tag:blogger.com,1999:blog-30043751087202438732024-03-19T10:08:58.166+02:00erevoktonosΦῶς καὶ Φωνὴ Ἐξυπνισμοῦ ἐν τῷ Αἰῶνι τῆς Νυκτός!geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.comBlogger54475125tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-81926545923823919622024-03-18T10:00:00.016+02:002024-03-18T10:55:27.468+02:00Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ<div class="separator"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1ze7GR2MzEfqI0iVMBDgZrH4ILlrEBbZXjR-hvgrblqBfjzfVOD-wWyCr_zkRmCRHelCPcHt8tjTqEjYmZPTIOpR10y5O-chbmjqlJIS8JBvM4Cp2InIufq91cF1LQoqE1C2xEaSvA5M/s1600/6a00d8341d9eec53ef015432fbcf86970c.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="229" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1ze7GR2MzEfqI0iVMBDgZrH4ILlrEBbZXjR-hvgrblqBfjzfVOD-wWyCr_zkRmCRHelCPcHt8tjTqEjYmZPTIOpR10y5O-chbmjqlJIS8JBvM4Cp2InIufq91cF1LQoqE1C2xEaSvA5M/w176-h229/6a00d8341d9eec53ef015432fbcf86970c.jpg" width="176" /></a></div>«Φοβούμαι ότι... διατρέχουμε ξανά τον κίνδυνο να γίνουμε μάρτυρες της παλαιάς και επαναλαμβανόμενης θυσίας του Σωκράτη. Το Ζήτημα του μέλλοντος θα είναι είτε η πολιτεία του διαλόγου είτε η αυστηρή και συμβολική καταδίκη σε θάνατο των μαρτύρων του διαλόγου...» -Αλμπέρ Καμί, Actuelles I, σελ. 218<div><br />Οι μελετητές των πλατωνικών διαλόγων νται σε εξελικτικούς και σε ενωτικούς: οι δεύτεροι τάσσονται υπέρ του ενιαίου χαρακτήρα της πλατωνικής φιλοσοφίας, ενώ οι πρώτοι υποστηρίζουν,ότι αυτή χωρίζεται σε διάφορες περιόδους και η πρώτη περίοδος είναι εκείνη στην οποία καλύτερα διακρίνεται η αληθινή φιλοσοφία του Σωκράτη, ο οποίος ως γνωστόν δεν έγραψε ποτέ τίποτε και μόνο μεθώ των μαθητών του, κυρίως του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα, διασώζονται, ίσως, οι πραγματικές φιλοσοφικές θέσεις του. Ο Ελληνοαμερικανός ιστορικός της σωκρατικής και πλατωνικής φιλοσοφίας Γρηγόρης Βλαστός (1907-1991) υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ότι ο Πλάτων ατούς μεσαίους διαλόγους του είχε συστηματοποιήσει μια μεγαλειώδη μεταφυσική θεωρία περί ιδεών «χωριστών» από τον αιολικό κόσμο, ενώ ο Σωκράτης δεν είχε καμιά τέτοια θεωρία. Αν σκεφτούμε ότι ο Πλάτων δεν θεωρείται φιλοδημοκρατικός, ο χαρακτηρισμός ως «σωκρατικών» των πρώιμων διαλόγων (των πριν από την Πολιτεία όπου βλέπουμε να επικρίνεται το πολίτευμα της δημοκρατίας) επιτρέπει την απαλλαγή του Σωκράτη από υποψίες περί αντιδημοκρατικών αισθημάτων. Αυτή είναι η άποψη του χριστιανού σοσιαλιστή Βλαστού, αλλά και του φιλελεύθερου Καρλ Πόπερ, ο οποίος επίσης απαλλάσσει τον Σωκράτη από τις κατηγορίες περί «απολυταρχισμού», που άφθονες επιφύλαξε για τον Πλάτωνα, χαρακτηρίζοντας τον πρόδρομο των ολοκληρωτικών συστημάτων. Και οι δύο θέσεις αντιτίθενται έτσι, με διαφορετικό τρόπο, στις κατά καιρούς προβαλλόμενες απόψεις, όπως πρόσφατα αυτή του Στόουν (Stone), ότι ο Σωκράτης ήταν κρυπτοολιγαρχικός.<br /><br />Το πρόβλημα είναι ότι οι μαρτυρίες, ακόμη και στους «σωκρατικούς» διάλογους, είναι συχνά αντικρουόμενες. Στις ικεσίες του μαθητή του Κρίτωνα να εγκαταλείψει την πόλη για να αποφύγει το θάνατο, στον οποίο τον είχαν καταδικάσει, ο Σωκράτης εκφωνεί, δια μέσου του στόματος των Νόμων, σε μια περίφημη προσωποποιία, το εγκώμιο της πόλεως ίων Αθηνών: «Ή τόσον σοφός είσαι ώστε έχει διαφύγει την προσοχή σου... ότι είναι πολυτιμότερον η πατρίς... και ότι πρέπει να την σεβώμεθα και να υπακούωμεν εις αυτήν... και ή να προσπαθώμεν να πείσωμεν αυτήν ή να πράττωμεν όσα διατάσσει, και να πάσχωμεν αν μας διατάσση» (Κρίτων, 51b, Κ. Αραπόπουλος). Τέτοια ήταν η στάση του Σωκράτη απέναντι στα επίσημα όργανα του δήμου, κινούμενη ανάμεσα στην προσπάθεια να «πεισθούν» οι εκπρόσωποί τους και την «υποταγή» στις αποφάσεις τους. Επομένως, ήταν μια στάση εξόχως δημοκρατική. Σε πολλά ωστόσο σημεία, ο Σωκράτης επιδίδεται σε μια κριτική των πολλών, συχνά υπέρ της ηθικής ανωτερότητας των ολίγων (πβ.Απολ. 22d, 25b), Λαχ. 184e, Κρίτ. 44d, 47c-48c, Πρωτ. 319b-d). Μια παρόμοια άποψη Βρίσκουμε και στον Ξενοφώντα (ο οποίος δεν έχει τη θεωρητική υψηγορία του Πλάτωνα- στην Απολογία του Ξενοφώντα, π.χ., η καταδίκη του Σωκράτη εμφανίζεται ως μία σύγκρουση προσωπικοτήτων, αυτής του φιλοσόφου και εκείνης των κατηγόρων του, και όχι ως μία σύγκρουση κοσμοθεωριών)· στα Απομνημονεύματα του Ξενοφώντα, λοιπόν, Βλέπουμε τον Σωκράτη να μιλάει έτσι στον Χαρμίδη: «θέλω να σου διδάξω ένα μάθημα· εσύ που δεν ντρέπεσαι τους σοφώτερους, που δεν φοβάσαι τους ισχυρώτερους, μπροστά στους πιο αδύναμους και τους πιο ανόητους κοκκινίζεις να πάρεις τον λόγο. Ποιοι είναι αυτοί που σε κάνουν να ντρέπεσαι; οι γναφείς, οι υποδηματοποιοί, οι οικοδόμοι, οι σιδεράδες, οι έμποροι, οι εμπορευόμενοι στην αγορά που φροντίζουν ν' αγοράζουν φθηνά και να πουλούν ακριβά; απ' όλους αυτούς συνίσταται η εκκλησία του δήμου» (III, 7, 5-6). Στο ίδιο έργο, ο Σωκράτης δείχνεται επικριτικός προς τις δημοκρατικές μεθόδους εκλογής αντιπροσώπων (III, 9, 10-III, 1, 5). Τη διάθεση αυτή «μισοδημίας» του Σωκράτη τη βρίσκουμε και στους πλατωνικούς διάλογους, σε διάφορα σημεία (Αλκ. Α', 110e-111a, Κρίτ. 48a-c, Γοργ. 503d, 520d, Πρωτ. 319d), ενώ στον Μενέξενο, έχουμε ένα πολύ αμφιλεγόμενο εγκώμιο της δημοκρατίας (239Η), 4 που πολλοί μελετητές συγκρίνουν με τον Επιτάφιο λόγο του Περικλή στον Θουκυδίδη (Π, 35-46). Οι διάφορες μαρτυρίες φαίνονται τόσο περισσότερο αντικρουόμενες όσο τα υπό εξέταση Ζητήματα είναι μερικότερα, όπως η στάση του Σωκράτη απέναντι στη Σπάρτη (Κρίτ. 52e-53a, Αλκ.Α 120c, Ιππ. Μ. 283e, Λάχ. 183ab, Πρωτ. 342a-343b, Πολιτεία Η' 544c, 545a, Ξενοφ. Απομν. IV, 4, 15, Συμπ. VIII, 35, αλλά και Αριστοφάνη, Όρνιθ. 1281- 83) ή απέναντι στον Περικλή (Φαίδρ. 269e, Γοργ. 503c κ.επ.), χωρίς μάλιστα να αγγίξουμε γενικότερα Ζητήματα, όπως ποιοι ήταν οι πραγματικοί λόγοι της καταδίκης του.<br /><br />Αλλά, αν η εξέταση των διάφορων χωρίων των σχετικών με τα αισθήματα του Σωκράτη απέναντι στη δημοκρατία δεν μας διαφωτίζει, αυτό γίνεται όχι επειδή, όπως θα φανταζόταν κάποιος, ο Σωκράτης ή ο Πλάτων είναι ασυνεπείς στις διατυπώσεις τους, αλλά μάλλον επειδή ήταν τόσο συστηματικοί ή ολιστές, ώστε να χρειάζεται να κατανοήσει κανείς το βάθος της φιλοσοφίας τους πριν πραγματευτεί τις λεπτομέρειες της. Ετσι, το θέμα της δημοκρατίας στον Σωκράτη οφείλει να εξεταστεί σε σχέση προς τη γνώση, δηλαδή προς το πλέον καίριο Ζήτημα της ηθικής φιλοσοφίας του, αφού γι' αυτόν η αρετή είναι γνώση. Είναι λοιπόν η γνώση διδακτή στους πολλούς, ή αποτελεί κτήμα μόνο των ολίγων; Το ερώτημα αυτό είναι αποφασιστικής σημασίας για το θέμα μας. Αν σταθούμε στον Μένωνα, τότε η απάντηση θα ήταν πως όλοι οι άνθρωποι είναι δεκτικοί μορφώσεως, ακόμη και οι δούλοι, όπως άλλωστε υποστηρίζεται εκεί. Δυστυχώς, στο Ζήτημα της πολιτικής αρετής το πράγμα είναι λιγότερο ξεκάθαρο. Στον Πρωταγόρα, ο Σωκράτης δηλώνει θετικά ότι η πολιτική αρετή δεν είναι διδακτή (3190-3200, βλ. ακόμη Μεν. 93ο-94β). Ετσι, όμως, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα παράδοξο, από εκείνα που, είναι αλήθεια, συνηθίζει ο Σωκράτης και που συνοψίζεται στις παρακάτω προτάσεις: α) η αρετή είναι γνώση· β) η γνώση είναι διδακτή· γ) η πολιτική αρετή δεν είναι διδακτή. Είναι προφανές ότι, εφ' όσον αληθεύει η α), οι β) και γ) είναι ασύμβατες. Η πιθανή αυτή ασυνέπεια στη σκέψη του Σωκράτη θα μπορούσε ίσως να υπερπηδηθεί χάρη στη θεωρία των Ιδεών του Πλάτωνα, όπου το «όντως ον», αυτό δηλαδή που αξίζει να γνωσθεί, ανήκει στον ιδεατό κόσμο, ενώ ο αισθητός κόσμος του, πολιτικού επίσης, γίγνεσθαι απαξιώνεται πλήρως.<br /><br />Τίποτε ωστόσο δεν είναι πιο ξένο, πιστεύουμε, προς τον πλατωνικό στοχασμό, αλλά και προς την ηθική φυσιογνωμία του Σωκράτη, από αυτό το διαχωρισμό. Η πολιτική φιλοσοφία του Πλάτωνα δεν επιτρέπεται επίσης να διαχωρίζεται εύκολα από τον «κοινό νου», σε Ζητήματα σύλληψης, αλλά και πρακτικής, όπως μας έχουν δείξει με θετικό τρόπο οι αναλύσεις του Κ. Δεσποτόπουλου.<br /><br /> Ο Σωκράτης που, σε αντίθεση προς νεότερους στοχαστές σαν τον Μακιαβέλι, τον Χομπς ή τον Μαξ Βέμπερ, εννοούσε να ταυτίζει ηθική και πολιτική, πληρώνοντας μάλιστα γι' αυτό με τη ζωή του, δεν ήταν τόσο αφελής ώστε να μην αντιλαμβάνεται την απόσταση που χωρίζει τη θεωρία από την πράξη σε μια δημοκρατία σαν την αθηναϊκή, η οποία γνώρισε συχνές και βίαιες κρίσεις. Χάρη στη διδασκαλία του εγκαινιάζεται μια φιλοσοφία του διαλόγου, μια διαλεκτική της ελευθερίας, η οποία συνεχίζεται και στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη.<br /><br />Ο Σωκράτης άλλοτε δήλωνε ότι δεν είναι πολιτικός (Γοργ. 473β) και άλλοτε ότι ήταν ο μόνος που κατέχει και εξασκεί την πολιτική τέχνη (ό.π., 521ά). θα λέγαμε, συνεπώς, ότι υπάρχουν δύο είδη πολιτικής και ότι οι πολιτικοί δεν είναι οι πλέον κατάλληλοι για να διδάξουν το υψηλό είδος της πολιτικής, όπως μάλλον υπονοείται και στο προαναφερθέν χωρίο του Πρωταγόρα. Αφού η πολιτική αρετή δεν είναι διδακτή από τους πρακτικούς της πολιτικής, είναι ωστόσο διδακτή από τους φιλοσόφους, όπως θα αναπτύξει και ο Πλάτων στην Πολιτεία του. Ο Σωκράτης που δείχθηκε υπέρμαχος της δικαιοσύνης τόσο ενάντια στους δημοκρατικούς, κατά την άδικη δικαστική κρίση για το ναυάγιο των Αργινουσών, όσο και ενάντια στους Τριάκοντα τυράννους, δεν υπήρξε άνθρωπος καμιάς παράταξης. Ελέγχοντας τους Αθηναίους στην Αγορά, θα μπορούσε να είχε πει αυτό που ισχυρίστηκε πολύ αργότερα ο, επίσης μέγας ειρωνευτής, Κίρκεγκαρντ: «Είμαι μία βαδίζουσα εντιμότης!». Η θέση και η δυνατότητα ύπαρξης του υπερβατικού μέσα στη δημοκρατία δεν γίνεται, κατ' αρχήν, να τίθενται υπό αμφισβήτηση.</div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-28866559913589522432024-03-18T09:30:00.001+02:002024-03-18T10:09:19.130+02:00Ακατάλληλα δι’ Ανηλίκους (λόγω της ημέρας) του αγίου Πούτσου να μην το ξεχνάμε!<a href="https://2.bp.blogspot.com/-tYJ0JEa-x1E/Uz_PqdXmp-I/AAAAAAAADfg/tVAaIfq7oU0/s1600/tumblr_m46z3tUgbd1qkoo3yo1_500.gif"><img border="0" height="320" src="https://2.bp.blogspot.com/-tYJ0JEa-x1E/Uz_PqdXmp-I/AAAAAAAADfg/tVAaIfq7oU0/w223-h320/tumblr_m46z3tUgbd1qkoo3yo1_500.gif" width="223" /></a><a href="https://4.bp.blogspot.com/-OuR_v8h9y0U/UxM2_1n4h5I/AAAAAAAADJE/0pU1M502huc/s1600/akatallilo.jpg"><img border="0" src="https://4.bp.blogspot.com/-OuR_v8h9y0U/UxM2_1n4h5I/AAAAAAAADJE/0pU1M502huc/s1600/akatallilo.jpg" /></a><br /><br /><div>Γνωμικά, αφορισμοί, παροιμίες κ.ά. με «τολμηρό» περιεχόμενο<br /><br />Παρακαλούμε αν είστε κάτω των 18 ετών, μην συνεχίσετε (σοβαρολογούμε!)<br /><br />Επιτέλους, τώρα θα σταματήσω τα τσιμπούκια.<br />Marilyn Monroe, 1926-1962, Αμερικανίδα ηθοποιός<br />Όταν υπέγραψε το πρώτο κινηματογραφικό της συμβόλαιο…<br /><br />Όλα αυτά είναι μαλακίες. Παρόλα αυτά, χύνω.<br />Xaviera Hollander, γ. 1943, Αμερικανίδα Πόρνη<br /><br />Καλύτερα να έχεις τη φήμη πούστη παρά μαλάκα.<br />Μανώλης Δουκίδης, Συγγραφέας<br />Μεταφορικά, βεβαίως (νομίζω)<br /><br />Η φιλοσοφία του σκύλου: αν δεν μπορείς να το γαμήσεις ή να το φας, τότε κατούρα το.<br />John Jenkins<br /><br />Ο πρόεδρος Κλίντον λέει ψέματα. Ένας άντρας μπορεί να ξεχάσει πού πάρκαρε ή που είναι το σπίτι του αλλά ποτέ δεν ξεχνάει μια πίπα όσο κακή κι αν ήταν.<br />Barbara Bush, γ. 1925, Αμερικανίδα, προεδρική σύζυγος<br /><br />Από την καθημερινή εξάντληση, τρία χρόνια κοιμόμουνα επάνω στο πέος.<br />Γαβριέλλα, Ιστορική ιερόδουλη της Αθήνας<br />Aπό τα απομνημονεύματά της<br /><br />Η αντίδρασή μου στις τσόντες είναι η εξής: μετά τα πρώτα δέκα λεπτά, θέλω να πάω σπίτι μου να πηδηχτώ. Μετά τα πρώτα 20 λεπτά, δεν θέλω να ξαναπηδηχτώ ποτέ στη ζωή μου.<br />Erica Jong, γ. 1942, Αμερικανίδα συγραφέας<br /><br />Μια φωνή μέσα μου έλεγε: "ηρέμησε, δεν είσαι ο πρώτος γιατρός που κοιμάται με έναν ασθενή του!" και μια άλλη απαντούσε: "μα είσαι κτηνίατρος!"<br />Dick Wilson, Αμερικανός κωμικός<br /><br />Το να πέφτεις στο κρεβάτι με ομόφυλό σου δεν είναι κακό. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί στο σεξ, αλλά θα πρέπει να βάζουμε το όριό μας στις κατσίκες.<br />Elton John, Βρετανός τραγουδιστής<br /><br />Ξέρεις ποιο είναι το χειρότερο πράγμα στο στοματικό σεξ; Η θέα.<br />Maureen Lipman, Βρετανίδα ηθοποιός<br /><br />Έχω δοκιμάσει διάφορες εκδοχές του σεξ. Στην παραδοσιακή παθαίνω κλειστοφοβία και στις άλλες είτε πιάνεται ο λαιμός μου είτε πιάνεται το σαγόνι μου.<br />Tallulah Bankhead, 1902-1968, Αμερικανίδα ηθοποιός<br /><br />Είπε μέσα της: Να πηδηχτώ μαζί του, ναι. Προς Θεού όμως, όχι οικειότητες.<br />Karl Kraus, 1874-1936, Αυστριακός συγγραφέας<br /><br />Ένα άπιστο πέος βρίσκει το ταίρι του σε ένα άπιστο αιδοίο.<br />Παροιμία των αρχαίων Σουμερίων.<br /><br />Ποτέ μην εμπιστεύεσαι κάποιον, εκτός αν έχεις την ψωλή του στην τσέπη σου.<br />Λύντον Τζόνσον, 1908-1973, Αμερικανός Πρόεδρος [1963-1968]<br /><br />Μην καταργείτε την υπογεγραμμένη<br />ιδίως κάτω από το ωμέγα<br />είναι κρίμα να εκλείψει<br />η πιο μικρή ασέλγεια<br />του αλφαβήτου μας<br />Ντίνος Χριστιανόπουλος, γ. 1931, Έλληνας ποιητής<br /><br />Η επιτυχία είναι σαν να είσαι έγκυος: Όλοι σε συγχαίρουν, αλλά κανένας δεν ξέρει πραγματικά πόσες φορές χρειάστηκε να σε πηδήξουν.<br />Ανώνυμος<br /><br />Πρέπει να έχετε προετοιμάσει από πριν τις αντιδράσεις σας στις αντιξοότητες της ζωής. Παράδειγμα, τι θα κάνατε αν κάποιος άγνωστος σας έπιανε στη μέση του δρόμου ξαφνικά τον κώλο;<br />Μανώλης Δουκίδης, Συγγραφέας<br /><br />Ποτέ δεν πήδηξα δεκάρι, αλλά μια βραδιά πήδηξα πέντε δυάρια.<br />George Carlin, 1936-2008, Αμερικανός κωμικός<br /><br />Μου θυμίζει κάτι που συνήθιζε να λέει ο παππούς μου:«πάω επάνω να πηδήξω τη γιαγιά σου». Ήταν ένας τίμιος άντρας και δεν θα έλεγε ποτέ ψέματα σε ένα τετράχρονο παιδάκι.<br />George Carlin, 1936-2008, Αμερικανός κωμικός<br /><br />Όταν τους κρατάς από τ’ αρχίδια, οι καρδιές και τα μυαλά τους θα ακολουθήσουν.<br />Charles Colson, Επιτελής του Ρίτσαρντ Νίξον<br /><br />Προτού γαμήσω τη γκόμενα πάνω στο καπό του αυτοκινήτου μου, πάντα βάζω μπροστά τη μηχανή για λίγα λεπτά για να το ζεστάνω. Έτσι είμαι εγώ, νοιάζομαι.<br />Brad Osberg<br /><br />Νομίζω πως όλοι οι άντρες, σε κάποιες στιγμές της ζωής τους, έχουν αμφιβολίες για τον ανδρισμό τους. Ειδικά τις στιγμές που αγγίζουν το πέος ενός άλλου άντρα.<br />Jim Rosenberg, Αμερικανός blogger<br /><br />Το σεξ έχει ενδιαφέρον, αλλά δεν είναι το παν. Εννοώ ότι δεν είναι τόσο σημαντικό όσο το χέσιμο. Ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει 70 χρόνια χωρίς να γαμήσει ούτε ένα κώλο, αλλά μπορεί να πεθάνει σε μια βδομάδα χωρίς μια σύσπαση των εντέρων.<br />Charles Bukowski, 1920-1994, Αμερικανός συγγραφέας<br /><br />Μην την ψάχνεις αλλού, μία είναι η λύση: τα λεφτά, το φαΐ και το γαμήσι.<br />Νίκος Καρβέλας<br /><br />Έρχεσαι πάντα μαζί με το μουνί σου...<br />Ηλίας Πετρόπουλος, 1928-2003, Έλληνας λαογράφος και συγγραφέας<br /><br />Σκατά εδώ, σκατά εκεί, σκατά κι ο κόσμος όλος<br />κι απ’ τα πολλά πια τα σκατά μου πιάστηκε κι ο κώλος.<br />Έρχεται ο ένας ο σκατάς, θαρρούμε πως σωθήκαμε,<br />σαν φύγει όμως βλέπουμε πως αποσκατωθήκαμε.<br />Γεώργιος Σουρής, 1853-1919, Έλληνας σατιρικός ποιητής<br /><br />Προσπάθησα να βάλω συνθηματικό στο hotmail τη λέξη «πέος». Μου απάντησε ότι δεν ήταν αρκετά μεγάλο.<br />Ανώνυμος<br /><br />Αν γίνω καλά θα τονε χαλάσω εγώ αυτόν που με βάρεσε. Εάν ψοφήσω, κλάστε μου το μπούντζον.<br />Γεώργιος Καραϊσκάκης, 1782-1827, Ήρωας του ‘21<br /><br />Για να σταματήσετε να τον παίρνετε από πίσω, πάρτε του μια πίπα.<br />Διαφημιστικό σλόγκαν της πίπας Herb, αρχές δεκαετίας του `70<br /><br />Μαστίγωσέ με, δείρε με, χύσε σ’ όλο μου το κορμί, πες ότι μ’ αγαπάς.<br />Μετά άντε γαμήσου, σήκω και φύγε από ‘δώ.<br />Ανώνυμο<br />-------------------<br />Γαμοτράγουδα:<div><br />Και του γέρου τα αρχίδια, σαν νερόβραστα κρεμμύδια,<br />και του νιου τα αρχιδάκια, σαν τα μοσχοκαρυδάκια.<br /><br />από Δημοτικό τραγούδι ("Πέρασα από ένα γεφύρι")</div><div><br />Όλα σου ταδωσε ο Θεός<br />μουνί βυζιά και κώλο<br />και μένα τον κακόμοιρο<br />τριακόσια δράμια ψώλο.<br /><br />από Δημώδες Γαμοτράγουδο<div><br />Το μουνί τό λένε Γιώτα<br />καί τόν πούτσο Παναγιώτα!<br />όποιον Θέλεις πάνε ρώτα<br />τό κεφάλι μπαίνει πρώτα!<br /><br />από Δημώδες Γαμοτράγουδο<div style="text-align: left;"><br />Πάει ο πούτσος στο παζάρι,<br />δεν ηξεύρει τι να πάρει.<br />βρίσκει του μουνιού τον πάτο<br />και τον κάνει άνω-κάτω.<br /><br />από Δημώδες Γαμοτράγουδο<br /> ----------------------------------<br />Άσεμνες Θυμόσοφες Ρήσεις:<br /><ul style="text-align: left;"><li>Όταν ένας άντρας πάει με μια πουτάνα, δεν την πληρώνει για το πήδημα, την πληρώνει για να φύγει.</li><li>Η μεγαλύτερη κατάρα: γέρος, άσχημος, φτωχός και πούστης.</li><li>Καλή κι η μαλακία, αλλά με το γαμήσι γνωρίζεις και κόσμο.</li><li>Μόνο έναν καλό άνθρωπο γνώρισα στον κόσμο, τον πατέρα μου, κι εκείνος γάμησε τη μάνα μου.</li><li>Άλλο Τουμπαμάρος κι άλλο το μουνί της Μάρως.</li><li>Αν ακουμπήσει ξένο αρχίδι στο κωλομέρι της γυναίκας, δεν την ξαναμαζεύεις.</li><li>Γυναίκα που κρατά σφιχτά τα μπούτια της κλεισμένα</li><li>πάει να πει πως ψάχνεται για πούτσο απεγνωσμένα</li><li>Γυναίκα με μικρά βυζιά που μοιάζει με αγόρι</li><li>αν τη γυρίσεις μπρούμυτα σφυρίζει σα βαπόρι.</li><li>Γυναίκα με κλειστό γιακά και με βυζιά μεγάλα</li><li>Το προτιμά το μπρούμυτα καλύτερα από τα’ άλλα</li><li>Το μερακλιδικο μουνί βουνά ξεθεμελιώνει,</li><li>στερεύει λίμνες κα γιαλούς και ποταμούς θολώνει.</li><li>Όσες σταφίδες λιάζονται τον Αύγουστο στ’ αλώνια,</li><li>τόσα βυζιά χαϊδεύονται τα βράδυα στα σαλόνια.</li><li>Το μουνί δεν είναι αρνί να το κλείσεις στο παχνί.</li><li>Το μουνί θέλει παιχνίδια με τον πούτσο και τ’ αρχίδια.</li><li>Απ' τη ζωή στο θάνατο είν' ένα μονοπάτι</li><li>και από τον κώλο στο μουνί, δυο δάχτυλα και κάτι.</li><li>Η φτώχεια θέλει καλοπέραση κι η πουτανιά φτιασίδι,</li><li>το ψάρι θέλει υπομονή και το μουνί κυνήγι.</li></ul>---------------------------<br />Πονηρά Αινίγματα</div><div style="text-align: left;"><br /></div>Τη σαλιάζω, την κορδώνω και στην τρύπα της τη χώνω<br />(βελόνα και κλωστή)</div><div><br />Γύρω γύρω χορταράκι και στη μέση πηγαδάκι<br />(το αιδοίο)</div><div><br />Τεντωμένη τη βάζεις, ζαρωμένη τη βγάζεις<br />(η κάλτσα)</div><div><br />Απ' τον κώλο την κρατάω και στο στόμα τη φιλάω<br />(το κύπελλο, η κούπα)</div><div><br />Το στρογγυλό μου στο σκιστό σου<br />(κουμπί και κουμπότρυπα)</div><div><br />Ο γαμπρός το βάζει κι η νύφη φωνάζει<br />(κλειδί και κλειδαριά)</div><div><br />Τρέμει, τρέμει, στου κοριτσιού την τρύπα μπαίνει<br />(το σκουλαρίκι)</div><div><br />Σουβλωτό, μπιμπικωτό, σε θηλυκού τρύπα μπαίνει<br />(το σκουλαρίκι)</div><div><br />Βάζω το χέρι στο βρακί, πιάνω το πράμα το μακρύ και το βάζω σε μια τρύπα που 'χει από πάνω τρίχα<br />(τσιγάρο, χείλια και μουστάκι)</div><div><br />Εγώ γι' αυτό σ' αγόρασα κι έδωσα τον παρά μου, για να σε βάζω ανάσκελα, να κάνω τη δουλειά μου<br />(η σκάφη)</div><div><br />Τα γόνατα μ’ στα γόνατα σ’, τα χέρια μ’ στα βυζιά σ’ και το μνί σ’ στου κούτελου μ’.<br />(το άρμεγμα της κατσίκας)</div><div><br />Έχω ένα πραματάκι, μία πιθαμή και κάτι. Σου το δείχνω και τρομάζεις, σου το βάζω και φωνάζεις, σου το βγάζω κι έχει χύσει, κι όμως έχει ωφελήσει. Τι είναι;<br />(η ένεση)<div style="text-align: left;">------------------------<br />Βωμολοχικές & Αθυρόστομες παροιμίες<br /><br />Περί Αιδοίων</div><div style="text-align: left;"><ul style="text-align: left;"><li>Του μουνιού σου το γλωσσίδι μου ‘ριξε κλωτσιά στ’ αρχίδι</li><li>Το μουνί και το πριόνι, όποιος δεν τα ξέρει ιδρώνει.</li><li>Το μουνί και το χταπόδι με το χτύπημα απλώνει.</li><li>Παρακαλετό μουνί, ξινό γαμήσι.</li><li>Ψηλό μουνί, καμαρωτό γαμήσι.</li><li>Ξανθό μουνί, τρελό γαμήσι.</li><li>Το μουνί σέρνει καράβι.</li><li>Μουνί καλλιγραφία.</li><li>Ο στρατός και το μουνί θέλουνε υπομονή.</li><li>Αν δεις καράβι στο βουνό, μουνί το ‘χει τραβήξει.</li><li>Εδώ ο κόσμος χάνεται και το μουνί χτενίζεται.</li><li>Πολλά μουνιά τριγύρω μας, στον πούτσο μας κανένα.</li><li>Δόξα να 'χεις τρυγητή μου που 'δα τρίχα στο μουνί μου.</li><li>Έλα μουνί στον τόπο σου και ρέστα μη γυρεύεις.</li><li>Τ’ αρχίδια του Καράμπελα και το μουνί της Χάιδως.</li><li>Το συχνομπουκουνάτο κάνει το μουνί δροσάτο.</li><li>Ανάθεμά το το μουνί τόσα κακά που σέρνει.</li><li>Όσα βγάλαμε στα ξένα, στο μουνί και στην ταβέρνα.</li><li>Καλογριά στο μοναστήρι, το μουνί της εργαστήρι.</li><li>Θες μουνί, το θες και στο πιάτο.</li><li>Άλλος το ‘χει και το κατουρεί κι άλλος δεν το ‘χει και το λαχταρεί.</li><li>Δουλειά δεν είχε το μουνί και μάθαινε τσαγκάρης.</li></ul></div><div style="text-align: left;">----------------------<br />Πέη:</div><div style="text-align: left;"><ul style="text-align: left;"><li>Αν ήταν το βιολί ψωλή, θα το παίζανε πολλοί.</li><li>Της στραβιάς της ψωλής οι τρίχες της φταίνε.</li><li>Εκεί που βγάζεις το ψωμί σου, μη βάζεις το καυλί σου.</li><li>Άσπρα μαλλιά στην κεφαλή, κακά μαντάτα στην ψωλή.</li><li>Τις μεγάλες Αποκριές στέκονται οι ψωλές ορθές.</li><li>Άσπρα γένια, πούτσα σιδερένια.</li><li>Μαλλί βαμβάκι, ψωλή φαρμάκι.</li><li>Ψωμί, τυρί δεν είχαμε, χοντρή ψωλή γυρεύαμε.</li><li>Είχαμε ψωλές σακκιά, μας ήρθαν κι απ’ τα χωριά.</li><li>Δεν μας φτάνει η χολή μας, γκαυλώνει και η ψωλή μας.</li><li>Το μαχαίρι είν’ για τους εχθρούς κι η ψωλή για τους δικούς.</li><li>Η ψωλή δεν είναι βρύση, άφησέ την να γεμίσει να φχαριστηθεί γαμήσι.</li></ul>----------------</div><div style="text-align: left;">Όρχεις:</div><div style="text-align: left;"><ul style="text-align: left;"><li>Θα μας κλάσεις τ’ αρχίδια.</li><li>Πούτσες μπλε κι αρχίδια καπαμά.</li><li>Τ’ αρχίδια του Καράμπελα και το μουνί της Χάιδως.</li><li>Έπιασε τον παπά απ’ τ’ αρχίδια.</li><li>Τσολιάς [ή κεχαγιάς] στ’ αρχίδια μου.</li><li>Θύμωσε ο Αγάς κι έκοψε τ’ αρχίδια του.</li><li>Ο τεμπέλης ο μπακάλης τ’ αρχίδια του ζυγίζει.</li><li>Βρήκε ο γύφτος λάδι, αλείφει και τα αρχίδια του.</li><li>Γούμενος καθούμενος, τ’ αρχίδια του έλυε κι έδενε.</li><li>Όποιος διαβάζει με τ’ αρχίδια γαμάει με τα μάτια.</li><li>Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά και το γουρούν’ τ’ αρχίδια.</li></ul>-------------------------</div><div style="text-align: left;">Περί συνουσίας</div><div style="text-align: left;"><ul style="text-align: left;"><li>Θα γυρίσει ο τροχός, θα γαμήσει κι ο φτωχός.</li><li>Γάτος γαμάει, γάτος σκούζει.</li><li>Το γαμήσανε και ψόφησε.</li><li>Γέρου χάιδεμα και νιου γαμήσι.</li><li>Μαμ και νάνι, πούτσο και σεργιάνι.</li><li>Όποιος βρέσκει και γαμεί, αστοχιά του αν παντρευτεί.</li><li>Είδε η αλεπού τρίχα στο μουνί τς, περπατεί και διαλαλεί.</li><li>Γαμεί η χελώνα το λαγό, όταν ο αετός είναι από πάνω.</li><li>Γαμιέσαι, κόρη μ’, χαίρεσαι, στη γέννα θα τα πούμε.</li><li>Γάμα με να σε γαμώ να περνούμε τον καιρό.</li><li>Το χωριό καιγότανε και η Μαριώ γαμιότανε.</li><li>Άλλος ψυχομαχά κι άλλος γκαυλομαχά.</li><li>Άλλοι ψυχομαχάνε και άλλοι ψωλοβαράνε.</li><li>Βάλαμε χέρι στο βυζί, δέξου μουνί μαντάτα.</li><li>Εγώ με τον παρά μου, γαμώ και την κυρά μου.</li><li>Στην ξαδέρφη και στην θειά μπαίνει πάντα πιο βαθιά..</li><li>Ο χορός και το γαμήσι είναι της γυναικός η φύση.</li><li>Μάθαν πως γαμιόμαστε, πλακώσανε κι οι γύφτοι.</li><li>Αλάργα από στραβού ραβδί κι από κουτσού γαμήσι</li><li>Τύφλα να `χει το γαμήσι, σαν πετύχει η μαλακία.</li><li>Όποιος νύχτα περπατεί, ή κλέφτης είναι ή γαμεί.</li><li>Όποιος τον Αύγουστο γαμεί, κακό χειμώνα βγάζει.</li><li>Στο φαΐ και στο γαμήσι ο Θεός δεν κάμει κρίση.</li></ul>------------------------------</div><div style="text-align: left;">Παρά φύσιν</div><div style="text-align: left;"><ul style="text-align: left;"><li>Το ντέφι κι’ η Αποκριά είναι του πούστη η χαρά.</li><li>Πάρε κώλο-δώσε κώλο, γνώρισες τον κόσμο όλο.</li><li>Με σάλιο και υπομονή, ο κώλος γινεται μουνί.</li><li>Εδώ γαμούν αρσενικούς και συ γυρεύεις νύφη.</li><li>Ό,τι φάμε, ό,τι πιούμε κι ό,τι αρπάξει ο κώλος μας.</li><li>Μήτε στο διάβολο κερί, μήτε στον Τούρκο κώλο.</li><li>Άμα σε γαμήσει κανένας, να ‘ναι και μάστορας.</li><li>Αν σε γαμήσει ο κατής, πού θα πας για να κριθείς;</li><li>Είδες παπά στον ύπνο σου; Κώλο γυρεύει.</li><li>Το μουστάκι είναι η κουρτίνα του πούστη.</li><li>Πούστηδες και παλικάρια γίναμε μαλλιά κουβάρια.</li><li>Όσα ξέρει ένας κώλος, δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος.</li><li>Για να γίνεις ηγούμενος, πρέπει να σε γαμήσει ο προηγούμενος.</li></ul>------------------------</div><div style="text-align: left;">Πρωκτολογικά</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Τον κώλο βάζει o μάγειρας, σκατά θα μαγειρέψει.</li><li>Του κώλου τα εννιάμερα, του πούτσου τα σαράντα.</li><li>Κι ο ωραιότερος κώλος, πορδές κλάνει.</li><li>Κώλος και βρακί.</li><li>Μαγκιά, κλανιά και κώλος φινιστρίνι.</li><li>Χήρας κώλο γάμησε, πουτάνας μην ζηλέψεις.</li><li>Χήρας κώλος που πονάει, άλλα πράματα ζητάει.</li><li>Κώλος που ‘μαθε να κλάνει, εύκολα δεν ξεμαθαίνει.</li><li>Αλάτισε τον κώλο σου και ρώτα τι βρωμάει.</li><li>Tα μεταξωτά βρακιά θέλουν κι επιδέξιους κώλους.</li><li>Βαστάτε ποδαράκια μου να μη σας χέσει ο κώλος μου.</li><li>Πήγα να πω τον πόνο μου και μου ‘πιασαν τον κώλο μου.</li><li>Της θείας σου ο πάτος γαρύφαλλα γεμάτος.</li><li>Έκανε κι η μύγα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο.</li><li>Ζούπα-ζούπα τον κώλο σου, σκατά θα βγάλει.</li><li>Μικρόν κώλο δεν έδειρες, μέγαν μη φοβερίζεις.</li><li>Από της μυλωνούς τον κώλο ορθογραφία γυρεύεις.</li><li>Βρακί δεν έχει ο κώλος μας, γαρίφαλο στ’ αυτί μας.</li><li>Ο κώλος μας ξεβράκωτος κι η σκούφια μας με φιόρα.</li><li>Άσπρο κώλο που ‘χει η νύφη, να ‘χαμε και μεις οι γύφτοι.</li><li>Κώλο μυρίζεσαι; Σκατά λιγουρεύεσαι.</li><li>Κώλοι υπάρχουν, λεφτά δεν υπάρχουν.</li><li>Άλλος κώλος φαίνεται κι άλλος μαγειρεύεται.</li><li>Φοβέρισε τον κώλο σου, μην κλάσει στο παζάρι.</li><li>Η κουρούνα όπου κι αν πάει, τον κώλο της μαζί της τον κουβαλάει.</li><li>Άγιος και κώλος μαρτυρούν, μα ο άγιος αγιάζει κι ο κώλος ζοχαδιάζει.</li><li>Όποιος πηδάει πολλά παλούκια, στο τέλος κάποιο θα χωθεί στον κώλο του.</li></ul>-----------------------------------</div><div>Κοπρολαγνικά</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Μπήκαν τα σκατά στο πιάτο κι ήρθανε τα πάνω κάτω.</li><li>Αμ’ πότε σε ξεβράκωσα και δεν ήσουνα χεσμένος;</li><li>Στον πόρδο μη θαρρεύεσαι και χέσεις το βρακί σου.</li><li>Όποιος σε κλάσει χέσε τον, μη βγει καλύτερός σου.</li><li>Το ‘να του χέρι στα σκατά και τ’ άλλο στο καθίκι.</li><li>Αν δε σε κλάσει ο μάστορης δε γίνεσαι τεχνίτης.</li><li>Καράβι που αργεί, σκατά είναι φορτωμένο.</li><li>Όταν κλάσει ο νοικοκύρης, θε να χέσει ο μουσαφίρης.</li><li>Χέσε μες στη θάλασσα να μαζευτούν τα ψάρια.</li><li>Ο καθένας το σκατό του, μηλοκύδωνο το έχει.</li><li>Κατά τα σκατά και το φτυάρι.</li><li>Χέσε μέσα Πολυχρόνη που δε γίναμε Ευζώνοι.</li><li>Χέσε ψηλά κι αγνάντευε.</li><li>Χεστήκαμε κι η βάρκα γέρνει.</li><li>Χέστηκε η φοράδα στ’ αλώνι.</li><li>Γλυκά τρως, πικρά κλάνεις.</li><li>Χέστηκε ο Πολύδωρος που ‘ναι στα πόδια γρήγορος.</li><li>Είπε ο χέστης του κλανιάρη, βάρδα απ’ εδώ ρε ξεκωλιάρη.</li></ul>---------------------------</div><div>Πόρνες</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Θέλει η πουτάνα να κρυφτεί, μα η χαρά δεν την αφήνει.</li><li>Όποιος σε πόρνη εμπιστευτεί, στον κώλο του ρεπάνι.</li><li>Πουτάνας κόρη έπαρε, πουτάνας γιο μην πάρεις.</li><li>Η πουτάνα το ξεφτίλισμα για πανηγύρι το ‘χει.</li><li>Η πουτάνα απ’ τη χαρά της, διαλαλεί την πουτανιά της.</li><li>Η πουτάνα κάνει τόσα κι έχει και μεγάλη γλώσσα.</li><li>Κράζει η πουτάνα την παρθένα.</li><li>Ούτε εκκλησιά χωρίς καμπάνα, ούτε χωριό χωρίς πουτάνα.</li><li>Την πουτάνα και στο μπουκάλι να την κλείσεις, με τον φελλό θα το κάνει.</li><li>Όμοιος τον όμοιο γύρευε, πουτάνα την πουτάνα, κι ο κερατάς τον κερατά να περπατούν αντάμα.</li></ul>-------------------------</div><div>Διάφορα</div><div><ul style="text-align: left;"><li>Της γυναίκας ο καημός, λούσα, πούτσα και χορός.</li><li>Γαμεί γαϊδούρα στην ανηφόρα.</li><li>Όλοι γαμούν και λειτουργούν κι εγώ αν σημάνω βλάφτει;</li><li>Σηκωθήκανε τ’ αγγούρια να γαμήσουν το μανάβη.</li><li>Η μάνα του του δίν’ βυζί, και η γυναίκα του μουνί.</li><li>Μωρή πουτάνα θάλασσα που σε γαμάν τα ψάρια.</li><li>Το πολύ το τάκα-τάκα κάνει το παιδί μαλάκα.</li><li>Του φτωχού η κοιλία όταν γομούτε, η ψωλίατ’ σκούτε.</li><li>(ποντιακή)</li></ul></div></div></div></div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-13890355633229996152024-03-18T09:00:00.024+02:002024-03-18T09:00:00.248+02:00Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας<h4 class="align-center" style="margin: 0px; position: relative;"><div style="text-align: left;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3xs33HwdANZpykXxoWZB3o6LwktfeTD9hgDW3EP4A5iVC2khoYm4_QmfI8VU6XgAsb7VBVPzqJsZQLAskqjdnfRX77LzO5CmpJq3rRdVC4MSP62XYm0VAhwisV3fzM-v3BrmXAhBHo4s/s1600/26.jpg" imageanchor="1" style="background-color: #010101; clear: left; color: #009cc0; float: left; font-family: "Trebuchet MS", Trebuchet, sans-serif; font-size: 17px; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="196" id="irc_mi" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3xs33HwdANZpykXxoWZB3o6LwktfeTD9hgDW3EP4A5iVC2khoYm4_QmfI8VU6XgAsb7VBVPzqJsZQLAskqjdnfRX77LzO5CmpJq3rRdVC4MSP62XYm0VAhwisV3fzM-v3BrmXAhBHo4s/w260-h196/26.jpg" style="border: none; margin-top: 32px; position: relative;" width="260" /></a></div><br /></h4><b>ΠΛΑΤΩΝ, ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ</b><div><b><br />ΠΛ Πρωτ 342a–343c<br /><br />(ΠΛ Πρωτ 342a–347a: Συζήτηση για μια ωδή του Σιμωνίδη) </b></div><div><b>Έπαινος της λακωνικότητας – Το απόφθεγμα του Πιττακού κίνητρο για τη συγγραφή της ωδής του Σιμωνίδη</b></div><div><b><br />Ο Σωκράτης επιχείρησε να ορίσει επακριβώς την αρετή (άλλωστε, το διδακτό της αποτελεί το θέμα της συζήτησης) και να αποδείξει ότι αυτή δεν διαφέρει ως προς την ουσία της από τη δικαιοσύνη, την οσιότητα, τη σωφροσύνη, την ανδρεία και τη σοφία, γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Πρωταγόρα και λίγο έλειψε να οδηγήσει σε οριστική ρήξη τους δύο κεντρικούς συνομιλητές. Όταν ξανάρχισε η συζήτηση, ο σοφιστής θεώρησε αντιφατικά δύο χωρία μιας ωδής του Σιμωνίδη περί αρετής: εκείνο στο οποίο ο ποιητής ανέφερε ότι είναι δύσκολο να γίνει κάποιος αγαθός και εκείνο στο οποίο έψεγε τον Πιττακό τον Μυτιληναίο, που σε απόφθεγμά του υποστήριξε πως είναι δύσκολο να είναι κανείς αγαθός.</b><br /><br /> Ἐγὼ τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, ἅ γέ μοι δοκεῖ περὶ τοῦ ᾄσματος<br />τούτου, πειράσομαι ὑμῖν διεξελθεῖν. φιλοσοφία γάρ ἐστιν<br />παλαιοτάτη τε καὶ πλείστη τῶν Ἑλλήνων ἐν Κρήτῃ τε καὶ<br />[342b] ἐν Λακεδαίμονι, καὶ σοφισταὶ πλεῖστοι γῆς ἐκεῖ εἰσιν· ἀλλ’<br />ἐξαρνοῦνται καὶ σχηματίζονται ἀμαθεῖς εἶναι, ἵνα μὴ κατά-<br />δηλοι ὦσιν ὅτι σοφίᾳ τῶν Ἑλλήνων περίεισιν, ὥσπερ οὓς<br />Πρωταγόρας ἔλεγε τοὺς σοφιστάς, ἀλλὰ δοκῶσιν τῷ μάχε-<br />σθαι καὶ ἀνδρείᾳ περιεῖναι, ἡγούμενοι, εἰ γνωσθεῖεν ᾧ<br />περίεισιν, πάντας τοῦτο ἀσκήσειν, τὴν σοφίαν. νῦν δὲ<br />ἀποκρυψάμενοι ἐκεῖνο ἐξηπατήκασιν τοὺς ἐν ταῖς πόλεσι<br />λακωνίζοντας, καὶ οἱ μὲν ὦτά τε κατάγνυνται μιμούμενοι<br />[342c] αὐτούς, καὶ ἱμάντας περιειλίττονται καὶ φιλογυμναστοῦσιν<br />καὶ βραχείας ἀναβολὰς φοροῦσιν, ὡς δὴ τούτοις κρατοῦντας<br />τῶν Ἑλλήνων τοὺς Λακεδαιμονίους· οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι,<br />ἐπειδὰν βούλωνται ἀνέδην τοῖς παρ’ αὑτοῖς συγγενέσθαι<br />σοφισταῖς καὶ ἤδη ἄχθωνται λάθρᾳ συγγιγνόμενοι, ξενη-<br />λασίας ποιούμενοι τῶν τε λακωνιζόντων τούτων καὶ ἐάν τις<br />ἄλλος ξένος ὢν ἐπιδημήσῃ, συγγίγνονται τοῖς σοφισταῖς<br />λανθάνοντες τοὺς ξένους, καὶ αὐτοὶ οὐδένα ἐῶσιν τῶν νέων<br />[342d] εἰς τὰς ἄλλας πόλεις ἐξιέναι, ὥσπερ οὐδὲ Κρῆτες, ἵνα μὴ<br />ἀπομανθάνωσιν ἃ αὐτοὶ διδάσκουσιν. εἰσὶν δὲ ἐν ταύταις<br />ταῖς πόλεσιν οὐ μόνον ἄνδρες ἐπὶ παιδεύσει μέγα φρονοῦν-<br />τες, ἀλλὰ καὶ γυναῖκες. γνοῖτε δ’ ἂν ὅτι ἐγὼ ταῦτα ἀληθῆ<br />λέγω καὶ Λακεδαιμόνιοι πρὸς φιλοσοφίαν καὶ λόγους ἄριστα<br />πεπαίδευνται, ὧδε· εἰ γὰρ ἐθέλει τις Λακεδαιμονίων τῷ<br />φαυλοτάτῳ συγγενέσθαι, τὰ μὲν πολλὰ ἐν τοῖς λόγοις εὑρή-<br />[342e] σει αὐτὸν φαῦλόν τινα φαινόμενον, ἔπειτα, ὅπου ἂν τύχῃ<br />τῶν λεγομένων, ἐνέβαλεν ῥῆμα ἄξιον λόγου βραχὺ καὶ<br />συνεστραμμένον ὥσπερ δεινὸς ἀκοντιστής, ὥστε φαίνεσθαι<br />τὸν προσδιαλεγόμενον παιδὸς μηδὲν βελτίω. τοῦτο οὖν<br />αὐτὸ καὶ τῶν νῦν εἰσὶν οἳ κατανενοήκασι καὶ τῶν πάλαι, ὅτι<br />τὸ λακωνίζειν πολὺ μᾶλλόν ἐστιν φιλοσοφεῖν ἢ φιλογυμνα-<br />στεῖν, εἰδότες ὅτι τοιαῦτα οἷόν τ’ εἶναι ῥήματα φθέγγεσθαι<br />[343a] τελέως πεπαιδευμένου ἐστὶν ἀνθρώπου. τούτων ἦν καὶ<br />Θαλῆς ὁ Μιλήσιος καὶ Πιττακὸς ὁ Μυτιληναῖος καὶ Βίας ὁ<br />Πριηνεὺς καὶ Σόλων ὁ ἡμέτερος καὶ Κλεόβουλος ὁ Λίνδιος<br />καὶ Μύσων ὁ Χηνεύς, καὶ ἕβδομος ἐν τούτοις ἐλέγετο Λακε-<br />δαιμόνιος Χίλων. οὗτοι πάντες ζηλωταὶ καὶ ἐρασταὶ καὶ<br />μαθηταὶ ἦσαν τῆς Λακεδαιμονίων παιδείας, καὶ καταμάθοι<br />ἄν τις αὐτῶν τὴν σοφίαν τοιαύτην οὖσαν, ῥήματα βραχέα<br />ἀξιομνημόνευτα ἑκάστῳ εἰρημένα· οὗτοι καὶ κοινῇ συνελ-<br />[343b] θόντες ἀπαρχὴν τῆς σοφίας ἀνέθεσαν τῷ Ἀπόλλωνι εἰς τὸν<br />νεὼν τὸν ἐν Δελφοῖς, γράψαντες ταῦτα ἃ δὴ πάντες<br />ὑμνοῦσιν, Γνῶθι σαυτόν καὶ Μηδὲν ἄγαν. τοῦ δὴ ἕνεκα<br />ταῦτα λέγω; ὅτι οὗτος ὁ τρόπος ἦν τῶν παλαιῶν τῆς φιλο-<br />σοφίας, βραχυλογία τις Λακωνική· καὶ δὴ καὶ τοῦ Πιττακοῦ<br />ἰδίᾳ περιεφέρετο τοῦτο τὸ ῥῆμα ἐγκωμιαζόμενον ὑπὸ τῶν<br />σοφῶν, τὸ Χαλεπὸν ἐσθλὸν ἔμμεναι ὁ οὖν Σιμωνίδης,<br />[343c] ἅτε φιλότιμος ὢν ἐπὶ σοφίᾳ, ἔγνω ὅτι εἰ καθέλοι τοῦτο τὸ<br />ῥῆμα ὥσπερ εὐδοκιμοῦντα ἀθλητὴν καὶ περιγένοιτο αὐτοῦ,<br />αὐτὸς εὐδοκιμήσει ἐν τοῖς τότε ἀνθρώποις. εἰς τοῦτο οὖν τὸ<br />ῥῆμα καὶ τούτου ἕνεκα τούτῳ ἐπιβουλεύων κολοῦσαι αὐτὸ<br />ἅπαν τὸ ᾆσμα πεποίηκεν, ὥς μοι φαίνεται.<br /></div><div><br /></div><div>***<br />Λοιπόν, θα προσπαθήσω να σας αναπτύξω τη γνώμη μου πάνω σ' αυτή την ωδή, είπα. Δηλαδή, από τις ελληνικές χώρες η φιλοσοφία πρωτοφάνηκε στην Κρήτη και στη Σπάρτη και εκεί είναι περισσότερο απλωμένη· σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου δεν βρίσκονται τόσοι σοφιστές όσοι εκεί. Μόνο που εκείνοι δεν το παραδέχονται και κάνουν τον αμόρφωτο, για να μη μάθει όλος ο κόσμος ότι εκείνο που τους κάνει ανώτερους από όλους τους Έλληνες είναι η σοφία (κάτι τέτοιο δεν κάνουν κι οι σοφιστές που μας έλεγε ο Πρωταγόρας;), και να μείνουμε με την εντύπωση ότι η πολεμικότητα και η αντρεία είναι που τους κάνει ανώτερους· κι αυτό, επειδή πιστεύουν ότι, αν οι άλλοι μάθουν τι είναι εκείνο που τους κάνει ανώτερους, όλοι θα επιδοθούν σ' αυτό, τη σοφία. Τώρα όμως, με το να κρατήσουν μυστικό εκείνο, ξεγέλασαν όσους στις άλλες πολιτείες λακωνίζουν· κι έτσι στην προσπάθειά τους να τους μιμηθούν άλλοι σχίζουν τ' αυτιά τους και τυλίγουν τα πόδια τους με λουριά και καταπιάνονται με τη γυμναστική και φορούν κοντά πανωφόρια, με τη σκέψη πως αυτά βέβαια είναι που κάνουν τους Λακεδαιμονίους πρώτους ανάμεσα στους Έλληνες. Οι Λακεδαιμόνιοι όμως, όταν θελήσουν να συζητήσουν ελεύθερα με τους σοφιστές του τόπου τους ―βαριούνται βλέπεις πια να συζητούν μαζί τους κρυφά― διώχνουν από τη χώρα τους τούς ξένους (και τους λακωνίζοντες που αναφέραμε και κάθε άλλον ξένο που βρίσκεται στη χώρα τους) και συζητούν με τους σοφιστές, χωρίς να τους παίρνουν είδηση οι ξένοι· κοντά σ' αυτά δεν αφήνουν κανέναν νέο να κινήσει για άλλη πόλη ―το ίδιο κάνουν και οι Κρήτες― για να μην ξεμάθει την αγωγή που πήρε στην πατρίδα του. Σ' αυτές λοιπόν τις πολιτείες δεν βρίσκονται μονάχα άντρες, αλλά και γυναίκες περήφανες για τη σοφία τους. Και για να καταλάβετε ότι τα λόγια μου αυτά είναι αληθινά και ότι οι Σπαρτιάτες έχουν πάρει την καλύτερη μόρφωση πάνω στη φιλοσοφία και τη ρητορική, σας λέω τούτο: αν θελήσει κανείς να συζητήσει με τον τελευταίο από τους Σπαρτιάτες, θα διαπιστώσει πως πάνω στα περισσότερα θέματα αυτός φαίνεται ένα τίποτε· στη συνέχεια όμως, σ' ένα οποιοδήποτε σημείο της συζήτησης, γυρνά και σου πετά ξαφνικά μια εντυπωσιακή φράση, σύντομη κι όλο νεύρο, σαν φοβερός ακοντιστής, έτσι που ο συνομιλητής του να φαίνεται κοντά του σαν μωρό παιδί, τίποτε περισσότερο. Αυτό το έχουν καταλάβει αρκετοί και από τους σημερινούς και από τους παλιούς, δηλαδή ότι καλύτερα λακωνίζει κανείς φιλοσοφώντας παρά ασκώντας τη γυμναστική, αφού παρατήρησαν ότι μόνο ένας άνθρωπος με τέλεια μόρφωση μπορεί να εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο. Σ' αυτούς ανήκει κι ο Θαλής ο Μιλήσιος κι ο Πιττακός ο Μυτιληναίος κι ο Βίας από την Πριήνη κι ο Σόλων ο συμπολίτης μας κι ο Κλεόβουλος από την Λίνδο και ο Μύσων από τις Χηνές· έβδομον μαζί τους λογαριάζουν τον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο. Όλοι αυτοί ήταν φανατικοί οπαδοί και εραστές και μαθητές της σπαρτιατικής παιδείας. Απόδειξη ότι κάτι τέτοιο ήταν η σοφία τους είναι οι σύντομες φράσεις, οι αξιομνημόνευτες που έχει πει ο καθένας τους και που, αφού συγκεντρώθηκαν όλοι αυτοί, τις έκαναν κοινό αφιέρωμα στον Απόλλωνα, στο ναό του στους Δελφούς, σαν τον πρώτο καρπό της σοφίας τους, χαράζοντας τα επιγράμματα που λέει και ξαναλέει όλος ο κόσμος: «γνώρισε τον εαυτό σου» και «μακριά από τις υπερβολές». Τώρα, για ποιο λόγο τα λέω αυτά; Γιατί τον παλιό καιρό μ' αυτόν τον τρόπο φιλοσοφούσαν: με σύντομες φράσεις, σαν τους Λάκωνες.<br /><br />Έτσι και το ρητό αυτό του Πιττακού περνούσε από στόμα σε στόμα και το εκτιμούσαν ιδιαίτερα, και οι σοφοί το επαινούσαν, δηλαδή το «να 'ναι κανείς καλός είναι δύσκολο». Λοιπόν ο Σιμωνίδης, καθώς είχε τη φιλοδοξία να γίνει ξακουστός για τη σοφία του, έκανε τη σκέψη πως θ' αποχτούσε φήμη ανάμεσα στους ανθρώπους του καιρού του, αν έβαζε κάτω, σαν φημισμένον παλαιστή, αυτό το ρητό κι έβγαινε νικητής. Η γνώμη μου είναι ότι την ωδή αυτή ολόκληρη τη σύνθεσε γι' αυτή την αιτία και με στόχο του αυτό το ρητό: βάλθηκε να το ταπεινώσει.</div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-54243644971708837892024-03-17T12:10:00.042+02:002024-03-17T12:10:00.135+02:00Αρχαία Ελληνική Γραμματολογία<b><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><div class="separator" style="background-color: white; clear: both; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; font-weight: 400; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiR52fMKvfIhorKJ63NZtWRFAuWNKIrQZ9cfDBacfFEqlXnoebizHAk61ejVhNkSZgKRLhn0sNnmU2pYjDKomGcQ9xq88OTHv2y96Lg9ffpRBDaJeVmXmtE85BwC-09oaQ41lQBzmAHDeY/s1600/%25CE%25B7%25CF%2583%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B4%25CE%25BF%25CF%2582.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: #33aaff; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="401" data-original-width="300" height="248" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiR52fMKvfIhorKJ63NZtWRFAuWNKIrQZ9cfDBacfFEqlXnoebizHAk61ejVhNkSZgKRLhn0sNnmU2pYjDKomGcQ9xq88OTHv2y96Lg9ffpRBDaJeVmXmtE85BwC-09oaQ41lQBzmAHDeY/w185-h248/%25CE%25B7%25CF%2583%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B4%25CE%25BF%25CF%2582.jpg" style="border: none; position: relative;" width="185" /></a></div></div>1.5. Το διδακτικό έπος - Ησίοδος</b><div><br /></div>Στο πρώτο του έργο, τη Θεογονία, ο Ησίοδος περιγράφει πώς οι Μούσες τον επισκέφτηκαν στις πλαγιές του Ελικώνα, όπου έβοσκε τα πρόβατά του, πώς έκοψαν και του δώσαν ένα «θαυμαστό κλαρί από δάφνη», πώς του χάρισαν «θεόπνευστη φωνή» να ανιστορεί «όσα θα γίνουν και όσα έγιναν» και του ανάθεσαν να εξυμνεί το γένος των αθάνατων θεών, με πρώτες και τελευταίες κάθε φορά τις ίδιες. Βιογραφικές πληροφορίες μάς παρέχει και το δεύτερο έπος, το Έργα και ημέρες. Μαθαίνουμε ότι ο ποιητής γεννήθηκε και έζησε σε άγονο τόπο, στην Άσκρα της Βοιωτίας.[1] Ο πατέρας του καταγόταν από την Κύμη της Αιολίας, επιχείρησε να πλουτίσει με το θαλασσινό εμπόριο, απότυχε και τελικά εγκαταστάθηκε στην Άσκρα ως αγρότης. Μετά τον θάνατό του, ο Ησίοδος διαφώνησε με τον αδελφό του, τον Πέρση, στη μοιρασιά των κτημάτων η διαφορά τους έφτασε στο δικαστήριο και ο Ησίοδος επιχείρησε με το δεύτερο έργο του, το Έργα και ημέρες, να νουθετήσει τόσο τον Πέρση όσο και τους άρχοντες που θα τους έκριναν.<br /><br />Υπακούοντας στις θεϊκές εντολές, ο Ησίοδος ξεκινά τη Θεογονία με ένα μεγάλο ύμνο στις Μούσες και στη συνέχεια εκθέτει τη γενεαλογία των θεών από τις πρώτες αρχές (το Χάος, τη Γη, τα Τάρταρα και τον Έρωτα) ως την τελική επικράτηση των Ολύμπιων και τον καθορισμό της κοσμικής τάξης από τον αρχηγό τους, τον Δία. Η θεογονία, όπως περιγράφεται, αποτελεί συνάμα και κοσμογονία, καθώς πολλοί αρχαιοελληνικοί θεοί αντιστοιχούσαν σε φυσικά στοιχεία και φαινόμενα. Έτσι, για παράδειγμα, «από το Χάος γεννήθηκαν το Έρεβος και η μαύρη Νύχτα· και πάλι από τη Νύχτα γεννήθηκαν ο Αιθέρας και η Ημέρα» (123-4)· ή «η Τηθύς γέννησε τους ποταμούς: τον Νείλο και τον Αλφειό και τον Ηριδανό» (337-8). Στις γενεαλογίες εντάσσονται και θεότητες που εμείς θα τις θεωρούσαμε απλές προσωποποιήσεις, αλλά για τους αρχαίους αποτελούσαν θεϊκές οντότητες. Έτσι, για παράδειγμα, «η Στύγα, κόρη του Ωκεανού, γέννησε τον Ζήλο, τη Νίκη, το Κράτος [= Δύναμη] και τη Βία» (383-5) και «η Έριδα, κόρη της Νύχτας, τον Μόχθο, τη Λησμοσύνη, την Πείνα, τους Πόνους, τις Μάχες, τους Φόνους, τους Τσακωμούς, τις Κατηγόριες, τα Ψέματα» και άλλα κακά (226-32).<br /><br />Στη συνέχεια της Θεογονίας ο Ησίοδος παρουσιάζει τις περιπτώσεις όπου θεές έσμιξαν με θνητούς και γέννησαν «παιδιά παρόμοια με θεούς» (π.χ. τον Αχιλλέα, γιο της Θέτιδας και του Πηλέα· τον Αινεία, γιο της Αφροδίτης και του Αγχίση κλπ.). Θα περιμέναμε να παρουσιαστούν και οι περιπτώσεις όπου ένας θεός έσμιξε με θνητή· και πραγματικά, δεν αποκλείεται ο Ησίοδος να είχε καλύψει και αυτό το θέμα, είτε ως άμεση, σήμερα χαμένη, συνέχεια της Θεογονίας είτε σε ένα ξεχωριστό έργο γνωστό στους νεότερους με τον τίτλο Γυναικών κατάλογος. Ωστόσο, τα αποσπάσματα που μας σώζονται είναι δύσκολο, μερικές φορές και αδύνατο, να αποδοθούν όλα στον Ησίοδο.[2]<br /><br />Όσο και να βοηθήσουν οι Μούσες, δεν είναι εύκολο να εκθέσει κανείς με τάξη και συνέπεια τη γενεαλογία, τη φύση και τη δράση των θεών μιας θρησκείας σαν την αρχαία ελληνική. Ο ποιητής δεν έφτανε να διαθέτει φαντασία και συστηματική σκέψη· απαραίτητο ήταν να γνωρίζει και την παράδοση: τη ζωντανή θρησκευτική παράδοση που συνεχιζόταν στις δοξασίες και τη λατρεία της εποχής του, όσο και τη λογοτεχνική θεολογική παράδοση που είχαν διαμορφώσει προγενέστεροι του ποιητές - ποιητές όχι μόνο σαν τον Όμηρο αλλά και σαν αυτούς που αργότερα, στα αρχαϊκά χρόνια, θα κρύβονται πίσω από τις μυθικές μορφές του Ορφέα, του Μουσαίου κ.ά.<br /><br />Στον συντηρητικό χώρο της Βοιωτίας και στη γειτονιά των Δελφών ο Ησίοδος είχε κάθε δυνατότητα να γνωρίσει και να μελετήσει την ελληνική θρησκευτική παράδοση σε βάθος. Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι στα έργα του συναντούμε και στοιχεία (μύθους, σχήματα, θέματα) που πιθανότατα προέρχονται από την Ανατολή.[3] Βέβαια, οι εμπορικές επαφές και οι πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους λαούς της ανατολικής Μεσογείου δεν έλειψαν ποτέ. Ανατολικά στοιχεία μπορεί να είχαν ενσωματωθεί στην ελλαδική παράδοση κιόλας από τα προελληνικά χρόνια, ή αργότερα στην εποχή των Μυκηναίων, ή και ακόμα αργότερα, μετά τη μετανάστευση ελληνικών πληθυσμών στη Μικρασία, απ᾽ όπου, θυμίζουμε, καταγόταν η οικογένεια του ποιητή.[4]<br /><br />Τα Έργα και ημέρες έχουν ποικίλο περιεχόμενο. Ο ποιητής συστήνει στον αδελφό του μια φίλεργη και συμμαζεμένη αγροτική ζωή. Τις γενικόλογες βιοσοφικές συμβουλές συνοδεύουν αναλυτικές και συγκεκριμένες οδηγίες για τις αγροτικές εργασίες, την οικιακή οικονομία και άλλα ειδικά θέματα, ακόμα και τη ναυσιπλοΐα. Μαζί τους μια σειρά από ηθικές διδασκαλίες, μυθολογικές αφηγήσεις και ο πρώτος γνωστός μας αλληγορικός μύθος με ζώα. Στο τελευταίο μέρος του έπους (764-824) ο ποιητής απαριθμεί ποιες μέρες του μήνα έχουν ορίσει οι θεοί ως κατάλληλες ή ακατάλληλες για το ένα ή το άλλο έργο. Στον συνδυασμό τους όλα αυτά δίνουν την εντύπωση μιας ανέμελης συνειρμικής ακολουθίας· μόνο με πολλή προσοχή μπορεί κανείς να διακρίνει πίσω από τη φαινομενική αταξία έναν αδρό αρχαϊκό σχεδιασμό.<br /><br />Ιδεολογικά προσέχουμε τη μεγάλη σημασία που έδωσε ο Ησίοδος στη θεϊκή δικαιοσύνη. Η θεά Δίκη είναι κόρη του Δία και της Θέμιδας, αδελφή της Ευνομίας και της Ειρήνης (Θεογονία 901-3)· καθισμένη δίπλα στον Δία, συνεργάζεται μαζί του να ανταμειφτούν όσοι τιμούν τη δικαιοσύνη και να τιμωρηθούν όσοι παραβαίνουν το δίκιο και αφήνουν μέσα τους να θεριέψει η ύβρη. Αξιοπρόσεκτος είναι και ο έπαινος της εργασίας («ντροπή δεν είναι η δουλειά· το καθησιό ντροπιάζει», Έργα 311), καθώς και η εικόνα της αρετής, που οι θεοί την τοποθέτησαν στο τέρμα ενός απότομου ανήφορου, και πρέπει πολύ να ιδρώσει ο άνθρωπος για να τη φτάσει (Έργα 289-92).<br /><br />Η ποιητική δράση του Ησιόδου τοποθετείται γύρω στα 700 π.Χ. Εκεί, στη στροφή από την Ομηρική στην Αρχαϊκή εποχή, μας οδηγούν και η επική του γλώσσα, που κυμαίνεται ανάμεσα στην παραδοσιακή τυποποίηση και τη θεληματική ποικιλία, η διφορούμενη στάση του απέναντι στους βασιλιάδες, που πότε τους μεγαλύνει και πότε τους κατηγορεί, κ.ά. Ότι για τη σύνθεση των επών του χρησιμοποίησε τη γραφή πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο.<br />-------------------------<br />1. <a href="https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/grammatologia/page_010.html#_ftnref23"></a>Στους στ. 650-5 μαθαίνουμε ότι μία μόνο φορά ταξίδεψε, από την Αυλίδα ως τη Χαλκίδα, να πάρει μέρος στους επιτάφιους μουσικούς αγώνες για τον Αμφιδάμαντα, όπου και νίκησε τον Όμηρο.<br /><br />2. <a href="https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/grammatologia/page_010.html#_ftnref24"></a>Το μεγαλύτερο, γνωστό με το όνομα Ἀσπὶς Ἡρακλέους, πρέπει να γράφτηκε τον 6ο π.Χ. αιώνα από έναν ποιητή που θέλησε να μιμηθεί τον Ησίοδο. Στον Ησίοδο αποδίδονται και μερικά άλλα, χαμένα σήμερα, έργα, όπως οι Χείρωνος Ὑποθῆκαι, η Ἀστρονομία, η Μελαμπόδεια, κλπ.<br /><br />3. <a href="https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/grammatologia/page_010.html#_ftnref25"></a>Ακόμα και η διδακτική ποίηση στο σύνολο της θα μπορούσε να έχει μεσανατολικές ρίζες. Από τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο μας είναι γνωστά διδακτικά ποιητικά έργα που ανάγονται στην τρίτη χιλιετία π.Χ.<br /><br />4. <a href="https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/grammatologia/page_010.html#_ftnref26"></a>Ο ασύμμετρα μεγάλος ύμνος στη θεά Εκάτη (Θεογονία 404-52) μας οδηγεί να υποψιαστούμε ότι από οικογενειακή παράδοση ο Ησίοδος τιμούσε ιδιαίτερα αυτή τη μικρασιατική θεά.geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-20460616283591725222024-03-17T12:00:00.055+02:002024-03-17T12:00:00.136+02:00Η Ελληνική Αρχαιότητα: Πόλεμος - Πολιτική - Πολιτισμός 8. Η ύστερη αρχαιότητα<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; clear: both; color: #333333; font-family: "Roboto Condensed"; font-size: 17px; text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-xO4iT5xPNKk/W4LzC4OG2pI/AAAAAAAATzY/hn7tBR4e0wUsl2otxvVb4GfcMYzms42twCEwYBhgL/s1600/athenstour-09-thepnyx03-1534347045912_1280w.jpg" style="background-color: transparent; box-shadow: rgb(229, 21, 21) 0px -2px 0px inset; box-sizing: border-box; clear: left; color: #333333; float: left; line-height: 1; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration-line: none;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" height="139" src="https://3.bp.blogspot.com/-xO4iT5xPNKk/W4LzC4OG2pI/AAAAAAAATzY/hn7tBR4e0wUsl2otxvVb4GfcMYzms42twCEwYBhgL/w248-h139/athenstour-09-thepnyx03-1534347045912_1280w.jpg" style="border: 0px; box-sizing: border-box; height: auto; max-width: 100%; vertical-align: middle;" width="248" /></a></div><b>Επιλεγόμενα</b><div><br />Διατρέξαμε την ελληνική αρχαιότητα σε αναγκαστικά περιορισμένο χώρο. Η παρουσίαση χιλίων διακοσίων ετών ιστορίας σε ένα εγχειρίδιο είναι εκ των πραγμάτων σχηματική. Από το τέλος του 8ου προχριστιανικού αιώνα έως τον λήγοντα 4ο της νέας εποχής, πολλά πράγματα άλλαξαν στον αρχαίο κόσμο. Για να φανεί η εξέλιξη, έπρεπε να τονιστούν οι διαφορές. Ωστόσο, οι αλλαγές που επήλθαν στην εκτενή περίοδο που εξετάσαμε, όσο σημαντικές και αν ήταν, δεν μπορούν να συγκριθούν με τις ραγδαίες εξελίξεις, στην τεχνολογία και τη νοοτροπία, που γνώρισε ο κόσμος προσφάτως.<br /><br />Ο αρχαίος κόσμος υπήρξε κόσμος παραδοσιακός, σχετικά σταθερός και αρκετά συντηρητικός. Σπανίως νέες ανακαλύψεις άλλαζαν τη ζωή των περισσότερων ανθρώπων και ακόμα σπανιότερα μπορούσαν να τροποποιήσουν τις αντιλήψεις τους. Η ελεγχόμενη χρήση της φωτιάς, η δημιουργία εργαλείων, η γεωργία και η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου υπήρξαν καταλυτικές αλλαγές. Όλες όμως είχαν συντελεσθεί πολύ πριν από την περίοδο που εξετάσαμε.<br /><br />Έως τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες μπορούσε κανείς να βρει στην ελληνική ύπαιθρο αγρότες και κτηνοτρόφους, αλιείς και τεχνίτες, μικροπωλητές και μετακινούμενους εμπόρους, των οποίων οι συνήθειες εργασίας και ο τρόπος ζωής δεν είχαν αλλάξει ιδιαίτερα από την εποχή του Ησιόδου: όργωναν τα χωράφια με ένα ζεύγος βοδιών· ξεχειμώνιαζαν τα αιγοπρόβατά τους στους κάμπους και τα μετέφεραν στα ορεινά το καλοκαίρι· χρησιμοποιούσαν βάρκες με ιστία και κουπιά· ψάρευαν με αγκίστρια και δίχτυα· πρόσεχαν καθημερινά τα σημάδια του καιρού· αντάλλασσαν τα προϊόντα τους συνήθως δίχως τη χρήση νομισμάτων· τρέφονταν καθημερινώς με αγροτικά και γαλακτοκομικά προϊόντα και σπανίως έτρωγαν κρέας· ύφαιναν μόνοι τους ρούχα, στρωσίδια και κλινοσκεπάσματα και κεντούσαν τις καλές τους φορεσιές· προστατεύονταν από τον φθόνο των συγχωριανών τους με μαγικές επικλήσεις, χειρονομίες και φυλακτά· έκαναν τάματα σε δύσκολες φάσεις της ζωής, τα οποία έσπευδαν να εκπληρώσουν με την πρώτη ευκαιρία· έβλεπαν τα αρσενικά παιδιά ως πλουτοπαραγωγικές μονάδες και θεωρούσαν τα κορίτσια δαπανηρά και εγγενώς εξαρτημένα όντα που έπρεπε να προικιστούν και να περάσουν από την επίβλεψη του πατέρα στην προστασία του συζύγου· μάθαιναν τα νέα προφορικώς από τους ξένους και τα διέδιδαν ο ένας στον άλλο· δεν γνώριζαν, οι περισσότεροι, γραφή ή ανάγνωση, αλλά θεωρούσαν καθήκον τη φιλοξενία· συχνά αυτοδικούσαν και ακόμη συχνότερα φιλονικούσαν μεταξύ τους· είχαν θρησκευτικά πανηγύρια και υπερφυσικούς προστάτες για τις κρίσιμες φάσεις της ζωής· μοιρολογούσαν τους συγγενείς τους σαν να μην πίστεψαν ποτέ στη χριστιανική ανάσταση και φαντάζονταν τον Άδη όπως περίπου τον περιγράφει ο Όμηρος. Ακολουθούσαν, με έναν λόγο, τα έθιμα και τις δοξασίες του τόπου τους δίχως να αναρωτιούνται για την αλήθεια ή την αξία τους. Ο κόσμος τους ήταν κλειστός και βραδύς. Ο δικός μας, ο σύγχρονος κόσμος, είναι ανοικτός και διαρκώς εξελισσόμενος. Τα νέα κυκλοφορούν γραπτώς με ασύλληπτη ταχύτητα, οι τηλεοπτικές και διαδικτυακές εικόνες μάς μεταφέρουν σε κάθε σημείο του πλανήτη, οι τεχνολογικές εφευρέσεις και εφαρμογές διαδέχονται η μία την άλλη. Μέσα στη διάρκεια μιας ζωής ο καθένας αναγκάζεται να ζήσει τις ζωές πολλών ανθρώπων.<br /><br />Η μεγάλη τομή στη δυτική ιστορία (που έχει πλέον καταστεί παγκόσμια) ανιχνεύεται στη νεότερη εποχή με την επιστημονική επανάσταση και τη μαθηματικοποίηση της σκέψης. Η εκβιομηχάνιση της παραγωγής και η θυελλώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας άλλαξαν συλλήβδην ήθη, έθιμα, πρακτικές και νοοτροπίες αιώνων. Συγκριτικά με τη μεγάλη αυτή τομή, η ασυνέχεια της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας με τον Μεσαίωνα, ανατολικό και δυτικό, είναι λιγότερο πρόδηλη.<br /><br />Πίσω από τις μικροαλλαγές που επιφέρει κάθε νεότερη γενεά στις αντιλήψεις της προγενέστερης για τον κόσμο και πίσω από τις αναντίρρητα πολύ σημαντικότερες κοσμοθεωρητικές μεταλλάξεις που προκαλούν τα μεγάλα στρατιωτικά γεγονότα και οι πολιτικές επαναστάσεις κρύβεται μια ιστορία μακράς διάρκειας. Από την προοπτική του εξωτερικού παρατηρητή που βλέπει τις αδρές μόνο γραμμές της ιστορικής ροής, «μακρά διάρκεια» σημαίνει τη σχετικά ενιαία κοινωνική δομή, οικονομική οργάνωση και πνευματική συγκρότηση ενός χώρου για πολλούς αιώνες.<br /><br />Κύριο μέλημα της αρχαϊκής εποχής υπήρξε η συγκρότηση αυτόνομων πόλεων. Η ιδιόμορφη αυτή κρατική οργάνωση δεν αναπτύχθηκε διαμιάς, ούτε είχε την ίδια πολιτειακή δομή σε όλους τους τόπους. Έδωσε ωστόσο καθαρά το στίγμα της πολιτικής αυτοσυνειδησίας των αρχαίων Ελλήνων. Στην κλασική εποχή η ἰσηγορία και η ἰσονομία επεκτάθηκαν με μια σημαντική διεύρυνση του σώματος των πολιτών.<br /><br />Κατά την αρχαϊκή και κλασική εποχή η πολιτική ενότητα των Ελλήνων δεν υπήρξε ιδανικό ούτε των αρχόντων ούτε των αρχομένων. Οι πολίτες ήθελαν να ζουν ανεξάρτητοι και αυτόνομοι μέσα στα όρια της περιορισμένης δικής τους επικράτειας. Αν και οι Έλληνες αισθάνονταν ότι αποτελούν φυλετική, γλωσσική και θρησκευτική ενότητα με κοινή καταγωγή, κοινή γλώσσα και κοινές λατρευτικές συνήθειες, η ιδέα της πολιτικής ενοποίησης τούς ήταν ξένη και απεχθής. Το όραμα μιας πολιτικής συνομοσπονδίας Ελλήνων, μιας γενικευμένης συμμαχίας (που θα μπορούσε να θεωρηθεί προάγγελος της πολιτικής τους ενοποίησης) ήρθε ως αποτέλεσμα των ηγεμονικών τάσεων, αρχικώς της Σπάρτης και, στη συνέχεια, της ισχυροποιημένης Αθήνας. Μοναδικός τρόπος να επιτευχθεί ήταν, όπως φάνηκε, η βία και η επιβολή. Όμως η Αθήνα ηττήθηκε στον Πελοποννησιακό Πόλεμο και η Σπάρτη στάθηκε αδύναμη να αξιοποιήσει τη νίκη της.<br /><br />Η πολιτική ενοποίηση των Ελλήνων (εκτός αυτών που κατοικούσαν στη Δύση) επιτεύχθηκε από τον Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππο Β', και της Ανατολικής Μεσογείου, σχεδόν στο σύνολό της, από τον Μέγα Αλέξανδρο. Το περσικό όνειρο μιας οικουμενικής αυτοκρατορίας, όπως το περιγράφει ο Ηρόδοτος, δεν το ολοκλήρωσαν οι Διάδοχοι με τους σκληρούς πολέμους αναμεταξύ τους αλλά οι Ρωμαίοι. Η κατάκτηση της Ελλάδας από τη Ρώμη αποτελεί, με την έννοια αυτή, συνέχεια της επεκτατικής πολιτικής των Περσών και των Μακεδόνων κατά τον 5ο και 4ο αιώνα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αξίζει να αναρωτηθούμε τι διατηρήθηκε αναλλοίωτο και τι άλλαξε στη συγκρότηση του ελληνισμού.<br /><br />Η τεχνολογία του πολέμου γνώρισε σημαντικές αλλαγές στην υπερχιλιετή αυτή ιστορία. Η οπλιτική φάλαγγα, η οργανική συμμετοχή του ιππικού στις μάχες, η μαζική αξιοποίηση των πελταστών, η λοξή φάλαγγα, η μακεδονική σάρισα, οι πολιορκητικές μηχανές και οι καταπέλτες, οι τριήρεις και τα πολεμικά πλοία με τις περισσότερες σειρές κουπιών, οι πολεμικοί ελέφαντες και η ρωμαϊκή λεγεώνα ήταν ορισμένες από τις πολλές βελτιωμένες μεθόδους για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του εχθρού. Στον χώρο της πολιτικής η σημαντικότερη ίσως παρακαταθήκη της αρχαϊκής εποχής ήταν η κυριαρχία του νόμου, και της κλασικής εποχής η δημοκρατία και η ανάπτυξη της ρητορικής. Η τέχνη της πειθούς δεν χάθηκε, όταν περιορίστηκαν οι συνθήκες πολιτικής ελευθερίας που την είχαν καταστήσει απαραίτητο όπλο όποιου ήθελε να έχει δημόσιο λόγο. Αντιθέτως μάλιστα: η επιμέλεια της γλώσσας και η εκφραστική δεινότητα θεωρήθηκαν διακριτικά γνωρίσματα του ελληνικού τρόπου αντίληψης των πραγμάτων και διαδόθηκαν σε τομείς άσχετους με την πολιτική.<br /><br />Στον χώρο του υψηλού πολιτισμού η ανάπτυξη της φιλοσοφίας και της επιστήμης, της ποίησης και της τέχνης υποδήλωνε τη χαρακτηριστικά ελληνική αναζήτηση του ωραίου και του αληθινού μέσα στο έλλογο και το τεχνήεν. Η σημαντικότερη ωστόσο τεχνολογική αλλαγή που πέτυχε η ελληνική αρχαιότητα ήταν μάλλον η εφεύρεση της φωνητικής γραφής και η σταδιακή διάδοση του αλφαβητισμού. Ο γραπτός λόγος συμπλήρωσε τον προφορικό ως μέσο διάδοσης της γνώσης, ιδίως της εξειδικευμένης (επιστημονικής, φιλοσοφικής και φιλολογικής), και οι αρχαίες κοινωνίες προετοιμάστηκαν για να δεξιωθούν μία από κάθε άποψη σημαντικότατη αλλαγή: την πρώτη θρησκεία του Βιβλίου που έμελλε να αποκτήσει οικουμενική εμβέλεια.<br /><br />Ο χριστιανισμός ήταν ασφαλώς η πιο ακραία μορφή θρησκείας που βασιζόταν στον γραπτό λόγο. Ιερές γραφές υπήρχαν σε όλους τους πολιτισμούς της Μεσογείου και της Ανατολής. Όμως μόνο με τον χριστιανισμό ο λόγος που καταγράφηκε σε ένα βιβλίο, ή μάλλον σε μια συλλογή βιβλίων, τη Βίβλον, απέκτησε τον χαρακτήρα της αναλλοίωτης αλήθειας, με την οποία έπρεπε ιδεωδώς να εναρμονίζονται οι ζωές των ανθρώπων. Ο αποκαλυπτικός γραπτός λόγος του χριστιανισμού υπήρξε το κοινό σημείο αναφοράς και το αυθεντικό μέτρο ορθότητας συμπεριφορών και πεποιθήσεων για τα μέλη της νέας θρησκείας που άρχισε να εξαπλώνεται στην οικουμένη. Η εξέλιξη αυτή θα ήταν αδύνατη χωρίς την ανάπτυξη της συγκριτικά εύκολης στην εκμάθηση αλφαβητικής γραφής και χωρίς τη διάδοση της σημασίας του γραπτού λόγου σε ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού.<br /><br />Με τον χριστιανισμό η θρησκευτικότητα αυτονομήθηκε από την υπόλοιπη κοινωνική και πολιτική ζωή των ανθρώπων και συχνά αντιπαρατέθηκε σε αυτήν. Οι χριστιανοί ανέπτυξαν μια αλλοκοσμική και εσχατολογική στάση σε ευθεία αντίθεση με την ενδοκοσμικότητα των άλλων μορφών λατρείας που είχε γνωρίσει ο αρχαίος κόσμος. Με αυτή την έννοια, ο χριστιανισμός υπήρξε ίσως η πρώτη αυτόνομη θρησκεία. Κανένα εθνικό, φυλετικό, κοινωνικό ή μορφωτικό στοιχείο δεν εμπόδιζε κάποιον να γίνει χριστιανός, αν το επιθυμούσε, αλλά και κανένα στοιχείο καταγωγής ή παράδοσης δεν μπορούσε, θεωρητικά τουλάχιστον, να συνδυαστεί με αυτή τη νέα ιδιότητα. Με τον χριστιανισμό ο άνθρωπος απογυμνώθηκε από τις παραδόσεις και έγινε το κέντρο του κόσμου και το κύριο μέλημα του Θεού. Αντί να αναζητεί πλέον εκείνος το αναλλοίωτο και αμετάβλητο θείο στοιχείο (είτε στη φύση είτε στο εσώτερο της ψυχής του), σε μια πορεία εξύψωσης και υπέρβασης των θνητών ορίων που πολλοί Έλληνες ονόμαζαν ἔρωτα, ο Θεός και οι αντιπρόσωποι του Θεού στη γη ήταν τώρα αυτοί που μεριμνούσαν για την ανθρώπινη σωτηρία με μια χαρακτηριστική σύγκλιση προς την αδυναμία (ἔλεος, εὐσπλαγχνία, ἀγάπη). Η ενεργητική αυτή εμπλοκή του ενός και μόνου αληθινού Θεού στον κόσμο δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την αδιαλλαξία των χριστιανών και τη μισαλλοδοξία τους προς τις κοινές λατρευτικές συνήθειες των λαών της ρωμαϊκής οικουμένης. Η επιβολή του χριστιανισμού, στον ύστερο 4ο αιώνα, ως της μόνης αποδεκτής θρησκείας για όλες τις εθνικές ομάδες και όλες τις φυλές της αυτοκρατορίας (με μια μικρή ανοχή προς τον ιουδαϊσμό) σήμαινε την περιθωριοποίηση και σταδιακή εξάλειψη της κοινής λατρείας, των κοινών θεών και των κοινών δοξασιών των Ελλήνων. Η εσχατολογική προοπτική άρχισε να θριαμβεύει έναντι της φυσικής ἀρετῆς.<br /><br />Από αξιολογικά ουδέτερο φυλετικό όνομα που ήταν αρχικώς, η λέξη Ἕλλην μετατράπηκε, κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., σε σημασιολογικώς φορτισμένο (με θετικό πρόσημο) όρο, ο οποίος δήλωνε τον λαό που αγαπούσε την πολιτική ελευθερία, δεν ανεχόταν τις τυραννίες και βρισκόταν στους αντίποδες του ασιατικού απολυταρχισμού. Κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. η λέξη πήρε την επίσης θετική σημασία του πολιτιστικά προηγμένου και καλλιεργημένου ανθρώπου, του πεπαιδευμένου. Η σημασία αυτή διατηρήθηκε για πολλούς αιώνες. Όταν όμως εγκαινιάστηκε ο διάλογος των χριστιανών με την καθεστηκυία τάξη της Ρώμης κατά τον 2ο αιώνα, η λέξη Ἕλλην, από θετική που ήταν έως τότε, πήρε την αρνητική σημασία του ειδωλολάτρη και αυτού που αγνοεί την αλήθεια του ευαγγελίου.<br /><br />Από τα τρία ιδεολογικά κριτήρια της ηροδότειας διάκρισης των Ελλήνων, το πρώτο, το ὅμαιμον, χάθηκε μέσα στις εκτενείς επικράτειες της Ανατολής με τις άλλοτε επιβεβλημένες και άλλοτε εκούσιες επιγαμίες, ενώ το δεύτερο, το ὁμόγλωσσον, έδωσε τη δυνατότητα να θεωρηθούν Έλληνες όλοι όσοι μεταχειρίζονταν σωστά την ελληνική, ιδιαιτέρως με την εδραίωση του Αττικισμου. Το τρίτο στοιχείο της αναγνώρισης, που θα μπορούσε να ονομαστεί «ομόδοξον» ή «ομόθρησκον», αγκάλιασε αρχικώς τον κόσμο της Ανατολής και αγκαλιάστηκε από αυτόν. Με γλώσσα κοινή και θρησκευτικές πρακτικές που ρίζωναν στο ίδιο πνευματικό υπέδαφος και εξαγίαζαν τη ζωή και τη φύση στο σύνολό της (ακόμη και στις μυστηριακές δοξασίες), το διευρυμένο ἑλληνικόν έγινε η συνιστώσα εκείνη του εν πολλοίς κοινού πολιτισμού της Ανατολικής Μεσογείου που παρείχε λογική διάρθρωση των κοινών εμπειριών και ικανοποιούσε τον νου. Όμως με τον χριστιανισμό ο κοινός αυτός κόσμος κλονίστηκε σε σημαντικό βαθμό. Έτσι, ακόμη και αν η Ανατολική Μεσόγειος εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί την ελληνική γλώσσα, ακόμη και αν οι επιμειξίες με αλλοεθνείς στον χώρο της κυρίως Ελλάδας ήταν περιορισμένες και η όποια φυλετική καθαρότητα των κατοίκων σχετικά ανέπαφη, το γεγονός ότι βρέθηκαν εκτός νομιμότητας «τα κοινά ιδρύματα των θεών και οι κοινές θυσίες» υποδεικνύει αντίστοιχη αλλαγή στα ὁμότροπα ἤθη. Η αλλαγή αυτή δεν ήταν ούτε ξαφνική ούτε ραγδαία. Ήταν όμως τέτοιας λογής και τόσης έκτασης ώστε δικαιολογεί την περάτωση της αφήγησής μας. Εφεξής, οι όποιες αρχαιοελληνικές επιβιώσεις ή αναβιώσεις ήταν αναμενόμενο να εμβολιάζονται στο σώμα του χριστιανισμού και με διαδοχικές αναγεννήσεις να το μεταλλάσσουν, αλλά να μην έχουν πλέον μια αυτόνομη, δική τους ζωή. Οι τρόποι με τους οποίους οι επιβιώσεις αυτές μετάλλαξαν τον ίδιο τον βάρβαρο χριστιανισμό είναι μια άλλη ιστορία.<br /><br /><b><span style="color: #6aa84f; font-size: large;">Χρονολόγιο</span></b><div><h2 style="background-color: white; color: #333333; font-family: "Ubuntu Condensed", "Helvetica Neue", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 28px; font-weight: 400; line-height: 40px; margin: 20px 0px; text-rendering: optimizelegibility; z-index: 3;"><table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="table table-striped" style="background-color: transparent; border-collapse: collapse; border-spacing: 0px; font-family: "Times New Roman"; margin-bottom: 20px; max-width: 100%; table-layout: fixed;"><tbody><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="22" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top; width: 98pt;" width="130">776</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top; width: 1152pt;" width="1536">Πρώτη καταγραφή νικητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="22" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 750</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Τα πρώτα δείγματα φωνητικής γραφής στην Ελλάδα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="22" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 735-715</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Α’ Μεσσηνιακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="22" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 730</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Σύνθεση της <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Ιλιάδας</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;">.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="22" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">μετά το 700</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Σύνθεση της <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Οδύσσειας</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;">. Ο Ησίοδος συνθέτει τα έπη του.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="22" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">πρώιμ. 7ος αι.</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πόλεμος για το Ληλάντιο πεδίο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="22" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">669</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Στη μάχη των Υσιών οι Αργείοι ταπεινώνουν τους Σπαρτιάτες.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="22" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">μέσον 7ου αι.</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Β’ Μεσσηνιακός Πόλεμος. Ο Κύψελος τύραννος της Κορίνθου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="22" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">648</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Έκλειψη ηλίου που μνημονεύει ο Αρχίλοχος</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="22" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 16.5pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 630</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Αποικισμός της Κυρήνης.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">τέλος 7ου αι.</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πιττακός <span class="font720064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">αἰσυμνήτης</span><span class="font520064" style="font-size: 10pt;"> στη Μυτιλήνη</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 600</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ίδρυση της Μασσαλίας. Ο Κλεισθένης τύραννος της Σικυώνας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">594/3</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Σόλων άρχων στην Αθήνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">587</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Κατάκτηση του Βασιλείου του Ιούδα από τον Βαβυλώνιο βασιλιά Ναβουχοδονόσορα και καταστροφή του Ναού. Μετοικεσία Βαβυλώνος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">582</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οι πρώτοι Πυθικοί Αγώνες.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">561-528/7</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πεισίστρατος τύραννος της Αθήνας (με διαλείμματα).</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">560-546</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κροίσος βασιλιάς των Λυδών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">557-530</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κύρος Β’ (ο Μέγας) βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 550</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ακμάζει ο Αναξίμανδρος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">546</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κύρος Β’ νικά τον Κροίσο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">μετά το 544</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πολυκράτης τύραννος της Σάμου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">ύστερ. 6ος αι.</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ακμάζει ο Πυθαγόρας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">540</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Κατάληψη της Ιωνίας από τους Πέρσες.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 540</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Λύγδαμης τύραννος της Νάξου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 535</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ναυμαχία Φωκαέων και Ετρούσκων-Τυρρηνών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">530-522</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Καμβύσης Β’ βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">525</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Καμβύσης Β’ κατακτά την Αίγυπτο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 525</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πόλεμος Κυμαίων και Ετρούσκων.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">522</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πολυκράτης βασανίζεται και θανατώνεται.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">522-486</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δαρείος Α’ βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">514</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Δολοφονία του Ιππάρχου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">510</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εκδίωξη του Ιππία από την Αθήνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">508/7</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 500</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ακμάζει ο Ηράκλειτος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">499</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οι Πέρσες και ο Αρισταγόρας εναντίον της Νάξου. Αρχή της ιωνικής εξέγερσης.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">498</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οι Ίωνες καταλαμβάνουν τις Σάρδεις.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">494</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ναυμαχία στη Λάδη. Καταστολή της ιωνικής εξέγερσης. Καταστροφή της Μιλήτου. Νίκη των Σπαρτιατών επί του Άργους στη Σήπεια.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">493</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Διδάσκεται η <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Μιλήτου ἅλωσις</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;"> του Φρυνίχου.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">492</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πρώτη εκστρατεία των Περσών εναντίον της Ελλάδας. Καταστροφή του στόλου τους στον Άθω.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">491</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Η Αθήνα και η Αίγινα σε πόλεμο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">490</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εκστρατεία του Δάτη και του Αρταφέρνη εναντίον της Ερέτριας και της Αθήνας. Μάχη του Μαραθώνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">487</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πρώτος οστρακισμός και κλήρωση των αρχόντων στην Αθήνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">486-465</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ξέρξης Α’ βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">480</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Μάχη των Θερμοπυλών. Ναυμαχίες στο Αρτεμίσιο και τη Σαλαμίνα. Ναυμαχία της Ιμέρας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">479</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Μάχες στις Πλαταιές και τη Μυκάλη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">478</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Έναρξη της Α’ Αθηναϊκής Συμμαχίας (Συμμαχία της Δήλου).</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">476</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Βραβεύονται οι<span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;"> Φοίνισσες </span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;">του Φρυνίχου.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">474</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ιέρων νικά τους Ετρούσκους σε ναυμαχία έξω από την Κύμη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">472</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Διδάσκονται οι <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Πέρσες </span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;">του Αισχύλου με χορηγό τον Περικλή.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">μετά το 470</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κίμων νικά τους Πέρσες στις εκβολές του Ευρυμέδοντα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 465-458</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Γ’ Μεσσηνιακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">465-424</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αρταξέρξης Α’ βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">462</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Μεταρρυθμίσεις του Εφιάλτη. Περιορισμός της εξουσίας του Αρείου Πάγου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">461</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οστρακισμός του Κίμωνα. Δολοφονία του Εφιάλτη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">457</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εκλογή Αθηναίων αρχόντων και από την τάξη των ζευγιτών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">455</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Αισχύλος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">454</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Το κοινό ταμείο της Συμμαχίας μεταφέρεται από τη Δήλο στην Αθήνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">451</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εξέγερση Δουκέτιου στη Σικελία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 450/40-413</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Περδίκκας Β’ βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">447-432</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οικοδόμηση του Παρθενώνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">436-432</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οικοδόμηση των Προπυλαίων.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">431-421</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πρώτη περίοδος του Πελοποννησιακού Πολέμου (Αρχιδάμειος Πόλεμος).</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">431-425</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ηρόδοτος γράφει τις <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Ιστορίες</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;"> του.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">429</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Περικλής.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">427</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Γοργίας στην Αθήνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">427-424</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οικοδόμηση του ναού της Αθηνάς Νίκης.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">425</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Αθηναϊκή νίκη εναντίον των Σπαρτιατών στη Σφακτηρία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">423</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Διδάσκονται για πρώτη φορά οι <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Νεφέλες</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;"> του Αριστοφάνη.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">423-404</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δαρείος Β’ βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">422</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κλέων και ο Βρασίδας σκοτώνονται στην Αμφίπολη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">421</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Διδάσκεται η <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Ειρήνη</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;"> του Αριστοφάνη.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">421-414</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Η Νικίειος Ειρήνη διακόπτει τον Πελοποννησιακό Πόλεμο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 421-406</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οικοδόμηση του Ερεχθείου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">417</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Τελευταίος οστρακισμός στην Αθήνα. Οι Αθηναίοι υποτάσσουν την ουδέτερη Μήλο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">415-413</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Σικελική εκστρατεία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 415</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Διδάσκονται οι <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Τρωάδες</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;"> του Ευριπίδη.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">413-404</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Δεκελεικός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">413-399</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αρχέλαος βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">ύστερ. 5ος αι.</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Θουκυδίδης γράφει την ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">411</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ανατροπή της δημοκρατίας στην Αθήνα. Τυραννία των Τετρακοσίων.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">μετά το 408</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ευριπίδης γράφει τις τελευταίες τραγωδίες του στην αυλή του Αρχελάου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">406</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οι Αθηναίοι νικούν τους Σπαρτιάτες στη ναυμαχία των Αργινουσών. <span class="font820064" style="color: #963634; font-size: 10pt;">Πεθαίνουν ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">405</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Λύσανδρος συντρίβει τους Αθηναίους σε ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς. Ο Διονύσιος Α’ τύραννος των Συρακουσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">404</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Παράδοση της Αθήνας. Τριάκοντα τύραννοι.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">404-359</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αρταξέρξης Β’ Μνήμων βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">401</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Κύρου Ανάβασις. Μάχη στα Κούναξα και θάνατος του Κύρου του νεότερου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">399</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Καταδίκη και θάνατος του Σωκράτη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">396</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο βασιλιάς της Σπάρτης Αγησίλαος Β’ αναλαμβάνει αγώνα εναντίον των Περσών στη Μικρά Ασία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">394</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ήττα των Σπαρτιατών στη ναυμαχία της Κνίδου και νίκη στη μάχη της Κορώνειας. Ο Ξενοφών επιστρέφει στην Ελλάδα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">393</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κόνων επιστρέφει στην Αθήνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">393-370</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αμύντας Γ’ βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 388</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πλάτων ιδρύει την Ακαδημία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">386</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ειρήνη του Βασιλιά.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">380</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ισοκράτης γράφει τον <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Πανηγυρικό</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;">.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">377</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ίδρυση της Β’ Αθηναϊκής Συμμαχίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">376</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Νίκες των Αθηναίων εναντίον των Σπαρτιατών σε ναυμαχίες στη Νάξο και τη Λευκάδα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 375</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πλάτων γράφει την <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Πολιτεία</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;">.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">371</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οι Θηβαίοι Επαμεινώνδας και Πελοπίδας ταπεινώνουν τους Σπαρτιάτες στη μάχη των Λεύκτρων.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">370</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εκστρατεία του Επαμεινώνδα στην Πελοπόννησο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">370-368/9</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αλέξανδρος Β’ βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">367</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Διονύσιος Α’ βραβεύεται στα Λήναια.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">367-357, 346-344</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Διονύσιος Β’ των Συρακουσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">367</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πελοπίδας στα Σούσα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">367-365</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πλάτων στη Σικελία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 365</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αριστοτέλης εγκαθίσταται στην Αθήνα για σπουδές.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">365-360</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Περδίκκας Γ’ βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">364</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Πελοπίδας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">362</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Επαμεινώνδας νικά τους Σπαρτιάτες στη μάχη της Μαντίνειας και σκοτώνεται. Ο γιος του Ξενοφώντα Γρύλλος σκοτώνεται πολεμώντας με την αθηναϊκή παράταξη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 362</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ξενοφών ολοκληρώνει τα <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Ελληνικά</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;"> του.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">361-360</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πλάτων και πάλι στη Σικελία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">360</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Αγησίλαος Β’.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">360-336</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Φίλιππος Β’ βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">359-338</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αρταξέρξης Γ’ Ώχος βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">357</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Φίλιππος Β’ καταλαμβάνει την Αμφίπολη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">357-346</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Γ’ Ιερός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">353</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ισοκράτης γράφει τον <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Περὶ ἀντιδόσεως</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;"> λόγο.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">349</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Φίλιππος Β’ καταλαμβάνει την Όλυνθο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">347</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Πλάτων.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">346</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Η ειρήνη του Φιλοκράτη μεταξύ των Αθηναίων και του Φιλίππου Β’.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">344</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Τιμολέων στη Σικελία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">341</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δημοσθένης γράφει τους <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Γ’</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;"> και </span><span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Δ’ Φιλιππικούς</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;">.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">ύστερ. 4ος αι.</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ακμάζει ο Μένανδρος και η Νέα Κωμωδία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">340</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Φίλιππος Β’ πολιορκεί την Πέρινθο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">339</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ισοκράτης γράφει τον <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Παναθηναϊκό</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;">.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">338</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Μάχη της Χαιρώνειας. Πεθαίνουν ο Τιμολέων και ο βασιλιάς της Σπάρτης Αρχίδαμος Γ’. <span class="font820064" style="color: #963634; font-size: 10pt;">Πεθαίνει ο Ισοκράτης.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">338-335</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αρσής βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">337</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Συνέδριο της Κορίνθου. Ο Φίλιππος Β’ <span class="font720064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">ἡγεμών</span><span class="font520064" style="font-size: 10pt;"> και </span><span class="font720064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">στρατηγός αὐτοκράτωρ.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">336</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Άτταλος και ο Παρμενίων αρχίζουν επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία εναντίον των Περσών. Δολοφονείται ο Φίλιππος Β’.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">336-323</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αλέξανδρος Γ’ (ο Μέγας) βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">335</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αλέξανδρος Γ’ κυριεύει και καταστρέφει τη Θήβα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">335-330</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δαρείος Γ’ Αρτασάτα (Κοδομαννός) βασιλιάς των Περσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">335</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αριστοτέλης ιδρύει το Λύκειο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">334</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αλέξανδρος Γ’ περνά στην Ασία. Μάχη στον Γρανικό ποταμό.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">333</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Μέμνων. Μάχη στην Ισσό.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">332</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Κατάληψη και καταστροφή της Τύρου και της Γάζας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">331</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Κατάληψη της Αιγύπτου χωρίς μάχη και ίδρυση της Αλεξάνδρειας. Μάχη στα Γαυγάμηλα. Εξέγερση των Πελοποννησίων και καταστολή της.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">330</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αλέξανδρος Γ’ εισέρχεται στη Βαβυλώνα και πυρπολεί την Περσέπολη. Δολοφονία του Δαρείου Γ’. Δολοφονία Παρμενίωνα και εκτέλεση Φιλώτα. <span class="font820064" style="color: #963634; font-size: 10pt;">Ο Δημοσθένης εκφωνεί τον </span><span class="font920064" style="color: #963634; font-size: 10pt; font-style: italic;">Περὶ τοῦ στεφάνου</span><span class="font820064" style="color: #963634; font-size: 10pt;"> λόγο.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">328</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Φόνος του Κλείτου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">327</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εκτέλεση του Καλλισθένη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">326</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αλέξανδρος Γ’ στον Ινδό ποταμό. Μάχη με τον Πώρο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">325</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Επιστροφή στη Βαβυλώνα μέσα από τη Γαδρωσία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">324</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Ηφαιστίων. <span class="font820064" style="color: #963634; font-size: 10pt;">Πεθαίνει ο Διογένης ο Κυνικός.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">323</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Αλέξανδρος Γ’. Πρώτος διαμερισμός της αυτοκρατορίας από τους Διαδόχους.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">323-322</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ελληνικός ή Λαμιακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">322</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Αυτοκτονεί ο Δημοσθένης και πεθαίνει ο Αριστοτέλης.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">320</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πρώτος Πόλεμος των Διαδόχων. Θάνατος του Περδίκκα. Νέα συμφωνία των διαδόχων στον Τριπαράδεισο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">319-315</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Δεύτερος Πόλεμος των Διαδόχων.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">317-289</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αγαθοκλής τύραννος των Συρακουσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">314-311</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Τρίτος Πόλεμος των Διαδόχων.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">307</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής απελευθερώνει την Αθήνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">306</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής καταλαμβάνει την Κύπρο. Ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος και ο Δημήτριος αυτοαναγορεύονται βασιλείς. Παρομοίως αμέσως μετά ο Πτολεμαίος, ο Λυσίμαχος, ο Σέλευκος και ο Κάσσανδρος. <span class="font620064" style="color: red; font-size: 10pt;">Ο Επίκουρος ιδρύει τον Κήπο.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">305</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δημήτριος πολιορκεί ανεπιτυχώς τη Ρόδο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">303-301</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Τέταρτος Πόλεμος των Διαδόχων. Μάχη της Ιψού και θάνατος του Αντίγονου του Μονόφθαλμου.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 300</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ζήνων από το Κίτιο ιδρύει τη Στοά.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">297</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Κάσσανδρος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">294-287</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">287</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πύρρος νικά τον Δημήτριο τον Πολιορκητή.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">285</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής αιχμάλωτος του Σέλευκου Α’.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">μετά το 285</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ίδρυση του Μουσείου και της Βιβλιοθήκης στην Αλεξάνδρεια.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">283</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Πτολεμαίος Α’ ο Σωτήρ.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">281</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Μάχη στο Κουροπέδι. Πεθαίνουν ο Λυσίμαχος και ο Σέλευκος Α’.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">280</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πύρρος περνά στην Ιταλία και πολεμά εναντίον των Ρωμαίων.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">279</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οι Κέλτες (Γαλάτες) εισβάλλουν στην Ελλάδα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">278</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πύρρος στη Σικελία πολεμά εναντίον των Καρχηδονίων.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">276-239</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αντίγονος Γονατάς αντιμετωπίζει επιτυχώς τους Κέλτες και γίνεται βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">275-271</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πρώτος Συριακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">272</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πύρρος σκοτώνεται πολεμώντας στην Πελοπόννησο. Οι Ρωμαίοι κατακτούν τον Τάραντα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">270</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Επίκουρος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">270-215</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ιέρων Β’ βασιλιάς των Συρακουσών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">268-261</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Χρεμωνίδειος Πόλεμος. Ο Αντίγονος Γονατάς επιβάλλεται στη Σπάρτη και την Αθήνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">264</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οι Ρωμαίοι διαβαίνουν τη θάλασσα και αρχίζουν επιχειρήσεις πέρα από την Ιταλία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">264-241</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Α’ Καρχηδονιακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">263</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Ζήνων από το Κίτιο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">260-253</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Β’ Συριακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">251</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Άρατος απελευθερώνει τη Σικυώνα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">251-246</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος διευθυντής της αλεξανδρινής Βιβλιοθήκης. Τον διαδέχεται ο Ερατοσθένης.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">246-241</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Γ’ Συριακός ή Λαοδίκειος Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">243</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Άρατος καταλαμβάνει τον Ακροκόρινθο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">241</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εκτέλεση του μεταρρυθμιστή βασιλιά της Σπάρτης Άγη Δ’. Οι Ρωμαίοι εκδιώκουν τους Καρχηδονίους από τη Σικελία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">239-229</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Δημήτριος Β’ βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 230</td><td class="xl6720064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο μαθηματικός και αστρονόμος Αρίσταρχος ο Σάμιος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">229-222</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Κλεομενικός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">229-221</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αντίγονος Δώσων βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">228</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οι Ρωμαίοι μετέχουν στα Ίσθμια.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">222</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Η Ελληνική Συμμαχία κατατροπώνει τον στρατό του Κλεομένη Γ’ στη μάχη της Σελλασίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">221-179</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Φίλιππος Ε’ βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">220-217</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Συμμαχικός Πόλεμος. Οι Μακεδόνες και οι Αχαιοί εναντίον των Αιτωλών και των Σπαρτιατών. Καταστροφή της Θήβας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">219-217</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Δ’ Συριακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">218-201</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Β’ Καρχηδονιακός ή Αννιβαϊκός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">217</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ήττα του Αντίοχου Γ’ από τον Πτολεμαίο Δ’ στη μάχη της Ραφίας. Συμφωνία της Ναυπάκτου μεταξύ των Αιτωλών και του Φιλίππου Ε’.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">216</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αννίβας κατατροπώνει τους Ρωμαίους στις Κάννες.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">215-205</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Α’ Μακεδονικός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">213</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Άρατος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">212</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αντίοχος Γ’ (ο Μέγας) αρχίζει την <span class="font720064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">ἀνάβασιν</span><span class="font520064" style="font-size: 10pt;"> στις ανατολικές επαρχίες του βασιλείου του. Κατάληψη Συρακουσών από τους Ρωμαίους. </span><span class="font620064" style="color: red; font-size: 10pt;">Σκοτώνεται ο Αρχιμήδης.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">207-192</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο μεταρρυθμιστής Νάβης βασιλιάς της Σπάρτης.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">205</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ειρήνη της Φοινίκης ανάμεσα στους Ρωμαίους και τον Φίλιππο Ε’.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">202</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Συντριβή των Καρχηδονίων στη μάχη της Ζάμας. Ε’ Συριακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">202-197</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Β’ Μακεδόνικος Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">197</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Τίτος Κοΐντιος Φλαμινίνος συντρίβει τον Φίλιππο Ε’ στις Κυνός Κεφαλές.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">196</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Τίτος Κοΐντιος Φλαμινίνος διακηρύσσει την ελευθερία των Ελλήνων στα Ίσθμια. </td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">195</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αννίβας σύμβουλος του Αντίοχου Γ’.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">192</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αντίοχος Γ’ στην Ελλάδα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">191</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ήττα του Αντίοχου Γ’ στη μάχη των Θερμοπυλών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">189</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ήττα του Αντίοχου Γ’ στη μάχη της Μαγνησίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">188</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ειρήνη της Απάμειας. Ο Αντίοχος Γ’ εγκαταλείπει τη Μικρά Ασία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">187</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Δολοφονία του Αντίοχου Γ’.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">183</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Αυτοκτονεί ο Αννίβας και πεθαίνει ο Φιλοποίμην. Την τέφρα του μεταφέρει ο Πολύβιος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">179-168</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Περσέας βασιλιάς της Μακεδονίας.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">175-164</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αντίοχος Δ’ ο Επιφανής βασιλιάς των Σελευκιδών.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">171-168</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Γ’ Μακεδονικός Πόλεμος. ΣΤ’ Συριακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">168</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Μάχη της Πύδνας. Ο Αιμίλιος Παύλος νικά τον Περσέα και βάζει τέλος στο μακεδονικό βασίλειο. Ο Αντίοχος Δ’ ο Επιφανής ταπεινώνεται από τους Ρωμαίους στην Αλεξάνδρεια. Ο Πολύβιος όμηρος στη Ρώμη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">167</td><td class="xl6720064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Βεβήλωση του Ναού του Σολομώντα από τον Αντίοχο Δ’ τον Επιφανή.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">166</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Περσέας πεθαίνει αιχμάλωτος στη Ρώμη. Εξέγερση των Μακκαβαίων στην Παλαιστίνη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">164</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;"><span class="font820064" style="color: #963634; font-size: 10pt;">Αποκατάσταση του Ναού του Σολομώντα. </span><span class="font520064" style="font-size: 10pt;">Θάνατος του Αντίοχου Δ’ του Επιφανή.</span></td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">149-148</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εξέγερση και συντριβή του Ανδρίσκου. Η Μακεδονία γίνεται ρωμαϊκή επαρχία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6320064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">149-146</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Γ’ Καρχηδονιακός Πόλεμος.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">146</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Πόπλιος Κορνήλιος Σκιπίων Αιμιλιανός παραδίδει την Καρχηδόνα στις φλόγες. Ο Λεύκιος Μόμμιος καταστρέφει και λεηλατεί την Κόρινθο.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">133</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Άτταλος Γ’ κληροδοτεί το Πέργαμο στη Ρώμη.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">129</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εξέγερση του Αριστονίκου και καταστολή της.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">120</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Πολύβιος.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">88</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Σφαγή των Ρωμαίων στη Μικρά Ασία.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">86</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας καταλαμβάνει και λεηλατεί την Αθήνα. Ήττες του Μιθριδάτη ΣΤ’ στη Χαιρώνεια και τον Ορχομενό.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">73-71</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εξέγερση των δούλων στην Ιταλία με αρχηγό τον Σπάρτακο.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">70</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Κατάκτηση του Πόντου από τους Ρωμαίους.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">64</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Γναίος Πομπήιος (ο Μάγνος) καταλύει τα υπολείμματα του βασιλείου των Σελευκιδών.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">μέσον 1ου αι.</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης συγγράφει τη Βιβλιοθήκη του.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">48</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ιούλιος Καίσαρας νικά τον Πομπήιο στη Φάρσαλο και εμπλέκεται σε συγκρούσεις στην Αλεξάνδρεια.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">44</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ιούλιος Καίσαρας εκλέγεται ισόβιος δικτάτωρ και δολοφονείται.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">42</td><td class="xl6320064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Οκταβιανός και ο Μάρκος Αντώνιος νικούν στους Φιλίππους τους δολοφόνους του Καίσαρα.</td></tr><tr height="22" style="height: 16.5pt;" valign="top"><td class="xl6420064" height="21" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15.75pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">31</td><td class="xl6320064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Οκταβιανός νικά τον Μάρκο Αντώνιο και την Κλεοπάτρα στη ναυμαχία του Ακτίου.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">30</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Μάρκος Αντώνιος και η Κλεοπάτρα αυτοκτονούν. Η Αίγυπτος περνά στην εξουσία των Ρωμαίων.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">27 π.Χ.-14 μ.Χ. </td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Οκταβιανός Αύγουστος ηγεμόνας στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">27 π.Χ.</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Η Ελλάδα γίνεται ρωμαϊκή επαρχία με την επωνυμία Αχαΐα.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">51 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο απόστολος Παύλος φθάνει στη Μακεδονία.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">64 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πυρκαγιά στη Ρώμη και διωγμοί χριστιανών από τον Νέρωνα.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">66-70 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ιουδαϊκή εξέγερση, καταστολή και καταστροφή του Ναού του Σολομώντα.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">περ. 120 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο βιογράφος και φιλόσοφος Πλούταρχος.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">132 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Νέα ιουδαϊκή εξέγερση.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">μέσον 2ου αι. μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ακμάζει ο περιηγητής Παυσανίας.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">160-180 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Μάρκος Αυρήλιος αύγουστος.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">161 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Περεγρίνος Πρωτέας αυτοπυρπολείται στους Ολυμπιακούς Αγώνες.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">176 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Μάρκος Αυρήλιος ιδρύει τέσσερις έδρες φιλοσοφίας στην Αθήνα.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">177 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο σοφιστής Ηρώδης ο Αττικός.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">μετά το 180 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο σοφιστής Λουκιανός.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">189 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο ρήτορας Αίλιος Αριστείδης.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">212 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Με την Constitutio Antoniniana όλοι οι ελεύθεροι κάτοικοι της αυτοκρατορίας αποκτούν δικαιώματα Ρωμαίου πολίτη.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">253 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο χριστιανός θεολόγος Ωριγένης.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">260 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο αυτοκράτορας Βαλεριανός πεθαίνει ταπεινωμένος στα χέρια του Πέρση βασιλιά Σαπώρη.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">270 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο φιλόσοφος Πλωτίνος.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">284-305 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Διοκλητιανός κυρίαρχος στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">303 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Έναρξη των «μεγάλων διωγμών» των χριστιανών.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">305 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο φιλόσοφος Πορφύριος.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">307 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κωνσταντίνος (ο Μέγας) αύγουστος.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">312 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κωνσταντίνος διαβαίνει τη Μουλβία Γέφυρα και κυριαρχεί στο δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">313 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κωνσταντίνος συναντάται με τον Λικίνιο στα Μεδιόλανα και συμφωνούν σε πολιτική θρησκευτικής ανεξιθρησκίας.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">324 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κωνσταντίνος νικά τον Λικίνιο και γίνεται μονοκράτορας.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">325 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Σύνοδος της Νίκαιας. Πεθαίνει ο φιλόσοφος Ιάμβλιχος.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">330 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Εγκαίνια της Κωνσταντινούπολης.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">337 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο Κωνσταντίνος.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">339 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Πεθαίνει ο εκκλησιαστικός ιστορικός Ευσέβιος Καισαρείας.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">353 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Κωνστάντιος Β’ μονοκράτορας.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">354 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Λιβάνιος αναλαμβάνει την έδρα της ρητορικής στην Αντιόχεια.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">341 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Διωγμοί των χριστιανών στην Περσία.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">360-363 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Ιουλιανός γίνεται αύγουστος (από το 361 μοναδικός αύγουστος).</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">365 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Καταστροφικό τσουνάμι στην Ανατολική Μεσόγειο.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">378 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Μεγάλη ήττα των Ρωμαίων από τους Γότθους στην Ανδριανούπολη.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6520064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">379-395 μ.Χ.</td><td class="xl6520064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Θεοδόσιος Α’ (ο Μέγας) αύγουστος. Με τον θάνατό του η αυτοκρατορία διαιρείται οριστικώς σε δύο τμήματα.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">386 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Λιβάνιος γράφει το σύγγραμμα <span class="font1120064" style="font-size: 10pt; font-style: italic;">Υπέρ των ιερών</span><span class="font1020064" style="font-size: 10pt;">.</span></td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">πριν από 391 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Αμμιανός Μαρκελλίνος γράφει την ιστορία του.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">391 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Ο Θεοδόσιος Α’ διατάσσει το κλείσιμο των παγανιστικών ναών. Καταστροφή του Σεραπείου της Αλεξάνδρειας από τους χριστιανούς.</td></tr><tr height="20" style="height: 15pt;"><td class="xl6620064" height="20" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; height: 15pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">393 μ.Χ.</td><td class="xl6820064" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 1px solid rgb(221, 221, 221); color: #c00000; font-family: "Palatino Linotype", serif; font-size: 10pt; line-height: 20px; padding: 8px; vertical-align: top;">Οι τελευταίοι Ολυμπιακοί Αγώνες.</td></tr></tbody></table></h2></div></div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-75670352742209596032024-03-17T11:30:00.001+02:002024-03-17T11:30:00.160+02:00Ταντρισμός - Η Ταντρική «Ενωση» με το Απόλυτο<div class="separator" style="background-color: #010101; clear: both; color: #cccccc; font-family: "Trebuchet MS", Trebuchet, sans-serif; font-size: 17px; text-align: center;"><a href="https://img.freepik.com/premium-photo/illustration-woman-meditating-vibrant-colored-space-background_739292-18624.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: #009cc0; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration-line: none;"><img border="0" data-original-height="373" data-original-width="626" height="132" src="https://img.freepik.com/premium-photo/illustration-woman-meditating-vibrant-colored-space-background_739292-18624.jpg" style="border: none; position: relative;" width="221" /></a></div>Μέσα στον Άνθρωπο, στο Ανθρώπινο Σώμα, από την Υπερκόσμια Πηγή (Σίβα) Κατέρχεται η Πνευματική Παγκόσμια Ενέργεια (Σάκτι) κι εκδηλώνεται μέσα από διάφορες δραστηριότητες, λειτουργίες, στις διάφορες περιοχές (του νευρικού συστήματος) του σώματος.<br /><br />Η Πηγή (Σίβα) κι η Ενέργεια Σάκτι), η Ουσία κι ή Ύπαρξη, αποτελούν ένα Χωρίς Όρια Κύκλο Επίγνωσης, που όμως μέσα στην ανθρώπινη περιορισμένη αντίληψη γίνεται ένας Μαγικός Φωτεινός Κύκλος, ο Χώρος της Ύπαρξής μας, μια Μαντάλα. Αυτός ο Κοσμικός Κύκλος, η Κοσμική Μαντάλα έχει πλήρη αντιστοιχία κι ουσιαστικά «ταυτίζεται» με ένα «Ναό», (ένα «Ιερό Χώρο»), και με το Ανθρώπινο Σώμα… Η Αληθινή Μαντάλα, (η άμεσα προσιτή σε εμάς) είναι το Ανθρώπινο Σώμα… μέσα σε αυτό το σώμα υπάρχουν όλα… η Φύση, η Ενέργεια, οι συνειδησιακές καταστάσεις, τα «κέντρα» επίγνωσης, η πραγμάτωση, η Απελευθέρωση… Όπως στο «Εκδηλωμένο Σύμπαν» «Κέντρο» είναι ο «Θεός», όπως σε ένα «Ναό», «Κέντρο» είναι το «Ιερό», έτσι μέσα στο Ανθρώπινο Σώμα, «Κέντρο» είναι το «Βραχμαράντρα», ή «Νιρβάνατσάκρα», το «Σαχασράρα», όπου πραγματοποιείται η «Έξοδος στο Απόλυτο».<br /><br />Οι άνθρωποι που έχουν μυηθεί στον Ταντρισμό, που έχουν Εμπειρία, που έχουν Βιώσει τις Εσωτερικές Συνειδησιακές Καταστάσεις της Ανθρώπινης Φύσης, μιλούν από Εμπειρία και Γνωρίζουν για «τι» πράγμα μιλούν, και για «τι» πράγμα μιλάμε… Αναγνωρίζουν μέσα στο Ανθρώπινο Σώμα την Υπερβατική Προέλευση της Φύσης τους, αναγνωρίζουν την «Ενέργεια» (που συνιστά την «Ύπαρξή» τους) και τις διάφορες δραστηριότητές της, αναγνωρίζουν σαν Πραγματωμένες Συνειδησιακές Καταστάσεις, αυτά που ονομάζονται στην «παράδοση» «σάκτα» «τσάκρας», «πάντμας», («θεϊκές καταστάσεις», «κύκλοι», «λωτοί»… «κέντρα»)… Έτσι για αυτόν που έχει Εμπειρία, τα «κέντρα» δεν υπάρχουν… υφίστανται μόνον όταν πραγματωθούν σαν ανώτερες συνειδησιακές καταστάσεις… για αυτό η «Παράδοση» μιλά για «αφύπνιση» των «κέντρων»… πριν την «αφύπνιση» δεν υπάρχουν…<br /><br />Αυτοί που Γνωρίζουν, που Βιώνουν τις Εσωτερικές Συνειδησιακές Καταστάσεις, μπορούν να τις υποδείξουν, να «μιλήσουν» για αυτές…<br /><br />Στον άνθρωπο που δεν έχει «αφυπνίσει» τα κέντρα συνειδητότητας, η Ενέργεια δραστηριοποιείται και λειτουργεί στις αντίστοιχες περιοχές, αλλά με τρόπο χαώδη.<br /><br />Η «αφύπνιση» σημαίνει ακριβώς την ορθή δραστηριότητα, την απρόσκοπτη λειτουργία που επιτρέπει την άνοδο στις ανώτερες σφαίρες…<br /><br />Έτσι η «αφύπνιση του Άτζνα» δεν σημαίνει απλά την λειτουργία στην περιοχή του πρόσθιου εγκεφάλου, όπως στον συνηθισμένο άνθρωπο, αλλά την διαχείριση και την υπέρβαση της διαδικασίας της σκέψης… πριν την «αφύπνιση» δεν υπάρχει «Άτζνα», υπάρχει μόνο λειτουργία στον εγκέφαλο…<br /><br />Επίσης η «Αφύπνιση του Σαχασράρα» αποτελεί στην πραγματικότητα την βίωση τεσσάρων ανώτερων εσωτερικών συνειδησιακών καταστάσεων, πριν την έξοδό μας στο Απόλυτο, όπου η Ενέργεια που λειτουργεί μέσα μας Ενώνεται με την Πηγή της… Αν δεν υπάρξει βίωση αυτών των καταστάσεων, δεν υπάρχει Σαχασράρα…<br /><br />Η «Αφύπνιση των «κέντρων» αποτελεί στην πραγματικότητα μια Μύηση, Ένα Έργο, μια Πραγμάτωση, την Επίτευξη της Απόλυτης Ένωσης της Κοσμικής Ενέργειας με την Πηγή της… την Αρχική Ενότητα, την Αρχέγονη Κατάσταση της Μη-διαφοροποίησης, την Κατάσταση Αντβάγυα, της Απόλυτης Μη-δυαδικότητας… την υπέρβαση του κόσμου των φαινομένων, την πλήρη εξάλειψη της δυαδικής εμπειρίας, της «μνήμης» και του χρόνου…<br /><br />Η Βίωση των Εσωτερικών Συνειδησιακών Καταστάσεων, η «αφύπνιση» των «κέντρων», η Τελική Εμπειρία, της Ένωσης της Κοσμικής Ενέργειας με την Πηγή, δημιουργεί ένα «λεπτό», «θεϊκό» σώμα, που επιβιώνει του θανάτου και με το οποίο «εισερχόμαστε συνειδητά» στους ανώτερους μεταφυσικούς κόσμους.<br /><br />Το «λεπτό» σώμα είναι ένα «σώμα πραγμάτωσης», κάτι που πρέπει να «δημιουργηθεί εξαρχής». Πως γίνεται αυτό είναι ακριβώς η «ταντρική μύηση» («σάτσακρα σαντάνα»)… Δεν είναι ένα σώμα που υπάρχει δυνητικά σε λανθάνουσα μορφή και μπορεί να δραστηριοποιηθεί, να λειτουργήσει, με τη χρήση κάποιας μεθόδου, οραματισμού, ή άλλης ασκητικής προσπάθειας.<br /><br />Οι πραγματικά μυημένοι χρησιμοποιούν άμεσες δράσεις για την «Μετατόπιση» της Ενέργειας, για την «αφύπνιση» των κέντρων, και την Τελική Ένωση…<br /><br />Η Πραγμάτωση δεν είναι αποτέλεσμα διαλογισμού και πρακτικής εξάσκησης, αλλά Κατανόησης και διάλυσης της άγνοιας, της αυταπάτης που κατασκευάζει συνεχώς η σκέψη… είναι «Αληθινή Μετατόπιση» της Ενέργειας, Πίσω, στην Πηγή της.<br /><br />Υιοθετώντας αυτή την «μυστική φυσιολογία» οι αμαθείς αντιμετωπίζουν δυνητικές ανθρώπινες συνειδησιακές καταστάσεις σαν «αόρατα» υπαρκτά κέντρα που μπορούν έτσι απλά να ενεργοποιήσουν κι αναφέρονται στην αφύπνιση, στην λειτουργία των «κέντρων»… όλα αυτά «θεωρητικά», μέσα στην φαντασία τους… Μιλούν τελείως επιπόλαια για την «σουσούμνα» ή «σάκτιμάργκα», την «κουνταλίνι», την αφύπνισή της και την ανύψωσή της στο σαχασράρα»… χωρίς να έχουν βιώσει τίποτα… αλλιώς, θα μιλούσαν από Εμπειρία, τελείως «διαφορετικά».<br /><br />Οι αμαθείς χρησιμοποιούν, υποτίθεται, αναπνοή, οραματισμό πάνω στα «κέντρα», εκφώνηση μάντρα… ακόμα και την τελετουργική ερωτική ένωση… όλα αυτά είναι στην πραγματικότητα σπατάλη χρόνου…<br /><br />Η «Γλώσσα» του Ταντρισμού είναι μια γλώσσα συμβολική που θέλει να μας ανυψώσει, από το συγκεκριμένο, τα συνηθισμένα πράγματα, στο αφηρημένο και μεταφυσικό. Όταν η Παράδοση μιλά για την Ένωση της Πηγής (Σίβα) με την Ενέργεια (Σάκτι) χρησιμοποιεί ένα βαθύ εσωτερικό ερωτικό συμβολισμό. Κι η Μυστικιστική Ένωση, η Βίωση του Απολύτου περιγράφεται σαν «ιερή πράξη», σαν ερωτική ένωση. Όλα αυτά όμως δεν πρέπει να οδηγούν ούτε σε παρεξηγήσεις ούτε σε αυθαίρετους συσχετισμούς… Τουλάχιστον οι «Οπαδοί του Ορθόδοξου Ταντρισμού» γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα συμβολισμό…<br /><br />Αν και η τελετουργική ερωτική ένωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί, (από τους «Σαχαζίγυα»), για την πραγμάτωση της Ένωσης, της «Φώτισης», εν τούτοις, είναι μια δύσκολη τεχνική (μαϊθούνα) που δεν πρέπει να ταυτίζεται με την απλή ερωτική πράξη… καθώς υπάρχει πλήρης έκσταση, χωρίς σεξουαλική ολοκλήρωση… Εξάλλου μια τέτοια τελετουργική ένωση μόνο προσωρινά μας φέρνει στην Κατάσταση της Ένωσης, ενώ το ζητούμενο είναι να βιώνουμε συνεχώς Αυτή την Κατάσταση… Η Σταθεροποίηση σε Αυτή την Κατάσταση, καθιστά «άχρηστη» την τεχνική…geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-30749244908343539622024-03-17T11:00:00.026+02:002024-03-17T11:00:00.137+02:00Σαμκύα Γιόγκα - Ορθός Διαλογισμός και «Σαμγιάμα»<div class="separator" style="background-color: #010101; clear: both; color: #cccccc; font-family: "Trebuchet MS", Trebuchet, sans-serif; font-size: 17px; text-align: center;"><a href="https://www.trustgaia.com/wp-content/uploads/the7planesofexistence4.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: #009cc0; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="800" data-original-width="658" height="225" src="https://www.trustgaia.com/wp-content/uploads/the7planesofexistence4.jpg" style="border: none; position: relative;" width="185" /></a></div>Όταν οι άνθρωποι λένε «Διαλογισμός», «διαλογίζομαι», μπορεί να σημαίνει πάρα πολλά…<br /><br /><div>Μπορεί να σημαίνει μια Κατάσταση Ύπαρξης Τελειωμένη όπου Αντιλαμβανόμαστε την Πραγματικότητα… μπορεί να σημαίνει ένα Τρόπο Όρασης… ή απλά μια διαδικασία (που υποτίθεται ότι κάποια στιγμή ολοκληρώνεται σε ένα ανώτερο επίπεδο αντίληψης, ή κατάσταση ύπαρξης).</div><div><br />Τι είναι λοιπόν Ορθός Διαλογισμός; Και πως ξεχωρίζει από όλα αυτά που οι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι «Διαλογισμός»;<br /><br />Ο Ορθός Διαλογισμός είναι ταυτόχρονα η Πράξη κι η Ολοκλήρωση της Απόλυτης Κατάστασης, Στάσης Αντίληψης, Τρόπου Ζωής…<br /><br />Ας το εξηγήσουμε. Τελικά ποιος είναι ο Στόχος του Διαλογισμού; Δεν είναι η Απελευθέρωση από όλους τους περιορισμούς; Η Βίωση του Απεριόριστου; Η Ελευθερία;<br /><br />Όσο λοιπόν στον Διαλογισμό λειτουργούμε στο περιορισμένο και δεν το υπερβαίνουμε, δεν διαλογιζόμαστε… σκεπτόμαστε.<br /><br />Διαλογισμός υπάρχει ακριβώς όταν ξεπερνιούνται όλες οι περιοριστικές και περιορισμένες διαδικασίες, όλοι οι περιορισμοί…<br /><br />Άρα η Ορθή Εκτέλεση του Διαλογισμού (που είναι να ξεπεράσουμε τις περιοριστικές-περιορισμένες διαδικασίες) είναι ταυτόχρονα και Τέρμα του… είναι η Ολοκλήρωση, η Επίτευξη…<br /><br />Ορίζοντας τον Διαλογισμό με αυτόν τον τρόπο, όπου η Ορθή Πράξη είναι Ταυτόχρονα και Ολοκλήρωση… κατανοούμε ότι ο Ορθός Διαλογισμός είναι πέρασμα πέραν του χρόνου και κάθε διαδικασίας, δεν γίνεται μέσα στον χρόνο, δεν χρειάζεται χρόνο… όσο είμαστε σε χρόνο, σε διαδικασία, είμαστε στο επίπεδο της σκέψης…<br /><br />Ο Πανταζάλι το ορίζει στο Γιόγκα Σούτρα Ι,2 και Ι,18, και Ι,51, και αλλού… κι είναι το Σαμάντι χωρίς σπόρο, το Άχρονο Σαμάντι…<br /><br />Το άμεσο συμπέρασμα είναι ότι όλα αυτά (οι διαδικασίες) που οι άνθρωποι ονομάζουν «Διαλογισμό» δεν είναι Διαλογισμός (με το νόημα που αναλύσαμε πιο πάνω) είναι «Συγκέντρωση», Σαμγιάμα στην ορολογία του Πανταζάλι, (νταράνα, ντυάνα, σαμάντι, συγκέντωση, διαλογισμός, σαμάντι), που οδηγούν στον έλεγχο της εξωτερικής φύσης και στις «δυνάμεις»… Εδώ ανήκουν συγκεντρώσεις σε αντικείμενα, οραματισμοί, οπτικοί (ηχητικοί κλπ.)… ακόμα και η «αυτοπαρατήρηση» (που αποσύρεται στον εαυτό)… Όλα αυτά δεν είναι διαλογισμός αλλά Συγκέντρωση που έχει σαν όριο το σαμάντι με σπόρο, το εντός του χρόνου σαμάντι.<br /><br />Ο Πανταζάλι το ορίζει στο Γιόγκα Σούτρα Ι,17 κι αφιερώνει όλο το ΙΙΙ μέρος σε αυτό του είδους την Συγκέντρωση…<br /><br />Συνήθως οι άνθρωποι όταν μιλάνε για Διαλογισμό αναφέρονται στην Συγκέντρωση… Κι όλες οι δήθεν νέες θεωρίες κι απόψεις για τον Διαλογισμό στην πραγματικότητα έχουν πανάρχαια καταγωγή και πηγάζουν από τις διδασκαλίες του Πανταζάλι…<br /><br />Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο Διαλογισμός για να επιτευχθεί, για να ολοκληρωθεί απαιτεί μια «διανοητική εξέλιξη» κι όχι μια νοητική διαδικασία. Από το Τι της διαδικασίας πρέπει να Περάσουμε στο ΠΩΣ της υπέρβασης όλων των διαδικασιών, για να καταλήξουμε σε ΑΥΤΟΝ που Διαλογίζεται… Φυσικά, όλα αυτά ισχύουν εφόσον Στόχος μας είναι η Απελευθέρωση από τον κόσμο των φαινομένων.<br /><br />Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν Στόχο την Απελευθέρωση αλλά τον έλεγχο της φαινομενικής ύπαρξης. Ασφαλώς υπάρχει αυτή η δυνατότητα, θεμελιωμένη στις διδασκαλίες του Πανταζάλι κι αποδεδειγμένη εμπειρικά… και για αυτό γίνεται τόσος θόρυβος γύρω από τον Διαλογισμό (πιο σωστά το Σαμγιάμα)… Αλλά ένας τέτοιος στόχος μας κρατά μέσα στον κόσμο των φαινομένων…<br /><br />Τελικά είναι θέμα επιλογής. Η Ευθύνη είναι δική μας (του καθενός)… όπως και οι συνέπειες των επιλογών μας…</div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-5387098106977055552024-03-17T10:50:00.008+02:002024-03-17T10:50:00.129+02:00Ο Φρόιντ δεν ανακάλυψε την ψυχανάλυση<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiSl1aVg42WsYHKaeStj2OogJtVBmjJcBq6XHyqchpr8H5lMU9zL71C2Zmshb4W5VuDHKGN7hWpz-bV4iPtvJ9LzEOVfLK38j4bbvSg-0kImv1W6LliuTNh1fLJNDDrWyju97sieviJ8gFWUxD_5sX6ec5_zcY3Ijx-5TNwsaYle6hrVV_88HkLYtwXbS52" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="398" data-original-width="640" height="149" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiSl1aVg42WsYHKaeStj2OogJtVBmjJcBq6XHyqchpr8H5lMU9zL71C2Zmshb4W5VuDHKGN7hWpz-bV4iPtvJ9LzEOVfLK38j4bbvSg-0kImv1W6LliuTNh1fLJNDDrWyju97sieviJ8gFWUxD_5sX6ec5_zcY3Ijx-5TNwsaYle6hrVV_88HkLYtwXbS52=w240-h149" width="240" /></a></div>Επιτρέψτε μου εν πρώτοις να σας υπενθυμίσω ότι η ψυχοθεραπεία δεν είναι μια καινούργια θεραπευτική μέθοδος. Αντιθέτως, είναι η πιο παλιά θεραπεία που χρησιμοποίησε η ιατρική.<br /><br />Ο Φρόυντ δεν ανακάλυψε την ψυχανάλυση: δεν επινόησε ούτε τον όρο, παρότι κάτι τέτοιο επαναλαμβάνεται παντού, ούτε το αντικείμενο, το οποίο προϋπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων - και θα εξακολουθήσει να υπάρχει με νέα στολίδια. Ας ξεκινήσουμε με το αντικείμενο. Υποθέτω ότι η προϊστορική ιατρική υπάγεται σε ένα είδος σαμανισμού που προϋποθέτει την επίκληση ενός κόσμου άυλων πνευμάτων για την επιτυχία πας θεραπείας ή μαγγανείας με χαρακτηριστικές κινήσεις, εκφράσεις, ξόρκια. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι διάφορα αφεψήματα, εισπνοές καπνού, αλοιφές, φίλτρα, ροφήματα χρησιμοποιούνταν για θεραπευτικούς σκοπούς - και πρέπει να ήταν όντως ανακουφιστικά.<br /><br />Οι Αιγύπτιοι, η μεγάλη συμπάθεια του Φρόυντ, που γνώριζε πολύ καλά την ιατρική τους, εφάρμοζαν ένα είδος μαγείας μέσω της υποβολής, χρησιμοποιώντας μυθολογικούς υπαινιγμούς, λιτανείες, τεχνάσματα, εσωτεριστικές εκφράσεις, μαντζούνια και φυλαχτά, ιεροτελεστίες και ένα ολόκληρο οπλοστάσιο που μπορούσε να θεραπεύσει μέσω του λόγου και της ενίσχυσής του με κάποια συγκεκριμένα παρασκευάσματα που διέθεταν φαρμακευτικές δυνάμεις. Αυτή η προεπιστημονική αιγυπτιακή ιατρική ανακούφισε πολλούς ασθενείς του Αρχαίου Βασιλείου έως την εποχή της Κοπτικής Εκκλησίας. Μάρτυρας η αρχαιολογία, που έφερε στο φως πολλές αναμνηστικές στήλες με χαραγμένες ευχαριστίες...<br /><br />Όλοι γνωρίζουν ότι κατά την Ελληνιστική Περίοδο η ελληνική ιατρική είχε ιδιαίτερες σχέσεις με το θέατρο γενικά, και με την τραγωδία ειδικότερα: οι αρρώστιες της "ψυχής γιατρεύονταν στα θέατρα, όπου οι θεραπευτές, αφού προηγουμένως εισέπρατταν την αμοιβή τους. κατέφευγαν στην τεχνική της υποβολής, σε τελετουργικά δρώμενα, με τραγούδια, χορούς πάνω σε δέρματα ζώων, τελετουργικές πλύσεις. λόγια ξόρκια επίκληση μαγικών δυνάμεων, ολονυχτίες στο ιερό, χειροθεσίες και φυσικά θεραπείες, όπως μαρτυρούν τα τάματα που που έφεραν στο φως οι αρχαιολογικές αναγραφές - ο Διογένης έλεγε πονηρά ότι τάματα αυτά θα ήταν περισσότερα αν τα προσέφεραν οι ασθενείς σε πτώση αποτυχίας...<br /><br />Συνήθως η κυρίαρχη ιστοριογραφία, και πρώτος ο Φρόυντ, αποσιωπά την περίπτωση του Αντιφώντα από την Αθήνα, που φαίνεται ότι είχε ανακαλύψει την ψυχανάλυση με τη σύγχρονη έννοια του όρου! Δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα γι’ αυτόν, εκτός του ότι εντάσσεται από την κυρίαρχη -αρχή ιστοριογραφία στην πολύ χρήσιμη κατηγορία των σοφιστών και ότι δίνει απλόχερα τις συμβουλές του ως αναλυτής στην κορινθιακή αγορά του 5ου αιώνα πριν την κοινή εποχή. Τι γνωρίζουμε γι’ αυτόν; Δίδασκε πως η ψυχή κυβερνά το σώμα, χωρίς ωστόσο να κηρύττει την ασυνέχεια ανάμεσα στις δύο διαστάσεις· καυχιόταν ότι, επί πληρωμή, μπορούσε να ερμηνεύσει τα όνειρα βάσει των ενδοκοσμικών αιτιοτήτων ότι είναι δημιουργός ενός συγγράμματος που δεν διασώθηκε με τίτλο: Η τέχνη να αποφεύγεις τη θλίψη.<br /><br />Γνωρίζουμε επίσης από τη μαρτυρία του Ψευδο-Πλουτάρχου ότι είχε επινοήσει ένα είδος λογοθεραπείας·. «Στην Κόρινθο, κοντά στην αγορά διέθετε ένα χώρο με μια επιγραφή όπου αναγραφόταν ότι ήταν ικανός να διαχειριστεί τον ψυχικό πόνο μέσω του λόγου- ερευνούσε τις αιτίες της θλίψης και παρηγορούσε τους αρρώστους». Ο ίδιος συγγραφέας αναφέρει ότι διακήρυττε τις θεωρίες του σε δημόσιες συγκεντρώσεις. Ένας άλλος σοφιστής, ο Γοργίας, διακήρυττε επίσης ότι μπορούσε να ανακουφίσει και να θεραπεύσει μέσω του λόγου - ο λιτός και απλός ορισμός του Φρόυντ για την επιστήμη του στο Ζήτημα της ανάλυσης από μη γιατρούς<br /><br />Ο χριστιανισμός εξύμνησε επίσης αυτή τη μαγική σκέψη και η χριστιανική ιατρική της απομάγευσης έχει τον ίδιο σκοπό: τη δυνατότητα να απαλύνει τον πόνο χωρίς άλλο φάρμακο εκτός από τον παρηγορητικό λόγο, τις κωδικοποιημένες κινήσεις, τις θεραπευτικές ιεροτελεστίες, τηρώντας ένα τελετουργικό μυσταγωγίας βήμα προς βήμα και ένα συγκεκριμένο και αυστηρό τυπικό, μέσω ενός ιερέα που έχει μυηθεί από την ιεραρχία στα μυστικά του εξορκισμού, κάτι που ίσχυε για πολύ καιρό στο χώρο του καθολικισμού. Εξάλλου κάθε επισκοπή διαθέτει ακόμα και σήμερα τον εξορκιστή ιερέα της...<br /><br />Η λίστα με τις μορφές της λεγάμενης παραδοσιακής ιατρικής, οι οποίες, από τις απαρχές του σαμανικού κόσμου μέχρι τον μεταβιομηχανικό 21ο αιώνα μας, καταδεικνύουν την πίστη σε θεραπευτές, μάγους, μαγγανευτές, υπνωτιστές, γητευτές, αφορά σε όλες τις ηπείρους. Η μαγική σκέψη παίρνει τη μορφή, αλλά τη μορφή και μόνο, της επιστήμης της κάθε εποχής, παρόλο που υπόκειται στα απέραντα βάθη του ανορθολογικού, αν όχι του παραλόγου, πιστεύοντας πως ο σαμάνος μπορεί να εξαλείψει το κακό με τις μαγικές δυνάμεις του που υπερβαίνουν την επιστήμη.<br /><br />Η ύπνωση υπήρξε μία από αυτές τις παρεπιστημονικές μορφές, όπως και η δεξαμενή του Μέσμερ ή το ντιβάνι του Μπρόυερ, που έμελλε να γίνει το ντιβάνι του Φρόυντ. Και δεν είναι περίεργο ότι η ψυχανάλυση γεννιέται στα ίδια μαγικά νερά ενός 19ου αιώνα που βλέπει την άνθηση της ομοιοπαθητικής, ανακάλυψη του Σάμουελ Χάνεμαν, μια μορφή της λεγάμενης ήπιας ιατρικής που παρουσιάζεται ως επιστήμη από κάποιους οι οποίοι πιστεύουν ότι, παρά την απουσία μορίων χημικής ουσίας στο φάρμακο, τα οποία σταδιακά χάνονται μέσω της διαδικασίας των αραιώσεων βάσει της αρχής της ομοιοπαθητικής, αυτή η αδρανής ουσία ανακουφίζει και θεραπεύει... Και εδώ έχουμε το φαινόμενο πλασέμπο.<br /><br />Μου αρέσει η ζωγραφική του Ιερώνυμου Μπος, που ανθίσταται σε οποιαδήποτε ανάλυση. Απεικονίζει περίεργους παραδείσους και μυστήριες κολάσεις που πιθανότατα απορρέουν από μια σκοτεινή χιλιαστική αίρεση που κρατήθηκε στη σιωπή, μια σιωπή που καταδικάζει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του στην αινιγματικότητα. Υπάρχουν όμως δύο ελαιογραφίες αυτού του αριστουργηματικού δημιουργού που εκφράζουν, στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα, όλη την επερχόμενη αλήθεια της ψυχανάλυσης: Η εγχείρηση για την πέτρα (Η θεραπεία της τρέλας) και Ο ταχυδακτυλουργός<br /><br />Το θέμα του πρώτου έργου δεν είναι πρωτότυπο, απαντάται συχνά στις γκραβούρες και τους πίνακες της φλαμανδικής σχολής της εποχής εκείνης. Υπήρχε η πεποίθηση ότι αιτία της τρέλας ήταν η παρουσία στον εγκέφαλο ενός ξένου σώματος από το οποίο ο άρρωστος έπρεπε να απαλλαγεί προκειμένου να ξαναβρεί την υγεία του - ένας άνθρωπος που απεικονίζεται ως χειρουργός αφαιρεί αυτό το πράγμα, μια πέτρα τις περισσότερες φορές, σκυμμένος πάνω από το κρανίο ενός ασθενούς που έχει τις αισθήσεις του, παρουσία κοινού και, στην προκειμένη περίπτωση, ενός ιερέα και μιας μοναχής με ένα βιβλίο στο κεφάλι! Υποθέτουμε ότι ο χειρουργός, με το καπέλο-χωνί των τρελών, θα βγάλει επιδέξια την πέτρα από την τσέπη του και θα τη δείξει στον ζαλισμένο ασθενή με την ανοιχτή τομή στο τριχωτό της κεφαλής. Εκείνος, αποβλακωμένος, θα συσχετίσει τη ματωμένη γάζα, τη χειρουργική επέμβαση, την πέτρα που του δείχνουν και ξαφνικά θα γιατρευτεί - έχοντας στο μεταξύ πληρώσει τον τσαρλατάνο... Εδώ ο Μπος ζωγραφίζει το φαινόμενο πλασέμπο.<br /><br />Προφανώς, πρόκειται για την ίδια πέτρα που βλέπουμε ανάμεσα στον αντίχειρα και το δείκτη του ταχυδακτυλουργού που προτείνει ένα παιχνίδι, κάτι σαν τον παπά, στο οποίο, όπως μαρτυρούν τα κυπελλάκια πάνω στο τραπέζι, θα εξαφανίσει και θα επανεμφανίσει την πέτρα όπου και όποτε θέλει αυτός, έχοντας φροντίσει προηγουμένως να μαζέψει τα χρήματα των στοιχημάτων από τα οποία ζει - ας σημειώσουμε ότι ο εξαπατηθείς θα πέσει δύο φορές θύμα κλοπής: μία από τον παπατζή που τσεπώνει τα λεφτά του στοιχήματος και μία από τον αβανταδόρο, έναν πιθανό συνένοχο που εκμεταλλεύεται την παραζάλη του θύματος μπροστά στον μικροαπατεώνα.<br /><br />Το φαινόμενο πλασέμπο είναι το απόγειο της προεπιστημονικής ιατρικής: δίνει επιστημονικό κύρος, λόγω της σκηνοθεσίας, σε μια πρακτική η οποία έγκειται στην υποβολή μέσω του λόγου, τα ξόρκια, τη μαγεία, τη θεραπευτική δύναμη του λόγου, των κινήσεων, της ιεροτελεστίας. Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι ο ασθενής του γιατρού με το καπέλο-χωνί -ο Μπος δεν κρύβει τη θέση του- πιστεύει στη δύναμη της πράξης, που του φαίνεται καθ’ όλα επιστημονική. Ο τσαρλατάνος καταφεύγει σε τεχνικές, λέξεις, βαρύγδουπες δηλώσεις, σε διάφορα μικροαντικείμενα της επιστήμης, εδώ το μεταλλικό εργαλείο εξαγωγής ως παρωδία του πραγματικού χειρουργικού εργαλείου. Ο ασθενής θα πληρώσει για να γιατρευτεί, ο κομπογιαννίτης θα ισχυριστεί ότι ήταν σε θέση να τον γιατρέψει, πως έκανε ό,τι χρειαζόταν και τον γιάτρεψε- ο πελάτης, κατευχαριστημένος, θα διαλαλήσει παντού ότι γιατρεύτηκε. Πρέπει να συμπεράνουμε ότι ο ταχυδακτυλουργός έχει πραγματικές δυνάμεις; Όχι βέβαια. Αρκεί η πίστη του ασθενούς: αυτή η θεραπευτική μέσω της ψυχοσωματικής αυτοθεραπείας έχει μεγάλη επιτυχία.<br /><br />Για την κατανόηση της λογικής αυτής της μαγικής σκέψης είναι πολύ χρήσιμο να σταθούμε για λίγο στον Μαρσέλ Μως. Διότι ο Φρόυντ γνωρίζει τις αναλύσεις αυτές και, είτε πρόκειται για κρυπτομνησία είτε όχι, πολλές δομικές στιγμές της ψυχανάλυσης θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό τα επίπεδα της μαγείας που προτείνει ο Γάλλος ανθρωπολόγος. Ας θυμηθούμε ότι στο Τοτέμ και ταμπού ο Φρόυντ αναφέρεται στο Σχεδίασμα μιας γενικής θεωρίας για τη μαγεία. Τι λέει ο Μως; Ότι μάγος είναι το άτομο που εκτελεί μαγικές πράξεις... Ασφαλώς... Τι μπορεί όμως να θεωρηθεί μαγικό; Κάτι που εκλαμβάνεται ως μαγικό από έναν τρίτο... Και, ακόμα, ότι ο μάγος καταφεύγει σε εντυπωσιασμούς, σε γενεσιουργός πράξεις. Επαναδιατυπώνοντας με τους όρους του γλωσσολόγου Ωσάν: μάγος είναι ο άνθρωπος του επιτελεστικού. Πράττει μέσω του λόγου, δημιουργεί έναν κόσμο με τις λέξεις, παράγει αυτό που λέει. «Αρχικά η λέξη ήταν μαγεία, μια μαγική πράξη, και έχει διατηρήσει μεγάλο μέρος από την παλιά της δύναμη» ] τι διαφέρει ο ψυχαναλυτής, όταν πουλά τη σιωπή του ως κοσμηματοθήκη για ένα λόγο που, όσο πιο σπάνιος είναι, τόσο μεγαλύτερη δύναμη έχει;<br /><br />Πώς γίνεται κανείς μάγος; Ο Μως απαντά: μέσω της αποκάλυψης, του χρίσματος ή της παράδοσης: αποκάλυψη του οιδιπόδειου συμπλέγματος, της πρωτόγονης ορδής, της θανάτωσης του πατέρα, του τελετουργικού κανιβαλικού συμποσίου, ανακαλύψεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω της αυτοανάλυσης με σκοπό να φωτίσουν τα μυστήρια της ψυχής από καταβολής κόσμου· χρίσμα από τον ίδιο τον δάσκαλο, ο οποίος χρίει τον εαυτό του βάσει της καθαρής λογικής της χρίσης του οπαδού από τον δάσκαλο· παράδοση του πατέρα Ζίγκμουντ, ο οποίος μυεί την κόρη του Αννα, η οποία μυεί τη δασκάλα της Ντόροθυ, η οποία μυεί τους μαθητές της, και αυτό ad libitum...<br /><br />Οι πράξεις του μάγου είναι ιεροτελεστικές και προϋποθέτουν την τήρηση επιμέρους κανόνων: ένα καθορισμένο εβδομαδιαίο πρόγραμμα, τακτικές συνεδρίες, τους όρους πληρωμής, το τελετουργικό του ιατρείου, τη λογική του ντιβανιού, τη σιωπή του ψυχαναλυτή και τον ακατάσχετο λόγο του ασθενούς, την απόφαση της σύνθεσης που πραγματοποιεί ο ψυχαναλυτής όταν αποφασίσει, σαν να επρόκειτο για μια τελετουργία, την έξοδο από τη μαγική περιπέτεια. Και, κυρίως, ο Μως διασαφηνίζει ότι για να υπάρξει μαγεία «απαιτείται μια ορισμένη διανοητική προδιάθεση· χρειάζεται πίστη» ... Ο Φρόυντ δεν λέει κάτι διαφορετικό όταν μιλά στο Ζήτημα της ανάλυσης από μη γιατρούς για την απαραίτητη «πίστη στον αναλυτή» προκειμένου να ευοδωθεί η αναλυτική διαδικασία.<br /><br />Η μαγική αιτιότητα καταδεικνύει ότι βρισκόμαστε σε ένα πρωτόγονο, προεπιστημονικό επίπεδο. Διαβάζουμε στο Σχεδίασμα μιας γενικής θεωρίας για τη μαγεία: «Η μαγεία λειτουργεί ως επιστήμη και παίρνει τη θέση των μελλοντικών επιστημών». Οι μάγοι «αντιλαμβάνονται αυθόρμητα τη δύναμη των λέξεων ή των συμβόλων» . Πράγματι, ο Φρόυντ υπήρξε μεγάλος δάσκαλος των μαγικών αιτιοτήτων και βασιλιάς των συμβολικών αντιστοιχιών: Η ερμηνεία των ονείρων είναι γεμάτη παραδείγματα όπου η αντίληψη ενός πράγματος δεν συμπίπτει με την αντίληψη αυτού του πράγματος αλλά ενός άλλον, το οποίο ορίζεται βάσει της φροϋδικής ερμηνευτικής ιδιοτροπίας: καπέλο = πέος, κλειδαριά = κόλπος, αλωπεκία = αδυναμία, δόντι που πέφτει = αυνανισμός, λύκος = πρόβατο κ.λπ.<br /><br />Τέλος, ο Μαρσέλ Μως δηλώνει: «Η μαγεία, όπως και η θρησκεία, είναι μονολιθική, είτε την πιστεύουμε είτε όχι» [85]. Γι’ αυτό και ο Φρόυντ δεν ομολόγησε ποτέ την αποτυχία μιας θεραπείας, ακόμα και στις πιο καταφανείς περιπτώσεις, διότι και με μία μόνο αποτυχία καταρρέει όλο το οικοδόμημα. Η περίπτωση της Άννας Ο., η οποία παρουσιάστηκε ψευδώς ως επιτυχημένη, αποτέλεσε το ιδρυτικό αρχέτυπο της ψυχαναλυτικής επιστήμης. Αφού η περίπτωση αυτή αποτελεί αποδεδειγμένα μια μυθοποιία, τότε όλος ο φροϋδισμός είναι μυθοπλασία - εξ ου και το μέλημα των αγιογράφων να σκεπάσουν την ιστορική αλήθεια και να αφήσουν το θρύλο να θριαμβεύσει.<br /><br />Πηγαίνει κανείς στον μάγο όπως επισκέπτεται τον ψυχαναλυτή: γιατί τον πιστεύει- πιστεύει σ’ αυτόν επειδή διαβεβαιώνει παντού, δηλώνει δημόσια, σε συνέδρια, σε άρθρα, στον τύπο, στα βιβλία, ότι θεραπεύει με το ντιβάνι και ότι έχει πάντα επιτυχία- τον πιστεύουμε, αφού και οι οπαδοί του διακηρύσσουν τις υποτιθέμενες επιτυχίες του- δεν αμφιβάλλουμε για τις δυνάμεις του, εφόσον εκθέτει λεπτομερώς σε βιβλία, τις Πέντε ψυχαναλύσεις για παράδειγμα, ότι θεράπευσε τα συμπτώματα της υστερίας στην περίπτωση της Ντόρας, αν όχι της Άννας Ο., η οποία επίσης υπέφερε από αυτή την παθολογία που κάλυπτε μεγάλη γκάμα ασθενειών του 19ου αιώνα, τη φοβία του Μικρού Χανς, την ιδεοληπτική νεύρωση του Ανθρώπου με τα ποντίκια, την παιδική νεύρωση του Σεργκέι Πανκέγιεφ με την προσωνυμία ο Άνθρωπος με τους λύκους.<br /><br />Και αν κάτι δεν πάει καλά; Έτσι κι αλλιώς λειτουργεί μια χαρά. Διότι «η μαγεία έχει τέτοια επιβολή ώστε εξαρχής μια αντίθετη εμπειρία δεν κλονίζει την πίστη», γράφει ο Μως. Εάν η ανάλυση δεν πάει καλά, δεν έχει αποτελέσματα, και, επομένως, δεν αμφισβητείται η αρχή: η ψυχανάλυση θεραπεύει· αν φαίνεται ότι δεν πέτυχε, είναι γιατί δεν το θέλησε ο ασθενής, λόγω της ασυνείδητης επιθυμίας να παραμείνει άρρωστος, λόγω του «οφέλους της ασθένειας» σύμφωνα με τη φροϋδική θεωρία, λόγω της «αντίστασης» του ασθενούς, εξαιτίας της ανάμιξης των συγγενών οι οποίοι παρακωλύουν την επιτυχή έκβαση της θεραπείας.<br /><br />Κάθε αποτυχία της ψυχανάλυσης δείχνει την επιτυχία της, αφού η αποτυχία αυτή ερμηνεύεται βάσει της ψυχαναλυτικής λογικής που έχει λύσεις για όλα, εκτός από τη θεραπεία με το ντιβάνι...<br /><br />Ο Μως εξηγεί ότι η αποτυχία της μαγείας οφείλεται πάντα στην α-ντι-μαγεία που επικυρώνει τη θέση της μαγείας: δεν έχουμε λοιπόν εδώ έναν παρόμοιο διανοητικό μηχανισμό; Διαβάζουμε: η μαγεία «ξεφεύγει από οποιονδήποτε έλεγχο. Ακόμα και τα ατυχή γεγονότα καταλήγουν υπέρ της, καθώς οφείλονται πάντα στην επίδραση μιας αντιμαγείας, σε διαδικαστικά λάθη ή στην παράβλεψη βασικών κανόνων. Έτσι ώστε τα αποτυχημένα μάγια προσδίδουν μεγαλύτερο κύρος στον μάγο, αφού είναι πλέον απαραίτητος για να εξουδετερώσει την επίδραση μιας τρομερής δύναμης που έχει στραφεί εναντίον του δυστυχούς που την απελευθέρωσε απερίσκεπτα».<br /><br />Παραδείγματος χάριν, ο Φρόυντ διατείνεται ότι θεράπευσε τον Άνθρωπο με τους λύκους. Τι κι αν ο πελάτης έχει την αίσθηση ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι; Ο ψυχαναλυτής δηλώνει ότι ορθώς έπραξε, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία επ’ αυτού, πράγματι θεράπευσε οριστικά αυτό που έπρεπε να θεραπεύσει. Αλλά, υπάρχει ένα αλλά, αυτό που εμφανίζεται είναι μια άλλη παθολογία, την οποία ο Φρόυντ ορίζει ως «υπόλοιπο της μεταβίβασης». Επομένως, ο υπαίτιος δεν είναι προφανώς ο ψυχαναλυτής, ούτε η ψυχανάλυση, αλλά ο ασθενής, που δεν επένδυσε αρκετά στην αναλυτική διαδικασία. Ούτε η μαγεία γενικά, ούτε ο μάγος ειδικότερα, αλλά ο πελάτης, αυτός φταίει...<br /><br />Τέλος, ο Μως διευκρινίζει ότι, όταν ο μάγος ισχυρίζεται πως βγάζει τις πέτρες του κακού στη διάρκεια μιας τελετουργικής επέμβασης, ξέρει καλά ότι βγάζει τις πέτρες από την τσέπη του... Εντούτοις αυτός ο μάγος θα αναζητήσει τη βοήθεια του συναδέλφου του όταν και ο ίδιος θελήσει να απαλλαγεί και να γιατρευτεί από ένα κακό! Ο λόγος; Τα μαγικά φαινόμενα ενέχουν μια διαρκή «αυταπάτη»... Έτσι, η Έμμα Έκσταϊν, παραμορφωμένη από το δίδυμο Φλις/Φρόυντ, γνωρίζοντας τα καθέκαστα των αποτυχημένων επεμβάσεων (εξαιτίας της μετεγχειρητικής μόλυνσης από ένα κομμάτι γάζας που ξέχασε ο Φλις μέσα στη μύτη της...), θα καταφύγει εκ νέου στην ψυχανάλυση και θα γίνει και η ίδια ψυχαναλύτρια...<br /><br />Ο μάγος εξαπατά τον εαυτό του όπως ο ηθοποιός που παίζει το ρόλο του Δον Ζουάν στη σκηνή του θεάτρου πιστεύοντας ότι είναι ο Δον Ζουάν και στα παρασκήνια, αλλά και στην υπόλοιπη ζωή του... Ο μάγος υποκρίνεται, το είδαμε αυτό. Αλλά για ποιους λόγους; Ο Μως γράφει: «Η προσποίηση του μάγου δεν είναι δυνατή παρά μόνο χάρη στην ευπιστία του κοινού». Γιατί ευπιστία; Επειδή ο ευαίσθητος άνθρωπος προτιμά μια ψεύτικη απάντηση σε ένα αληθινό ερώτημα, ένα ανακουφιστικό ψέμα για μια αλήθεια που τον αναστατώνει, έναν παρηγορητικό μύθο για μια ανησυχητική πραγματικότητα, διακατέχεται από άγχος, και οτιδήποτε ανακουφίζει αυτό το άγχος τον καθησυχάζει. Ακόμα και τα λόγια ενός μάγου...<br /><br />Ο Φρόυντ εγγράφει την ψυχανάλυση στη μεγάλη γενιά της μαγικής θεραπείας και της τελετουργικής ίασης, κατάγεται απευθείας από τον σαμάνο των προϊστορικών χρόνων. Η θαυματουργία του είναι τόσο παλιά όσο και ο κόσμος· παρουσιάζεται όμως με νέα μορφή, η οποία απορρέει από τις επιστημονικές αντιλήψεις του καιρού του, τα δεδομένα της τότε ψυχιατρικής, τις ανακαλύψεις της ανατομίας και της φυσιολογίας της εποχής του, τα βιογραφικά στοιχεία του ατόμου, την ένταξή του σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό και γεωγραφικό πλαίσιο: η ψυχανάλυση του Φρόυντ ενσαρκώνει τον βιεννέζικο σαμανισμό της εποχής της αυτοκράτειρας Σίσσυ και του Λουδοβίκου Β' της Βαυαρίας.<br /><br />Ο Φρόυντ δεν ανακάλυψε λοιπόν την ψυχανάλυση, αλλά ούτε και τον όρο ψυχανάλυση. Η ιστορία αυτή δεν είναι και τόσο γνωστή... Πράγματι, τα λεξικά και οι εγκυκλοπαίδειες προβάλλουν τη θέση ότι ο Φρόυντ ανακάλυψε τον όρο ψυχανάλυση ταυτόχρονα με το αντικείμενο, λες και ο Βιεννέζος γιατρός δεν εντάσσεται σε ένα ιστορικό πλαίσιο από το οποίο δέχτηκε πολλές επιρροές, προτού επιφέρει ένα φιλοσοφικό πραξικόπημα χάρη στο οποίο το όνομά του συνδέθηκε οριστικά με την επιστήμη που υποτίθεται ότι ανακάλυψε ως μοναχικός πρωτοπόρος.<br /><br />Και πραγματικά, ο όρος εμφανίζεται αρχικά στα κείμενά του όχι ως ψυχανάλυση αλλά ως ψυχοανάλυση. Με τη διατύπωση αυτήν απαντάται για πρώτη φορά στην Κληρονομικότητα και αιτιολογία των νευρώσεων, άρθρο που δημοσιεύτηκε στα γαλλικά στην Επιθεώρηση νευρολογίας στις 30 Μαρτίου 1896. Στο άρθρο αυτό ο Φρόυντ μιλά για μια θεραπευτική μέθοδο με την οποία εντοπίζεται το σεξουαλικό τραύμα που προκάλεσε τη νεύρωση. Ο Φρόυντ αποδίδει την πατρότητα του όρου ψυχοανάλυση στον... Γιόζεφ Μπρόυερ, σύμφωνα με τον οποίο πρόκειται για μια νέα μέθοδο ψυχολογικής ανάλυσης πιο αποτελεσματική από τις άλλες - για παράδειγμα, από τη μέθοδο του Ζανέ για την προσέγγιση στο ασυνείδητο του ασθενούς!<br /><br />Το 1910 ο Φρόυντ συνεχίζει να αποδίδει τιμές. Στο Για την ψυχανάλυση αναφέρει ξεκάθαρα: «Αν κάποιος αξίζει τον τίτλο του ιδρυτή της ψυχανάλυσης, αυτός δεν είμαι εγώ. Δεν συμμετείχα στο ξεκίνημά της.<br /><br />Ήμουν φοιτητής και είχα το μυαλό μου στις πτυχιακές εξετάσεις, όταν ένας άλλος Βιεννέζος γιατρός, ο δρ. Γιόζεφ Μπρόυερ, εφάρμοσε για πρώτη φορά αυτή τη μέθοδο σε μια νεαρή υστερική ασθενή» Ο ίδιος ο Φρόυντ γράφει και δημοσιεύει αυτή την πληροφορία το 1910, σε ηλικία πενήντα τεσσάρων ετών: δεν ανακάλυψε την ψυχανάλυση, η καταξίωση ανήκει στον Γιόζεφ Μπρόυερ: «Η επιτυχία των θεραπειών μου οφείλεται στη χρησιμοποίηση μιας νέας μεθόδου ψυχανάλυσης που βασίζεται στις έρευνες του Γ. Μπρόυερ» .<br /><br />Εξάλλου την εποχή εκείνη, και για τους πάντες, συμπεριλαμβανομένου του Ζίγκμουντ Φρόυντ, η ψυχανάλυση θεωρείται σαφέστατα ανακάλυψη του Γιόζεφ Μπρόυερ. Έτσι, ο Λούντβιχ Φρανκ δημοσιεύει το 1910 ένα βιβλίο με τον τίτλο Η ψυχανάλυση, στο οποίο ασκεί κριτική εναντίον του Φρόυντ γιατί εφαρμόζει με τον δικό του τρόπο την πραγματική ψυχανάλυση, δηλαδή τη μέθοδο του Μπρόυερ. Διευκρινίζουμε ότι ήδη από την εποχή εκείνη ο Ελβετός ψυχίατρος επέκρινε τον Φρόυντ για τον παν-σεξουαλισμό του, μια κριτική που έμελλε να έχει συνέχεια στην ιστορία της ψυχανάλυσης. Ο Φρόυντ δεν εκτίμησε καθόλου το βιβλίο...<br /><br />Αυτοί που γράφουν τη λέξη ψυχανάλυση και όχι ψυχοανάλυση -όπως ο Λούντβιχ Φρανκ, αλλά και ο Ντουμένγκ Μπετσόλα ή ο Ωγκύστ Φορέλ, για παράδειγμα- ειρωνεύονται κατά κάποιον τρόπο τον Φρόυντ για τη βαρβαρότητά του, παρατηρώντας ότι, βάσει της λογικής της παραγωγής νέων λέξεων με ελληνικές ρίζες, ο όρος δεν μπορεί να είναι ψυχο-ανάλυση αλλά ψυχανάλυση. Το 1919 ο Ωγκύστ Φορέλ, ένας Ελβετός γιατρός που εφαρμόζει την ύπνωση ως θεραπευτική μέθοδο, διευκρινίζει στον Υπνωτισμό: «Γράφω ψυχανάλυση όπως ο Μπετσόλα, ο Φρανκ και ο Όυγκεν Μπλόυλερ, και όχι ψυχοανάλυση, όπως ο Φρόυντ, λόγω της ορθής παραγωγής και της ευφωνίας της λέξης. Για το ίδιο θέμα ο Μπετσόλα κάνει την εύστοχη παρατήρηση ότι γράφουμε ψυχιατρική και όχι ψυχοϊατρική»... Ο Φρόυντ έχει ήδη υποπέσει σε σφάλμα με τον όρο ναρκισσισμός, τον οποίο αρχικά ανέφερε ως Narzissmus, σαν να λέμε ναρκισμός .<br /><br />Καθώς έρχεται η επιτυχία, ο Φρόυντ επιδιώκει όλο και περισσότερο την αρχηγία του ευρωπαϊκού ψυχαναλυτικού κινήματος, του οποίου δεν ηγείτο την εποχή εκείνη, ήταν απλό μέλος. Η κατασκευή του φροϋδικού οπλοστασίου για την κατάκτηση της εξουσίας και την εξασφάλιση της ηγεμονίας της διδασκαλίας του αρχίζει με την ενεργοποίηση ενός εξαιρετικά πολύπλοκου μηχανισμού διαπλοκής, δικτύωσης, με πιστούς συνεργάτες, τυφλούς οπαδούς, εκδοτικούς οίκους, ορθόδοξες δημοσιεύσεις, και στη συνέχεια με την εκκαθάριση και τη δίωξη οποιουδήποτε θα μπορούσε να υποστηρίξει μια πολλαπλή ψυχανάλυση και μια διαφοροποίηση των μεθόδων για την ανακούφιση του ψυχικού πόνου: ο Άντλερ και ο Γιουνγκ, οι πιο γνωστές περιπτώσεις αποπομπής, εγκαινιάζουν την εδραίωση της ψυχανάλυσης στον ευρωπαϊκό και μετά από λίγο στον διεθνή χώρο.<br /><br />Έτσι, ο Φρόυντ αποφασίζει να εδραιώσει την παντοδυναμία του ως προς τον όρο και το αντικείμενο. Αλλαγή πορείας: μπορεί το 1910 να παραδέχεται ότι ο Μπρόυερ είναι ο ιδρυτής της ψυχανάλυσης, αλλά το 1914, με τη δημοσίευση της Συμβολής στην ιστορία του ψυχαναλυτικού κινήματος, βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες τα πράγματα έχουν αλλάξει, πρόκειται για την κατάκτηση του Νέου Κόσμου, και άρα του κόσμου. Το κείμενο, επεξεργασμένο, έχει γραφτεί υπό την επίδραση της διαφωνίας του με τον Άντλερ και τον Γιουνγκ. Στο εξής παύει η απότιση χρέους τιμής στον εισηγητή της ψυχανάλυσης, τον Γιόζεφ Μπρόυερ, ο Φρόυντ αποφασίζει ενώπιον της ιστορίας και χάριν της ιστορίας ότι είναι ο μοναδικός ιδρυτής: «Η ψυχανάλυση είναι δικό μου δημιούργημα, μόνος μου ασχολήθηκα επί δέκα έτη με αυτή, και όλη η δυσαρέσκεια που προκάλεσε τότε αυτή η καινοτομία εκδηλώθηκε προς το άτομό μου με τη μορφή κριτικής. Έχω τη δικαιοδοσία [sic] να υποστηρίξω την άποψη ότι ακόμα και σήμερα, που δεν είμαι πλέον ο μοναδικός ψυχαναλυτής, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει καλύτερα από εμένα [sic] τι είναι η ψυχανάλυση, σε τι διαφέρει από άλλες μεθόδους εξερεύνησης της ψυχικής ζωής και τι πρέπει να φέρει το όνομά της ή τι πρέπει να ονομάζεται διαφορετικά» ,<br /><br />Έτσι λοιπόν ο Φρόυντ αυτοανακηρύσσεται επινοητής, δημιουργός, δάσκαλος, εφευρέτης, πρωτουργός, κυρίαρχος της ψυχανάλυσης. Και ο Μπρόυερ, στον οποίο ανήκε η καταξίωση στο Για την ψυχανάλυση το 1910; Πάνε αυτά, περάσανε... Ο Μπρόυερ γίνεται ένας απλός πρόδρομος με ασήμαντο ρόλο, που προσπέρασε την ανακάλυψη, αφού δεν είχε το θάρρος να δεχτεί τον πρωταρχικό ρόλο της σεξουαλικότητας στην αιτιολογία των νευρώσεων. Ενώ εκείνος, ο Φρόυντ, είχε το θάρρος, την τόλμη, τη δύναμη του πνεύματος, την ανδρεία ενός κονκισταδόρ: αυτός μόνο τόλμησε, άρα σ’ αυτόν και μόνο αξίζει ο τίτλος.<br /><br />Η Συμβολή λειτουργεί σαν ένα πραγματικό πραξικόπημα: ο Φρόυντ εξηγεί ότι η ψυχανάλυση είναι η μοναχική και ιδιοφυής δημιουργία του· ότι η αυτοανάλυση αρκεί για να γίνει κάποιος αναλυτής - αυτή είναι και η δική του περίπτωση· ότι η αναγνώριση της θεωρίας της μεταβίβασης και της αντίστασης αρκεί για να αυτοανακηρυχθεί κάποιος αναλυτής -κάτι που εκ των πραγμάτων αποκλείει οριστικά ως ιδρυτή τον Μπρόυερ ότι η άρνηση της ψυχανάλυσης δείχνει με βεβαιότητα την αναγκαιότητα μιας θεραπείας στο ντιβάνι- ότι στο εξής οποιοσδήποτε αρνείται το ψροϋδισμό είναι άρρωστος και χρήζει θεραπείας· ότι ο αντισημιτισμός μπορεί να ερμηνεύσει την άρνηση για την ψυχανάλυση - ένα επιχείρημα που θα αποδειχτεί πολύ χρήσιμο.<br /><br />Στη συνέχεια εκθέτει λεπτομερώς το πολεμικό του σχέδιο για την κατάκτηση του κόσμου: συσπείρωση ορισμένων φίλων από το 1902 με σκοπό να μάθουν και να διαδώσουν την ψυχανάλυση· ίδρυση της Ψυχολογικής Εταιρείας της Τετάρτης· επέκταση του στενού κύκλου· προσχώρηση, από το 1907, του Γιουνγκ, ο οποίος μετατοπίζει το κέντρο βάρους από τη Βιέννη στη Ζυρίχη, αλλά επίσης και ενός κύκλου καλλιτεχνών, ιατρών και άλλων ατόμων με γνώσεις σε θέματα διανοητικής υγείας· ο Γιουνγκ εξασφαλίζει, γράφει ο Φρόυντ, ένα άνοιγμα της επιστήμης σε μη Εβραίους, ώστε να αποφευχθεί στρατηγικά ο περιορισμός της ψυχανάλυσης σε μια «εβραϊκή επιστήμη»· ίδρυση της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Εταιρείας- έκδοση ενός περιοδικού που διευθύνει ο Φρόυντ· οργάνωση συνεδρίων. Με τέτοιο εξοπλισμό που καμιά άλλη ανάλυση δεν σκέφτηκε να αποκτήσει, ο Φρόυντ ξεκινά έναν μονόπλευρο πόλεμο... και, όπως είναι επόμενο, τον κερδίζει.<br /><br />Εφεξής υπάρχει ένας κανονιστικός ορισμός που δίνει ο Φρόυντ στα έργα Ψυχανάλυση και Θεωρία για τη λίμπιντο, που συνέταξε το καλοκαίρι του 1922 για ένα Εγχειρίδιο σεξολογίας υπό τη διεύθυνση του Μαξ Μαρκούζε: «ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ονομάζεται 1) μια μέθοδος έρευνας των ψυχικών διεργασιών που δύσκολα μπορεί κανείς να προσεγγίσει με άλλο τρόπο- 2) μια μέθοδος θεραπείας των νευρώσεων που βασίζεται στην παραπάνω ερευνητική μέθοδο· 3) μια σειρά απόψεων περί ψυχολογίας, οι οποίες απορρέουν από την παραπάνω μέθοδο και συγκλίνουν προοδευτικά για να σχηματίσουν ένα νέο επιστημονικό αντικείμενο» . Επομένως, δεν είναι ψυχαναλυτές όσοι δεν υποστηρίζουν τη φροϋδική θεωρία της ψυχανάλυσης, και ειδικά εκείνοι που δεν βασίζουν τη θεραπευτική τους μέθοδο στο μύθο του οιδιπόδειου συμπλέγματος - δηλαδή ο Γιουνγκ, ο Άντλερ και όσοι δεν συμφωνούν τυφλά με το λόγο του δασκάλου.<br /><br />Η ψυχανάλυση που δεν ανακάλυψε ο Φρόυντ, αλλά βάσει της οποίας επέφερε το πιο εντυπωσιακό ιδεολογικό πραξικόπημα του 20ού αιώνα, έγινε η επιστήμη που επινόησε, ανακάλυψε ο Ζίγκμουντ Φρόυντ αυτοπροσώπως. Στο εξής με τον όρο ψυχανάλυση αποκαλούμε τη φροϋδική λογοτεχνική ψυχολογία. Από κανενός το μυαλό δεν περνά ότι μπορεί να υπάρχει μια μη φροϋδική ψυχανάλυση: δηλαδή μια ψυχανάλυση· πριν τον Φρόυντ (συμπεριλαμβανομένου του Μπρόυερ, αν βασιστούμε στα λόγια του ίδιου του Φρόυντ μεταξύ 1896 και 1910, ή του αδίκως παραγνωρισμένου Πιερ Ζανέ, υφηγητή και διδάκτορα φιλοσοφίας, καθηγητή στο Κολέγιο της Γαλλίας και ιατρού) και μια ψυχανάλυση μετά τον Φρόυντ (με τον Καρλ Γκούσταφ Γιουνγκ και τον Άλφρεντ Άντλερ, βέβαια, αλλά και τόσους άλλους), στην οποία εντάσσεται και ο φροϋδομαρξισμός (ο Βίλχελμ Ράιχ ή ο Χέρμπερτ Μαρκούζε, αν όχι ο Έριχ Φρομ), ή η υπαρξιακή ψυχανάλυση του Λούντβιχ Μπίνσβανγκερ, την οποία επανέλαβε και τροποποίησε ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ. geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-543046273970528562024-03-17T10:45:00.095+02:002024-03-17T10:45:00.122+02:00Θεωρίες συναισθημάτων - Μια σύγχρονη ανασκόπηση<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><p class="story-contents__font-paragraph" itemprop="description" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: "Noto Serif KR", fallback-local; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size: 20px; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: 32px; margin: 0px 0px 32px; outline-color: rgb(247, 198, 0); overflow-wrap: break-word; padding: 0px; vertical-align: baseline;"></p></div></div><div class="separator" style="background-color: #010101; clear: both; color: #cccccc; font-family: "Trebuchet MS", Trebuchet, sans-serif; font-size: 17px; text-align: center;"><a href="https://live.staticflickr.com/1795/29107675357_eebcd25851_z.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: #009cc0; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration-line: none;"><img border="0" data-original-height="523" data-original-width="640" height="182" src="https://live.staticflickr.com/1795/29107675357_eebcd25851_z.jpg" style="border: none; position: relative;" width="222" /></a></div>Στο σημερινό άρθρο, θα αναλυθούν οι θεωρίες των συναισθημάτων, με μια σύγχρονη και κριτική ματιά.<div><br />Συγκεκριμένα, θα γίνει μια προσπάθεια για να κατανοήσουμε καλύτερα:<div><ul style="text-align: left;"><li>τι είναι αυτά που νιώθουμε</li><li>γιατί και πώς νιώθουμε (μέσα από την ανάλυση του εγκεφάλου)</li><li>ποιες είναι οι πρακτικές εφαρμογές τους στην καθημερινή μας ζωή</li></ul>Είναι γνωστό, ότι από την αρχαιότητα πολλοί φιλόσοφοι και ερευνητές της τότε εποχής, προσπάθησαν να δώσουν έναν ορισμό για το τι είναι συναίσθημα. Προσπάθησαν να το προσεγγίσουν με άλλα λόγια. Όμως, με τα περιορισμένα μέσα της εποχής, λίγοι τα κατάφεραν.</div><div><br />Σπουδαίοι ιατροί της αρχαιότητας όπως ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός μίλησαν για τα συναισθήματα και πώς επηρεάζουν την υγεία μας, ώσπου η σύγχρονη επιστήμη ήρθε να τους συμπληρώσει, δίνοντας εξηγήσεις σε πόνους "φανταστικούς", που οφείλονται σε συναισθήματα: τα λεγόμενα ψυχοσωματικά.<br /><br />Έτσι, υπάρχουν διάφορες θεωρίες που προσπαθούν, με ένα μοναδικό τρόπο, πάντα εναρμονισμένο με τα μέσα της εποχής, να εξηγήσουν τι είναι τελικά τα συναισθήματα.<br /><br />Το σίγουρο είναι, ότι τα συναισθήματα είναι υποκειμενικά κατά κύριο λόγo, έχουν μια σωματική διάσταση (πχ αύξηση πίεσης ή ταχυκαρδίας σε έντονες καταστάσεις άγχους ή/και θλίψης), και μια βιολογική (πχ έκκριση κορτιζόλης ή/και αδρεναλίνης σε καταστάσεις έντονης πάλης ή φυγής).</div><div><br />Ποιες θεωρίες υπάρχουν για τα συναισθήματα;<br /><br />Αρχικά, ο James και ο Lange είχαν παρόμοια άποψη για τα συναισθήματα. Συγκεκριμένα, η θεωρία τους αναφέρει ότι όταν γίνεται αντιληπτό ένα συναισθηματικά σημαντικό ερέθισμα, τότε το άτομο οδηγείται σε μια σειρά από φυσιολογικές αντιδράσεις με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται το συναίσθημα (Chandler, 2016).<br /><br />Με άλλα λόγια, η θεωρία τους αναφέρει ότι πρώτα συμβαίνουν οι σωματικές αντιδράσεις και έπειτα εκδηλώνεται το συναίσθημα. Για παράδειγμα, αν το άτομο δει μια επιθετική αρκούδα στο δάσος, πρώτα εμφανίζει συμπτώματα ταχυκαρδίας και έπειτα θα νιώσει φόβο.<br /><br />Από την άλλη, η θεωρία του Canon (1927) και του Bard άσκησε έντονη κριτική σε αυτό το φαινόμενο, λέγοντας ότι τα συναισθήματα και οι σωματικές αντιδράσεις συμβαίνουν ταυτόχρονα.<br /><br />Αξίζει να σημειωθεί, ότι κεντρικό ρόλο σε αυτή τη θεωρία παίζει ο θάλαμος, ο οποίος δρα ως κύριος διαμεσολαβητής για την επεξεργασία των πληροφοριών πριν φτάσουν στον εγκεφαλικό φλοιό. Οι Canon και Bard πίστευαν ότι αυτός ο εγκεφαλικός λοβός αποστέλλει πληροφορίες στο φλοιό, αφού πρώτα τις επεξεργαστεί από τις αισθήσεις.<br /><br />Επιπλέον, το 1962 διατυπώθηκε μια νέα θεωρία, της οποίας οι εμπνευστές πίστευαν ότι οι γνωστικοί παράγοντες καθορίζουν τις συναισθηματικές καταστάσεις, εξηγώντας έτσι τη φυσιολογική διέγερση, η οποία με τη σειρά της δε θα αποδίδεται πλέον στα ερεθίσματα (Schachter & Singer, 1962). Με απλά λόγια, τα συναισθήματα θα περιγράφονται ανάλογα με τη ψυχολογική κατάσταση του ατόμου, υποκειμενικά. <br /><br />Συνάμα, η θεωρία της αξιολόγησης αναφέρει ότι τα συναισθήματα προκύπτουν ως αποτέλεσμα της αξιολόγησης των ερεθισμάτων από το άτομο. Με άλλα λόγια, μέσω ασυνείδητων εργασιών, περιλαμβάνεται η αξιολόγηση της σημασίας ενός ερεθισματος για την ευρημερία ή το στόχο ενός ατόμου (Roseman & Smith, 2001).<br /><br />Κλείνοντας την ενότητα των θεωριών, σύμφωνα μια με μια πιο πρόσφατη θεωρία, που διατυπώθηκε από την Barrett (2017), τα συναισθήματα μας δεν προέρχονται από εξωτερικά ερεθίσματα, αλλά είναι κατασκευάσματα του ίδιου μας του νου. Ερμηνεύονται από τα κοινωνικοπολιτισμικά πλαίσια που έχουμε μεγαλώσει, και δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα. Όμως, πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος σχετικά με τα συναισθήματα και ποιο μέρος του εγκεφάλου είναι αρμόδιο για αυτά;</div><div><br />Ποια κέντρα του εγκεφάλου είναι υπεύθυνα για τα συναισθήματα;<br /><br />Η αμυγδαλή, είναι ένα μικρό σώμα που βρίσκεται στον εγκέφαλο, έχοντας σχήμα αμυγδάλου και είναι μέρος του λιμβικού συστήματος. Επεξεργάζεται τα συναισθήματα, όπως το φόβο και την αγάπη. Περιλαμβάνει επίσης τον ιππόκαμπο, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον σχηματισμό και την αποθήκευση μνημών, οι οποίες σχετίζονται με συναισθηματικές καταστάσεις.<br /><br />Ο θάλαμος, από την άλλη, είναι ένα μεγάλο σύνολο νευρώνων στο κέντρο του εγκεφάλου. Λειτουργεί σαν ένας κεντρικός σταθμός, ο οποίος αναμεταδίδει πληροφορίες από τα αισθητήρια όργανα (όπως τα αυτιά και τα μάτια μας), πριν φτάσουν στο φλοιό.<br /><br />Συνάμα, ο υποθάλαμος είναι μια πολύ σημαντική περιοχή του εκεφάλου μας, και βρίσκεται ακριβώς κάτω από το θάλαμο. Ρυθμίζει τη θερμοκρασία, την πείνα, τον ύπνο και το άγχος μας. Παίζει καίριο ρόλο στο ενδοκρινολογικό σύστημα, ελέγχοντας τις ορμόνες που εκκρίνονται από την υπόφυση.<br /><br />Τέλος, ο φλοιός, είναι η εξωτερική στιβάδα του εγκεφάλου, υπεύθυνη για λειτουργίες όπως η σκέψη, η παραγωγή και κατανόηση της γλώσσας, η αντίληψη και επεξεργασία των πληροφοριών. Περιλαμβάνει πολλές περιοχές, η κάθε μια από τις οποίες εξειδικεύεται σε διαφορετικές λειτουργίες, όπως για παράδειγμα: ο ακουστικός φλοιός για την επεξεργασία του ήχου, ο ινιακός για την επεξεργασία των οπτικών πληροφοριών κοκ.</div><div><br />Ποιες ειναι οι θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν με τις συναισθηματικές διαταραχές;<br /><br />Αφού αναλύθηκε το πώς λειτουργούν τα συναισθήματα με βάση τις διάφορες θεωρίες αλλά και το πώς "παράγονται" (βάσει κάποιων θεωριών) από τον εγκέφαλο, θα ήταν σκόπιμο να μελετηθούν και οι πρακτικές εφαρμογές τους. Για παράδειγμα, διάφορα είδη ψυχοθεραπειών μπορούν να βοηθήσουν ασθενείς ψυχικής υγείας, ανθρώπους που αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις, αλλά και άτομα που επιθυμούν περισσότερη αυτο-επίγνωση, να αποκωδικοποιήσουν, να μελετήσουν και να κατανοήσουν τα συναισθήματα τους.<br /><br />Για παράδειγμα, η γνωστικοσυμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει το άτομο να μειώσει το άγχος και το φόβο του απέναντι σε κάποια ερεθίσματα, η συστημική το θυμό που νιώθει απέναντι στην οικογένεια του (ή γενικότερα τα συστήματα του) και η Gestalt με τις σχέσεις του.<br /><br />Επίσης είναι σκόπιμο να αναφερθεί ότι τα συναισθήματα μπορούν να είναι χρήσιμα σε κάθε είδους αλληλεπίδρασης, ακόμα και στις εργασιακές, φιλικές ή ερωτικές μας σχέσεις. Με αυτό τον τρόπο, αν μπορέσουμε να τα διαχειριστούμε με τον κατάλληλο τρόπο, θα είναι δυνατό να βελτιώσουμε και τον τρόπο με τον οποίο ζούμε.<br /><br />Κλείνοντας, έγινε μια κριτική ανασκόπηση για τις διάφορες θεωρίες των συναισθημάτων, συζητήθηκαν διάφορα μέρη του εγκεφάλου και πώς λειτουργούν, αλλά και παρατέθηκαν κάποια στατιστικά για τα συναισθήματα. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε, ότι όπως όλες οι ψυχολογικές πτυχές της καθημερινότητας είναι ως ένα βαθμό υποκειμενικές, έτσι είναι και αυτά.<br /><br />Κατά αυτό τον τρόπο, ο καθένας νιώθει διαφορετικά συναισθήματα σε διαφορετικές καταστάσεις. Αυτό είναι άλλωστε και το γεγονός που μας κάνει μοναδικούς.<br /><br />Για αυτό, χρειάζεται να σεβόμαστε και να δίνουμε χώρο και χρόνο στα συναισθήματα των άλλων, όχι μόνο επειδή αξίζουν και αρμόζουν το σεβασμό μας, αλλά επειδή είναι αυτό που εντέλει μας κάνει ανθρώπους: Το να μπορούμε να νιώθουμε.</div></div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-89507793067363408002024-03-17T10:40:00.013+02:002024-03-17T10:40:00.128+02:00Η Αγροτική Επανάσταση<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtZ0uYQ8oqbxaWlUiGg8ymuCY3YIwSujNAVSD5863UXE_gRCte0G5EVUBwmA-gKa5KPWapPf4bMjYnwH-5XCNnHL7QS2Fx96Y1rT7L-Y-ayeAJG9Zf79Iou-Mp4QALyFw5dcA75op8ilY/s1600/Getreide_ernten-2.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtZ0uYQ8oqbxaWlUiGg8ymuCY3YIwSujNAVSD5863UXE_gRCte0G5EVUBwmA-gKa5KPWapPf4bMjYnwH-5XCNnHL7QS2Fx96Y1rT7L-Y-ayeAJG9Zf79Iou-Mp4QALyFw5dcA75op8ilY/w254-h320/Getreide_ernten-2.jpg" width="254" /></a>Για 2.5 εκατομμύρια χρόνια, οι άνθρωποι κάλυπταν τις διατροφικές τους ανάγκες μαζεύοντας φυτά και κυνηγώντας ζώα που ζούσαν και αναπαράγονταν χωρίς τη δική τους παρέμβαση. Ο χόμο ερέκτους, ο χόμο εργκάστερ και οι νεάντερταλ μάζευαν άγρια σύκα και κυνηγούσαν αγριοκάτσικα χωρίς να αποφασίζουν πού θα φύτρωναν οι συκιές, σε ποιο λιβάδι θα έβοσκε το κοπάδι ή ποιος τράγος θα ζευγάρωνε με ποια κατσίκα.<span style="background-color: transparent; color: #cccccc; font-family: "Trebuchet MS", Trebuchet, sans-serif; font-size: 17px; text-align: left;"></span></div></div><br />Ο χόμο σάπιενς εξαπλώθηκε από την ανατολική Αφρική στη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την Ασία και, τέλος, στην Αυστραλία και στην Αμερική - όπου όμως κι αν πήγαιναν, οι σάπιενς συνέχιζαν να ζουν συλλέγοντας άγρια φυτά και κυνηγώντας άγρια ζώα. Γιατί να κάνεις οτιδήποτε άλλο αυτός ο τρόπος ζωής σου προσφέρει άφθονη τροφή και υποστηρίζει έναν πλούσιο κόσμο κοινωνικών δομών, θρησκευτικών πεποιθήσεων και πολιτικών συσχετισμών;<br /><br />Όλα αυτά άλλαξαν πριν από περίπου 10.000 χρόνια, όταν οι σάπιενς άρχισαν να αφιερώνουν σχεδόν όλο το χρόνο και τις προσπάθειές τους στη χειραγώγηση της ζωής λίγων ειδών από ζώα και φυτά. Από την ανατολή μέχρι τη δύση, οι άνθρωποι έσπερναν σπόρους, πότιζαν φυτά, ξερίζωναν αγριόχορτα από το έδαφος και οδηγούσαν πρόβατα στα καλύτερα βοσκοτόπια. Αυτή η δουλειά, νόμιζαν, θα τους παρείχε περισσότερα φρούτα, σιτηρά και κρέας. Ήταν μια επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο ζούσαν οι άνθρωποι - η Αγροτική Επανάσταση.<br /><br />Η μετάβαση στη γεωργία άρχισε γύρω στο 9500-8500 π.Χ. στις λοφώδεις εκτάσεις της νοτιοανατολικής Τουρκίας, του δυτικού Ιράν και της ανατολικής Μεσογείου. Ξεκίνησε αργά και σε περιορισμένη γεωγραφική περιοχή. Το σιτάρι και η κατσίκα εξημερώθηκαν περίπου το 9000 π.Χ. τα μπιζέλια και οι φακές γύρω στο 8000 π.Χ. το ελαιόδεντρο το 5000 π.Χ.το άλογο το 4000 π.Χ. και το αμπέλι το 3500 π.Χ. Ορισμένα ζώα και φυτά, όπως οι καμήλες και τα φιστίκια κάσιους, εξημερώθηκαν ακόμα αργότερα, αλλά μέχρι το 3500, το κύριο κύμα της εξημέρωσης είχε ολοκληρωθεί. Ακόμα και σήμερα, με την προηγμένη μας τεχνολογία, πάνω από 90% των θερμίδων που τρέφουν την ανθρωπότητα προέρχονται από μια χούφτα φυτά που εξημερώθηκαν από τους προγόνους μας ανάμεσα στο 9500 και το 3500 π.Χ. - σιτάρι, ρύζι, αραβόσιτος, πατάτα, κεχρί και κριθάρι. Κανένα φυτό ή ζώο άξιο λόγου δεν έχει εξημερωθεί τα τελευταία 2.000 χρόνια. Αν το μυαλό μας συνεχίζει να είναι αυτό του τροφοσυλλέκτη, η κουζίνα μας είναι αυτή του αρχαίου αγρότη.<br /><br />Οι μελετητές κάποτε πίστευαν ότι η γεωργία ξεκίνησε από ένα συγκεκριμένο σημείο της Μέσης Ανατολής και από εκεί εξαπλώθηκε σε κάθε γωνιά του κόσμου. Σήμερα, συμφωνούν ότι η γεωργία εμφανίστηκε και σε άλλα σημεία του κόσμου, όχι επειδή οι αγρότες της Μέσης Ανατολής εξήγαγαν την επανάστασή τους, αλλά εντελώς ανεξάρτητα. Οι άνθρωποι στην Κεντρική Αμερική άρχισαν να καλλιεργούν καλαμπόκι και φασόλια χωρίς να γνωρίζουν τίποτα για την καλλιέργεια σιταριού και μπιζελιών στη Μέση Ανατολή. Οι Νοτιοαμερικανοί έμαθαν να καλλιεργούν πατάτες και να εκτρέφουν λάμα, χωρίς να ξέρουν τι γινόταν στο Μεξικό ή στη Μεσόγειο. Οι πρώτοι επαναστάτες της Κίνας εξημέρωσαν το ρύζι, το κεχρί και το γουρούνι. Οι πρώτοι κηπουροί της Βόρειας Αμερικής ήταν εκείνοι που βαρέθηκαν να χτενίζουν τη χαμηλή βλάστηση αναζητώντας φαγώσιμα κολοκύθια και αποφάσισαν να καλλιεργήσουν κολοκύθες. Οι κάτοικοι της Νέας Γουινέας εξημέρωσαν το ζαχαροκάλαμο και την μπανανιά, ενώ οι πρώτοι αγρότες της δυτικής Αφρικής έκαναν το αφρικανικό κεχρί, το αφρικανικό ρύζι, το σόργο και το σιτάρι να προσαρμοστούν στις ανάγκες τους. Από αυτά τα αφετηριακά σημεία, η γεωργία εξαπλώθηκε παντού. Τον 1ο πια αιώνα μ.Χ., η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο ήταν αγρότες.<br /><br />Γιατί όμως οι αγροτικές επαναστάσεις εκδηλώθηκαν στη Μέση Ανατολή, την Κίνα και την Κεντρική Αμερική, αλλά όχι στην Αυστραλία, την Αλάσκα ή τη νότια Αφρική; Ο λόγος είναι απλός: τα περισσότερα είδη φυτών και ζώων δεν εξημερώνονται. Οι άνθρωποι μπορούσαν να βρίσκουν γευστικότατες τρούφες και να κυνηγάνε μαλλιαρά μαμούθ, αλλά δεν θα μπορούσαν ποτέ να εξημερώσουν κάποιο από τα είδη αυτά. Οι μύκητες ήταν εξαιρετικά δυσεύρετοι και τα γιγάντια κτήνη υπερβολικά άγρια. Από τα χιλιάδες είδη που κυνηγούσαν ή συνέλεγαν οι πρόγονοί μας, λίγα μόνο ήταν κατάλληλοι υποψήφιοι για καλλιέργεια ή κτηνοτροφία. Τα λίγα αυτά είδη ζούσαν σε συγκεκριμένα μέρη και σε αυτά ακριβώς τα μέρη εμφανίστηκαν οι αγροτικές επαναστάσεις.<br /><br />Κάποτε οι ακαδημαϊκοί διακήρυσσαν ότι η Αγροτική Επανάσταση ήταν ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα. Αφηγούνταν μια ιστορία προόδου με κινητήρια δύναμη την ισχύ του ανθρώπινου εγκεφάλου. Η εξέλιξη δημιουργούσε σταδιακά όλο και πιο ευφυείς ανθρώπους. Τελικά, οι άνθρωποι έγιναν τόσο έξυπνοι που μπόρεσαν να αποκρυπτογραφήσουν τα μυστικά της φύσης, κάτι που τους επέτρεψε να εξημερώσουν τα πρόβατα και να καλλιεργήσουν το σιτάρι. Μόλις έγινε αυτό, παράτησαν χαρούμενοι τη σκληρή, επικίνδυνη και συχνά σπαρτιάτικη ζωή του τροφοσυλλέκτη και εγκαταστάθηκαν σε συγκεκριμένα μέρη για να απολαύσουν την ευχάριστη, ικανοποιητική ζωή του αγρότη.<br /><br />Αυτή η ιστορία είναι παραμύθι. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι με το πέρασμα του χρόνου οι άνθρωποι έγιναν εξυπνότεροι. Οι τροφοσυλλέκτες γνώριζαν τα μυστικά της φύσης πολύ πριν από την Αγροτική Επανάσταση, αφού ήταν απαραίτητο για την ίδια τους την επιβίωση να γνωρίζουν σε βάθος τα ζώα που κυνηγούσαν και τα φυτά που μάζευαν. Η Αγροτική Επανάσταση δεν σηματοδότησε την απαρχή μιας εποχής όπου η ζωή θα γινόταν πιο εύκολη, αλλά -αντίθετα- έκανε τη ζωή των αγροτών πιο δύσκολη και λιγότερο ευχάριστη από εκείνη των τροφοσυλλεκτών.<br /><br />Οι τροφοσυλλέκτες περνούσαν το χρόνο τους με πιο ενδιαφέροντες τρόπους και με μεγαλύτερη ποικιλία, και κινδύνευαν λιγότερο από την πείνα και τις ασθένειες. Η Αγροτική Επανάσταση αύξησε, βέβαια, τη συνολική ποσότητα τροφής που βρισκόταν στη διάθεση του ανθρώπινου είδους, αλλά το επιπλέον φαγητό δεν μεταφράστηκε σε καλύτερη διατροφή ή περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Αντίθετα, μεταφράστηκε σε πληθυσμιακές εκρήξεις και καλομαθημένες ελίτ. Ο μέσος αγρότης δούλευε πιο σκληρά από τον μέσο τροφοσυλλέκτη και είχε για αντάλλαγμα χειρότερη διατροφή. Η Αγροτική Επανάσταση ήταν η μεγαλύτερη απάτη της ιστορίας.<br /><br />Ποιος ήταν υπεύθυνος; Δεν ήταν ούτε οι βασιλιάδες, ούτε οι ιερείς, ούτε οι έμποροι. Οι ένοχοι ήταν μια δράκα φυτών, όπως το σιτάρι, το ρύζι και οι πατάτες. Αυτά τα φυτά ήταν που εξημέρωσαν τον χόμο σάπιενς, και όχι το αντίθετο.<br /><br />Ας σκεφτούμε για μια στιγμή την Αγροτική Επανάσταση από την πλευρά του σιταριού. Πριν από δέκα χιλιάδες χρόνια, το σιτάρι ήταν απλώς ένα αγριόχορτο, ένα από τα πολλά, περιορισμένο σε μια μικρή έκταση στη Μέση Ανατολή. Ξαφνικά, μέσα σε λίγες μόνο χιλιετίες, φύτρωνε σε ολόκληρο τον κόσμο. Σύμφωνα με τα βασικά εξελικτικά κριτήρια της επιβίωσης και της αναπαραγωγής, το σιτάρι είχε γίνει ένα από τα πιο επιτυχημένα φυτά στην ιστορία της γης. Σε περιοχές όπως οι Μεγάλες Πεδιάδες της Βόρειας Αμερικής, όπου πριν από δέκα χιλιάδες χρόνια δεν φύτρωνε ούτε ένας βλαστός, σήμερα μπορεί κανείς να διανύσει πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα χωρίς να συναντήσει άλλο φυτό. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το σιτάρι καλύπτει περίπου 2,25 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα της επιφάνειας της γης, σχεδόν δέκα φορές όσο είναι η Βρετανία. Πώς μπόρεσε αυτό το χόρτο από ασήμαντο να γίνει πανταχού παρόν;<br /><br />Το σιτάρι τα κατάφερε επειδή χειραγώγησε τον χόμο σάπιενς προς όφελος του. Ο πίθηκος αυτός έκανε μια σχετικά άνετη ζωή κυνηγώντας και μαζεύοντας καρπούς μέχρι πριν από περίπου 10.000 χρόνια, αλλά τότε άρχισε να αφιερώνει όλο και περισσότερο χρόνο και προσπάθεια στην καλλιέργεια του σιταριού. Μέσα σε δύο χιλιετίες, οι άνθρωποι στα περισσότερα μέρη του κόσμου δεν έκαναν σχεδόν τίποτα άλλο από το πρωί ώς το βράδυ απ’ το να φροντίζουν φυτά. Δεν ήταν εύκολο. Το σιτάρι ήταν απαιτητικό. Δεν του άρεσαν τα βράχια και οι πέτρες, κι έτσι οι σάπιενς τσάκιζαν τη ράχη τους για να καθαρίζουν χωράφια. Στο σιτάρι δεν άρεσε να μοιράζεται το χώρο του, το νερό και τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους με άλλα φυτά, κι έτσι άντρες και γυναίκες περνούσαν μέρες ολόκληρες βοτανίζοντας κάτω από τον καυτό ήλιο. Το σιτάρι αρρώσταινε, κι έτσι οι σάπιενς έπρεπε να προσέχουν για σκουλήκια και μύκητες. Το σιτάρι ήταν ανυπεράσπιστο απέναντι στους υπόλοιπους οργανισμούς που ήθελαν να το φάνε, από τα κουνέλια ώς τις ακρίδες, οπότε οι αγρότες έπρεπε να το φυλάνε και να το προστατεύουν. Το σιτάρι διψούσε, κι έτσι οι άνθρωποι κουβαλούσαν νερό από πηγές και ρυάκια για να το ποτίζουν. Η πείνα ανάγκασε τους σάπιενς να μαζεύουν ακόμα και περιττώματα ζώων για να εμπλουτίζουν το χώμα στο οποίο φύτρωνε το σιτάρι.<br /><br />Το σώμα του χόμο σάπιενς δεν είχε εξελιχθεί για να κάνει τέτοιες δουλειές. Ήταν προσαρμοσμένο έτσι ώστε να μπορεί να σκαρφαλώνει σε μηλιές και να τρέχει πίσω από γαζέλες, όχι να καθαρίζει χωράφια από πέτρες και να κουβαλάει κουβάδες με νερό. Σπονδυλικές στήλες, γόνατα, αυχένες και πέλματα πλήρωσαν το τίμημα. Μελέτες σε αρχαίους σκελετούς δείχνουν ότι η μετάβαση στη γεωργία επέφερε πλήθος παθήσεων, όπως δισκοπάθεια, αρθρίτιδα και κήλες. Επιπλέον, οι νέες αγροτικές εργασίες απαιτούσαν τόσο πολύ χρόνο, που οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν μόνιμα δίπλα στα σταροχώραφά τους. Αυτό άλλαξε εντελώς τον τρόπο ζωής τους.<br /><br />Δεν εξημερώσαμε εμείς το σιτάρι. Το σιτάρι εξημέρωσε εμάς. Τα εξημερωμένα πλάσματα τα λέμε και οικόσιτα. Ποιος μένει σε σπίτια; Το σιτάρι; Όχι- ο σάπιενς. <br /><br />Πώς κατάφερε το σιτάρι να πείσει τον χόμο σάπιενς να ανταλλάξει μια αρκετά καλή ζωή με μια ύπαρξη πιο δυστυχισμένη; Τι του έδωσε για αντάλλαγμα; Δεν του πρόσφερε καλύτερη διατροφή. Μην ξεχνάτε, οι άνθρωποι είναι παμφάγοι πίθηκοι που ζουν καλύτερα με μεγάλη ποικιλία τροφών. Τα σιτηρά αποτελούσαν ενα μικρό μόνο τμήμα του ανθρώπινου διαιτολογίου πριν από την Αγροτική Επανάσταση. Μια διατροφή που βασίζεται στα δημητριακά είναι φτωχή σε μέταλλα και βιταμίνες, είναι δύσπεπτη και κάνει πολύ κακό στα δόντια και στα ούλα.<br /><br />Το σιτάρι δεν έδωσε στους ανθρώπους οικονομική ασφάλεια. Η ζωή του αγρότη είναι λιγότερο σίγουρη από αυτή του τροφοσυλλέκτη. Οι τροφοσυλλέκτες βασίζονταν σε δεκάδες είδη για την επιβίωσή τους και, επομένως, μπορούσαν να αντιμετωπίσουν δύσκολες χρονιές χωρίς να έχουν αποθέματα διατηρημένης τροφής. Αν ένα είδος έπαυε να είναι επαρκώς διαθέσιμο, μπορούσαν να μαζέψουν και να κυνηγήσουν άλλα είδη. Οι αγροτικές κοινωνίες βάσιζαν, μέχρι πολύ πρόσφατα, τον κύριο όγκο των θερμίδων που έπαιρναν σε μια ελάχιστη ποικιλία εξημερωμένων φυτών. Σε πολλές περιοχές, στηρίζονταν σε ένα μόνο βασικό είδος, όπως οι πατάτες ή το ρύζι. Αν δεν έβρεχε αρκετά ή αν εμφανίζονταν σύννεφα από ακρίδες ή αν κάποιος μύκητας μάθαινε πώς να προσβάλλει το συγκεκριμένο είδος, οι αγρότες πέθαιναν κατά χιλιάδες ή κατά εκατομμύρια.<br /><br />Το σιτάρι δεν πρόσφερε ούτε ασφάλεια απέναντι στην ανθρώπινη βία. Οι πρώτοι αγρότες ήταν τουλάχιστον εξίσου βίαιοι με τους τροφοσυλλέκτες προγόνους τους, αν δεν ήταν και περισσότερο. Οι αγρότες είχαν περισσότερα πράγματα στην κατοχή τους και χρειάζονταν εδάφη για να καλλιεργούν. Η απώλεια εκτάσεων κατάλληλων για βοσκή από επιδρομές κάποιων γειτόνων μπορεί να έκανε τη διαφορά ανάμεσα στην επιβίωση και τη λιμοκτονία, οπότε δεν υπήρχε ιδιαίτερο περιθώριο για συμβιβασμούς. Όταν μια ομάδα τροφοσυλλεκτών δεχόταν ιδιαίτερη πίεση από έναν ισχυρότερο αντίπαλο, μπορούσε συνήθως να πάει κάπου αλλού. Ήταν δύσκολο και επικίνδυνο, αλλά εφικτό. Όταν ένας ισχυρός αντίπαλος απειλούσε ένα αγροτικό χωριό, η υποχώρηση σήμαινε ότι θα εγκατέλειπαν χωράφια, σπίτια και σιταποθήκες. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό καταδίκαζε τους πρόσφυγες σε λιμοκτονία. Επομένως, οι αγρότες συνήθως έμεναν στη θέση τους και μάχονταν μέχρι τέλους.<br /><br />Πολλές ανθρωπολογικές και αρχαιολογικές μελέτες δείχνουν ότι στις απλές αγροτικές κοινωνίες χωρίς πολιτικό πλαίσιο πέρα από αυτό του χωριού και της φυλής, η ανθρώπινη βία ήταν υπεύθυνη περίπου για το 15% των θανάτων αντρών. Στη σύγχρονη Νέα Γουινέα, σε μία αγροτική κοινωνία, τους Ντάνι, η ανθρώπινη βία ευθύνεται για το 30% των θανάτων αντρών και σε μία άλλη, τους Ένγκα, για το 35%. Στο Εκουαδόρ, μέχρι και 50% των ενήλικων Ουαοράνι βρίσκουν βίαιο θάνατο στα χέρια κάποιου ανθρώπου! Με τον καιρό, η ανθρώπινη βία τέθηκε υπό έλεγχο με την ανάπτυξη ευρύτερων κοινωνικών πλαισίων - πόλεων, βασιλείων και κρατών. Αλλά χρειάστηκαν χιλιάδες χρόνια για να οικοδομηθούν τέτοιες τεράστιες και αποτελεσματικές πολιτικές δομές.<br /><br />Η ζωή του χωριού σίγουρα είχε να προσφέρει κάποια άμεσα οφέλη στους πρώτους αγρότες, όπως καλύτερη προστασία από τα άγρια ζώα, τη βροχή και το κρύο. Ωστόσο, για το μέσο άτομο, τα μειονεκτήματα μάλλον ξεπερνούσαν τα πλεονεκτήματα. Αυτό δύσκολα γίνεται κατανοητό από τους ανθρώπους των σημερινών πλούσιων κοινωνιών. Καθώς απολαμβάνουμε ευημερία και ασφάλεια, και καθώς αυτή η ευημερία και η ασφάλεια στηρίζονται στα θεμέλια που έβαλε η Αγροτική Επανάσταση, υποθέτουμε ότι η Αγροτική Επανάσταση ήταν μια θαυμάσια βελτίωση. Είναι, ωστόσο, λάθος να κρίνουμε χιλιάδες χρόνια ιστορίας από τη σκοπιά του παρόντος. Μια πολύ πιο αντιπροσωπευτική οπτική γωνία είναι εκείνη ενός τρίχρονου κοριτσιού που πεθαίνει από ασιτία στην Κίνα του 1ου αιώνα, επειδή η σοδειά του πατέρα του καταστράφηκε. Θα έλεγε, άραγε, «πεθαίνω από ασιτία, αλλά σε δύο χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι θα ζούνε σε μεγάλα σπίτια με κλιματισμό, οπότε τα βάσανά μου είναι μια θυσία που αξίζει τον κόπο»;<br /><br />Τι πρόσφερε, λοιπόν, το σιτάρι στους αγρότες, όπως εκείνο το υποσιτισμένο κορίτσι; Δεν πρόσφερε τίποτα στους ανθρώπους ως άτομα. Ωστόσο, έδωσε κάτι στον χόμο σάπιενς ως είδος. Η καλλιέργεια του σιταριού παρείχε πολύ περισσότερη τροφή ανά μονάδα εδάφους και έτσι επέτρεψε στον χόμο σάπιενς να πολλαπλασιαστεί με γεωμετρική πρόοδο. Στα 13.000 π.Χ., όταν οι άνθρωποι τρέφονταν μαζεύοντας άγρια φυτά και κυνηγώντας άγρια ζώα, η περιοχή γύρω από την όαση της Ιεριχούς στην Παλαιστίνη μπορούσε να συντηρήσει το πολύ μία περιπλανώμενη ομάδα περίπου 100 σχετικά υγιών και ικανοποιητικά τρεφόμενων ανθρώπων. Στα 8500 π.Χ., όταν τα άγρια φυτά έδωσαν τη θέση τους στα σταροχώραφα, η όαση συντηρούσε ένα μεγάλο αλλά πυκνοκατοικημένο χωριό 1.000 κατοίκων, του υπέφεραν πολύ περισσότερο από τις ασθένειες και τον υποσιτισμό.<br /><br />Το νόμισμα της εξέλιξης δεν είναι η πείνα ή ο πόνος, αλλά τα αντίγραφα ελίκων DNA. Όπως ακριβώς η οικονομική επιτυχία μιας εταιρείας μετριέται μόνο από τον αριθμό δολαρίων στον τραπεζικό της λογαριασμό, όχι από την ευτυχία των υπαλλήλων της, έτσι και η εξελικτική επιτυχία ενός είδους μετριέται από τον αριθμό των αντιγράφων του DNA του. Αν δεν απομένει κανένα αντίγραφο DNA, το είδος έχει εξαφανιστεί, με τον ίδιο τρόπο που μια εταιρεία χωρίς χρήματα χρεοκοπεί. Αν ένα είδος διαθέτει πολλά αντίγραφα DNA, είναι επιτυχημένο και το είδος ακμάζει. Από αυτή τη σκοπιά, τα 1.000 αντίγραφα είναι πάντα καλύτερα από τα 100. Αυτή είναι η ουσία της Αγροτικής Επανάστασης: η ικανότητα να μένουν περισσότεροι άνθρωποι ζωντανοί υπό χειρότερες συνθήκες.<br /><br />Ωστόσο, τα άτομα γιατί να ενδιαφέρονται γι’ αυτόν τον εξελικτικό λογισμό; Γιατί, άραγε, οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος θα υποβίβαζε το επίπεδο ζωής του μόνο και μόνο για να πολλαπλασιαστούν τα αντίγραφα του γονιδιώματος του χόμο σάπιενς; Κανένας δεν δέχτηκε αυτή τη συμφωνία: η Αγροτική Επανάσταση ήταν μια παγίδα.geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-40789205907592940382024-03-17T10:35:00.026+02:002024-03-17T10:35:00.133+02:00Αποφυγή: η τέχνη της παράκαμψης<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhMjDjAYFy-xZXh0C3eTx1bcl6OITHeS1A3sMw5Eyd55yUHU87JVe66immyo8YbFWPRbF0clkPW_0HMBtKSZNtJWeHAVUgrqd0SKeDzin17Df6JDLWEMREXnNY5t5oblZ7wxsLegbMz7AkiK9jleYO6wwsf7NPhInZmZ4BUu1SiDjuQ7xlncqwZX-ELvqaO" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="633" data-original-width="1120" height="136" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhMjDjAYFy-xZXh0C3eTx1bcl6OITHeS1A3sMw5Eyd55yUHU87JVe66immyo8YbFWPRbF0clkPW_0HMBtKSZNtJWeHAVUgrqd0SKeDzin17Df6JDLWEMREXnNY5t5oblZ7wxsLegbMz7AkiK9jleYO6wwsf7NPhInZmZ4BUu1SiDjuQ7xlncqwZX-ELvqaO=w240-h136" width="240" /></a></div>Στην πορεία της ζωής μας, έχουν υπάρξει φορές που έχουμε νιώσει πως θέλουμε να αποφύγουμε μία κατάσταση, μία σκέψη ή ένα συναίσθημα.<br /><br />Αν σταθούμε λίγο διερευνητικά απέναντι σε αυτή την εγγενή μας τάση, θα δούμε ότι κάτι “κρύβεται” από κάτω και συνήθως έχει την φωνή του.<br /><br />«Αγχώνομαι τι θα πουν οι άλλοι»<br />«Μήπως δεν αρέσει στους άλλους αυτό;»<br />«Υπάρχει περίπτωση να με απορρίψει αν το κάνω» κ.α.<br /><br />Όσο διαχειρίσιμο και απλό αν μας φαίνεται πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι βιώνουν πολύ έντονα αυτές τις σκέψεις και οι οποίες γρήγορα γίνονται συμπεριφορά. Ας κατανοήσουμε λίγο καλύτερα, όμως, για ποιο πράγμα μιλάμε.<div><br />Τι είναι η αποφευκτική διαταραχή<br /><br />Στην ενότητα των διαταραχών προσωπικότητας συναντούμε, ανάμεσα σε άλλες, την Αποφευκτική διαταραχή η οποία χαρακτηρίζεται από μεγάλου εύρους αποφυγές σε συναισθηματικό, συμπεριφορικό αλλά και γωσιακό επίπεδο. Ενδιαφέρον αποτελεί ότι στο DSM V τα κριτήρια της συγκεκριμένης διαταραχής περιλαμβάνουν, στην πλειονότητά τους, την παράμετρο του φόβου απόρριψης και αρνητικής κριτικής από τους άλλους.<br /><br />Συγκεκριμένα, σε συναισθηματικό επίπεδο τα άτομα αυτά βιώνουν έντονο φόβο και άγχος όταν πρόκειται να συνάψουν διαπροσωπικές σχέσεις λόγω του προσωπικού αισθήματος ανεπάρκειας.<br /><br />Όσον αφορά στη συμπεριφορά, αποφεύγουν διαρκώς νέες δραστηριότητες, επαγγελματικές ενασχολήσεις και ανθρώπινες συναναστροφές. Τέλος, γνωσιακά επικρατούν οι πεποιθήσεις ότι το άτομο είναι ανάξιο να αγαπηθεί, υπάρχει μία διάχυτη ανεπάρκεια και μία σφοδρή ευαλωτότητα.<br /><br />Διαφέρει, πράγματι, ριζικά μία τυπική ενήλικη συμπεριφορά από μία σαν και αυτήν που ενέχει τέτοιου είδους δυσκολίες;</div><div><br />Για να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα αρκεί να δούμε ποιες είναι οι ιδιότητες των πεποιθήσεων που έχουμε όλοι οι άνθρωποι και να τις συλλάβουμε συναρτήσει ενός συνεχούς.</div><div><br />Ποιες πεποιθήσεις επικρατούν στο άτομο<br /><br />Τα σχήματα (πεποιθήσεις), λοιπόν, μπορούν να χαρακτηρίζονται από διαπερατότητα ή πυκνότητα και αυτός ο δείκτης καθορίζει το πόσο εύκολα μπορούν να τροποποιηθούν από νέες εμπειρίες. Επιπλέον, προσδιορίζονται ανάλογα με το σθένος που έχουν σε λανθάνοντα ή υπερσθεναρά και δείχνουν το πόσο ενεργά είναι τα σχήματα-πεποιθήσεις μία δεδομένη στιγμή και πόσο καθορίζουν την συμπεριφορά μας.<br /><br />Αντιλαμβανόμαστε κατ’ αυτόν τον τρόπο ότι στην αποφευκτική διαταραχή, όπως και σε όλες τις διαταραχές προσωπικότητας, τα άτομα κατευθύνονται έντονα προς τον έναν πόλο του συνεχούς δυσκολευόμενοι να αναπτύξουν εναλλακτικές συμπεριφορές και ίσως πιο λειτουργικές.<br /><br />Έτσι, λοιπόν, θα λέγαμε πως στην πραγματικότητα δεν διαφέρουν οι συμπεριφορές μας τόσο ποιοτικά όσο ποσοτικά. Για να είμαστε ακριβείς θα λέγαμε πως ένας άνθρωπος χωρίς αυτές τις δυσκολίες εμφανίζει μεγαλύτερο εύρος προσαρμοστικών συμπεριφορών ενώ ένας ενήλικας με αποφευκτική διαταραχή έχει περιορισμένες “στρατηγικές” οι οποίες εξυπηρετούν στο να αποφύγει -προσωρινά- οποιαδήποτε αρνητικό βίωμα.<br /><br />Ένα από τα πολλά σημεία που είναι καίριας σημασίας ώστε να αντιληφθούμε πώς αυτές οι πεποιθήσεις διατηρούνται στον χρόνο και αξίζει να αναφέρουμε, είναι αυτό της επιλεκτικής προσοχής. Συγκεκριμένα, αυτή η ακούσια διαδικασία έχει την ιδιότητα να κάνει τα άτομα να παρατηρούν στο περιβάλλον τους μόνο τα ερεθίσματα τα οποία επιβεβαιώνουν το εκάστοτε δυσλειτουργικό σχήμα (στην περίπτωσή μας τις πεποιθήσεις αναξιότητας, ευαλωτότητας και αναξιότητας αγάπης) και να απορρίπτει οποιαδήποτε πληροφορία θα μπορούσε να το τροποποιήσει.<br /><br />Παρατηρούμε λοιπόν, στο πλαίσιο της κατανόησης της συγκεκριμένης διαταραχής ότι η ταμπέλα «Αποφευκτική» εύκολα μπορεί να αποδομηθεί και να ιδωθούν τα άτομα αυτά μέσα από τις δυσκολίες τους αλλά και τις πρώιμες εμπειρίες που τους έχουν καθορίσει, ως άνθρωποι που ίσως χρειάζονται βοήθεια για να δουλέψουν με το τραύμα τους.<br /><br />Με αφορμή όλα τα παραπάνω, αξίζει να μείνουμε στο πόσο συχνά όλοι μας μπορεί να αποφεύγουμε καταστάσεις ή ακόμα και σκέψεις στην καθημερινότητά μας προκειμένου να μην έρθουμε σε δύσκολη θέση, να μην αισθανθούμε αμήχανα ή αρνητικά συναισθήματα ή φοβούμενοι την άγνωστη έκβαση της κάθε περίπτωσης. Με απλά λόγια, να αναστοχαστούμε για το αν υπάρχουν στιγμές που οι αρνητικές μας πεποιθήσεις μπορεί να μας εμποδίζουν από το να πράξουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε.<br /><br />Επίσης, ωφέλιμο θα ήταν να προβληματιστούμε σχετικά με το ποιες είναι στην πραγματικότητα οι προσωπικές μας δεξιότητες (είτε κοινωνικές είτε συναισθηματικές κ.α) για την διαχείριση τέτοιων καταστάσεων αλλά και ποια ατομικά χαρακτηριστικά μας είναι εκείνα που μας βοηθούν να ανταπεξέλθουμε σε πιθανή κριτική ή απορριπτική στάση τρίτων.<br /><br />Κλείνοντας, αξίζει να πούμε πως οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πιθανό να συνδέονται με έναν φόβο για απώλεια ή απόρριψη ανεξαιρέτου αποφευκτικότητας.<br /><br />Είναι σημαντικό, ωστόσο, μέσω των εμπειριών μας και των βιωμάτων μας να ανακαλύπτουμε την έννοια της αυτοαγάπης και της αυτοαποδοχής ακόμα κι αν η διαδρομή μας είναι γεμάτη προκλήσεις.<br /><br />Είναι σημαντικό να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να αγκαλιάσουμε την αληθινή εκδοχή μας, η οποία δεν εξαρτάται από τον φόβο και την αποφυγή.<br /><br />Άλλωστε ας μην ξεχνάμε πως η αποφευκτικότητα όπως άλλωστε και κάθε άλλο στοιχείο διαταραχής δεν σηματοδοτεί το τέλος αλλά την αρχή της αλλαγής και ενός ταξιδιού αυθεντικού και συνδεδεμένου με τον αληθινό εαυτό.</div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-41140054383092286642024-03-17T10:30:00.009+02:002024-03-17T10:30:00.125+02:00Mαντικοί θεοί και ήρωες<div class="separator" style="background-color: #010101; clear: both; color: #cccccc; font-family: "Trebuchet MS", Trebuchet, sans-serif; font-size: 17px; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5EeCsbjG_PcRN5pSnLXuAPCxI6rxn0Fmk5a2I4I6YgVSeJY-dT1X-_UioRjUTDPwAViCvPXlPygwki7HlxRr7GkYR_qokWwDDrlwlCZMWKQlNKcqz3BD9UT-J-xz8NUBY3beQTBJfoGAz/s675/%CE%A6%CE%95%CE%99%CE%94%CE%99%CE%91%CE%A3+%CE%A3%CE%9C%CE%99%CE%9B%CE%95%CE%A5%CE%9F%CE%9D%CE%A4%CE%91%CE%A3+%CE%A4%CE%97%CE%9D+%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%A4%CE%9F%CE%9C%CE%97+%CE%A4%CE%9F%CE%A5+%CE%94%CE%99%CE%9F%CE%A3.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: #009cc0; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="675" data-original-width="500" height="253" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5EeCsbjG_PcRN5pSnLXuAPCxI6rxn0Fmk5a2I4I6YgVSeJY-dT1X-_UioRjUTDPwAViCvPXlPygwki7HlxRr7GkYR_qokWwDDrlwlCZMWKQlNKcqz3BD9UT-J-xz8NUBY3beQTBJfoGAz/w188-h253/%CE%A6%CE%95%CE%99%CE%94%CE%99%CE%91%CE%A3+%CE%A3%CE%9C%CE%99%CE%9B%CE%95%CE%A5%CE%9F%CE%9D%CE%A4%CE%91%CE%A3+%CE%A4%CE%97%CE%9D+%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%A4%CE%9F%CE%9C%CE%97+%CE%A4%CE%9F%CE%A5+%CE%94%CE%99%CE%9F%CE%A3.jpg" style="border: none; position: relative;" width="188" /></a></div>Ο Αισχύλος, στις Ευμενίδες, παρουσιάζει την ιέρεια των Δελφών να επικαλείται «την πρωτομάντιν Γαίαν», πρώτη κάτοχο του μαντείου, κατόπιν τη Θέμιδα και τη Φοίβη, κόρες και διαδόχους της στο μαντείο, και τέλος τον Φοίβο· αποκαλύπτει έτσι τη διαδοχή των θεών που εξουσίαζαν το μαντείο. Όμως στον Προμηθέα Δεσμώτη βάζει τον ήρωα να λέει: «Θέμις και Γαία, πολλών ονομάτων μορφή μία» (στ. 209-10)· ότι τούτο δεν είναι απλή ποιητική κατασκευή βεβαιώνεται από την ενεπίγραφη θέση που υπήρχε στο Θέατρο του Διονύσου στην Αθήνα για την ιέρεια της «Γης Θέμιδος». H ταύτιση των δύο θεαινών προφανώς αναφέρεται στην κοινή μαντική ιδιότητά τους. Μπορούμε λοιπόν να δούμε τη Θέμιδα ως προσωποποίηση της μαντικής δυνάμεως της γης, καθώς μάλιστα γνωρίζουμε ότι η παρουσία της στο μαντείο είναι διαρκής και αναγκαία ακόμα και όταν σε αυτό κυριαρχούν άλλοι θεοί. αποκαλυπτική είναι παράσταση σε ερυθρόμορφη κύλικα (περ. 440 π.X.), όπου εικονίζεται να χρησμοδοτεί, καθισμένη στον μαντικό τρίποδα, όχι η Πυθία, αλλά η Θέμις, ενώ μπροστά της στέκεται, ζητώντας χρησμό, ο Αιγεύς.<br /><br />Κατά τον Ορφικό ύμνο της, η Θέμις πρώτη αποκάλυψε στους ανθρώπους το μαντείο στους Δελφούς, όπου βασίλευε ο Πύθων, και αυτή δίδαξε στον Φοίβο τις «θεμιστοσύνες». Kαι καθώς η χρησμοδοσία αποσκοπούσε στην τήρηση του νόμου, της δικαιοσύνης και του δικαίου, η Θέμις, η προσωποποίηση της εννόμου τάξεως, εικονίζεται ως πάρεδρος του Δία και είναι αυτή που συνάγει και λύει τις συνελεύσεις των ανθρώπων (Oδυσ. β 68).<br /><br />H Φοίβη, κατά την Eλεν Xάρρισον (Θέμις), είναι η Σελήνη, όπως ο Φοίβος είναι ο Hλιος. αλλά οι τρεις μορφές της σελήνης (οι δύο μηνίσκοι με κέρατα αντιθέτων κατευθύνσεων και το κυκλικό σχήμα της πανσελήνου) σχετίζονται με τη χθόνια τρίμορφη Eκάτη και άλλες τριαδικές, επίσης χθόνιες, θεότητες: Mοίρες, Ώρες, Xάριτες - που, με τη σειρά τους, παραπέμπουν σε σχέσεις με τον Δαίμονα Ενιαυτό, προσωποποίηση του ηλιακού έτους και των εποχικών μεταβολών της βλάστησης, που πεθαίνει και ανασταίνεται ως χθονία θεότητα.<br /><br />O μαντικός Απόλλων<br /><br />Τη χθόνια -άρα και βλαστική/αυξητική- διάσταση και του Απόλλωνα υποδηλώνουν τα επίθετά του Nόμιος και Ποίμνιος, δηλ. αυτός που εξασφαλίζει την υγεία και την αύξηση των κοπαδιών, αλλά και Kουροτρόφος (για τους ανθρώπους). aλλά, ένας θεός που εξουσιάζει την ευτυχία και τη δυστυχία, γνωρίζει και τρόπους αποτροπής του κακού, άρα είναι θεός μαντικός.<br /><br />O μαντικός Απόλλων συνδέθηκε με όλους τους τρόπους αρχαίας μαντείας: υπάρχουν ενδείξεις για κληρομαντεία στους Δελφούς, αλλά και για οιωνοσκοπία, παρατήρηση των ζώων (π.χ., η ερμηνεία των κινήσεων του ζώου όταν το ράντιζαν με νερό πριν από τη θυσία), και των πτηνών, όπως δείχνει και η σύνδεσή του με το πτηνό κορώνη/κουρούνα στον μύθο για την ένωσή του με τη θνητή Kορωνίδα. Όμως βασικό σύμβολο της μαντικής ιδιότητάς του αναδείχθηκε ο τρίπους - ο λέβητας που, στα πανάρχαια αγροτικά μυστήρια, μέσα του τεμαχίζεται το σώμα της χθόνιας θεότητας και ακολούθως μοιράζεται στους μετέχοντες στη «θυσία» της ώστε να μεταλάβουν τη δύναμή της, δύναμη που ανάγεται στην πίστη περί ανανέωσης της θείας ζωής με τον θάνατο και την ανάλωση/ανάσταση.<br /><br />Για τον μαντικό/μαγικό τρίποδα διαδόθηκε, από τα ομηρικά κιόλας χρόνια, ο μύθος της διαμάχης ανάμεσα στον Απόλλωνα και τον Ηρακλή. Kάποτε ο Ηρακλής, οργισμένος από την άρνηση της Πυθίας να του δώσει χρησμό για να μάθει πώς θα απαλλασσόταν από τη νόσο του μετά τον φόνο του Ιφίτου, διεκδίκησε την κατοχή του τρίποδα αποφασισμένος να ιδρύσει δικό του μαντείο. Tη φιλονικία που ξέσπασε ανάμεσα στα δυο πιο σπουδαία από τα παιδία του, έλυσε ο Zευς εξαπολύοντας τον κεραυνό του. Kαι ο μεν aπόλλων κράτησε τον τρίποδα, ο δε Hρακλής έλαβε χρησμό ότι θα θεραπευθεί, αν πωληθεί και υπηρετήσει επί τριετία τον Eύρυτο (Απολλοδ. B 6,2) - επεισόδιο που θυμίζει τη φυγή του aπόλλωνα από τους Δελφούς για να υπηρετήσει τον aδμητο επί εννέα χρόνια, ώστε να καθαρθεί από τον φόνο του Πύθωνα, που ο τάφος του ταυτιζόταν με τον «ομφαλό» των Δελφών. Kατά τον Π. Λεκατσά, το Σεπτήριον, που εορταζόταν ανά εννεαετία σε ανάμνηση της μάχης ανάμεσα στον aπόλλωνα και τον Πύθωνα, σχετίζεται με την ανά εννεαετία ανανέωση της βασιλείας του Mίνωα στην Kρήτη («Mίνως εννέωρος βασίλευε»)· τότε, με τη συμπλήρωση της οκταετηρίδος, εναρμονιζόταν η αρχή του νέου ηλιακού έτους με εκείνη του σεληνιακού, το οποίο θεωρείτο ως ιερογαμία του Hλίου και της Σελήνης.<br /><br />Γνωρίζουμε ότι τους τρεις χειμερινούς μήνες που δεν χρησμοδοτούσε ο aπόλλων, το δελφικό ιερό κατοικείτο από τον Διόνυσο, που επίσης θεωρείτο θεός της εκστατικής προφητείας και μάλιστα στη θρακική χώρα των Σατρών (Eυριπ. Bάκχαι 298 κε., Eκάβη 1267: «Θρηξί μάντις»). Kατά τον μύθο, η Ήρα επιβουλευόταν το βρέφος Διόνυσο, καρπό της ένωσης του Δία με τη Σεμέλη (πρβλ. την έχθρα της προς το βρέφος Hρακλή, γιο του Δία και της Αλκμήνης, που έστειλε στην κούνια του δυο φίδια να το πνίξουν), και έστειλε τους Tιτάνες, οι οποίοι τεμάχισαν το βρέφος, έβαλαν τα μέλη του σε ένα λέβητα και τον παρέδωσαν στον aπόλλωνα· εκείνος τον μετέφερε στους Δελφούς και τον τοποθέτησε πλάι στον τρίποδα (Oρφ. απόσπ. 210). Eκτός άλλων στοιχείων, η γνωστή επίκληση των μυστών προς τον Διόνυσο «φάνηθι δράκων» οδηγεί στην ταύτιση Πύθωνα και Διονύσου και επομένως των τάφων τους στο άδυτο του απολλώνιου δελφικού ιερού.<br /><br />H κατοχή του δελφικού μαντείου από γυναικείες θεότητες έως την εγκατάσταση του Απόλλωνα δεν είναι τυχαία. Το επίθετό του Λητοΐδης, γιος της Λητούς (πρβλ. Σεμελήιος, γιος της Σεμέλης, για τον Διόνυσο), μαρτυρεί ίχνη ενός αρχαιότερου μητρογραμμικού συστήματος γενεαλογίας στη μεταγενέστερη πατριαρχική δομή της ελληνικής κοινωνίας, όπως παρατηρεί ο Π. Λεκατσάς (Μητριαρχία).<br /><br />Tο κάλεσμα της θεονύμφης<br /><br />Mαντική υποδήλωση υπάρχει και στους έρωτες του Απόλλωνα, που θα πρέπει να ιδωθούν στο πλαίσιο του «τυπικού» της προσκλήσεως μιας θνητής κόρης στην άσκηση της μαντικής, όπως το ανέπτυξε ο Π. Λεκατσάς στο κάλεσμα της θεονύφης. Γιατί, τι άλλο είναι ο έρωτας του Απόλλωνος προς μια θνητή αν όχι ο πνευματικός εναγκαλισμός του θεού και η χαριδότησή της; Όμως, παρά την τιμή που της γίνεται, η αγαπημένη του θεού, η «θεονύμφη», αναλογίζεται τις υποχρεώσεις στην υπηρέτηση του θεϊκού συζύγου της, και κάποτε προσπαθεί να ξεφύγει από την αποστολή της, με το ανάλογο τίμημα.<br /><br />Έτσι, όταν ο Απόλλων ερωτεύθηκε τη Δάφνη, κόρη του ποταμού Λάδωνα και της Γης, αυτή τράπηκε σε φυγή για να αποφύγει τον εναγκαλισμό του. Παρακάλεσε τη μάνα Γη κι αυτή τη δέχθηκε μέσα της, κάνοντας να βλαστήσει ένα δαφνόδενδρο στη θέση της. απαρηγόρητος ο Απόλλων για τον χαμό της ποθητής του, έκανε τη δάφνη αναπόσπαστο μέρος της μαντικής διαδικασίας.<br /><br />Διαφορετική ήταν η τύχη της Kορωνίδας, κόρης του Φλεγύα. αρνήθηκε τον Απόλλωνα και, μολονότι ήδη εγκυμονούσε το παιδί του, έφυγε για να ζήσει με έναν θνητό. Δηλαδή, ενώ δρούσε ήδη ως «θεονύμφη» του Απόλλωνα, εγκατέλειψε το έργο της. Kατά τινα παράδοση, ο Απόλλων μεταμόρφωσε την Kορωνίδα σε κουρούνα, που έκτοτε θεωρείται μαντικό πουλί. aλλη παράδοση λέει ότι ο Απόλλων τόξευσε και έκαψε την Kορωνίδα, σώζοντας όμως το κυοφορούμενο βρέφος, τον aσκληπιό (πρβλ. τη σωτηρία του Διονύσου από τον Δία, καθώς η μητέρα του Σεμέλη καιγόταν κεραυνοβολημένη από αυτόν), και το παρέδωσε στον Xείρωνα να του διδάξει ιατρική και χειρουργική. Eτσι ο aσκληπιός έγινε ιατρός και μάντις, όπως ο πατέρας του Απόλλων-Παιάων (το επίθετο αναγνώσθηκε σε πινακίδα από την Kνωσό), αφού η μαντική εγκοίμηση των ασθενών στα aσκληπιεία αποσκοπούσε στην προσωπική οδήγησή τους από τον θεό για την ίασή τους.<br /><br />Kακότυχη υπήρξε και η Kασσάνδρα, όταν απαρνήθηκε τον Απόλλωνα, που της είχε δώσει το χάρισμα της προφητείας. Tην τιμώρησε με στέρηση της πειθούς, ώστε οι προφητείες της να μη γίνονται πιστευτές. Tέλος, σφαγιάστηκε με τον Αγαμέμνονα από τον aίγισθο.<br /><br />Αντιθέτως, η Mαντώ, η κόρη του μάντι Tειρεσία, μάντισσα επίσης, είχε τιμημένο τέλος. O Απόλλων την έστειλε στη Mικρά aσία, όπου παντρεύθηκε στην Kλάρο τον Kρήτα Pάκιο και γέννησε τον μάντι Mόψο (Παυσ. aχαϊκά 3,1-2), που τον θεωρούσαν γιο του aπόλλωνα (aπολλοδ. Eπιτ. 6,3). H Mαντώ και ο Mόψος, ο μάντις που αναμετρήθηκε νικηφόρα με τον Kάλχαντα, ίδρυσαν το περίφημο μαντείο του Απόλλωνος στην Kλάρο· αυτή ήταν η αποστολή της.<br /><br />Tειρεσίας και Kάλχας<br /><br />O πατέρας της Mαντούς, ο τυφλός μάντης Tειρεσίας, είναι από τους πιο γνωστούς θνητούς μάντεις. Ήταν γιος του Eυήρους και της νύμφης Xαρικλούς, θεραπαινίδας της aθηνάς. Kατά τον Φερεκύδη, όταν ο Tειρεσίας ήταν νεαρός, βγήκε να κυνηγήσει στον Eλικώνα και, σταματώντας να πιεί από την Iπποκρήνη, αντίκρισε, άθελά του, γυμνή την Αθηνά να δροσίζεται στα νερά της. Tότε η θεά τον τύφλωσε, όμως από συμπόνια «του καθάρισε την ακοή ώστε να καταλαβαίνει τη λαλιά κάθε πτηνού και του χάρισε ένα σκήπτρο από ξύλο κρανιάς, που κρατώντας το περπατούσε όπως οι βλέποντες».<br /><br />Kατά τον Hσίοδο, πάλι, ο Tειρεσίας είδε κάποτε δυο φίδια που ζευγάρωναν. Xτυπώντας τα, πλήγωσε το θηλυκό· και αμέσως ο ίδιος έγινε γυναίκα! Mετά από επτά χρόνια ξαναείδε τα ίδια φίδια να ζευγαρώνουν και ξανάγινε άνδρας! Όταν, λοιπόν, έριζαν κάποτε ο Zευς με την Ήρα για το ποιος από τους δυο, ο άνδρας ή η γυναίκα, απολαμβάνει περισσότερη ηδονή στο ζευγάρωμα, τον έβαλαν κριτή, καθώς είχε υπάρξει και άνδρας και γυναίκα. Εκείνος απάντησε ότι σε δέκα μέρη ηδονής, το ένα απολαμβάνει ο άνδρας και τα εννέα η γυναίκα. H Ήρα, οργισμένη, τον τύφλωσε, αλλά ο Zευς τού έδωσε το χάρισμα της μαντικής και τον άφησε να ζήσει επτά γενεές ανθρώπων.<br /><br />Kατά τον πόλεμο των Eπτά επί Θήβαις, ο Tειρεσίας προφήτευσε ότι οι Θηβαίοι θα νικήσουν, αν ο Mενοικεύς, ο γιος του Kρέοντα, προσφερθεί σφάγιο στον Άρη, όπως και έγινε. αργότερα, όταν οι Eπίγονοι των Eπτά εξεστράτευσαν κατά της Θήβας, ο Tειρεσίας συμβούλευσε τους Θηβαίους να στείλουν μεν κήρυκα για διαπραγματεύσεις, αλλά οι ίδιοι να πάρουν γυναίκες και παιδιά και κρυφά να εγκαταλείψουν την πόλη. O Tειρεσίας τούς ακολούθησε, μαζί με την κόρη του, Mαντώ· και όταν, βράδυ πια, έφθασαν στην πηγή Tιλφούσσα, ήπιε από το νερό της και πέθανε (aπολλοδ. Γ 6,7· 7,2-3). aλλ' ακόμη και στον aδη η ψυχή του Tειρεσία δεν έπαψε να προλέγει τα μέλλοντα (βλ. Oδυσ. ν).<br /><br />O άλλος ονομαστός θνητός μάντις, ο Kάλχας, «... οιωνοπόλων όχ' άριστος» (Iλιάδα a 69-70), είναι, όπως ξέρουμε, εκείνος που ζήτησε τη θυσία της Iφιγένειας, για να εξευμενιστεί η Αρτεμις και να πάψει η άπνοια που εμπόδιζε τον απόπλου των Αχαιών για την Tροία. Eκεί στην Αυλίδα προέβλεψε και τη διάρκεια του πολέμου: ενώ προσέφερε θυσία στον Απόλλωνα, ένα φίδι όρμησε, από τον βωμό, σε μια φωλιά με νεοσσούς σε παρακείμενο πλάτανο, κατάπιε τα οκτώ σπουργιτάκια και τη μάνα τους, και πέτρωσε. O Kάλχας ερμήνευσε το σημάδι, ότι θέλημα του Δία ήταν να χρειασθούν δέκα έτη για την άλωση της Tροίας. αργότερα, στο δέκατο έτος του πολέμου, προφήτευσε ότι για να πέσει η Tροία έπρεπε οι Έλληνες να κατέχουν τα όπλα του Hρακλή. aποκάλυψε επίσης ότι ο μάντις γιος του Πριάμου, ο Έλενος, γνωρίζει τους χρησμούς που σώζουν την Tροία. Έτσι ο Oδυσσέας συνέλαβε με ενέδρα τον Eλενο και αυτός αποκάλυψε τις τρεις προϋποθέσεις για την πτώση της πόλεως.<br /><br />O Kάλχας γνώριζε ότι θα πέθαινε όταν θα συναντούσε μάντη καλύτερό του. Όντως συνάντησε κάποτε τον Mόψο, παραβλήθηκε μαζί του στη μαντική και νικήθηκε. Έτσι πέθανε από τη λύπη του, και τάφηκε, λένε, στο Nότιο (aπολλ. Επιτ. Γ 15, 21· E 8-10· ΣT 2-4).<br /><br />Αμφιάραος και Tροφώνιος<br /><br />H μαντική συνδέεται ειδικά με τη θεραπεία ασθενειών στις περιπτώσεις του Αμφιαράου και του Tροφωνίου, που τα λατρευτικά ιερά και μαντεία τους υπήρξαν ονομαστά.<br /><br />Tην αρχαιότητα της λατρείας του Αμφιαράου μαρτυρεί το όνομά του a-pi-ja-re-wo (KN X 94) σε πινακίδες της Γραμμικής B, που ανάγεται σε λατρεία χθόνιας μυκηναϊκής θεότητας. O Αμφιάραος έλαβε μέρος στον πόλεμο των Eπτά επί Θήβαις και σκοτώθηκε κατά τη φυγή των Αργείων από τη Θήβα, έχοντας προβλέψει ο ίδιος το τέλος του: έπεσε με το άρμα του σε ρήγμα της γης που άνοιξε ο κεραυνός του Δία και το οποίο έκτοτε έγινε τόπος λατρείας του, το aμφιάρειο του Ωρωπού. Κατ' άλλους, ο τόπος αυτός είναι το aρμα, στον δρόμο προς τη Xαλκίδα (Παυσ. aττ. 34,2). O aμφιάραος είναι θεός θεραπευτής και μάντης, όπως ο aσκληπιός. Eτσι στο aμφιάρειο του Ωρωπού οι ασθενείς υποβάλλονταν σε εγκοίμηση για να τους επισκεφθεί ο aμφιάραος υπό μορφήν ιερού φιδιού και να τους θεραπεύσει, κατά το πρότυπο του Ασκληπιού.<br /><br />H κατάποση και του Tροφωνίου από τη γη, η ίδρυση μαντείου στο άντρο του με θυσίες σε χθόνιες θεότητες και στην τροφό του Δήμητρα-Eυρώπη (Παυσ. Bοιωτ. 39,5), αλλά και η ετυμολογία του ονόματός του από τα τρέφω/τροφή, παραπέμπουν σε έναν αρχέγονο χθόνιο θεό της γονιμότητας που υποβιβάστηκε σε τοπικό ήρωα. Tον χθόνιο χαρακτήρα του ενισχύουν τα ιερά φίδια του άντρου του. Tα ιερά φίδια είναι ένα «εμβληματικό» χαρακτηριστικό που ο Tροφώνιος μοιράζεται με τον Αμφιάραο και τον Ασκληπιό, και το οποίο συνοδεύει, άμεσα ή έμμεσα, όλες τις πάμπολλες, θηλυκές και αρσενικές, μαντικές/θεραπευτικές μυθικές μορφές, θνητούς, θεούς και ημίθεους ήρωες.geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-28903964713609825292024-03-17T10:25:00.026+02:002024-03-17T10:25:00.130+02:00Ηλιαία: Το κυριότερο δικαστήριο του αρχαίου αθηναϊκού κράτους<div class="separator" style="background-color: white; clear: both; color: #660000; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0Uu-dAmh406aGErcUgTWvwWDU6vYuDcB5ZyPH2NshrGERObxmm6E6I1vvzAZU0qPxCJk0ZXlW7CuNwuWaPm7s9tD0p-6Ynl9Ha_W4Q6yZoCG78_OC9enw3B1j_CA3NXa7A5bI6K2Regw/s1600/vouli1_5.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: #666666; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration-line: none;"><img border="0" height="172" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0Uu-dAmh406aGErcUgTWvwWDU6vYuDcB5ZyPH2NshrGERObxmm6E6I1vvzAZU0qPxCJk0ZXlW7CuNwuWaPm7s9tD0p-6Ynl9Ha_W4Q6yZoCG78_OC9enw3B1j_CA3NXa7A5bI6K2Regw/w268-h172/vouli1_5.jpg" style="background: rgb(238, 238, 238); border-radius: 0px; border: 1px solid transparent; box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.2) 0px 0px 0px; padding: 8px; position: relative;" width="268" /></a></div>Η αρχική έννοια σύστασης δικαστηρίου για την απονομή δικαιοσύνης βρίσκεται στην Ελληνική Μυθολογία από τους ίδιους Ολύμπιους θεούς, από τους οποίους «πέρασε» στην Αρχαία Ελλάδα αλλά και στη Ρώμη να απονέμεται από τους Βασιλείς. Αργότερα ανατέθηκε αυτή σε δικαστήρια.<div><br />Στην αρχαία Αθήνα ονομαστά ποινικά δικαστήρια ήταν η «Βουλή του Αρείου Πάγου», το «Παλλάδιο», το «Δελφίνιο», το «εν Φρεαττοί», το «επί Πρυτανείω» και η «Ηλιαία». Επί Δράκοντος, τους φόνους δίκαζαν οι πρυτάνεις, όμως ο Σόλων επανέφερε την αρμοδιότητα αυτή στον Άρειο Πάγο. Την πολιτική δικαιοσύνη απένεμαν οι κατά δήμο δικαστές, οι διαιτητές και οι ναυτοδίκες.<br /><br />Η Ηλιαία ήταν το κυριότερο δικαστήριο του αρχαίου αθηναϊκού κράτους. Επρόκειτο για δικαστήριο ενόρκων, μέλη του οποίου μπορούσαν να γίνουν όλοι οι γνήσιοι Αθηναίοι πολίτες άνω των 30 ετών, έπειτα από κλήρωση.<br /><br />Η βάση της νέας δημοκρατίας ήταν ο έλεγχος κάθε πολίτη από το σύνολο των πολιτών, όπως και του συνόλου, από τον ίδιο πολίτη.<br /><br />Το να μετέχει κάποιος στην Ηλιαία δεν προϋπέθετε κάποια ιδιαίτερη μόρφωση, όμως η τριβή με το νομοθετικό έργο είχε ως αποτέλεσμα μιαν αρκετά καλή γνώση των νόμων.<br /><br />Ο Πλούταρχος, υπογραμμίζοντας τη σημασία του, αναφέρει ότι ο Σόλων άφησε ηθελημένα κενά στους νόμους, επιτρέποντας έτσι στους δικαστές να αποφασίζουν μόνοι τους για ορισμένα θέματα που έφταναν ενώπιον τους, και για τα οποία δεν υπήρχε ρύθμιση στη σολώνεια νομοθεσία. Με αυτόν τον τρόπο, αναφέρει ο Πλούταρχος, ο Σόλων κατέστησε τους δικαστές της Ηλιαίας «κυρίους των νόμων».<br /><br />Η Ηλιαία αποτελούνταν από 6.000 δικαστές («Ηλιασταί»), οι οποίοι προέρχονταν από τις 10 Φυλές της Αθήνας (κάθε Φυλή συμμετείχε με 600 μέλη). 1000 ήταν αναπληρωματικοί. Το δικαστήριο δίκαζε σε τμήματα των 201, 301 κλπ. δικαστών.<br /><br />Η Ηλιαία συνεδρίαζε όλες τις εργάσιμες ημέρες εκτός από τις τρεις τελευταίες ημέρες κάθε μήνα και τις ημέρες λειτουργίας της Εκκλησίας του Δήμου.<br /><br />Σχεδόν ποτέ όμως δεν εργάσθηκαν και τα δέκα τμήματα της Ηλιαίας ταυτοχρόνως. Η απόδοση δικαιοσύνης από τον δήμο ενόχλησε πάρα πολύ τους ολιγαρχικούς, οι οποίοι δυσφήμισαν με κάθε τρόπο το γεγονός αυτό, υπογραμμίζοντας -όχι σωστά- ότι τη δικαιοσύνη στην Αθήνα την απένεμαν οι θήτες.<br /><br />Η Ηλιαία συνεδριάζει στην διάρκεια του έτους στις ακόλουθες περιπτώσεις:<br /><ul style="text-align: left;"><li>Μετά από επίδοση καταγγελίας πολίτη.</li><li>Παραπομπή αρχόντων από την Βουλή και τις Επιτροπές.</li><li>Παραπομπή Αρχόντων από την Εκκλησία του Δήμου σε κάθε επιχειροτονία.</li><li>Έγκριση δια ψηφοφορίας των εγκεκριμένων από την Βουλή νέων Αρχόντων.</li><li>Προσέλευση αρχόντων στο τέλος της θητείας για απαλλαγή</li></ul>Ο ηγεμών του δικαστηρίου συγκέντρωνε τα παράπονα και τις υποθέσεις προς εκδίκαση και όριζε μέσω κλήρωσης από ποιο τμήμα και σε ποιο μέρος θα εκδικαζόταν η υπόθεση. Καθώς δεν υπήρχαν δικηγόροι, οι κατηγορούμενοι αναλάμβαναν οι ίδιοι την υπεράσπισή τους με τη βοήθεια ενός μόνο φίλου ή συγγενούς. Πολλές φορές, ανέθεταν τη συγγραφή ενός λόγου για την αγόρευσή τους σε έναν επαγγελματία λογογράφο (π.χ. Ισοκράτης, Λυσίας κ.ά.). Ο χρόνος των αγορεύσεων περιοριζόταν από ένα υδραυλικό χρονόμετρο, την κλεψύδρα. Η ψηφοφορία ήταν μυστική. Σε περίπτωση ισοψηφίας, ο κατηγορούμενος κρινόταν αθώος, καθώς θεωρούνταν ότι είχε «την ψήφο της Αθηνάς».<br /><br />Οι δικαστές λάμβαναν ως αποζημίωση 2-3 οβολούς κατά δικάσιμη ημέρα.<br /><br />O Όρκος των Ηλιαστών:<br /><br />«Ορκίζομαι ότι θα δίδω την ψήφο μου συμφώνως προς τους νόμους και τις αποφάσεις της Εκκλησίας του Δήμου και της Βουλής των 500. Εις περιπτώσεις που ο νόμος δεν προβλέπει, θα δίδω την ψήφο μου συμφώνως προς την συνείδησή μου άνευ φόβου και πάθους. Θα ακούω κατήγορον και κατηγορούμενον εξίσου και θα εκδίδω την απόφασίν μου συμφώνως προς την απολογίαν. Ταύτα ορκίζομαι εις τον Δία, τον Απόλλωνα και τη Δήμητρα και να έχω τας ευλογίας των όσο θα τηρώ πιστά τον όρκο μου, άλλως να πέσει εις ερείπια ο οίκος μου και να καταστραφεί αν επιορκήσω»</div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-35754942496705218742024-03-17T10:20:00.070+02:002024-03-17T10:20:00.144+02:00Η κατοικία των αρχαίων Ελλήνων<div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnGkZ-8O0jc9o8yiBJdQwz237IAwte5wXp7a3U33VAM-4R5gbd5NXimajV-xVS_UN5rH3R5hb9rkJiEI_DdoQdsK-Xer6W-QlkNEDNNIzUVwqIwn0kUMySskfj4POAzecHCUe9HZq0_p8/s1600/451328582827377-141801607F25F6E379D.png.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="177" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnGkZ-8O0jc9o8yiBJdQwz237IAwte5wXp7a3U33VAM-4R5gbd5NXimajV-xVS_UN5rH3R5hb9rkJiEI_DdoQdsK-Xer6W-QlkNEDNNIzUVwqIwn0kUMySskfj4POAzecHCUe9HZq0_p8/w320-h177/451328582827377-141801607F25F6E379D.png.jpg" width="320" /></a>Για τις κατοικίες των αρχαίων Ελλήνων, πλουσίων και φτωχών, έχουμε γνώσεις ελιππείς ή ασαφείς ή αντιφατικές. Εντούτοις, πρόκειται για ένα θέμα που κινεί το ενδιαφέρον όχι μόνο του επιστήμονα αρχαιολόγου και αρχιτέκτονα, αλλά και του κάθε ανθρώπου που θέλει να ασχοληθεί.</div><div class="separator" style="clear: both;">Σε γενικές γραμμές, η κατασκευή των σπιτιών γίνεται από φτηνά υλικά και η διάταξή τους είναι απλή και φυσική. Τα δωμάτια έβλεπαν σε εσωτερικές αυλές. Μπροστά από το σπίτι υπήρχε μια μικρή πλακόστρωτη αυλή. Η είσοδος ήταν συνήθως στη βόρεια πλευρά. Λόγω κλίματος, το σπίτι δεν μπορούσε να λειτουργήσει ως χώρος κοινωνικών συναναστροφών. Μόνο κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. άρχισαν τα σπίτια να είναι προσεγμένα, κάτι που ως τότε συνέβαινε μόνο στους μεγάλους ναούς, στα δημόσια κτίρια και στα ανάκτορα.</div><div><br /></div><div>Από τη γεωμετρική εποχή έχουμε ελάχιστα παραδείγματα, επειδή καταστράφηκαν οι περισσότερες κατασκευές. Μερικές υπάρχουν στο Εμποριό της Χίου και στα Βρουλιά της Ρόδου. Κτίσματα ανεξάρτητα ή σε παράλληλες σειρές συνιστούν μονόχωρα ή δίχωρα σπίτια με πρόδομο, κίονες και παραστάδες, θυμίζοντας μυκηναϊκό μέγαρο, με πρόχειρη όμως κατασκευή. Οι πρώτοι πυρήνες παρουσιάζουν τη βασική δομή που αναφέρεται στον Βιτρούβιο, δηλαδή τον τύπο της προστάδος (προστάς=προθάλαμος: βρισκόταν μπροστά από το κύριο δωμάτιο, τον “οίκο”) και εκείνον της παστάδος.</div><div><br />Από τα αρχαϊκά χρόνια, το χαρακτηριστικό γνώρισμα του ελληνικού σπιτιού είναι η αυλή ή το αίθριο και η διάταξη των δωματίων με κέντρο και κύρια πηγή φωτισμού και αερισμού αυτόν τον υπαίθριο ή ημιυπαίθριο (όταν είχε στοά) χώρο.</div><div><br />Όπως μαθαίνουμε από τα γραπτά μνημεία, αυτή η τάση ενδοστρέφειας οφείλεται κατά κύριο λόγο στην τότε δομή της ελληνικής οικογένειας, στην κοινωνική θέση της γυναίκας και στην επιθυμία του άνδρα για απόλαυση της ιδιωτικής ζωής: Επιστρέφει στο σπίτι κουρασμένος μετά από την εργασία του στην πόλη και τη συνεχή παρουσία του στον χώρο της αγοράς και σε άλλους ανοιχτούς (και μη) δημόσιους χώρους, τρώει το φαγητό που έχει ετοιμαστεί και μετά κοιμάται. Ο ρόλος των δύο φύλων ήταν με σαφήνεια καθορισμένος. Η γυναίκα, αν δεν έβγαινε έξω για αγορές σχετικές με την οικιακή δραστηριότητα, έμενε στο σπίτι. Οι κοινωνικές δραστηριότητες όπου επιτρεπόταν η παρουσία της ήταν γάμοι ή κηδείες και άλλες συναφείς εκδηλώσεις. Πολλά σπίτια διέθεταν τον ειδικό χώρο των γυναικών, τον γυναικωνίτη, που είχε περισσότερα δωμάτια από τον χώρο των ανδρών, ενώ ο ανδρωνίτης ή ανδρώνας περιοριζόταν σε ένα δωμάτιο με προθάλαμο ή προστάδα. Ο χώρος ήταν ανάλογος με την ώρα παραμονής: Όσο περισσότερο έμενε το άτομο μέσα στο σπίτι, τόσο περισσότερο χώρο χρησιμοποιούσε. Φυσικά, σε καμία περίπτωση δεν σήμαινε αυτό ότι η γυναίκα ήταν ευνοημένη επειδή χρησιμοποιούσε το μεγαλύτερο μέρος του σπιτιού. Ούτως ή άλλως, είχε την ευθύνη για ολόκληρο το σπίτι. Η κυρίαρχη παρουσία της συνέβαλλε καθοριστικά στη διαμόρφωση του σπιτιού με αξιοσημείωτη και μοναδική πρακτική λειτουργικότητα, με εκμετάλλευση των φυσιολογικών παραμέτρων, όπως του φωτισμού, και με εσωτερική ζωή.</div><div><br /></div><div>Η λειτουργική διάρθρωση του αρχαιοελληνικού σπιτιού δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από ένα σύγχρονο σπίτι. Το σπίτι της Ολύνθου με τα πολλά χρώματα δίνει ολοκληρωμένη εικόνα του κλασικού σπιτιού. Εξωτερικά μοιάζει με κλειστό οικοδόμημα, με μοναδικό άνοιγμα μια πόρτα στην ανατολική πλευρά. Μόλις αφήσουμε την είσοδο, μπαίνουμε στον θυρώνα. Αριστερά μας, βρίσκεται ο πιθεών (αποθήκη ή κελάρι) και δεξιά ο ανδρών, με προθάλαμο και κύριο δωμάτιο, που κοσμείται με μωσαϊκό δάπεδο και θρανία. Εδώ δειπνεί ο οικοδεσπότης με τους φίλους του, αφού πια κλείσει η αγορά. Βγαίνοντας από τον θυρώνα, περνάμε στην αυλή, στην οποία υπάρχει ο βωμός των οικιακών θεοτήτων: του Διός Ερκείου ή της Εστίας. Αριστερά, ο υπαίθριος χώρος επεκτείνεται. Δυτικά της αυλής βρίσκεται το οπτάνιο (=κουζίνα) και το λουτρό, ενώ ανοιχτά προς τον Νότο υπάρχουν οι θάλαμοι (τα υπνοδωμάτια), οι οποίοι αναπτύσσονται κατά μήκος της παστάδος.</div><div><br /></div><div>Οι λειτουργικές αρετές αυτού του σπιτιού εντυπωσιάζουν τον σημερινό μελετητή. Η σύνθεση των χώρων γίνεται με κριτήριο το πρόγραμμα της καθημερινής ζωής. Οι διάφοροι χώροι, και αυτό είναι το πιο εντυπωσιακό, ομαδοποιούνται σε ζώνες: λειτουργίες της ημέρας (εργασία, επισκέψεις, οικογενειακό εντευκτήριο, γεύματα κ.τλ.) και της νύχτας (επίσημα γεύματα στον ανδρώνα, ανάπαυση και ύπνος στους θαλάμους κ.τλ.) αλλά και σε ζώνες όπου είναι σαφής η κοινωνική διαφοροποίηση των δύο φύλων ως στάση ζωής.</div><div><br />Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πολύς λόγος για τον εκδημοκρατισμό του κλασικού σπιτιού με την έννοια της ισομοιρίας (παροχή ίσου εμβαδού στους πολίτες, άρα διατήρηση δημοκρατικής ισότητας). Αυτό το θέμα μελετήθηκε εκτενώς από τους Γερμανούς ερευνητές Χόπφνερ και Σβάντνερ, στο βιβλίο τους “Wohnen in der klassischen Polis – Haus und Stadt im klassischen Griechenland” (=Zώντας στην κλασική πόλη – σπίτι και πόλη στην κλασική Ελλάδα). Η ισομοιρία ήταν ενδεχομένως ο στόχος για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε το σπίτι του στρατηγού Μιλτιάδη να μη διαφέρει από εκείνα των μη διασήμων γειτόνων του όπως έγραψε ο Δημοσθένης. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να έχουμε ακριβή στοιχεία για τα σπίτια των “ανδρών επιφανών”, αλλά δυστυχώς διαθέτουμε ελάχιστα. Εκτός από αυτήν την αναφορά για τον Μιλτιάδη, υπάρχει απλή αναφορά στο σπίτι του Αριστείδη και του Αλκιβιάδη, για το οποίο διαθέτουμε και την πληροφορία ότι είχε ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες. Όμως δεν έχει σωθεί απολύτως τίποτα από τα σπίτια αυτά. Δεν φαίνεται όμως να διήρκεσε πολύ η προσπάθεια για την επίτευξη αυτού του στόχου, αφού βλέπουμε μετά την ισομοιρία των οικοπέδων να γίνονται ακόμη πιο πολυτελείς οι κατοικίες των πλουσίων, μερικοί από τους οποίους ήταν διάσημοι και αναφέρονται και στους πλατωνικούς διαλόγους, όπως ο Κριτίας. Δηλαδή, όπως λέμε σήμερα, γίνονταν “οι πλούσιοι πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι”.</div><div><br /></div><div>Διαχρονικό στοιχείο του αρχαιοελληνικού σπιτιού, με απαρχή τον πολιτισμό του Αιγαίου, είναι η εκμετάλλευση των φυσικών παραμέτρων, δηλαδή του εδάφους, του κλίματος και του προσανατολισμού. Αυτή η τακτική μεταφερόταν για πολλά χρόνια ως πρακτική εμπειρία από γενιά σε γενιά. Την πρώτη της θεωρητική διατύπωση αποκτά η συγκεκριμένη τακτική στο έργο “Περί Ανέμων, Υδάτων και Τόπων” του Ιπποκράτη, καθώς και στα έργα του Αριστοτέλη και του Ξενοφώντα.</div><div><br /></div><div>Στην αναπαράσταση ενός άλλου κλασικού υποδείγματος σπιτιού από τη Μαρώνεια της Θράκης επιβεβαιώνονται αυτές οι προδιαγραφές, που μεταξύ άλλων οδηγούν και στην κατάλληλη κλίση της στέγης σε συνδυασμό με τον προσανατολισμό. Με αυτόν τον τρόπο, οι ακτίνες του ήλιου τον χειμώνα μπαίνουν στο σπίτι και το θερμαίνουν, ενώ το καλοκαίρι δεν εισέρχονται στα δώματια και συνεπώς υπάρχει δροσιά. Πρόκειται για τις οικοδομικές προδιαγραφές του περίφημου σπιτιού του Σωκράτη, οι οποίες στηρίζονται στη γνώση των αστρονομικών και μετεωρολογικών φαινομένων, της τροχιάς του ήλιου στις 21 Δεκεμβρίου τον χειμώνα και στις 21 Ιουνίου το καλοκαίρι. Βάσει αυτών των δεδομένων, επιλέγονταν οι θέσεις των οικισμών και ο προσανατολισμός των σπιτιών. Οι έρευνες έδειξαν ότι υπάρχουν αρχαίες ελληνικές πόλεις των οποίων τα ανεμολόγια είχαν ελεγχθεί ώστε να επιλεγούν οι πόλεις αυτές αποκλειστικά ως χώροι οικισμού.</div><div><br />Οι αρχιτεκτονικές αυτές εμπειρίες μένουν αθάνατες. Περίτρανη απόδειξη αυτού αποτελεί το γεγονός ότι τις συναντάμε και στο Βυζάντιο, στην “Εξάβιβλο” του Αρμενόπουλου, σε ένα σπίτι του 11ου αιώνα μ.Χ. στη Θεσσαλονίκη, στον βυζαντινό και μεσοβυζαντινό οικισμό στη Γαλάτιστα της Χαλκιδικής, ακόμη μέχρι και το 1847 μ.Χ., όταν ο Γεώργιος Γαζής μιλάει πολύ απλά για τις αρχές των κλασικών Ελλήνων περί υγείας και ευημερίας του σπιτιού, χωρίς να έχει διαβάσει ποτέ γραπτά μνημεία της κλασικής αρχαιότητας. Σχεδόν μοιάζουν να ξαναζούν οι άνθρωποι στα αρχαία σπίτια σε αυτές τις αναφορές. Εδώ εντοπίζεται και η προσφορά του Ιππόδαμου Μιλήσιου στην αρχαιότητα: όχι στην εισαγωγή του καννάβου, που ήταν ήδη γνωστός, αλλά στη συστηματοποίηση και στη μεταφορά των φυσικών παραμέτρων του οικείν, από τη θεωρία στην πολεοδομική πράξη. Εξάλλου, οι λεξικογράφοι Ησύχιος και Φώτιος ονομάζουν τον Ιππόδαμο μετεωρολόγο και όχι αρχιτέκτονα, διότι ασχολείται με την επίδραση των μετεωρολογικών φαινομένων στην υγιεινή των σπιτιών.<br /><br />Αθήναι</div><div><br />Οι πρώτοι άνθρωποι έφτασαν στην Αθήνα κατά το τέλος των νεολιθικών χρόνων, μεταξύ 4500 και 4000 π.Χ. Τα διάσπαρτα ίχνη τους μαρτυρούν ότι διάλεξαν για μόνιμη εγκατάστασή τους την περιοχή του βράχου της Ακρόπολης. Στην αρχή, πιθανότατα δεν θέλησαν να κατοικήσουν στην κορυφή, αλλά γνωρίζουμε από ανασκαφές ότι είχαν διασκορπιστεί στη νότια και στη βόρεια κλιτύ του βράχου. Κατά καιρούς, ίσως να εγκαταστάθηκαν μερικοί και στα δύο μικρά σπήλαια επάνω από το θέατρο του Διονύσου. Το νερό, πρώτο και βασικό στοιχείο προκειμένου για την ίδρυση οικισμού, αντλούνταν από τα 21 ρηχά πηγάδια βάθους τριών έως τεσσάρων μέτρων που είχαν ανοίξει στη βορειοδυτική πλευρά του βράχου, εκεί που αργότερα υπήρχε η ονομαστή πηγή Κλεψύδρα.</div><div><br />Τα σπίτια, λίγα και σκορπισμένα στις πλαγιές, είχαν γερά θεμελιωμένη βάση, ενώ οι τοίχοι και οι στέγες ήταν κατασκευασμένα από κλαδιά δέντρων αλειμμένα με λάσπη. Στο μοναδικό δωμάτιό τους, υπήρχε η εστία, που ζέσταινε τον χώρο και χρησίμευε στο μαγείρεμα του φαγητού.</div><div><br />Άλλη ομάδα ανθρώπων εγκαταστάθηκε στον γειτονικό λόφο του Ολυμπιείου, ο οποίος αργότερα ισοπεδώθηκε, για να χτιστεί επάνω του ο ναός του Ολυμπίου Διός. Από τα σπίτια αυτά δεν σώθηκε τίποτε απολύτως διότι κόπηκε και απομακρύνθηκε όλη η πιθανή επίχωση, αλλά η μορφή και η θέση του λόφου αναδεικνύουν την ιδανική τοποθεσία για την ίδρυση οικισμού: χαμηλό έξαρμα γης κοντά σε ποτάμι και πεδινή έκταση στην περιφέρεια της τοποθεσίας με εύφορο χώμα που προοριζόταν για καλλιέργεια. Ανατολικά, ο λόφος του Ολυμπιείου είναι σχεδόν βέβαιο ότι χρησιμοποιήθηκε, διότι ένας του κάτοικος βρέθηκε θαμμένος σε μικρό λαξευτό τάφο της περιοχής. Ο τάφος αυτός κι άλλος ένας στον Κεραμεικό, το νεκροταφείο της αρχαίας Αθήνας, φανερώνουν από το σχήμα και τα κτερίσματα ότι οι κάτοικοι διατηρούσαν στενές σχέσεις με τους κυκλαδικούς οικισμούς της υπόλοιπης Αττικής και ότι ακολουθούσαν πολλά δικά τους έθιμα.</div><div><br />Από τα λίγα αυτά ευρήματα, συνάγεται το συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι αυτοί διατηρούσαν στενή επικοινωνία με τις ακτές του Σαρωνικού Κόλπου, της Αίγινας και της Κέας. Αραιότερες ήταν οι σχέσεις των πρώτων αυτών Αθηναίων με τη βορειοανατολική Πελοπόννησο, τη Θεσσαλία και τη Μικρά Ασία.</div><div><br /></div><div>Η πρώτη εποχή του χαλκού, δηλαδή από το 3200 ως το 2000 π.Χ., βρίσκει τους κατοίκους να είναι ακόμη έντονα επηρεασμένοι από τον νεολιθικό τρόπο ζωής. Τον πρώτο καιρό παραμένουν κλεισμένοι στον οικισμό τους αλλά αμέσως μετά συνδέονται και επικοινωνούν με ολόκληρη πλέον την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και τις Κυκλάδες. Εννοείται πάλι, ότι ούτε από εκείνα τα σπίτια έχουν σωθεί ίχνη, αλλά τα κεραμεικά της εποχής μαρτυρούν ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να κατοικούν στις παλιές θέσεις που είχαν επιλέξει, ενώ άλλοι διαμένουν και στην κορυφή του βράχου, κοντά στο Ερέχθειο. Στην αρχαία αγορά υπήρχε ένα μονοπάτι με διεύθυνση προς τα δυτικά, προς την Ακαδημία Πλάτωνος. Το μονοπάτι αυτό έγινε αργότερα δρόμος.</div><div><br />Μετά τα ελάχιστα και φτωχά αυτά κατάλοιπα κατοικιών, εντύπωση προκαλεί ο εμφανώς μεγαλύτερος αριθμός των ευρημάτων της δεύτερης εποχής του χαλκού, της Μεσοελλαδικής περιόδου, δηλαδή από το 2000 ως το 1600 π.Χ. Τα σπίτια, τα πηγάδια, οι εστίες, οι αποθέτες, οι τάφοι και τα κεραμεικά είναι όλα ευρήματα κατεσπαρμένα σε μεγάλη έκταση του χώρου. Βόρεια του Ερεχθείου ανακαλύφθηκε στρώμα κατοίκησης.</div><div><br />Στη νότια κλιτύ, σημάδια της Μεσοελλαδικής εποχής υπάρχουν όχι μόνο κοντά στα πρωτοελλαδικά, αλλά παντού όπου έγινε ανασκαφή. Δύο εστίες, δύο αποθέτες, ταφή σε πίθο, ταφικός τύμβος βόρεια της Στοάς του Ευμένους, δύο δωμάτια ή σπίτια, ένα πηγάδι, δύο απλοί τάφοι, και χαμηλότερα (προς τα ανατολικά του λόφου του Μουσείου) ένας μεγάλος τάφος και δύο μικρότεροι. Παντού βρέθηκαν κεραμεικά, όχι μόνο εκεί, αλλά και στο Ολυμπιείο και στους πρόποδες του Αρείου Πάγου (εκεί βρέθηκαν και δύο αποθέτες που ήταν κατά τα φαινόμενα τμήμα μεγάλης κατοικίας).</div><div><br /></div><div>Σε κανέναν οικισμό δεν κατοικούν οι άνθρωποι κλεισμένοι στον τόπο τους, αλλά αναπτύσσουν εντυπωσιακά για τα δεδομένα της εποχής την έκταση των επικοινωνιών τους.</div><div><br />Στα υστεροελλαδικά χρόνια στην Αθήνα, δεν μεταβλήθηκαν ιδιαίτερα τα παραδοσιακά έθιμα κατοίκησης, έστω αυτά τα λίγα που γνωρίζουμε, παρά την πολιτισμική αλλαγή. Επικρατούν ίδιες μορφές διάκοσμου με τα μυκηναϊκά σπίτια, για τα οποία, όπως θα δούμε παρακάτω, υπάρχουν σαφώς περισσότερες πληροφορίες. Οι κάτοικοι της υστεροελλαδικής Αθήνας μεταχειρίζονται πολυτελή σκεύη στην κουζίνα (και όχι μόνο) και έχουν στα σπίτια τους αντικείμενα από την Αργολίδα και την Κρήτη, που τώρα ακριβώς αρχίζει να στέλνει μερικά προϊόντα της στην Αθήνα. Η έκταση του οικισμού δεν είναι σαφώς καθορισμένη, τα ευρήματα όμως φανερώνουν ότι άρχισαν να χτίζονται σπίτια και μακρύτερα, δηλαδή οι κάτοικοι δεν δημιουργούσαν μόνο ένα συγκρότημα κατοικιών, αλλά περισσότερα. Ο οικισμός, του οποίου τα περισσότερα ίχνη βρίσκονται γύρω από τη στοά του Αττάλου, γενικά παρουσιάζει πολύ μεγάλη ανάπτυξη, ο πληθυσμός εξαπλώνεται στο νότιο τμήμα και όλα μαρτυρούν τη γενική ευημερία. Όμως η κατοπινή επέκταση του οικισμού δηλώνει ότι ο οικισμός είχε πάψει πια να είναι ενιαίος και συνεχής, επειδή το διαρκώς αυξανόμενο μέγεθός του ξεπερνούσε κάθε προηγούμενο. Για να προσεγγίζουμε πιο σωστά την πραγματικότητα, θα πρέπει μάλλον να υποθέσουμε ότι οι Αθηναίοι ήταν συγκεντρωμένοι κατά ομάδες ή “κατά κώμας”, όπως θα έγραφε και ο Θουκυδίδης, με τον κεντρικό πυρήνα επάνω στον βράχο και στη νότια κλιτύ. Μερικά σπίτια θα σχημάτιζαν άλλη ομάδα στα δυτικά της Ακρόπολης, άλλα στα ανατολικά του Μουσείου, άλλα κατά μήκος της δυτικής όχθης του Ιλισού και άλλα στο Ολυμπιείο. Πρέπει όμως να διευκρινίσουμε ότι η διάρθρωση αυτή δεν είχε σχέση με συγκεκριμένη κοινωνική ή οικονομική διαφοροποίηση των κατοίκων, διότι υπήρχε ποιοτική αντιστοιχία στον τρόπο οικοδόμησης των κατοικιών.</div><div><br />Εδώ κρίνουμε απαραίτητη μια ενδιαφέρουσα σημείωση ιστορικής αξίας: η “κατά κώμας” οργάνωση του πληθυσμού οδηγεί στον συλλογισμό ότι η λέξη Αθήναι, όπως δηλώνει η κατάληξη -ήναι, είναι πολύ πιο παλιά από τα ιστορικά χρόνια και εκφράζει πληθυντικό αριθμό. Ίσως ο πληθυντικός αναφέρεται σε αυτή τη διαίρεση και προήλθε από το σύνολο των μικρών οικισμών που στο σύνολό τους απαρτίζουν ένα συνοικισμό, όπως συμβαίνει και με τις πόλεις Μυκήναι, Θήβαι. Η διαίρεση διατηρείται και στα ιστορικά χρόνια και οι αρχαίοι συγγραφείς παραδίδουν για τη θέση παλιότερα ονόματα όπως Κεκροπίς και Ερεχθηίς.</div><div><br />Δημιουργούνται νέοι οικισμοί. Οι Αθηναίοι μετακινήθηκαν προς τις παραθαλάσσιες περιοχές. Οι οικισμοί που ίδρυσαν εκεί, τα σημερινά Αλυκή Βούλας, Βάρκιζα, Φάληρο, ευημερούν. Στα παλιά σπίτια έμεναν οι πιο συντηρητικοί και εξακολούθησαν να εργάζονται με τον δικό τους ρυθμό. Αραιά και σπάνια είναι τα εισαγόμενα από τη μακρινή γη Χαναάν προϊόντα, αλλά οι σχέσεις με την Κρήτη πολύ πιο τακτικές. Ο μύθος συνδέει με τραγικό τρόπο τους νέους των Αθηνών, τον Θησέα και τον Αιγέα με την Κρήτη και τον Μινώταυρο ειδικότερα, όμως δεν υπάρχει ουσιαστική μινωική επίδραση που να δικαιολογεί τη γένεση παρόμοιου μύθου.</div><div><br />Το βόρειο τμήμα της Αθήνας, το οποίο έχει εύκολη πρόσβαση στην Ακρόπολη, χρησιμοποιείται εντονότερα. Οι κάτοικοι κυκλοφορούν στο μονοπάτι που αργότερα γνωρίζουμε ως Περίπατο.</div><div><br /><a href="https://erevoktonos.blogspot.com/2018/11/blog-post_896.html">Μινωική Κρήτη</a></div><div><br />Οι Κρητικοί είχαν χάσει για πολλά χρόνια κάθε μνήμη νομαδικού κράτους και της κυκλικής νομαδικής καλύβας που ήταν ο αντιπροσωπευτικός τύπος κατοικιών τους. Το συμπέρασμα αυτό εξάγεται από τα ευρήματα που υπάρχουν στη διάθεσή μας: εάν όμως υποθέσουμε ότι οι λίγοι κυκλικοί τύμβοι, που χρονολογούνται από το 2700 ως το 2000 π.Χ., απηχούν τις παραδόσεις του θρησκευτικού συντηρητισμού, τότε μόνο θα μπορέσουμε να υποθέσουμε ότι τελικά δεν είχε χαθεί απόλυτα η νομαδική ζωή. Παρ’ όλο που είναι κάπως αποσυντεθειμένα, τα ευρήματα της Κνωσού δείχνουν ότι η αρχική μορφή των κατοικιών ήταν κυκλική και υπήρχε περίφραξη από βέργες που είχαν χρωματικά επιχρίσματα. Αλλά αυτό είναι απλώς μια εικασία που γίνεται επειδή οι μελέτες έχουν καταδείξει ότι η κατάσταση στην Κρήτη έμοιαζε με αυτήν της Αιγύπτου. Τα σπίτια εκεί ήταν κατά τα φαινόμενα κυκλικά, αλλά πολύ καιρό πριν από τις δυναστείες, δηλαδή γύρω στο 4700 π.Χ., οπότε και τα σχέδια με καμπύλες άρχισαν να εγκαταλείπονται και γίνεται εμφανής η προτίμηση προς το τετραγωνικό σπίτι: Άλλωστε, τα σπίτια στην Κρήτη είχαν ήδη αρχίσει να κατασκευάζονται με βάση σχεδίου το τετράγωνο.<br />Κατά τη μετάβαση από την Προνεολιθική εποχή στην Πρωτομινωική Περίοδο 1 ή Προανακτορική Περίοδο δεν έχουμε να σημειώσουμε σημαντικές μεταβολές στην Κρήτη. Για παράδειγμα, μια τυπική μορφή σπιτιού αποτελούνταν από δύο δωμάτια: ένα είδος αίθουσας υποδοχής, που έβλεπε έξω κι ένα εσωτερικό υπνοδωμάτιο, όπως μπορούμε να υποθέσουμε από τα ελάχιστα ίχνη κατοικιών. Εξάλλου, οι σπηλιές ακόμη εξακολουθούσαν να χρησιμεύουν ως κατοικίες.</div><div><br />Στην Πρωτομινωική Περίοδο 2 συνεχίζεται η σπανιότητα των ευρημάτων, με μοναδικό άξιο λόγου εύρημα το σπίτι ανατολικά του χωριού Βασιλική στο Λασίθι της Ανατολικής Κρήτης. Η ανασκαφή του έγινε από Αμερικανούς. Βρίσκεται στην κορυφή ελαιόφυτου λόφου.</div><div><br />Στην Πρωτομινωική Περίοδο 3 δεν έχουμε τίποτα ουσιαστικότερο να επισημάνουμε, εκτός από ευρήματα καλυβών ευτελέστερου υλικού. Οι τοίχοι ήταν πέτρινοι.</div><div><br />Ασφαλώς θα υπήρχαν και άλλοι τύποι κατοικιών, όπως αυτή της Μαγκασάς, της οποίας η μορφή είναι άκρως ενδιαφέρουσα. Αυτή η μορφή έχει διατηρηθεί σε οστεοφυλάκια στο ανατολικό Παλαίκαστρο ή στη νησίδα Μόχλο.</div><div><br />Καθώς ο πολιτισμός εξελισσόταν, και συγκεκριμένα κατά τη μετάβαση από την Πρωτομινωική στη Μεσομινωική Περίοδο, μερικοί αρχαιολόγοι υπέθεσαν ότι μια διείσδυση νέων φύλων ήταν το αίτιο απότομης ανέλιξης και ωριμότητας των εικαστικών τεχνών. Η Κρήτη ακτινοβολεί ως την Αίγυπτο, ενώ μειώνεται η επαφή με την Ανατολή.</div><div><br />Τα σπίτια άρχισαν να περιλαμβάνουν επιπρόσθετα δωμάτια, τα οποία και επεκτείνονταν σε μεγαλύτερης έκτασης χώρους, αρχίζοντας να θυμίζουν το συνονθύλευμα παρατιθέμενων χώρων που συνέθεταν τον λαβύρινθο του Μινώταυρου (επί παραδείγματι, η αγροτική έπαυλη στο Βαθύπετρο). Καθώς με τέτοια περίπλοκα σχέδια ήταν αδύνατον να μπαίνει στο σπίτι φυσικό φως από παντού, χρησιμοποιήθηκαν οι κεντρικές αυλές και επιπρόσθετες πηγές φωτός. Η σχετική τάση ήταν να κατασκευάζονται πλατιές αλλά όχι βαθιές μονάδες χώρου με δύο ή περισσότερες πόρτες. Στα πιο απαιτητικά σπίτια (παραδείγματα πλούσιων σπιτιών ανιχνεύονται στα Γουρνιά ή στο Παλαίκαστρο) ακόμη και το 2000 π.Χ. ξύλινοι κίονες επέτρεπαν τη διάνοιξη δωματίων με μεγαλύτερο βάθος σε όλους του ορόφους εκτός από το ισόγειο. Είναι αυτονόητο ότι αυτές οι περιπεπλεγμένες και ακανόνιστες διατάξεις μπορούσαν να εφαρμοστούν επειδή οι στέγες ήταν επίπεδες. Μερικά από αυτά τα σπίτια διέθεταν και εσωτερικά κλιμακοστάσια. Στις πόλεις, όπου οι χώροι ήταν κάπως πιο περιορισμένοι, τα σπίτια ήταν ισοϋψή. Τα πλακίδια από φαγεντιανή που βρέθηκαν στην Κνωσό ανήκουν σε σπίτια διώροφα ή ακόμη και τριώροφα, με επίπεδο δώμα, χτισμένα πριν από το 1700 π.Χ. που έγινε η μεγάλη καταστροφή. Τα ισόγεια ήταν άδεια και διέθεταν μία ή δύο πόρτες συμμετρικά τοποθετημένες. Παράθυρα είχαν όλοι οι όροφοι εκτός από το ισόγειο. Εκτός από την Κρήτη, τέτοια σπίτια, με τις κατά τόπους διαφοροποιήσεις, έχουν βρεθεί στην Κόρινθο, στον Ορχομενό, στην Ολυμπία, στο Λιανοκλάδι, στο Ναύπλιο, στα Σπάτα, στην Αθήνα κοντά στον Άρειο Πάγο και κοντά στην Αρχαία Αγορά, καθώς και στη Μυτιλήνη, στη Μήλο, στην Πάρο και στην Αμοργό.</div><div><br />Για την Κνωσό, καθώς και τη Φαιστό και τα Μάλια, πρέπει να σημειώσουμε ότι υπήρχαν κοντά στα ανάκτορα επαύλεις οι οποίες ήταν εξαρτημένες από τον ανακτορικό πυρήνα και χρησίμευαν ως κατοικίες των προσώπων που είχαν υπηρεσία στα ανάκτορα ή ήταν ανώτεροι στρατιωτικοί, ιερείς ή διοικητικοί υπάλληλοι. Για τα σπίτια κοντά στα Μάλια έχουμε σχέδια, τα οποία είναι μάλλον φανταστικά.</div><div><br /></div><div>Άλλες αγρεπαύλεις ή κατοικίες πλουσίων, που αποτελούσαν το διοικητικό σώμα της μινωικής κοινωνίας, βρίσκονται κατά κανόνα μόνο στην ύπαιθρο. Μερικές από αυτές είναι πολύ αξιόλογες.<br />Η έπαυλη που ανέδειξαν οι ανασκαφές ανατολικά του Ηρακλείου, όχι μακριά από την πόλη, στην Αμνισό, φαίνεται ότι βρισκόταν σε σπουδαίο σημείο, επειδή εκεί κοντά θα πρέπει να υπήρχε ολόκληρη πόλη. Αυτός ο ισχυρισμός είναι μάλλον σωστός, διότι η Αμνισός ήταν το επίνειο της Κνωσού, στις εκβολές του Καιράτου ποταμού. Προχωρώντας από την είσοδο προς το εσωτερικό σε έναν διάδρομο σε σχήμα S, μπαίνουμε σε έναν μικρό χώρο που θα ήταν θυρωρείο ή φυλάκιο. Δίπλα στο δωμάτιο αυτό ήταν το μαγειρείο. Βγαίνοντας από εκεί στις πλακόστρωτες αυλές, μπαίνουμε στον κύριο χώρο του σπιτιού μέσω του πολυθύρου. Το πολύθυρο είναι χαρακτηριστικό σημείο της μινωικής αρχιτεκτονικής. Αποτελείται από την παράπλευρη παράθεση ίσων ανοιγμάτων, χωριζομένων με ιδιότυπη κάτοψη πεσσών, μορφής διπλού Τ. Με το πολύθυρο επιτυγχάνεται ο φωτισμός και ο αερισμός του εσωτερικού. Στο κοίλωμα των πεσσών αναδιπλώνονται τα φύλλα της πόρτας, που μπορούν να κλείσουν κατά περιστάσεις, π.χ. όταν έχει κρύο. Υπήρχαν κι άλλοι χώροι προς δυσμάς του εξετασθέντος τμήματος, οι οποίοι θα ήταν ποικίλων χρήσεων.</div><div><br />Μία άλλη τέτοια έπαυλη βρίσκεται στη θέση Νίρου Χάνι ή Κοκκίνη Χάνι, αλλιώς Αρμυλίδες, προς τα ανατολικά, σχεδόν επί της εθηνικής οδού προς τον Άγιο Νικόλαο. Πολύ νωρίς ο Κρητικός αρχιτέκτονας αντιλήφθηκε ότι η εφαρμογή της ορθής γωνίας είχε σοβαρά πλεονεκτήματα έναντι κάθε άλλης, γιατί οι χώροι έπαυαν να έχουν μορφολογικές ασάφειες. Αυτό αναμφίβολα προέρχεται από την έμφυτη στον άνθρωπο ύπαρξη της έννοιας της γεωμετρίας. Η ευθύγραμμη τοιχοποιία εκτελείται σύντομα και με μεγάλη ευχέρεια. Απόκλιση από την ευθεία δικαιολογείται όταν αδήριτες τοπογραφικές ανάγκες την επιβάλλουν. Το φαινόμενο της απόκλισης είναι σύνηθες και πασιφανές στις λαϊκές κατασκευές της περιοχής, αλλά και σε περιόδους τέχνης όπου η τήρηση απόλυτης κανονικότητας δεν υπερέβαινε ορισμένα χαμηλά και πολύ ελαστικά όρια, σύμφωνα με άλλες γενικότερες και βαθύτερης σημασίας κοσμοθεωρίες. Έτσι, στο Νίρου Χάνι επαναλαμβάνονται αυτά τα στοιχεία, οι κλίμακες, οι χώροι υποδοχής, οι αποθήκες με τους πίθους κ.λπ., σε μια φαινομενική αταξία. Σε ένα από τα δωμάτια υπάρχει ένα χτιστό θρανίο. Σε δωμάτια ιδιαίτερης σημασίας, το δάπεδο γίνεται πλουσιότερο, αποτελούμενο από πλακόστρωση γυψολίθων. Τα σχέδια είναι απλά γεωμετρικά και η διακοσμητική των υλικών διαφοροποιείται. Σε άλλο χώρο, ορθομαρμάρωση καλύπτει την κοινή λιθοδομή. Η γενική κατασκευή των τοίχων είναι απο αργολιθοδομή που καλύπτεται από κονίαμα.</div><div><br />Κλείνοντας, αναφερόμαστε στο συγκρότημα κατοικιών της Τυλίσου, μινωικής πόλης δυτικά του Ηρακλείου. Οι χώροι παρατίθενται και δεν συντίθενται. Καθένας συγκολλάται στον προηγούμενο χωρίς έλλογη λειτουργικότητα. Ως ένα σημείο, η παραθετική συνάρτηση προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στη μελέτη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, η οποία αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα, με νοοτροπία επίλυσής τους προσεγγίζουσα τη μινωική. Ιδιαίτερα, παρατηρούμε ότι στο εσωτερικό των σπιτιών της Τυλίσου διατάσσονται κατά τις ανάγκες οι αυλές ή οι φωταγωγοί, παρέχοντας το απαραίτητο φως και τον αέρα στους πολύ σημαντικούς παράπλευρους χώρους, τα λεγόμενα κατά πρωθύστερο σχήμα στον Όμηρο “μέγαρα”, δηλαδή τις αίθουσες όπου διέμενε ο κύριος του σπιτιού και τις αίθουσες επισκέψεων. Απαραίτητοι χώροι ήταν οι αποθήκες. Βορειοανατολικά, υπήρχε μια κυκλική δεξαμενή που συνέλεγε όμβρια ύδατα, καθώς και τα ύδατα που μεταφέρονταν από τα υδραγωγεία και από την πηγή του Αγίου Μάμαντος, όπως την ξέρουμε σήμερα. Οι πλακοστρώσεις των διαδρόμων και των αυλών ήταν από ψηφιδωτό με ευρείς αρμούς, φτιαγμένο με κόκκινο γύψινο κονίαμα.</div><div><br />Μυκήνες</div><div><br />Πιθανότατα μια εισβολή από την κεντρική ελλαδική περιοχή ήταν η αιτία που ώθησε στην κατάρρευση του μινωικού πολιτισμού πριν από το 1400 π.Χ. και τελικά στη μυκηναϊκή επικράτηση, αφού όλο το Αιγαίο περιήλθε στη μυκηναϊκή κυριαρχία. Ο σχεδόν ενιαίος μυκηναϊκός πολιτισμός, πέρα από τις κατά τόπους μορφολογικές διαφοροποιήσεις, επικάλυψε τους προκατόχους του στην Κρήτη και στα υπόλοιπα νησιά. Ύστερα, οι άποικοι τον εισήγαγαν στις ακτές της Μικράς Ασίας και στην Κύπρο. Δυστυχώς, μια καταστροφή το 1260 π.Χ. εσήμανε και το τέλος της ευημερίας. Οι Μυκήνες, παρ’ όλο που υπέστησαν ασυνήθιστα σοβαρές ζημιές, παραμένουν στα ίδια αξιολογικά επίπεδα με άλλες πόλεις που συγκέντρωναν στους κόλπους τους εξουσία.</div><div><br />Η μυκηναϊκή αρχιτεκτονική των τριών τελευταίων αιώνων της εποχής του χαλκού έχει να παρουσιάσει εξαιρετική αντίθεση με όλα τα άλλα είδη στην κυρίως Ελλάδα και η διαφοροποίηση αυτή την καθιστά μεγαλειώδη.</div><div><br />Τα σπίτια της Ύστερης Ελλαδικής Περιόδου 1 και της Ύστερης Ελλαδικής Περιόδου 2, όπως έδειξαν οι σχετικές ανασκαφές, οικοδομήθηκαν με τις ίδιες αρχές όπως τα σπίτια των μεσοελλαδικών χρόνων. Οι φυσικές ανοιχτές τοποθεσίες ήταν αρκετά αναπεπταμένες ώστε να περικλείουν είτε πολλά σπίτια είτε ένα μεγάλο ανάκτορο. Σίγουρα όμως άλλος χώρος προοριζόταν για να περιλαμβάνει τις κατοικίες, άλλος την αγορά, άλλος τις βιοτεχνίες. Κάθε χώρος είχε τον ακριβή προσδιορισμό του.</div><div><br />Η έρευνα αποκάλυψε ότι το εσωτερικό του σπιτιού των μεγάλων μυκηναϊκών κέντρων είχε μεγάλες επιρροές από τη μινωική αρχιτεκτονική κατοικίας. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε κυρίως στην Ύστερη Ελλαδική Περίοδο 1 και στην Ύστερη Ελλαδική Περίοδο 2, αλλά κορυφώθηκε μετά την κατάρρευση του μινωικού πολιτισμού: μοιάζει δηλαδή η μυκηναϊκή αρχιτεκτονική να αποτίει φόρο τιμής στον προηγούμενο μεγάλο αυτόν πολιτισμό. Οι καλλιτέχνες θα πρέπει να είχαν έρθει από την Κρήτη μετά την κατάρρευση, για να δημιουργήσουν με μινωική τεχνική, αλλά μυκηναϊκή αισθητική. Το υλικό ήταν συνήθως πλίνθοι που είχαν ξεραθεί στον ήλιο πάνω σε βάση χαλικιών που τα είχαν κολλήσει σε πηλό. Ένα πλαίσιο κάθετων και οριζόντιων δοκών ενίσχυαν τους τοίχους. Για το ισόγειο και για τα δωμάτια που προορίζονταν μόνο για ενδοοικογενειακή χρήση, όχι δηλαδή για επισκέψεις ή επίσημες εκδηλώσεις, η επιφάνεια των τοίχων προστατευόταν με κάποια μονωτική επάλειψη, συνήθως από αργιλλόχωμα ενισχυμένο με άχυρο. Στα επίσημα δωμάτια, χρησιμοποιούσαν άσβεστοκονίαμα και διακοσμούσαν τους τοίχους με τοιχογραφίες. Οπουδήποτε είχε χρησιμοποιηθεί ξύλο, ήταν γυμνό, δηλαδή, χωρίς επιπλέον υλικό για επικάλυψη. Τα δάπεδα ήταν συνήθως από ασβεστοκονίαμα και μερικές φορές ζωγραφισμένα. Τα παράθυρα ήταν μικρά. Οι πόρτες ήταν ξύλινες και δίφυλλες. Ξύλινοι και λίθινοι κίονες υποβάσταζαν τις πάντοτε επίπεδες στέγες. Το λουτρό ήταν από πηλό. Υπήρχαν θρανία στις αίθουσες αναμονής και στους εξώστες, καθώς και μαγκάλια που έκαιγαν ξυλάνθρακα στην κουζίνα ή στην εστία. Η αίθουσα αναμονής και η εστία είναι μάλλον τα αντιπροσωπευτικότερα σημεία του σπιτιού. Τα περισσότερα καλλιτεχνικά χαραστηριστικά βάσει των οποίων έχουν δημιουργηθεί είναι μινωικά. Υπάρχει, εντούτοις, ένα χαρακτηριστικό που κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από τη Συρία ή τη Μικρά Ασία, και αυτό είναι η χρήση τεράστιων ογκόλιθων στα κατώφλια των κύριων διαδρόμων (αν και δείγματα τέτοιου είδους γνωρίζουμε ότι εκτός από τη Συρία και τη Μικρά Ασία έχουν βραθεί και σε περιοχές της Κρήτης όπως τα Μάλια και η Φαιστός). Πάνω στους ογκόλιθους υπήρχαν ξύλινες στρόφιγγες επικαλυμμένες με φύλλα χαλκού. Με τις στρόφιγγες αυτές άνοιγαν οι πόρτες.</div><div><br /></div><div>Αρκετές πληροφορίες διαθέτουμε και για τα σπίτια της Υστεροελλαδικής Περιόδου 3. Οι φτωχοί εξακολούθησαν να ζουν σε καλύβες με ένα ή δύο δωμάτια, χτισμένα συνήθως με πλίνθους που είχαν ξεραθεί στον ήλιο. Οι ανασκαφές όμως έφεραν στο φως και πολλά μεγαλύτερα σπίτια. Για το χτίσιμό τους, χρησιμοποιούσαν τις ίδιες πλίνθους, που ήταν εύχρηστες και φτηνές. Πάντως, τα μεγαλύτερα σπίτια και οι επαύλεις ανήκαν στους διαδόχους και κληρονόμους των βασιλικών οικογενειών.</div><div><br />Για την παρεμπόδιση της εισροής καπνού από το περιβάλλον μέσα στο σπίτι, υπάρχει η θεωρία ότι τα θολωτά σπίτια με αψίδα θα πρέπει να είχαν έναν κενό χώρο προς την άκρη του θόλου που να κρατούσε τον καπνό προς τα έξω και επομένως να πρστατευόταν τουλάχιστον το ισόγειο.</div><div><br /></div><div>Η εστία καταλάμβανε κεντρική θέση στο σπίτι και την περιτριγύριζαν κίονες. Οι κίονες προσέδιδαν ιερότητα στον χώρο. Ο διάκοσμος ήταν απόλυτα επηρεασμένος από την κρητική τέχνη. Βέβαια, τα κρητικά σπίτια δεν είχαν εστίες, οι οποίες είναι το σήμα κατατεθέν για κάθε μυκηναϊκό σπίτι.</div><div><br />Ένα άλλο τυπικό χαραστηριστικό αυτών των σπιτιών για το οποίο έχουμε κάποια στοιχεία είναι η αίθουσα αναμονής. Η αίθουσα αυτή ήταν κατασκευή της οποίας η σύλληψη ήταν κυρίως μινωικής ή μικρασιατικής τέχνης. Η πιθανότερη εκδοχή είναι η πρώτη. Στο σημείο αυτό, οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι στα περισσότερα σπίτια των χρόνων που ακολούθησαν έπαψε να υπάρχει αυτό το δωμάτιο.</div><div><br />Το “Σπίτι με τις κεκλιμένες διόδους” και το “Νότιο Σπίτι”, όπως ονομάστηκαν δύο συγκεκριμένα σπίτια που ανέδειξαν οι ανασκαφές στις Μυκήνες, πρέπει να ανήκαν σε άτομα της μεσαίας τάξης. Και στα δύο υπήρχε ένα δωμάτιο με πολλά λατρευτικά αντικείμενα. Τα δωμάτια αυτά λειτουργούσαν ως δημόσια ιεροφυλάκια και διέθεταν επίσης βωμό. Εκεί διεξάγονταν και ορισμένες λατρευτικές τελετές. Και τα δύο σπίτια χωρίζονταν σε τέσσερα τμήματα με διασταυρούμενους περίπου στο κέντρο της κατοικίας τοίχους. Ένας ανοιχτός εξώστης καταλάμβανε περίπου τη μισή πρόσοψη κάθε σπιτιού. Υπήρχαν διάδρομοι που κατέληγαν σε πόρτα και στο μπροστινό και στο πίσω του εξώστη, αλλά το δωμάτιο στην πίσω πλευρά ήταν ούτως ή άλλως ασήμαντο, ενώ το μπροστινό μέρος ήταν ένα είδος αίθουσας αναμονής επισκεπτών, σχεδιασμένη με αρχιτεκτονική που προσιδίαζε σε τεχνική μεγάρου. Αυτά τα σχέδια μάλλον ήταν κυκλαδικής προέλευσης, αφού οι Κυκλάδες είχαν προηγουμένως επηρεαστεί από την τέχνη της μινωικής Κρήτης. Σε ένα άλλο σπίτι, το “Σπίτι με τα Είδωλα”, βρέθηκε ένα ακανόνιστα διατεταγμένο ιεροφυλάκιο, το οποίο αναγνωρίστηκε από τη ζωγραφική που το διακοσμούσε και από τα πήλινα γλυπτά που ανακαλύφθηκαν στον χώρο. Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτού του είδους τα ιεροφυλάκια βρίσκονταν συνήθως στα οχυρωμένα παλάτια των Μυκηνών, σαν ένα επιπλέον μέτρο ισχυροποίησης του άβατου χαρακτήρα των παλατιών, προστασίας της ιερότητας των ναϋδρίων ως αυτόνομων θρησκευτικών χώρων και διασφάλισης της τάξης και της ηρεμίας των ενοίκων.</div><div><br />Ο Όμηρος αποδεικνύει την ιστορική αλήθεια για τα μυκηναϊκά σπίτια</div><div><br />Οι κατοικίες ήταν κατεστραμμένες για εκατό χρόνια, δηλαδή από τον δωδέκατο ως τον ενδέκατο αιώνα π.Χ., με αποτέλεσμα οι πληθυσμοί να μετακινηθούν στα αναπτύγματα που γνωρίζουμε ως πόλεις-κράτη. Τα ομηρικά έπη διατήρησαν εκπληκτικά ένα διάσπαρτο αρχείο της μυκηναϊκής ζωής. Το αρχείο αυτό είναι εντυπωσιακά ακριβές, ειδικά οι αρχιτεκτονικές περιγραφές, σύμφωνα και με τις πραγματικές επιστημονικές ανακαλύψεις της ιστορίας για την εποχή αυτή. Κατά τα φαινόμενα, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι ο Όμηρος ενσωμάτωσε στο έργο του το πληροφοριακό υλικό από τραγούδια των χρόνων ανάμεσα στην εποχή του χαλκού και του σιδήρου, κυρίως πιο κοντά στην πρώτη. Βέβαια, είναι αυτονόητο ότι οι απτές υλικές αποδείξεις είναι ελάχιστες, αλλά η διασταύρωση των στοιχείων του Ομήρου με αυτά των τραγουδιών και άλλων γραπτών μνημείων της εποχής δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολιών. Άλλωστε, τα γραπτά μνημεία αποτελούν περίτρανη απόδειξη ιστορικών πραγματικοτήτων. Η λέξη “οίκος” εμφανίζεται στον Όμηρο πρώτη φορά στην Οδύσσεια, και συγκεκριμένα στον 18ο στίχο της ιθ’ ραψωδίας. Σε επιπλώσεις, ο Όμηρος αναφέρει χρήση γυαλισμένου ξύλου. Λέει ότι τα λουτρά βρίσκονταν πάντα στο ισόγειο και οι γυναικωνίτες πάντα σε πάνω όροφο. Οι γυναικωνίτες διέθεταν δική τους εστία. Στο δώμα των σπιτιών άφηναν τα φαγητά για να ζεσταθούν με τον ήλιο. Το πολύτιμο γαλάζιο υλικό που λέει ο Όμηρος ότι ακτινοβολούσε πρέπει να ήταν ένα είδος εφυάλωσης. Το υλικό αυτό έδινε λάμψη στις χαραγμένες παραστάσεις των διαζωμάτων και των ζωφόρων. Οι τοίχοι μερικές φορές καλύπτονταν με χρυσάφι ή ασήμι ή χαλκό: ο ποιητής δεν υπερέβαλλε όταν έγραφε ότι “λαμποκοπούσαν σαν τον ήλιο και το φεγγάρι”.</div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-48329345632246116812024-03-17T10:15:00.020+02:002024-03-17T10:15:00.124+02:00Πρακτικός οδηγός ιδεολογίας: γίνε πιστός της σε 6 απλά βήματα<p style="background-color: white; box-sizing: border-box; font-family: Lora; font-size: 16px; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; word-break: break-word;"><a class="asset-img-link" href="http://economicsandethics.typepad.com/.a/6a0120a58aead7970c019aff86e8e7970b-pi" style="box-sizing: border-box; clear: left; color: #006699; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration-line: none; word-break: break-word;"><img alt="Ideology" class="asset asset-image at-xid-6a0120a58aead7970c019aff86e8e7970b" height="208" src="https://economicsandethics.typepad.com/.a/6a0120a58aead7970c019aff86e8e7970b-200wi" style="border: 0px; box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 5px 5px; vertical-align: middle; width: 185px; word-break: break-word;" title="Ideology" width="196" /></a></p>Έχω έναν πρακτικότατο οδηγό για το πώς να γίνεις Πιστός (με Π κεφαλαίο) μιας οποιασδήποτε ιδεολογίας. Άλλοι στην εφηβεία τους καταπιάνονται με μπάλες, άλλοι με τέχνες, άλλοι με τα πολιτικά, άλλοι με θρησκείες -- όμορφοι είναι όμως οι πιστοί πάσης φύσεως, ιδίως οι πιστοί σε αντικείμενα με "δηλωμένο" ιδεολογικό υπόβαθρο.<div><br />1. Διαλογή ιδεολογίας<br /><br />Μην το κουράζεις, πιθανόν έχεις καταλήξει σε μια ιδεολογία πριν καν αρχίσεις να ψάχνεις και να διαβάζεις τα σχετικά κιτάπια. Μια άκρως ενδιαφέρουσα άποψη λέει πως πρώτα αποφασίζουμε και μετά ντύνουμε τις θεωρήσεις μας με τα κατάλληλα ρουχαλάκια που τις υποστηρίζουν. Εδώ ο καθένας διαλέγει ανάλογα την πετριά που έχει φάει από την ζωή, το πεπερασμένο της προσωπικής εμπειρίας, τα θέλω του και ευσεβείς πόθους, και τυχούσες επιρροές (ή αντίδραση σε αυτές) του περιβάλλοντος.<br /><br />Τούτα εγγυώνται το μάξιμουμ της θέρμης με την οποία θα την υποστηρίξεις και, δυστυχώς, πολλές φορές είναι αντιστρόφως ανάλογα με έννοιες όπως αμεροληψία και αντικειμενικότητα ("where valid" -- ναι, αυτό το "κατά πόσο ανταποκρίνεται σε πιο "σκληρά δεδομένα" σε σχέση με αυτά που παίζουν στο κεφάλι σου"). Αν δεν σου άρεσε αυτό το περί αντικειμενικότητας -αναμενόμενο- ας αρκεστούμε στ' ότι η θέρμη σου και το "πόσο καλά το μιλάς" δεν είναι ταυτόσημα της εγκυρότητας των θέσεών σου (βλέπε: δικηγόρους/πολιτικούς).<br /><br />2. Διάβασμα των "Μεγάλων Θεωρητικών"<br /><br />Οτιδήποτε και να επιλέξεις, όσο παράξενο, όσο εξτρίμ, όσο "σπάνιο", από το "η ζωή είναι μια τεράστια αυγοφέτα, και το μπαγιάτικο ψωμί μπορεί να σου έρθει χρήσιμο" μέχρι τον Στρουχτσουραλιστικό Εμοτιβισμό, αν ψάξεις κάπου, κάπως, θα βρεις πως έχει κι αυτό τους μεγάλους θεωρητικούς του. Είμαστε σε μια εποχή που είχαμε αρκετό χρόνο να ειπωθούν και να καταγραφούν πάμπολλες απόψεις, με πληθώρα βαθμών ανάλυσης, επαρκή χρόνο ώστε να δοκιμασθούν στην αρένα του διαλόγου και να λειανθούν καταλλήλως. Με το μπουμ του ίντερνετ, το βήμα της δημοσιοποίησης "γραπτών" παραδόθηκε από την "ελίτ της διανόησης" στο κοινό -- ψάξε και όλο κάτι θα βρεις.<br /><br />Παραδέξου το, δεν είσαι το κοφτερότερο μαχαίρι στο συρτάρι και εδώ είναι που έρχονται τα άτομα που είναι: μπορούν να αρθρώσουν τις απόψεις που φέρεις πιο δομημένα και πιο εύγλωττα από εσένα (ίδιον των καλών φιλοσόφων και των κωμικών), έχουν αναπτύξει πειστικό αντίλογο απέναντι σε "αντίπαλες θέσεις", εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό σου και ενίοτε τα κείμενά τους είναι αρκούντως πυκνογραμμένα ώστε να μπορείς να διαφημίσεις την ευκολία με την οποία τα κατανοείς -με σεμνό και γεμάτο μετριοφροσύνη τρόπο πάντα!- ως διαπιστευτήριο του δικού σου νοητικού διαμετρήματος.<div><br />3. Ερμηνεία της πραγματικότητας υπό το πρίσμα της ιδεολογίας<br /><br />Ευκολάκι, κατά πάσα πιθανότητα είναι η φυσική κατάσταση του ανθρώπου, η διαφυγή από την οποία απαιτεί συνεχή δαπάνη ενέργειας (ψυχικής/νοητικής) και ως εκ τούτου "δεν προτείνεται". Ένα παλιό μανιχαϊστικό ρητό λέει πως "Προσκύνησε το Κατσαβίδι και θα αρχίσεις παντού να βλέπεις τις Βίδες". Σε αυτό το σημείο μπορεί να κάνει θαύματα το -για μια φορά ακόμα- πεπερασμένο της εμπειρίας σου, η ικανότητα να υπερθεματίζεις τις ευστοχίες σου και να ξεχνάς τις αστοχίες σου, όπως επίσης και πάσης φύσεως "επιλεκτισμός" (μνήμης, δεδομένων κτλ).<br /><br />Σε περίπτωση που ανησυχείς μην σε κάποια φάση τα ερεθίσματα και τα δεδομένα που λαμβάνεις βρεθούν να πλήττουν την εγκυρότητα της κοσμοθεώρησής σου και σε αναγκάσουν να πετάξεις στον κάλαθο των αχρήστων χρόνια (ίσως και δεκαετίες) ενασχόλησης με το συγκεκριμένο ρεύμα σκέψης , είμαι εδώ για να σε καθησυχάσω: δεν πρόκειται να συμβεί, κάθε καλός εγκέφαλος και κάθε καλή ιδεολογία έχει τον τρόπο να παρακάμπτει τέτοια δεδομένα, με τεχνικές που κυμαίνονται από "ευθεία απόρριψη" μέχρι και "πλήρη εξήγηση εντός πλαισίου θεωρίας που καταλήγει να την επιβεβαιώνει", αλλιώς δεν θα επιβίωνε. Εδώ βοηθάει πολύ και η ίσως έμφυτη τάση των ανθρώπων σπανίως να παρατάνε κάτι στο οποίο έχουν "επενδύσει" σε οποιοδήποτε επίπεδο, ακόμα και όταν το "κόστος" συντήρησής του σε έναν εξωτερικό "μη-συμβεβλημένο ιδεολογικά" παράγοντα θα φαινόταν δυσανάλογο.</div><div><br />4. Προσχώρηση σε φίλια ομάδα, κατανάλωση σχετικής κουλτούρας<br /><br />Ούτε ο διάολας δεν μπορεί μόνος του στην κόλαση. Είναι τρομερά όμορφο να βρίσκεις ομοϊδεάτες σου - για αρχή έχεις κάποιον να μιλήσεις για όλα όσα σε προβληματίζουν και όλα όσα γουστάρεις. Κατά το ελάχιστο, σου προσφέρει το αίσθημα του "ανήκειν" για τ' οποίο οι άνθρωποι κατά καιρούς έχουν βρεθεί να κάνουν πολύ αστεία πράγματα. Στο βέλτιστό του, η συναναστροφή κατά κόρον με άτομα που φέρουν τις ίδιες ιδέες με εσένα βοηθάει στην επιβεβαίωσή τους ως ορθές μέσω αριθμού ("το πιστεύουν και Χ άλλοι"), στην κατάποση όλου του ιδεολογικού πακέτου χωρίς να αρχίσεις να ξεχωρίζεις τσιτσί και λίπος -- σ' "επαναφέρει στην τάξη" μέσω έμμεσης ή άμεσης πίεσης, αν πας να "ξεστρατίσεις" από το μονοπάτι, και συχνά-πυκνά σου προσφέρει το σχεδόν οργασμικό συναίσθημα ενός καλού circlejerking session (ω, το δόκιμο του όρου!).<br /><br />Παρόμοιο ρόλο μπορεί να εξυπηρετήσει συμπληρωματικά και η κατανάλωση σχετικής κουλτούρας μέσω "ενημέρωσης", ο σχολιασμός και η διανομή υλικού πάντα φίλιου προς τις απόψεις που φέρεις: "ενημερώνεσαι", τονώνοντας συνάμα το φρόνημά σου. Μη μασάς ούτε εδώ -- δεν είσαι μοναχό, το ίδιο κάνουν τόσα άτομα που διαβάζουν ανάλογη των πολιτικών τους πεποιθήσεων εφημερίδα, για παράδειγμα. Το ίντερνετ και το Facebook έχουν κάνει τα παραπάνω υπερβολικά εύκολα, οπότε πλέον δεν χρειάζεται να πεταχτείς ούτε στο περίπτερο, ούτε στο καφενείο.</div><div><br />5. Αποφυγή εσωτερικής κριτικής<br /><br />Δεν γαμείς τα αδέρφια σου, δεν βγάζεις μάτι συγκόρακα -- αυτοί είναι ιεροί κανόνες αν δεν θες να βρεθείς εκτός γκρουπ ως "εχθρός του", γι' αυτό και -το καλό που σου θέλουν- θα καταπιείς όλο το πακέτο. Οι "δικοί σου" μπορούν κάλλιστα να επιδείξουν συμπεριφορές που αν τις επεδείκνυε κάποιος που δεν ανήκει στο γκρουπ (ή ακόμα καλύτερα που ανήκει στους "φυσικούς εχθρούς του") θα του ανοίγατε μπουμπούκι τον παρωτιδικό πόρο -- τα δυο μέτρα και δυο σταθμά, εκτός από ιστορικά καταγεγραμμένη συμπεριφορά του ανθρωπίνου είδους, μπορούν ν' αποτελέσουν υπέροχη συνεκτική "κόλλα" για ένα γκρουπ.<br /><br />Το να αρχίσεις να έχεις αντιρρήσεις ή να διαφοροποιήσεις την άποψή σου από την όποια "γραμμή" είναι κάκιστες ιδέες, όπως επίσης και το να θίξεις τα κακώς κείμενα -- εκτός αν το κάνεις πολύ διπλωματικά και στην απέξω απέξω, χωρίς να ονομάζεις ή χρησιμοποιώντας όμορφους πρώτους πληθυντικούς που εξαφανίζουν το βάρος όπως το Skip τους λεκέδες.</div><div><br />6. Επαφή με "αλλόθρησκους"<br /><br />Κόλασή σου είναι οι άλλοι. A priori, δεν έχουν κάτι να σου πουν που δεν έχεις υπολογίσει πριν καταλήξεις στην ιδεολογία σου ή που να μην υπάρχει απάντηση/εξήγηση γι' αυτό στα τεφτέρια σου. Είναι συνήθως τόσο σίγουροι για την δικιά τους ιδεολογία, όσο σίγουρη/ος είσαι εσύ για την δικιά σου -- τόσο που αν έβλεπαν πώς φαντάζει αυτή μέσα από τα μάτια σου για ένα λεπτό, θα πάθαιναν σοκ! Παραμένει μυστήριο το πώς δεν μπορούν να δουν την ορθότητα των θέσεών σου, ή μάλλον έχεις απάντηση και για αυτό, που τους βγάζει "μείον" -- αλίμονο, χαζός είσαι να υποστηρίζεις κάτι που δεν "βγαίνει";<br /><br />H επαφή με τους "αλλόθρησκους" είναι ένα πολύ ευχάριστο ομαδικό χόμπι -- ο ετεροκαθορισμός μέσω της ύπαρξης αυτών (και ιδίως των πιο "σοβαρών" αντιπάλων) ενισχύει το φρόνημα και τους δεσμούς του γκρουπ, όπως επίσης ακονίζει και την επιχειρηματολογία.Πολύ όμορφη πλατφόρμα για τούτο ειναι τα κοινωνικά δίκτυα - σου δίνουν επίσης την υπέροχη επιλογη αν το κακό παραγίνει να εξορίσεις τον συνομιλητή σου (παραλληλομιλητή ίσως είναι πιο ταιριαστό) στην διαδικτυακή Μακρόνησο του "Unfriend/Block"<br /><br />Ω ναι, τελείωσε και το σημερινό, ευχάριστο σαν επίσκεψη σε μεθυσμένο οδοντογιατρό άρθρο, και ήρθε η ώρα να κράξεις την παραπάνω "μεταϊδεολογία", απαντώντας με την δικιά σου "μεταμεταϊδεολογία"! Χμ, ή είναι "ποστ-μεταϊδεολογία"; Πάντα με μπέρδευαν τούτα, όπως τα μουσικά ρεύματα, οπότε ας αφήσουμε το θέμα καλύτερα στους γνώστες με τα πολλά εγκεφαλικά κυβικά! Αν σε τσίγκλησε πάντως κάτι στα παραπάνω, σκέψου αν όντως θεωρείς τον εαυτό σου πιστό: αν ναι, καλά κάνεις και τσιγκλιέσαι -- αν όχι, γιατί τσιγκλιέσαι;<br /><br />Ως την επόμενη φορά, μην θορυβείσαι, μέρος του σόου είναι όλα.</div></div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-90635071858061176562024-03-17T10:10:00.026+02:002024-03-17T10:10:00.134+02:00Ειδυλλιακά τοπία στα έπη του Ομήρου<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiA5EMCvkS5Ihl2IwTQpN0bdoNG58og3Ag3rmlIEu-ntKkDS6oqkee9CzanKrzWJwbAy0MnQ1E0UYN7PtEhLzboXgRdttVWimac-s6xV_toyg4Zkb91sJpwQ7ngn5JV_aAnEFXILtfREOmZBMKPyC-eemF2qJyt-uS0L0vbnEsEBIA_7MwfwlzkYD3KwB5_" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="900" data-original-width="600" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiA5EMCvkS5Ihl2IwTQpN0bdoNG58og3Ag3rmlIEu-ntKkDS6oqkee9CzanKrzWJwbAy0MnQ1E0UYN7PtEhLzboXgRdttVWimac-s6xV_toyg4Zkb91sJpwQ7ngn5JV_aAnEFXILtfREOmZBMKPyC-eemF2qJyt-uS0L0vbnEsEBIA_7MwfwlzkYD3KwB5_" width="160" /></a></div>Ο Όμηρος, αν και τυφλός, κατά την παράδοση, μας έχει δώσει στα δύο έπη του αριστουργηματικές περιγραφές ειδυλλιακών τοπίων, τις οποίες μόνον ένας λογοτέχνης με όραση, παρατηρητικότητα και ευαισθησία μεγάλη θα μπορούσε να περιγράψει. Με τις θαυμάσιες περιγραφές του ο ποιητής, όχι μόνο σαγηνεύει τον αναγνώστη ή τον ακροατή, αλλά ταυτόχρονα ποικίλλει και ομορφαίνει τηναφήγησή του. Για τον ποιητή η Φύση άλλοτε είναι όμορφη και μαγευτική και άλλοτε φοβερή και τρομερή. Στην πρώτη περίπτωση χαροποιεί τον άνθρωπο, του στάζει δροσιά και βάλσαμο στην ψυχή, τον λυτρώνει από τις καθημερινές του έγνοιες και τον συγκινεί, ενώ στη δεύτερη, τον τρομάζει, τον προβληματίζει και τον πανικοβάλλει.<div><div><br />Πάντως, και οι δύο περιπτώσεις απεικονίζουν την πραγματικότητα της ζωής με τις χαρές και τις λύπες της. Γι' αυτό ο άνθρωπος πάντα θα προτιμά τις πρώτες από τις δεύτερες.</div><div><br />Η Φύση στη ματιά του Ομήρου είναι καθαρή, παρθενική και όμορφη. Αξίζει να ζει κανείς μέσα σ' αυτήν και να δημιουργεί, να αισθάνεται χαρούμενος και να αντιλαμβάνεται πως δεν είναι γι' αυτόν μόνον τροφός και δάσκαλος, αλλά και σημαντική πηγή ψυχικής αγαλλίασης, στοχασμού, ελευθερίας και καλλιτεχνικής έμπνευσης, ώστε να ταυτίζεται πολλές φορές μαζί της, να την αγαπά, να τη σέβεται και να τη θεοποιεί!</div><div><br />Αυτή τη Φύση προσπαθεί να μας γνωρίσει ο ποιητής με το χρωστήρα του λόγου του και να μας κάνει κοινωνούς της ομορφιάς της, αφού αντιλαμβάνεται ότι, ζώντας κανείς μέσα σ' αυτήν, δεν εξαγνίζει μόνο την ψυχή του αλλά ταυτόχρονα εμπνέεται από αυτήν και γίνεται υμνητής, ζωγράφος και ποιητής.</div><div><br />Αν, επομένως, η παράδοση θέλει τον ποιητή των δύο επών, της Ιλιάδαςκαι της Οδύσσειας, τυφλό, η πραγματικότητα το διαψεύδει περίτρανα. Αποδεικνύει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο λαθεμένη την αντίληψη αυτή και την απορρίπτει, κάτι που θα φανεί και από τα κείμενα που ακολουθούν.</div><div><br />Οι θεοί στον Όλυμπο έχουν αποφασίσει να επιστρέψει ο Οδυσσέας στην Ιθάκη και στέλνουν τον Ερμή στην Καλυψώ, για να μεταφέρει την απόφασή τους αυτή στη θεά. Ο φτερωτός θεός, με ένα του άλμα, φτάνει στο νησί. Στέκεται μαγεμένος έξω από τη σπηλιά της Θεάς και θαυμάζει την ομορφιά της γύρω φύσης.</div><div><br />" Σ' αυτό το σπήλαιο μέσα η Νύμφη<br />κατοικούσε η λαμπροπλέξουδη και μέσα εκεί τη βρήκε.<br />Φωτιά μεγάλη έκαιγε στη στια και μια ευωδιά απ' αλάργα<br />μοσκοβολούσε στο νησί, κέδρου κι αφράτης θούγιας<br />που καίγονταν. Κι η Καλυψώ μ' ολόχρυση σαΐτα<br />στον αργαλειό της ύφαινε και γλυκοτραγουδούσε.<br />Φούντωνε γύρω στη σπηλιά δροσολουσμένο δάσος<br />με κυπαρίσσια ευωδιαστά, με λεύκες και με σκλήθρα,<br />όπου πλατύφτερα πουλιά φωλιάζανε εκεί πάντα,<br />γεράκια κι ανοιχτόφωνες κουρούνες, βαρδαλούπες,<br />θαλασσοπούλια που αγαπούν τα πέλαγα να σκίζουν.<br />Κι ολόγυρα στην κουφωτή σπηλιά ήταν απλωμένη<br />κληματαριά πολύβλαστη σταφύλια φορτωμένη.<br />Τέσσερες βρύσες στη σειρά γλυκό νερό αναβρύζαν,<br />κοντά-κοντά, κι άλλη απ' αλλού κυλούσε τα νερά της.<br />Κι ανθούσαν γύρω στη στεριά λιβάδια με γιοφύλια<br />και σέλινα, που αν τα 'βλεπε κι αθάνατος ακόμα,<br />θα σάστιζε και μέσα του θα ξάνοιγε η καρδιά του.<br />Εκεί στεκότανε ο Ερμής και θαύμαζε θωρώντας"(ε 58-75)</div><div><br />Η περιγραφή συναρπάζει τον αναγνώστη.</div><div><br />Ο ποιητής αρχίζει την αναφορά του με το κεντρικό πρόσωπο, την καλοπλέξουδη Καλυψώ, που μέσα στη λαμπρή σπηλιά της, η οποία ευωδιάζει από πεύκο και θούγια, υφαίνει ευτυχισμένη στον αργαλειό της και τραγουδά, μοτίβο γνωστό στον Όμηρο, για να ακολουθήσει η περιγραφή του ειδυλλιακού τοπίου και αμέσως μετά η δυσάρεστη είδηση, που ανατρέπει όλη εκείνη την ομορφιά. Η χαρούμενη διάθεση μετατρέπεται σε λύπη, όταν μαθαίνει πως πρέπει να αφήσει ελεύθερο τον Οδυσσέα να φύγει για την πατρίδα του.</div><div><br />Το τοπίο γύρω από την σπηλιά της θεάς είναι θαυμάσιο. Μια απλωμένη κληματαριά με τα γλυκά της σταφύλια καλύπτει τη γύρω περιοχή,τέσσερες βρύσες χύνουν τα άφθονα δροσερά νερά τους και και γύρω τους ανθίζουν λιβάδια με γιοφύλια και σέλινα. Όλα αυτά μαζί συνθέτουν το ειδυλλιακό τοπίο, που βλέπει και θαυμάζει όχι μόνο ο φτερωτός θεός αλλά και ο κάθε επισκέπτης. Ικανοποιούν την όραση, την ακοή, τη γεύση και την όσφρηση. Μαζί με το θεό χαίρεται και ο σύγχρονος αναγνώστης, νοερά έστω, γιατί ένα τέτοιο θαυμάσιο τοπίο τα τελευταία χρόνια γίνεται ολοένα πιο σπάνιο και επομένως περισσότερο αναγκαίο στον άνθρωπο των μεγαλουπόλεων και του τσιμέντου.</div><div><br />Ο ποιητής όμως, πέρα από τη φυσική ομορφιά του τοπίου, ξέρει να βλέπει και να εκτιμά και την ομορφιά που απλώνεται μέσα σε ένα κήπο, καθαρό δημιούργημα της φιλοπονίας του ανθρώπου, που αγαπά τη Φύση. Πρόκειται για τον κήπο στο παλάτι του Αλκίνοου, που είναι προστατευμένος με φράκτη και είναι φυτεμένος με διάφορα οπωροφόρα δέντρα, που καρποφορούν δύο φορές το χρόνο, ενώ δύο βρύσες, η μια ποτίζει με τα νερά της τον κήπο, ενώ η άλλη προσφέρει τα νερά της για τις ανάγκες του κόσμου.</div><div><br />"έκτοσθεν δ' αυλής μέγας όρχατος άγχι θυράων<br />τετράγυος, περί δ' έρκος ελήλαται αμφοτέρωθεν.<br />ένθα δε δένδρα μακρά πεφύκασι τηλεθόωντα,<br />όγχναι και ροιαί και μηλέαι αγλαόκαρποι κτλ."<br />"Στ' απόξω μέρος της αυλής, κοντά στις πόρτες, είχε<br />μεγάλο κήπο, τεσσάρων στρεμμάτων, κι ένας φράχτης<br />γύρω τον έφραζε παντού. Κι εκεί μεγάλα δέντρα,<br />φύτρωναν δροσερά, αχλαδιές, ροδιές, μηλιές με μήλα,<br />συκιές γλυκόκαρπες κι ελιές επάνω στον ανθό τους,<br />που δεν τους έλειπε ο καρπός χειμώνα καλοκαίρι,<br />μήτε ποτές τον έχαναν, μον' άπαυτα φυσώντας<br />ο Ζέφυρος άλλον γεννά κι άλλον τον ωριμάζει.<br />Μετά απ' τ' αχλάδια, αχλάδια ανθούν, μετά απ' τα μήλα, μήλα,<br />σύκο το σύκο γίνεται, σταφύλι το σταφύλι.<br />Είχε κι ένα πολύκαρπο αμπέλι φυτεμένο.<br />Άλλες του λιάστρες ξήραινε σε γη στρωμένη ο ήλιος<br />κι άλλα σταφύλια που τρυγούν κι άλλα πατούν ξοπίσω.<br />...</div><div>και στους στερνούς τους όργους,<br />λογής με τέχνη φύτρωναν πρασιές πάντα ανθισμένες.<br />Δύο βρύσες έτρεχαν, κι μια πότιζε όλο τον κήπο,<br />κι απ' το κατώφλι της αυλής, η άλλη απ' τ' άλλο μέρος,<br />προς το παλάτι πήγαινε, όθε έπαιρνε ο κόσμος.<br />Τέτοια χαρίσανε οι θεοί δώρα λαμπρά του Αλκίνοου"( η 112-132)</div><div><br />Ο ποιητής, περιγράφοντας το τοπίο γύρω από τη σπηλιά της Καλυψώς, μας παρουσιάζει ένα φυσικό τοπίο, ενώ στον κήπο του Αλκίνοου, ένα τοπίο (κήπο), καθαρό δημιούργημα της ανθρώπινης φιλοπονίας και αγάπης στη Φύση.</div><div> <br />Στην "Κυκλώπεια" ο Όμηρος, ακολουθώντας το γνωστό του μοτίβο, πλάθει με τη φαντασία του ένα όμορφο νησάκι απέναντι από το νησί των Κυκλώπων, το οποίο φαντάζεται ως προθάλαμος, ως δόλωμα της Φύσης, για να προσελκύσει τον ταξιδιώτη σ' αυτό και από εκεί η περιέργειά του να τον ρίξει στα σαγόνια του ανθρωποφάγου τέρατος, του Κύκλωπα, που ζει στο διπλανό νησί, βόσκοντας τα γιδοπρόβατά του με τους ομοίους του. Το ευχάριστο και χαρούμενο συναίσθημα που νιώθει ο επισκέπτης αυτού του ήρεμου νησιού σε λίγο μετατρέπεται σε συμφορά, σε φόβο και σε θλίψη μεγάλη με το θάνατο των συντρόφων του Οδυσσέα, από το μονόφθαλμο Πολύφημο (Κύκλωπα), γιο του Ποσειδώνα</div><div><br />" Κι ένα νησάκι απλώνεται πιο πέρα απ' το λιμάνι,<br />ούτε κι αλάργα ούτε κοντά στη χώρα των Κυκλώπων,<br />πολύδεντρο, όπου αμέτρητα τα άγρια γίδια βόσκουν<br />γιατί πατήματα ποτές ανθρώπων δεν τα σκιάζουν,<br />μήτε συχνάζουν κυνηγοί, που στα πυκνά λαγκάδια<br />και στις ψηλές βουνοκορφές παν και τσακούν τα πόδια.<br />Κοπάδια απάνω στο νησί δεν έχει ούτε χωράφια,<br />μον' άσπαρτο κι ανόργωτο χρόνο καιρό είναι έρμο<br />και μόνο θρέφει στις βοσκές βελαζολάλες γίδες.<br />Δεν έχουν κοκκινόπλωρα οι Κύκλωπες καράβια<br />μήτε τεχνίτες καραβιών πλεούμενα να φτιάσουν<br />σε κάθε χρήσιμη δουλειά, να πάνε σ' άλλους τόπους,<br />όπως συχνά τις θάλασσες περνώντας τρέχουν άλλοι,<br />να φέρουν στ' αφροχώματο νησί να τους δουλέψουν.<br />Ξερό δεν είναι. Θα 'φερνε κάθε καρπό στην ώρα.<br />Γιατί από την άκρη του γιαλού αρχίζουν τα λιβάδια<br />δροσάτα απαλοχώματα. Τα αμπέλια αιώνια θα 'ταν.<br />Η γη στρωτή για όργωμα. Παντού βαθιά χωράφια,<br />με χώμα αφράτο, που ο καιρός σαν έρθει, θα θερίσεις.<br />Κι έχει λιμάνι απάνεμο, που μήτε παλαμάρια<br />θέλεις εκεί,μήτε άγκυρες, μήτε σχοινιά να δέσεις,<br />μον' αραγμένος κάθεσαι καιρό, όσο το πρίμο αγέρι πάρει.<br />Και μια πηγή στου λιμανιού το βάθος αναβρύζει<br />νεράκι, κάτω απ' τη σπηλιά και γύρω ανθίζουν λεύκες"( ι 115-141).</div><div><br />Ο ποιητής, απ' το ωραίο τοπίο της Καλυψώς και το θαυμάσιο κήπο του Αλκίνοου, μας μεταφέρει στο ερημικό νησί και περιγράφει όχι μόνο τις ομορφιές που έχει το νησί αλλά και τι του λείπει. Έτσι, την αρνητική διατύπωση στην περιγραφή, τη διαδέχεται η καταφατική, η θετική.</div><div><br />Πάντως, πρόκειται για ένα μαγευτικό παρθένο ερημονήσι, κατάλληλο για ξεκούραση στον περαστικό ναυτικό.</div><div><br />Μήπως με τον ίδιο τρόπο δεν παρουσιάζει ο ποιητής και το νησί της Κίρκης, όπου φτάνει ο Οδυσσέας με το καράβι του; Από μακριά προβάλλει το μαρμαροχτισμένο παλάτι της θεάς μάγισσας, που προκαλεί την επίσκεψη μιας ομάδας ανδρών του Οδυσσέα. Οι άνδρες, περίεργοι όπως είναι, φτάνουν και θαυμάζουν το παλάτι της Κίρκης. Τους βλέπει η θεά, τους υποδέχεται με ναζιάρικη προσποίηση και αμέσως με το μαγικό της ραβδί τους μεταμορφώνει σε χοίρους. Η θεά εξοντώνει τους ανεπιθύμητους επισκέπτες με το ραβδί της και τους μεταμορφώνει σε ζώα. Στο παλάτι υπάρχουν και άλλοι που είχαν την τύχη των συντρόφων του Οδυσσέα και είναι αυτοί που είναι μεταμορφωμένοι σε ήρεμα λιοντάρια και άλλοι σε άκακους λύκους. Το παραμύθι καλά κρατεί.Η περιγραφή είναι εντυπωσιακή και εξυπηρετεί τους σκοπούς της θεάς μάγισσας, ενώ, ως ένα σημείο, ικανοποιεί και τον επισκέπτη ή αναγνώστη.</div><div><br />"Μες στο λαγκάδι βρήκανε της Κίρκης το παλάτι<br />σε μια κορφούλα αγναντερή, με μάρμαρα χτισμένο.<br />Λιοντάρια λαγκαδόθρεφτα και λύκους είχε γύρω,<br />που με βοτάνια μαγικά τα 'χει όλα μερωμένα<br />μηδ' ορμήσαν απάνω τους, μον' τις μακρές ουρές τους<br />κουνούσαν κι όρθια σταθήκαν...<br />...Κι όλοι ετρέμαν τέτοια θεριά σαν είδαν.<br />Κι άκουσαν μέσα με γλυκιά φωνή που τραγουδούσε,<br />την Κίρκη κι έφαινε άφθαρτο πανί μεγάλο, ως είναι<br />όλα τα έργα των θεών, ψιλά, χαριτωμένα"(κ 213-226).</div><div><br /></div><div>Οι άνδρες του Οδυσσέα, αντί να υποψιαστούν με τα όσα είδαν, αφέθηκαν στην τύχη τους και η κακιά μάγισσα τους μεταμόρφωσε κι αυτούς σε ζώα. Τα φαινόμενα, δυστυχώς, εξαπατούν και οι άνθρωποι οφείλουν να είναι περισσότερο προσεκτικοί και δύσπιστοι, αν δε θέλουν να γίνονται θύματα σε τέτοιους διπρόσωπους ανθρώπους.</div><div><br />Θα κλείσουμε το σημείωμά μας με δύο χωρία από την Ιλιάδα. Το πρώτο αναφέρεται στην τρυφερή σκηνή Δία-Ήρας, ενώ το δεύτερο στην περιγραφή μιας σκηνής που φιλοτέχνησε ο Ήφαιστος στην ασπίδα του Αχιλλέα.</div><div><br />Η Ήρα, για να προκαλέσει ερωτικά το Δία, στολισμένη με λαμπρά φορέματα και λάμποντας από ομορφιά, επισκέφτεται το σύζυγό της με το πρόσχημα ότι πηγαίνει να δει τα πέρατα του κόσμου. Εκείνος,ξαφνιασμένος από την ομορφιά της, θέλει να την πείσει να μείνει και να κοιμηθούν μαζί, ενώ εκείνη αρνείται με την πρόφαση ότι δεν είναι κατάλληλο το μέρος και η ερωτική τους συνεύρεση θα γίνει ευχάριστο θέαμα σε όλους του θεούς. Τότε ο γυναικοκατακτητής Δίας βάζει τα δυνατά του και προσπαθεί να την πείσει ότι θα δημιουργήσει τέτοια φωλίτσα για τον έρωτά τους, ώστε και οι ακτίνες του ήλιου να μην μπορούν να τους εντοπίσουν! Η προσποίηση της Ήρας τελεσφόρησε και ο μεγάλος γυναικοκατακτητής έπεσε στα πλοκάμια της.</div><div><br />"Είπε, κι ο Δίας πήρε τη γυναίκα του στην αγκαλιά του.<br />Για χάρη τους η θεία γη έβγαλε κάτωθέ τους χλωρό χορτάρι<br />και δροσερό αγριοτρίφυλλο και κρόκους και υακίνθους<br />πυκνούς και απαλούς, κρατώντας τους ψηλά απ' το χώμα.<br />Πλάγιασαν μέσα εκεί κρυμμένοι σε όμορφο σύννεφο<br />χρυσό, κι έπεφταν στη γη στιλπνές δροσοσταλίδες"( Ξ 346-361).</div><div><br />Το δεύτερο χωρίο αναφέρεται στην ασπίδα του Αχιλλέα, έργο της τέχνης του θεού Ήφαιστου. Ο ποιητής στο χωρίο αυτό περιγράφει μια σκηνή τρύγου, όπου, νέοι και νέες, τραγουδώντας το τραγούδι του Λίνου, τρυγούν τ' αμπέλια χαρούμενοι με τη συνοδεία του ήχου γλυκιάς κιθάρας και των τραγουδιών τους. Η σκηνή είναι γεμάτη από χρώμα, ζωντάνια, κίνηση και ήχο, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα στην Ελλάδα σε όσα, βέβαια, μέρη εξακολουθεί να γίνεται ο τρύγος.</div><div><br />"Σχεδίασε κι αμπέλι σταφύλια φορτωμένο,<br />πανέμορφο, χρυσό. Μαύριζαν πάνω τα σταφύλια του,<br />κι ως πέρα στήριζαν τα κλήματα διχάλες ασημένιες.<br />Άνοιξε πλάι χαντάκι βαθυγάλαζο υψώνοντας ολόγυρα,<br />φράχτη από καλάμι, μόνο ένα μονοπάτι στο αμπέλι οδηγούσε,<br />από εκεί περνούσαν οι κουβαλητές την εποχή του τρύγου.<br />Και κουβαλούσαν το γλυκό καρπό, όλο χαρά, νέες<br />και παλικάρια μες σε πλεχτά καλάθια.<br />Ανάμεσά τους ένα αγόρι 'επαιζε γλυκιά μελωδική κιθάρα<br />και γλυκοτραγουδούσε απαλά του Λίνου το τραγούδι,<br />οι άλλοι, όλοι μαζί τα πόδια τους χτυπώντας, ακολουθούσαν<br />χοροπηδώντας με φωνές και με τραγούδια"(Ξ 501-572).</div><div><br />Ασφαλως, με τα χωρία που παραθέσαμε από την Οδύσσεια και τηνΙλιάδα, δεν εξαντλήσαμε το θέμα, μια και υπάρχουν πολλά άλλα χωρία στα έπη του Ομήρου, μικρότερα σε έκταση ή και μεγαλύτερα, αλλά νομίζουμε πως και μ' αυτά που επιλεκτικά σας παρουσιάσαμε, όχι μόνο αποδεικνύουν την ικανότητα του ποιητή να περιγράφει με αριστουργηματικό τρόπο σκηνές μονομαχιών, τραυματισμών ή σκοτωμών στα έπη του, αλλά παράλληλα και να φιλοτεχνεί με μοναδικό τρόπο σκηνές και εικόνες χαρούμενες, ζωντανές, πολύχρωμες και ανθρώπινες. Ο ποιητής περιγράφει με την ίδια ικανότητα και αυτάρκεια σκηνές φόβου αλλά και σκηνές χαρούμενες, τρυφερές ανθρώπινες. Είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος. Προκειται, ασφαλώς, για έναν μεγάλο καλλιτέχνη, ποιητή και ζωγράφο, που θαύμασε και θαυμάζει ο κόσμος όλος, για τον οποίο όμως ουδείς μπορεί πια να ισχυριστεί ότι υπήρξε τυφλός.</div><div>-------------------------------------<br />[Ο ΄Ομηρος δεν ήταν άνθρωπος που ετοιμολογούν πολλοί το όνομά του από το (ο+μη+ ορών), ούτε και ένας αιχμάλωτος (αιχμή+ αλίσκομαι), όπως τον θέλουν άλλοι (Όμηρος=σκλάβος πολέμου). Ο μεγάλος ποιητής ήταν ελεύθερος άνθρωπος από την Ιωνία, έβλεπε και παρατηρούσε τον κόσμο όσο λίγοι άνθρωποι. Έγραψε τα έπη του στην πατρογονική του γλώσσα, την ιωνική, γιατί αυτήν μιλούσε ο ίδιος και οι συμπατριώτες του και σ΄αυτήν ήταν γραμμένα και άλλα πριν από αυτόν κείμενα!]</div></div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-9755393973687449682024-03-17T10:05:00.038+02:002024-03-17T10:05:00.122+02:00Ο Ιπποκράτης και οι 4 Τύποι Προσωπικότητας<div class="insertArea" style="-webkit-font-smoothing: antialiased; box-sizing: border-box; color: #2c2d30; font-family: "Proxima Nova Regular", Arial, sans-serif; hyphens: auto; margin-bottom: 0px; overflow-wrap: break-word; word-break: break-word;"><div class="image-article-inline-half" style="-webkit-font-smoothing: antialiased; box-sizing: border-box; clear: both; float: left; hyphens: auto; margin-bottom: 30px; margin-left: -90px; margin-right: 31px; overflow-wrap: break-word; width: 300px; word-break: break-word;"><div class="insert-inner" style="-webkit-font-smoothing: antialiased; background-color: #f5f7f9; box-sizing: border-box; color: #8a8d96; font-size: 13px; hyphens: auto; line-height: 1.5; max-width: 100%; overflow-wrap: break-word; padding-bottom: 7px; word-break: break-word;"><div style="text-align: center;"><img alt="Shutterstock 393382801" height="243" src="https://cdn.psychologytoday.com/sites/default/files/styles/article-inline-half-caption/public/field_blog_entry_images/2019-06/woman_4_faces_small.jpg?itok=6AYWKhNw" style="-webkit-font-smoothing: antialiased; box-sizing: border-box; height: auto; hyphens: auto; max-width: 100%; overflow-wrap: break-word; vertical-align: middle; width: 300px; word-break: break-word;" title="Shutterstock 393382801" width="320" /></div></div></div></div>Ο αρχαίος Έλληνας ιατρός Ιπποκράτης (460-375 π.κ.ε.) στο σύγγραμμά του ‘Περί Φύσεως Ανθρώπου’, διατύπωσε μια χρήσιμη ευρετική μέθοδο για την κατηγοριοποίηση των διαφορετικών φυσιολογικών, τύπων προσωπικότητας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με αυτήν την πολύ χρήσιμη Ιπποκρατική μέθοδο, οι γενικοί τύποι προσωπικότητας είναι οι εξής τέσσερις: ο χολερικός, ο μελαγχολικός, ο αιματώδης και ο φλεγματικός.<div><br />Ο Ιπποκράτης έδωσε αυτές τις ονομασίες στους διαφορετικούς τύπους προσωπικότητας από τους αντιστοίχους χυμούς του ανθρωπίνου σώματος: κίτρινη χολή, μαύρη χολή, αίμα και φλέγμα. Εννοείται ότι αυτοί οι τέσσερις τύποι προσωπικότητας αποτελούν γενικές κατηγορίες, και, συνεπώς, ο εκάστοτε πραγματικός φυσιολογικός άνθρωπος διαθέτει ένα μείγμα στοιχείων που ανήκουν σε διαφορετικούς τύπους προσωπικότητας, αν και, σε αυτόν, επικρατούν τα στοιχεία που ανήκουν σε έναν συγκεκριμένο τύπο προσωπικότητας, στον οποίο, τελικώς, κατατάσσεται.<br /><br />Οι αντίστοιχες διαταραχές προσωπικότητας είναι οι εξής τέσσερις: ο κοινωνιοπαθής, ο οιστριονικός, ο νάρκισσος και ο οριακός. Ο κοινωνιοπαθής είναι η χαρακτηριστική νοσηρή εκδοχή του χολερικού τύπου. Ο οιστριονικός είναι η χαρακτηριστική νοσηρή εκδοχή του του μελαγχολικού τύπου. Ο νάρκισσος είναι η χαρακτηριστική νοσηρή εκδοχή του αιματώδη τύπου. Ο οριακός είναι η χαρακτηριστική νοσηρή εκδοχή του φλεγματικού τύπου. Μπορούμε λοιπόν, να κατασκευάσουμε τον ακόλουθο πίνακα:<div><br /><div><a href="https://terrapapers.com/wp-content/uploads/2024/02/%CF%84%CE%B9%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%81%CE%BF%CF%80%CF%89%CE%BD.jpg"><img height="348" src="https://terrapapers.com/wp-content/uploads/2024/02/%CF%84%CE%B9%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%81%CE%BF%CF%80%CF%89%CE%BD.jpg" width="640" /></a>Ας δούμε μια συνοπτική μελέτη των προαναφερθέντων τεσσάρων ζευγών τύπων προσωπικότητας και διαταραχών προσωπικότητας, δηλαδή, θα αναφερθούμε σε τέσσερα ζεύγη, όπου ο πρώτος όρος του ζεύγους θα δηλώνει τον τύπο της προσωπικότητας, και ο δεύτερος όρος του ζεύγους θα δηλώνει την αντίστοιχη χαρακτηριστική διαταραχή προσωπικότητας, δηλαδή, την νοσηρή εκδοχή αυτού του τύπου προσωπικότητας.<br /><br />1. Χολερικός Τύπος – Κοινωνιοπαθής.<br /><br />Ο υποκείμενος τύπος προσωπικότητας στον οποίο βασίζεται η κοινωνιοπάθεια, και του οποίου η κοινωνιοπάθεια αποτελεί νοσηρή εκδοχή, είναι ο χολερικός τύπος. Ο χολερικός τύπος προσωπικότητας, ο κατ’ εξοχήν ηγετικός τύπος, ωθείται έντονα από το Εγώ, υπό την έννοια ότι σκέπτεται πολύ και ορθολογικά, είναι πολύ ικανός στο να κάνει επιδέξιες και επιτυχείς τακτικές και στρατηγικές κινήσεις, είναι έντονα προσανατολισμένος στην επίτευξη στόχων, και θέλει να οργανώνει τους πόρους του για να επιτυγχάνει στόχους. Επίσης, είναι εξωστρεφής, υπό την έννοια ότι δεν φοβάται να εκτεθεί στον κόσμο και να οργανώσει ανθρώπους, με τα προτερήματά τους και τα ελαττώματά τους, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί κάποιο έργο.<br /><br />Ο ηγέτης μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις που προκαλούν πόνο ή δυσαρέσκεια. Οι στρατιωτικοί ηγέτες, μάλιστα, μπορεί να θυσιάσουν ακόμη και ανθρώπους για χάρη των τελικών σκοπών ενός σχεδίου. Όμως είναι υγιείς συνειδήσεις, και δεν πρόκειται να θυσιάσουν ανθρώπους χωρίς λόγο. Γενικώς, όταν ο ηγέτης λαμβάνει αποφάσεις που προκαλούν πόνο ή δυσαρέσκεια, το κάνει όχι για να “χρησιμοποιήσει” τους ανθρώπους, αλλά για να τους οργανώσει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο που μπορεί, ώστε να βελτιστοποιηθεί το σύστημα διοίκησης.<br /><br />Μια θεμελιώδης διάκριση μεταξύ των φυσιολογικών ανθρώπων, γενικώς, και των διεστραμμένων ανθρώπων, γενικώς, είναι ότι οι φυσιολογικοί άνθρωποι έχουν “υπερεγώ” και, μάλιστα, καλώς αναπτυγμένο. Το “υπερεγώ” τούς βοηθεί να αναγνωρίσουν και να διαχειριστούν το Εκείνο, επιβάλλοντας ανθρώπινους περιορισμούς στον εαυτό τους, ώστε να μην γίνουν ‘τέρατα.’ Έτσι, ο ηγέτης, συγκεκριμένα, δεν θα δράσει ανεξέλεγκτα, αλλά θα επιβάλει περιορισμούς στην ιστορική του δράση, “φιλτράροντας” την ιστορική του δράση μέσα από την συμπόνια, την κατανόηση και εκτίμηση του κάλλους, την εντιμότητα και την αγάπη. Το ‘υπερεγώ’ υπενθυμίζει πάντοτε στον υγιή χολερικό τύπο ότι αυτό που κάνει -ακόμη και εάν είναι μια παράβαση (π.χ. ένα κατά συνθήκη ψεύδος) ή μια απόφαση που προκαλεί πόνο ή δυσαρέσκεια- πρέπει να υπηρετεί έναν έντιμο υψηλότερο σκοπό.<br /><br />Τι γίνεται όμως όταν το “υπερεγώ” παύσει να λειτουργεί σωστά ή εξαλειφθεί; Τότε προκύπτει ένα πρόσωπο του οποίου το Εγώ είναι απολύτως κυρίαρχο και η σχέση του με το Είναι δεν διαμεσολαβείται από το “υπερεγώ.” Μάλιστα, σ’ αυτήν την περίπτωση, το Είναι υποτάσσεται πλήρως στο Εγώ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τελικώς, το κατ’ αρχήν λογικό Εγώ παύει να είναι θεμελιωδώς ορθολογικό, αφού πλέον η προσωπικότητα βρίσκεται σε θεμελιώδη αταξία και ανισορροπία. Το πρώτο συμπεριφορικό χαρακτηριστικό που μπορούμε να παρατηρήσουμε εύκολα σε έναν κοινωνιοπαθή είναι ότι είναι υπερβολικά ομιλητικός. Επίσης, σε πρώτη φάση, οι κοινωνιοπαθείς δείχνουν να είναι καλοί στην οργάνωση, και είναι πειστικοί. Μπορούν, πράγματι, να πείσουν ανθρώπους να υπηρετήσουν τα σχέδιά τους.<br /><br />Όμως, τελικώς, καθώς στους κοινωνιοπαθείς δεν λειτουργεί σωστά ή έχει ατροφήσει πλήρως το “υπερεγώ,” οι κοινωνιοπαθείς δεν μπορούν να εκδηλώσουν αληθή ενσυναίσθηση προς τους άλλους ανθρώπους (ο όρος “ενσυναίσθηση” αναφέρεται στη συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου προσώπου και στην κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του). Για τον κοινωνιοπαθή, οι άλλοι άνθρωποι είναι απλώς αντικείμενα, και τους αντιμετωπίζει χρησιμοθηρικά. Το Εγώ του κοινωνιοπαθή έχει κάποιον στόχο, κάποιο σχέδιο, που προσπαθεί να επιτύχει, και, γι’ αυτό, χρησιμοποιεί το Είναι (δηλαδή, τα ορμέμφυτα Ζωή και Θάνατος) κατά έναν εντελώς εργαλειακό και ιδιοτελή τρόπο.<br /><br />Ο κοινωνιοπαθής επικοινωνεί με άλλους ανθρώπους και εκφράζει αισθήματα, αλλά, μέσα του, δεν έχει πραγματικά αισθήματα κοινωνικότητας· τα αισθήματά του είναι παροδικά και ιδιοτελή, υπηρετώντας απλώς τους σκοπούς του. Γι’ αυτό, οι κοινωνιοπαθείς είναι ταχύτατοι στο να συνάπτουν φιλίες. Στην αρχή, μάλιστα, μιας φιλίας με κοινωνιοπαθή, ο κοινωνιοπαθής μπορεί να σας πει ότι είστε πολύ σημαντικός για εκείνον, ίσως και ότι είστε ο καλύτερος φίλος του. Αυτό θα το κάνει διότι, καθώς κυβερνάται απόλυτα από το Εγώ, αντιλαμβάνεται την φιλία ως δικαίωμα χρήσης (του “φίλου” από τον ίδιο) και ως παροχή (ευνοιών από τον “φίλο” προς τον ίδιο), και, άρα, πράγματι, από αυτήν την προοπτική, ένας φίλος μπορεί να είναι πολύ σημαντικός για τον κοινωνιοπαθή (ως “περιουσιακό στοιχείο” του κοινωνιοπαθούς). Γενικώς, ο κοινωνιοπαθής αντιμετωπίζει τους άλλους ανθρώπους σαν αντικείμενα, αλλά, στην συνείδηση του κοινωνιοπαθή, οι φίλοι μετατρέπονται, από απλά αντικείμενα, σε χρήσιμους πόρους και δικαιώματα χρήσης αυτών των πόρων.<br /><br />Κατ’ επέκταση, ένα ακόμη κλινικό χαρακτηριστικό των κοινωνιοπαθών είναι ότι δεν αισθάνονται τύψεις ούτε υποχρεώσεις προς τους άλλους, υπό την έννοια ότι διαθέτουν μεν τον ψυχικό μηχανισμό για να αισθανθούν, τουλάχιστον υποτυπωδώς, τύψεις και υποχρεώσεις προς τους άλλους, καθώς διαθέτουν το Είναι, αλλά αυτός ο μηχανισμός είναι εντελώς υποδουλωμένος στο Εγώ. Για την ακρίβεια, λοιπόν, μπορεί οι κοινωνιοπαθείς να αισθανθούν τύψεις όταν αυτό το αίσθημα είναι, για κάποιον λόγο, τακτικώς χρήσιμο στους ίδιους, αλλά αυτό το αίσθημά τους δεν θα διαρκέσει περισσότερο από όσο τους είναι τακτικώς χρήσιμο. Επίσης, οι κοινωνιοπαθείς είναι εξαιρετικώς ικανοί στην χειραγώγηση ανθρώπων και στην διατύπωση ψεμάτων, καθώς έχουν περιθωριοποιήσει ή εξαλείψει το “υπερεγώ” και έχουν στρατεύσει απολύτως το Είναι στο Εγώ.<br /><br />Οι κοινωνιοπαθείς δεν μπορούν ποτέ να αποτελέσουν πραγματικούς ηγέτες (άσχετο το ότι μπορεί να καταλάβουν ηγετικές θέσεις). Ο ηγέτης υπηρετεί ένα υψηλό ιδεώδες, ένα στρατηγικό όραμα, ή, θα μπορούσαμε να πούμε, μια Φιλοσοφική ιδέα, που υπερβαίνει την πράξη καθ’ εαυτή και την κυβερνά “από ‘πάνω.” Αντίθετα, στην ζωή των κοινωνιοπαθών, δεν υπάρχει μια ανώτερη υπαρξιακή στρατηγική, δεν υπάρχει ένα υπερβατικό ιδεώδες, αλλά υπάρχουν μόνο οι άμεσοι στόχοι, οι άμεσες σκοπιμότητες, τις οποίες προσπαθούν να επιτύχουν. Ο πραγματικός ηγέτης βλέπει τη ζωή από την προοπτική ενός ανωτέρου στρατηγικού υπαρξιακού οράματος, που δίδει νόημα στις πράξεις του, ενώ ο κοινωνιοπαθής βλέπει τη ζωή σαν ένα παίγνιο όπου κάνει κινήσεις υπαγορευόμενες από το ιδιοτελές Εγώ του.<br /><br />Εξ ου και ο κοινωνιοπαθής, για να ελέγξει το περιβάλλον του, θα κάνει τα πάντα: θα προσποιηθεί αγάπη, θα κολακεύσει, θα προβεί σε εξυπηρετήσεις με σκοπό να εξαρτήσει αυτόν που εξυπηρετεί, θα αφηγηθεί ψεύτικες ιστορίες, θα περιαυτολογήσει για να πείσει τους άλλους ότι είναι πολύ έξυπνος και ότι το σχέδιο που έχει εξυφάνει μπορεί να δώσει λύσεις σε σημαντικά προβλήματα και να επιφέρει ευημερία κ.ο.κ. Όσοι ενδώσουν στον κοινωνιοπαθή και πειστούν από αυτόν, θα γίνουν αντικείμενα του δικού του περιβάλλοντος, δηλαδή, θα αντιμετωπίζονται πλέον από τον κοινωνιοπαθή σαν “περιουσιακά στοιχεία” του προς εκμετάλλευση από τον ίδιο, και, βεβαίως, όταν ο κοινωνιοπαθής κρίνει ότι κάποιος από τους ανθρώπους τού περιβάλλοντος του δεν του είναι πλέον χρήσιμος, θα παύσει να τον αντιμετωπίζει φιλικά και να του ανταποδίδει ωφέλειες για τις υπηρεσίες του.<br /><br />2. Μελαγχολικός Τύπος – Οιστριονικός.<br /><br />Ο υποκείμενος τύπος προσωπικότητας στον οποίο βασίζεται η οιστριονική διαταραχή της προσωπικότητας, και του οποίου ο οιστριονικός αποτελεί νοσηρή εκδοχή, είναι ο μελαγχολικός. Όπως ο χολερικός τύπος, έτσι και ο μελαγχολικός τύπος είναι έντονα προσανατολισμένος στην πραγματοποίηση εργασιών, και είναι ιδιαιτέρως ικανός στο να σκέπτεται, να μελετά και να σχεδιάζει, αλλά, σε αντίθεση προς τον χολερικό, ο μελαγχολικός τύπος δεν αρέσκεται στο να βγει έξω στην κοινωνία και να πραγματώσει τα σχέδιά του, δεν θέλει να αναλάβει να οργανώσει ανθρώπους, αλλά περιορίζεται στο να οργανώνει σκέψεις.<br /><br />Δεν είναι άφιλος, αλλά μπορεί, για μακρά χρονικά διαστήματα, να ενεργεί χωρίς εκτεταμένη αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους, όπως, λ.χ., συμβαίνει στις περιπτώσεις ενός ερευνητή επιστήμονα, ενός συντάκτη υπολογιστικών κωδίκων, ενός βιβλιοθηκονόμου κ.λπ. Με άλλα λόγια, ο μελαγχολικός τύπος μπορεί να είναι φιλικός και, μάλιστα, μπορεί να γίνει ένας πολύτιμος φίλος και ίσως και η “ψυχή της παρέας,” όταν δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία, αλλά δεν έχει ανάγκη την φιλική αλληλεπίδραση και την παρέα όσο τις έχουν ανάγκη άλλοι άνθρωποι, και μπορεί να περνά πολύ καλά και μόνος του.<br /><br />Το κυριότερο κίνητρο των δραστηριοτήτων του μελαγχολικού είναι να κατακτήσει κάτι και να γίνει αυθεντία σε κάτι. Το Είναι του μελαγχολικού είναι ισχυρό, λειτουργεί καλώς και, καθώς συνδέεται, μέσω του “υπερεγώ” με το Εγώ του, του δίδει εκείνη την ζωτική σπίθα της δημιουργικότητας και εκείνη την ερωτική ροπή που του επιτρέπουν να μείνει εστιασμένος στον στόχο του, ο οποίος μπορεί να είναι η επίλυση ενός μεγάλου επιστημονικού ή τεχνολογικού προβλήματος, η κατασκευή μιας σημαντικής μηχανής κ.ο.κ.<br /><br />Από την άλλη πλευρά, το Είναι του οιστριονικού είναι εντελώς υποταγμένο μέσα στο Εγώ του, και, γι’ αυτό, αυτό από το οποίο πάσχει τελικώς ο οιστριονικός είναι η ανία. Η ανία είναι το χαρακτηριστικό που πρωτίστως προσδιορίζει τον οιστριονικό. Ο οιστριονικός, ως μελαγχολικός, μπορεί να ερωτευθεί αντικείμενα και εργασίες και έτσι να αισθάνεται και να είναι δημιουργικός, αλλά, όταν δεν υπάρχουν αυτά τα αντικείμενα και αυτές οι εργασίες, βυθίζεται στην ανία, διότι δεν μπορεί να σχετιστεί άμεσα με άλλους ανθρώπους, δηλαδή, δεν μπορεί να σχετιστεί με άλλους ανθρώπους χωρίς η σχέση τους να διαμεσολαβείται από κάποιο αντικείμενο είτε από κάποια εργασία.<br /><br />Γι’ αυτό, όταν οι οιστριονικοί δεν έχουν ένα έργο του οποίου η επίτευξη να τους κινητοποιεί και να τους επιτρέπει να σχετιστούν δημιουργικά με άλλους ανθρώπους για χάρη της επίτευξης αυτού του έργου, τότε επινοούν ένα τέτοιο έργο, και αυτό το έργο είναι οι άλλοι άνθρωποι. Όμως, καθώς δεν έχουν κάτι συγκεκριμένο που να προσπαθούν να επιτύχουν, καταλήγουν απλώς να βασανίζουν και να παρενοχλούν τους άλλους. Στην σύγχρονη γλώσσα του διαδικτύου, θα λέγαμε ότι ο οιστριονικός είναι ένα διαπροσωπικό troll, που προκαλεί επικοινωνιακή και διανοητική αταξία και διαχέει μιζέρια μεταξύ των ανθρώπων.<br /><br />Όπως οι κοινωνιοπαθείς, έτσι και οι οιστριονικοί δεν τρέφουν καμιά αγάπη για την αλήθεια και είναι μεγάλοι ψεύτες, αλλά, σε αντίθεση προς τους κοινωνιοπαθείς, οι οιστριονικοί δεν βλέπουν τους εαυτούς τους σαν ιδιοκτήτες άλλων ανθρώπων. Ο κοινωνιοπαθής, επειδή είναι εξωστρεφές υποκείμενο, βλέπει τους άλλους ανθρώπους σαν αντικείμενα προς ιδιοποίηση και κάρπωση. Ο οιστριονικός, επειδή είναι εσωστρεφές υποκείμενο, μπορεί να μη αναγνωρίσει καν ότι υπάρχουν άλλοι άνθρωποι, να μη προσέξει καν την συγκεκριμένη παρουσία άλλων ανθρώπων, αλλά επιδιώκει απλώς να περιβάλλεται από ένα μεγάλο δίκτυο, επειδή χρειάζεται αυτήν την δραστηριότητα και ζωηρότητα γύρω του, αν και μέσα του δεν συμβαίνει κάτι αντίστοιχο, καθώς μέσα του επικρατεί η ανία.<br /><br />Ο οιστριονικός δεν θέλει καν την προσοχή και την ορθολογική συνεργασία άλλων ανθρώπων, αλλά αυτό που θέλει είναι να προκαλεί επικοινωνιακή και διανοητική αταξία και να διαχέει μιζέρια μεταξύ των ανθρώπων, δηλαδή, να τρολλάρει τους άλλους ανθρώπους. Γι’ αυτό, αυτό που κάνουν συνήθως οι οιστριονικοί είναι να λένε ψέματα, να παρερμηνεύουν γεγονότα και συμπεριφορές και να προκαλούν ανούσιους και ατέρμονες διαλόγους είτε να αποδομούν σοβαρές συζητήσεις κάνοντας χαοτικές παρεμβάσεις.<br /><br />Για παράδειγμα, ένας οιστριονικός μπορεί να φθάσει στο σημείο να πει σε έναν γνωστό σας ότι εσείς είπατε κάτι κακό γι’ αυτόν τον γνωστό σας, προκειμένου ο γνωστός σας να έλθει σε εσάς προσβεβλημένος για να σας ζητήσει εξηγήσεις, και έτσι ο οιστριονικός να προκαλέσει έναν ακόμη ζωηρό διάλογο ή ακόμη και μια αντιπαράθεση, τρολλάροντας ανθρώπους.<br /><br />Ο οιστριονικός λατρεύει την παρερμηνεία, διότι αυτό που είναι έντιμο, εν προκειμένω αληθές, δεν του προκαλεί κανένα ενδιαφέρον. Ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι κάνετε μια λογική και ευπρεπή συζήτηση για την πολιτική ή για επιχειρήσεις. Ο οιστριονικός δεν έχει κανένα αληθές ενδιαφέρον, και, άρα, δεν ενδιαφέρεται ούτε για την πολιτική ούτε για τις επιχειρήσεις, και, γι’ αυτό, σε μια τέτοια συζήτηση, ο οιστριονικός θα λειτουργούσε με έναν αποδομητικό τρόπο.<br /><br />Αυτό που θέλει ο οιστριονικός είναι το δράμα, η αναταραχή, η αντιπαράθεση και η μιζέρια. Ο οιστριονικός δεν μπορεί να αισθανθεί κάτι ισχυρό μέσα του, είναι εσωτερικός βαριεστημένος, και αυτό που μπορεί να τον οδηγήσει περισσότερο κοντά στο να αισθανθεί κάτι μέσα του είναι το να διασκεδάζει με το να κάνει τους άλλους να υποφέρουν. Συνοψίζοντας, ο οιστριονικός έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά: πάσχει από υπαρξιακή ανία και θέλει να συγκρούεται με άλλους ανθρώπους ή να προκαλεί συγκρούσεις μεταξύ άλλων ανθρώπων.<br /><br />3. Αιματώδης Τύπος – Νάρκισσος.<br /><br />Ο υποκείμενος ψυχολογικός τύπος στον οποίο βασίζεται η ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας, και του οποίου ο ναρκισσισμός αποτελεί νοσηρή εκδοχή, είναι ο αιματώδης. Ο αιματώδης τύπος είναι ο καλύτερος φίλος και ο χειρότερος εχθρός που μπορεί να έχει ο χολερικός τύπος. Από την σκοπιά του χολερικού τύπου, οι άνθρωποι που ανήκουν στον μελαγχολικό τύπο και στον φλεγματικό τύπο είναι αξιόπιστοι για να αποτελέσουν αρμονικά και δημιουργικά μέλη μιας ομάδας, αλλά η συναναστροφή και η συνεργασία του χολερικού τύπου με τον αιματώδη τύπο είναι πολύ δυναμική και ζωηρή, για το καλό ή για το κακό.<br /><br />Ο αιματώδης τύπος είναι εξωστρεφής, χιουμορίστας, καινοτόμος, πειραματιστής και έτοιμος να αναλάβει πρωτοβουλίες, αλλά δεν έχει τόση έφεση στις τακτικές κινήσεις και στην συστηματική μελέτη όση έχει ο χολερικός. Για παράδειγμα, ο αιματώδης μπορεί να σπεύσει να κάνει πράξη μια ιδέα αμέσως μετά από την σύλληψή της, χωρίς να έχει προηγουμένως σχεδιάσει προσεκτικά τις τακτικές κινήσεις του, και μπορεί να υιοθετήσει ή και να αρχίσει να κηρύττει μια ιδέα, μια άποψη ή μια θεωρία που μόλις διάβασε και τον ενθουσίασε, χωρίς να έχει προηγουμένως κάνει μια συστηματική μελέτη επί του θέματος και χωρίς καν να γνωρίζει αυτό το θέμα σε αρκετό βάθος (ώστε να το διδάξει).<br /><br />Βασικό κίνητρο δράσης του αιματώδη τύπου είναι η φήμη. Ο χολερικός μπορεί να συγκρουστεί μαζί σας επειδή προσβάλλετε τις αρχές και τις αξίες του, ενώ ο αιματώδης μπορεί να αρχίσει μια αντιπαράθεση μαζί σας επειδή δεν του εκφράζετε τον σεβασμό που θεωρεί ότι αξίζει.<br /><br />Η ιδιαίτερη αποστολή του “υπερεγώ” στην περίπτωση του αιματώδη τύπου, προκειμένου να εξισορροπεί επιτυχώς το Εγώ και το Είναι του, είναι να του επιτάσσει δύο πράγματα: πρώτον, να ολοκληρώνει τις εργασίες που αρχίζει, και, δεύτερον, να αποδέχεται τους ανθρώπους γι’ αυτό που είναι, π.χ. να σέβεται τα όρια των άλλων. Ο κλινικώς νάρκισσος δεν διαθέτει αυτό ακριβώς το “υπερεγώ,” δηλαδή, είναι ένας αιματώδης τύπος χωρίς το προαναφερθέν “υπερεγώ.”<br /><br />Ο νάρκισσος ζει σε έναν κόσμο αφηγήσεων, υπό την έννοια ότι αυτό που έχει σημασία για τον νάρκισσο είναι οι αφηγήσεις, όχι τα γεγονότα. Σε αντίθεση προς τον κοινωνιοπαθή, ο οποίος τείνει να ψεύδεται συνεχώς, ο νάρκισσος δεν λέγει συνήθως ψέματα, αλλά τείνει να επανερμηνεύει αυθαιρέτως τα γεγονότα. Για παράδειγμα, ο νάρκισσος θα προσπαθήσει να πείσει τους άλλους ότι αυτό που κάνει είναι μοναδικό και υπέροχο, και ότι, στο πεδίο με το οποίο ασχολείται, είναι ο καλύτερος.<br /><br />Ο νάρκισσος δεν θα πει τελείως ψέματα περί των γεγονότων, αλλά θα παραποιήσει τα γεγονότα, κυρίως διατυπώνοντας υπερβολές και υποβάλλοντας τα γεγονότα σε μια δική του κακή “κατεργασία,” προκειμένου να τα κάνει να ταιριάζουν με την αφήγησή του. Οι νάρκισσοι έχουν ανάγκη να είναι το κέντρο της προσοχής των άλλων, και, γι’ αυτό, ζουν με αφηγήσεις που εξυπηρετούν αυτήν την ανάγκη τους.<br /><br />Ενώ ο κοινωνιοπαθής δεν αναγνωρίζει την πραγματικότητα των άλλων ανθρώπων καθ’ εαυτών, ο νάρκισσος δεν αναγνωρίζει, συγκεκριμένα, την πραγματικότητα των επιθυμιών και των στόχων των άλλων ανθρώπων. Στην συνείδηση του νάρκισσου, οι άλλοι άνθρωποι είναι παρόντες μόνο για να επιβεβαιώσουν το εγώ του και να του εκφράσουν τον θαυμασμό τους προς εκείνον. Ο νάρκισσος έχει παθολογική ανάγκη να αποτελεί αντικείμενο θαυμασμού, να είναι το κέντρο της αφήγησης, ο μοναδικός πρωταγωνιστής της ιστορίας, και, γι’ αυτό, έχει ανάγκη οι άλλοι άνθρωποι να συμμετέχουν στο “θεατρικό έργο” που επινοεί και παίζει.<br /><br />Εάν ασχολείστε με κάτι το οποίο γνωρίζει και ο νάρκισσος με τον οποίο συναναστρέφεστε, ο νάρκισσος θα αρχίσει να επισημαίνει πόσο καλά το κάνει και ο ίδιος, να σας ασκεί κριτική και να σας διδάσκει περί του πώς θα το κάνετε καλύτερα σύμφωνα με την εμπειρία και τις σκέψεις του ιδίου- για παράδειγμα, αν οδηγείτε ένα αυτοκίνητο και δίπλα σας έχετε έναν νάρκισσο που επίσης γνωρίζει οδήγηση, ο νάρκισσος θα αρχίσει να λέγει πόσο καλός οδηγός είναι, να αναφέρει περιστατικά όπου διακρίθηκε για τις ικανότητές του στην οδήγηση και να σας συμβουλεύει για το πώς θα οδηγείτε ακόμη καλύτερα.<br /><br />Σε περίπτωση που ο νάρκισσος με τον οποίο συναναστρέφεστε δεν γνωρίζει, τουλάχιστον τόσο όσο εσείς, το αντικείμενο με το οποίο ασχολείστε, θα βρει έναν τρόπο να υποστηρίξει, αναφορικός με αυτό το αντικείμενο, μια άποψη αντίθετη προς την δική σας προκειμένου να απαξιώσει ή να υποβιβάσει τις γνώσεις σας. Για παράδειγμα, έστω ότι είστε ένας επιστήμων διατροφολόγος που έχει διαμορφώσει μια επιστημονικώς ορθή δίαιτα, και συζητάτε με έναν νάρκισσο ο οποίος δεν έχει αντίστοιχες ειδικές επιστημονικές γνώσεις με τις δικές σας, και, συνεπώς, δεν μπορεί να σας ανταγωνιστεί στο πεδίο της επιστημονικής διατροφολογίας.<br /><br />Σ’ αυτήν την περίπτωση, αφού ο νάρκισσος δεν μπορεί να αμφισβητήσει την εργασία σας με τα κριτήρια και τις μεθόδους της επιστήμης σας, θα προσπαθήσει να σας αμφισβητήσει επικαλούμενος μια εναλλακτική δίαιτα βασισμένη, λ.χ. στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική ή στην κουζίνα των ιθαγενών πληθυσμών Aborigines της Αυστραλίας. Γενικώς, ο νάρκισσος επιδιώκει να υποβιβάζει τους άλλους έναντι του εαυτού του προκειμένου να τους πείσει να τον θαυμάσουν, να τον ακολουθήσουν και να διδαχθούν από αυτόν.<br /><br />Επειδή το Εγώ του νάρκισσου δεν βασίζεται στην πραγματικότητα καθ’ εαυτή, αλλά σε μια παραμορφωτική ερμηνεία της πραγματικότητας, συχνά, η πραγματικότητα τιμωρεί τον νάρκισσο, φέροντας τον αντιμέτωπο με εμπειρίες αποτυχίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο νάρκισσος προβαίνει σε βολικές για τον ίδιο εκλογικεύσεις, προκειμένου να δικαιολογήσει την αφήγησή του.<br /><br />Για παράδειγμα, εάν ένας νάρκισσος μουσουργός, με την συμπεριφορά του, προκαλέσει την διάλυση της μπάντας του και την απόρριψή του από μια μεγάλη δισκογραφική εταιρεία, θα εκλογικεύσει αυτά τα συμβάντα λέγοντας, π.χ., ότι δεν θέλει να “πωλήσει” την ψυχή του στις μεγάλες εμπορικές εταιρείες για να γίνει δημοφιλής, ότι προτιμά εναλλακτικά δίκτυα καλλιέργειας, ότι οι μπάντες έρχονται και παρέρχονται αλλά τα πράγματα που έχουν την μεγαλύτερη σημασία είναι η ποιότητα και η αυτοέκφρασή του μουσουργού και ότι, γι’ αυτό, επιλέγει να ακολουθήσει σόλο καριέρα κ.ο.κ.<br /><br />Ο νάρκισσος συνεχώς επανερμηνεύει και δικαιολογεί με λογικοφάνεια τα πάντα γύρω του με τέτοιον τρόπο ώστε να προκύπτει ότι ο ίδιος είναι ο καλύτερος, ότι για τα όποια προβλήματα φταίνε οι άλλοι, και ότι τα λάθη του δεν είναι πραγματικά λάθη αλλά συνειδητές επιλογές του, διότι ο νάρκισσος δεν μπορεί ποτέ να παραδεχθεί ότι διέπραξε ένα καθαρό και σοβαρό λάθος. Σε περίπτωση που, υπό το βάρος πραγματικών γεγονότων, ο νάρκισσος δεν μπορεί να αναδιατυπώσει την ναρκισσιστική αφήγησή του και εξαναγκαστεί να παραδεχθεί ότι δεν είναι τέλειος ούτε υπερήρωας, θα αντιδράσει με πολύ βίαιο τρόπο.<br /><br />Ενώ ο κοινωνιοπαθής χρησιμοποιεί την βία εργαλειακά, δηλαδή, ως ένα μέσο αντίδρασης, χωρίς να αισθάνεται πραγματικά οργισμένος με κάτι, ο νάρκισσος βιώνει ναρκισσιστική οργή όταν η πραγματικότητα συντρίβει τον φαντασιακό του κόσμο και τον εξαναγκάζει να παραδεχθεί τα λάθη του. Όταν η πραγματικότητα απογυμνώνει τον νάρκισσο από τις παραισθήσεις του και τις φαντασιώσεις του, το μόνο που του μένει είναι μια απόλυτη οργή εναντίον όλου τον κόσμου.<br /><br />Η επιβολή βίαιων και μαζικών μέτρων κατασταλτικής πολιτικής εκ μέρους απολυταρχικών εξουσιών, η διάπραξη τρομοκρατικών εγκλημάτων, η διάπραξη τελετουργικών δολοφονιών ή αυτοκτονιών στο πλαίσιο αποκρυφιστικών οργανώσεων και αιρετικών λατρειών, η εκδήλωση εντόνων σεκταριστικών στάσεων και η εκδήλωση έντονης αντιδραστικής συμπεριφοράς απέναντι στην διατύπωση ορθών νουθεσιών και ακριβών εξηγήσεων αποτελούν συχνά ακραίες εκδηλώσεις ναρκισσιστικής οργής.<br /><br />4. Φλεγματικός Τύπος – Οριακός.<br /><br />Ο υποκείμενος ψυχολογικός τύπος στον οποίο βασίζεται η οριακή διαταραχή της προσωπικότητας, και του οποίου ο οριακός τύπος αποτελεί νοσηρή εκδοχή, είναι ο φλεγματικός. Με άλλα λόγια, η οριακή προσωπικότητα αποτελεί μια διαστροφή του φλεγματικού τύπου. Η λεγομένη οριακή διαταραχή της προσωπικότητας είναι τόσο πολύπλοκη και δύσκολη υπόθεση ώστε, μεταξύ των ψυχοθεραπευτών, κυκλοφορεί το ανέκδοτο ότι “δεν θεραπεύεις έναν οριακό τύπο, αλλά απλώς τον αγνοείς.” Οι οριακοί τύποι είναι οι πιο επικίνδυνοι άνθρωποι που μπορεί να είναι παρόντες στην ζωή σας, διότι μπορούν πολύ εύκολα να καλύπτονται και να δρουν υπογείως. Ωστόσο, είναι σχετικώς εύκολο να διαγνωστούν.<br /><br />Ο φλεγματικός τύπος είναι εσωστρεφής αλλά και κοινωνικός. Μπορεί να συμμετέχει σε μεγάλες ομάδες, αλλά δεν αναλαμβάνει σημαντικές πρωτοβουλίες. Είναι ο καταλληλότερος άνθρωπος για να αποτελέσει έναν γραφειοκράτη και να διεκπεραιώσει εργασίες τέτοιες που απαιτούν μεν μια οργανωμένη επαφή με άλλους ανθρώπους, αλλά δεν απαιτούν να αναλάβει ο ίδιος την πρωτοβουλία να επικοινωνήσει πρώτος με άλλους ανθρώπους.<br /><br />Ο φλεγματικός τύπος τείνει να εκδηλώνει μεγάλο ενδιαφέρον για τους άλλους ανθρώπους. Επίσης, ο φλεγματικός τύπος έχει μια αμφίθυμη στάση όταν λαμβάνει την προσοχή των άλλων: από την μια πλευρά, θέλει να λάβει την προσοχή των άλλων, ενώ, από την άλλη πλευρά, την φοβάται και είναι επιφυλακτικός. Στις φυσιολογικές περιπτώσεις, ο φλεγματικός επιτυγχάνει μια ισορροπία μεταξύ της επιθυμίας του να λαμβάνει την προσοχή των άλλων και της μεγάλης ευθιξίας του.<br /><br />Πράγματι, ο φλεγματικός προσβάλλεται πολύ εύκολα, και προτιμά να του εκφράσετε την εκτίμησή σας προς το πρόσωπό του και την εργασία του παρά να του κάνετε μια ευθεία φιλοφρόνηση. Ενώ ο νάρκισσος θέλει να του κάνετε άμεσες φιλοφρονήσεις και να του δίδετε αμέριστη προσοχή, ο φλεγματικός προτιμά να του εκφράζετε την εκτίμησή σας και να μη του δίδετε υπερβολική προσοχή, διότι η υπερβολική προσοχή του προκαλεί νευρικότητα.<br /><br />Η χαρακτηριστική λειτουργία του “υπερεγώ” στην περίπτωση του φλεγματικού τύπου συνίσταται στο να εξισορροπεί την επιθυμία του για κοινωνική συναναστροφή με την αυξημένη ευθιξία του. Όταν λείπει ή υπολειτουργεί σημαντικά αυτός ο εξισορροπητικός παράγοντας, τότε ο φλεγματικός μετατρέπεται σε οριακή προσωπικότητα, και το Εγώ του παραδίδεται στο Είναι. Η οριακή προσωπικότητα μπορεί να παρομοιαστεί με μια ακατάσχετη, σαρωτική δίνη αγάπης, μίσους, επιθυμίας και πόνου, χωρίς ανάπαυση.<br /><br />Οι οριακοί τύποι δεν μπορούν να δράσουν θετικά, αλλά μπορούν μόνο να προκαλέσουν, καθώς το Εγώ των οριακών τύπων είναι εντελώς υποταγμένο στο Είναι. Συνήθως, δεν λένε ψέματα για να επιτύχουν κάποιο σχέδιο, διότι συνήθως δεν έχουν κάποιο σχέδιο, και διότι, καθώς το Εγώ τους είναι εντελώς υποταγμένο στο Είναι, αφήνουν το Είναι να εκφραστεί αυθεντικά, και, υπό αυτήν την έννοια, οι οριακοί τύποι είναι ειλικρινείς με τον εαυτό τους.<br /><br />Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο οριακός τύπος είναι μια ανεξέλεγκτη ‘μαύρη τρύπα προσοχής’ καθώς επιζητεί προσοχή αδιακρίτως. Εξ αιτίας αυτής της αδυναμίας του, ο οριακός τύπος αποβαίνει το “αιώνιο θύμα,” καθώς δεν διαθέτει την αρετή της διάκρισης, συγκεκριμένα, δεν μπορεί να διακρίνει και να αξιολογήσει το είδος και την ποιότητα της προσοχής που λαμβάνει, αλλά αποδέχεται κάθε είδος προσοχής, ακόμη και εάν ουσιαστικώς αυτή η προσοχή περιλαμβάνει την σεξουαλική, οικονομική, ή άλλη εκμετάλλευση του οριακού τύπου. Ο οριακός τύπος επιδιώκει να λάβει την προσοχή των άλλων με νοσηρό τρόπο, συγκεκριμένα, προκαλώντας τους άλλους, και αποδέχεται οποιαδήποτε εκδήλωση προσοχής, ασχέτως των ποιοτικών χαρακτηριστικών και των κινήτρων της προσοχής που εκδηλώνουν οι άλλοι προς αυτόν.<br /><br />Για παράδειγμα, σε μια κοινωνική συνάθροιση, ένας φυσιολογικός άνθρωπος που θέλει να κερδίσει την προσοχή των άλλων θα προσπαθήσει να επιτύχει τον σκοπό του με το να τους γοητεύσει, είτε αισθητικά είτε διανοητικά, ενώ ένας οριακός τύπος δεν διαθέτει ένα Εγώ που να μπορεί να είναι τόσο ορθολογικό (ώστε να παίξει ένα παίγνιο γοητείας), αφού το Εγώ του είναι εντελώς υποταγμένο στο Είναι και, άρα, ο οριακός τύπος μπορεί μόνο υπαινικτικά να προσελκύσει την προσοχή των άλλων.<br /><br />Με άλλα λόγια, μη διαθέτοντας δομικώς στιβαρή προσωπικότητα, και, γι’ αυτό, μη μπορώντας να παίξει ορθολογικά σε ένα παίγνιο γοητείας, ο οριακός τύπος προσελκύει την προσοχή του περιβάλλοντος του με το να συμπεριφέρεται σαν χαμαιλέων.<br /><br />Θα μπορούσαμε συνοπτικώς να πούμε ότι ο νάρκισσος κατασκευάζει συνεχώς κάποια ψευδή προσωπικότητα, με την οποία επιδιώκει να κερδίσει την προσοχή των άλλων, ενώ ο οριακός τύπος δεν διαθέτει συνειδητή προσωπικότητα, αλλά απλώς συμπεριφέρεται χαμαιλεόντια, προσλαμβάνοντας ακόμη και τα προσωπεία του απ’ έξω. Ο οριακός τύπος είναι ένας απόλυτος “κοινωνικός – χαμαιλέων” μπορεί να πάει οπουδήποτε και να είναι ο,τιδήποτε σύμφωνα με τις επιταγές του περιβάλλοντος.<br /><br />Λειτουργώντας με αυτόν τον τρόπο, ο οριακός τύπος μπορεί σχετικώς εύκολα να παρασύρει άλλους ανθρώπους στη ζωή του, προσελκύοντας την προσοχή τους, και, όταν αυτοί παύσουν, κατά την γνώμη του, να του δίδουν αρκετή προσοχή, εκείνος θα αρχίσει να τους προκαλεί, προκειμένου να του δώσουν περισσότερη προσοχή, ακόμη και εάν αυτή η επί πλέον προσοχή εκδηλωθεί με νοσηρούς τρόπους, π.χ., με βία.<br /><br />Καθώς ο οριακός τύπος προκαλεί προκειμένου να προσλάβει περισσότερη προσοχή, αποβαίνει ευάλωτος στην άσκηση βίας. Μεταξύ άλλων, έτσι εξηγούνται, λ.χ., πολλά περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, όπου άνδρες ασκούν βία στις συζύγους/συντρόφους τους- σε πολλές τέτοιες περιπτώσεις, γυναίκες που είναι οριακές προσωπικότητες εκδηλώνουν μια έντονα προκλητική συμπεριφορά προκειμένου να ικανοποιήσουν την επιθυμία τους για πρόσληψη ακόμη μεγαλύτερης προσοχής, και, έτσι, ο σύζυγός τους/σύντροφος τους -εξ αιτίας αυτής της προκλητικής συμπεριφοράς τους, σε συνδυασμό με στοιχεία της δικής του προσωπικότητας- εξωθείται στην άσκηση βίας σε βάρος τους.<br /><br />Επιγραμματικά<br /><br />Σύμφωνα με την θεωρία των διαταραχών προσωπικότητας, του Ιπποκράτη, οι άνθρωποι διαθέτουν ορισμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που τους προδιαθέτουν να δρουν κατά συγκεκριμένους και συνεπείς τρόπους και που είναι ολοφάνερα. Η θεωρία των διαταραχών προσωπικότητας εξηγεί την ύπαρξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ των ανθρώπων καθώς και την συνέπεια της συμπεριφοράς τους.<br /><br />Είναι μία θεωρία των τύπων. Ο τύπος στον οποίο ένα άτομο ανήκει και ο οποίος καθορίζει τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας που διαθέτει, σχετίζεται με την νευροψυχολογία του ατόμου, τονίζει τον ρόλο του βιολογικού παράγοντα στην προσωπικότητα και, κατ’ επέκταση, στην συμπεριφορά του. Συγχρόνως, τονίζει και τον ρόλο της κοινωνικοποίησης στην διαμόρφωση της προσωπικής συνείδησης. Άλλες θεωρίες αποδίδουν τις αιτίες της συμπεριφοράς σε διαφορές στις γνωστικές πλευρές της προσωπικότητας. Η θεωρία των διαταραχών προσωπικότητας είναι καίριο σημείο αναφοράς στην πράξη, όπου η συμπεριφορά θεωρείται αποτέλεσμα της απόκλισης από την κανονικότητα των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας του ατόμου και εμπίπτει στην μελέτη των διαταραχών προσωπικότητας.<br /><br />Η γνώση των προαναφερθεισών διαταραχών/τύπων προσωπικότητας, βοηθεί τον ειλικρινή και υγιή σκεπτόμενο άνθρωπο, με διάκριση, ν’ αναγνωρίζει και να επιλέγει τον αυθεντικό, υγιή διανοητικά άνθρωπο για ν’ αποκρούει νοσηρές καταστάσεις και την επιρροή νοσηρών προσώπων. Ορισμένα βασικά κριτήρια για να διακρίνετε τον αυθεντικό άνθρωπο είναι το να χαρακτηρίζεται από επιστημολογική ευαισθησία (δηλαδή, να έχει σώα διάνοια), να είναι λειτουργικά αλφαβητισμένος και, βεβαίως, το να μην πάσχει από οποιαδήποτε από τις προαναφερθείσες διαταραχές προσωπικότητας. Όσο ισχυρός και εάν είναι ο πνευματικός πυρήνας ενός κοινωνικού θεσμού καθ’ εαυτόν, εάν αυτός ο κοινωνικός θεσμός τεθεί υπό την διοίκηση κοινωνιοπαθών, θα εκφυλιστεί, καθώς θα αντιμετωπίζεται εργαλειακώς από την κοινωνιοπαθή διοικητική αρχή του.<br /><br />Επίσης, όσο πιο πολύ ικανοποιεί αυτά τα κριτήρια ένας άνθρωπος τόσο γνησιότερος σύντροφος, φίλος ή συνεργάτης, αντιστοίχως, είναι και τόσο περισσότερο πρέπει να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη και την εκτίμησή μας.</div></div></div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-25502283132835995482024-03-17T10:00:00.018+02:002024-03-17T10:20:20.608+02:00ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΣΩΜΑ - Πλάτων και παιδεία<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.85px; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPUuXoaSRByfMXFiXzFuZAiWobXbLlIivOqBmCSpYxvJlutBAVoMwHXmm__qw8rI3Vb8ImjWV2d9IUyj7ScXB3MG3wnBrJ1hJAyKCHacaIT1_5FWNKpl70M3ln32dMSk2AWoF3TaAw3ZXq/s1600/hercules1.gif" style="clear: left; color: #336699; float: left; font-size: 14.85px; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration-line: none;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPUuXoaSRByfMXFiXzFuZAiWobXbLlIivOqBmCSpYxvJlutBAVoMwHXmm__qw8rI3Vb8ImjWV2d9IUyj7ScXB3MG3wnBrJ1hJAyKCHacaIT1_5FWNKpl70M3ln32dMSk2AWoF3TaAw3ZXq/s1600/hercules1.gif" style="border: none; position: relative;" /></a></div> «<i>ἀκολασίας δέ καί νόσων πληθυουσῶν ἐν πόλει</i><div><i>ἄρ' οὐ δικαστήρια τε καί ἱατρεῖα πολλά ἀνοίγεται...<br />τῆς δέ κακῆς τε καί αἰσχρᾶς παιδείας ἐν πόλει...<br />μεῖζον... τεκμήριον... τό δεῖσθαι ἱατρῶν καί δικαστῶν</i>».<br />(Πλάτων, Πολιτεία, 405α.)</div><div><br />Δεν υπάρχει τίποτε θειότερο, το οποίο να μπορούσε να σκεφθεί ο άνθρωπος, από την παιδεία αυτού του ίδιου και των οικείων του». Δεν βρίσκω προσφορότερη φιλοσοφική εισαγωγή στην παιδεία από αυτή του Πλάτωνος στον διάλογο Θεάγης 1221), κι αυτό για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί ανταποκρίνεται στο πιστεύω μου ότι η γνήσια φιλοσοφία είναι αναζήτηση του θειότερου, δηλαδή, προσπάθεια υπέρβασης από το απλώς υπάρχειν, ολό-πλευρης ψυχοπνευματικής ανάπτυξης του ανθρώπου, και δεύτερον γιατί κατηγορηματικά εκφράζεται εδώ η άρνηση της δυνατότητας σύγκρισης της παιδείας με άλλες αξίες, εφόσον το θειότερον, που της ανήκει ουσιαστικά, λειτουργεί ως κατηγόρημα της αξιακής υπεροχής της. Μόρφωση του ανθρώπου, σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της παιδείας, σημαίνει κυρίως δύο επιτεύξεις: α) ακριβή γνώση και περιορισμό της άγνοιας, γνώση όμως που δεν είναι πανουργία, αλλά δύναμη διανοητική και συνάμα ηθική δύναμη μετατροπής της ζωής σε βίον, του ζην στο ευ ζην - αυτό σημαίνει όχι απλώς συσσώρευση γνώσεων, αλλά φρόνηση, αρμονία των μερών της ανθρώπινης ψυχής και ηγεμονία του λογικού και, β) μάθηση του μέτρου, της αναλογίας, ιδέας που έχει εφαρμογή παντού, στη φύση, στο ανθρώπινο σώμα και στην ανθρώπινη ψυχή, στην κοινωνία - πολιτεία.<div><div><br /> Οι προηγούμενες, γνωστές, φιλοσοφικές θέσεις, είναι προϋποθέσεις μιας τρίτης βα-σικής αρχής, που η φιλοσοφία ονομάζει εγκράτεια κι εγώ συνηθίζω ν’ αποκαλώ αρχοντιά, με την αρχαία σημασία του όρου, τη δηλωτική ότι είναι κάποιος άρχοντας του εαυτού του, ελεύθερος από τα πάθη του, γνώστης των τρόπων που εναρμονίζουν κατά το δυνατόν τη σχέση του σώματος και της ψυχής του. Οι έννοιες αρχοντιά και αρμονία δεν παραπέμπουν τόσο σε μέρη που αξιολογικά διαφέρουν, αλλά σε μέρη που συνταιριάζονται και, υπακούοντας στην αρχή του καλύτερου, λειτουργούν ως όλο. Αυτή την ιδέα θα επιχειρήσω να δείξω μέσα από το θέμα μου για το άγιον, στη φιλοσοφική του σύλληψη, σώμα και με ε-μπνευστική πηγή τον Πλάτωνα.<div><br /> Είναι γνωστό ότι ήδη στην ιπποκρατική ιατρική -τουλάχιστον στα έργα «Περί ιερής Νούσου» και στο 4ο βιβλίο του «Περί διαίτης», δεν ισχύει η διάκριση της ψυχής από το σώμα. Και για τον Πλάτωνα το σώμα δεν είναι μόνο σήμα, τάφος για την ψυχή, όπως λέγεται στην ορφικής προέλευσης πλατωνική θεώρηση του Φαίδωνος. Το ίδιο το σώμα δεν είναι κακόν, αφού ο Αθηναίος φιλόσοφος στο μεγάλο παιδευτικό του έργο, την Πολιτεία, επιτάσσει παράλληλα την άσκηση του σώματος με τη γυμναστική και της ψυχής με τη φιλοσοφία, ενώ στον διάλογο Τίμαιος προσθέτει στη φροντίδα της ψυχής και τη μουσική -όλα αυτά αν θέλει κάποιος να αποκαλείται δίκαια καλός - ωραίος - και αγαθός (88ο), και τόσο στον Φαιδρό όσο και στην Πολιτεία με το ερωτικό του λεξιλόγιο της σχέσης της ψυχής με τις ιδέες, ο Πλάτων καθαγιάζει την κατ’ εξοχήν σωματική αίσθηση, την αφή.</div><div><br /> Η αξία του σώματος δηλώνεται ήδη στον Φαίδρο με τη θεώρηση του ως όλου. Ο Πλάτων, μολονότι μόνο δύο φορές σ' όλο του το έργο κάνει μνεία του Ιπποκράτη, στον Φαίδρο επιλέγει να αναφερθεί στον μεγάλο Κώο γιατρό μέσα από την κατανόηση του σώματος ως όλου: «Εἰ μέν Ἱπποκράτει γε τῶν Ἀσκληπιαδῶν δεῖ τι πιθέσθαι, οὐδέ περί σώματος ἄνευ τῆς μεθόδου ταύτης» (Φαίδρος 270ο). Αυτό δεν είναι απλή υιοθέτηση της βασικής αρχής της ιπποκρατικής μεθόδου, όταν στην αναφορά αυτή ο λόγος που διακρίνει την τριβήν ή εμπειρίαν από την τέχνην είναι διερευνητικός της φύσης του σώματος παράλληλα με εκείνην της ψυχής, που είναι για τον Πλάτωνα ουσία του ανθρώπου (βλ. π.χ. Αλκιβιάδης 130&).</div><div><br /> Παρατηρήθηκε πρόσφατα (L.Ayache, Hippocrate, Paris, PUF 1994, σ. 119), ότι ο Πλάτων δεν κατανόησε την ιπποκρατική αρχή του όλου, καθόσον θεμελίωσε την αναλογία ιατρικής και ρητορικής στη διάκριση ανάμεσα στο σώμα, αντικείμενο της πρώτης και στη ψυχή, αντικείμενο της δεύτερης. Και συζητείται (Δ. Λυπουρλής, Ιπποκρατική ιατρική, Θεσσαλονίκη, Περιηγητής, 1983, σ. 59) το αν το χωρίο αποτελεί υπαινιγμό στην αληθινή μέθοδο του Ιπποκράτη, «αν με το όλον εννοεί ο Πλάτων το παν, τότε... ο Ιπποκράτης βάσιζε την ιατρική του σε μια γενικότερη γνώση της φύσης».</div><div><br /> Επειδή έμαθα να σκέπτομαι εφαρμόζοντας την πλατωνική αρχή ότι συχνά η αλήθεια είναι πολυδιάστατη, ότι, όταν σου προτείνουν δυο, είναι ορθότερο να κάνεις όπως τα παιδιά, να πάρεις και τα δύο, θα υποστηρίξω ότι με το όλον, όπως στον Ιπποκράτη, έτσι και στον Πλάτωνα νοούνται και η συζυγία σώματος και ψυχής και η συζυγία με την όλη φύση.</div><div><br /> Στον διάλογο Τίμαιος ο Πλάτων δεν αποκαθιστά μόνο, ως προς την ίδια την προηγούμενη φιλοσοφία του, τη φύση, τον αισθητό κόσμο στο σύνολο του, προβάλλοντας τον, παρά τη θεώρηση του ως αντιγράφου του νοητού κόσμου, ως πρότυπο διάρκειας και αρμονίας που πρέπει να μιμηθούν ο άνθρωπος και η πολιτεία, αλλά διατυπώνει και ορισμένες απόψεις για τη σχέση σώματος - φύσης, σώματος - ψυχής ιδιαίτερα επίκαιρες ή και προφητικές για τη ζωή μας σήμερα, θα τις παραθέσω με μια σειρά που στοιχειοθετεί την απόδειξη της προηγούμενης θέσης μου.</div><div><br /> Οι αρρώστιες είναι συνέπεια της διατάραξης της κατάστασης των τεσσάρων στοιχείων, της γης, της φωτιάς, του νερού και του αέρα, που συνιστούν το ανθρώπινο σώμα. Υπερβολή - πλεονεξία - ή έλλειψη -ένδεια-, βασικές έννοιες της φιλοσοφίας και της ιατρικής, αντίμαχες στην θεμελιακή έννοια του μέτρου (μέτριου), είναι αιτίες νόσων, όπως και η μετάβαση του ενός στοιχείου από την οικεία θέση του σε αλλότρια, ή η κακή κατανομή των στοιχειακών συστατικών (Τίμ. 82). Γιατί μια είναι η αρχή της υγείας του σώματος, η ίδια που ισχύει και για την ψυχή: να είναι καλόν, δηλαδή να είναι ωραίο, και το ωραίο δεν είναι ποτέ άμετρο∙ το ζωντανό ον για να είναι καλόν και αγαθόν πρέπει να είναι σύμμετρο. Σε ό, τι αφορά την υγεία και την αρρώστια, την αρετή και την κακία καμμία συμμετρία και αμετρία δεν είναι σημαντικότερη από εκείνη της ίδιας της ψυχής προς το ίδιο σώμα (87c). Όταν μια πολύ ισχυρή ή πολύ μεγάλη ψυχή συσταθεί σ' ένα πολύ αδύναμο ή πολύ μικρό σώμα ή αντίστροφα, τότε, καθώς απουσιάζει η συμμετρία, χάνεται η ωραιότητα, αλλά και βρίσκει πρόσφορο έδαφος η νόσος.</div><div><br /> Ό, τι στη φιλοσοφία ισχύει, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, η αρχή της ένωσης της αφετηρίας με το τέλος -με την έννοια ότι κάθε διερεύνηση μπορεί να έχει μια προεξάρχουσα ιδέα στην οποία και καταλήγει- επαληθεύεται ακόμη μια φορά: μετά τον πρώτο εκφραστή της, τον γιατρό και φιλόσοφο από τον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας, πρώτο επίσης διδάξαντα την ιδέα της ισονομίας των στοιχείων του σώματος, Αλκμαίωνα. Η ιδέα επανέρχεται με τον Αθηναίο Πλάτωνα. Εδώ ο λόγος για την αρρώστια της ψυχής επαναφέρει στο προσκήνιο της προβληματικής της υγείας την αξία της γνώσης. Υπάρχουν αρρώστιες της ψυχής «δια σώματος έξιν», η άνοια, η μανία, οι ηδονές, οι λύπες, η αμάθεια -η μέγιστη νόσος (881). Κατηγορική προσταγή -θεραπεία η φροντίδα και της ψυχής και του σώματος: «Μία δή σωτηρία πρός ἄμφω, μήτε ψυχήν ἄνευ σώματος κινεῖν μήτε σῶμα ἄνευ ψυχῆς γίγνησθον ἰσορρόπω καί ὑγιῆ» (885).</div><div><br /> Ο Πλάτων - κι εδώ θα τον ακολουθήσει ο Αριστοτέλης (περί γενέσεως και φθοράς 336 b10) - ήξερε πως για όλα τα είδη υπάρχει μια ορισμένη διάρκεια ζωής «τεταγμένοι χρόνοι του βίου» (89ο). Πρώτος συνέλαβε την ιδέα του χρονοδιακόπτη του βίου. Για τούτο και, εκτός από τα νοσήματα που έχουν μεγάλους κινδύνους, δεν συνιστούσε τα φάρμακα. Ό, τι έχει μέγιστη σημασία είναι η ισορροπία της σχέσης σώματος και ψυχής, η ευεξία του πρώτου - που επιτυγχάνεται με την κίνηση και την άσκηση, όπως υποστηρίζει ο φιλόσοφος και στους Νόμους (789ο), με τη μεσότητα των ηδονών (Νόμοι 792d) - και η καλή κατάσταση της ψυχής που επιτυγχάνεται με τη διαρκή παίδευση της.</div><div><br /> Η τελευταία πλατωνική αλήθεια που θέλω να αναφέρω εδώ, παρμένη από το τελευταίο έργο του μεγάλου φιλοσόφου, τους Νόμους, αφορά την άσκηση της παιδείας και την υγεία, το έργο του παιδαγωγού και του γιατρού, και συνάμα τη σχέση των δύο αυτών με τον άνθρωπο ως παιδαγωγούμενο ή έχοντα ανάγκη ιατρικής βοήθειας. Μη δίνεις, υποστηρίζει ο Πλάτων, συμβουλή, παιδευτική ή ιατρική, αν δεν στη ζητήσουν. Παραλλάσσοντας μια αρχή ενός σύγχρονου ξένου παιδαγωγού και φιλοσόφου - που λέει ότι: πρέπει να θέλεις να είσαι ευτυχισμένος και να βάλεις γι’ αυτό το δικό σου μερίδιο προσπάθειας - θα έλεγα πως η ελευθερία της προσωπικότητας εκφράζεται μέσα από την ίδια τη συνεργία του ανθρώπου στο ορθό, το υγιές, την αυτοσυνείδητη προσφυγή του στον ειδήμονα. Και αυτό είναι ήδη παιδευτική πράξη.</div></div></div></div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-44052132566036142292024-03-17T09:50:00.000+02:002024-03-17T09:50:00.139+02:00Τα απαγορευμένα της Βίβλου<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhgStKjRYKEc-yf_GHVf_kEyy2i_CPXV6IB7yzM35w-dQwEVvVmb6g-ltpu5nc728iGgFCtjjxF2TpbM2wIf9n4RU5ekKKi8B5KlilDDB8OLzshVtQI0cEui9CAAzSJSrbrdb-9N0R3LzmhJRv2j2gtnKTOobYxKJdaD7-xwuB4L5nM1iBLiACMl9SjDiWv" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="1378" data-original-width="1360" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhgStKjRYKEc-yf_GHVf_kEyy2i_CPXV6IB7yzM35w-dQwEVvVmb6g-ltpu5nc728iGgFCtjjxF2TpbM2wIf9n4RU5ekKKi8B5KlilDDB8OLzshVtQI0cEui9CAAzSJSrbrdb-9N0R3LzmhJRv2j2gtnKTOobYxKJdaD7-xwuB4L5nM1iBLiACMl9SjDiWv" width="237" /></a></div>Προχθές τσικνοπέμπτη, είμαστε οι άντρες στο μπαλκόνι, όπου ο μπατζανάκης ψήνει τα κοψίδια και συζητάμε για ότι νά ‘ναι. Ξαφνικά ακούω τον πεθερό μου να εξηγεί τί πρέπει να τρώμε την σαρακοστή: “μπορείς να φας οτιδήποτε δεν έχει αίμα.” “Μπορούμε να φάμε και οστρακοειδή;” ρωτάω. “Βεβαίως!” μου απαντά.<br /><br />“Παρόλο που η βίβλος τα απαγορεύει;”<br /><br />“Δεν τα απαγορεύει η βίβλος. Δεν ξέρω ποια βίβλο διαβάζεις αλλά δεν απαγορεύονται!”<br /><br />“Μην είστε τόσο σίγουρος. Θέλετε να σας βρω το απόσπασμα;”<br /><br />“Αποκλείεται, η βίβλος δεν το απαγορεύει”.<br /><br />Ανοίγω λοιπόν τον browser στο κινητό μου και βρίσκω το απόσπασμα το οποίο του διαβάζω<br /><br />“Ολα όμως όσα δεν έχουν πτερύγια ούτε λέπια και ζουν εις τα ύδατα, εις τας θαλάσσας και τους χειμάρρους, κάθε ζωντανόν, που προέρχεται από τα ύδατα αλλά δεν έχει πτερύγια και λέπια είναι ακάθαρτον.”<br />Λευιτικόν 11,10<br /><br />Γελούσε. “Μπορεί” μου λέει, “αλλά η Παλαιά Διαθήκη δεν είναι να την παίρνουμε και πολύ στα σοβαρά.”<br /><br />“Ίσως ο Χριστός διαφωνήσει μαζί σας. Στην επί του Όρους Ομιλία λέει πως: “Έως αν παρέλθη ο ουρανός και η γη, ιώτα έν, ή μία κεραία δεν θέλει παρέλθει από του νόμου, εωσού εκπληρωθώσι πάντα.” Με άλλα λόγια, ο αρχικός νόμος του θεού, όπως γράφτηκε στην Παλαιά Διαθήκη ισχύει κανονικά.”<br /><br />Τέλος πάντων. Η συνέχεια της συζήτησης δεν έχει σημασία. Θα μπορούσα να παίζω έτσι με τους Χριστιανούς με τις ώρες, αλλά δεν είναι πάντα ευγενικό. Αυτό που εξακολουθεί να μου κάνει εντύπωση είναι πόσο λίγο ξέρουν οι ίδιοι τις άγιες γραφές της θρησκείας τους. Γιατί δεν είναι μόνο τα οστρακόδερμα που απαγορεύονται από τη βίβλο, αλλά και μερικά άλλα τα οποία είναι πολύ ενδιαφέροντα, για να μην πω αστεία. Ορίστε μια σύντομη λίστα:<br /><br />1. Λευιτικό 19:27 – «Δεν θα κουρεύετε την κόμη του κεφαλιού σας κυκλοειδώς ούτε θα φθείρετε τις άκρες από τα πηγούνια σας.» Τέρμα το κούρεμα. Όλοι με μακριά μαλλιά και μούσια. Όπως οι μουσουλμάνοι.<br /><br />2. Λευιτικό 11:08 – «από το κρέας τους δεν θα τρώτε, και το ψοφίμι τους δεν θα το αγγίζετε· είναι σε σας ακάθαρτα.» Απίστευτη μανία με το χοιρινό κρέας. Οτιδήποτε είναι φτιαγμένο από γουρούνι θεωρείται βρώμικο. Όπως και οι μουσουλμάνοι.<br /><br />3. Λευιτικό 19:31 – «Δεν θα ακολουθείτε αυτούς που έχουν πνεύμα μαντείας ούτε θα προσκολληθείτε σε επαοιδούς, ώστε διαμέσου αυτών να μολύνεστε. Εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός σας.» Μήπως στους μάντεις συμπεριλαμβάνονται και οι χαρτορίχτρες, οι αστρολόγοι και οι πάσης φύσεως μελοντολόγοι;<br /><br />4. Γένεση 38:9-10 – «Αλλ” ο Αυνάν ήξερε ότι το σπέρμα δεν θα ήταν δικό του· γι” αυτό, όταν έμπαινε μέσα στη γυναίκα τού αδελφού του, ξέχυνε στη γη, για να μη δώσει σπέρμα στον αδελφό του. Κι αυτό που έκανε φάνηκε κακό μπροστά στον Κύριο· γι’ αυτό, θανάτωσε κι αυτόν.» Στα λόγια των αθάνατων Monty Python:<br /><br />Every sperm is sacred.<br />Every sperm is great.<br />If a sperm is wasted,<br />God gets quite irate.<br /><br />5. Λευιτικό 19:28 – «Δεν θα κάνετε εντομές στο σώμα σας για νεκρόν ούτε θα χαράξετε επάνω σας στικτά γράμματα. Εγώ είμαι ο Κύριος» Εδώ την πάτησα με τόσο μελάνι που έχω. Αυτό που μου κάνει πάντως εντύπωση είναι που ο συγγραφέας νιώθει την ανάγκη να τελειώσει τη φράση με το Εγώ είμαι ο Κύριος. Όπως είπε και ο Lanister στον Jofrey, αν πρέπει να λες σε όλους πως είσαι ο βασιλιάς, τότε δεν είσαι.<br /><br />6. Λευιτικό 19:19 – «Θα τηρείτε τα δικαιώματά μου· δεν θα κάνεις τα κτήνη σου να βατεύονται με ετεροειδή· στον αγρό σου δεν θα σπείρεις ετεροειδή σπέρματα· ούτε θα βάλεις επάνω σου σύμμικτο ένδυμα από ετεροειδή κλωστή» Το δικαίωμα του θεού λοιπόν είναι να μην ζευγαρώνουν διαφορετικά ζώα μεταξύ τους, να μην σπέρνουμε διαφορετικούς σπόρους στο ίδιο χωράφι και να μην φοράμε ρούχα φτιαγμένα από δύο είδη κλωστής. Εντυπωσιακή λεπτομέρια για έναν θεό που αποδεικνύεται πολύ micromanager, αλλά όχι τόσο ώστε να δώσει και μια εντολή που να απαγορεύει τους βιασμούς των μικρών παιδιών.<br /><br />7. Κατά Μάρκον 10:11-12 – «Και εκείνος τους είπε· «Οποιος χωρίσει την γυναίκα του και νυμφευθή άλλην, διαπράττει μοιχείαν εις βάρος της νομίμου συζύγου του, Και εάν μία γυναίκα χωρίση τον άνδρα της και υπανδρευθή άλλον, διαπράττει μοιχείαν.» Για πάντα μαζί, ακόμα και αν ο ένας μισεί τ’ άντερα του άλλου και κάθε φορά που τον βλέπει με δυσκολία συγκρατεί το ξερατό. Η σωστή βάση για μια υγιή κοινωνία.<br /><br />8. Δευτερονόμιο 23:01 – «Εκείνος, που έχει τα κρύφιά του σπασμένα ή αποκομμένα, δεν θα μπει μέσα στη συναγωγή τού Κυρίου.» Εντάξει, καταλαβαίνω πως ο παντογνώστης θεός θα ξέρει ποιός είναι ο ευνούχος και ποιός όχι, ο παπάς όμως πως θα εξασφαλίσει πως ο νόμος αυτός θα τηρείται; Θα ελέγχει όλους όσους μπαίνουν στην εκκλησία; Θα τους πασπατεύει μέχρι να καταλάβει τί κρέμεται ή θα τους γδύνει; Έλεος!<br /><br />9. Δευτερονόμιο 23:02 – «Ο νόθος δεν θα μπει μέσα στη συναγωγή τού Κυρίου· μέχρι τη δέκατη γενεά του, δεν θα μπει μέσα στη συναγωγή τού Κυρίου.» Όχι παίζουμε! Είσαι μπάσταρδος; Έξω από την εκκλησία μέχρι και 10 γενιές αργότερα. Μπορεί να επιτρέπουμε τον βιασμό και να χαρίζουμε την βιασμένη στον βιαστή για 30 αργύρια, αλλά μπάσταρδους δεν θέλουμε. Ξεκάθαρα πράγματα!<br /><br />10. Προς Τιμόθεο Α” 2:09 – «Επίσης, θέλω οι γυναίκες να κοσμούν τους εαυτούς τους με τα κατάλληλα ρούχα, σεμνά και διακριτικά, όχι με πλέγματα στα μαλλιά ή χρυσό ή μαργαριτάρια ή δαπανηρά ενδύματα.» Αυτό με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο και αν το υλοποιήσει η γυναίκα μου θα εξοικονομήσουμε τρελό χρήμα. Δυστυχώς για εμένα όμως είναι άθεη. Ζηλεύω τους Χριστιανούς που οι γυναίκες τους δεν ντύνονται προκλητικά και δεν φοράνε κοσμήματα.<br /><br />11. Δευτερονόμιο 25:11-12 – «Αν άνθρωποι μάχονται μεταξύ τους, και η γυναίκα του ενός πλησιάσει για να ελευθερώσει τον άνδρα της από το χέρι εκείνου που τον χτυπάει, και απλώνοντας το χέρι της, τον πιάσει από τα κρύφια μέρη του, τότε θα κόψεις το χέρι της· το μάτι σου δεν θα λυπηθεί.» Μη τυχόν και προσπαθήσει η σύζυγος να σε προστατέψει από κάθε λογής νταήδες. Κομμένα αυτά, κυριολεκτικά.<br /><br />Ναι, ξέρω, τα παραπάνω είναι στην παλαιά διαθήκη και αυτή αντικαταστήθηκε από την καινή και άλλα παρόμοια επιχειρήματα. Αλλά όσοι λέτε κάτι τέτοιο ξέρετε πως είστε Χριστιανοί A la Carte. Κρατάτε αυτό που σας βολεύει και απορρίπτετε αυτό που δεν σας αρέσει ή δεν ταιριάζει με την κοινωνία στην οποία ζούμε.<br /><br />Γιατί, αν θέλετε να είστε σωστοί και δεν σας φτάνει ο λόγος του Ιησού στην επί του Όρους Ομιλία, τότε ούτε το: «Και με άρρενα δεν θα συνευρεθείς, όπως με γυναίκα· είναι βδέλυγμα” θα ακολουθείτε.<br /><br />Αλλά αυτό σας αρέσει, ε;<br /><br />Αποφασίστε λοιπόν, είστε χριστιανοί ή όχι; Αν είστε τότε ακολουθείτε όλες τις οδηγίες. Αν όχι τότε καλωσήρθατε στον κόσμο μου. Μέση λύση δεν σας αφήνει το ιερό σας βιβλίο.geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-65523585779802535322024-03-17T09:00:00.002+02:002024-03-17T09:00:00.133+02:00Ο Σατανάς-Γιαχβέ και το φιλόψευδο ιερατείο του<div class="separator" style="background-color: #010101; clear: both; color: #cccccc; font-family: "Trebuchet MS", Trebuchet, sans-serif; font-size: 17px; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLc1DJePl-9p7HFhkXkfR8esNbwSAO6XcJbTmFVnO6FahzyxTvNxACxqmhzshgIlxi-qPStdBUs7h8kATIbA719qRBIzN0w54MAwF8O-pBcDpjTACqnfuhDh466GyeB34Xwdcl3bxZjwM/s1600/imagesCA1EEP6S.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: #009cc0; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="129" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLc1DJePl-9p7HFhkXkfR8esNbwSAO6XcJbTmFVnO6FahzyxTvNxACxqmhzshgIlxi-qPStdBUs7h8kATIbA719qRBIzN0w54MAwF8O-pBcDpjTACqnfuhDh466GyeB34Xwdcl3bxZjwM/w215-h129/imagesCA1EEP6S.jpg" style="border: none; position: relative;" width="215" /></a></div>Γνωρίζουμε ότι στην αρχαιο-Χαλδαϊκή παράδοση, υπήρχε μια πανέξυπνη αλληλοεπικάλυψη καλού και κακού! Το ένα μπορούσε να υπηρετεί το άλλο και τα δυο ενωμένα να σύρουν το άρμα της ειμαρμένης. Στην Χαλδαϊκή σκέψη, το καλό και το κακό ήταν συχνά αδιαίρετες πλευρές του ιδίου πράγματος. Δυνάμεις αλληλο-ωθούμενες, σαν δυο άλογα (ας πούμε το άσπρο και το μαύρο) που ζεμένα μαζί,[1] σέρνουν το ίδιο άρμα της ανθρώπινης μοίρας.<br /> <br />Κάτι ανάλογο βλέπουμε να συμβαίνει και στη σκέψη του Ιουδαιο-χαλδαϊκού ιερατείου στην Βίβλο, όπου διακρίνουμε τον φανταστικό θεό των μάγων Γιαχβέ, να διαχειρίζεται ταυτόχρονα το καλό και το κακό, δημιουργώντας ευκαιρίες δοξαστικής παρέμβασης στους εκλεκτούς του! Μάλιστα η συνταγή είναι εξαιρετικά συγκεκριμένη και επαναλαμβανόμενη: το "καλό" (π.χ. οποιοδήποτε θαύμα θεραπείας) είναι εφικτό, μόνο επειδή πολύ απλά το "κακό" σταλμένο απ’ την ίδια πηγή... προηγήθηκε!<div><br />Όταν είσαι έτοιμος να κάνεις κακό, (χωρίς να γίνεις αντιληπτός), είσαι σε εξαιρετικά πλεονεκτική θέση! Όχι μόνο επειδή μπορείς να προφυλαχθείς, αλλά επειδή μπορείς να το προαναγγείλεις! Με τον τρόπο αυτόν όχι μόνο αποδυναμώνεις τον αντίπαλο (με πληγές ή θανάτους), αλλά φαίνεσαι και παντογνώστης ή θεόσταλτος που προαισθάνθηκε το κακό! Αν μάλιστα μπορείς και να "θεραπεύσεις" (να παύσεις) το κακό που ο ίδιος μυστικά προκάλεσες, τότε μπορείς και να αποσπάσεις τα καλύτερα προνόμια, απ’ τους ανθρώπους... που ο ίδιος έβλαψες!<div><br />Για μας λοιπόν, που προσπαθούμε να δούμε κάτω απ’ την θεολογική επιφάνια της Βίβλου, είναι ολοφάνερο ότι υπάρχει σχέση εντελλόμενου και εντολέως, ανάμεσα στο πονηρό πνεύμα και τον υποτιθέμενο θεό της Βίβλου. Μάλιστα μια εντελώς ξεκάθαρη και ενδιαφέρουσα βιβλική ιστορία, έχει έπ’ αυτού πολλά να μας αποκαλύψει.<br /><br />Κάποτε λοιπόν, ο μετανοημένος βασιλιάς των Ιουδαίων Αχαάβ, (ο γνωστός αντίπαλος του προφήτη Ηλία), ρώτησε το "τάγμα" των προφητών, αν θα έπρεπε να δώσουν ή όχι μια μάχη (την μάχη της Γαλαάδ) ενάντια στον στρατό της Συρίας. Και οι τετρακόσιοι συνολικά προφήτες που αποτελούσαν το βασιλικό προφητικό σώμα, απάντησαν ομόφωνα καταφατικά. Μόνο ο πολύ γνωστός προφήτης της εποχής τους, ο Μιχαίας, προφήτευσε εντελώς αντίθετα από τους τετρακόσιους προφήτες και έδωσε απολύτως αρνητική απάντηση!<div><br />Οι αυλικοί άρχοντες, αναρωτήθηκαν τότε δικαιολογημένα, ποιά απ’ τις δυο παρατάξεις ψεύδεται ελέω θεού, οι τετρακόσιοι… ή ο ονομαστός προφήτης Μιχαίας;! Τότε ο προφήτης Μιχαίας ανέλαβε να τους εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει και υπάρχει μεταξύ τους αυτή η αντιγνωμία!<br /><br />Ο Μιχαίας λοιπόν τους έδωσε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξήγηση: «και ο Μιχαίας εξήγησε. Είδα (βασιλιά μου) τον Κύριο, τον θεό του Ισραήλ να κάθεται στον θρόνο του κι όλα τα ουράνια όντα να στέκονται γύρω του. Και είπε (ρώτησε) ο Κύριος, (προσέξτε τι ρωτάει ο υποτιθέμενος θεός!) ποιός θα εξαπατήσει τον Αχαάβ τον βασιλιά του Ισραήλ, ώστε να πάει στην (μάχη) Γαλαάδ και να σκοτωθεί. (!) Ο ένας (άγγελος;) έλεγε το ένα και ο άλλος το άλλο. (υπήρχαν δηλαδή διάφορες παγιδοποιές προτάσεις μεταξύ των πνευμάτων!). Τότε, ένα πνεύμα βγήκε, στάθηκε μπροστά στον Κύριο και είπε: εγώ θα τον εξαπατήσω. Ο Κύριος το ρώτησε: με ποιόν τρόπο; Και (το πνεύμα) είπε, θα πάω και θα γίνω πνεύμα ψεύδους στο στόμα των προφητών. Τότε ο Κύριος είπε. (εγκρίνοντας την απάτη!) Θα απατήσεις και θα κατορθώσεις. (ναι πράγματι έτσι θα κατορθώσεις να τον εξαπατήσεις!) Πήγαινε και κάνε όπως είπες, θα πετύχεις. Έτσι (γι’ αυτό) λοιπόν (καταλήγει ο Μιχαίας) ο Κύριος, (ο Γιαχβέ!) έβαλε πνεύμα ψεύδους στο στόμα πάντων τούτων των προφητών». (Β.Β.) Α΄Βασιλέων ή (Ο΄) Γ΄Βασιλειών 22.18-22.[2]</div><div> <br />Όπως λοιπόν γίνεται εδώ ξεκάθαρο, η εντελώς "θεϊκή" ερώτηση, προς τους παριστάμενους: «ποιός θα εξαπατήσει τον...(τάδε) βασιλιά;» (!), αποτελεί την ακριβέστερη προσωπογραφία του βιβλικού θεού, που είναι, η θεοποιημένη δύναμη της απάτης.[3] Ο τέλειος αυτός συνωμότης "θεός", (θεός της χαλδαϊκής φαντασίας), εγκρίνει ευχαρίστως το ψεύδος και την απάτη, για να αποτελέσουν τα αναγκαία εργαλεία παγίδευσης. Στην προκείμενη περίπτωση, επιχειρεί την παγίδευση και τον θάνατο του ίδιου του βασιλέα των Ιουδαίων, δημιουργώντας ευκαιρίες παρέμβασης στην τοπική ιστορία!</div><div><br />Απ’ την άλλη, η αναντίρρητη, ψυχρή αποδοχή της προτεινόμενης χρήσης του ψεύδους και του δόλου από ολόκληρη την σύναξη, στο συνέδριο αυτό των υποτιθέμενων πνευμάτων, όπου ο ίδιος ο Γιαχβέ πολύ ανθρώπινα προεδρεύει αυτοπροσώπως, δείχνει την απόλυτη συναίσθηση όλων των παρευρισκομένων, ότι δεν υπάρχουν καλά και κακά μέσα, αλλά πως στην κυριολεξία... ο σκοπός αγιάζει τα μέσα!</div><div><br />Βαθύτατη απορία προκαλείται επίσης, απ’ την ολοφάνερα γήινη και εντελώς ανθρώπινη συμπεριφορά της σύναξης των "πνευμάτων". Τα δήθεν πνεύματα, δεν είναι τίποτε περισσότερο από "άγγελοι", δηλαδή άνθρωποι αγγελιοφόροι και όπως θα συνέβαινε σε οποιαδήποτε κανονική σύσκεψη ανθρώπων, ακούν το ζητούμενο, προτείνουν διάφορα, και τελικά ο προκαθήμενος (που φέρει το όνομα Γιαχβέ!) εγκρίνει την επικρατέστερη πρόταση, που εδώ δεν είναι άλλη απ’ την δόλια θεολογική παραπλάνηση των θυμάτων!</div><div><br />Ο ίδιος ο προεδρεύων "θεός", συμπεριφέρεται απολύτως ως ανθρώπινος προϊστάμενος, ζητώντας γνώμες και τρόπους εξαπάτησης, και μάλιστα ο δήθεν αυτός παντογνώστης... ρωτάει εντελώς ανθρώπινα, λεπτομέρειες, για το πως ακριβώς σκέφτεται να εφαρμόσει την συγκεκριμένη θανατηφόρα παραπλανητική του πρόταση, ο δόλιος "άγγελος"!</div><div><br />Ακόμα και σ’ αυτούς που δέχονται κατά γράμμα την συγκεκριμένη περιγραφή, απευθύνουμε την ερώτηση. Με γνώμονα την βιβλική αυτή εικόνα, δεν προκύπτει φυσιολογικά η σκέψη, ότι και οι ιερείς, οι προφήτες και γενικότερα οι επίγειοι υπηρέτες ενός τέτοιου "θεού", θα είχαν κάθε λόγο να συμπεριφέρονται ανάλογα, μιμούμενοι ευσεβώς, τον τύπο, αλλά και το πνεύμα δόλου μιας τέτοιας άκρως διδακτικής και αποτελεσματικής συνωμοτικής σύναξης; Η απάντηση είναι... ασφαλώς ναι!</div><div><br />Τελικά είμαστε υποχρεωμένοι να υποθέσουμε το αυτονόητο.</div><div><br />Προφανώς ο προφήτης Μιχαίας, μας κάνει την εξαιρετική χάρη να μας αποκαλύψει, ελαφρώς συγκαλυμμένα, το σκηνικό μιας κανονικής σύναξης του μυστικού ιερατείου, κατά του τότε βασιλέως! Μια εντελώς ανθρώπινη ανατρεπτική συνωμοσία, του μυστικού εβραϊκού ιερατείου, με τον προεδρεύοντα να κάθεται στην έδρα του Γιαχβέ, και να εγκρίνει ευχαρίστως το ψεύδος και την απάτη, ως αποτελεσματικά εργαλεία κατά του βασιλέως!</div><div><br />Ο φανερός βραχίονας του μυστικού ιερατείου λοιπόν, ο προφήτης Μιχαίας, μας εξηγεί, ότι κάποιος πονηρός "άγγελος" (αγγελιοφόρος) κατ’ εντολήν "θεού" (μυστικού ιερατείου) διοχέτευσε στους τετρακόσιους προφήτες, (δηλαδή στο φανερό ιερατείο) "πνεύμα ψεύδους", (ψευδείς πληροφορίες) για να οδηγήσουν τον βασιλιά τους σε εξοντωτική μάχη! Δηλαδή θέση και αντίθεση κατειλημμένη απ’ το ίδιο ιερατείο, αφού μόνο ένας, ο Μιχαίας, ο πραγματικός εκπρόσωπος του ιερατείου, γνώριζε την οριστική αποχή των πανίσχυρων προφητικών όπλων, απ’ την συγκεκριμένη μάχη.</div><div><br />Όλες αυτές οι θεολογικές ίντριγκες, μας δίνουν ανάγλυφη την εικόνα ενός συνωμοτικού κρυφού διευθυντηρίου ιερέων. Ενός ιερατικού πυρήνα, που αποτελούσαν το ιερατείο μέσα στο ιερατείο, ή αλλιώς το μυστικό ιερατείο, στις συνάξεις του οποίου, όχι μόνο προεδρεύει κάποιος φέροντας τον τίτλο του Ιεχωβά (!) αλλά η πανουργία, η παραπλάνηση, η μαγγανεία, το ψέμα και οι παντοειδείς απάτες, αποτελούσαν τα φυσιολογικά ζητούμενα των διαβουλεύσεών του.<br /><br />Όμως, για να επιστρέψουμε στην βιβλική εξιστόρηση... ένας από τους τετρακόσιους εξαπατημένους προφήτες, δεν άντεξε τον βαρύ προσβλητικό υπαινιγμό του Μιχαία, ότι τετρακόσιοι προφήτες έγιναν αντικείμενο θεολογικού εμπαιγμού, απ’ τον ίδιο τους τον θεό... και εξοργισμένος του άστραψε μια δυνατή σφαλιάρα: «εράπισε τον Μιχαία επί την σιαγόνα» ρωτώντας τον ταυτόχρονα περιπαικτικά: «από ποιόν δρόμο πέρασε τώρα το πνεύμα του Κυρίου, φεύγοντας από μένα για να μιλήσει σε σένα;» Α΄Βασιλέων ή (Ο΄) Γ΄Βασιλειών 22.23-24.</div><div> <br />Ο "καλός" μας ο προφήτης Μιχαίας, αφού δέχθηκε μια τέτοια δημόσια προσβολή, δεν απάντησε βέβαια, με το γνωστό στους Έλληνες: «πάταξον μεν άκουσον δε»,[4] ούτε φυσικά γύρισε να τον ραπίσουν κι από την άλλη σιαγόνα, όπως πολύ αργότερα θα εισηγηθεί κάποιος διάσημος συνάδελφος του προφήτη, προσπαθώντας να εμφυσήσει παθητικότητα στους πιστούς εθνικούς, αλλά σαν μιμητής και αξιόμαχος δούλος του θυμώδους Γιαχβέ, προφήτευσε αμέσως, τί άλλο... τον θάνατο του ευέξαπτου συναδέλφου του, κάτι που ασφαλώς συνέβη σύντομα, μια και ο Μιχαίας σαν μέλος του πανίσχυρου κρυφού ιερατείου, έχοντας εξουσία ζωής και θανάτου, μπορούσε άνετα να το... διευθετήσει!</div><div><br /> Τελικά, η προφητική γνώμη των τετρακοσίων παραπληροφορημένων προφητών, όπως ήταν αναμενόμενο υπερίσχυσε και η μάχη έγινε. Ο Γιαχβέ-Σαβαώθ όμως, δεν εμφανίσθηκε στη μάχη να βοηθήσει με τις γνωστές του μαζικές εξοντώσεις αντιπάλων και ο βασιλιάς και μαζί του χιλιάδες Εβραίοι στρατιώτες, με ακλόνητη πίστη στον θεό των προφητών, έχασαν την ζωή τους, όλοι ανώνυμα θύματα της συγκεκριμένης σκευωρίας, που μοναδικό στόχο είχε να εξοντώσει τον βασιλιά των Ιουδαίων.</div><div><br />Η ειρωνεία της ιστορίας αυτής είναι, ότι ο στόχος της συγκεκριμένης μάχης ήταν η ανακατάληψη-απελευθέρωση μιας δικής τους πόλεως στη Γαλαάδ, που σκλαβωμένη υπέφερε υπό την κηδεμονία των Σύριων. Βλ. Α. Βασιλέων 22.3. Όμως, το άσπλαχνο και θεοκάπηλο κρυφό ιερατείο, δεν νοιαζόταν για τέτοιες λεπτομέρειες! Ήθελε τον θάνατο του βασιλιά τους και τον πέτυχε, οδηγώντας τον σε μια μάχη όπου τα πανίσχυρα ιερατικά όπλα (με το κωδικό όνομα Σαβαώθ) δεν εμφανίσθηκαν! Άφησε χιλιάδες ομόφυλούς του, να πέσουν σε μια καταδικασμένη και άνιση μάχη αδιαφορώντας για την συνεχιζόμενη σκλαβιά των επίσης ομοφύλων Γαλααδιτών, που συνέχισαν να υποφέρουν τον ζυγό των Συρίων. <br /><br />Γίνεται λοιπόν εδώ φανερό, ότι "ο βιβλικός θεός" (δηλαδή ένας μυστικός ιερατικός πυρήνας) του ιουδαϊκού ιερατείου, ευχαρίστως έβαζε τους προφήτες του να ψεύδονται, εν γνώση ή εν αγνοία τους, αρκεί με ότι λένε ή κάνουν να εξυπηρετούν τα πανούργα σχέδιά του! Κατά συνέπεια, οι βιβλικοί προφήτες, εντελώς φυσιολογικά... ψεύδονται κατά περίπτωση! Ποιός θα μας πει λοιπόν, πότε πραγματικά οι προφήτες λένε την αλήθεια; Γιατί να μην υποθέσουμε το αυτονόητο; ότι και εμείς οι εθνικοί, οι προσήλυτοι στον Ιουδαιο-χριστιανισμό, είμαστε στην θέση των εξαπατημένων εκείνων προφητών που κάποιοι τους έδωσαν εσκεμμένα δήθεν θεϊκές δυνάμεις και πληροφορίες;</div><div><br />Όπως γίνεται εδώ φανερό, "δόλιος βιβλικός θεός" και "μυστικό ιερατείο" ταυτίζονται απολύτως! Από δε τους μεθοδευμένους δόλους του αδίστακτου αυτού μυστικού ιερατείου, δεν εξαιρείται απολύτως κανείς! Ούτε οι απλοί Εβραίοι υπήκοοι, ούτε οι στρατιώτες του Ισραήλ, ούτε καν οι ίδιοι οι Εβραίοι βασιλείς! Ακόμα και οι χαμηλόβαθμοι ιερείς και προφήτες, που δεν ανήκουν στη μυστική αυτή ομάδα, εξαπατώνται, παραπλανόνται ή προδομένοι αφανίζονται, ανάλογα με τα σενάρια που γράφει γι’ αυτούς, το αδίστακτο μυστικό ιερατικό διευθυντήριο, που απ’ τα παρασκήνια κρατάει τα τυραννικώτερα ινία της εξουσίας, πάνω σε ολόκληρο τον εβραϊκό λαό!</div><div><br />Αναρωτιέμαι λοιπόν: τι παραπάνω έχει ένας Σατανάς ή Διάβολος (διαβολέας) απ' αυτόν τον θεό;</div><div><br /></div><div>Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τις θρυλούμενες ιδιότητες που αποδίδονται στον Θεό…</div><div><br /></div><div><b><span style="color: red;">ΔΕΣ</span>: </b></div><div><ul style="text-align: left;"><li><a href="https://erevoktonos.blogspot.com/2015/05/blog-post_826.html"><b>Ο χριστιανικός…Θεός, μερικές ιδιότητές του και η…Κόλαση</b></a></li><li><a href="http://erevoktonos.blogspot.com/2018/01/blog-post_14.html"><b>Υπάρχει ο Σατανάς; Ο Διάβολος και το Κακό στην ιστορία της ανθρωπότητας</b></a></li><li><a href="http://erevoktonos.blogspot.com/2013/10/blog-post_2552.html"><b>ΣΑΤΑΝΑΣ, ΤΟ ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΜΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ</b></a></li><li><a href="https://erevoktonos.blogspot.com/2019/11/the-big-boss.html"><b>The Big Boss: Ιαλδαβαώθ – Γιαχβέ – Σαβαώθ – Σακλάς- Αμπράξας</b></a></li><li><a href="https://erevoktonos.blogspot.com/2020/04/cyborg.html"><b>Εωσφόρος και Cyborg ή Μετάνθρωπος</b></a></li></ul>---------------------------------<br />[1] Στην αρχαιο-χαλδαϊκή Αβέστα (Αμπάν Γιάστ) διαβάζουμε ότι: «ο νεαρός Σναβίντκα, σκοπεύει να ζέψει μαζί, τα πνεύματα του καλού και του κακού, για να σέρνουν το άρμα του». Βλ. Vesta Sarkhosh Curtis Μύθοι των Περσών σελ.28 Εκδ. Παπαδήμα.<br />[2] Στο Β΄Χρονικών ή Ο΄Β΄Παραλειπομένων 18.3-24 η ιστορία επαναλαμβάνεται.<br />[3] Υπενθυμίζω τα λόγια της βιβλικής ηρωίδας Ιουδίθ: «ναι, ναι θεέ του πατρός μου και θεέ της κληρονομίας Ισραήλ, συ εισάκουσον της δεήσεώς μου και δός (εις τον) λόγον μου απάτη εις τραύμα και μώλωπα αυτών» Ιουδίθ 9.12.<br />[4] Πλούταρχος «Θεμιστοκλής» 11.4.1.</div></div></div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-14704289568849334282024-03-17T08:55:00.009+02:002024-03-17T09:29:05.180+02:00Οι πιο «τρομακτικές» μάσκες είναι εκείνες που δεν φαίνονται<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEi4LQhZK57PLCttSqBiq2ZECh0vwGZCJkL5nZBXzG5PuDBfVa0J0w2KD1HmN-beIjul7QNX1av91Jv9gdykPbX5eLwHxnpiZ8y2b247VE8U4aUjaqdINBCIsU9ZeoNTRm9JrO-rXSnjUShRb5wLf7j-Q9Jk5MJExias2jOz5_wckftxNGjJlqle4C9z7t9c" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="400" data-original-width="600" height="153" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEi4LQhZK57PLCttSqBiq2ZECh0vwGZCJkL5nZBXzG5PuDBfVa0J0w2KD1HmN-beIjul7QNX1av91Jv9gdykPbX5eLwHxnpiZ8y2b247VE8U4aUjaqdINBCIsU9ZeoNTRm9JrO-rXSnjUShRb5wLf7j-Q9Jk5MJExias2jOz5_wckftxNGjJlqle4C9z7t9c=w230-h153" width="230" /></a></div>Οι Απόκριες, ταυτίζονται με το έθιμο του γλεντιού, της ψυχαγωγίας, του μασκαρέματος και της μεταμφίεσης.<br /><br />Έχουν τις ρίζες τους στα «Κρόνια» και στις αρχαιότερες «Διονυσιακές εορτές» των Ελλήνων, όπου οι άνθρωποι μεταμφιέζονταν, χόρευαν και τραγουδούσαν πίνοντας κρασί προς τιμήν του θεού Διόνυσου.<br /><br />Αντίστοιχη της ελληνικής λέξης Αποκριά είναι η λατινική λέξη Καρναβάλι.<br /><br />Το καρναβάλι λάμβανε χώρα παντού στην Ελλάδα με ομαδικές μεταμφιέσεις, χορό, γλέντι, σάτιρα και ξεχωριστά τοπικά έθιμα σε κάθε μέρος. Ήταν ευκαιρία για ξεφάντωμα και κέφι. Παράδοση και έθιμο το οποίο μας ακολουθεί μέχρι και σήμερα.<br /><br />Τι πραγματικά όμως κρύβεται πίσω από μία μάσκα και τι μπορεί να υποδηλώνει μία μεταμφίεση;<div><br />Πίσω από μία μεταμφίεση, όσο οξύμωρο και αν μοιάζει, βρίσκεται η ανάγκη για ελευθερία. Έχοντας συνηθίσει να ζούμε κρυμμένοι πίσω από άμυνες και εκφράσεις του ψευδούς εαυτού μας, η στολή ενδεχομένως να δίνει την δυνατότητα να υπάρξουμε όπως πραγματικά θα θέλαμε, χωρίς περιορισμούς και υποκρισία, ενσαρκώνοντας τις πιο μεγάλες μας επιθυμίες ή φαντασιώσεις. Φαίνεται να αισθανόμαστε περισσότερο αληθινοί όντας ντυμένοι ως κάποιοι άλλοι.<br /><br />Επιλέγοντας ποια στολή θα φορέσουμε είναι πιθανό να βιώσουμε μία άλλη πραγματικότητα, να σπάσουμε την ρουτίνα και να μπορέσουμε να γίνουμε για λίγο ένας καινούριος ρόλος, μία άλλη εκδοχή του εαυτού μας. Να φανερώσουμε και να εκδηλώσουμε πράγματα τα οποία αποσιωπούσαμε για καιρό, να ξεσπάσουμε (με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Να νιώσουμε ότι απομακρυνόμαστε από όσα μας πιέζουν στην καθημερινότητα. Στολές χιουμοριστικές με αυτοσαρκασμό, υπερήρωες, πολεμικές ενδυμασίες «επιθετικές», αλλά και λαμπερές με πολύ χρυσόσκονη και έντονα χρώματα. Μας προσδίδει, μας «δίνει» πάντα κάτι η επιλογή μας. Η μεταμφίεση δίνει επιπλέον και έναν χαρακτήρα μέθεξης, η οποία σημαίνει την ψυχική συμμετοχή, την ταύτιση και την επικοινωνία με το αντικείμενο που επιλέγουμε να φορέσουμε.<br /><br />Ντυνόμαστε τελικά αυτό που θα θέλαμε να είμαστε; Πιθανότατα.<br /><br />Η περίοδος των Αποκριών, το Καρναβάλι και η ίδια η μεταμφίεση, οδηγούν σε άρση αναστολών, δίνοντας τελικά την ψευδαίσθηση μίας παντοδυναμίας, μίας ευφορικής κατάστασης όπου όλα επιτρέπονται. Είναι η ευκαιρία για διασκέδαση χωρίς όριο και μέτρο. Ίσως είναι μία περίοδος πειραματισμού αλλά και «αποκαλύψεων». Σε έναν ενήλικο η μεταμφίεση δίνει ξανά την ευκαιρία και την χαρά του να γίνει πάλι παιδί. Να αισθανθεί ξεγνοιασιά. Μία μικρή παύση στις απαιτήσεις της ενήλικης ζωής.<br /><br />Τι γίνεται όμως όταν απεχθανόμαστε τις μεταμφιέσεις; Τι μας απωθεί από όλα αυτά τα «διονυσιακά» κατάλοιπα;<br /><br />Σαφώς, μέσα σε αυτή την καταφανώς οργιαστική περίοδο προκύπτουν παρεκτροπές, μανία, εντάσεις και πιθανόν ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Αυτό μπορεί να προβληματίσει σε μεγάλο βαθμό τους ανθρώπους που δυσκολεύονται με τα όρια τους, με το ποιοι πραγματικά είναι αλλά και εκείνους που θέλουν πάντα να διατηρούν μία συμπαγή εικόνα για τον εαυτό τους και να έχουν τον έλεγχο. Όσα «κρύβει» μία στολή/μάσκα, τόσα αντίστοιχα μπορεί και να αναδείξει, φέρνοντάς τα στην επιφάνεια, διαλύοντας τελικά τους όποιους ενδοιασμούς. Ενδέχεται λοιπόν να δείξουμε για εμάς περισσότερα από όσα θα θέλαμε και να αισθανθούμε εκτεθειμένοι ή να φοβόμαστε μία ενδεχόμενη γελοιοποίηση μας.<br /><br />Οι Απόκριες αποτελούν σίγουρα μία ευκαιρία για διασκέδαση. Μπορούμε να επιλέξουμε να απέχουμε αν δεν μας εκφράζουν. Αν όμως τις αγαπάμε, είναι η στιγμή για να αφήσουμε πίσω όσα μας προβληματίζουν και να ρίξουμε το βάρος στην χαρούμενη πλευρά του εαυτού μας.<br /><br />Δύο σημαντικά ερωτήματα προκύπτουν:<br /><br />1. Πότε τελικά φοράμε μάσκες, την περίοδο των Αποκριών ή όλο τον υπόλοιπο χρόνο; Όπως και να έχει, μάλλον θα λέγαμε ότι οι πιο «τρομακτικές» μάσκες είναι εκείνες που δεν φαίνονται.<br /><br />2. Αν τελικά μεταμφιεστούμε, ποια μάσκα θα επιλέξουμε να φορέσουμε;</div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-64217595803825262262024-03-17T08:50:00.016+02:002024-03-17T09:29:37.950+02:00Αυτό που αρνείστε σας διεκδικεί, αυτό που αποδέχεστε σας μεταμορφώνει<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjiVMMqrlLOqE-Bhp7Xoiw5PrYXRIU4hCGb3N1Auq5Rh37tuaAoYZEFb0hXn1tGwD8dcWmT5LzKxAVTM3JJMEALAk2hFu37iY8UmIZx7zLpgT7_bdDkfP65zuetAUgFZNV_S2inOcAv6FzL35G58LymomHan5Tdh81oFi3_M4BcoO3Iq9aNRLhHnXzZ3ld5" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="499" data-original-width="333" height="263" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjiVMMqrlLOqE-Bhp7Xoiw5PrYXRIU4hCGb3N1Auq5Rh37tuaAoYZEFb0hXn1tGwD8dcWmT5LzKxAVTM3JJMEALAk2hFu37iY8UmIZx7zLpgT7_bdDkfP65zuetAUgFZNV_S2inOcAv6FzL35G58LymomHan5Tdh81oFi3_M4BcoO3Iq9aNRLhHnXzZ3ld5=w175-h263" width="175" /></a></div>Πολλοί άνθρωποι θέλουν να αλλάξουν. Ειδικότερα θέλουν να αλλάξουν τις καταστάσεις μόνιμης δυσφορίας, αγωνίας και δυστυχίας. Ωστόσο, χωρίς να κάνουν μια πραγματική αλλαγή στον εαυτό τους. Ένα μεγάλο μέρος της αρχικής αντίστασης που παρουσιάζουν αυτοί οι άνθρωποι έχει να κάνει με τον φόβο τους να αποδεχθούν αυτό που πραγματικά συμβαίνει στην ζωή τους. Αρκετά αστείο, επειδή οι περισσότερες από τις σωστές αλλαγές συνέβησαν γιατί το άτομο αναγνώρισε αυτή την αφετηρία.<br /><br />Πάρα πολλοί άνθρωποι υπερεκτιμούν αυτό που δεν είναι και υποτιμούν αυτό που πραγματικά είναι. Μέρος του πόνου τους παράγεται από τον τρόπο που αξιολογούν τον εαυτό τους. Την ίδια στιγμή, αυτά τα άτομα σκέφτονται πως αυτός ο πόνος που βιώνουν θα μπορούσε να τους μεταμορφώσει σε ευάλωτους και πολεμοχαρείς.<br /><br />Οι ερμηνείες που σχετίζονται με τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις είναι αυτές που μας κάνουν να υποφέρουμε και να ερχόμαστε σε σύγκρουση με τον εαυτό μας. Τελικά, εμείς είμαστε η αιτία- ή τουλάχιστον οι «συνένοχοι»- του δικού μας αυτοτραυματισμού.<br /><br />Το να επιλέξετε να υιοθετήσετε συμπεριφορά αντίστασης σε πολλές περιπτώσεις θα εμποδίσει την πρόοδο σας. Θα σας κρατά από το να καταλάβετε πως η αιτία της ταλαιπωρίας δεν έχει να κάνει με το εν λόγω ερέθισμα. Αντιθέτως, έχει να κάνει με την σχέση που έχετε με αυτό το ερέθισμα. Εκείνοι που αντιστέκονται στο να αλλάξουν, απλώς ελπίζουν πως τα προβλήματα τους θα βελτιωθούν. Ότι θα το κάνουν αυτοβούλως στο μέλλον χωρίς να αναλάβουν καμία ενεργητική στάση. Περιμένουν να αποζημιωθούν με κάποιο τρόπο χωρίς να αλλάξουν την συμπεριφορά που στην πραγματικότητα προκάλεσε το πρόβλημα.<br /><br />Η ευτυχία μπορεί να υπάρξει μόνο στην αποδοχή. Όταν αποδέχεσαι κάτι, σε μεταμορφώνει.<div><br />Η γαλήνη έρχεται από μέσα σας, μην την αναζητάτε έξω<br /><br />Πολλοί από τους ασθενείς που έρχονται στο γραφείο μου πιστεύουν το ίδιο πράγμα. Πως η πηγή των παθήσεων τους μπορεί να βρεθεί σε εξωτερικούς παράγοντες, κάτι που τους δυσκολεύει στο να το διαχειριστούν. Επίσης, ένα μεγάλο μέρος της απόγνωσης τους απελευθερώνεται και διατηρείται λόγω της υπερβολικής σταθερότητας σε μια άδικη κατάσταση. Σε μιας κατάστασης που δεν έχουν κανένα έλεγχο.<br /><br />Όταν δεν είμαστε ικανοί να ρυθμίσουμε την διάθεση μας, καταφεύγουμε εύκολα στο να ρίξουμε την ευθύνη στους άλλους για την δική μας συναισθηματική ανησυχία. Με το να εστιάζουμε στους άλλους, θέτουμε τον έλεγχο των συναισθημάτων μας στα χέρια τους.<br /><br />Όσο αναφορά για την ουσία τους, κανείς δε θα έδινε συνειδητά και εθελοντικά τον έλεγχο των συναισθημάτων του σε κάποιον άλλον. Ωστόσο, απογοητευόμαστε κάθε φορά που κάποιος δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που είχαμε γι αυτόν. Το να μάθουν οι άνθρωποι να αντιμετωπίζουν την πίεση και την απογοήτευση είναι μια θεμελιώδης πτυχή στην ψυχική δυναμική ενός ατόμου. Αυτό το έργο ξεκινά κάνοντας τον ασθενή να αποδεχθεί την κατάσταση και επίσης την ικανότητα του να παρέμβει σε αυτή.<div><br />Οι εσωτερικές αλλαγές προηγούνται από τις εξωτερικές<br /><br />Όταν οι πεποιθήσεις μας συγκρούονται με αυτές άλλων ανθρώπων ή με καταστάσεις που διαφέρουν από τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, τείνουμε να αναπτύσσουμε μια επαναλαμβανόμενη ψυχολογική δυσφορία. Η έναρξη μιας διαδικασίας προσωπικής αλλαγής θα μας βοηθήσει να επικεντρωθούμε στον εαυτό μας και θα μας αποτρέψει από το να κάνουμε θύμα τον εαυτό μας. Επίσης, θα αποτρέψει την αγανάκτηση και την παραίτηση.<br /><br />Το να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας ίσως είναι επίπονο στην αρχή αλλά μεσοπρόθεσμα είναι πολύ απελευθερωτικό. Μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια για το ποιοι είμαστε και για το πώς αλληλεπιδρούμε με τον εσωτερικό μας κόσμο. Στην πραγματικότητα, είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να διαταράξουμε τον εαυτό μας.<br /><br />Είμαστε οι μόνοι που έχουμε την δύναμη να βλάψουμε τον εαυτό μας. Παρά το γεγονός ότι έχουμε απελευθερώσει το μυαλό μας, αυτός ο προσωπικός απατηλός πόλεμος μας προκαλεί ένα σύνολο συναισθηματικών φορτίων. Μεταξύ αυτών είναι η ενοχή, η μνησικακία, η δυσαρέσκεια, το μίσος, η τιμωρία και την επιθυμία για εκδίκηση. Όλα αυτά τα συναισθήματα είναι αυτά που μας οδηγούν στην θεραπεία, μερικές φορές μεταμφιεσμένα ως συγκρούσεις με άλλους.<br /><br />Αυτά τα συναισθήματα είναι το αποτέλεσμα της ερμηνείας των γεγονότων και των συναισθημάτων του παρελθόντος με υπερβολικά εξωτερικό τρόπο. Το πρόβλημα αναδύεται όταν αυτά τα γεγονότα του παρελθόντος θέτουν τις σχέσεις του παρόντος. Παρουσιάζουν ένα πρόβλημα που μας εμποδίζει από το να προχωρήσουμε. Θυμηθείτε: <b>μόνο όταν αποδεχθείτε το παρελθόν θα είστε ικανοί να ζήσετε στο παρόν</b>.<br /><br />«Μην αφήσεις τα πράγματα που δεν μπορείς να κάνεις να παρέμβουν σε αυτά που μπορείς.» -John Wooden-</div></div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-70226971746632578662024-03-17T08:45:00.012+02:002024-03-17T08:45:00.126+02:00Ο Βελλεροφόντης φαίνεται ότι αμφισβητούσε έντονα την παντοδυναμία και την δικαιοσύνη των θεών<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiBhSwhDR4GK0TKCvT_sbouyFiF_cKZp-8frxQ6st2qQBMxyUjrpV51KhUwG-xXk97CO0iZ4VKJ_9EaaJsBDU_51Rh4qHlWLjihaP9F5OaoAxK2d7iNohU40CMqOCbKMMeNyDfcq49K0WIse2_KB-umWNQhXkPBOqFwribfsRheIyIBOU2W2XzcMFpK-NFx" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="432" data-original-width="768" height="141" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiBhSwhDR4GK0TKCvT_sbouyFiF_cKZp-8frxQ6st2qQBMxyUjrpV51KhUwG-xXk97CO0iZ4VKJ_9EaaJsBDU_51Rh4qHlWLjihaP9F5OaoAxK2d7iNohU40CMqOCbKMMeNyDfcq49K0WIse2_KB-umWNQhXkPBOqFwribfsRheIyIBOU2W2XzcMFpK-NFx=w250-h141" width="250" /></a></div>Η παλιότερη αναφορά του γίνεται μέσα στην Ιλιάδα, όπου ο εγγονός του, ο Γλαύκος της Λυκίας, διηγείται την ιστορία του Βελλεροφόντη…<br /><br />Κάποτε σκότωσε άθελά του τον αδελφό του και γι’ αυτό εξορίστηκε στην αυλή του βασιλιά του Άργους Προίτου. Αλλά η γυναίκα του Προίτου που ονομαζόταν Άντεια ή Σθενέβοια, ερωτεύτηκε με πάθος το Βελλεροφόντη. Επειδή όμως ο ήρωας δεν θέλησε να προδώσει την εμπιστοσύνη του Προίτου, δεν ανταποκρίθηκε στο αίσθημά της. Τότε αυτή θύμωσε και τον συκοφάντησε στον άντρα της, ότι τάχα θέλησε να την κακοποιήσει. Ο βασιλιάς θύμωσε πολύ, αλλά δεν θέλησε να τον σκοτώσει ο ίδιος. Σκέφτηκε λοιπόν και τον έστειλε στον πεθερό του Ιοβάτη, βασιλιά της Λυκίας, μ’ ένα γράμμα σφραγισμένο.<br /><br />Η επιστολή έγραφε “σε παρακαλώ πολύ δολοφόνησε τον, προσπάθησε να βιάσει την σύζυγο μου και κόρη σου”. Ο Ιοβάτης τον φιλοξένησε μεγαλοπρεπώς για εννιά μέρες στην συνέχεια άνοιξε την επιστολή, δίστασε να τον σκοτώσει ο ίδιος επειδή φοβήθηκε τις Ερινύες και του ανέθεσε αποστολή να σκοτώσει την Χίμαιρα, ένα φοβερό γειτονικό τέρας στην Καρία. Η Χίμαιρα ήταν ένα ον με κεφάλι λιονταριού, σώμα κατσίκας και ουρά φιδιού, ήταν ανίκητη από όλους. Ο Βελλεροφόντης ξεκίνησε την αποστολή, στον δρόμο του συνάντησε τον Κορίνθιο μάντη Πολύειδο και του έδωσε οδηγίες για να την αντιμετωπίσει. Ο Πολύειδος είπε στον Βελλεροφόντη ότι χρειαζόταν ένα πανίσχυρο άλογο τον Πήγασο, θα μπορούσε να τον αποκτήσει αν κοιμόταν μια νύχτα στον ναό της θεάς Αθηνάς. Η θεά του παρουσιάστηκε, έβαλε δίπλα του ένα χρυσό πέταλο και του είπε “κοιμήσου πρίγκιπα από τον Οίκο του Αιόλου, πάρε αυτό το πέταλο και δείξτο στον πατέρα σου όταν του θυσιάζεις έναν λευκό ταύρο”.<br /><br />Ο Βελλεροφόντης προσπάθησε να πλησιάσει τον Πήγασο την ώρα που έπινε σε ένα πηγάδι, σύμφωνα με μερικές πηγές του έφερε τον ταύρο η ίδια η θεά Αθηνά δαμασμένο, όπως γράφει ο Παυσανίας τον δάμασε ο πατέρας του Ποσειδώνας. Ο Βελλεροφόντης ανέβηκε στην ράχη του Πήγασου και έσπευσε αμέσως να συναντήσει την Χίμαιρα για να την αντιμετωπίσει.<div><br />Οι τρεις επικίνδυνες αποστολές<br /><br />O Βελλεροφόντης έφτασε στην Λυκία για να αντιμετωπίσει την τρομερή Χίμαιρα αλλά δεν μπορούσε να την δαμάσει αφού ένοιωθε την καυτή της ανάσα. Τότε σκέφτηκε μια σωτήρια ιδέα. Τοποθέτησε στο βέλος του ένα μεγάλο κομμάτι μολύβδου και το κάρφωσε στον λαιμό της, ο μόλυβδος έλειωσε στον λαιμό της Χίμαιρας, έκοψε την αναπνοή της και πέθανε. Ο Βελλεροφόντης επέστρεψε θριαμβευτής στον βασιλιά Ιοβάτη. Εκείνος δεν μπορούσε να πιστέψει το μεγάλο κατόρθωμα του.<br /><br />Αποφάσισε να του αναθέσει και άλλες αποστολές. Τον έστειλε να αντιμετωπίσει τους Σόλυμους έναν πολεμοχαρή λαό που κατοικούσε στα ανατολικά της Λυδίας αλλά τους υπέταξε επιτυχώς.<br /><br />Στην τρίτη αποστολή τον έστειλε να αντιμετωπίσει τις Αμαζόνες που ήταν γυναίκες αλλά πολεμούσαν σκληρότερα από τους άντρες. Τις θανάτωσε αφού έριξε μεγάλες πέτρες από το φτερωτό του άλογο.<br /><br />Ο Ιοβάτης έστειλε στην συνέχεια εναντίον του Βελλεροφόντη έναν Κάριο πειρατή, προσπάθησε να τον ρίξει σε παγίδα αλλά δεν τα κατάφερε και ο Βελλεροφόντης τον θανάτωσε. Οι φρουροί των ανακτόρων επιτέθηκαν στον Βελλεροφόντη, εκείνος ζήτησε την βοήθεια του Ποσειδώνα που πλημμύρισε με νερό τον Ξάνθο πριν πλησιάσουν οι φρουροί. Οι γυναίκες των ανακτόρων σήκωσαν τα φορέματά τους για να περάσουν το νερό, ο Βελλεροφόντης τις είδε γυμνές, απαξίωσε να τις αντιμετωπίσει και έφυγε.<br /><br />Ο Ιοβάτης ύστερα από τόσα κατορθώματα αναγνώρισε ότι είναι ανίκητος, τον πάντρεψε με την κόρη του Φιλονόη μικρότερη αδελφή της Σθενέβοιας και του έδωσε προίκα το μισό του βασίλειο, το περισσότερο πλούσιο γεμάτο αμπελώνες. Με την Φιλονόη ο Βελλεροφόντης απέκτησε τον Πείσανδρο, τον Ιππόλοχο και την Λαοδάμεια που πλάγιασε με τον Δία, γέννησε τον Σαρπηδών αλλά θανατώθηκε από την Άρτεμη.</div><div><br />Το τραγικό τέλος<br /><br />Καθώς η φήμη του Βελλεροφόντη γινόταν συνέχεια όλο και μεγαλύτερη ο ίδιος πλήρης από έπαρση αποφασίζει με το φτερωτό άλογό του να ανέβει στον ουρανό (ή στον Όλυμπο) και να ανακαλύψει την κατοικία των θεών. Η Ύβρις αυτή απέναντι στον μέγιστο των θεών Δία προκάλεσε την οργή του. Εξοργισμένος από το θράσος του, του έριξε κεραυνό με αποτέλεσμα ο Βελλεροφόντης να πέσει από το άλογό στην γη. Με την πρόσκρουσή του σε ακανθώνα έμεινε χωλός και τυφλός χάνοντας τόσο τη βασιλική αρχή όσο και τον Πήγασο (που του «τον πήραν οι θεοί»). Έζησε το υπόλοιπο της ζωής του σε αθλιέστατη κατάσταση στην πεδιάδα του Αλείου στην Κιλικία και πέθανε “χάνοντας την ψυχή του”.<br /><br />Η τραγική κατάληξη του μύθου έδωσε στους μελετητές την πρόφαση να καταλήξουν σε μια κοινή άποψη ότι ο Βελλεροφόντης επιχείρησε να εισβάλει με τον Πήγασο στον Όλυμπο και αυτό προκάλεσε την καταστροφή του. Ο Βελλεροφόντης φαίνεται ότι <b>αμφισβητούσε έντονα την παντοδυναμία και την δικαιοσύνη των θεών λόγω της εικόνας που έβλεπε ανάμεσα στους ανθρώπους, αγαθοί να υποφέρουν, κακοί και άπληστοι να κυριαρχούν</b>.</div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-18133363090155076622024-03-17T08:40:00.008+02:002024-03-17T08:40:00.128+02:00Τρυφηλότητα είναι η διαφθορά που προέρχεται από τη ραστώνη, την τεμπελιά και τη φιληδονία<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEj9jZohBWIwlktKLeWeXODBUSQ52XVl5bhY_BGlq0DZRTC7ED14nT7uhuHsslPHbFhJFsClsxYyyBd96Zuas_4BAMJV51xOHGvf7BCIGiKru4NNB3dTd01QdwB0Q1Al1blURe6QiG0CAhw7gSvY-idzXrkBJtMXSLQnn5eddJA964lK8-HkPhyO3ZjoIeiH" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="894" data-original-width="894" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEj9jZohBWIwlktKLeWeXODBUSQ52XVl5bhY_BGlq0DZRTC7ED14nT7uhuHsslPHbFhJFsClsxYyyBd96Zuas_4BAMJV51xOHGvf7BCIGiKru4NNB3dTd01QdwB0Q1Al1blURe6QiG0CAhw7gSvY-idzXrkBJtMXSLQnn5eddJA964lK8-HkPhyO3ZjoIeiH" width="240" /></a></div>Τρυφή είναι η πολυτέλεια, η μαλθακότητα, η ζωή χωρίς έγνοιες και σκοτούρες. Με άλλα λόγια ό,τι αρέσει σε όλους μας.<br /><br />Όσο κι αν μας φαίνεται παράξενο βγαίνει από το ρήμα θρύπτω, που σημαίνει κομματιάζω. Η έκφραση θρύμμα και τρύφος ή θρύμματα και τρύφοι ήταν ισοδύναμη με την δική μας γυαλιά καρφιά. Η ινδοευρωπαϊκή ρίζα του θρύπτω συγγενεύει ετυμολογικά με το γερμανικό triefen, που έχει την σημασία του στάζω. Όταν στάζω, δίνω την εντύπωση ότι το σύνολο που έχω είναι σπασμένο σε μικρά, μικρά κομματάκια, σε θραύσματα.<br /><br />Πώς από τα κομμάτια προέκυψε η καλοπέραση, έχει αξία να ακούσουμε. Όταν θραύω, σπάζω, θρυψαλίζω, κομματιάζω, μπορώ να το κάνω κυριολεκτικώς και μεταφορικώς. Δηλαδή, το θρύπτω στα κείμενα είχε την έννοια του διαφθείρω. Επομένως και η τρυφή (από το θρυφή με ανομοίωση) ήταν η διαφθορά που προέρχεται από την ραστώνη, την τεμπελιά την καθημερινότητα χωρίς νόημα και εργασία. Ο Ευριπίδης χαρακτηρίζει τις υπερβολικές απολαύσεις, τις άγαν τρυφάς, κακόν παίδευμα, κακή ενασχόληση.<br /><br />Γρήγορα η λέξη, λοιπόν, συνδέθηκε με την φιληδονία, την αγάπη για τις σαρκικές απολαύσεις και την χλιδή.<br /><br />Στην οικογένεια της τρυφής βρίσκεται και ο τρυφηλός, ο μαλθακός, φιλήδονος, ηδυπαθής και καλοπερασάκιας. Μια άλλη λέξη για την φιληδονία, την άνεση είναι η τρυφηλότητα.<br /><br />Σε αυτή την γεμάτη χαρές και πανηγύρια ατμόσφαιρα έρχεται και ο Τρύφων ή όπως τον αποκαλούμε εμείς ο Τρύφωνας. Μόνο που τον αδικούμε, λέγοντας ότι του αρέσουν μόνο οι υλικές απολαύσεις. Γιατί ο Τρύφων ονομάζεται έτσι, επειδή είναι γλυκός και τρυφερός, απαλός με καλούς και ευγενικούς τρόπους.<br /><br />Στην ίδια οικογένεια με τον Τρύφωνα, συνεπώς, βρίσκεται ο τρυφερός και η τρυφερότητα. Υπήρχε και το τρυφεραίνομαι. Αυτό σήμαινε γίνομαι τρυφερός, κάνω τον ιδιότροπο, κάνω νάζια. Εμείς μιλάμε, επίσης, και για τρυφεράδα και τρυφερούδια.<br /><br />Υπήρχε φυσικά και το τρυφάω – τρυφώ. Περιέγραφε μια κατάσταση που είχε να κάνει με την πολυτελή ζωή, η οποία όμως οδηγεί τον άνθρωπο ενίοτε στο να συμπεριφέρεται τρυφηλώς ή τρυφηλά θα λέγαμε εμείς οι Νεοέλληνες.<br /><br />Θα εντρυφήσουμε λίγο στην λέξη, θα ασχοληθούμε διεξοδικά, δηλαδή, πηγαίνοντας λίγο πίσω στα παλαιότερα κείμενά μας:<br /><br />Ο φιλήδονος λεγόταν τρύφαξ, αυτός που φορούσε μαλακά ρούχα τρυφεραμπέχονος, ο αβροδίαιτος, τρυφερόβιος και τρυφητής.<br /><br />Ένα είδος βοτάνου, η τρυφερομάννα, φύτρωνε ανάμεσα στις πέτρες και ανέβλυζε ένα λευκό υγρό σαν γάλα.<br /><br />Και λίγο ακόμη: Τρυφερόχειρ, αυτός που είχε απαλά χέρια, ενώ τρυφερόχρως, εκείνος που είχε απαλό δέρμα.<br /><br />Κι ο κωμικός ποιητής Αριστοφάνης που σάρκαζε τα ήθη της εποχής έπλαθε καινούργιες λέξεις. Μία από αυτές ήταν η τρυφοκαλάσιρις, ένα ωραίο και απαλό γυναικείο φόρεμα.geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3004375108720243873.post-78651245227474737312024-03-17T08:35:00.005+02:002024-03-17T08:35:00.125+02:00Επίκτητος: Η ευτυχία βρίσκεται μέσα σου ανεξαρτήτως των εξωτερικών συνθηκών<div class="separator" style="background-color: #010101; clear: both; color: #cccccc; font-family: "Trebuchet MS", Trebuchet, sans-serif; font-size: 17px; text-align: center;"><a href="https://static.kulturologia.ru/files/u18214/VladimirFedotko14.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: #009cc0; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration-line: none;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="528" height="242" src="https://static.kulturologia.ru/files/u18214/VladimirFedotko14.jpg" style="border: none; position: relative;" width="182" /></a></div>Συμβουλές από τον Επίκτητο για να ζήσεις ελεύθερα την ευτυχία σου<br /><br />Ο Επίκτητος γεννήθηκε ως παιδί δούλων και μάλιστα έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του ως δούλος κι εκείνος και άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα φιλοσοφίας στη Ρώμη όταν είχε περιέλθει στην κατοχή ενός απελευθερωμένου δούλου του Νέρωνα. Τα βιώματα της ανελεύθερης ζωής του μαζί και με τα μαθήματα φιλοσοφίας που φαίνεται να έλαβε από τον Μουσώνιο Ρούφο, φαίνεται ότι τον ενέπνευσαν να επικεντρωθεί στο ήθος του να «ανέχεσαι και να απέχεις», κάτι που συμπυκνώθηκε στο φιλοσοφικό του πρόταγμα διαμέσου των εννοιών αυτών «ανέχου και απέχου».<br /><br />Όταν ελευθερώθηκε πέρασε λίγα χρόνια στη Ρώμη έχοντας πάντα την πόρτα του ανοιχτή για όποιον ήθελε να διδαχθεί και έπειτα όταν εξορίστηκαν επί Δομιτιανού όλοι οι φιλόσοφοι από την Ιταλία, επέστρεψε στην Ελλάδα και ίδρυσε φιλοσοφική σχολή στη σημερινή Πρέβεζα της Ηπείρου (εκείνην την εποχή λεγόταν Νικόπολη). Είχε αρκετούς μαθητές εκ των οποίων ίσως ο πιο γνωστός ήταν ο ιστορικός και έπαρχος της Καππαδοκίας ονόματι Φλάβιος ο Αρριανός, στον οποίο οφείλουμε τη μερική γνώση που έχουμε για τον Επίκτητο, αφού εκείνος συγκέντρωσε τις ομιλίες του και τις δημοσίευσε.<br /><br />Σήμερα αυτές κυκλοφορούν ως συνθέσεις των σκέψεων και των αποφθεγμάτων του με το όνομα το «Εγχειρίδιο του Επίκτητου». Ο Επίκουρος πρόσκειτο στον Στωικισμό και εστίασε τη διδασκαλία του στον άνθρωπο και την εκπαιδευτική αγωγή του, με βασική αναφορά στην ηθική, όντας επηρεασμένος από τον Σένεκα και μάλιστα για εκείνον η εκπαίδευση είναι το μέσο κατοχύρωσης της ελευθερίας, η οποία είναι περισσότερο εσωτερική παρά εξωτερική υπόθεση. Υποστήριζε τη σημασία της εξάσκησης ενός φιλοσοφικού γίγνεσθαι έτσι ώστε ο άνθρωπος να δύναται να διακρίνει μεταξύ όσων μπορεί να ελέγχει και εκείνων που δεν έχει κανέναν εξουσιαστικό έλεγχο.<br /><br />Η ευδαιμονία έρχεται όταν υπάρξει μια διευθετημένη ισορροπία μεταξύ αυτών των δύο πυλώνων διαμέσου της γνώσης των «εφ’ημίν», δηλαδή των σκέψεων, των συναισθημάτων, των ορμών και των πράξεών μας κοκ., και των «ουκ εφ’ημίν», δηλαδή των εξωγενών παραγόντων, που δεν υπάγονται σε εμάς, όπως είναι ο πλούτος, η τύχη, η δόξα κοκ. Αυτή η διδασκαλία αντανακλούσε αφενός μεν τα βιώματα περί της ατομικής ελευθερίας, αλλά ταυτόχρονα το κλίμα της εποχής εκείνης, όπου ο άνθρωπος αισθανόταν μόνος απέναντι σε εξελίξεις τις οποίες αδυνατούσε να επηρεάσει.<br /><br />Έτσι, λοιπόν, ο Επίκτητος προτείνει στον άνθρωπο να αναζητήσει την ευδαιμονία ανεξαρτήτως των εξωτερικών συνθηκών και με τα δικά του μέσα. Αυτό επιδίωκαν τόσο ο Στωικισμός όσο και ο Επικουρισμός και ίσως δεν είναι διόλου τυχαίο ότι στην εποχή μας οι άνθρωποι έχουν ένα αναζωπυρωμένο ενδιαφέρον για αυτά τα δύο φιλοσοφικά ρεύματα καθώς οι κατευθύνσεις που προτείνονται ως λύσεις μπορούν να συμβάλλουν ωφέλιμα όταν μάλιστα τα παγκόσμια γεγονότα φαίνονται να είναι ταχύτατα και μη προβλέψιμα πλέον.<br /><br />Μια τέτοια μεταστροφή των ανθρώπων σε ατομικές λύσεις και πρακτικές συμβουλές βελτίωσης της ζωής μέσω μιας εσωτερικής αυτογνωσίας και αναδιαμόρφωσης είναι κάτι ολοένα και πιο συχνό φαινόμενο στις ημέρες μας και έτσι η διδασκαλία του Επίκτητου είναι επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε.<br /><br />Ο Επίκτητος πρέσβευε ουσιαστικά ότι η φιλοσοφία δεν είναι μια διανοητική άποψη ή γνώση, αλλά μια πρακτική που βιώνεται και έτσι ο δάσκαλος της φιλοσοφίας διαγιγνώσκει την «ασθένεια» βρίσκοντας τις αιτίες εξαιτίας των οποίων κάποιος έχει απομακρυνθεί από την αληθινή του φύση. Επομένως δεν θεωρούσε ότι η φιλοσοφία είναι μια παρηγοριά, ούτε θα έπρεπε να αναλώνεται σε τέτοιου είδους λόγια, αλλά να δείξει ότι η αιτία του πόνου είναι οι λανθασμένες επιλογές και πώς αυτές μπορούν να διορθωθούν, όταν εμείς αναλάβουμε να ζούμε σύμφωνα με τη Φύση και διαμέσου του Λόγου, που πρακτικά δεν είναι μονάχα η «λογική», αλλά μάλλον την θεωρούσε ώς εκείνο το τμήμα της Φύσεως.<br /><br />Σύμφωνα με την άποψη περί του «Λόγου» δίδασκε ότι η ελεύθερη βούληση είναι αυτή που μας βοηθάει να θέλουμε αυτό που είναι ορθό, άρα αυτό που είναι φυσικό. Πίσω από τις επιθυμίες και τις ανάγκες υπάρχει η “φύση” την οποία πρέπει να την αναγνωρίσουμε και να τη μελετήσουμε μέσω της λογικής. Οφείλουμε να έχουμε έναν βαθύ φιλοσοφικό στοχασμό πάνω στη φύση του εαυτού μας, των πραγμάτων και των γεγονότων, έτσι ώστε να προσαρμοστούμε στη φύση και όχι να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τους νόμους της φύσης για να προσαρμοστούν αυτοί στις δικές μας επιθυμίες. Όλη η δυστυχία μας προκύπτει όχι από τη φύση των πραγμάτων, αλλά από την άγνοιά μας για το τι ζητά η φύση.<br /><br />Η λειτουργία αυτή που μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να εναρμονιστεί με τη φύση του κόσμου είναι ο «λόγος» και η λογική αναπτύσσεται με την εκπαίδευση και την υποκειμενική ανάληψη της ατομικής ευθύνης να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας λογικά και πέραν των παθών με εγρήγορση.<div><br />Το ακόλουθο απόσπασμα είναι χαρακτηριστικό δείγμα της φιλοσοφικής διδασκαλίας του Επίκτητου που συνοψίζει όσα αναφέρθηκαν εδώ:<br /><br />«”Άνθρωπέ μου, εξέτασε πρώτα το πράγμα και μετά την ίδια σου την φύση και τί μπορείς να σηκώσεις. Αν θέλεις να γίνεις παλαιστής, φρόντισε τους ώμους σου, τους μηρούς σου, την μέση σου. Ο καθένας άλλωστε γεννιέται για διαφορετικό πράγμα. Νομίζεις ότι με αυτά που κάνεις, μπορείς να φιλοσοφήσεις; Νομίζεις ότι μπορείς να τρως και να πίνεις όπως το κάνεις, να οργίζεσαι το ίδιο, να δείχνεις την ίδια κακή διάθεση; Πρέπει να ξαγρυπνάς, να κοπιάζεις να νικήσεις κάποιες επιθυμίες σου, ν’ απομακρυνθείς από τους δικούς σου, να υποστείς την περιφρόνηση και του μικρού δούλου, την κοροϊδία όλων αυτών που συναντάς, να έχεις σε όλα το μικρότερο μερίδιο, στην εξουσία, στις τιμές, στο δικαστήριο. Όταν θα έχεις σταθμίσει τα παραπάνω, εφ’ όσον το κρίνεις, έλα, αν θέλεις, να τ’ ανταλλάξεις με την απάθεια, την ελευθερία, την αταραξία. . . . λίγο να νυστάξεις και χάνεις όλα όσα έχεις συγκεντρώσει μέχρι τώρα. Να προσέχεις, λοιπόν, τις παραστάσεις σου, να επαγρυπνείς. Δεν είναι λίγα αυτά που διαφυλάσσεις. Είναι η αιδώς, η πίστη, η ευστάθεια, η απαλλαγή από τα πάθη, από την λύπη, από τον φόβο, από την ταραχή, με μια λέξη η ελευθερία. Πόσο πουλάς όλα ετούτα; Κοίταξε πόσο αξίζουν.”<br /><br />ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ, Διατριβές, Γ/ιε,8-12.»<br /><br />Όπως αντιλαμβάνεσαι, ο Επίκτητος έδινε μεγάλη σημασία στην ελευθερία και τη συνέδεε άρρηκτα με την ευτυχία, ωστόσο η ελευθερία ήταν μια ατομική υπόθεση και δεν σχετιζόταν μονάχα με τις εξωτερικές καταστάσεις και τα γεγονότα που συμβαίνουν. Η προτροπή του σχετιζόταν με το τι μπορεί ο άνθρωπος να πράξει μέσα από το προσωπικό του ήθος, δηλαδή τη στωική στάση της ζωής του και μέσω της συνεχούς άσκησης. Η εγρήγορση ενάντια στα πάθη, το φόβο, τη λύπη, αλλά και όλα όσα καθιστούν κάποιον έναν δούλο, είναι μια βέβαιη οδός προς την ελευθερία και προς μια ευδαιμονική και ατάραχη ζωή. Παρακάτω ακολουθεί ένας σύντομος μα περιεκτικός οδηγός που απαρτίζεται από Δέκα συμβουλές των διδασκαλιών του Επίκτητου για μια ζωή ελευθερίας και ευδαιμονίας.<br /><br />1. Ασχολήσου μόνο με τις δικές σου υποθέσεις<br /><br />Είναι σημαντικό να διακρίνεις τι είναι αυτό που ουσιαστικά σε αφορά από όλα εκείνα που δεν είναι δικά σου θέματα και αναγνώρισε ότι αυτά που ανήκουν στους άλλους είναι αποκλειστικώς δική τους υπόθεση. Η δική σου ευθύνη αφορά στις δικές σου υποθέσεις και εάν επικεντρωθείς σε αυτές τότε θα λειτουργείς πιο αποτελεσματικά για τον εαυτό και τη ζωή σου. Επιπρόσθετα θα απαλλαγείς από ευθύνες και βάρη που δεν σου ανήκουν, ενώ θα είσαι ανεπηρέαστος από πιέσεις και περιορισμούς που έχεις επιβάλλει στον εαυτό σου ασχολούμενος με όλα τα υπόλοιπα που δεν σε αφορούν.<br /><br />2. Οι επιθυμίες και οι αποστροφές μας είναι άστατοι αφέντες<br /><br />Οι επιθυμίες είναι σημαντικό να διακρίνονται από τα πάθη και τις έξεις, επειδή όταν εμείς είμαστε κύριοι αυτών λειτουργώντας μέσα από το Λόγο και πέραν από τις επιθυμητικές προσταγές, τότε μπορούμε να απολαμβάνουμε υπεύθυνα και ελεύθερα δίχως καταναγκασμούς, πέραν από τα αισθήματα της έλλειψης όταν δεν έχουμε κάτι που επιθυμούμε. Η άλλη όψη της επιθυμίας είναι εξίσου σημαντική αφού αφορά στην αποστροφή όλων όσων μας απωθούν ή μας προκαλούν δυσαρέσκεια, επομένως κι οι δυο αυτές καταστάσεις οδηγούν στην απογοήτευση και φέρνουν τη δυστυχία, εφόσον τις επιτρέψουμε να κυριαρχήσουν επάνω μας. Επομένως είναι προτιμότερο να είμαστε εμείς οι κύριοι των επιθυμιών μας αντί να τις επιτρέψουμε να είναι δυνάστες μας.<br /><br />3. Δες τα πράγματα όπως ακριβώς είναι<br /><br />Τα γεγονότα της ζωής βρίσκονται πέραν των δικών μας προσδοκιών και αξιώσεων αφού ακολουθούν τη δική τους ροή, όπως άλλωστε και οι άλλοι άνθρωποι μπορούν να συμπεριφέρονται με τους δικούς τους τρόπους κι όχι σύμφωνα με τις δικές μας απαιτήσεις ή ανάγκες. Επομένως αποδέξου αυτό που συμβαίνει και καλωσόρισέ το, κοίτα τα γεγονότα όπως αυτά συμβαίνουν απαλλάσοντας τον εαυτό σου από ψευδαισθήσεις και από τον περιττό πόνο που αυτές προσθέτουν και σε επιβαρύνουν. Όταν το κάνεις αυτό απελευθερώνεις τον εαυτό σου από τις προσκολλήσεις και τυχόν προδοκίες, οι οποίες μπορούν να αποφευχθούν όταν λειτουργείς με αυτόν τον τρόπο αντίληψης της πραγματικότητας.<br /><br />4. Τα γεγονότα δεν μπορούν να μας βλάψουν, αλλά οι απόψεις μας γι’ αυτά μπορούν<br /><br />Όλα όσα συμβαίνουν είναι γεγονότα και ως εκ τούτου δεν μας βλάπτουν, ούτε μας παρεμποδίζουν, αλλά εάν αισθάνεσαι ότι υπάρχουν ως εμπόδια προς εσένα, τότε μπορείς να αλλάξεις τις απόψεις σου για αυτά. Τα εξωτερικά γεγονότα είναι αυτά που είναι, αλλά μονάχα οι στάσεις και οι αντιδράσεις σου είναι που δημιουργούν τα προβλήματα και πολλές φορές δημιουργούν καταστροφές. Κανένα γεγονός δεν θα μπορούσε να είναι τόσο τραγικό, ούτε καν ακόμη κι ο θάνατος, επειδή από μόνος του δεν σημαίνει κακό, αλλά η δική μας στάση απέναντί του μπορεί να μας επιβαρύνει περισσότερο. Ο Επίκτητος έλεγε ότι η ιδέα μας περί του θανάτου μας προκαλεί πόνο και ο φόβος που εμείς τρέφουμε κάνει τα πράγματα χειρότερα και συνήθιζε να λέει την εξής συμβουλή: “Μην σε τρομάζει ο θάνατος, να σε τρομάζει ο φόβος για τον πόνο και τον θάνατο”.<br /><br />5. Δεν κερδίζεις τίποτα με το να κατακρίνεις τον εαυτό σου ή τους άλλους<br /><br />Εκείνοι που κατακρίνουν τους άλλους και τους κατηγορούν για τις δικές τους ατυχίες είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν παιδεία, ενώ οι καλλιεργημένοι συνήθως κατηγορούν περισσότερο τον εαυτό τους από ότι τους άλλους. Ωστόσο εκείνοι οι άνθρωποι, που έχουν αφιερώσει τον εαυτό και τη ζωή τους στη σοφία, αντιλαμβάνονται πόσο ανόητη συμπεριφορά είναι να κατακρίνουμε και να κατηγορούμε τους άλλους, επειδή είναι ανώφελο και δη βλαβερό, αφού δεν κερδίζεις τίποτε κάνοντάς το.<br /><br />6. Αποδέξου τα γεγονότα όπως συμβαίνουν<br /><br />Όταν απαλλάξεις τον εαυτό σου από προσδοκίες και επιθυμίες που είναι αδιάλλακτες, τότε θα μπορείς να βιώνεις τα γεγονότα όπως συμβαίνουν με γαλήνη και ηρεμία, ειδάλλως θα μάχεσαι συνεχώς την πραγματικότητα. Η αποδοχή των γεγονότων παρέχει αίσθημα ηρεμίας και αταραξίας, αρετές μέσα από τις οποίες είσαι ικανός να επιφέρεις μεγάλες αλλαγές.<br /><br />7. Η καλή ζωή είναι η ζωή της εσωτερικής γαλήνης<br /><br />Ένα αναπόσπαστο βασικό συστατικό για μια καλή ζωή είναι η εσωτερική ηρεμία και το ζητούμενο της καλής εκπαίδευσης αφορά σε μια ηθική ανάπτυξη, η οποία μεταξύ άλλων έχει επιπλέον το αποτέλεσμα της απελευθέρωσης από τις εσωτερικές ταραχές. Ο Επίκτητος λέει ότι: «μπορείς να σταματήσεις να δυσφορείς για ετούτο και για εκείνο, αφού είναι προτιμότερο να πεθάνεις από πείνα δίχως να σε βαραίνουν η λύπη και ο φόβος, παρά να ζεις πλούσια μα γεμάτος ανησυχία, φόβο, καχυποψία και ασυγκράτητη επιθυμία». Επομένως η ζωή δίχως αυτά τα βλαβερά συστατικά που επιβαρύνουν την ύπαρξη είναι μια πλούσια ζωή και η αξία της εσωτερικής γαλήνης είναι αγαθό ανώτατης τάξεως.<br /><br />8. Όπως σκέφτεσαι, αυτό γίνεσαι<br /><br />Αυτό που είμαστε δημιουργείται από τις δικές μας σκέψεις και όπως σκεφτόμαστε έτσι γινόμαστε. Είναι σημαντικό να παραμένεις σε ηρεμία και αταραξία, προσέχοντας τις ερμηνείες που κάνεις σε σχέση με τα εξωτερικά συμβάντα και τις εσωτερικές σου σκέψεις, επειδή αυτό που σκέφτεσαι καθορίζει αυτό που γίνεσαι. Για τον Επίκτητο οι καταστάσεις της ζωής είναι συμβολικές και καταδεικνύουν τι πιστεύει κάποιος για τον εαυτό του και τους άλλους, από τον τρόπο που συμπεριφέρεται και αυτός εν πολλοίς σχετίζεται με τον τρόπο και την ποιότητα των σκέψεών του.<br /><br />9. Μείνε έξω από τις δαγκάνες της φλυαρίας<br /><br />Η φλυαρία διαβρώνει τον άνθρωπο και παρεμποδίζει τον ανώτερο σκοπό, του καθώς ο άνθρωπος έρχεται ως μια ψυχή σε αυτόν τον κόσμο, προκειμένου για να γνωρίσει τον εαυτό του και τον Κόσμο. Όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη συμβουλή, αυτό που σκέφτεσαι αυτό γίνεσαι και εάν φλυαρείς για μηδαμινά πράγματα γίνεσαι μηδαμινός, αφού η προσοχή σου αποσπάται από το μηδαμινό. Φυσικά αυτό δεν συνεπάγεται ότι όλες οι συζητήσεις σου θα πρέπει να είναι φιλοσοφικές, αλλά η φλυαρία δεν σε ωφελεί ούτε εσένα, ούτε κάποιον άλλον καθώς είναι μια κενολογία και όσο περισσότερο αφιερώνεις την εστίασή σου στη φλυαρία, παύεις να είσαι σε εγρήγορση και σε ελεύθερη βούληση, ενώ είναι πολύ εύκολο να αρχίσεις να χρησιμοποιείς το λόγο άνευ επίγνωσης, να επαινείς, να κατηγορείς, να κρίνεις και να συγκρίνεις ανθρώπους κοκ. Η ευτυχία που θα νιώσεις όταν παραμένεις εκτός της ακατάσχετης φλυαρίας είναι δεδομένη!<br /><br />10. Πρόσεχε το σώμα σου<br /><br />Το σώμα έχει συγκεκριμένες ανάγκες και εάν θέλεις να ζεις με ευδαιμονία τότε καλό θα είναι να φροντίζεις το σώμα σου και να μεριμνάς για τις ανάγκες του με τον βέλτιστο καθ’όλα τρόπο. Να δίνεις πάντα στο σώμά σου αυτό που του είναι απαραίτητο, με μέτρο και φειδώ, αφού μονάχα έτσι θα προάγεις την υγεία και την ευημερία σου. Όλες οι ανάγκες του είναι εξίσου σημαντικές, η υγιεινή τροφή, το υγιεινό ποτό, τα αξιοπρεπή ενδύματα, μια θερμή εστία και κατοικία. Φρόντισε το σώμα σου καθώς είναι αυτό που φιλοξενεί την ψυχή σου και να το προσέχεις, αλλά να αποφεύγεις να το χρησιμοποιείς επιδεικνύοντάς το και με κατάχρηση. Το σώμα σου θα δείξει την καλή σου χρήση και θα την εκτιμήσει χαρίζοντάς σου ευεξία και ευημερία.<br /><br />Αυτές οι δέκα συμβουλές του Επίκτητου μπορούν να μας βοηθήσουν εάν τις εφαρμόσουμε έτσι ώστε να ζήσουμε με εσωτερική γαλήνη και αταραξία, προάγοντας την υγεία μας και την ευδαιμονία σε μια καθημερινή βάση και το αθροιστικό αποτέλεσμα συσσωρευτικά μας οδηγεί σε μια ζωή ευτυχίας. Είναι αξιοσημείωτη φυσικά η ομοιότητα των διδαχών του Επίκτητου με τα ποικίλα σημερινά new age και αυτογνωσιακά προτάγματα των μοντέρνων θεραπευτών, ψυχολόγων, συμβούλων υγείας και αφθονίας, των life coaches, εναλλακτικών και άλλων ειδικών κοκ., που μας επανέρχονται, αφού οι φιλοσοφίες τόσον χιλιάδων ετών είχαν παραγκωνισθεί ή λησμονηθεί ή ακόμη και αγνοηθεί, ενόσω στην εποχή μας φαίνεται να εισάγονται ως ‘νεότερες αντιλήψεις’ και μοντέλα συμπεριφοράς και νόησης ή ‘new mindsets’!<br /><br />Ειδικά στη χώρα μας που ευδοκίμησαν τόσοι φωτεινοί άνθρωποι και δάσκαλοι, εδώ όπου άνθισε η φιλοσοφία, μπορούμε να βρούμε πολλούς σηματοδότες για μια ζωή ευτυχή και με υγεία, με αρετή και ελευθερία! Επειδή ακριβώς θέλει αρετή και τόλμη για να αναλάβουμε εμείς την ευθύνη της ζωής μας και επομένως την ευτυχία μας, η οποία δεν εξαρτάται από κανέναν άλλο και δεν επηρεάζεται από καμία εξωτερική κατάσταση αν δεν το επιτρέψουμε εμείς! Τα μηνύματα του Επίκτητου όπως και πολλών άλλων φιλοσόφων, μπορούν να μας φανούν πολύτιμοι οδηγοί, εντούτοις, όμως, το πρώτο βήμα θα πρέπει να το κάνουμε εμείς και είναι πολύ διαφορετικό το να γνωρίζεις ένα μονοπάτι από το να βαδίζεις στο μονοπάτι. Εσύ είσαι έτοιμος να το βαδίσεις βιώνοντας τη δική σου ευτυχία;</div>geo pihttp://www.blogger.com/profile/05360564982074379933noreply@blogger.com0