναι στρογγυλή αφού δεν την είδες;

Αν τα μάτια σου σε κοροϊδεύουν -ειδικά αν δεν έχεις καλλιεργήσεις τον εγκέφαλο σου, γιατί με τον εγκέφαλο βλέπεις και όχι με τα μάτια- σκέψου σε τι πέλαγος άγνοιας κολυμπάς όταν αυτά που καλλιεργούν το εγκέφαλο δεν είναι και τόσο σίγουρο … ό,τι είναι έτσι όπως λέγονται !

Όταν ακόμα δεν γνωρίζουμε οι άνθρωποι, τι είναι η βαρύτητα τι είναι το ηλεκτρικό φορτίο, όταν ακόμα κινούμαστε με πετρέλαιο, όταν και την πυρηνική ενεργεία την μετατρέπουμε σε ηλεκτρική με τρόπο σαν το παράδειγμα: οι δυο ενέργειες είναι δυο δωμάτια μεσοτοιχία, κι εμείς περνάμε από το ένα στ’ άλλο μέσω του άλφα Κενταύρου (spontaneous idea), όταν την τύφλα μας την καταραμένη έχουμε ακόμα για το πληροφοριακό περιεχόμενο του DNA κλπ κλπ, εντούτοις δεν μας λείπει η εγωπάθεια της σιγουριάς, για τους χαριτωμένους νομούς που «ανακαλύψαμε» !!!

Βασική αρχή και μέτρο υγιούς ψυχικά ανθρώπου είναι ο τρόπος που επικοινωνεί και ειδικά η αναμετάδοση της επικοινωνίας του. Λες κάτι στον Νίκο να πει στον Γρηγόρη κι αυτός άλλο κατάλαβε κι άλλο του είπε, με αποτέλεσμα … σύγχυση, αταξία και καθημερινές παρεξηγήσεις στις ζωές όλων σας. Όλη αυτή η αταξία δημιουργείται από μια απλή αναμετάδοση επικοινωνίας στον παρόντα χρόνο και τόπο κι όχι μετά από 1.000+ χρόνια.

 Αυτό που είναι σχετικά ξεκάθαρο σήμερα, μετά την επόμενη χρονικά στιγμή παύει να βγάζει νόημα, ή αλλοιώνεται το νόημα του εντελώς ειδικά όταν οι ορισμοί των λέξεων και οι τονισμοί αλλάζουν … και αλλάζουν σε 5 -10 χρόνια πόσο μάλλον σε 1.000+  Ήδη σήμερα η νεώτερη γενιά δεν μιλά και δεν γνωρίζει τους ορισμούς των λέξεων και τις έννοιες της μόλις προηγούμενης.  

Πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε για την σιγουριά μας, όταν αναφερόμαστε σε λόγια και σκέψεις ανθρώπων που έζησαν –αν έζησαν- πολλές χιλιάδες χρόνια πριν; Δεν μιλώ για θρησκείες και ανάλογες φαντασιώσεις αλλά για πιο «πραγματικά» πρόσωπα και πράγματα. Επιγραμματικά ας κάνουμε κάποιες αναφορές, μπορείς να βρεις πολύ περισσότερες, αν ερευνήσεις εντελώς επιφανειακά, δεν χρειάζεται και πολύς κόπος για ν’ ανακαλύψεις πως κάθε τι που θεωρείς σταθερό δεδομένο … δεν είναι καν δεδομένο και πόσο βέβαιος μπορείς να είσαι για τις εικασίες;

Ο Όμηρος φέρεται ως ο συγγραφέας των ποιητικών κειμένων της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, από τα πρώτα κείμενα της Ιστορικής περιόδου της αρχαίας Ελλάδας, γνωστά ως «Ομηρικά Έπη». Αναφέρεται σαν συγγραφέας, ενώ δεν έγραψε τίποτε, ενώ το πιο σωστό είναι να αναφέρεται σαν ραψωδός. Για τη ζωή του δεν υπάρχουν καθόλου  πληροφορίες και αυτές οι λίγες είναι αντιφατικές, ενώ η φιλολογική επιστήμη των δύο τελευταίων αιώνων αμφισβήτησε την ύπαρξή του και μάλιστα θεωρεί πως δεν υπήρξε μονάχα ένας Όμηρος. Διαθέτουμε επτά βίους των Ομήρων που προέρχονται από την αρχαιότητα!! Δηλαδή δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως κάποιος άνθρωπος που λέγεται Όμηρος υπήρξε, πόσο μάλλον να έγραψε τα εν λόγο κείμενα. Η σύγχρονη έρευνα, και ειδικότερα όσοι δέχονται ότι ο Όμηρος μπορεί να θεωρηθεί πραγματικό πρόσωπο, τοποθετεί τη ζωή του στον 8ο αι. π.κ.ε. και θεωρεί πιθανό ότι ήταν Ίωνας αοιδός –ραψωδός συνεχιστής μιας μακραίωνης παράδοσης προφορικών ηρωικών αφηγήσεων

Υπό τον όρο «ομηρικό ζήτημα» ομαδοποιούνται πολλά ερωτήματα που έχουν σχέση με την πατρότητα, τον τρόπο σύνθεσης και την καταγραφή της Ιλιάδας και της Οδύσσειας. Ειδικότερα, έχουν τεθεί τα θέματα: Ήταν πραγματικό πρόσωπο ο Όμηρος; Ήταν μονάχα ένας; Πότε έζησε, πώς συνέθεσε ή έγραψε τα έργα του και ποια είναι αυτά; Τα κείμενα που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα είναι έργα του ίδιου ποιητή; Κάποιες υφολογικές αλλά και πολιτισμικές διαφορές μεταξύ των δύο ποιημάτων καθιστούν πιθανό το γεγονός να μην γράφτηκαν από τον ίδιο συγγραφέα; Τα κείμενα είναι ενιαίες ποιητικές συλλήψεις ή αποτελούνται από διάφορα στρώματα;

Τα σημερινά κείμενα προέρχονται από συνένωση πολλών τμημάτων κι επέκταση παλαιοτέρων. Απέναντι σε αυτήν την «αναλυτική» θεωρία τάσσονται οι «ενωτικοί» που υποστηρίζουν ότι στο καθένα μπορεί να διακριθεί μία συνεπής λογοτεχνική σύλληψη και πραγμάτωση από ένα άτομο. Η σύγκριση με προφορικά έπη έδειξε ότι οι προφορικοί ποιητές, με τεχνικές που δεν είναι οικείες σε μια εγγράμματη κοινωνία, μπορούν να συνθέσουν και να απομνημονεύσουν ποιήματα μεγάλης έκτασης !!

Από την προφορική θεωρία, προκύπτει το ερώτημα ποια ήταν η συμβολή της γραφής στη σύνθεση των ποιημάτων, καταγράφηκαν την εποχή που συντέθηκαν κατά τη διάρκεια της απαγγελίας, υπαγορεύτηκαν από τον ποιητή ή επιβίωσαν προφορικά και καταγράφηκαν αργότερα; Με δυο λόγια ο Όμηρος (αν υποθέσουμε ό,τι υπήρξε ένας άνθρωπος που λεγόταν Όμηρος)  δεν έγραψε τίποτε, δεν υπάρχει τίποτε γραμμένο απ τον ίδιο προσωπικά και αυτά που υπάρχουν είναι πολλών και πολύ μεταγενέστερων συγγραφέων, με τις ανάλογες αλλοιώσεις που επιφέρει ο χρόνος στην αναμετάδοση του λόγου.

Ο Σωκράτης δεν έγραψε τίποτε, δεν υπάρχει δικό του γραπτό, αλλά οι άνθρωποι λένε πως είπε το ένα ή το άλλο έτσι αυθαίρετα. Μην ξεχνάμε πως η «διαλεκτική» που του αποδίδεται, είναι ό,τι χειρότερο για την έρευνα, γιατί τοποθετεί  τον άνθρωπο ερευνητή σε κατάσταση αποτελέσματος και όχι αιτίας. Άρα επιφέρει σύγχυση και καμία πρόοδο. Καταστρατηγεί δε, κάθε κανόνα ορθής επικοινωνίας αν τυχόν κάποιος θελήσει να την εφαρμόσει.

Και ποιος έδωσε στον άνθρωπο την «διαλεκτική» ο  δύσμορφος Σωκράτης ή το δαιμόνιο που του μιλούσε; Κάποιος άνθρωπος υποθετικά φιλόσοφος ή οι καταλήψεις του; Πόσο σίγουρος είσαι ΕΣΥ; Οι μοναδικές πηγές για τη ζωή και τα ΛΕΓΟΜΕΝΑ (και όχι τα γραπτά) του, είναι κατ’ αρχάς ο Πλάτων, ο Ξενοφών, ο Αριστοτέλης και ο Αριστοφάνης. Διάφοροι συγγραφείς ασχολήθηκαν με τον Σωκράτη ήδη από την αρχαιότητα και ο καθένας πρόσθεσε νέες πτυχές από τη ζωή του και φυσικά σύμφωνα με τις δικές του πεποιθήσεις.

Ο Σωκράτης, όπως ο Ηράκλειτος και ο Πυθαγόρας, δεν άφησε κανένα σύγγραμμα. Γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί ακριβώς το περιεχόμενο της φιλοσοφίας του και, πρακτικώς, ότι γνωρίζουμε για τον Σωκράτη προήλθε κυρίως από όσα έγραψαν οι μαθητές του σχετικά με αυτόν, καθώς και ορισμένους συγγραφείς που επικεντρώθηκαν στη μελέτη της προσωπικότητάς του και ο καθένας πρόσθεσε τα δικά του!

Ο W.K.C. Gutrie  γράφει πως «μελετώντας τα κείμενα που αποδίδονται στον Σωκράτη, στο τέλος ο καθένας έχει το δικό του, ως ένα βαθμό Σωκράτη, που δεν είναι ίδιος ακριβώς με τον Σωκράτη κανενός άλλου» Πόσοι Σωκράτες υπάρχουν άραγε;

Στην εποχή του Σωκράτη έχουμε με τους Σοφιστές τη στροφή της φιλοσοφίας προς τον άνθρωπο και τη χρήσιμη αρετή, ενώ προηγουμένως το κύριο θέμα της φιλοσοφίας των προσωκρατικών ήταν η φύση. Βέβαια, οι Σοφιστές, δεν ήταν φιλόσοφοι, δεν διείσδυσαν εις βάθος στη μελέτη της πραγματικής ουσίας του ανθρώπου. Ο Αριστοτέλης αναγνωρίζει αυτή τη στροφή του πνεύματος με τη φράση «επί Σωκράτους το δε ζητείν τα περί φύσεως έληξε, προς τη χρήσιμη αρετή και την πολιτική δε απόκλεινον οι φιλοσοφούντες».  

Ο Ηράκλειτος επίσης δεν έγραψε τίποτα, που να έχει φτάσει ως εμάς, μάλιστα παραλίγο να μην γνωρίζαμε καν την ύπαρξη του! Πόσο σίγουρος μπορείς να είσαι ό,τι αυτά που αναφέρονται στον Ηράκλειτο είναι έτσι όπως ο φιλόσοφος τα σκεφτόταν; Στον Ηράκλειτο απονέμεται (αυθαίρετα) ένα έργο με τίτλο «Περί Φύσεως», το οποίο χωρίζεται σε τρία μέρη με περιεχόμενο πολιτικό, θεολογικό και κοσμογονικό. Από τα λιγοστά αποσπάσματα που έχουν διασωθεί, φαίνεται πως ο χαρακτήρας του γραπτού έργου του είναι αποφθεγματικός. Το απόφθεγμα από την φύση του είναι δυσνόητο αλλιώς δεν θα ήταν απόφθεγμα.

Η δομή και σύνθεση των αφορισμών του είναι λεπτομερειακά επεξεργασμένη και το ύφος του αινιγματικό και κωδικοποιημένο, όχι από τον ίδιο, αλλά από τους μεταγενέστερους που τα χρησιμοποίησαν κυρίως οι Πλωτίνος, Πορφύριος, Πρόκλος, Ευσέβιος και άλλοι. Αυτός είναι άλλωστε ο βασικός λόγος για τον οποίο αποκλήθηκε «σκοτεινός».

Είναι δύσκολο να κατανοηθούν αυτά που αποδίδονται στον Ηράκλειτο, γιατί έχει χαθεί η αληθινή σημασία κάποιων λέξεων που χρησιμοποιεί καθώς και η αρχαϊκή στίξη, η οποία έχει υποστεί διαστρεβλωτική επέμβαση, κάτι που επισημαίνει και ο Αριστοτέλης.

Πιθανόν αν είχαμε και τα συμφραζόμενα δηλ. ολόκληρο το κείμενο, να μπορούσαμε να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της φιλοσοφίας του. Κανένας δεν έγραψε σχεδόν, τίποτε για τον Ηράκλειτο και αν δεν τον ανέφερε σε λίγες γραμμές ο Διογένης ο Λαέρτιος ή δεν αναφέρονταν σε αυτόν,  αποσπασματικά μια χούφτα όμοιοι του φιλόσοφοι δεν θα γνωρίζαμε καν την ύπαρξη του !!! όμως με περισσή αφροσύνη, λέμε ότι ο Ηράκλειτος είπε το ένα ή το άλλο, όταν το μόνο για το οποίο μπορούμε να είμαστε σίγουροι, είναι οι εικασίες μας.

Ο Διογένης ο Λαέρτιος ήταν ιστοριογράφος της φιλοσοφίας της αρχαιότητας, συγγραφέας του έργου «Βίοι φιλοσόφων». Πιθανολογείται –δεν είναι καθόλου σίγουρο- πως έζησε στις αρχές του 3ου μ.κ.ε. αιώνα, όμως για τη ζωή του, την καταγωγή του, τη μόρφωση του, το σύνολο του έργου του, την προσωπικότητα του, δεν γνωρίζουμε τίποτε, ενώ δεν υπάρχουν αντίστοιχα σοβαρά αποδεικτικά στοιχεία, καθώς οι αρχαίοι συγγραφείς δεν δίνουν σχετικές πληροφορίες. Για τον λόγο αυτό, οι ερευνητές δεν μπορούν παρά να τον αναζητήσουν μέσα από το έργο του, από στοιχεία που σίγουρα είναι αποσπασματικά και δύσκολο να επαληθευτούν. Βεβαιότητα δεν υπάρχει ούτε για το όνομα του αφού τα χειρόγραφα άλλες φορές δίνουν το όνομα Διογένης Λαέρτιος και άλλες Διογένης ο Λαερτιεύς. Μια εικασία περιγράφει πως το Λαέρτιος ίσως προέρχεται από κάποιον πρόγονό του που λεγόταν Διογένης Λαερτιάδης.

Το κυριότερο έργο του, που σώθηκε ολόκληρο, περιέχει τους βίους των αρχαίων φιλοσόφων και αποτελείται από 10 βιβλία. Είναι πιθανό για κάποιους, το έργο αυτό να κυκλοφόρησε την εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αλεξάνδρου Σεβήρου (222-235 μ.κ.ε.). Συνήθως ονομάζεται Βίοι φιλοσόφων, αλλά στην πραγματικότητα έχει έναν μακροσκελή τίτλο: «Βίοι και γνώμαι των εν φιλοσοφία ευδοκιμησάντων και των εκάστη αιρέσει αρεσκόντων εν επιτόμω συναγωγή»

Στο προοίμιο του έργου του, ο συγγραφέας αναζητά την καταγωγή της φιλοσοφίας, και αναλύει τις ανατολικές επιδράσεις στους Έλληνες φιλοσόφους. Καταρχάς, χρησιμοποίησε πρωτότυπα στοιχεία από διαθήκες, επιστολές (όχι πάντα γνήσιες) και δικαστικά κείμενα. Κατά δεύτερο λόγο, χρησιμοποίησε λογοτεχνικά στοιχεία, όπως αναφορές από κωμωδίες εναντίον φιλοσόφων και στίχους από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Τέλος, άντλησε πληροφορίες από φιλοσοφικές πηγές, όπως επιμέρους συγγραφές για τους φιλοσόφους, τις αιρέσεις τους, τους καταλόγους μελών και ηγετών τους ή δοξογραφικές συλλογές που περιείχαν τα ουσιώδη σημεία της διδασκαλίας κάθε αιρέσεως. Πόσο σίγουρος μπορείς να είσαι γι’ αυτά που διαβάζεις, πόσο βέβαιος;

Πυθαγόρας ή Πυθαγόρης ο μεταφυσικός φιλόσοφος που για 1.000+ χρόνια ήταν απαγορευμένο να μιλά κανείς για την φιλοσοφία και το έργο του!!! Ότι πληροφορίες έχουμε για την ζωή και το έργο του προέρχονται από τους μεταγενέστερους του, τον Πορφύριο, τον Ιάμβλιχο και φυσικά τον Διογένη Λαερτιάδη. Ο Πυθαγόρης έζησε το 580-490 π.κ.ε και οι Πορφύριος και Ιάμβλιχος περίπου το 300 μ.κ.ε. οκτακόσια χρόνια αργότερα.

Πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε για τα αποδιδόμενα στον Πυθαγόρα, όταν όλες ανεξαιρέτως οι πληροφορίες που έχουμε για τον Πυθαγόρα, την ζωή, τον θάνατο του και το έργο του είναι τελείως αμφίβολες. Η προσωπικότητα του και οι διδασκαλίες του τυλίχτηκαν με ένα πέπλο περίτεχνης ακατανοησίας, μεταφυσικού μυστηρίου και παράξενου θρύλου για πολλούς αιώνες και είναι αμφίβολο αν αυτό το μυστήριο το έχει χάσει σήμερα.

 … έτσι, ελαφρά τη καρδία, λέμε «όπως είπε ο Πυθαγόρας … μπλα μπλα μπλα» Που το ξέρεις με σιγουριά πως το είπε στ’ αλήθεια ο Πυθαγόρας όταν δεν γνωρίζουμε καν αν λεγόταν Πυθαγόρας ή Πυθαγόρης; Το σωστό είναι να λέμε «Εικάζουμε ό,τι ο Πυθαγόρας αναφέρετε σε ….»

Ο Βούδας δεν είναι ένας, μα πάνω από χίλιοι Η λέξη Βούδας ή Μπούντχα (χ δασύ) στην αρχαία Ινδική γλώσσα, που περιλαμβάνει την διάλεκτο Πάλι (Pāli) και τη Σανσκριτική, σημαίνει ο «Αφυπνισμένος» ή «Φωτισμένος». Προέρχεται από τη ρίζα του ρήματος μπουντχ, που σημαίνει αφυπνίζω, φωτίζομαι και κατανοώ.

Η λέξη Βούδας, συνεπώς, δεν αφορά κάποιον συγκεκριμένο θρησκευτικό δάσκαλο που έζησε στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, αλλά ένα τύπο ανθρώπου που έφθασε σε σημείο πνευματικής επίτευξης. Ο ιστορικός Σιντάρτα Γκαουτάμα είναι απλά ένας σε μια μεγάλη ακολουθία από Βούδες, η οποία κατευθύνεται είτε προς το άχρονο παρελθόν είτε στους μακρινούς ορίζοντες του μέλλοντος.  … και όμως αυθαίρετα αναφέρουμε ο Βούδας είπε αυτό ή το άλλο…  Ποιος Βούδας απ’ όλους το είπε και πόσο σίγουρος είσαι γι αυτό;

Ο Θεός δεν είναι ένας μα πάνω από 3.000.000 σε όλον τον πλανήτη, όταν λες ο Θεός είπε αυτό ή το άλλο σε ποιόν ακριβώς Θεό απ τους εκατομμύρια που υπάρχουν, αναφέρεσαι και πόσο σίγουρος είσαι , χωρίς αμφιβολία, για τα λεγόμενα του … Ούτε και ο Θεός έγραψε τίποτε, κάποιοι άνθρωποι λένε ό,τι έγραψε.

Σύμφωνα με τον Ιρλανδό Εμπειριστή του 18^ου αιώνα επίσκοπο Τζωρτζ Μπέρκλεϊ «το Είναι ταυτίζεται με το Αντιλαμβάνεσθε»  που σημαίνει ό,τι όλος ο επονομαζόμενος «αντικειμενικός κόσμος» βρίσκεται μέσα στο νου μας. Ο Τζωρτζ Μπέρκλεϊ αναφέρει πως  η μόνη γνώση μας για τον κόσμο πηγάζει από την νόηση μας, ερχόμενη μέσα από τις αισθήσεις μας. Οι φιλόσοφοι ονομάζουν αυτήν την γνώση «αισθητηριακή εμπειρία» Ο αγαπητός επίσκοπος προχώρησε μέχρι του σημείου να συμπεράνει ό,τι αυτά τα αισθητηριακά δεδομένα πρέπει να προέρχονται από κάπου, επομένως αυτό το «κάπου» πρέπει να είναι ο θεός. 

Βασικά η ιδέα του Μπέρκλεϊ είναι ότι ο θεός βρίσκεται, μπροστά από ένα υπολογιστή, καταχωρώντας «αισθητηριακά δεδομένα» σε μια κοσμική ιστοσελίδα που όλοι μας είμαστε συνδεδεμένοι 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα. Και τι γίνεται με αυτούς που πιστεύουν ό,τι ο θεός δουλεύει μόνον 6 μέρες την βδομάδα;

Αυτό που θέλω να καταλάβουμε εδώ είναι πως ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΣΙΓΟΥΡΙΑ … χωρίς αμφιβολία… Ας σκεφτούμε λίγο, κάθε τι που θεωρούμε αφηρημένα καλό ή αφηρημένα κακό είναι δική μας ιδέα ή εμφύτευμα και ιδέα κάποιων άλλων! Δεν μας νοιάζει εδώ ποιών άλλων, αλλά αν είναι η ιδέα ΔΙΚΗ ΜΑΣ και αν ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΙΓΟΥΡΟΙ πως είναι δική μας, χωρίς αμφιβολία;

Αν –υποθετικά- έβαζαν το λεπίδι στο λαιμό σου και σε ρωτούσαν για ποιο πράγμα είσαι σίγουρος, απόλυτα σίγουρος, χωρίς ν’ αμφιβάλεις, υπάρχει κάτι ΣΙΓΟΥΡΟ,  που θα μπορούσες ν’ απαντήσεις; Με το κεφάλι σου να κρέμεται από μια κλωστή …. Τι θ’ απαντούσες  «ένα ξέρω, πως δεν ξέρω τίποτα» την πιο ηλίθια έκφραση, που αποδίδεται αυθαίρετα κι αυτή, στον Σωκράτη που δεν άφησε τίποτε γραπτό !!!!

«Το μόνο Σίγουρο είναι η Εικασία»

Οι  «μεγάλοι επιστήμονες» λεν πως «Αν δεν παρατηρήσεις κάτι, αυτό δεν υπάρχει και υπάρχει από την στιγμή που ο παρατηρητής, παρατηρεί το παρατηρούμενο.» Ναι αλλά αν δεν το παρατηρήσει, ο παρατηρητής,  αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει, απλά δεν υπάρχει ΜΟΝΟ για τον συγκεκριμένο παρατηρητή. Επομένως πρόσεχε τι παρατηρείς αν δεν θέλεις να του δώσεις υπόσταση. Αν κοιτάς την Άβυσσο, σε λίγο θα σε κοιτάξει κι αυτή κι αν δεν είσαι ικανός να την αντιμετωπίσεις… φίδι κολοβό που σε περιμένει ! και το θέμα δεν είναι να την  παρατηρείς εσύ, δεν τρέχει και τίποτα, το μεγάλο παιχνίδι αρχίζει όταν σε πάρει πρέφα αυτή κι αρχίζει να σε παρατηρεί… Βαράτε βιολιτζήδες τότε !!!

Δεν αναφέρθηκα καθόλου στο Χάος, ναι σε αυτό το σαγηνευτικό, το ελεύθερο, το αρχέγονο, μαγευτικό, δημιουργικό, εύπλαστο, άμορφο, πέρα από τις σκέψεις και λέξεις, αυτό το Χάος απ όπου ο Νους μας αντλεί σκέψεις ενέργεια, λέξεις και πλάθει πραγματικότητες. Το Χάος είναι ο θάνατος κάθε παράδεισου και κάθε κόλασης, το Χάος είναι η φωτιά του Φοίνικα που περιμένει να τον κάψει και να τον ξαναγεννήσει. Ναι το Χάος είναι η πηγή κάθε δημιουργίας, το αν θα είναι καλή ή κακή η κάθε δημιουργία, ελάχιστα ενδιαφέρει τον παίχτη της ζωής, γιατί αν έφταχνε μόνο καλές δημιουργίες … με τι θα έπαιζε;

Πόσο σίγουρος είσαι, για να μπορείς ν’ αμφιβάλεις;

Ένας κατηγορούμενος δικαζόταν για φόνο. Υπήρχαν στοιχεία που αποδείκνυαν την ενοχή του, αλλά δεν υπήρχε πτώμα. Στην αγόρευση του ο συνήγορος του κατηγορούμενου κατέφυγε σε ένα κόλπο. «Κυρίες και κύριοι, σας έχω μια έκπληξη, σε ένα λεπτό αυτός που θεωρείτε νεκρό θα μπει εδώ, στην αίθουσα του δικαστηρίου και θα αποδειχθεί ο πελάτης μου αθώος» Κοίταξε προς την πόρτα  και όλοι οι ένορκοι και οι συντελεστές της δίκης ακλούθησαν το βλέμμα του. Πέρασε ένα λεπτό και δεν συνέβη τίποτα. Τελικά ο δικηγόρος είπε:

«Κύριοι η αλήθεια είναι πως αυτή η δήλωση ήταν δικής μου επινόησης και δεν γνωρίζω αν ο νεκρός είναι όντως νεκρός ή όχι. Αλλά όλοι κοιτάξατε στην πόρτα με αγωνία και περιμένατε να εμφανιστεί. Επομένως υπάρχει λογική αμφιβολία για το αν είναι αληθινά νεκρός και περιμένω η ετυμηγορία σας να είναι αθώος»

Ύστερα από ελάχιστα λεπτά επέστρεψαν και ανακοίνωσαν την ετυμηγορία που ήταν «ένοχος»

«Μα πως μπορείτε να το κάνετε αυτό» ωρύεται ο δικηγόρος «Θα πρέπει να είχατε κάποιες αμφιβολίες, σας είδα όλους, που κοιτάζατε την πόρτα»

Ο Προϊστάμενος των ενόρκων του απάντησε: «Ναι εμείς, όλοι κοιτάζαμε την πόρτα, περιμένοντας το θύμα, να εμφανιστεί. Ο πελάτης σας όμως, όχι»

Εδώ η βεβαιότητα έιναι δεδομένη πέραν πάσης αμφιβολίας.

Είμαι ένας άνθρωπος γελοίος

Είμαι ένας άνθρωπος γελοίος. Τώρα με λένε τρελό. Θα ήταν τίτλος τιμής αν γι’αυτούς δεν εξακολουθούσα να είμαι το ίδιο γελοίος. Αλλά δεν δυσανασχετώ πια, όλος ο κόσμος μου είναι αρκετά συμπαθής, ακόμη κι όταν με κοροϊδεύουν και θα έλεγε κανείς, πως τότε ίσα ίσα μου είναι συμπαθής.Θα γελούσα κι εγώ μαζί με αυτούς ευχαρίστως, όχι τόσο για μένα, αλλά για να τους κάνω ευχαρίστηση, αν δεν δοκίμαζα τόση θλίψη κοιτάζοντάς τους. Θλίψη να βλέπω πώς δεν γνωρίζουν την αλήθεια, αυτή την αλήθεια που γνωρίζω εγώ. Τι σκληρό είναι να την γνωρίζεις μόνος εσύ! Αλλα δεν θα καταλάβουν.. όχι, δεν πρόκειται να καταλάβουν.

Άλλοτε υπέφερα πολύ να περνώ για γελοίος δεν φαινόμουν. Ήμουνα. Υπήρξα πάντα γελοίος και ξέρω ότι αναμφίβολα είμαι από γεννησιμιού μου. Θα μουν δε θα μουν επτά μόλις χρονών όταν κατάλαβα πως ήμουνα γελοίος.Ύστερα σπούδασα στο πανεπιστήμιο κι όσο σπούδαζα τόσο περισσότερο καταλάβαινα πόσο ήμουν γελοίος.

Έτσι που όλη η πανεπιστημιακή μου μόρφωση φαινόταν να μην υπάρχει παρά για να μου δείξει και να μου εξηγήσει, όσο εντρυφούσα σ’αυτήν, πως ήμουν γελοίος. Χρόνο το χρόνο, βεβαιωνόμουνα όλο και περισσότερο ότι από κάθε άποψη παρουσίαζα ένα γελοίο πρόσωπο.

Όλος ο κόσμος με κορόιδευε παντού και πάντα. Αλλά κανενός δεν πέρναγε από το μυαλό ότι αν υπήρχε κάποιος στον κόσμο που ήξερε πιο καλά από όλους ότι είμαι γελοίος, αυτός ο άνθρωπος ήμουνα εγώ. Κι αγανακτούσα που κανείς δεν το φανταζόταν. Σε αυτό φταίω και εγώ, η αλαζονεία μου με εμπόδιζε πάντα να ομολογήσω το μυστικό μου.

Αυτή η αλαζονεία αυξανόταν με τα χρόνια, και αν αφηνόμουν μπροστά σε οποιονδήποτε να αναγνωρίζω πως ήμουν γελοίος, πιστεύω πως το ίδιο κιόλας βράδυ θα είχα τινάξει τα μυαλά μου με μια πιστολιά.
Έφηβος σαν ήμουν, πόσο είχα υποφέρει στη σκέψη ότι δεν θα μπορούσα να αντισταθώ, ότι ξαφνικά θα όφειλα να το ομολογήσω στους συντρόφους μου. Αλλά όταν ενηλικιώθηκα, αν και από χρόνο σε χρόνο είχα βεβαιωθεί ακόμη περισσότερο για την τρομερή ιδιομορφία μου, κατάφερα για τον άλφα ή βήτα λόγο να ηρεμήσω. Ακριβώς επειδή ως τότε αγνοούσα το γιατί και το πώς.

Ίσως το όφειλα σε αυτή την απέραντη μελαγχολία που κυρίευσε την ψυχή μου ύστερα από κάποιο γεγονός απροσμέτρητα ανώτερό μου, δηλαδή: την πεποίθηση που είχα μόνιμα από τότε, ότι εδώ κάτω τα πάντα είναι χωρίς σημασία. Το υποψιαζόμουν αυτό από πολύ καιρό αλλά ξαφνικά βεβαιώθηκα απόλυτα.

Ένιωσα απότομα ότι θα μου ήταν αδιάφορο αν ο κόσμος υπήρχε ή αν δεν υπήρχε πουθενά τίποτε. Άρχισα να αντιλαμβάνομαι και να αισθάνομαι ότι κατά βάθος τίποτε δεν υπήρχε για μένα.Ως τότε νόμιζα πάντα ότι πολλά πράγματα υπήρξαν πριν από μένα.

Τώρα αντιλαμβανόμουν ότι τίποτε δεν υπήρχε πριν, ή μάλλον ότι δεν υπήρχε παρά φαινομενικά. Σιγά σιγά κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ποτέ δεν υπήρξε τίποτε.Έπαψα τότε να ερεθίζομαι με τους ανθρώπους και κατέληξα να μη τους προσέχω καθόλου.

Αυτή η διάθεση εκδηλωνόταν ακόμη και στις πιο ασήμαντες περιστάσεις της ζωής: Mου συνέβαινε, λόγου χάρη, περπατώντας στο δρόμο, να σκοντάφτω πάνω τους. Όχι γιατί με είχαν απορροφήσει οι σκέψεις, γιατί τότε δεν θα σκεφτόμουν όσα σκέφτομαι, τα πάντα μου ήταν αδιάφορα.

Να μπορούσα τουλάχιστον να βρω τη λύση των προβλημάτων! Ούτε ένα δεν είχα λύσει. Και ο Θεός ξέρει πόσες λύσεις είχα προτείνει! Αλλά, επειδή αδιαφορούσα για όλα, πήγαν και τα προβλήματα στο βρόντο. Να όμως που ξέρω την αλήθεια. Αυτή την αλήθεια την έμαθα τον περασμένο Νοέμβρη, στις τρεις Νοεμβρίου ακριβώς και από τότε την έχω σταθερά χαραγμένη στη μνήμη μου.
Φ. Ντοστογιέφσκι

Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο

Οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να ασπαστούν μια γνώμη μόλις πειστούν πως είναι κοινώς αποδεκτή. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε σαν θέσφατο μια κοινή προκατάληψη, διότι οι περισσότεροι άνθρωποι συντάσσονται με τη θέση του Αριστοτέλη ότι μπορούμε να ισχυριστούμε ως σωστό αυτό που πιστεύουν οι πολλοί.

Δεν υπάρχει γνώμη, όσο παράλογη κι αν είναι που οι άνθρωποι να μην είναι έτοιμοι να την ασπαστούν μόλις πειστούν πως είναι κοινώς αποδεκτή. Το παράδειγμα των άλλων επηρεάζει τόσο τη σκέψη τους όσο και τις πράξεις τους. Είναι σαν πρόβατα που ακολουθούν τον αρχηγό του κοπαδιού όπου τους οδηγήσει. Θα προτιμούσαν να τον ακολουθήσουν στο θάνατο παρά να σκεφτούν από μόνοι τους.

Είναι πολύ περίεργο που η γενική απήχηση μιας γνώμης έχει για τους ανθρώπους τόση βαρύτητα. Η ίδια τους η εμπειρία είναι σε θέση να τους διδάξει πως η αποδοχή μια γνώμης γίνεται ακριτα και είναι αποτέλεσμα μίμησης. Παρόλα αυτά οι ίδιοι δεν το αντιλαμβάνονται ποτέ, καθώς δεν κατέχουν αυτογνωσία. μόνο οι εκλεκτοί σύμφωνα με τον Πλάτωνα, «τις πολλοίς πολλά δοκεί» που σημαίνει πως ο κόσμος μπορεί να σκέφτεται αμέτρητες ανοησίες, και δεν είναι δυνατό ν ασχοληθούμε με όλες.

Για να μιλήσουμε με σοβαρότητα η γενική απήχηση μιας γνώμης δεν αποτελεί απόδειξη. Στην πραγματικότητα, δεν καθιστά καν πιθανή την ορθότητά της. Όσοι ισχυρίζονται το αντίθετο πρέπει να λάβουν υπόψη τους τα παρακάτω:

    * Σε βάθος χρόνου μια κοινώς αποδεκτή γνώμη χάνει την ισχύ της, διαφορετικά θα έπρεπε να αποκαταστήσουμε όλες τις παλαιότερες λανθασμένες απόψεις που κάποτε θεωρούνταν ως κοινά αποδεκτές αλήθειες. Για παράδειγμα θα έπρεπε να επαναφέρουμε το σύστημα του Πτολεμαίου ή να καθιερωθεί ξανά ο καθολικισμός στις προτεσταντικές χώρες.

    * Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και η φυσική απόσταση, αλλιώς μια συναφής κοινώς αποδεκτή γνώμη των υποστηρικτών του βουδισμού, του χριστιανισμού και του Ισλάμ, θα τους έφερνε σε δύσκολη θέση.

Αν εξετάσουμε το θέμα διεξοδικά , θα δούμε πως αυτό που αποκαλούμε κοινώς αποδεκτή γνώμη δεν είναι παρά η γνώμη 2 ή 3 ατόμων. Αν μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε την πραγματική διαδικασία γέννησης μιας γνώμης, δεν θα είχαμε γι αυτό την παραμικρή αμφιβολία.

Θα ανακαλύπταμε ότι δεν είναι παρά 2 ή 3 άνθρωποι που δέχτηκαν, προώθησαν και υποστήριξαν την άποψη την 1η φορά, κι ότι οι υπόλοιποι πίστεψαν αφελώς πως οι 2-3 αυτοί άνθρωποι την είχαν εξετάσει εξονυχιστικά προτού τη διαδώσουν. Ύστερα αποδέχτηκαν τη γνώμη αυτοί μερικοί επιπλέον, οι οποίοι ήταν πεπεισμένοι εξαρχής πως οι άνθρωποι που την διέδωσαν είχαν την απαραίτητη κατάρτιση. Στη συνέχεια σ αυτούς βασίστηκαν πολλοί άλλοι , που από οκνηρία προτίμησαν να πιστέψουν κάτι χωρίς δεύτερη σκέψη παρά να κοπιάσουν εξετάζοντας οι ίδιοι το ζήτημα.

Έτσι ο αριθμός των νωθρών και εύπιστων υποστηρικτών μεγάλωσε μέρα με τη μέρα. Μόλις η συγκεκριμένη άποψη κέρδισε ευρεία υποστήριξη, οι υπόλοιποι που αποφάσισαν να την ενστερνιστούν απέδωσαν τη μεγάλη της απήχηση στην ορθότητά της. Τότε όσοι είχαν απομείνει αναγκάστηκαν να αποδεχτούν ότι ήταν πλέον κοινώς αποδεκτό, προκειμένου να μην θεωρηθούν ταραξίες που απαρνιούνται τις γενικώς παραδεδεγμένες απόψεις, ή θρασείς, που θεωρούν ότι είναι πιο έξυπνοι απ όλους τους άλλους.

Όταν μια γνώμη φτάνει σ αυτό το βαθμό αποδοχής η συγκατάνευση αποτελεί πλέον καθήκον. Από το σημείο αυτό και στο εξής οι λίγοι που είναι ικανοί να κρίνουν θα σιωπήσουν. Μιλούν μόνο όσοι είναι παντελώς ανίκανοι να σχηματίσουν οποιαδήποτε γνώμη ή κρίση, αφού παπαγαλίζουν απλώς τις απόψεις των άλλων. Ωστόσο υπερασπίζονται τις συγκεκριμένες απόψεις με υπερβάλλοντα ζήλο και μισαλλοδοξία, καθώς αυτό που απεχθάνονται στους ανθρώπους με διαφορετικό τρόπο από το δικό τους δεν είναι τόσο οι διαφορετικές τους κρίσεις, όσο η τόλμη να θέλουν να σχηματίσουν τη δική τους άποψη. Εν ολίγοις, ελάχιστοι είναι ικανοί να σκεφτούν, όλοι όμως θέλουν να έχουν άποψη. Συνεπώς δεν απομένει παρά να ενστερνιστούν έτοιμες απόψεις άλλων αντί να σχηματίσουν τις δικές τους.

Εφόσον αυτό συμβαίνει, τι αξία έχει μια γνώμη, ακόμη κι αν έχει εκατοντάδες χιλιάδες υποστηρικτές; Δεν είναι περισσότερο τεκμηριωμένη από ένα ιστορικό γεγονός καταγεγραμμένο από 100 ιστορικούς, οι οποίοι αποδεικνύεται πως έχουν αντιγράψει ο ένας από τον άλλο, η άποψη στο τέλος μπορεί ν αποδοθεί σ’ ένα και μόνο άτομο. Άλλα θα πω εγώ, άλλα εσύ κι άλλα κάποιος άλλος. Δεν πρόκειται για τίποτα περισσότερο από μια σειρά ισχυρισμών.

«Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο» Arthur Schopenhauer

[Σκεφτείτε για λογαριασμό σας επιτέλους, έστω και για μια φορά, ακόμα κι αν είναι μπερδεμένα, ακόμη κι αν πρέπει να πλεύσετε στις θάλασσες του αφηρημένου! …Η επιστημονική γνώση δεν είναι αντικειμενική. Όλες οι βάσεις στις οποίες είναι στηριγμένα τα θεόρατα οικοδομήματά της είναι αυθαίρετες. Είναι, όπως ακριβώς και ο πολιτισμός μας, μια Συνωμοσία, ένα πονηρό συμβόλαιο, ένας εξορκισμός. Έχουμε τα γεγονότα για να μην κινδυνεύουν οι υπάρχουσες αιτιολογίες. Κατάρα σε όλα τ’ άλλα.

Ζούμε υπό το καθεστώς πολύ αυστηρής έρευνας και εγκαθίδρυσης αυθαίρετων συμπερασμάτων, που επηρεάζουν άμεσα όλους τους ανθρώπους, και το όπλο που χρησιμοποιούμε πιο συχνά ενάντια σ’ αυτό το καθεστώς είναι η αμφισβήτηση και η γελοιοποίηση. Δεν έχουμε άλλη λύση: αμφισβητείστε και γελοιοποιήστε ό,τι σας λένε! Πώς μπορεί να εξελιχθεί σωστά και να λειτουργήσει η γνώση, κάτω από τέτοιες συνθήκες;

Πρέπει να κρατήσουμε κρυφά τα βίτσια μας, για να μη στραφεί εναντίον μας η κοινωνία, μαθαίνοντας πως αφήσαμε πολύ πίσω μας τα περισσότερα πεδία σεξουαλικότητας, εμπορίου, θρησκευτικής πίστης, συμβατικότητας και νόμιμων απολαύσεων… Λοιπόν, πρόκειται να περάσουμε από την κατάσταση των μανιακών, στην προφητεία, και από τη μυστική μοναχική ηδονή, στη διακήρυξη αρχών και μανιφέστων. Πρέπει από ‘δω και πέρα να εργαστούμε πολύ σοβαρά, δηλαδή επαναστατικά.

Το πρώτο μέλημά μας θα πρέπει να είναι να προσθέσουμε στις συνταγματικές ελευθερίες, το δικαίωμα και την ελευθερία να αμφισβητούμε την επιστήμη!…] Charles Fort

Ξεπερνώντας το όριο: η σημασία των υδάτινων συνόρων στον Αισχύλο και τον Ηρόδοτο και η περσική ύβρις

Η ελληνοπερσική σύγκρουση του 5ου αιώνα π.Χ. υπήρξε η αφορμή, προκειμένου να αναπτυχθεί σε ορισμένους πνευματικούς κύκλους μεταξύ των Ελλήνων μια ενδιαφέρουσα αντίληψη, η οποία αφορά τα σύνορα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας ως όρια φυσικής εξουσίας των Ελλήνων και των Περσών αντίστοιχα. Η αντίληψη αυτή είναι ιδιαίτερα εμφανής στον Αισχύλο και τον Ηρόδοτο.

Στους Πέρσες του Αισχύλου μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι τα θαλάσσια στενά του Βοσπόρου / Ελλησπόντου στέκονται ως μια βασική διαχωριστική γραμμή μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Σ’ αυτό το δράμα η προσπάθεια του Ξέρξη να ζέψει το στενό με ένα είδος θαλάσσιας γέφυρας και να διαβεί από την Ασία στην Ευρώπη, για να την υποτάξει, αποτελεί μια ύβρη, μια παραβίαση των συνόρων που έχουν οριστεί από τους θεούς, για να χωρίζουν τις δύο ηπείρους.[1]Τα δικαιώματα του Ποσειδώνα, το γεωγραφικό δικαίωμα επιβίωσης της Ελλάδος και το όριο ανοχής των ενεργειών του Ξέρξη συνδέονται στον Ελλήσποντο σε μια αδιάσπαστη ενότητα.[2] H μομφή επικεντρώνεται, λοιπόν, ακριβώς στη διάβαση του συνόρου: το φάντασμα του Δαρείου επισημαίνει ότι ο Ξέρξης επέβαλε στο στενό έναν ζυγό ακατανόητο για τον γέρο βασιλιά (στ. 744).

Την ίδια καίρια σημασία ως σύνορο Ευρώπης και Ασίας έχει ο Ελλήσποντος και στον Ηρόδοτο: όπως και  στους Πέρσες, έτσι κι εδώ η διάβαση του Ελλησπόντου βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και διαμορφώνεται από την πλευρά της αφηγηματικής τεχνικής σε αποκορύφωμα. Όπως ο Αισχύλος, έτσι και ο ιστορικός καθιστά μεταφυσική την υδάτινη γραμμή και την αφήνει να γίνει στο χώρο των ανθρώπινων πράξεων το σύμβολο των ορίων, τα οποία ξεπέρασε ο Ξέρξης.

Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ Περσίας και Ελλάδας είναι δεδομένη εκ φύσεως και προσδιορισμένη έτσι από την μοίρα, ενώ η υπέρβαση της απαιτεί υψηλότερες δυνάμεις. Η πρώτη προσπάθεια ως γνωστόν αποτυγχάνει, στο περιθώριο γίνονται πολλά παράξενα πράγματα: διεξάγονται βαθυστόχαστες συζητήσεις και ο Αρτάβανος προειδοποιεί τον Ξέρξη πως έχει στο ύδωρ και στην ξηρά, δηλ. εντέλει στην ίδια τη φύση, τους πιο αποφασιστικούς εχθρούς του. Τα παράξενα φαινόμενα (7.37.2, 7.42.2) είναι οι πρώτες προειδοποιήσεις και κατόπιν η φύση ανθίσταται με θύελλες και πλημμύρες (7.34, 7.188, 8.12, 8.37.3, 8.129.2). Ο Αρτάβανος αποδεικνύεται ότι έχει δίκαιο (7.49.1): η φύση είναι εναντίον του Ξέρξη, ο οποίος περιφρόνησε τα όρια της, όπως συμβολίζει με έμφαση και η τιμωρία της μαστίγωσης του Ελλήσποντου από τον Πέρση βασιλιά (7.35). Όταν ο Ξέρξης πατάει τελικά στο έδαφος της Ελλάδας, ένας Ελλησπόντιος τον περνά για τον Δία (7.56) - ένα επιπλέον δείγμα ότι ο Ξέρξης ξεπέρασε τα ανθρώπινα όρια. Γενικά ο γεωγραφικός διαχωρισμός παίζει και στον συνολικό σχεδιασμό των Ιστοριών έναν κεντρικό ρόλο: ο Πέρσης Αρταΰκτης σταυρώνεται κατά χαρακτηριστικό τρόπο εκεί, όπου ο Ξέρξης άφησε να κατασκευασθεί η δυσοίωνη γέφυρα.

Δεν είναι όμως μόνο τα θαλάσσια όρια που χωρίζουν Ευρώπη και Ασία και τις αντίστοιχες σφαίρες επιρροής. Το ίδιο ισχύει και για τα ποτάμια σύνορα. Ο ποταμός Στρυμόνας φαίνεται να αποτελεί για τον Αισχύλο ένα δεύτερο όριο της Ευρώπης απέναντι στην Ασία μετά το κυρίως μέτωπο, που είναι ο Ελλήσποντος.Στους Πέρσες(495 κ.εξ.) είναι το ποτάμι, στο οποίο οι Μήδοι θα γνωρίσουν τον όλεθρο, προσπαθώντας να το περάσουν παγωμένο κατά την ταπεινωτική επιστροφή από την Ευρώπη στην Ασία. Οι περισσότεροι φιλόλογοι θεωρούν ότι τα γεγονότα που περιγράφονται εκεί είναι φυσικώς αδύνατα και ότι το επεισόδιο είναι προφανώς φανταστικό, με σκοπό να τονιστεί η θεϊκή τιμωρία για την ύβρη του Ξέρξη. Η λειτουργία του Στρυμόνα ως δεύτερου ορίου μεταξύ Ασίας και Ευρώπης έχει το παράδοξο αντίστοιχό της στην ασιατικό ήπειρο στον Άλη ποταμό που ποτέ του δε διέσχισε ο μονάρχης-υπόδειγμα του Αισχύλου Δαρείος (864-865). Η σχεδόν μεταφυσική θέση των υγρών ορίων στον Αισχύλο αποδεικνύει ότι η ιστορία του Κροίσου, ο οποίος ηττήθηκε, όταν διέβη τον Άλη ποταμό, πρέπει να  είχε κερδίσει  συμβολική αξία ήδη πολύ πριν από τον Ηρόδοτο και ότι οι Αθηναίοι ήταν πεπεισμένοι για την ιδέα ενός τέτοιου συνόρου. Παρόμοια ποτάμια σύνορα στον Ηρόδοτο είναι ο ποταμός Αράξης στην αποτυχημένη εκστρατεία του Κύρου ενάντια στους Μασσαγέτες (1.201 κ.εξ.) και ο Ίστρος στην εκστρατεία του Δαρείου εναντίον των Σκυθών (4.89 κ.εξ.).[3] Η διπλή παραβίαση των ορίων που χωρίζουν την Ευρώπη από την Ασία (Ελλήσποντος, Στρυμών) οδήγησε τους Πέρσες σε αφανισμό της δύναμής τους. H υπερβολική εδαφική επέκταση της κυριαρχίας τους κατέληξε στην ύβρη εναντίον της φύσης και των θεών και είχε ως αποτέλεσμα τη συντριβή τους.[4]
 

[1] Βλ. Πέρσες στ. 50, 65-72, 130-132, 721-726, 736, 744-752. Γενικά το μοτίβο του ζεψίματος είναι κεντρικό στους Πέρσες: η προσπάθεια του Ξέρξη να υποδουλώσει την Ευρώπη-Ελλάδα στους Πέρσεςεκφράζεται με μια περίπλοκη εικονοποιΐα ζεψίματος. Εκτός από το ζέψιμο του Ελλήσποντου πβ. και την προσπάθεια ζεψίματος της γυναίκας με τα δωρικά ενδύματα στο όνειρο της Άτοσσας, μητέρας του Ξέρξη. Το όνειρο δείχνει ότι κάθε μια από τις δύο αδερφές του ονείρου (Ευρώπη-Ασία) δικαιούται τη δική της σφαίρα επιρροής ορισμένη από τη μοίρα (186-187) και ότι ήταν λάθος του Ξέρξη που προσπάθησε να τις ενώσει. Μετά την περσική ήττα ακόμη και η Ασία προσπαθεί να απαλλαγεί από το  ζυγό της (592-594). Aς σημειωθεί ότι οι δυο γυναίκες του ονείρου της Άτοσσας ερμηνεύτηκαν από τον Paley ως προσωποποιήσεις των Ελλήνων της Ασίας και της Ελλάδας αντίστοιχα, αλλά αφενός δε φαίνεται πιθανό να ήθελε να τονίσει ο Αισχύλος τη δυσμενή θέση των Ελλήνων της Ασίας, αφετέρου το γεγονός ότι ο ποιητής αποκαλεί τις γυναίκες αδελφές από το ίδιο γένος μπορεί να εξηγηθεί από τη γνώση του των γενεαλογιών που έκαναν τους Πέρσες απογόνους του Έλληνα ήρωα Περσέα (Ηρόδ. 7.61. Πβ. Ελλάν. απ. 59-60). Εναλλακτικά μπορούμε να επικαλεστούμε το γεγονός ότι η Ασία και η Ευρώπη θεωρούνταν αδερφές, κόρες του Ωκεανού (Σ Αισχ., Πέρσ. 185). Η εικόνα των δύο γυναικών-αδερφών που συμβολίζουν δύο έθνη ή χώρες μπορεί να παραβληθεί με τις δύο αδερφές που συμβολίζουν την Ιερουσαλήμ και τη Σαμάρεια στο όνειρο του Ιεζεκιήλ. ΣτονΠρομηθέα (734) το όριο Ευρώπης και Ασίας είναι η Μαιώτιδα λίμνη (πβ. Ηρόδ. 4.45 και το ιπποκρατικό Περί αέρων, υδάτων, τόπων 13).

[2] Η ασέβεια απέναντι στον Ποσειδώνα κρύβει ακόμη μια πλευρά σε σχέση με την διάβαση του συνόρου, αυτή της ηπειρωτικής δύναμης που τολμά να δοκιμάσει τις δυνάμεις της στη θάλασσα. Η επακόλουθη θαλάσσια συντριβή στη Σαλαμίνα φαίνεται εδώ να είναι τμήμα της αυτοκαταστροφικής Ύβρεως: η φυσική ακτίνα δράσης μιας ηπειρωτικής δύναμης συμπεριλαμβάνεται στα σύνορα που τέθηκαν στον Ξέρξη.

[3] Ο Κύρος θεωρεί τον εαυτό του ως υπεράνθρωπο ον και εκστρατεύει, μεταξύ των άλλων, και εξαιτίας αυτού του λόγου, εναντίον των Μασσαγετών. Ο Κροίσος είναι αυτός, ο οποίος τον συμβουλεύει εκεί για την αποφασιστική διάβαση του ποταμού, κάτι που κοστίζει στον Κύρο τη νίκη και τη ζωή. Η τιμωρία του ποταμού Γύνδη από τον Κύρο κατά τη διαδρομή προς την Βαβυλώνα (1.189) θυμίζει πολύ τον Ξέρξη και την τιμωρία του Ελλησπόντου.

[4] Πβ. την διώρυγα στον Άθω, την οποία προωθεί ο Ξέρξης από μεγαλοφροσύνη. Η υψηλή ευαισθησία για συνοριακά σημεία εκ φύσεως δεδομένα υπογραμμίζεται επίσης και με την επίπληξη της Πυθίας στην ερώτηση των Κνιδίων, οι οποίοι για την προστασία της χερσονήσου τους από τους Πέρσες ήθελαν να την αποκόψουν εντελώς από τη στεριά (Ηρόδ. 1.174)

Αριστοτέλης: περί ευδαιμονίας, αρετής, προαίρεσης και ευθύνης.

Η ευδαιμονία αποτελεί επιδίωξη του ανθρώπου σύμφωνα με σχεδόν όλο τον αρχαιοελληνικό στοχασμό. Ενδεικτικά σημειώνουμε την άποψη ενός από τους Προσωκρατικούς, του Δημόκριτου: «Ευδαιμονίη ψυχής έργον, ουκ εν βοσκήμασιν οικεί ουδέ εν χρυσώ· ψυχή οικητήριον δαίμονος» δηλαδή «Η ευδαιμονία είναι έργο, απόκτημα της ψυχής του ανθρώπου, η ευδαιμονία δεν κατοικεί στα κοπάδια ζώων, δεν αγοράζεται με χρυσάφι. Η ψυχή είναι η κατοικία της ευδαιμονίας». Και είναι προφανές ότι η επιδίωξη ευδαιμονίας και η επιλογή δρόμου αναζήτησης αποτελεί κύριο κεφάλαιο της Φιλοσοφίας Ζωής των ανθρώπων και συνοδεύεται από τις αντιλήψεις για τη ζωή και την κοινωνία του Ανθρώπου, από την επιλογή τρόπου ζωής και συμπεριφοράς προς το συνάνθρωπο και από την αποδοχή σκοπών ζωής και κανόνων δράσης, ώστε να επιτυγχάνεται και ευδαιμονία.

Γνωρίζουμε ότι πρώτος ο Αριστοτέλης προσπάθησε συστηματικά να αναλύσει το πώς ορίζεται η ευδαιμονία και πώς επιδιώκεται με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Στην προσπάθεια αυτή αφιέρωσε τρία συγγράμματα: Ηθικά Νικομάχεια, Ηθικά Ευδήμεια, Μεγάλα Ηθικά .

Σύνδεση της ευδαιμονίας με όλες τις πνευματικές δραστηριότητες του ανθρώπου διακρίνουμε πρώτη φορά στο πολυσχιδές έργο του Δημόκριτου . Αλλά ο Αριστοτέλης επιχείρησε συστηματικά να συνδέσει την ευδαιμονία του ανθρώπου με την ηθική αντίληψη και δράση του γράφοντας τα τρία έργα που προσημειώσαμε. Και διατύπωσε σχετικό ορισμό στο τέλος του πρώτου βιβλίου των Ηθικών Νικομαχείων γράφοντας: «Η ευδαιμονία είναι μια ευχάριστη ψυχική κατάσταση που προκύπτει από τη δραστηριότητα της ψυχής, εφόσον αυτή η δραστηριότητα είναι σύμφωνη με την τέλεια αρετή».

Ο ίδιος ο Αριστοτέλης, θαυμαστής του Σωκράτη, έγραψε για τη συνήθειά του να οδηγεί τους συνομιλητές του στον ορισμό των εννοιών: «Έστιν άρα η αρετή έξις προαιρετική, εν μεσότητι ούσα τη προς ημάς, ωρισμένη λόγω» – «Είναι λοιπόν η αρετή η παγιωμένη διάθεση ή ο σταθερός προσανατολισμός του νου, που αποφασίζει ελεύθερα τις επιλογές των πράξεων και των αισθημάτων μας» ουσιαστικά συνίσταται στην αναζήτηση του μέσου δρόμου δράσης σε σχέση με μας, όπως δηλαδή μπορεί να αποφασίσει ο συνετός άνθρωπος.

• «Η ηθική εξ έθους περιγίγνεται , όθεν και το όνομα» – «Η ηθική αντίληψη του ανθρώπου διαμορφώνεται με τη συνήθεια, από όπου παράγεται και η λέξη» «Ουδεμία των ηθικών αρετών φύσει ημίν εγγίγνεται (αλλά εξ έθους περιγίγνεται)» – «καμιά ηθική αρετή δεν την έχουμε έμφυτη, δοσμένη από τη φύση, αλλά διαμορφώνεται στον άνθρωπο με τη συνήθεια, με την επανάληψη τέτοιας συμπεριφοράς»

• «Οι νομοθέται τους πολίτας εθίζοντες ποιούσιν αγαθούς» – Οι νομοθέτες προσπαθούν να κάνουν τους πολίτες αγαθούς με τη συνήθεια, τον εθισμό.

• «Η του ανθρώπου αρετή είη αν η έξις αφ’ ης αγαθός άνθρωπος γίγνεται» – Αρετή του ανθρώπου μπορεί να είναι η επαναλαμβανόμενη καλή συνήθεια με την οποία ο άνθρωπος γίνεται αγαθός, ενάρετος. 

• «Σημείον δει ποιείσθαι των έξεων την επιγιγνομένην ηδονήν ή λύπην τοις έργοις» – Κριτήριο των επαναλαμβανομένων συνηθειών πρέπει να θεωρούμε τη χαρά ή τη λύπη που προκύπτει από τις πράξεις μας. 

• «Εκ των ομοίων ενεργειών αι έξεις γίγνονται» – Οι έξεις, παγιωμένες συνήθειες διαμορφώνονται με την επανάληψη όμοιων ενεργειών. 

• «Η αρετή πάσης τέχνης ακριβεστέρα και αμείνων…του μέσου αν είη στοχαστική. Λέγω δε την ηθικήν, αύτη γαρ περί πάθη και πράξεις» – «Η αρετή είναι πιο ακριβής και πιο καλοπροαίρετη από κάθε τέχνη….μπορεί να είναι και στοχαστική του μέσου. Και εννοώ την ηθική, γιατί αυτή ανάγεται στα πάθη των ανθρώπων και στα αντίστοιχες πράξεις τους»

• «Η αρετή περί πάθη και πράξεις εστί το μέσον επαινείται και κατορθούται ταύτα δε άμφω της αρετής. Μεσότης, άρα, η αρετή στοχαστική ούσα του μέσου» – «Η αρετή αναφέρεται στα πάθη των ανθρώπων και στις πράξεις τους όπου ο μέσος δρόμος επαινείται και κρίνεται επιτυχία, κατόρθωμα. Αυτά είναι τα δυο γνωρίσματα της αρετής. Άρα η αρετή είναι κάποια μέση πορεία και γι’ αυτό στοχάζεται σταθερά πού βρίσκεται ο μέσος ή μεσαίος δρόμος». 

• «Το μέσον προς ημάς, μήτε πλεονάζει μητε ελλείπει, τούτο δε ουχ εν ουδέ ταυτόν πάσιν, πας δε επιστήμων την υπερβολήν και την έλλειψιν φεύγει, το δε μέσον ζητεί και τούθ’ αιρείται» - Το μέσο (η μέση οδός) νοείται σε σχέση με μας που το επιλέγουμε κα νοείται ως κατάσταση όπου δεν πλεονάζει κάτι ούτε υπολείπεται. Αυτό το μέσον δεν είναι ούτε ένα ούτε το ίδιο για όλους….και κάθε συνετός αποφεύγει την υπερβολή και την έλλειψη, αναζητεί το μέσο δρόμο και αυτόν επιλέγει.

• «Έστιν, άρα, η αρετή έξις προαιρετική εν μεσότητι ουσα τη προς ημάς, ωρισμένη λόγω και ω αν ο φρόνιμος ορίσειεν, ειδώς προαιρούμενος, βεβαίως και αμετακινήτως» – Είναι λοιπόν η αρετή η παγιωμένη διάθεση ή ο σταθερός προσανατολισμός του νου, που αποφασίζει ελεύθερα τις επιλογές των πράξεων και των αισθημάτων μας, ουσιαστικά συνίσταται στην αναζήτηση του μέσου δρόμου δράσης σε σχέση με μας, όπως δηλαδή μπορεί να αποφασίσει ο συνετός άνθρωπος και ο φρόνιμος συνειδητά επιλέγει τη μέση οδό και σ’ αυτήν πορεύεται με σταθερότητα και δίχως παρεκκλίσεις..

• Αλλά, για να γίνει αρετή από προαίρεση πράξη, είναι ανάγκη ο άνθρωπος να μάθει κάποιο τρόπο πράξης. Ο Αριστοτέλης προσθέτει σχετικά: «Α δει μαθόντας ποιείν ταύτα ποιούντες μανθάνομεν» – Αυτά λοιπόν που οφείλουμε να πράττουμε αφού τα μάθουμε, αυτά τα μαθαίνουμε πράττοντες (με διαρκή άσκηση σ’ αυτά).

• Και επειδή η μάθηση είναι θέμα παιδείας, θυμάται ο Αριστοτέλης ένα σχετικό ορισμό από τη μαθητεία του στον Πλάτωνα. Γράφει λοιπόν: «Περί ηδονάς και λύπας εστίν η ηθική αρετή…..Διό δει ήχθαι πως εκ νέων , ως ο Πλάτων φησίν, ώστε χαίρειν τε και λυπείσθαι οις δει η γαρ ορθή παιδεία αύτη εστίν» – Η ηθική αρετή των ανθρώπων αναφέρεται στις χαρές και στις πίκρες που νιώθουν από τη δράση τους…Γι’ αυτό είναι ανάγκη να έχει κανείς οδηγηθεί σε άσκηση αρετής από τα νιάτα του, όπως έχει γράψει ο Πλάτων, ώστε να χαίρεται ή να λυπάται με δραστηριότητα που προκαλεί χαρά ή λύπη. Και αυτό είναι το νόημα της ορθής παιδείας.

 Τι σημαίνουν οι όροι: αγαθός, λόγος, φρόνιμος, τι είναι η προαίρεσις και ποιος ο πλατωνικός ορισμός παιδείας;

Στα Πολιτικά ο Αριστοτέλης περί Παιδείας αναφέρει: «Τρεις παράγοντες συμβάλλουν στο να γίνονται οι άνθρωποι αγαθοί και σπουδαίοι. Και είναι αυτοί οι παράγοντες: η φυσική προδιάθεση, οι εθισμοί και η λογική ικανότητα του ανθρώπου» Αναλύοντας στη συνέχεια τους σκοπούς χαρακτηρίζει κυριότατον την καλλιέργεια του λόγου, με τούτο το σκεπτικό: «δια τον λόγον οι άνθρωποι δύνανται πράττειν και εναντία τοις εθισμοίς και τη φύσει, εάν πεισθώσιν άλλως έχειν βέλτιον» = γιατί με τη λογική ικανότητά τους οι άνθρωποι κατορθώνουν να πράττουν έργα αντίθετα προς τους εθισμούς και τις φυσικές ορμές τους, αν πειστούν ότι κάποια άλλη πορεία είναι πιο σωστή.

Στο τρίτο βιβλίο των Ηθικών Νικομαχείων διευκρινίζει: «έστι γαρ (αρετή) ου μόνον η κατά τον ορθόν λόγον αλλ’ η μετά του ορθού λόγου έξις αρετή (εστί)». «Ορθός δε λόγος περί των τοιούτων η φρόνησις» – «Αρετή δεν είναι απλά η έξη (σταθερή συνήθεια) που διαμορφώθηκε με τον ορθό λόγο, αλλά είναι αρετή η σταθερή έξη που συμπορεύεται μόνιμα με τον ορθό λόγο. Και ορθός λόγος για τέτοια θέματα (ηθικής τάξης ) είναι η φρόνηση».
Για την έννοια της φρόνησεως ο  Δημόκριτος έγραψε: «Τριτογένεια η Αθηνά φρόνησις νομίζεται. Γίγνεται δε εκ του φρονείν τρία ταύτα: βουλεύεσθαι καλώς (ευ λογίζεσθαι), λέγειν αναμαρτήτως (ευ λέγειν) και πράττειν α δει» δηλαδή «Τριτογένεια λέγεται η Αθηνά και θεωρείται ενσάρκωση της φρόνησης. Η δε φρόνηση εκφράζεται με τρεις δυνατότητες: να σκεπτόμαστε σωστά, να διατυπώνουμε τη σκέψη μας άψογα, να πράττουμε αυτά που κρίνονται από τους άλλους σωστά, άρα ευεργετικά».

 Τι σχέση έχει η προαίρεση με τη βούληση και την ελεύθερη επιλογή; Ποια τα όρια λειτουργίας της ή εμβέλειάς της και ποια η σχέση της με το λογικό του ανθρώπου;

Στο τρίτο βιβλίο των Ηθικών Νικομαχείων αναφέρει:
«Η βούλησις του τέλους εστί μάλλον, η δε προαίρεσις των προς το τέλος, όλως δε έοικεν η προαίρεσις περί τα εφ’ ημίν είναι» – Η βούλησή μας εκφράζει μάλλον έναν τελικό σκοπό, ενώ η προαίρεσή μας επιλέγει τα μέσα που θεωρούμε χρήσιμα για την επίτευξη του σκοπού και μάλλον η προαίρεσή μας βασίζεται σε ό,τι μπορούμε εμείς να πραγματοποιήσουμε, ό,τι κρίνουμε ότι είναι μέσα στα όριά μας. Επίσης, «Η προαίρεσις μετά λόγου και διανοίας, υποσημαίνειν δε έοικεν και το όνομα ως ον προ ετέρων αιρετόν» – Η προαίρεσή μας συνοδεύεται από λογική και περίσκεψη, όπως φαίνεται να υποδηλώνει και ο όρος που χρησιμοποιούμε: αιρετό ονομάζουμε κάτι που το προτιμάμε συγκρίνοντας το με κάτι άλλο, άρα ύστερα από ενέργεια λογική και σκέψη.

Παρατηρούμε ότι ο Αριστοτέλης ήδη έχει αγγίξει το κυριότερο ζήτημα της ανθρώπινης ύπαρξης και δράσης, αυτό της Ελευθερίας της Συνείδησης του Ανθρώπου και της συνακόλουθης ευθύνης του. Τέτοιο ζήτημα δεν είχε ακόμη διατυπωθεί διακριτά από τους φιλοσόφους. Με σαφήνεια το έθεσαν, μια γενιά αργότερα από τον Αριστοτέλη, οι Στωικοί , ενώ είναι πιθανό ότι το είχε αγγίξει παλαιότερα ως πρόβλημα ο Δημοκριτος .

Η δυσωδία του μίσους...

Μια δασκάλα έχει αποφασίσει να παίξουν ένα παιχνίδι στην τάξη της.

Λέει λοιπόν στα παιδιά, να φέρει το κάθ’ ένα, μια πλαστική σακούλα, που θα περιέχει μέσα μερικές πατάτες. Σε κάθε πατάτα θα δώσει ένα όνομα από τα πρόσωπα που μισεί.

Έτσι, ο αριθμός των πατατών που κάθε παιδί θα βάλει στη σακούλα του θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των ανθρώπων που μισεί.

 Την άλλη μέρα κάθε παιδί, έφερε από μια σακούλα με πατάτες, με το όνομα των ανθρώπων που μισούσαν, γραμμένο σε κάθε πατάτα.

Κάποια παιδιά είχαν δύο πατάτες μέσα στη σακούλα, άλλα τρεις, άλλα πέντε και άλλα περισσότερες. Η δασκάλα λέει μετά στα παιδιά, να κουβαλούν μαζί τους την πλαστική σακούλα με τις πατάτες, όπου και αν πηγαίνουν (ακόμη και στην τουαλέτα), για μερικές μέρες. Ύστερα από αρκετές μέρες, τα παιδιά άρχισαν να διαμαρτύρονται, λόγω της δυσάρεστης οσμής που άφηναν οι πατάτες οι οποίες άρχισαν να σαπίζουν.

Άλλωστε, αυτοί που είχαν περισσότερες πατάτες στη σακούλα, έπρεπε να αντέξουν και το μεγαλύτερο βάρος τους. Κάποιες μέρες αργότερα, το παιχνίδι τελείωσε και τα παιδιά ανακουφίστηκαν και από την απαλλαγή τους από το βάρος αλλά και από τη δυσοσμία των χαλασμένων πατατών.

Η δασκάλα ρώτησε τα παιδιά: «Πώς αισθανθήκατε κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού;». Τα παιδιά, άρχισαν ομαδικά να διαμαρτύρονται για το γεγονός ότι έπρεπε να κουβαλούν παντού μια τσάντα με πατάτες και μάλιστα χαλασμένες με άσχημη μυρωδιά, από κάποια στιγμή και μετά.

Στη συνέχεια, η δασκάλα τους αποκάλυψε το κρυμμένο νόημα πίσω από το παιχνίδι . «Αυτή ακριβώς είναι η κατάσταση όταν έχετε μίσος για κάποιον μέσα στην καρδιά σας. Η δυσωδία από το μίσος θα φωλιάσει στην ψυχή σας και θα το μεταφέρετε μαζί σας όπου κι αν πάτε συνεχώς. Αν δεν μπορείτε να ανεχθείτε τη μυρωδιά των σάπιων πατατών για μερικές μόνο μέρες, μπορείτε να φανταστείτε πως θα είναι να έχετε τη δυσωδία του μίσους στην ψυχή σας για μια ζωή;

Ηθικό Δίδαγμα: Προσπαθήστε να αποβάλλεται το μίσος που έχετε για τους άλλους και συγχωρέστε τους, ώστε να μην έχετε το βάρος στην καρδιά σας για μια ζωή.

Η αληθινή αγάπη δεν είναι ν’ αγαπάς ένα τέλειο, σημαντικό και δυνατό άτομο, αλλά να αγαπάς ένα ασήμαντο και με ελαττώματα πρόσωπο, δυνατά!!

Βίντεο: Τα πιο διάσημα έργα τέχνης ζωντανεύουν στην οθόνη σας

Έχετε σκεφτεί τα σπουδαιότερα έργα τέχνης με κίνηση; O καλλιτέχνης Rino Stefano Tagliafierro αποφάσισε να δημιουργήσει ένα εκπληκτικό slow motion video, το οποίο ουσιαστικά ζωντανεύει τα διάσημα αυτά έργα τέχνης και ήδη κάνει το γύρο του κόσμου.

Πρόκειται για περισσότερα από 100 κλασικά έργα τέχνης καλλιτεχνών όπως ο Reubens, ο Caravaggio, ο Vermeer και πολλών ακόμη.
Δείτε το φανταστικό βίντεο:

Ανακαλύφθηκαν δύο νέα ποιήματα της αρχαίας ποιήτριας Σαπφούς!

Τα δύο ποιήματα ήρθαν στο φως όταν ο ιδιοκτήτης ενός αρχαίου φθαρμένου παπύρου, που χρονολογείται στον 3ο αιώνα μ.Χ., συμβουλεύτηκε το γνωστό μελετητή Dirk Obbink, για Ελληνική γραφή που διακρινόταν σε αυτόν.

Ο Δρ Obbink, παγκοσμίου φήμης παπυρολόγος, γρήγορα συνειδητοποίησε τη σημασία του παπύρου και ζήτησε από τον ιδιοκτήτη του άδεια να τον δημοσιεύσει.
Το άρθρο του, το οποίο περιλαμβάνει μεταγραφή των ποιημάτων θα δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik την ερχόμενη άνοιξη, αλλά η online έκδοση είναι ήδη διαθέσιμα.
Παρά τη φήμη της Σαπφούς στην αρχαιότητα και την τεράστια λογοτεχνική παραγωγή της, μόνο ένα πλήρες ποίημά της σώζεται σήμερα, μαζί με τμήματα τεσσάρων ακόμα. Ένα από αυτά ανακτήθηκε μόλις το 2004, πάλι από θραύσματα παπύρων. Η νέα ανακάλυψη του Δρ Obbink προσθέτει ένα πολύτιμο πλήρες 6ο ποίημα στο σώμα των σωζόμενων έργων της Σαπφούς.
«Η νέα Σαπφώ κόβει την ανάσα», είπε ο Albert Henrichs, καθηγητής του Χάρβαρντ ο οποίος εξέτασε τον πάπυρο με τον Δρ Obbink.
«Είναι ο καλύτερα διατηρημένος πάπυρος της Σαπφούς μέχρι σήμερα, με μόνο λίγα γράμματα που έπρεπε να αποκατασταθούν στο πρώτο ποίημα και ούτε μία λέξη υπό αμφισβήτηση. Το περιεχόμενό του είναι εξίσου συναρπαστικό». Βρέθηκε επίσης, ένα 7ο ποίημα σε χειρότερη κατάσταση.
O πάπυρος έχει μήκος 18,2 επί 10,8 εκατοστά. Τα 2 ποιήματα έχουν έκταση 20 σειρές και 9 σειρές, αντίστοιχα. Είκοσι δύο σειρές έχουν διατηρηθεί ακέραιες, ενώ λείπουν από 3 έως 6 γράμματα από την αρχή και το τέλος 7 σειρών. Ο πάπυρος χρονολογείται στον 3ο αιώνα μ.Χ., σχεδόν μια χιλιετία αφού προέγραψε η Σαπφώ.
Το 1ο (και πιο πλήρες) από τα 2 ανακτηθέντα ποιήματα, σημειώνει ο Καθ. Henrichs, μιλά για το Χάραξο και το Λάριχο, ονόματα που αρχαίες πηγές αποδίδουν σε δύο εκ των τριών αδελφών της Σαπφούς, αλλά ποτέ πριν δεν είχαν βρεθεί στα γραπτά της.
Το ποίημα αφορά την ανησυχία 2 ατόμων για την επιτυχία του τελευταίου θαλάσσιου ταξιδιού του Χάραξου. Ο ομιλητής -ίσως η ίδια η Σαπφώ, αν και οι αρχικοί στίχοι του ποιήματος που απουσιάζουν δεν το καθιστούν σαφές-, συμβουλεύει ότι μια προσευχή στην Ήρα θα ήταν ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλιστεί αυτή η επιτυχία και επεκτείνεται στη δύναμη των θεών να βοηθούν τους αγαπημένους τους. Η τελευταία στροφή του ποιήματος μιλά για το Λάριχο, κατά πάσα πιθανότητα το μικρότερο αδερφό της Σαπφούς, για τον οποίο ελπίζει ότι «θα γίνει άνδρας, απελευθερώνοντάς μας [την οικογένεια της Σαπφούς;] από την τόση στενοχώρια».
Μια οριζόντια γραμμή στον πάπυρο σημαίνει το τέλος του ποιήματος και την αρχή του επόμενου, το οποίο απευθύνεται στη θεά Αφροδίτη. Μόνο διάσπαρτες λέξεις από αυτό το δεύτερο ποίημα μπορούν να ανακτηθούν από τον πάπυρο, το οποίο γίνεται όλο και πιο δυσανάγνωστο προς το τέλος. Αν κρίνουμε από όσα είναι ήδη γνωστά για την ποίηση της Σαπφούς, το ποίημα αυτό μπορεί να αποτελεί ένα αίτημα για βοήθεια της Σαπφούς προς τη θεά Αφροδίτη στην κατάκτηση του αγαπημένου της (που μπορεί να είναι άνδρας ή γυναίκα).

Τα δύο ποιήματα μοιράζονται ένα κοινό μέτρο, τη λεγόμενη «σαπφική στροφή», μια μορφή στίχου που ίσως επινοήθηκε από την Σαπφώ και σήμερα φέρει το όνομά της. Συγκεκριμένα, οι στροφές αποτελούνται από τέσσερις σειρές η κάθε μία, με την 4η; να είναι σημαντικά πιο σύντομη από τις πρώτες 3.
Και τα 2 ποιήματα ανήκουν στο 1ο από τα 9 ποιητικά βιβλία της Σαπφούς και η ανάκτησή τους δίνει μια σαφέστερη εικόνα της δομής τους στους μελετητές. «Όλα τα ποιήματα του πρώτου βιβλίου της Σαπφούς φαίνεται να αφορούν:

1) την οικογένεια, βιογραφικά στοιχεία ή/και τη λατρεία, για τους ενήλικες,
2) το ανεκπλήρωτο πάθος για τους εφήβους, προσφέροντας ένα παράθυρο στην ενήλικη εμπειρία, μιας και η ποιήτρια φαίνεται να έχει ζήσει επανειλημμένα ανάλογες εμπειρίες στο παρελθόν» γράφει ο Δρ Obbink.

Η Σαπφώ έγραψε σε μια διάλεκτο της Ελληνικής γλώσσας που ονομάζεται Αιολική, σημαντικά διαφορετική ηχητικά και ορθογραφικά από την αττική που αργότερα καθιερώθηκε. Ο πάπυρος περιέχει μερικά σημάδια με τα οποία ένας γραφέας, κρίνοντας ότι η Αιολική Ελληνική μπορεί να μην ήταν γνωστή στους αναγνώστες, έκανε νύξεις για τη σωστή προφορά των λέξεων.
Το κείμενο του παπύρου αρχίζει ως εξής:

ἀλλ’ ἄϊ θρύληϲθα Χάραξον ἔλθην
νᾶϊ ϲὺµ πλέαι• τὰ µέν̣, οἴο̣µα̣ι, Ζεῦϲ
οἶδε ϲύµπαντέϲ τε θέοι• ϲὲ δ’̣ οὐ χρῆ
ταῦτα νόειϲθαι,
ἀλλὰ καὶ πέµπην ἔµε καὶ
πόλλα λί̣ϲϲεϲθαι̣ βαϲί̣λ̣η̣αν Ἤ̣ραν
ἐξίκεϲθαι τυίδε ϲάαν ἄγοντα
νᾶα Χάραξον,
κἄµµ’ ἐπεύρην ἀρτ̣έ̣µεαϲ• τὰ δ’ ἄλλα
πάντα δαιµόνεϲϲ̣ιν ἐπι̣τ̣ρόπωµεν•
εὐδίαι̣ γ̣ὰρ̣ ἐκ µεγάλαν ἀήτα̣ν̣
αἶψα πέ̣λ̣ο̣νται•
τῶν κε βόλληται βαϲίλευϲ Ὀλύµπω
δαίµον’ ἐκ πόνων ἐπάρ{η}`ω΄γον ἤδη
περτρόπην, κῆνοι µ̣άκαρεϲ πέλονται
καὶ πολύολβοι

Απίθανα σχέδια με καπνό στο εσωτερικό μπουκαλιών!

Η τέχνη του Jim Dingilian είναι πολύ πιο περίπλοκη από ό,τι φαίνεται με μια πρώτη ματιά, καθώς ο καλλιτέχνης καλείται να δημιουργήσει λεπτομερή σχέδια στο εσωτερικό γυάλινων μπουκαλιών. Ολόκληρες παραστάσεις αποτελούμενες από λεπτές γραμμές και λεπτομερή μοτίβα εμφανίζονται μέσα στα μπουκάλια, φτιαγμένα όλα από καπνό.

Ο καλλιτέχνης με τη βοήθεια ενός κεριού αναμένου αφήνει πρώτα τον καπνό να εισχωρήσει στο μπουκάλι μέχρι να μαυρίσουν οι επιφάνειες και στη συνέχεια με ένα αιχμηρό εργαλείο ξεκινά να ξεδιπλώνει τη δημιουργικότητα και τη φαντασία του. Εικόνες δέντρων, αυτοκίνητα, βιομηχανικά τοπία και σπίτια κάνουν σιγά σιγά την εμφάνισή τους εκπλήσσοντας τους θεατές. Πραγματικά μοναδικά έργα τέχνης!











 

Τα μυστηριώδη και εξωπραγματικά γλυπτά του Σανσεβέρο

Στη Νάπολη στο παρεκκλήσι τού Σανσεβέρο φιλοξενούνται κάποια παράξενα γλυπτά εξωπραγματικής πλαστικότητας και απαράμιλλου κάλλους.

Τα γλυπτά σμιλεύτηκαν τον 18ο αιώνα και είναι ένας άλυτος γρίφος για ερευνητές και ειδικούς επιστήμονες. Τα αγάλματα είναι κατασκευαστικά αδύνατον να πραγματοποιηθούν γιατί κυριολεκτικά υπερβαίνουν τις πλαστικές ιδιότητες τού μαρμάρου ή τις δυνατότητες των ανθρώπινων εργαλείων!
Και πράγματι, η σινδόνη του «Κεκαλυμμένου Χριστού» τού Τζουζέπε Σανμαρτίνο και το πέπλο τής «Σεμνότητας» τού Αντόνιο Κοραντίνι αποτελούνται ούτε λίγο ούτε πολύ από… διαφανές μάρμαρο! Κυριολεκτικά!
Μάρμαρο που σμιλεύτηκε σε πάχος μόλις 2-3 χιλιοστών! Ο επισκέπτης μένει άναυδος, στην ιδέα ότι κάθε ένα από αυτά τα αριστουργήματα, κατασκευάστηκε εξ’ αρχής από μάρμαρο. Αυτό φαίνεται αδιανόητο και στον πιο λογικό άνθρωπο!
Είναι αδύνατον η σμίλη και τα άλλα εργαλεία ενός γλύπτη, να περάσουν μέσα στις πολλές πτυχές που σχηματίζει το δίχτυ και να το δημιουργήσουν».
Κι όμως τα αγάλματα είναι εκεί. Υπάρχουν ως ζωντανή απόδειξη. Έχουν και ένα κοινό στοιχείο: οι γλύπτες που τα φιλοτέχνησαν δεν ήταν και τόσο διάσημοι ούτε διέθεταν κάποιες ξεχωριστές ικανότητες (που θα είχαν αποτυπωθεί και σε άλλα έργα τους). Και οι δυο τους όμως συνεργάστηκαν για την κατασκευή των γλυπτών με τον μεγάλο αλχημιστή Ραïμόντο Ντι Σάνγκρο, τον επονομαζόμενο «Πρίγκιπα τού Σανσεβέρο»!
Όπως δε φαίνεται να προκύπτει από την διασωθείσα συμβολαιογραφική πράξη που συνήφθη στις 25/11/1752 μεταξύ τού Ντι Σάνγκρο και τού Giuseppe Sanmartino, η μαρμάρινη, εξωπραγματικής πλαστικότητας σινδόνη που καλύπτει τον «Κεκαλυμμένο Χριστό» κάποτε υπήρξε… ένα κανονικό βαμβακερό σεντόνι, ένα πέπλο κυριολεκτικά «απολιθωμένο», το οποίο βάσει κάποιας παράξενης αλχημιστικής μεθόδου, μετατράπηκε σε ένα λεπτό στρώμα μαρμάρου αναμεμιγμένο με καρμίνιο! Δηλαδή κανονική μεταστοιχείωση! Και να ’ταν μόνο αυτό; Υπάρχει και μια άλλη απίστευτη δημιουργία τού διαβόητου αλχημιστή που προκαλεί σοκ:
«Δύο σιδερένιοι σκελετοί, ενός άνδρα και μιας γυναίκας που εκτός από τα σιδερένια οστά έχουν περιπλεγμένα γύρω τους με απίστευτη ακρίβεια το κυκλοφορικό σύστημα τού ανθρώπου, και αυτό όμως μεταλλικό!
Όποιος δει από κοντά το εκπληκτικό αυτό έργο, μένει έκθαμβος από την απίστευτη λεπτομέρεια με την οποία έχουν παρουσιαστεί όλες οι ανθρώπινες φλέβες και αρτηρίες! Ακόμη και οι μικρότερες και πιο ασήμαντες!
Αυτό που είναι πέραν πάσης αμφιβολίας είναι το ότι κανείς μεταλλουργός ή καλλιτέχνης, όση τέχνη και όσες γνώσεις ανατομίας και αν διαθέτει, δεν μπορεί ούτε σήμερα να κατασκευάσει ένα τέτοιο ακριβέστατο σιδερένιο αντίγραφο τού ανθρώπινου κυκλοφορικού συστήματος!»
«Ταυτόχρονα όμως ο παρατηρητής θα νιώσει μια ανατριχίλα, γιατί αισθάνεται ότι οι τρομερές φήμες που υπάρχουν για το συγκεκριμένo έργο, είναι αλήθεια… Τι λένε αυτές οι φήμες; Ότι ο τρομερός πρίγκιπας εισάγοντας στο αίμα κάποια αλχημιστική ουσία, μετέτρεψε σε σίδηρο το αίμα και τα οστά ενός αληθινού ανθρώπινου σώματος τού οποίου τα υπόλοιπα στοιχεία όταν έλιωσαν άφησαν το σιδερένιο ‘‘υπόλοιπο” που βλέπουμε σήμερα!».

Σύμφωνα δε με τον θρύλο, ο «Πρίγκιπας τού Σανσεβέρο» ο οποίος «στην εποχή του θεωρήθηκε ένας σκοτεινός μάγος που προκαλούσε τρόμο στις λαϊκές μάζες, αναζητούσε είτε ‘‘εθελοντές” είτε έβρισκε σώματα πολύ πρόσφατα πεθαμένων ανθρώπων και ασκούσε πάνω τους την τέχνη του!»
Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις, ότι κατά την κατασκευή τους, εφαρμόστηκαν μέθοδοι που δεν είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε και να εξηγήσουμε σήμερα.
Ωστόσο, εύλογα θα αναρωτηθεί κάποιος, μήπως υπάρχουν τρόποι επέμβασης στην ύλη, που διαφεύγουν (ή αποσιωπώνται) από τη σημερινή κατεστημένη επιστήμη...
Όταν ο νους συνέλθει από το πρώτο σοκ, καθώς αντικρίζει αυτά τα απίστευτα «αγάλματα», έχει δύο επιλογές:

• Να απωθήσει, ή να ερμηνεύσει όπως-όπως αυτό που βλέπει, προστατεύοντας από την κατάρρευση το σύστημα λογικής του...
• Ή να δεχθεί ότι ο φοβερός Πρίγκηπας του Σανσεβέρο μπορούσε πράγματι να μετατρέπει σε μάρμαρο όποια ύλη ήθελε, όπως ρητά λέει το καταπληκτικό συμβόλαιο που έχει διασωθεί και περιέχει μάλιστα και την αλχημιστική συνταγή που χρησιμοποίησε...

Στην πρώτη περίπτωση, ο επισκέπτης, αποχωρεί «ασφαλής», αλλά με ένα μεγάλο ερωτηματικό να πλανάται βαθιά μέσα του.
Στη δεύτερη, νιώθει την επιθυμία να «βουτήξει» στα βαθιά νερά της αλχημείας και των τρομερών γνώσεων που κάποιοι τις κράτησαν μακριά από το κοινό, ως επτασφράγιστο μυστικό, εξασφαλίζοντας έτσι εξουσία και δύναμη για τον εαυτό τους και μόνο...

Στα υπόγεια εργαστήρια του παλατιού του, ο Ραïμόντο Ντι Σάνγκρο Σανσεβέρο στο Largo San Domenico Maggiore, αφοσιώθηκε σε πειράματα σκοτεινά και παράξενα, στα πιο διαφορετικά πεδία των επιστημών και των τεχνών.
Από τη χημεία και την υδροστατική, ως την τυπογραφία και την μηχανική, πέτυχε καταπληκτικά αποτελέσματα και χαρακτηρίσθηκε «καταπληκτικός» από τους συγχρόνους του. Ωστόσο, όλοι φάνηκαν πάντοτε εξαιρετικά απρόθυμοι να αποκαλύψουν τα «μυστικά» του και τις λεπτομέρειες για τις εφευρέσεις του.
Ο πρίγκιπας μιλούσε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως επίσης αραβικά και εβραϊκά. Κινήθηκε σε υψηλότερους κοινωνικούς κύκλους. Ήταν μεγάλος θαυμαστής του Leonardo da Vinci: του εφευρέτη, επιστήμονα και ζωγράφου, που ενδιαφέρθηκε για το ανθρώπινο σώμα, αλλά επίσης και για την αλχημεία, αν και δεν έγινε ποτέ σαφές κατά πόσον αυτός άσκησε την συγκεκριμένη τέχνη.
Στους επιστημονικούς κύκλους, ο Ραïμόντο Ντι Σάνγκρο Σανσεβέρο είναι γνωστός ως εφευρέτης: όντας ακόμη φοιτητής, εντυπωσίασε τους δασκάλους του με την κατασκευή ενός πτυσσόμενου μηχανισμού, σώζοντας έτσι μια σημαντική θεατρική παράσταση. Όπως ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, είχε κι αυτός πάθος για τις πολεμικές μηχανές.
Είναι γνωστό ότι ο Ραïμόντο Ντι Σάνγκρο ήταν ηγετικό μέλος του Τεκτονισμού. Ήταν, στην πραγματικότητα, ο επικεφαλής της ναπολιτάνικης Μασονικής Στοάς, μέχρι που τον αφόρισε η Εκκλησία. Περιέργως όμως, ο Πάπας Βενέδικτος ο XIV ανακάλεσε πολύ σύντομα τον αφορεσμό του.
Για ορισμένους σχολιαστές, αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι ο Πάπας ανακάλυψε ότι όλες οι κατηγορίες εναντίον του πρίγκιπα ήταν προϊόν συκοφαντίας και φθόνου από τους εχθρούς και τους πολεμίους του.
Για άλλους, ήταν απλώς το αποτέλεσμα πολιτικών ελιγμών που εφάρμοζε ο ποντίφικας, ενώ για κάποιους τρίτους ήταν το αποτέλεσμα μιας σκοτεινής συμμαχίας που συνήφθη μεταξύ των δύο ισχυρών εκείνων ανδρών.
Ο Ντι Σάνγκρο παραδόξως επίσης συνδέεται με τον κόμητα Καλιόστρο (Cagliostro), άλλη μια αινιγματική φυσιογνωμία και έναν από τους πιο διάσημους Τέκτονες, ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση ήταν εμπνευστής του.

Το 1790, μπροστά σε ένα δικαστήριο της ρωμαϊκής Ιεράς Εξέτασης, ο Καλιόστρο ισχυρίστηκε ότι όλες οι γνώσεις του σχετικά με την αλχημεία (αυτή ήταν η κατηγορία που τον βάραινε), προέρχονταν από «έναν πρίγκιπα ο οποίος είχε ένα μεγάλο πάθος για τη χημεία» και πως εκείνος τον είχε διδάξει, πολλά χρόνια πριν στη Νάπολη.
Οι δικαστές δεν τον πίστεψαν και δεν έδωσαν καμία βαρύτητα στα λόγια του. Εν τούτοις, κανένα στοιχείο σχετικά με αυτή τη δίκη δεν είναι διαθέσιμο! Όλα τα πρακτικά από τη δίκη χαρακτηρίστηκαν απόρρητα και μέχρι σήμερα παραμένουν εγκλωβισμένα στο εσωτερικό του Βατικανού…
Ο πρίγκιπας συνέχισε να πειραματίζεται στο κελάρι του παλατιού του, στο San Domenico Maggiore. Όμως οι φήμες για τα παράξενα πειράματα δεν μπορούσαν να καταλαγιάσουν. Ανησυχητικοί ψίθυροι έλεγαν πως ο πρίγκιπας κωδικοποιούσε την εργασία του με παράξενα σύμβολα.
Πιστεύεται μάλιστα ότι μέσα στην εκκλησία του Σανσεβέρο περιέχεται πράγματι μια κρυπτογραφημένη μασονική επιγραφή, ένα μήνυμα που πολλοί έχουν προσπαθήσει να ξεδιαλύνουν, πλην όμως ανεπιτυχώς.
Όταν εξετάζουμε το εκκλησάκι σήμερα, υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά που έχουν συμβολικές προεκτάσεις – πράγματα τα οποία εξηγούν οι ξεναγοί. Μερικά χαρακτηριστικά έχουν «διπλό entendre» (διπλή σημασία), που υποδηλώνουν ότι ο Ντι Σάνγκρο μπορεί να ήταν πράγματι γνώστης κάποιας απόκρυφης παράδοσης, αλλά οι ενδείξεις είναι σποραδικές και μερικές φορές αντιφατικές.
Στο τέλος της βόλτας στο εκκλησάκι, ο επισκέπτης οδηγείται κάτω σε ένα μικρό σπήλαιο. Τα αρχικά σχέδια δείχνουν ότι αυτό το δωμάτιο προοριζόταν για τον ενταφιασμό κάποιων ανθρώπων. Για άγνωστο λόγο όμως, το έργο δεν ολοκληρώθηκε.

Στο δάπεδο υπάρχει μια ορθογώνια μαρμάρινη πλάκα, φανερή ένδειξη ότι εδώ κάποτε είχε εναποτεθεί ο «Κεκαλυμμένος Χριστός» του Giuseppe Sanmartino. Ωστόσο εκεί μέσα, σε δύο γυάλινες προθήκες βρίσκονται οι παράξενοι σκελετοί ενός άνδρα και μιας γυναίκας. Φλέβες και αρτηρίες και των δύο αυτών ατόμων, παραμένουν απολύτως άθικτες!

Ο σκελετός της γυναίκας, φαίνεται να έχει τα μάτια άθικτα, σχεδόν γυαλιστερά, αλλά με μια πραγματικά τρομοκρατημένη έκφραση. Αλλά αυτό που είναι αξιοσημείωτο είναι οι φλέβες και τα εσωτερικά της όργανα, τα οποία λογικά θα έπρεπε να διαλυθούν αμέσως μετά το θάνατο. Αντ’ αυτού, παραμένουν σε άριστη κατάσταση αιώνες μετά.
Η καρδιά της διατηρείται ολόκληρη και μπορείτε να δείτε ακόμα και τα αιμοφόρα αγγεία μέσα στο στόμα της. Ήταν έγκυος και στην κοιλιά της, είναι ορατός ο πλακούντας από τον οποίο φαίνεται ο ομφάλιος λώρος που ένωνε το έμβρυο.
Πιστεύεται ότι χορηγήθηκε κάποιο είδος ενδοφλέβιας ένεσης με κάποια ουσία, η οποία κατά την είσοδό της στο κυκλοφορικό σύστημα, μπλοκάρισε τα αγγεία σταδιακά, μέχρι του σημείου που προκάλεσε και το θάνατο του θύματος. Σε αυτό το σημείο, η ουσία μπορεί να «μεταλλοποίησε» φλέβες και αρτηρίες, διατηρώντας τις, χωρίς αποσύνθεση.
Άλλοι αναφέρουν ότι η μέθοδος διατήρησης πραγματοποιήθηκε σε πτώματα, αλλά ωστόσο, το αίμα δεν ταξιδεύει σε ένα νεκρό σώμα, πολλαπλασιάζοντας έτσι το μυστήριο.
Εάν σε όλα αυτά προσθέσουμε και το όνομα του Αλχημιστή, το: di Sangro που ετυμολογικά τουλάχιστον παράγεται από το ισπανικό sangre (αίμα), και που παραπέμπει εύκολα σε προσωνύμιο ανθρώπου που ήξερε τα πάντα σχετικά με το αίμα και την κυκλοφορία του, τότε το μυστήριο όχι μόνο μεγαλώνει αλλά γίνεται και έντονα ανησυχητικό.
Αλλά αυτό δεν είναι και το μόνο πρόβλημα… Η σύριγγα που θα έπρεπε να πραγματοποιήσει την υποδόρια ένεση, εφευρέθηκε εκατό χρόνια αργότερα από έναν χειρουργό της Λυών, τον Carlo Gabriele Pravaz (1791-1853)!

Δεν είναι λοιπόν περίεργο που κουτσομπολιά και άγριες φήμες, ξέσπασαν στη θέα των συγκεκριμένων σκελετών. Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι ο Ραïμόντο Ντι Σάνγκρο «ήταν μάγος και διαβολικός αλχημιστής που άρπαζε ανθρώπους, με σκοπό να εκτελεί ειδεχθή πειράματα στους οργανισμούς τους».
Και κάτι τελευταίο: Υπάρχει μια μικρή "ανωμαλία" στον Χριστό που καλύπτεται με το πέπλο, καθώς πάνω από το ρουθούνι του, διακρίνεται μια μικρή εσοχή ως εάν η σινδόνη να έχει διηθηθεί από την ανάσα κάποιου που προσπαθεί να εισπνεύσει εναγωνίως αέρα. Αυτός που χρησίμευσε ως μοντέλο για τον Ιησού, ήταν ζωντανός, εκείνη τη στιγμή, προσπαθώντας να ανασάνει, ή νεκρός;

Ο πραγματικός Ιησούς εξαφανίστηκε από τον τάφο του - αλλά δεν είναι ο μόνος. Ο καθένας μπορεί ακόμη να δει την ταφόπλακα του πρίγκιπα στο παρεκκλήσι.
Πέθανε στις 22 Μαρτίου του 1771, «από μια ξαφνική ασθένεια που προκλήθηκε από τα πειράματά του». Κατά τη διάρκεια μιας μακράς νύχτας που πέρασε στο εργαστήριό του, εισέπνευσε κατά πάσα πιθανότητα, ή κατάπιε κάποια τοξική ουσία, η οποία όμως αυτή τη φορά απέβη φονική.
Η σαρκοφάγος του, ωστόσο, δεν περιέχει το σώμα του!!! Κάποιος το έκλεψε. Άγνωστο όμως γιατί…

 

Τα απίστευτα κατορθώματα και η πολεμική τέχνη των μοναχών Σαολίν

Ψάχνοντας μέσα στην ομίχλη του χρόνου ο ερευνητής θα βρει στο χώρο των πολεμικών τεχνών ένα θρύλο.
Η ιστορία τους, οι διδασκαλίες τους, η εκπαίδευσή τους και οι εντυπωσιακές επιδόσεις τους στον τομέα των πολεμικών τεχνών είναι μοναδικές στον κόσμο και ακροβατούν μεταξύ μύθου και πραγματικότητας.

Τον θρύλο για τα μοναστήρια Σαολίν της Κίνας.
Η ύπαρξη τους δεν αμφισβητείται ιστορικά και τα κατορθώματα αυτών των περίφημων μοναχών πολεμιστών φθάνουν τα όρια του μύθου. Ως ιδρυτής της πολεμικής τέχνης των Σαολίν θεωρείται ο μοναχός βουδιστής BODHIDARMA ο οποίος πέρασε στην Κίνα από τις Ινδίες. Ίδρυσε ένα σύστημα ψυχοσωματικής πειθαρχίας το οποίο αργότερα μετασχηματίζεται στα διάφορα είδη πολεμικών τεχνών που επικρατούν στην Ανατολή.
Αξίζει να παρατηρήσουμε το αρκετά σημαντικό από εσωτερική άποψη στοιχείο ότι οι πολεμιστές του Σαολίν ήταν Βουδιστές Μοναχοί γεγονός που δεν τους επέτρεπε το φόνο. Όμως το σύστημά τους επέτρεπε να θέσουν εκτός μάχης πολυάριθμους εχθρούς. Πολλές φορές οι τεχνικές τους έστρεφαν το όπλο του εχθρού πάνω του ή τον καθιστούσαν ανίκανο να συνεχίσει τη μάχη.
Η Τέχνη της μάχης ήταν αλληλένδετη με την ιστορία της φιλοσοφίας, με τη θρησκεία, την ιατρική, την ποίηση, τη ρητορική κ. α. . Ο μοναχός Σαολίν ο όποίος διέτρεχε την Κίνα εθεωρείτο ο κατεξοχήν ολοκληρωμένος άνθρωπος σε σχέση βέβαια με το πολεμικό πνεύμα του Κινέζικου λαού και πολλές φορές τον σέβονταν σαν θεό.

Πιστεύεται γενικά ότι η πολεμική τέχνη των Σαολίν δεν πέρασε στους βέβηλους. Τα διάφορα συστήματα πολεμικών τεχνών θεωρούνται εκλαϊκεύσεις του Σαολίν με πρόσθετα τα χαρακτηριστικά των διαφόρων χωρών. Όμως μέσα από διάφορους θρύλους μπορούμε να φτιάξουμε ένα μικρό πορτρέτο του υποψήφιου πολεμιστή.
Είτε τον εύρισκαν οι μοναχοί ασθενή και αδύνατο σε κάποιο δρόμο, είτε κατόρθωνε να μπει στο μοναστήρι από τη στιγμή που θα ήθελε να μπει στις αίθουσες και στους χώρους διδασκαλίας των πολεμικών τεχνών βρισκόταν μπροστά σε ένα μυητικό αυστηρό σύστημα .
Αφού επί ορισμένα χρόνια σκούπιζε το μοναστήρι και βοηθούσε στις πιο σκληρές δουλείες περνώντας τον ελεύθερο χρόνο του με αυστηρές μελέτες και αντιμετώπιζε τα ερωτήματα ενός δασκάλου. «Έχεις μελετήσει αρκετά τα ιερά βιβλία;». Παρατηρούμε ότι πρώτα εξεταζόταν η διαμόρφωσή του μέσω της μόρφωσης από τα πανάρχαια ιερά βιβλία. Η μόρφωση αυτή παράλληλα με τις ταπεινές εργασίες και το βουδιστικό μυστικιστικό χαρακτήρα της συνολικής διαμονής του είχε καλλιεργήσει την ταπεινοφροσύνη και την εγκράτεια. Έτσι πολύ δύσκολα παραδεχόταν ότι ήταν έτοιμος και αυτό θα το έκρινε ο δάσκαλός του.
Από τη στιγμή που άρχιζε τον δρόμο της εξάσκησης οι πιο δύσκολες ασκήσεις τον περίμεναν μέσα στους κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους. Πολλές φορές βρισκόταν κρεμασμένος επί ώρες από ένα σχοινί στη βροχή ή πήγαινε από μοναστήρι σε μοναστήρι διανύοντας τεράστιες αποστάσεις.

Κάθε φορά που ξεπερνούσε το σύστημα μιας αίθουσας μια νέα αίθουσα με νέα συστήματα πιο μυστηριώδη του αποκαλύπτονταν, και κάθε φορά ένας νέος δάσκαλος οπλισμένος με ένα αδιόρατο χαμόγελο τον οδηγούσε. Έπρεπε να δαμάσει τον εαυτό του και τη φύση, και από τη μελέτη και τη δυναμική της φύσης και την επί αιώνες ήρεμη παρατήρησή της πήγασε το πιο ολοκληρωμένο σύστημα παλαιστικής τέχνης.
Το σύστημα των πέντε ζώων
Όπως πολλοί λαοί, παρατηρώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ζωών, είδαν ότι αποτελούσαν την έκφραση μίας δύναμης εκφρασμένης σε ένα μεγάλο πεδίο της φύσης, έτσι και οι μοναχοί Σαολίν είδαν ότι οι τρόποι πολέμου των ζώων αντικαθρέπτιζαν τη μάχη των δυνάμεων της φύσης. Όποιος θα κατάφερνε να πραγματώσει αυτές τις τεχνικές ήταν πια μια δύναμη της φύσης και στη φύση τίποτα δεν αντιστέκεται, είτε αυτή εκφράζεται μέσω της διαβρωτικής δύναμης του νερού, είτε της επίθεσης του αέρα και της φλόγας. Όμως, τα ζώα πολεμούν τα στοιχεία της φύσης μεταξύ τους. Οι στάσεις τους, δίδαξαν τους φυσικούς ανθρώπους.
Τα ζώα ήταν πέντε: ο δράκοντας, το φίδι , η τίγρη , η λεοπάρδαλη και ο πελαργός.
Η τεχνική του δράκοντα αποσκοπούσε στην ανάπτυξη του «εν» που μεταφράζεται ως νους, καρδιά ή πνεύμα. Ίσως το αποδίδει πιο σωστά η λέξη αντίληψη. Αυτή η τεχνική χρησιμοποιούσε αργές μαλακές κινήσεις σαν τις κινήσεις του μαγικού δράκοντα που πετά στον αέρα. Ήταν η πιο πνευματική από όλες τις τεχνικές και κατά κάποιο τρόπο η κυρίαρχη όλων.
Το δεύτερο ήταν το φίδι. Αυτή η τεχνική ανέπτυσσε κινήσεις ελικοειδείς, συνεχείς σαν αυτές του φιδιού που τυλίγεται. Αν και οι κινήσεις ήταν μαλακές και ρευστές εμπεριείχαν μία εσωτερική δύναμη η οποία τους έδινε μία ακατανίκητη και ευέλικτη δύναμη, αν και εφόσον χρειαζόταν. Αυτή η τεχνική έμοιαζε μάλλον με το Πα- κουά.
Το τρίτο ζώο ήταν η τίγρη. Με αυτήν αναπτύσσονταν τα οστά . Οι κινήσεις ήταν αργές και γρήγορες, συχνά με υπερβολική ένταση. Η τάση ήταν συμπαθής οι επιθέσεις άγριες και υπήρχε ένα αίσθημα αδυσώπητης δύναμης. Μάλλον έμοιαζε με το Ουετσιρίγιου Μαράτα.
Το τέταρτο ζώο ήταν η λεοπάρδαλη. Η ποιότητά της ήταν ή δύναμη και η ευέλικτη μυϊκή δύναμη που θύμιζε τη λεοπάρδαλη η οποία αν και δεν είχε το βάρος και τον όγκο μιας τίγρης είχε την ικανότητα να κινείται ξαφνικά, να επιτίθεται και να οπισθοχωρεί γρήγορα χρησιμοποιώντας τη δύναμή της για να δημιουργεί γρήγορες και δυνατές κινήσεις. Αυτή η τεχνική έμοιαζε με το γιαπωνέζικο καράτε.
Το πέμπτο ζώο ήταν ο πελαργός. Με αυτή την τεχνική αναπτύσσονταν οι ιδέες , ήταν δε υπεύθυνη για τη σωστή στάση. Έδινε ένα αίσθημα ενότητας στο σώμα. Στις κινήσεις ο κορμός ήταν όρθιος και ισορροπημένος και πολλές φορές στηριζόταν στο ένα πόδι. Τα χέρια έδιναν απότομα χτυπήματα απέκρουαν και σάρωναν με κινήσεις όμοιες με των φτερών.
Η παρατήρηση της μάχης ενός πελαργού με ένα φίδι ή η θυελλώδης επίθεση ενός πάνθηρα έδωσαν στους μοναχούς τη δυνατότητα ανάπτυξης των συστημάτων τους. Όμως, μια βαθύτερη ενδοσκόπηση τους έδωσε μια ακόμη ικανότητα, το να βρουν ποια ψυχική κατάσταση αντιστοιχούσε στην κάθε τεχνική αφού η τεχνική ήταν έκφραση αυτής της κατάστασης σε συνδυασμό με τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του ζώου. Έτσι η καλλιέργεια της εσωτερικής στάσης με την παράλληλη εξωτερική τεχνική μετέτρεπε τον μοναχό σε μία ανίκητη δύναμη και ιδιαίτερα, όταν με ευκολία περνούσε από το ένα σύστημα στο άλλο. Αλλά πάνω από όλα, κυρίαρχη ήταν η βουδιστική ηρεμία, η αυτοσυγκέντρωση η γεμάτη ένταση και δύναμη ειρήνη.
Το μυητικό σύστημα δεν επέτρεπε την μετάδοση της γνώσης σε επικίνδυνα άτομα. Η τεχνική δεν επιτρεπόταν να γίνει γνωστή σε ανθρώπους που δεν κατείχαν τις άλλες γνώσεις και δεν είχαν περάσει τις άλλες χρόνιες δοκιμασίες. Εδώ παρατηρούμε ότι η τεχνική μαθαίνεται και χωρίς την κατάλληλη εσωτερική διαμόρφωση, όμως υπάρχει ένα μεμπτό σημείο. Δεν μπορεί να εκμαθηθεί η τεχνική παρά μέχρι εκεί που ο διαχωρισμός τεχνικής και ουσίας είναι πια δύσκολος. Από αυτό το σημείο άρχιζε η υψηλή πολεμική τέχνη που δεν ήταν πια τέχνη αλλά μαγεία. Πέρα από τα ζώα και τις στάσεις τους ήταν τα ίδια τα στοιχεία της φύσης.
Ο μοναχός έδινε ζωή όπως η γη, υποχωρούσε όπως το νερό, μαστίγωνε όπως ο αέρας και έκαιγε όπως η φωτιά. Το βάρος του σώματος ξεπερνιόταν , δεν υπήρχε ανασταλτικός παράγοντας ανάμεσα στις σκέψεις και τις κινήσεις, φτερωτά βέλη πιάνονταν στον αέρα και η διάβαση πάνω από το νερό η μέσα από την φωτιά δεν ήταν πια μυστήριο. Ίσως είναι για μας μυστήριο στον 20ο αιώνα αλλά όχι για την παραδοσιακή γνώση.
Όταν ο μοναχός ήθελε να φύγει από το μοναστήρι οι δοκιμασίες ήταν τέτοιες που ήταν αδύνατο να φύγει όποιος θα μετάδιδε αργότερα στον έξω κόσμο επικίνδυνες τεχνικές χωρίς την απαραίτητη εσωτερική διαμόρφωση.

Οι δοκιμασίες των τεσσάρων δωματίων
Μόνο ο θρύλος τους φτάνει στις μέρες μας. Μέσω αυτών ο υποψήφιος μύστης αποκτούσε την ενοποίηση με το περιβάλλον. Το τσεκούρι ή το ακόντιο που έρχονταν κατά πάνω του ενώ καθόταν ακίνητος σταυροπόδι στο πάτωμα ενός σκοτεινού δωματίου το έπιανε και το ακουμπούσε δίπλα του. Σε ένα άλλο δωμάτιο περπατούσε πάνω στο σκοτεινό νερό και τέλος σήκωνε ένα πυρακτωμένο καζάνι στην αγκαλιά του. Γη, νερό, αέρας και φωτιά. Μυητικές δοκιμασίες και το έμβλημα του μοναστηριού σημαδεύονταν με το πυρακτωμένο σίδερο στο στήθος του υποψήφιου. Η έξοδος ήταν πια ακίνδυνη.
Και η περιπλάνηση στις απέραντες επαρχίες της Κίνας ήταν πια γεμάτη θρύλους, κατορθώματα, ευγενείς περιπέτειες και τιμές θεού.
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΤΑΟ ΚΑΙ Ο ΜΟΝΑΧΟΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ
Η μελέτη του Τάο Τε Τσίγκ του βιβλίου του Λάο Τσε δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστο αυτόν ο οποίος είναι ένας εραστής του δρόμου προς την Αρετή. Από τη στιγμή που οποιοσδήποτε ευγενής πολεμιστής μελετήσει αυτό το έργο θα διακρίνει όλα τα σημεία που τον αφορούν.
Κατ΄ αρχήν αφού Τάο Τε Τσίγκ σημαίνει πραγματεία για την οδό και τη Δύναμή της, αμέσως βλέπουμε ότι πρέπει να υπάρχει μέσα σ΄ αυτό μια παρουσία στοιχείων όσον αφορά την οδό και την Δύναμη.
Ο πολεμιστής πρέπει να είναι δυνατός και να βαδίζει ένα Δρόμο. Αν είναι ακάθαρτος ο δρόμος η Δύναμή του θα τον καθαρίζει. Ας θυμηθούμε τον Ηρακλή και τον Θησέα.
Τα παραγγέλματα του Λάο Τσε, αντηχούν γι΄ αυτούς που θέλουν να βαδίζουν σταθερά το δρόμο.

«Το να ικανοποιείς τις επιθυμίες σου, δεν είναι πάντα τόσο καλό όσο το να τις σταματάς, όταν πρέπει». Ο αυτοέλεγχος είναι μια αρετή. Οι επιθυμίες πρέπει να νικηθούν από αυτή την αρετή, όχι μέσω μιας ψεύτικης άρνησης. Δεν πρέπει να ελέγχουν το μαθητή οι επιθυμίες. Ο μαθητής πρέπει να τις ελέγχει. Το ίδιο και για τη μάχη. «Οποίος δεν ανταγωνίζεται κανέναν, ποιος θα μπορούσε να τον ανταγωνιστεί». Πρέπει να ξεπεράσει ο μαχητής την αγωνία και το άγχος. Δεν πρέπει να πολεμά μανιασμένα χωρίς ανάσα, για να καταβάλει τον αντίπαλο. Με φυσικό τρόπο, σαν παρατηρητής του εαυτού του, πρέπει να στέκεται απέναντι στον άλλο, και αυτό είναι νίκη. Χωρίς υπερβολές. « Ολιγόλογη είναι η φύση στην ομιλία της. . . Η μπόρα τελειώνει πριν τελειώσει η μέρα. Αφού η φύση μιλά έτσι γιατί όχι και ο άνθρωπος ;» Ο λακωνικός τρόπος έκφρασης είναι η γλώσσα της φύσης την οποία φαίνεται να κατανόησαν αρκετά καλά οι Σπαρτιάτες.
Τι θυμίζουν αυτοί που ακολουθούν την υπερβολή και αυτόν που «Τρέχει με άγριο άλογο μεθυσμένος». Που έχει αφήσει να τον κυριαρχήσει η προσωπικότητα και αναπόφευκτα θα έρθει η βία. Όμως για τον Λάο Τσε η βία είναι καταδικασμένη. ΟΙ ευγενείς δε χρησιμοποιούν βίαια μέσα. Ακόμα και τα όπλα «τα χρησιμοποιούν με ηρεμία και αυτοκυριαρχία». Δεν πανηγυρίζουν για τη νίκη και όταν πραγματώνουν το σκοπό τους σταματούν. «Αν αυτός που ακολουθεί τη βία δε βρει βίαιο θάνατο, θα τον καλέσω να με διδάξει».
Η αυτάρκεια θα βοηθήσει την προσπάθεια. «Αν είσαι χαρούμενος με όσα έχεις η χαρά σου θα διαρκέσει. Ο μαχητής πρέπει πάντα να ανακαλύπτει ήρεμες λύσεις. «Η κίνηση νικά το κρύο, η ηρεμία νικά τη ζέστη».
Ο τρόπος ζωής δεν πρέπει να είναι αφύσικος. Και το Τάο είναι η ίδια η ζωή και η φωνή της φύσης. Σ’ αυτόν που βαδίζει στο Τάο η τίγρη και το βουβάλι δεν προκαλούν κακό. «Δεν υπάρχουν σ’ αυτόν σημεία θανάτου». Ο πολεμιστής πρέπει να αναζητά την αρμονία. . . «Η πολλή ζωτικότητα οδηγεί στην επιθετικότητα, αλλά η αρμονία οδηγεί στη σταθερότητα.
Ο πολεμιστής πρέπει να ελέγχει τα λόγια αλλά και τον τρόπο που λέγονται τα λόγια «Εκείνοι που γνωρίζουν δε μιλούν πολύ». Πρέπει να υπάρχει ειλικρίνεια αλλά όχι σκληρότητα. Να λέγεται η αλήθεια, χωρίς όμως να δημιουργεί πληγές. Και όταν ο εχθρός βρεθεί σε δύσκολη θέση να μην χαθεί η ευγένεια, η ταπεινότητα και η εγκράτεια. Αλλά ο νικητής να του χαρίσει την ζωή και να του επιστρέψει το όπλο του προσφέροντάς του φιλία.
Τα λόγια που ακολουθούν μας λένε ότι μόνο αυτός που έχει, θράσος θα σκοτώσει. Αυτός που έχει θάρρος θα σεβαστεί την ζωή. Θα τη σεβαστεί γιατί βαδίζει τον δρόμο της. Και δεν είναι άκαμπτος αλλά τρυφερός και ευλύγιστος. «Οι δυσκίνητοι στη μάχη δε νικούν». Η σκληρότητα των δέντρων τα κάνει αδύναμα μπροστά στον άνεμο. Η ευλυγισία τα σώζει. Αλλά και η αδυναμία υπερνικά την δύναμη και η ευγένεια το σκληρό άνθρωπο. Έχουμε πολλά παραδείγματα σκληροτράχηλων πολεμιστών που υποχώρησαν μπροστά στην ευγένεια των ηττημένων.
Προχωρώντας το δρόμο κι άλλες αρετές πρέπει να συνοδεύουν τον προσκυνητή. «Πιστός στις υποχρεώσεις του, χωρίς να ζητά τη συμφωνία. Μόνο ο κακοήθης απευθύνει κατηγορίες. Τα λόγια του Τάο Τε Τσίγκ δε βρίσκονται μακριά από το Μπουσίντο, τον Πλάτωνα, το Μάρκο Αυρήλιο, τους κανόνες του Ιππότη. Το έργο του Τάο είναι η ειρήνη.