Τρίτη 23 Μαρτίου 2021

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ - Σαμία (95-119a)

[ΔΗΜΕΑΣ]
95 ἆρ᾽] οὖν μεταβολῆς αἰσθάνεσθ᾽ ἤδη τόπου,
ὅσον διαφέρει ταῦτα τῶν ἐκεῖ κακῶν;
Πόντος, παχεῖς γέροντες, ἰχθύες ἄφθονοι,
ἀηδία τις πραγμάτων· Βυζάντιον,
100 ἀψίνθιον, πικρὰ πάντ᾽· Ἄπολλον· ταῦτα δὲ
καθαρὰ πενήτων ἀγάθ᾽. Ἀθῆναι φίλταται,
πῶς ἂν γένοιθ᾽ ὑμῖν ὅσων ἔστ᾽ ἄξιαι,
ἵν᾽ ὦμεν ἡμεῖς πάντα μακαριώτατοι
οἱ τὴν πόλιν φιλοῦντες; εἴσω παράγετε
105 ὑμεῖς· ἀπόπληχθ᾽ ἕστηκας ἐμβλέπων ἐμοί;
ΝΙΚΗΡΑΤΟΣ
ἐκεῖν᾽ ἐθαύμαζον μάλιστα, Δημέα,
τῶν περὶ ἐκεῖνον τὸν τόπον· τὸν ἥλιον
οὐκ ἦν ἰδεῖν ἐνίοτε παμπόλλου χρόνου·
ἀὴρ παχύς τις, ὡς ἔοικ᾽, ἐπεσκότει.
110 (ΔΗ.) οὔκ, ἀλλὰ σεμνὸν οὐδὲν ἐθεᾶτ᾽ αὐτόθι·
ὥστ᾽ αὐτὰ τἀναγκαῖ᾽ ἐπέλαμπε τοῖς ἐκεῖ.
(ΝΙ.) νὴ τὸν Διόνυσον, εὖ λέγεις. (ΔΗ.) καὶ ταῦτα μὲν
ἑτέροις μέλειν ἐῶμεν· ὑπὲρ ὧν δ᾽ ἐλέγομεν
τί δοκεῖ ποιεῖν σοι; (ΝΙ.) τὰ περὶ τὸν γάμον λέγεις
115 τῷ μειρακίῳ σου; (ΔΗ.) πάνυ γε, ταὔτ᾽ ἀεὶ λέγω.
ἀγαθῇ τύχῃ πράττωμεν, ἡμέραν τινὰ
θέμενοι. (ΝΙ.) δέδοκται ταῦτ᾽ ἐμοὶ γοῦν. (ΔΗ.) ἀλλὰ μὴν
κἀμοὶ προτέρῳ σου. (ΝΙ.) παρακάλει μ᾽ ὅταν ἐξίῃς.
119a (ΔΗ.)[. . .]ίσαστυ[
(desunt uersus fere ix)

***
ΔΗΜΕΑΣ
Μήπως αισθάνεσθε κιόλας την αλλαγή του τόπου;
Πόσο διαφέρουν αυτά που έχουμε εδώ
από τα εκεί κακά! Εύξεινος Πόντος:
παχύσαρκοι γέροι, άφθονα ψάρια, όλα μια αηδία·
100 Το Βυζάντιο; Σπιρτάδα, όλα πικρά. Απόλλωνά μου·
αυτά εδώ είναι αγνά αγαθά φτωχών ανθρώπων.
Αθήνα μας αγαπημένη, πώς θα μπορέσεις ν᾽ αποκτήσεις
ό, τι σου αξίζει, για να είμαστε ευτυχισμένοι
εμείς που σ᾽ αγαπάμε; (στους δούλους) Πηγαίνετε
105 μέσα σεις· βρε χαζέ, εμένα στέκεσαι και βλέπεις;
ΝΙΚΗΡΑΤΟΣ
Απ᾽ όλα του τόπου εκείνου αυτό μου έκανε,
Δημέα, πολλή εντύπωση· δεν ήταν δυνατόν
να ιδείς τον ήλιο κάποτε για πολύ χρόνο.
Φαινόταν πως τον σκοτείνιαζε παχύς αέρας.
110 ΔΗΜ. Όχι, αλλά γιατί σ᾽ εκείνα τα μέρη δεν υπάρχει
τίποτε αξιοθέατο· ώστε μόνο τόσο τους φώτιζε
όσο για να βλέπουν. ΝΙΚ. Μα τον Διόνυσο, καλά λες.
ΔΗΜ. Κι αυτά ας τ᾽ αφήσουμε σ᾽ άλλους να τα νοιαστούνε.
Αλλά για κείνα που λέγαμε τί σκέφτεσαι
να κάνεις; ΝΙΚ. Για τον γάμο του γιού σου λες;
115 ΔΗΜ. Ακριβώς. Αυτά σου λέω πάντα. Να τον κάνουμε,
με το καλό, ορίζοντας μια ημέρα.
ΝΙΚ. Εγώ μια φορά το αποφάσισα.
ΔΗΜ. Αλλά κι εγώ βέβαια πριν από σένα.
119 ΝΙΚ. Φώναξέ με, όταν βγαίνεις.
(λείπουν σχεδόν 9 στίχοι)

Ιστορία της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας: Πώς άλλαξε η αρχαία Ελληνική γλώσσα

10.7.8 Ο μέλλοντας γίνεται περιφραστικός

Ο μέλλοντας αρχίζει να εκφράζεται περιφραστικά και όχι με μια ειδική μορφή του ρήματος. 

Στη θέση του λύω/λύσω (μέλλοντας) αρχίζουν να εμφανίζονται οι περιφράσεις ἒχω + απαρέμφατο, μέλλω + απαρέμφατο (π.χ. μέλλω λύσειν 'θα λύσω'). 

Αργότερα, στα μεσαιωνικά χρόνια (10ος αιώνας μ.Χ. και μετά) τον ρόλο του «δείκτη» της μελλοντικότητας θα αναλάβει το ρήμα θέλω, π.χ. θέλω γενέσθαι 'θα γίνω'.

Υπάρχουν τρόποι να ανακτήσεις τη δημιουργικότητά σου

Αρκετά συχνά, καλλιτέχνες πάσης φύσεως, έρχονται αντιμέτωποι με μια μαύρη κουρτίνα που τους αποτρέπει από το να δουν καθαρά ποια θα είναι η επόμενη πολυπόθητη ιδέα προς εκτέλεση. Ζωγράφοι που τα πινέλα τους έχουν πάψει να κυλάνε αβίαστα πάνω στον καμβά και χρειάζεται να σκεφτούν ξανά και ξανά με ποιον τρόπο θα χαράξουν την επόμενη γραμμή. Μουσικοί που δεν μπορούν πλέον να αποτυπώσουν αποτελεσματικά τον εσωτερικό τους κόσμο πάνω στο πεντάγραμμο, καθώς το να βρεθεί ένα αρμονικό μοτίβο από νότες και στίχους που θα εκφράσει αποτελεσματικά τα όσα νιώθουν φαίνεται αδύνατο. Συγγραφείς που η σκέψη τους σταματά, σαν ένα παλιό ξεκούρδιστο ρολόι και δύσκολα βρίσκουν τις κατάλληλες λέξεις για να διαμορφώσουν μια ακόμα από τις ιστορίες που λάτρεψαν οι αναγνώστες τους. Αυτά, αλλά και πολλά ακόμα παραδείγματα συναντώνται καθημερινά στη διαδικασία λατρείας της πολύμορφης θεάς που ονομάζεται τέχνη.

Αυτή η μαύρη κουρτίνα, ή αλλιώς το επονομαζόμενο καλλιτεχνικό τέλμα, είναι πολύ εύκολο να ανοίξει αρκεί να γίνει η απαραίτητη διεργασία. Βήμα πρώτο και πολύ σημαντικό: αυτοσυγκέντρωση. Κλείσε τα μάτια, πάρε μερικές ανάσες και επικεντρώσου όχι στο τι θες να δημιουργήσεις αυτήν τη στιγμή, αλλά στο πόσο μακριά θες να φτάσεις σε βάθος χρόνου. Βάζε μικρούς στόχους κάθε φορά, που η επίτευξή τους θα σε φέρνει όλο και πιο κοντά στο μεγάλο σου όραμα. Μην ξεχνάς να ρωτάς πάντα τον εαυτό σου «Γιατί;». Με αυτόν τον τρόπο θα παραμείνεις προσηλωμένος στους στόχους σου ανεξάρτητα από τις δυσκολίες και τα εμπόδια που θα παρουσιαστούν. Η επικέντρωση στη μεγαλύτερη εικόνα θα σε βοηθήσει ταυτόχρονα να αποβάλεις κάθε μορφή αρνητικού συναισθήματος, όπως είναι ο φόβος του λάθους ή της αποτυχίας, αφού θα σε βοηθήσει να συνειδητοποιήσεις ότι οι μεμονωμένες κινήσεις και έργα είναι απλώς τα μικρά βήματα και όχι ο αυτοσκοπός. Προσπάθησε να αγνοήσεις τις προσδοκίες των ανθρώπων γύρω σου, ούτως ή άλλως λίγοι είναι αυτοί που θα καταλάβουν την τέχνη όπως ρέει στα δικά σου μάτια. Το μόνο που έχει σημασία είναι να υπάρχει εκείνη για εσένα και εσύ για αυτήν. Αν αυτός ο δεσμός είναι δυνατός, να είσαι σίγουρος πως το αποτέλεσμα που θα έρθει θα σε ικανοποιήσει βαθιά. Κάθε καλλιτέχνης οφείλει να ζει με πάθος και αυτοπεποίθηση τα όνειρά του και αυτό αποτελεί αναμφισβήτητα μια καλή αρχή για το βάδισμα προς την επιτυχία, όπως ο καθένας επιθυμεί να την ορίζει.

Το αμέσως επόμενο βήμα είναι η ενσωμάτωση λίγων όμορφων πινελιών στην καθημερινότητα. Μικρές νότες τέχνης να σε περιστοιχίζουν. Επέλεξε να ξεκλέβεις έστω λίγο χρόνο για να διαβάζεις βιβλία, να βλέπεις ταινίες και να ακούς μουσική. Αφιέρωσε λίγα λεπτά για να δεις μερικές εικόνες από τον αγαπημένο σου φωτογράφο ή να βρεις έναν πίνακα του ζωγράφου που τόσο αγαπάς και να σκεφτείς τι σε αυτόν σε εμπνέει τόσο, ή ακόμη τύπωσέ τα και δώσε στο χώρο σου μια μικρή ανάσα τέχνης. Όλο και κάποιο από αυτά θα σου δώσει ένα όμορφο ερέθισμα για δημιουργία. Ένα δάκρυ χαράς ή λύπης μέσα από ένα στίχο που αγαπάς, ή οποιοδήποτε άλλο έντονο συναίσθημα σου γεννάται, μπορεί να σε οδηγήσει σε μαγευτικά μονοπάτια, δημιουργώντας μια νέα ιστορία βγαλμένη μέσα από μια άλλη. Η τέχνη βρίσκεται πάντα εκεί για την τέχνη. Άντλησε λοιπόν έμπνευση από αυτήν. Ένταξε στη ζωή σου δραστηριότητες που ξέρεις πως σε γεμίζουν και σε κάνουν να νιώθεις ελευθερία, σπάζοντας τα χρυσά κάγκελα της ρουτίνας που σε κρατούν εγκλωβισμένο. Πλησίασε περισσότερο τη φύση και αγκάλιασε το μεγάλο αυτό δώρο που σου δίνει. Στάσου για λίγο, παρατήρησε, αφουγκράσου. Ακόμα, κράτα μικρά ενθύμια από τις όμορφες στιγμές σου και αν είναι εφικτό στόλισε το χώρο σου με αυτά. Ένα κουκουνάρι από το πικνίκ στο δάσος που είχες περάσει τόσο όμορφα, το κοχύλι που βρήκες στην αμμουδιά σε εκείνες τις ξεχωριστές καλοκαιρινές διακοπές, τα δώρα των αγαπημένων σου ανθρώπων. Έτσι θα ξυπνάς και θα κοιμάσαι με τις χαρούμενες αναμνήσεις σου, ενώ παράλληλα πάντα θα έχεις να πεις μια ιστορία με το δικό σου, μοναδικό τρόπο.

Έμεινε για το τέλος ίσως και το πιο σημαντικό, που συχνά αρκετοί επιλέγουν να παραλείψουν. Πολλοί το ονομάζουν ημερολόγιο, ίσως όμως αυτή η λέξη ξενίζει στο άκουσμά της αφού η πρώτη εικόνα που έρχεται στο μυαλό κάποιου όταν την ακούει, είναι ένα μικρό τετράδιο που συχνά φυλάσσει μια κλειδαριά και στην αρχή κάθε σελίδας είναι αποτυπωμένη η φράση «Αγαπημένο μου ημερολόγιο…». Ας αποδεσμευτούμε λοιπόν από αυτήν την εικόνα και ας δούμε τα πράγματα λίγο διαφορετικά. Η σύγχρονη εκδοχή του ημερολογίου αφορά την καταγραφή σκέψεων, συναισθημάτων, πλάνων, στόχων ή ακόμα και ιστοριών που θέλουμε να παραμείνουν βαθιά χαραγμένες στη μνήμη μας. Η συγγραφέας Τζούλια Κάμερον στο βραβευμένο με bestseller βιβλίο της με τίτλο «Ο δρόμος του καλλιτέχνη» συνιστά τις πρωινές σελίδες, τρεις δηλαδή σελίδες αυθόρμητης γραφής στην αρχή κάθε ημέρας. Το αποτέλεσμα είναι συναρπαστικό. Η γραφή μεταξύ πολλών δώρων που μπορεί να παρέχει, μας βοηθάει να έχουμε αποτυπωμένες όλες τις όμορφες ιδέες μας και μας χαρίζει μια εύκολη πρόσβαση σε αυτές. Μπορεί να γίνει το προσωπικό μας τετράδιο έμπνευσης, στο οποίο μπορούμε να ανατρέχουμε κάθε φορά που νιώθουμε παγωμένοι καλλιτεχνικά και να παίρνουμε ιδέες από τον ίδιο μας τον εαυτό. Μπορεί αρχικά να μην το καταλαβαίνουμε, να νιώθουμε πως κάποια από τα περιεχόμενά του είναι ασυνάρτητα, αλλά κάποια στιγμή ενδεχομένως να μας φανούν χρήσιμα. Η έμπνευση βρίσκεται παντού γύρω μας, αρκεί να παρατηρήσουμε προσεκτικά, να της δώσουμε οι ίδιοι πρόσβαση σε εμάς και να είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε τις απαραίτητες αλλαγές στην καθημερινότητά μας.

Το περίεργο θα ήταν στην πορεία να ‘στε όπως στις αρχές

Δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε την ανθρώπινη αγωνία μας να βρούμε τον ιδανικό σύντροφο, έναν άνθρωπο που θα μας γεμίζει, θα μας καταλαβαίνει, θα μας προσφέρει συναίσθημα και θα μας χαρίζει όμορφες στιγμές. Σίγουρα όμως στο αν και στο πόσο θα κρατήσει μια ερωτική σχέση παίζει ρόλο τόσο η επικοινωνία όσο και η έλξη.

Αναζητούμε συναισθηματική πληρότητα και μια σχέση που θα καταφέρει να μας προσφέρει αυτό που πραγματικά έχουμε στο μυαλό μας. Άλλοι καλύπτουν την ανάγκη τους για συντροφικότητα επιφανειακά κι άλλοι ψάχνουν κάτι βαθύτερο και πιο ώριμο. Σε κάποιους απλώς προκύπτει φυσικά κι αβίαστα το αμοιβαίο, ενώ άλλοι καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια να προσεγγίσουν το πρόσωπο που τους ενδιαφέρει. Όταν φτάσει η κατάλληλη στιγμή, όταν βρεθεί κάτι όμορφο και η σχέση γεννηθεί, φτάνει το πρώτο διάστημα της γνωριμίας που όλα τρέχουν με δικό τους ρυθμό. Εκείνες τις στιγμές που γνωρίζετε ο ένας τον άλλον σε όλα τα επίπεδα, που αρχίζει να αναπτύσσεται η οικειότητα, όλα μοιάζουν τέλεια. Η αρχή μιας διαδρομής συχνά καθορίζει και τη συνέχεια. Είναι όλα εκείνα τα όμορφα και μερικές φορές υπερβολικά που κάνεις για το ταίρι και που σίγουρα θυμάσαι στην πορεία. Όταν όμως η αρχή περάσει και η σχέση μεταβεί σε ένα άλλο επίπεδο, πιο οικείο, πιο γνώριμο, τότε που πολλές φορές έρχεται κι η ρουτίνα, κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτοι προβληματισμοί. Κατά πόσο όμως πρόκειται για προβλήματα που δεν μπορούν να ξεπεραστούν και δε έχουν λύση;

Η ερωτική έλξη στις αρχές μπορεί να είναι έντονη, όμως είναι πολύ εύκολο να μειωθεί με την πάροδο του χρόνου. Η επιθυμία για τον άλλον και κυρίως ο θαυμασμός είναι λεπτά σημεία που μπορούν να κρατήσουν το μαζί ζωντανό και να το διαλύσουν σε χρόνο dt. Στο σημείο αυτό ξεκινούν οι ανησυχίες και αρχίζεις να ψάχνεις πώς μπορείς να κρατήσεις το ενδιαφέρον του άλλου σου μισού στα ίδια επίπεδα με τις αρχές. Κάποιες φορές προσπαθείς να σκαρφιστείς κόλπα και στρατηγικές επί του θέματος. Σε κάθε σχέση θα προκύψουν μικροπροβλήματα και διαφωνίες, άλλοτε νωρίτερα και άλλοτε αργότερα, άλλοτε σε μεγαλύτερο κι άλλοτε σε μικρότερο βαθμό. Είναι απόλυτα φυσιολογικό το ανθρώπινο ενδιαφέρον να παρουσιάζει διαβαθμίσεις και να μοιάζει πως φθίνει καμιά φορά καθώς η οικειότητα αναπτύσσεται, ο κοινός χρόνος αυξάνεται και το άτομο που έχεις απέναντί σου μοιάζει πλέον γνώριμο. Όταν δεν υπάρχουν νέα πράγματα να ανακαλύψεις και να σε ξαφνιάσουν, όταν δεν υπάρχει κάτι διαφορετικό να σου εξάψει την περιέργεια, καμιά φορά δείχνεις να μην είσαι ιδιαίτερα ενθουσιασμένος με το ταίρι.

Όμως οι ανθρώπινες σχέσεις μοιάζουν με καρδιογράφημα και ανάλογα την περίοδο και τις συνθήκες προκύπτουν σκαμπανεβάσματα. Όταν η σχέση έχει βάση και υπάρχει συναίσθημα, ακόμα κι αν το ενδιαφέρον έχει μειωθεί, αυτό που έχετε μπορεί να κρατηθεί και να ανανεωθεί. Πολλές φορές αρκεί μια στιγμή, ένα βλέμμα, κάτι απλό για να καταλάβετε πως το μεταξύ σας δεν έχει τελειώσει. Στο σημείο εκείνο η γραμμή στο καρδιογράφημα παίρνει πάλι ανοδική πορεία και δείχνει πόσο ποθείς να είσαι με το ταίρι. Τότε το μαζί φαντάζει όπως στην αρχή μέχρι την επόμενη φορά που θα προκύψει ο ίδιος ή κάποιος άλλος προβληματισμός.

Μια ερωτική σχέση είναι σαν ένας ζωντανός οργανισμός. Χρειάζεται φροντίδα, απαιτεί να είσαι ο εαυτός σου και να αποδέχεσαι το άτομο που έχεις απέναντί σου για αυτό που είναι. Οι ανησυχίες για το αν είσαι ακόμα ποθητός ή όχι και αν το ενδιαφέρον μένει ζωντανό είναι λογικό να υπάρχουν στο κεφάλι σου ώστε να σε κρατούν σε εγρήγορση. Δεν πρέπει όμως να δημιουργούν μεταξύ σας θέματα. Είναι εξάλλου λογικό στην πορεία να μην είστε όπως στις αρχές. Να ανησυχούσες αν δε γνωρίζατε καλύτερα ο ένας τον άλλο, αν δεν είχε αναπτυχθεί οικειότητα και καλύτερη επικοινωνία. Μην ανησυχείς επειδή έχετε περάσει πλέον σε άλλη φάση. Άλλωστε όταν το καρδιογράφημα γίνει ευθεία γραμμή, θα το καταλάβεις και τότε θα είναι πλέον ξεκάθαρο πως η κατάσταση δεν είναι αναστρέψιμη.

Η συνήθεια της άσκοπης ανησυχίας

Είναι κοινότοπο να ξεκινήσω να σας λέω, πως η εποχή της πανδημίας, έχει φέρει στο προσκήνιο αρνητικές πεποιθήσεις, βαθιά κρυμμένες. Πρωταγωνιστές στα δελτία ειδήσεων, είναι η ανησυχία και ο φόβος. Έχουμε όλοι εθιστεί στις αρνητικές ειδήσεις και η δύναμη της συνήθειας, έχει καταφέρει να λειτουργεί μέσα μας, καταστέλλοντας συναισθήματα χαράς και αισιοδοξίας.

Ο σκοπός και ο στόχος του συγκεκριμένου άρθρου μου είναι να δούμε μαζί την άλλη όψη μιας κατάστασης.

Ολοένα και περισσότερα νέα σε ηλικία άτομα, φτάνουν στο γραφείο μου με αυτή την απροσδιόριστη ή και εντοπισμένη ανησυχία. Ας δούμε λοιπόν μαζί, από που πηγάζει όλη αυτή η συνθήκη ανησυχίας, και πώς μπορούμε να την τροποποιήσουμε. Κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και κάθε άνθρωπος, ξεκινάει απο την δική του αφετηρία. Όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι κοινά χαρακτηριστικά υπάρχουν καθώς και κοινές συμπεριφορές.

Η ανησυχία στη ζωή μας

Ο Karl Pillemer κοινωνικός ανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου Cornell στο βιβλίο του με τίτλο «30 Μαθήματα Ζωής», καταγράφει τα αποτελέσματα κοινωνικής μελέτης στην οποία συμμετείχαν 1500 άτομα ηλικίας 70-100 ετών.

Στην ερώτηση «Τι είναι αυτό για το οποίο μετανιώσατε περισσότερο στην ζωή σας», σχεδόν όλοι απάντησαν: «Η άσκοπη ανησυχία».

Τώρα εδώ θα σκεφτούν αρκετοί, άρα υπάρχει και ανησυχία που έχει σκοπό; Προφανώς και υπάρχει και τέτοια, αλλά τόσο βιωματικά όσο και παρατηρώντας γύρω μας, καταλήγουμε, στο συμπέρασμα ότι η ανησυχία, δεν βοηθάει σε καμία περίπτωση. Ακόμα και όταν, συντρέχουν λόγοι ανησυχίας.

Εξελίσσεται ένα γεγονός, ένα συμβάν στη ζωή μας, ας πάρουμε για παράδειγμα, την κατάσταση που παγκόσμια βιώνει όλος ο ανθρώπινος πληθυσμός, της πανδημίας του covid-19. Έχουμε έρθει αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες καταστάσεις και έχει αλλάξει η καθημερινότητα μας. Η οικονομική αβεβαιότητα διαδέχεται τον φόβο της αρρώστιας και της απειλής. Είναι φυσιολογικό λοιπόν και ανθρώπινο να έχουμε έκδηλη ανησυχία, σε όλα της τα στάδια.

Είναι ανθρώπινο θα πω εγώ. Είναι μια ανθρώπινη αντίδραση η οποία ενισχύεται, στο μεγαλύτερο μέρος της, από τα μέσα μαζικής δικτύωσης και από την αναπαραγωγή μιμητικής συμπεριφοράς. Είναι απίστευτα εύκολο να χαθεί το μέτρο της λογικής και της ψυχικής ηρεμίας, όταν καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από αρνητικές ειδήσεις, οι οποίες και διαμορφώνουν την καθημερινότητά μας. Αυτές με την σειρά τους καθορίζουν την διάθεση μας.

Το δικαίωμα της επιλογής

Το δικαίωμα της επιλογής. Η μοίρα μας δεν είναι τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο, από το άθροισμα των επιλογών μας. Επιλέγουμε κάθε μέρα και καλούμαστε να επιλέξουμε, από το πιο απλό μέχρι το πιο σύνθετο. Και έχουμε αγνοήσει ότι η θετική όψη της ζωής είναι και αυτή μια από τις επιλογές μας, που δυστυχώς όμως δεν επιλέγουμε.

Βλέπουμε τον διπλανό μας να είναι προβληματισμένος, διστακτικός, στάσιμος στην δράση και πιστεύουμε ότι αν εμείς είμαστε πιο αισιόδοξοι και πιο τολμηροί θα θεωρηθούμε εκτός πραγματικότητας. Βλέπουμε και ακούμε να υπάρχει παντού γύρω μας ανησυχία που τείνει στον πανικό. Αν εμείς λοιπόν αντισταθούμε, σε αυτή την στάση και τοποθετηθούμε, θετικά απέναντι στα γεγονότα, υπάρχει κίνδυνος να χαρακτηριστούμε ως επιπόλαιοι αιθεροβάμονες.

Ας το σταματήσουμε, όλο αυτό. Η ζωή δεν έχει απόλυτο χρώμα -άσπρο ή μαύρο- και σίγουρα δεν βασίζεται η εξελικτική μας πορεία ως ανθρώπινο είδος στην αναπαραγωγή των αρνητικών μοτίβων συμπεριφοράς. Θα είχαμε εξαλειφθεί ως είδος σε μια τέτοια περίπτωση.

Ας παρατηρήσουμε την ανησυχία μας

Να βασιστούμε σε έναν εσωτερικό, εποικοδομητικό, παραγωγικό διάλογο, με τον ίδιο μας τον εαυτό. Να παρατηρήσουμε από που ξεκινάει η ανησυχία μας.

Είναι βασισμένη σε αλήθεια ή στηρίζεται στην δύναμη της συνήθειας; Ακολουθώντας την συνήθεια και την μιμητική συμπεριφορά, ας καταγράψουμε πόσες φορές οδηγηθήκαμε σε άστοχα συμπεράσματα και δυσλειτουργικές για εμάς καταστάσεις; Μήπως είναι καιρός να αλλάξουμε αυτό το μοτίβο σκέψης, αφού έχουμε αποδείξεις πως δεν μας βοηθάει πουθενά;

Ψάχνουμε να απαντήσουμε σε ένα «γιατί» και δεν βλέπουμε ότι η απάντηση «στο πώς» ανοίγει νέες οπτικές, δημιουργώντας προοπτικές. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι, εμείς έχουμε τα κλειδιά από το δωμάτιο που νιώθουμε πως έχουμε εγκλωβιστεί. Είναι καθαρά θέμα δικής μας επιλογής να κάνουμε χρήση των κλειδιών ή να περιμένουμε να δούμε τι θα κάνει ο μέσος όρος των γύρω μας, για να δραστηριοποιηθούμε και εμείς.

Τι να κάνω για να μην έχω άσκοπη ανησυχία;

Βρίσκουμε τις πεποιθήσεις που οι περισσότεροι έχουμε ως κληρονομιά από το οικογενειακό και το ευρύτερο περιβάλλον μας. Τις αναγνωρίζουμε, τις αποδεχόμαστε και τα καλά νέα είναι, πως με αυτή την πράξη μας, έχουμε βρει την λύση, για τα 2/3 του θέματος που μας απασχολεί.

Όλες μας οι σκέψεις, οδηγούν σε ένα ή και περισσότερα συναισθήματα. Ας καταγράψουμε τις σκέψεις αυτές. Είναι δικές μας ή μας τις έχουν κάνει δώρο και εμείς το δεχτήκαμε έτσι απλά;

Στη συνέχεια ας δούμε, ποια είναι αυτά τα συναισθήματα που νιώθουμε; Βάση αυτών των συναισθημάτων, χρωματίζουμε και δίνουμε εικόνα σε αυτό που ορίζουμε ως πραγματικότητα και ζωή.

Δώστε απαντήσεις στο «πως» θα βγούμε απο αυτή την όποια δύσκολη, περίεργη κατάσταση ζούμε και ας κάνουμε όλοι χρήση του μυαλού που διαθέτουμε. Να αντιλαμβανόμαστε και να απομονώνουμε το αρνητικό ερέθισμα και να καταγράφουμε τις σκέψεις που γεννάει. Έτσι βάζουμε τέλος στην αναζωπύρωση των όποιων αρνητικών πεποιθήσεων μας. Παρατηρούμε τα συναισθήματα και τις πράξεις μας και καταφέρνουμε να ξεχωρίσουμε τις σκέψεις σε ωφέλιμες και η παραγωγικές.

Προγραμματίσου θετικά για την κάθε μέρα σου και τότε θα δεις κάτι μοναδικό να συμβαίνει στην ζωή σου: θα γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου και οι επιλογές σου θα σε ακολουθούν. Θα ζεις την δική σου ζωή με το χρώμα που εσύ θα έχεις επιλέξει.

Τόλμησα να πω «σ’αγαπώ» και τόλμησα να το ακούσω

Τόλμησα να δω τον εαυτό μου στον καθρέφτη κατάματα χωρίς αναστολές και ψέματα.

Να τον αποδεχτώ και να τον αγαπήσω πραγματικά.

Τόλμησα να δω τα ελαττώματα και τα λάθη μου,
και να προσπαθήσω να τα βελτιώσω.

Τόλμησα να δω πως η ζωή δεν είναι μόνο ωραίες στιγμές αλλά και άσχημες.
Και να καταλάβω πως οι άσχημες στιγμές είναι αναγκαίες και μεγάλα σχολεία…

Τόλμησα να κοιτάω τον άλλον στα μάτια και να λέω μόνο αλήθεια,
κι ας μη με βόλευε… κι ας πλήρωνα το τίμημα.

Τόλμησα να πιστέψω στις δυνάμεις μου και να κυνηγήσω αυτό που θέλω στη ζωή,
κι ας με έβγαλε σε άγνωστους δρόμους… τους περπάτησα.

Τόλμησα να συγχωρήσω ανθρώπους που με πλήγωσαν βαθιά,
για να μπορέσω να προχωρήσω χωρίς το βάρος στην πλάτη μου.

Τόλμησα να πω «όχι» εκεί που με ήθελαν,
και «ναι» εκεί που ήθελα εγώ.

Τόλμησα να δω τη ζωή όπως είναι,
κάθε μέρα μια καινούρια αρχή που δεν ξέρεις ποτέ τι θα σου φέρει.

Τόλμησα να πω «σ’ αγαπώ»,
και τόλμησα να το ακούσω…

Τόλμησα και τολμώ να ονειρεύομαι και να κοιτάω ψηλά,
γιατί ο άνθρωπος δεν έχει όρια και πάει πάντα εκεί που κοιτά…

Οι μύθοι της Βιωσιμότητας

Η βιωσιμότητα είναι ασφαλώς ένα πολυσυζητημένο θέμα, το οποίο λαμβάνουν πλέον σοβαρά υπόψη τόσο οι καταναλωτές όσο και οι επιχειρήσεις. Όμως, πριν κανείς αλλάξει τον τρόπο ζωής του σε πιο βιώσιμο, ακούει γύρω του πολλές ψευδείς πληροφορίες.

Επιπροσθέτως, πολλές επιχειρήσεις έχουν παρουσιάσει και διαφημίσει παραπλανητικές πρακτικές βιωσιμότητας μόνο για το κέρδος τους. Μάλιστα, έχει δημιουργηθεί ένας ειδικός αγγλικός όρος ακριβώς γι’ αυτές τις πρακτικές: greenwashing. Σήμερα, το greenwashing είναι ευρύτατα διαδεδομένο και με αυτό και η έντονη παραπληροφόρηση. Όμως, είναι η ώρα να αρχίζουμε να καταρρίπτουμε τους μύθους που κυκλοφορούν απαντώντας με τα πραγματικά και αυθεντικά στοιχεία.

Τα είδη «πολυτελείας» δεν είναι βιώσιμες αγορές

Ίσως να υπάρχει η αντίληψη ότι οι μάρκες πολυτελείας και τα προϊόντα τους δίνουν προτεραιότητα στη λάμψη και όχι στην ηθική ή στις πράσινες αξίες. Είναι κατανοητή αυτή η σκέψη, αφού πράγματι πολλές τέτοιες εταιρείες δεν μπορούν να αποδείξουν ότι λαμβάνουν υπόψη τους το περιβάλλον. Ή ίσως να νιώθουμε ότι τα πιο ακριβά αγαθά δεν «βγάζουν τα λεφτά τους» και γρήγορα μπαίνουν στην κατηγορία της διακόσμησης.

Όμως, ακριβώς λόγω της οικονομικής τους δύναμης, οι εταιρείες πολυτελείας υπόκεινται πολλές φορές σε αυστηρότερο έλεγχο για τον τρόπο παραγωγής και τις συνθήκες, προσλαμβάνοντας συχνά τοπικούς εξειδικευμένους εργάτες για να διασφαλίσουν την σωστή παραγωγή. Επιπλέον, πολλά από αυτά τα προϊόντα διαρκούν για πολλές δεκαετίες και γι’ αυτό ακριβώς είναι βιώσιμα. Είναι ακριβώς η αντίθετη νοοτροπία του «χρησιμοποιώ και μετά πετάω» που συχνά συναντάμε σε εταιρείες με οικονομικές τιμές.

Η αντιστάθμιση του άνθρακα είναι ένας σπουδαίος τρόπος να πολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή

Στην αντιστάθμιση του άνθρακα ουσιαστικά προσπαθούμε να εξισορροπήσουμε τις ποσότητες που απελευθερώνουμε στην ατμόσφαιρα με το ποσοστό που μπορεί να απορροφήσει ο πλανήτης μας. Απαιτεί συνήθως τη χρηματοδότηση ή τη συνεισφορά σε προγράμματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή δενδροφυτεύσεις. Αν μπορεί μια εταιρία να επιδοτήσει αρκετά, τότε μπορεί να πάρει και την αντίστοιχη ταμπέλα (carbon-neutral).

Ωστόσο, ένα από τα θεμελιώδη προβλήματα με αυτή την πρακτική είναι ότι κινείται με τη μορφή κουπονιών, τα οποία πληρώνονται και δεν φτάνει στη ρίζα του προβλήματος, δηλαδή στην εξαρχής μείωση των εκπομπών. Με λίγα λόγια, αν μια εταιρεία έχει αρκετά χρήματα να διαθέσει, απλώς αγοράζει τον τίτλο του βιώσιμου και δεν βοηθά ιδιαίτερα στην καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η πραγματική βιωσιμότητα είναι η πρόληψη.

Η βιωσιμότητα είναι πολύ ακριβή

Η τιμή παίζει έναν κρίσιμο ρόλο στην κατανάλωσή μας. Πράγματι, η αγορά βιώσιμων προϊόντων και η υιοθέτηση ενός οικολογικότερου τρόπου ζωής έχουν ένα ελαφρώς υψηλότερο κόστος, επειδή εξ ορισμού η παραγωγή οικολογικών, ποιοτικών προϊόντων είναι συνήθως πιο κοστοβόρα. Όμως, τα περισσότερα από αυτά μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν και διαρκούν πολύ περισσότερο. Επιπλέον, ένα μεγάλο ποσοστό εταιριών δεν προσφέρουν πλέον τις πλαστικές, συνηθισμένες συσκευασίες και έτσι σε ορισμένες περιπτώσεις, η τιμή μειώνεται.

Ανακυκλώνοντας εντατικά επιλύουν την πλαστική ρύπανση

Ναι, η ανακύκλωση είναι βασικό βήμα προς τη μείωση του πλαστικού στη φύση. Όμως δεν φτάνει στη ρίζα του προβλήματος. Για να γίνει αυτό, πρέπει να μειώσουμε τη χρήση του όσο περισσότερο μπορούμε. Και όταν χρησιμοποιούμε πλαστικό, είναι καλύτερα να είναι επαναχρησιμοποιούμενο και η ανακύκλωση να είναι η τελευταία μας λύση.

Επίσης, μια ενοχλητική αλήθεια είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό πλαστικό δεν μπορεί να ανακυκλωθεί ή αρκετές χώρες δεν μπαίνουν σε αυτό τον κόπο. Και αυτό που ανακυκλώνεται απαιτεί συχνά μεγάλη δαπάνη ενέργειας για να λιώσει και να γίνει και πάλι κατάλληλη για χρήση. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε να ανακυκλώνουμε.

Οι επιλογές ενός ανθρώπου δεν μπορούν να κάνουν τη διαφορά

Φανταστείτε αν όλοι οι πολίτες του κόσμου, ή έστω μόνο όλοι οι Ευρωπαίοι, ένιωθαν έτσι και δεν έκαναν καμία προσπάθεια. Θα ήταν καταστροφικό. Όλοι παίζουμε έναν ρόλο στο δρόμο προς την προστασία του περιβάλλοντος και του πλανήτη. Άλλωστε, όλοι στον ίδιο πλανήτη ζούμε.

Και αυτό το ταξίδι ξεκινά από πολύ μικρή ηλικία, οπότε αν για παράδειγμα αποκτήσετε παιδιά, είναι σημαντικό να εμπνεύσετε την αλλαγή και σε εκείνα. Με αυτό τον τρόπο δεν είναι οι επιλογές ενός ανθρώπου μόνο, αλλά όλο και περισσότερων αλυσιδωτά.

Συγνώμη εαυτέ μου

Η κραυγή μου πλήγωνε τα σύννεφα. Κουνιόμουν ανάμεσά τους, σα σε συμπληγάδες.

Κρυμμένος ο ήλιος, δεν έδειχνε ούτε εκείνος ίχνη διάθεσης να ξεγελάσει τη σκοτεινιά. Κλειδωμένοι και οι άνεμοι, που ζωγράφιζα τότε που έσφιγγα τα χέρια. Τώρα σφίγγω τα χείλη. Τώρα κατάλαβα πόσο σε έχω αδικήσει εαυτέ μου. Δε σε αγάπησα όσο σου άξιζε. Δε σε υπερασπίστηκα όπως σου άρμοζε. Επέτρεψα να σε ενσωματώσουν στο ψέμα τους. Επέτρεψα να σε φιμώσουν, να σε ματώσουν, να σε ποδοπατήσουν… Ήμουν άδικος απέναντί σου εαυτέ μου. Υπερεκτιμώντας τους άλλους, υποτίμησα εσένα..!!!

Σ’ άφησα έρμαιο στα νύχια της επιφανειακής τους φλυαρίας. Τρόχισα χιλιόμετρα για ανθρώπους, που έκαναν μόνο ελάχιστα βηματάκια για μένα πασχίζοντας απεγνωσμένα να κερδίσω μια θεσούλα στη ζωή τους και για σένα το τίποτα. Σ’ έχασα εαυτέ μου… Αφαιρώντας σου την πανοπλία, σε εξέθεσα ανεπανόρθωτα στη γύμνια της ψυχής, που κεντάει ως το κόκκαλο.

Συγνώμη εαυτέ μου…!

Αφέθηκες σε δωρητές ελαττωματικών φτερών και φταίω εγώ γι’ αυτό. Χαρίστηκες σε χαμένους γαλαξίες και φταίω εγώ γι’ αυτό. Ποτίστηκες εαυτέ μου με το δηλητήριο ‘’αθώων μανιταριών’’ και φταίω εγώ και γι’ αυτό. Έμεινες μόνος να ακροβατείς ανάμεσα σε αμφιβολίες κι αμφισβητήσεις και πάλι φταίω εγώ… Συγνώμη εαυτέ μου…! Τώρα ξέρω. Ξέρω πως να επουλώσω τις πληγές. Ξέρω τι χρώμα έχουν τα δάκρυά σου. Δε νομίζω πια, τώρα ξέρω σου λέω. Ξέρω που θα σε βρω. Σ’ αυτό το απόβραδο του στοχασμού, σ’ εκείνο το ξεχασμένο μονοπάτι του νου, είμαστε πάλι μαζί εαυτέ μου. Εγώ να σου φωνάζω συγνώμη κι εσύ να μου χαμογελάς…

Πόση σημασία έχει να είσαι συνεπής στις πράξεις σου;

Πόση σημασία έχει να είσαι συνεπής στις πράξεις σου; Έχει πολύ μεγάλη σημασία, μπορεί να είναι η πρώτη απάντηση, αφού η συνέπεια είναι η ουσία της αυθεντικότητας. Οπότε, σκέπτεται ο Μονταίνι, κοίταξε μέσα σου:

«Όχι μόνο ο άνεμος των τυχαίων πραγμάτων με κινεί σύμφωνα με την τάση του, αλλά επίσης κινούμαι και ενοχλούμαι από την αστάθεια της στάσης μου: οποιοσδήποτε στρέφει τη βασική του προσοχή στον εαυτό του, δύσκολα θα βρει τον εαυτό του δύο φορές στην ίδια κατάσταση… Μιλώ για τον εαυτό μου με διαφορετικούς τρόπους: κι αυτό επειδή κοιτάζω τον εαυτό μου με διαφορετικούς τρόπους. Κάθε είδους αντίφαση μπορεί να βρεθεί μέσα μου, ανάλογα με κάποια αλλαγή ή ιδιότητα: ντροπαλός, αυθάδης, αγνός, λάγνος, ομιλητικός, λιγομίλητος, σκληρός, ασθενικός, έξυπνος, ανόητος, σοβαρός, πρόσχαρος, ψεύτης, ειλικρινής, μορφωμένος, αδαής, γενναιόδωρος, τσιγκούνης και, πάλι, άσωτος».

Το μάθημα είναι να μην ανησυχούμε και τόσο πολύ γι’ αυτήν την «περιστροφή» και «αταξία». Είναι σοφία να την αναγνωρίζουμε και, απλώς, άγνοια να αρνούμαστε ότι αλλάζουμε στο όνομα της συνέπειας.

ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ: Στη ζήλια, όπως νομίζουν, υπάρχει ακούσιο στοιχείο

Οι άνθρωποι ομολογούν άλλες από τις συμφορές τους εύκολα και άλλες δύσκολα. Έτσι κανείς δεν ομολογεί πως είναι τρελός ή ανόητος, αλλά, αντίθετα, θ’ ακούσεις όλους να λένε “Μακάρι όσο νου έχω τόση τύχη να είχα”. Εύκολα ομολογούν την ντροπαλότητά τους και λένε: “Είμαι λίγο ντροπαλός, τ’ ομολογώ, στα άλλα, όμως, δεν θα βρεις να είμαι μωρός”. Κάποιος δεν ομολογεί εύκολα πως είναι οξύθυμος, δεν ομολογεί καθόλου πως είναι άδικος, φθονερός επίσης καθόλου, όπως και αδιάκριτος· οι περισσότεροι ομολογούν πως είναι ελεήμονες. Ποια είναι, λοιπόν, η αιτία;

Η κυριότερη είναι η απροθυμία για παραδοχή και η σύγχυση σε όλα όσα αφορούν το καλό και το κακό· για άλλους ανθρώπους, όμως, υπάρχουν και άλλες αιτίες, και μπορούμε, να πούμε ότι όλα όσα θεωρούν αισχρά δεν τα ομολογούν καθόλου· φαντάζονται ότι η ντροπαλότητα είναι στοιχείο καλού χαρακτήρα, όπως και ο οίκτος, ενώ η ηλιθιότητα αρμόζει σε δούλους· τα κοινωνικά σφάλματα, επίσης, δεν ομολογούνται καθόλου.

Ο κύριος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι ομολογούν τα περισσότερα σφάλματα είναι ότι φαντάζονται πως γίνονται ακούσια, όπως η ντροπαλότητα και ο οίκτος. Αν, μάλιστα, κάποιος ομολογεί πως είναι γενικά ακρατής, προσθέτει ως αιτία τον έρωτα, για να συγχωρεθεί, επειδή το σφάλμα του είναι ακούσιο. Την αδικία, όμως, κανείς δεν την θεωρεί ακούσια. Στη ζήλια, όπως νομίζουν, υπάρχει ακούσιο στοιχείο. Γι’ αυτό και την ομολογούν.

Επίκτητος, Διατριβαί Β' (Περί ἀνομολογίας)

Δεμένος με τις βεβαιότητές του, είναι ένας σκλάβος

“Όταν γελάς, κινδυνεύεις να σε περάσουν για χαζό. Και τι με αυτό; Οι χαζοί διασκεδάζουν πολύ!”

“Όταν κλαις κινδυνεύεις να σε περάσουν για συναισθηματικό. Και βέβαια είμαι συναισθηματικός. Μ’ αρέσει. Τα δάκρυα βοηθάνε.”

“Όταν ανοίγεσαι στον άλλο, κινδυνεύεις να μπλέξεις. Ποιος λέει ότι το μπλέξιμο είναι κίνδυνος; Εγώ θέλω να μπλεχτώ.”

“Όταν εκδηλώνεις τα συναισθήματα σου, κινδυνεύεις να δείξεις τον πραγματικό σου εαυτό. Και τι άλλο έχω να δείξω;”

“ Όταν εκθέτεις τις ιδέες και τα όνειρά σου μπροστά στους άλλους, κινδυνεύεις να χαρακτηριστείς αφελής.” Α, μ’ έχουν χαρακτηρίσει πολύ χειρότερα από αυτό.

“Όταν αγαπάς, κινδυνεύεις να μην στο ανταποδώσουν.” Δεν αγαπώ για να μου το ανταποδώσουν.

“Όταν ζεις, κινδυνεύεις να πεθάνεις¨ Είμαι έτοιμος για αυτό. Μην τολμήσετε να χύσετε ούτε ένα δάκρυ, αν μάθετε ότι ο Μπουσκάλια τινάχτηκε στον αέρα ή έμεινε στον τόπο. Το έκανε με ενθουσιασμό.

“Όταν ελπίζεις, κινδυνεύεις να απογοητευτείς, κι όταν δοκιμάζεις, κινδυνεύεις ν’ αποτύχεις.” Ναι, αλλά πρέπει να ρισκάρεις, γιατί ο μεγαλύτερος κίνδυνος στη ζωή είναι να μην ρισκάρεις τίποτε. Ο άνθρωπος που δεν ρισκάρει τίποτε, δεν κάνει τίποτε, δεν έχει τίποτε, δεν είναι τίποτε, και γίνεται ένα τίποτε. Μπορεί ν’ αποφεύγει τον πόνο και τη λύπη, όμως δεν μπορεί να μάθει και να νιώσει και να αλλάξει και ν’ αναπτυχθεί και ν’ αγαπήσει και να ζήσει. Δεμένος με τις βεβαιότητές του, είναι ένας σκλάβος. Έχει παραιτηθεί από την ελευθερία του. Μόνο ο άνθρωπος που ρισκάρει είναι πραγματικά ελεύθερος. Δοκίμασε και θα δεις.

Αυτοάνοσα νοσήματα

Αυτοάνοσα Νοσήματα αίτια

Οποιοσδήποτε παράγοντας που μπορεί να αλλοιώσει τη βιοχημική ή γενετική πληροφορία σε επίπεδο κυττάρου, έτσι ώστε αυτό να αναγνωρίζεται ως ξένο από τον ίδιο τον οργανισμό, ενοχοποιείται για την αύξηση των Αυτοάνοσων Νοσημάτων. Τα μορφολογικά, βιοχημικά και δομικά αλλοιωμένα κύτταρα, που παρουσιάζουν πλέον αλλαγές στην ταυτότητά τους, λόγω των τροποποιήσεων που έχουν συμβεί και στην εξωτερική πλευρά της κυτταρικής τους μεμβράνης, ανιχνεύονται από το Ανοσοποιητικό ως ξένα και ξεκινούν οι διαδικασίες απομόνωσης και καταστροφής τους.

Περισσότερες από 80 ασθένειες καταγράφονται επίσημα, ως αποτέλεσμα της επίθεσης αυτής του Ανοσοποιητικού Συστήματος με «αυτοαντισώματα» εναντίον οργάνων, ιστών και κυττάρων του ίδιου του σώματος. Άλλες 20 προστέθηκαν πρόσφατα, ενώ οι ερευνητές, πρόκειται να προσθέσουν τουλάχιστον 40 επιπλέον ασθένειες στα Αυτοάνοσα Νοσήματα.

Όλες αυτές οι Χρόνιες Ασθένειες, δε θα υπήρχαν ή θα μπορούσαν να περιοριστούν σε αριθμό. Όπως συνέβαινε και πριν από εκατό χρόνια.

Οι παράγοντες επομένως που επηρεάζουν τη δομή των κυττάρων τόσο πολύ, ώστε να φτάνει το Ανοσοποιητικό Σύστημα στο σημείο, να μην τα αναγνωρίζει καν ως δικά του, έχουν αυξηθεί δραματικά.

Πραγματικά, οι στατιστικές και τα νούμερα είναι αποστομωτικά. Σύμφωνα με την AARDA (American Autoimmune Related Diseases Association – Αμερικανική Ένωση Αυτοάνοσων Νοσημάτων), άνω των πενήντα εκατομμυρίων Αμερικανοί, πάσχουν από κάποιο Αυτοάνοσο Νόσημα. Δηλαδή ένας στους πέντε με έξι Αμερικανούς πολίτες, νοσούν Χρονίως.

Συγκριτικά, όλοι οι καρκίνοι μαζί, προσβάλουν μέχρι εννέα εκατομμύρια Αμερικανούς και τα καρδιολογικά νοσήματα μέχρι είκοσι δύο εκατομμύρια. Ταυτόχρονα, τα Αυτοάνοσα Νοσήματα αποτελούν μια από τις δέκα κύριες αιτίες θανάτου σε κορίτσια και γυναίκες όλων των ηλικιών μέχρι 64 ετών! Ανάλογες είναι και οι στατιστικές στην Ευρώπη, με ραγδαία αύξηση των Αυτοάνοσων νοσημάτων την τελευταία δεκαπενταετία.

Αυτοάνοσα Νοσήματα ποιοι προσβάλλονται

Τα κύτταρα μας είναι οι μικρότερες μονάδες ζωής, ομάδες κυττάρων δημιουργούν τους ιστούς και τα όργανα του σώματος μας. Η συνολική βιοχημική και ορμονική τους ισορροπία, ομοιόσταση, σχετίζεται άμεσα με την κατάσταση της υγείας μας. Η ομοιόσταση του σώματος και οι μεταβολικές οδοί, εξαρτώνται από τη λήψη και απορρόφηση των τροφών, καθώς και από τοξικές ενώσεις που εισέρχονται στο σώμα μας.

Τα τρόφιμα πλέον είναι ανεπαρκή στο να προσφέρουν τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε. Έτσι στην πάροδο των ετών το φορτίο ανεπάρκειας που συσσωρεύεται στα κύτταρα μας, τα αλλοιώνει σε τέτοιο βαθμό, που πλέον κάποια από αυτά αναγνωρίζονται από τον ίδιο τον οργανισμό μας ως ξένα.

Το Ανοσοποιητικό Σύστημα, οφείλει να συμβάλλει στην επιβίωση του οργανισμού με διττό ρόλο. Αφενός με το να αναγνωρίζει ως Αντιγόνα βλαβερούς και παθογόνους μικροοργανισμούς – εισβολείς, τοξίνες, ιούς και να τους επιτίθεται παράγοντας αντισώματα εναντίον τους, προστατεύοντάς μας από ασθένειες. Αφετέρου με το να αναγνωρίζει επίσης και να δέχεται, τα δικά του στοιχεία, δομές, όργανα, συστήματα και ιστούς, καθώς και όλους τους παράγοντες που υποστηρίζουν την επιβίωση.

Αυτοάνοσα νοσήματα ποια είναι

Υποθυρεοειδισμός – Θυρεοειδίτιδα Hashimoto και η Νόσος του Graves του Θυρεοειδούς αδένα. Κοιλιοκάκη ή Στεατόρροια (εντεροπάθεια με δυσανεξία στη γλουτένη). Ελκώδης Κολίτιδα και η Νόσος του Chrohn στο έντερο. Ρευματοειδής Αρθρίτιδα Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (S.L.E.). Ψωρίαση. Η Νόσος του Addison. Το Σύνδρομο Sjogren. Η Μυασθένεια Gravis. Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1. Η Σκλήρυνση κατά πλάκας και δεκάδες ακόμη.

Η θεραπεία τους, σε γενικές γραμμές περιορίζεται στη μακροχρόνια χορήγηση πολλαπλών και σύνθετων φαρμάκων και σχημάτων. Στόχο τους, η προσωρινή καταστολή του Ανοσοποιητικού Συστήματος. Ταυτόχρονα οι ασθενείς βρίσκονται υπό στενή ιατρική παρακολούθηση.

Ταλαιπωρούνται δια βίου, με μια διαρκώς συνεχιζόμενη πτωτική κατάσταση της υγείας τους. Η ψυχολογική και οικονομική τους επιβάρυνση είναι μεγάλη. Στις περιόδους δε των εξάρσεων, η προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή, μεταβάλλονται δραματικά.

Αυτοάνοσα Νοσήματα – Συμπτώματα

Αυτού του είδους τα νοσήματα, τα Αυτοάνοσα εκδηλώνονται με πολλαπλά συμπτώματα. Αυτά είναι ανάλογα με τις περιοχές του σώματος που πλήττονται από τα αυτοαντισώματα (αρθρώσεις, ενδοκρινείς αδένες, αγγεία, μύες, δέρμα συνδετικός ιστός). Έτσι παρατηρούνται συνήθως, πυρετός, πόνος στις αρθρώσεις (αρθραλγίες), κακουχία, κόπωση, δερματικά εξανθήματα, γαστρεντερικές διαταραχές ή υπέρταση. Όταν εκδηλωθούν, εμφανίζουν περιόδους εξάρσεων και υφέσεων.

Αυτοάνοσα Νοσήματα και διατροφή

Η ενέργεια που απαιτείται για την ανάπτυξη και επιβίωση του οργανισμού, προέρχεται κυρίως από τις τροφές. Μαζί με το οξυγόνο, το νερό και τη σωστή έκθεση στον ήλιο, το ανθρώπινο σώμα έχει τις κατάλληλες προδιαγραφές και τους μηχανισμούς εκείνους, ώστε να παράγει Αμινοξέα, Ορμόνες, Ένζυμα, Πρωτεΐνες. Τα βιοχημικά του δηλαδή καύσιμα. Η ημερήσια παραγωγή και ο συνδυασμός αυτών, εξαρτάται από το είδος και την ποσότητα της τροφής που λαμβάνει.

Η Φλεγμονώδης Διατροφή και παράλληλα, η λήψη στη διατροφή μας πολλών και επεξεργασμένων υδατανθράκων, δημιουργεί Χρόνιες Φλεγμονές και απορρύθμιση του Ανοσοποιητικού μας Συστήματος.

Είτε γιατί η διατροφή μας περιορίζεται τεχνητά από διάφορες δίαιτες, είτε για λόγους προτίμησης σε συγκεκριμένα είδη τροφών, είτε για οποιουσδήποτε άλλους λόγους, εάν δεν παρέχεται το σύνολο των θρεπτικών συστατικών που απαιτούνται στα κύτταρα, στους ιστούς και στα όργανα, τότε αρχίζουν να παρουσιάζονται ελλείψεις, ενώ ταυτόχρονα ο οργανισμός, στην προσπάθειά του να αντιρροπήσει την ελλειμματική κατάσταση, μπορεί να στερεί απαραίτητα συστατικά για τη ζωή από ένα όργανο και να τα παρέχει σε ένα άλλο (τεχνητές ελλείψεις).

Αυτοάνοσα Νοσήματα & Τροφές φτωχές σε θρεπτικά συστατικά.

Τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων γεωργικής και ζωικής παραγωγής, δεν είναι όπως ήταν παλαιότερα. Η συστηματοποίηση για την αύξηση της παραγωγής, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες σίτισης του ολοένα αυξανόμενου πληθυσμού, έχουν σαν αποτέλεσμα πιο «φτωχές» τροφές, με μικρή ή καθόλου θρεπτική αξία. Σε ένα Σούπερ Μάρκετ, μπορείς να αγοράσεις ακριβώς το ίδιο τρόφιμο σε χιλιάδες διαφορετικές συσκευασίες. Οι επεξεργασμένοι Υδατάνθρακες σε πολλές διαφορετικές μορφές, χρώματα, μεγέθη, ονομασίες, αποτελούν την πλειονότητα των τροφίμων που μπορεί κανείς εύκολα να βρει. Το συγκεκριμένο τρόφιμο, έχει χαμηλή θρεπτική αξία. Βοηθά όμως, στο να παράγει ο οργανισμός ενέργεια σε δευτερόλεπτα ( αίσθηση κορεσμού στην πείνα) και το υπόλοιπο να αποθηκεύεται με τη μορφή Λίπους.

Αυτοάνοσα Νοσήματα και Συσσώρευση τοξικού φορτίου

Στο λιπώδη ιστό των κυττάρων μας, αποθηκεύονται διάφορα «τοξικά προϊόντα». Η έννοια τοξικά, αναφέρεται κυρίως σε ουσίες που δεν έπρεπε να βρίσκονται εκεί. (Χημικά, ακτινοβολίες, φαρμακευτικές ουσίες) κλπ

Βαρέα μέταλλα, χημικές, φαρμακευτικές, βιομηχανικές και περιβαλλοντικές τοξικές ουσίες, αθροίζονται. Υπεριώδεις ακτινοβολίες από τον ήλιο, ηλεκτρομαγνητικά πεδία, κοσμική ακτινοβολία, ακτίνες X και γάμα, δρουν καταλυτικά στην έναρξη της Αυτοανοσίας.

Το τοξικό φορτίο επιπλέον κληρονομείται, από τους γονείς στα έμβρυα . Μεταφέρεται δυστυχώς, με τις υπόλοιπες γενετικές πληροφορίες. Αποτέλεσμα, οι νέες γενιές, έρχονται στη ζωή έχοντας ήδη επιβάρυνση στα κύτταρα τους.

Οι άνθρωποι που ζουν σε αστικά κέντρα ή εμπλέκονται σε εκτεταμένη γεωργία νοσούν πιο συχνά. Πληθυσμοί οι οποίοι διαμένουν πλησίον εργοστασίων, υποσταθμών ρεύματος υψηλής τάσης, πόλεων με νέφος, πυρηνικών εργοστασίων, κεραιών τηλεφωνίας, επιβαρύνονται ιδιαίτερα.

Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, ποια είναι η κρίσιμη μάζα ποσότητας παραγόντων ή ο συνδυασμός του τοξικού φορτίου, που επιφέρει τόση αλλοίωση στα κύτταρα μας. ώστε πλέον να αναγνωρίζονται ως ξένα από τον οργανισμό μας και να πυροδοτείται η Αυτοανοσία. Ξέρουμε όμως, πόσο επιβαρυντικά λειτουργεί το τοξικό φορτίο, σε αυτή τη μετάλλαξη.

Αυτοάνοσα Νοσήματα και Μη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από το έντερο.

Το έντερο μας είναι καταλύτης στην όλη διαδικασία. Αφενός, συνδέεται άμεσα με το ανοσοποιητικό, μιας και το 80% του Ανοσοποιητικού μας Συστήματος εξαρτάται από το γαστρεντερικό σύστημα. Αφετέρου, γιατί η διατάραξη της χλωρίδας του, μεταφράζεται άμεσα στη μη απορρόφηση των πολύτιμων θρεπτικών συστατικών για τον οργανισμό. Σε αυτήν την περίπτωση, ανεξάρτητα από τη μορφή λήψης αυτών (είτε από τροφές είτε από συμπληρώματα), ποτέ δεν καταλήγουν στα κύτταρα (τεχνητή ανεπάρκεια).

Αυτοάνοσα νοσήματα και ψυχολογία

Κάτω από συνθήκες έντονου στρες, κούρασης, συσσωρευμένης συναισθηματικής απώλειας, επιζήμιων γεγονότων ή δυσάρεστων συμβάντων, η αμυντική ικανότητα μειώνεται και μπερδεύεται. Η μείωση αυτής της ικανότητας του ανοσοποιητικού τότε, μπορεί να εκφραστεί με τη μορφή νόσου, είτε ιογενούς, είτε χρόνιας και αυτοάνοσης.

Αυτοάνοσα Νοσήματα και Ορμονική ανισορροπία

Οι διαταραχές στο ανοσοποιητικό μας σύστημα και η σωστή ή όχι ανοσοαπόκριση, οφείλονται κατά κύριο λόγο, στη φυσιολογική ή παθολογική λειτουργία του ορμονικού μας συστήματος. Οι ορμόνες μας, επηρεάζοντας και ελέγχοντας κάθε κυτταρική λειτουργία, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη συμπεριφορά και του Ανοσοποιητικού μας Συστήματος.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε, ότι η απόκλιση από το φυσικό τρόπο ζωής και διατροφής, καθώς και η επιβάρυνση από το «τοξικό φορτίο», είναι οι κύριοι οδοί, που προάγουν τα Αυτοάνοσα Νοσήματα.

ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ: Πάει να σε παρασύρει η επιθυμία για λίγη δόξα;

Πάει να σε παρασύρει η επιθυμία για λίγη δόξα; Παρατήρησε με πόση ταχύτητα ξεχνιούνται τα πάντα` παρατήρησε το χάος της άπειρης αιωνιότητας πριν και μετά από σένα` τον κενό αντίλαλο των επευφημιών, το ευμετάβολον και το άκριτον εκείνων που δείχνουν να σε παινεύουν και τη σμικρότητα του τόπου μες στον οποίο συμβαίνουν όλα τούτα. Η γης ολάκερη δεν είναι παρά ένα σημείο. Και πόσο μικρή δεν είναι ετούτη η γωνίτσα της όπου κατοικούμε; Κι εδώ, ποιοι θα είναι και πόσοι αυτοί που θα σε παινέψουν;

Μη ξεχνάς, λοιπόν, να καταφεύγεις σε τούτο το χωραφάκι του εαυτού σου, και πάνω απ’ όλα, ούτε να παρασύρεσαι ούτε να εντείνεις υπερβολικά τις προσπάθειές σου. Να ‘σαι ελεύθερος και ν’ αντικρίζεις τα πράγματα σαν άντρας, σαν άνθρωπος, σαν πολίτης, σαν θνητό ον. Κι ανάμεσα στα όπλα που θα ‘χεις σε ετοιμότητα, ας είναι και τα εξής δύο: Πρώτον, η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν αγγίζουν την ψυχή αλλά στέκουν ήρεμα έξω απ’ αυτήν, ενώ οι ενοχλήσεις προέρχονται μόνο από τις γνώμες που σχηματίζονται εντός μας. Και δεύτερον, ότι όλα όσα βλέπεις, αλλάζουν στη στιγμή και παύουν πια να υπάρχουν` και να θυμάσαι διαρκώς σε πόσες τέτοιες μεταβολές υπήρξες μάρτυρας εσύ ο ίδιος. Ο κόσμος είναι μεταβολή, η ζωή είναι δοξασίες.

ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ, ΤΑ ΕΙΣ ΕΑΥΤΟΝ

Friedrich Nietzsche: Αγαπώ θα πει χάνομαι

Τι είναι αγάπη;

Δεν είναι συμπόνια μήτε καλοσύνη.

Στη συμπόνια είναι δύο, αυτός που πονά κι αυτός που συμπονάει.

Στην καλοσύνη είναι δύο, αυτός που δίνει κι αυτός που δέχεται.

Μα στην αγάπη είναι ένα.

Σμίγουν οι δύο και γίνονται ένα. Δεν ξεχωρίζουν.

Το εγώ και εσύ αφανίζονται.

Αγαπώ θα πει χάνομαι…

Φ. Νίτσε, Τάδε έφη Ζαρατούστρας

Είναι πραγματικά ανησυχητικό και παράλογο πόσο μας χαροποιεί η προσοχή των άλλων και πόσο μας θίγει η αδιαφορία τους

Πώς μας επηρεάζει η έλλειψη αγάπης; Γιατί η ακραία παραμέληση θα μας ωθούσε σε τέτοια «οργή και ανείπωτη απελπισία», ώστε ακόμη και τα βασανιστήρια να τα θεωρούμε ανακούφιση μπροστά της;

Η προσοχή των άλλων έχει πρωταρχική σημασία, μάλλον, επειδή υποφέρουμε εκ γενετής από αβεβαιότητα ως προς την αξία μας· πράγμα που σημαίνει ότι η γνώμη των άλλων για το άτομό μας καταλήγει να επιδρά καθοριστικά στην εικόνα που είμαστε σε θέση να διαμορφώνουμε εμείς για τον εαυτό μας. Η αυτοθεώρησή μας είναι δέσμια της γνώμης εκείνων που μας περιβάλλουν. Αν διασκεδάζουν με τα ανέκδοτά μας, αποκτούμε σιγουριά ως προς την ικανότητά μας να είμαστε διασκεδαστικοί. Αν μας επαινούν, σχηματίζουμε την εντύπωση ότι είμαστε σπουδαίοι. Αν όμως κάποιος αποφύγει τη ματιά μας την ώρα που μπαίνουμε σε κάποιο χώρο ή το βάλει στα πόδια μόλις αναφέρουμε τι δουλειά κάνουμε, είναι πιθανόν να νιώσουμε ανάξιοι και να μας καταλάβει διάθεση αυτοαμφισβήτησης.

Σε έναν ιδεώδη κόσμο δε θα ήμαστε τόσο ευάλωτοι. Θα παραμέναμε ατάραχοι, ασχέτως αν θα μας πρόσεχαν ή θα μας αγνοούσαν, αν θα μας εγκωμίαζαν ή θα μας χλεύαζαν. Δε θα μας ξελόγιαζε όποιος μας απευθύνει μια απατηλή φιλοφρόνηση. Και αφού θα αποτιμούσαμε σωστά τον εαυτό μας για να συμπεράνουμε την αξία μας, δε θα μας πλήγωναν τα υποτιμητικά σχόλια των άλλων. Θα ξέραμε τι αξίζουμε. Εμείς όμως, αντίθετα, φαίνεται ότι διαθέτουμε ολόκληρο φάσμα από αποκλίνουσες απόψεις ως προς το χαρακτήρα μας. Έχουμε ενδείξεις ότι είμαστε έξυπνοι και βλάκες, ευχάριστοι και πληκτικοί, πολύτιμοι και περιττοί. Καθώς όμως οι περιστάσεις είναι τόσο ευμετάβλητες, το ζήτημα της σημαντικότητάς μας επαφίεται κατά κανόνα στη στάση των γύρω μας. Η αδιαφορία των άλλων φέρνει στο προσκήνιο τις αρνητικές πλευρές της αυτοαποτίμησης, ενώ μ’ ένα χαμόγελο η με μια φιλοφρόνηση ευδοκιμούν ακαριαία οι θετικές. Φαίνεται πως το χρωστάμε στη στοργή των άλλων ότι αντέχουμε τον εαυτό μας.

Το «εγώ» μας, λοιπόν, η νοερή εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, μοιάζει μ’ ένα μπαλόνι που από κάπου χάνει, και γι’ αυτό απαιτεί διαρκώς ήλιον –την αγάπη των άλλων- για να κρατηθεί φουσκωμένο, ενώ παραμένει ανά πάσα στιγμή τρωτό ακόμη και στο πιο μικρό αγκαθάκι παραμέλησης. Είναι πραγματικά ανησυχητικό και παράλογο πόσο μας χαροποιεί η προσοχή των άλλων και πόσο μας θίγει η αδιαφορία τους. Μπορεί να μας μαυρίσει η ψυχή επειδή κάποιος στη δουλειά μας χαιρέτησε αφηρημένα ή δεν απάντησε όταν τον ζητήσαμε. Και κατά τον ίδιο τρόπο μπορεί να βρούμε νόημα στη ζωή απλώς και μόνο επειδή θυμήθηκαν τη γιορτή μας και μας έφεραν λουλούδια.

Ο δυσκολότερος άνθρωπος να τα πάτε καλά σε ολόκληρο τον κόσμο είναι, στην πραγματικότητα, ο εαυτός σας

Πριν μιλήσουμε για το πως τα πηγαίνουμε με τους άλλους, πρώτα πρέπει να τα έχουμε καλά με τους εαυτούς μας. Μου φαίνεται ότι όλες οι εξωτερικές διαμάχες μεταξύ των ανθρώπων είναι εκδηλώσεις εσωτερικών διαμαχών στους ανθρώπους. Αν υποφέρετε από μια άλυτη εσωτερική διαμάχη, τότε δεν τα πάτε τόσο καλά με τον εαυτό σας όσο θα μπορούσατε. Και αν δεν τα πάτε τόσο καλά με τον εαυτό σας όσο θα μπορούσατε, δεν θα τα πάτε όσο καλά θα μπορούσατε και με τους άλλους.

Όποτε παρατηρώ ανθρώπινα πλάσματα να φέρονται άσχημα, να κακομεταχειρίζονται ή να τραυματίζουν το ένα το άλλο, είτε σε άμεση αντιπαράθεση ή με ύποπτους ή με πισώπλατους τρόπους, πάντα παρατηρώ ότι οι δράστες δεν φαίνονται πολύ ευχαριστημένοι με τους εαυτούς τους. Οι άνθρωποι που κάνουν πόλεμο στους άλλους δεν έχουν καταφέρει να κατακτήσουν τους εαυτούς τους. Ο διάσημος χαρακτήρας κόμικ του Γουόλτ Κέλι, ο Πόγκο, το συνόψισε κάπως έτσι: “Έχουμε συναντήσει τον εχθρό και είμαστε εμείς”. Ο δυσκολότερος άνθρωπος να τα πάτε καλά σε ολόκληρο τον κόσμο είναι, στην πραγματικότητα, ο εαυτός σας.

Από την άλλη μεριά, οι άνθρωποι που φέρονται στους άλλους με αυθεντική καλοσύνη, ευαισθησία και σεβασμό – αν όχι με αγάπη και συμπόνια – σχεδόν σίγουρα τα πάνε καλά με τον εαυτό τους, κατ’ αρχάς. Η επίλυση των δικών σας εσωτερικών μαχών συγκρούσεων, έτσι ώστε να μαίνονται μέσα σας λιγότερες θύελλες, θα επιδράσει κατευναστικά στις αλληλεπιδράσεις με τους άλλους επίσης.
Ακόμη κι αυτοί που προσπαθούν να σας προκαλέσουν με τις δικές τους καταιγίδες θα είναι ανίκανοι να το κάνουν. Αφού κατακτήσετε τον εχθρό έσωθεν, δεν θα έχετε περισσότερους εχθρούς έξωθεν. Γι’ αυτό ο Γκάντι έλεγε ότι στο “λεξικό” του της μη βίαιης αντίστασης στην καταπίεση “δεν υπάρχει λέξη για τον εχθρό”.

Βεβαίως, όλοι μας βιώνουμε προσωρινές εσωτερικές αναστατώσεις – είτε λόγω της κακής μέρας, του συνδρόμου των εμμήνων, της έλλειψης ύπνου, του ότι βρισκόμαστε στο κατώφλι του εκνευρισμού ή απλώς επειδή “ξυπνήσαμε στραβά” – και μπορεί περιστασιακά να ξεσπάσουν.

Αλλά πρέπει να είμαστε ικανοί να ξεπερνάμε τις κακές διαθέσεις γρήγορα. Είναι η εξαίρεση, και όχι ο κανόνας, του κώδικα συμπεριφοράς μας.

Όταν είστε κακοδιάθετοι, ακόμη και για μερικά λεπτά ή ώρες, δεν τα πάτε καλά με τον εαυτό σας και βιώνετε δυσαρέσκεια. Αν μπορείτε να ξεχάσετε τη δυσαρέσκειά σας ακόμη και για ένα λεπτό – αφήνοντας κάποιον άλλο να σας χαροποιήσει ή να σας αποσπάσει την προσοχή ή να σας κάνει να γελάσετε – τότε επιτρέπεται σε κάθε πιθανό είδος ευχαρίστησης να εισέλθει, στη στιγμή.
Αλλά αν κολλάτε πεισματικά στη δυστυχία σας, αποτρέπετε κάθε είδους χαρά να εισέλθει.

Ακόμη και ο Νίτσε, ο οποίος δεν ξεχείλιζε ακριβώς από ανθρώπινη καλοσύνη, συνειδητοποίησε τη σημασία που έχει να ξεχνάμε τις αιτίες της δυσαρέσκειάς μας.

«Αυτός ο οποίος ξεχνά είναι θεραπευμένος». – ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΝΙΤΣΕ

Όπως γνώριζε ο Νίτσε, αυτό ισχύει τόσο σε ομάδες όσο και σε μεμονωμένα άτομα: “Ένας χαρούμενος λαός δεν έχει ιστορία”.

Αντιθέτως, άτομα ή ομάδες που κουβαλούν πολλή ιστορία είναι πιθανόν να είναι αναστατωμένες για μεγάλες περιόδους.

Το επιτρέπετε στο παρελθόν να καταλαμβάνει το παρόν σας και να εμποδίζει το μέλλον σας είναι ένας σίγουρος τρόπος για να μην τα πηγαίνετε καλά με τον εαυτό σας.

Αν έχετε κακή διάθεση, σίγουρα θα σταματήσει, αν είστε πρόθυμοι να ξεχάσετε τι την προκάλεσε.

Όλοι έχουμε τη δύναμη να το κάνουμε αυτό, αν και μερικοί χρειάζεται να μάθουν να εξασκούν αυτή τη δύναμη και να εξασκηθούν στο να την ασκούν πιο ολοκληρωμένα.

Η κακή χρήση της έννοιας του καθήκοντος

Πίστη στο καθήκον δε σημαίνει σκλαβιά. Μπορεί κανείς να είναι πιστός στα καθήκοντά του με τιμιότητα και ακεραιότητα, χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα να γίνει υπηρέτης τους. Ο σημαντικότερος άνθρωπος στον κόσμο, στον οποίο οφείλει κανείς αιώνια πίστη, είναι ο εαυτός του. Δεν έχεις παρά μια ζωή – και είναι ανόητο να αφήνεις τη δουλειά ή οποιοδήποτε άλλο θεσμό να κυριαρχεί πάνω της, κυρίως αν σκεφτείς πόσες άλλες εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν. Εκμετάλλευση της αφοσίωσης στο καθήκον γίνεται κάθε φορά που κάποιοι δίνουν μεγαλύτερη αξία στα κέρδη παρά στον άνθρωπο, καθώς και κάθε φορά που θυσιάζεται το ανθρώπινο πνεύμα στο όνομα του πάντα μεταβαλλόμενου «κοινού καλού».

Το πώς θα χρησιμοποιήσει κανείς την αφοσίωσή του, είναι εντελώς δική του υπόθεση. Πρέπει να πιστέψεις ότι η ευτυχία σου και η υποχρέωσή σου να βοηθάς και να αγαπάς τα μέλη της οικογένειάς σου είναι το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή σου. Αυτό δε χρειάζεται να το εξηγήσεις σε κανέναν, αλλά μπορείς ν’ αρχίσεις να οργανώνεις τη ζωή σου γύρω από την έννοια του καθήκοντος προς τον εαυτό σου. Είναι πολύ πιθανό να ανακαλύψεις ότι έτσι γίνεσαι τελικά πιο παραγωγικός στη δουλειά σου και πιο ευχάριστος στους άλλους.

Ένας διευθυντής, που δεν μπορεί να εγκαταλείψει το γραφείο του, δε θα ‘πρεπε να κάθεται καν στο γραφείο αυτό. Εσύ, όμως, είσαι ο διευθυντής της ζωής σου και μπορείς να αποφασίσεις ενεργά να χρησιμοποιήσεις τον χρόνο σου με τρόπους που, χωρίς να προδίδουν την πίστη σου στους φορείς που έχεις διαλέξει, εξυπηρετούν ταυτόχρονα την υγεία σου, την ευτυχία και, το πιο σημαντικό, την αυτοεκπλήρωσή σου.

Η κακή χρήση της έννοιας του καθήκοντος σκοτώνει. Γεμίζει τη ζωή σου με στρες, ένταση, άγχος και ανησυχία και σε οδηγεί στον τάφο πολύ πριν της ώρας σου. Τα πράγματα που είναι πραγματικά σημαντικά για σένα θα παραμερίζονται πάντα, μπροστά σε κάποιο καθήκον που «πρέπει» οπωσδήποτε να γίνει – κι όλο αυτό το αιώνιο τράβηγμα, το πήγαιν’ έλα, οι ατέλειωτες ταλαιπωρίες, θα δικαιολογούνται στο όνομα του καθήκοντος. Στο τέλος, εκείνο ακριβώς, στο οποίο διάλεξες να αφιερώσεις τη ζωή σου, θα είναι ο δολοφόνος σου. Κι εσύ θα το έχεις υποστηρίξει με τις κλασικές εκλογικεύσεις όλων των ηλιθίων, που έζησαν πριν από σένα και που ισχυρίστηκαν ότι η λατρεία του «κοινού καλού» είναι πιο σημαντική από τους ανθρώπους που την υπηρετούν.

Συνέχισε να υπηρετείς αυτές τις ανοησίες, αν δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς κατάλαβε, όμως, ότι γίνεσαι το μεγαλύτερο θύμα του κόσμου, όταν αφοσιώνεσαι σε πράγματα όπως η δουλειά, τα κέρδη ή το καθήκον. Ο Ράντγιαρντ Κίπλιγκ έγραφε κάποτε: «Οι άνθρωποι, που σκοτώνονται από την υπερβολική δουλειά, είναι περισσότεροι απ’ όσο δικαιολογεί η σημασία που αναγνωρίζει στη δουλειά ο κόσμος».

Πραγματικά, οι οργανισμοί και οι υπηρεσίες θα ‘πρεπε να φτιάχνονται για να υπηρετούν τον άνθρωπο – και όχι το αντίστροφο. Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι οι εταιρείες δεν υπάρχουν καθόλου στον πραγματικό κόσμο, τον κόσμο του ανθρώπου. Βγάλε το ανθρώπινο δυναμικό από μια εταιρία και τι θα απομείνει; Ένας σωρός από άχρηστα μηχανήματα, άδεια εργοστάσια και γραφεία, συρτάρια γεμάτα άχρηστα χαρτιά: ένας άχρηστος εξοπλισμός. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που κάνουν τους οργανισμούς να λειτουργούν και, μια και είσαι ένας απ’ αυτούς τους ανθρώπους, πρέπει ολόκληρη η συμμετοχή σου στο κατεστημένο να έχει σαν προσανατολισμό τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων – και πάνω απ’ όλα του εαυτού σου και των ανθρώπων που αγαπάς.

Τι θα μας συνέβαινε αν δεν είχαμε βακτήρια στον οργανισμό μας

Μπορεί να είναι αρκετά ανησυχητικό να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν βακτήρια σε όλο το δέρμα, τα μαλλιά μας, ακόμη και μέσα στο σώμα μας όμως, μόνο μερικά είδη βακτηρίων είναι επικίνδυνα.

Η πλειονότητα των βακτηρίων είναι καλά και χωρίς αυτά, η ζωή στη γη δεν θα ήταν δυνατή.

Βοηθούν το πεπτικό μας σύστημα: Τα βακτήρια προσφέρουν πολλαπλά οφέλη στο ανθρώπινο σώμα. Στο πεπτικό σύστημα, βοηθούν στη διάσπαση τροφίμων όπως φυτών και ινών που δεν μπορούμε να αφομοιώσουμε μόνοι μας. Το Lactobacillus βοηθά στη διάσπαση της ζάχαρης για παράδειγμα.

Βιταμίνες: Σύμφωνα με την Anne Maczulak, τα βακτήρια στο πεπτικό σύστημα μας παρέχουν τις απαραίτητες βιταμίνες όπως η βιοτίνη και η βιταμίνη Κ και είναι η κύρια πηγή μας για ορισμένα από αυτά τα θρεπτικά συστατικά.

Διώχνουν τα επιβλαβή βακτήρια: Πολλά βακτήρια που ζουν μέσα στο στόμα, το λαιμό, τη μύτη και τα έντερα μας δεν αφήνουν άλλους επιβλαβείς μικροοργανισμούς να ζουν μέσα ή στο ανθρώπινο σώμα. Τα βακτήρια στο έντερο συνεργάζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα για την προστασία του σώματος από διάφορες ασθένειες.

Προστατεύουν το δέρμα μας: Ο όγκος των βακτηρίων στο δέρμα μας (σχεδόν 200 διαφορετικά είδη σε ένα φυσιολογικό άτομο) είναι εκεί για να εμποδίσει τα άλλα επιβλαβή βακτήρια να δημιουργήσουν βάσεις.

Ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα: Η έκθεση σε βακτήρια αποδείχθηκε από παλαιοτάτων χρόνων, σημαντικό μέρος της ανάπτυξης του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Τα βακτήρια είναι γνωστό ότι ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα για την καταπολέμηση των επιβλαβών ιών αργότερα στη ζωή τους.

Η θεμελίωση της λογικής

Το πρώτο μεγάλο επίτευγμα του Αριστοτέλη είναι ότι σχεδόν χωρίς προκατόχους δημιούργησε μια νέα επιστήμη, προϊόν σχεδόν αποκλειστικό της δικής του σκέψης – τη Λογική.

Το Όργανον της Λογικής του Αριστοτέλη, μεταφρασμένο από τον Βοήθιο (470-525 μ.Χ.), έγινε το πρόπλασμα της μεσαιωνικής σκέψης, η αυστηρή μητέρα της σχολαστικής φιλοσοφίας που, αν και κάποια δόγματα την κατέστησαν στείρα, δίδαξε στη διάνοια της εφηβικής Ευρώπης τη συλλογιστική και την εκλέπτυνση της σκέψης, δημιούργησε την ορολογία της σύγχρονης επιστήμης και έθεσε τις βάσεις εκείνες της νοητικής ωρίμανσης που θα υπερέβαινε και θα ανέτρεπε το ίδιο το σύστημα και τις μεθόδους που την είχαν γεννήσει και συντηρήσει.

Λογική είναι, απλά, η τέχνη και η μέθοδος της ορθής σκέψης. Ενυπάρχει σε όλες τις επιστήμες, σε όλους τους κλάδους και όλες τις τέχνες. Ακόμα και η μουσική την εμπεριέχει. Είναι επιστήμη γιατί σε σημαντικό βαθμό οι διεργασίες της ορθής σκέψης μπορούν να αναχθούν σε κανόνες σαν αυτούς της φυσικής και της γεωμετρίας και να διδαχθούν σε κάθε φυσιολογικό άνθρωπο· είναι τέχνη γιατί με την εξάσκηση χαρίζει στο μυαλό, τελικά μια ασύνειδη και άμεση ακρίβεια όμοια με αυτή που οδηγεί τα δάκτυλα του πιανίστα πάνω στα πλήκτρα για να παράγει αβίαστα αρμονίες. Τίποτα δεν είναι τόσο βαρετό όσο η Λογική, αλλά και τίποτα τόσο σημαντικό.

Σπέρματα αυτής της τέχνης ενυπάρχουν στην εκνευριστική επιμονή του Σωκράτη στο ζήτημα των ορισμών, και στη συνεχή εκλέπτυνση κάθε έννοιας από τον Πλάτωνα. Η σύντομη πραγματεία του Αριστοτέλη Περί ορισμού δείχνει πως η Λογική του άντλησε από αυτή την πηγή. «Αν θέλετε να συζητήσετε μαζί μου» είπε κάποτε ο Βολταίρος «ορίστε τους όρους σας». Πόσες πνευματικές διαμάχες θα είχαν περιοριστεί σε μια παράγραφο μόνο αν οι δύο πλευρές τολμούσαν να ορίσουν τους όρους τους! Το άλφα και το ωμέγα της Λογικής, η καρδιά και η ψυχή της, είναι ότι πρέπει κάθε σημαντική έννοια σε μια σοβαρή συζήτηση να υποβάλλεται στην αυστηρότερη εξέταση και να αναζητείται εξονυχιστικά ο ορισμός της. Είναι δύσκολο έργο και δοκιμάζει ανελέητα τον νου, αλλά όταν ολοκληρώνεται ισοδυναμεί με το ήμισυ ενός εγχειρήματος.

Πως μπορούμε να ορίσουμε ένα αντικείμενο ή μια έννοια; Ο Αριστοτέλης απαντά ότι ο καλός ορισμός έχει δυο μέρη, στηρίζεται σε δυο γερά πόδια: πρώτον, τοποθετεί το εν λόγω αντικείμενο σε μια τάξη ή ομάδα που τα γενικά χαρακτηριστικά τους υπάρχουν και σε αυτό – έτσι, ο άνθρωπος είναι πρώτα από όλα ζώο· δεύτερον, δείχνει ως προς τι διαφέρει το αντικείμενο από όλα τα άλλα μέρη της τάξης του. Συνεπώς, ο άνθρωπος στο αριστοτέλειο σύστημα είναι ένα λογικό ζώο. Η «ειδοποιός διαφορά» του είναι ότι, σε αντίθεση με τα άλλα ζώα, είναι λογικό.

Αφήνοντας την «οπισθοφυλακή» της Λογικής, φτάνουμε στο κύριο πεδίο μάχης στο οποίο ο Αριστοτέλης πολέμησε με τον Πλάτωνα για το ζήτημα των «καθολικών εννοιών», που προκαλεί δέος. Ήταν η πρώτη σύγκρουση στο πλαίσιο ενός πολέμου που θα διαρκούσε ως τις μέρες μας, και θα έκανε όλη τη μεσαιωνική Ευρώπη να αντιλαλεί από τις κλαγγές των όπλων των «ρεαλιστών» και των «νομιναλιστών»[1]. Η καθολική έννοια για τον Αριστοτέλη είναι οποιοδήποτε κοινό ουσιαστικό, οποιαδήποτε ονομασία μπορεί να έχει καθολική ισχύ για τα μέλη μιας τάξης: έτσι τα ουσιαστικά ζώο, άνθρωπος, βιβλίο, δέντρο, είναι καθολικές έννοιες. Όμως αυτές οι καθολικές έννοιες είναι υποκειμενικές ιδέες, όχι απτές αντικειμενικές πραγματικότητες. Είναι ονόματα (nominal), όχι πράγματα (res). Το μόνο που υπάρχει έξω από εμάς είναι ένας κόσμος συγκεκριμένων αντικειμένων, όχι γενικών και καθολικών πραγμάτων. Υπάρχουν άνθρωποι, και δέντρα, και ζώα, αλλά δεν υπάρχει «ο άνθρωπος γενικά» ή ο καθολικός άνθρωπος, παρά μόνο στη σκέψη. Είναι μια χρήσιμη νοητική αφαίρεση, όχι μια παρουσία με εξωτερικά χαρακτηριστικά ή πραγματικότητα.

Κατά τον Αριστοτέλη, ο Πλάτωνας υποστήριζε πως οι καθολικές έννοιες έχουν αντικειμενική ύπαρξη. Και πραγματικά ο Πλάτωνας είχε πει ότι το καθολικό έχει ασύγκριτα μεγαλύτερη διάρκεια και σημασία από το ατομικό, το οποίο δεν είναι παρά ένας μικρός κυματισμός σε ένα ακατάπαυστα τρικυμισμένο πέλαγος. Οι άνθρωποι έρχονται και παρέρχονται, αλλά ο άνθρωπος υπάρχει πάντα. Σε αυτό τον πλατωνικό «ρεαλισμό» ο Αριστοτέλης βλέπει τις ρίζες ενός αχανούς μυστικισμού και μιας διανοουμενίστικης κενολογίας, και της επιτίθεται για πρώτη φορά με όλο το σθένος της πολεμικής του. Όπως ο Βρούτος αγαπούσε μεν τον Καίσαρα, αλλά περισσότερο τη Ρώμη, έτσι και ο Αριστοτέλης λέει: «Φίλος μεν Πλάτων, φιλτάτη δ’ αλήθεια».

Δείχνει αποφασισμένος να ασχοληθεί με το αντικειμενικό παρόν, ενώ ο Πλάτωνας είναι απορροφημένος από ένα υποκειμενικό μέλλον. Στη σωκρατική-πλατωνική απαίτηση για ορισμούς ενυπήρχε μια τάση μετατόπισης από τα πράγματα και τα αντικειμενικά δεδομένα στις θεωρίες και στις ιδέες – μετατόπιση από τα ειδικά στα γενικά, από την επιστήμη στον σχολαστικισμό. Τελικά ο Πλάτωνας αφοσιώθηκε τόσο πολύ στο γενικό, ώστε το άφησε να καθορίσει το ειδικό. Αφοσιώθηκε τόσο στις ιδέες, που αυτές άρχισαν να ορίζουν ή να επιλέγουν τα δεδομένα του. Ο Αριστοτέλης κηρύττει την επιστροφή στα πράγματα, στο «αρυτίδωτο πρόσωπο της φύσης» και στην πραγματικότητα. Είχε μια σταθερή προτίμηση για το συγκεκριμένο και το ειδικό, για το άτομο με σάρκα και οστά. Από την άλλη, ο Πλάτωνας αγαπούσε τόσο πολύ το γενικό και το καθολικό, που στην Πολιτεία κατέστρεψε το άτομο για να δημιουργήσει το τέλειο πολίτευμα.

Όμως, όπως συμβαίνει συχνά αφού η ιστορία διαθέτει χιούμορ, ο νεαρός πολέμιος συγκεντρώνει πολλές από τις ιδιότητες του γερο- δασκάλου στον οποίο επιτίθεται. Έχουμε πάντα μέσα μας μεγάλο απόθεμα από τα στοιχεία που καταδικάζουμε: αφού μόνο τα όμοια μπορούν να αντιπαρατεθούν γόνιμα, οι συγκρούσεις ξεσπούν πάντα ανάμεσα σε άτομα που μοιάζουν, και οι σκληρότεροι πόλεμοι γίνονται για απειροελάχιστες διαφοροποιήσεις σε σκοπούς ή πεποιθήσεις. Ο Αριστοτέλης είναι ανελέητος με τον Πλάτωνα επειδή έχει εγκολπωθεί πάρα πολλά στοιχεία του. Εξακολουθεί κι αυτός να αγαπά τις αφαιρέσεις και τις γενικότητες.

Ένα έντονο ίχνος αυτής της τάσης υπάρχει στην πιο χαρακτηριστική και πρωτότυπη από τις συνεισφορές του Αριστοτέλη στη φιλοσοφία – τη θεωρία του συλλογισμού. Ένας συλλογισμός είναι μια τριάδα προτάσεων από τις οποίες η Τρίτη (το συμπέρασμα) προκύπτει από τις αλήθειες των άλλων δύο (της «μείζονος» και της «ελάσσονος» πρότασης) που έχουμε αποδεχθεί. Για παράδειγμα, ο άνθρωπος είναι λογικό ζώο· όμως ο Σωκράτης είναι άνθρωπος· άρα, ο Σωκράτης είναι λογικό ζώο. Ο αναγνώστης που έχει μαθηματικές γνώσεις θα διακρίνει αμέσως ότι η δομή του συλλογισμού μοιάζει με την πρόταση που λέει ότι δυο πράγματα που είναι ίσα προς ένα τρίτο είναι και ίσα μεταξύ τους. Αν το Α ισούται με Β, και το Γ ισούται με Α, τότε το Γ ισούται με Β. Όπως στα μαθηματικά φτάνουμε στο συμπέρασμα απαλείφοντας από τις δύο προτάσεις τον κοινό τους όρο, το Α, έτσι και στο συλλογισμό μας καταλήγουμε στο συμπέρασμα απαλείφοντας από τις δύο προτάσεις τον κοινό όρο «άνθρωπος» και συνδυάζοντας ό,τι απομένει. Η δυσκολία εδώ, όπως έχουν επισημάνει οι λογικολόγοι από την εποχή του Πύρωνα μέχρι εκείνη του Στιούαρτ Μιλ, είναι ότι η μείζων πρόταση του συλλογισμού παίρνει ως δεδομένο ακριβώς αυτό που θέλουμε να αποδείξουμε· γιατί αν ο Σωκράτης δεν είναι λογικός (προφανώς κανείς δεν αμφισβητεί ότι είναι άνθρωπος) δεν είναι καθολικά αληθές ότι ο άνθρωπος είναι λογικό ζώο. Αναμφίβολα ο Αριστοτέλης θα απαντούσε ότι όπου ένα άτομο διαπιστώνεται ότι έχει μεγάλο αριθμό των χαρακτηριστικών που διακρίνουν μια τάξη («ο Σωκράτης είναι άνθρωπος») εδραιώνεται η σαφής παραδοχή ότι το άτομο έχει και τα άλλα χαρακτηριστικά της τάξης («λογική»). Όμως προφανώς ο συλλογισμός είναι ένας μηχανισμός όχι για την ανακάλυψη της αλήθειας, όσο για τη διασαφήνιση της σκέψης.

Όλα αυτά, όπως και πολλά άλλα στοιχεία από το Όργανον, έχουν την αξία τους: «Ο Αριστοτέλης ανακάλυψε και διατύπωσε κάθε κανόνα θεωρητικής συνέπειας και κάθε τέχνασμα διαλογικής αντιπαράθεσης με απαράμιλλη επιμέλεια και οξύνοια. Και οι προσπάθειές του προς αυτή την κατεύθυνση έχουν συντελέσει ίσως περισσότερο από εκείνες οποιουδήποτε άλλου συγγραφέα στην τόνωση των πνευματικών αναζητήσεων τους επόμενους αιώνες». Όμως δεν έχει γεννηθεί ακόμη ο άνθρωπος που θα μπορούσε να προαγάγει τη Λογική από άποψη αισθητικής: ένας οδηγός ορθής συλλογιστικής εμπνέει τόσο όσο και ένα εγχειρίδιο εθιμοτυπίας – μπορεί να το χρησιμοποιήσουμε, αλλά δεν μας ωθεί στην υιοθέτηση ευπρεπούς συμπεριφοράς. Εμπρός στη Λογική νιώθει κανείς πάντα όπως ο Βιργίλιος εμπρός σ’ εκείνους που είχαν καταδικαστεί λόγω της άχρωμης ουδετερότητας τους, ο οποίος προτρέπει τον Δάντη: «Ας μην τους σκεφτόμαστε άλλο, αλλά ας κοιτάξουμε μια φορά κι ας περάσουμε» (Θεία Κωμωδία, «Κόλαση», iii, 60).
-------------------------
[1] Σχετικά μ’ αυτή τη διαμάχη ο Φρίντριχ Σλέγκελ είπε: «Κάθε άνθρωπος γεννιέται είτε πλατωνικός είτε αριστοτελικός».

ΛΟΓΓΟΣ: Τὰ κατὰ Δάφνιν καὶ Χλόην (1.18.1-1.20.4)

[1.18.1] «Τί ποτέ με Χλόης ἐργάζεται ‹τὸ› φίλημα; Χείλη μὲν ῥόδων ἁπαλώτερα καὶ στόμα κηρίων γλυκύτερον. τὸ δὲ φίλημα κέντρου μελίττης πικρότερον. Πολλάκις ἐφίλησα ἐρίφους, πολλάκις ἐφίλησα σκύλακας ἀρτιγεννήτους καὶ τὸν μόσχον, ὃν ὁ Δόρκων ἐδωρήσατο· ἀλλὰ τοῦτο φίλημα καινόν· ἐκπηδᾷ μου τὸ πνεῦμα, ἐξάλλεται ἡ καρδία, τήκεται ἡ ψυχή, καὶ ὅμως πάλιν φιλῆσαι θέλω. [1.18.2] Ὢ νίκης κακῆς· ὢ νόσου καινῆς, ἧς οὐδὲ εἰπεῖν οἶδα τὸ ὄνομα. Ἆρα φαρμάκων ἐγεύσατο ἡ Χλόη μέλλουσά με φιλεῖν; Πῶς οὖν οὐκ ἀπέθανεν; Οἷον ᾄδουσιν αἱ ἀηδόνες, ἡ δὲ ἐμὴ σῦριγξ σιωπᾷ· οἷον σκιρτῶσιν οἱ ἔριφοι, κἀγὼ κάθημαι· οἷον ἀκμάζει τὰ ἄνθη, κἀγὼ στεφάνους οὐ πλέκω, ἀλλὰ τὰ μὲν ἴα καὶ ὁ ὑάκινθος ἀνθεῖ, Δάφνις δὲ μαραίνεται. Ἆρά μου καὶ Δόρκων εὐμορφότερος ὀφθήσεται;»
[1.19.1] Τοιαῦτα ὁ βέλτιστος Δάφνις ἔπασχε καὶ ἔλεγεν, οἷα πρῶτον γευόμενος τῶν ἔρωτος ἔργων καὶ λόγων. Ὁ δὲ Δόρκων ὁ βουκόλος, ὁ τῆς Χλόης ἐραστής, φυλάξας τὸν Δρύαντα φυτὸν κατορύττοντα πλησίον κλήματος πρόσεισιν αὐτῷ μετὰ τυρίσκων τινῶν γεννικῶν, καὶ τοὺς μὲν δῶρον εἶναι δίδωσι, πάλαι φίλος ὤν, ἡνίκα αὐτὸς ἔνεμεν· ἐντεῦθεν δὲ ἀρξάμενος ἐνέβαλε λόγον περὶ τοῦ τῆς Χλόης γάμου· [1.19.2] καὶ εἰ λαμβάνοι γυναῖκα, δῶρα πολλὰ καὶ μεγάλα, ὡς βουκόλος, ἐπηγγέλλετο· ζεῦγος βοῶν ἀροτήρων, σμήνη τέτταρα μελιττῶν, φυτὰ μηλεῶν πεντήκοντα, δέρμα ταύρου τεμεῖν ὑποδήματα, μόσχον ἀνὰ πᾶν ἔτος, μηκέτι γάλακτος δεόμενον· [1.19.3] ὥστε σμικροῦ δεῖν ὁ Δρύας θελχθεὶς τοῖς δώροις ἐπένευσε τὸν γάμον· Ἐννοήσας δὲ ὡς κρείττονος ἡ παρθένος ἀξία νυμφίου, καὶ δείσας μὴ φωραθείς ποτε κακοῖς ἀνηκέστοις περιπέσοι, τόν τε γάμον ἀνένευσε καὶ συγγνώμην ἔχειν ᾐτήσατο καὶ τὰ ὀνομασθέντα δῶρα παρῃτήσατο.
[1.20.1] Δευτέρας δὴ διαμαρτὼν ὁ Δόρκων ἐλπίδος καὶ μάτην τυροὺς ἀγαθοὺς ἀπολέσας ἔγνω διὰ χειρῶν ἐπιθέσθαι τῇ Χλόῃ μόνῃ γενομένῃ· καὶ παραφυλάξας ὅτι παρ᾽ ἡμέραν ἐπὶ ποτὸν ἄγουσι τὰς ἀγέλας ποτὲ μὲν ὁ Δάφνις ποτὲ δὲ ἡ παῖς, ἐπιτεχνᾶται τέχνην ποιμένι πρέπουσαν. [1.20.2] Λύκου δέρμα μεγάλου λαβών, ὃν ταῦρός ποτε πρὸ τῶν βοῶν μαχόμενος τοῖς κέρασι διέφθειρε, περιέτεινε τῷ σώματι, ποδῆρες κατανωτισάμενος, ὡς τούς τ᾽ ἐμπροσθίους πόδας ἐφηπλῶσθαι ταῖς χερσὶ καὶ τοὺς κατόπιν τοῖς σκέλεσιν ἄχρι πτέρνης καὶ τοῦ στόματος τὸ χάσμα σκέπειν τὴν κεφαλήν, ὥσπερ ἀνδρὸς ὁπλίτου κράνος· [1.20.3] ἐκθηριώσας δὲ αὑτὸν ὡς ἔνι μάλιστα, παραγίνεται πρὸς τὴν πηγήν, ἧς ἔπινον αἱ αἶγες καὶ τὰ πρόβατα μετὰ τὴν νομήν. Ἐν κοίλῃ δὲ πάνυ γῇ ἦν ἡ πηγή, καὶ περὶ αὐτὴν πᾶς ὁ τόπος ἀκάνθαις καὶ βάτοις καὶ ἀρκεύθῳ ταπεινῇ καὶ σκολύμοις ἠγρίωτο· [1.20.4] ῥᾳδίως ἂν ἐκεῖ καὶ λύκος ἀληθινὸς ἔλαθε λοχῶν. Ἐνταῦθα κρύψας ἑαυτὸν ἐπετήρει τοῦ ποτοῦ τὴν ὥραν ὁ Δόρκων, καὶ πολλὴν εἶχε τὴν ἐλπίδα τῷ σχήματι φοβήσας λαβεῖν ταῖς χερσὶ τὴν Χλόην.

***
[1.18.1] «Τί είν᾽ αυτό που μου ᾽κανε της Χλόης το φιλί; Τα χείλια της είναι πιο απαλά κι από τα ρόδα, το στόμα της πιο γλυκό κι από το μέλι, κι όμως το φιλί της πονάει πιο πολύ κι από το κεντρί της μέλισσας. Τόσες φορές έχω φιλήσει κατσικάκια, τόσες φορές νιογέννητα σκυλάκια και το μοσχαράκι που της χάρισε ο Δόρκων, αλλά τούτο το φιλί είναι πρωτόγνωρο. Μου κόβει την ανάσα, κάνει την καρδιά μου να πηδάει, μου λιώνει την ψυχή — κι όμως θέλω ξανά να τη φιλήσω. [1.18.2] Κακορίζικη ήταν η νίκη μου! Τί είναι τούτη η καινούρια αρρώστια, που δεν ξέρω μήτε τ᾽ όνομά της; Να ᾽χε γευτεί φαρμάκι η Χλόη πριν με φιλήσει; Αλλά τότε πώς δεν πέθανε; Κοίταξε πώς τραγουδούν τ᾽ αηδόνια, κι η φλογέρα μου σωπαίνει! Πώς χοροπηδάν τα γίδια, κι εγώ κάθομαι! Πώς φουντώνουν τα λουλούδια, κι εγώ στεφάνια δεν τα πλέκω! Ανθίζουν οι μενεξέδες και τα ζουμπούλια, μα ο Δάφνης μαραίνεται. Θα καταντήσει άραγες να φαίνεται ακόμα κι ο Δόρκων πιο ωραίος από μένα;».
[1.19.1] Τέτοια ήταν τα βάσανα κι οι κουβέντες του καλού μας Δάφνη, καθώς πρωτοδοκίμαζε του έρωτα τα καμώματα και τα λόγια. Στο μεταξύ ο Δόρκων ο γελαδάρης, που ήταν ερωτευμένος με τη Χλόη, παραφύλαξε την ώρα που ο Δρύας φύτευε εκεί κοντά ένα αμπέλι. Τον σίμωσε τότε έχοντας μαζί του μερικά διαλεχτά τυριά και του τα ᾽κανε δώρο, μιας κι ήταν φίλος του από τον καιρό που ο Δρύας έβοσκε ο ίδιος το κοπάδι του. Από κει έφερε την κουβέντα για γάμο με τη Χλόη. [1.19.2] Του υποσχέθηκε πως αν την έπαιρνε γυναίκα θα του ᾽κανε δώρα πολλά και μεγάλα, καθώς ταίριαζε σε γελαδάρη: ένα ζευγάρι βόδια γι᾽ αλέτρι, τέσσερα μελίσσια, πενήντα μηλιές, μια προβιά ταύρου για παπούτσια, και κάθε χρόνο ένα μοσχάρι απογαλακτισμένο. [1.19.3] Λίγο έλειψε να ξελογιαστεί ο Δρύας με τα δώρα και να συμφωνήσει για το γάμο. Η σκέψη, ωστόσο, ότι το κορίτσι άξιζε καλύτερο γαμπρό τον έκανε να φοβηθεί μήπως η πράξη του ανακαλυφθεί ποτέ και τον οδηγήσει σ᾽ ανεπανόρθωτα κακά· αρνήθηκε λοιπόν το συνοικέσιο, λέγοντας στον Δόρκωνα να τον συμπαθάει, αλλά δεν μπορεί να δεχτεί τα δώρα που εκείνος του τάζει.
[1.20.1] Έτσι ο Δόρκων απογοητεύτηκε για δεύτερη φορά, κι έχασε του κάκου και τα διαλεχτά τυριά. Αποφάσισε λοιπόν να ριχτεί στη Χλόη όταν θα την απαντούσε μονάχη. Παραμόνεψε κι είδε ότι πότιζαν τα κοπάδια μέρα παρά μέρα ο καθένας, μια ο Δάφνης και μια το κορίτσι, και σοφίστηκε ένα τερτίπι ταιριαστό σε βοσκό. [1.20.2] Πήρε την προβιά ενός μεγάλου λύκου που κάποτε είχε σκοτώσει με τα κέρατά του ένας ταύρος, υπερασπίζοντας τις αγελάδες, και την έριξε πάνω στο κορμί του αφήνοντάς τη να πέφτει από τη ράχη ως χάμω, έτσι που τα μπροστινά της σκέλια να σκεπάζουνε τα χέρια του, και τα πισινά τα πόδια του ως τις φτέρνες· το άνοιγμα του στόματος ερχόταν πάνω απ᾽ το κεφάλι του σαν κράνος οπλίτη. [1.20.3] Αφού λοιπόν μασκαρεύτηκε σε θεριό όσο μπορούσε καλύτερα, πήγε στην πηγή όπου έπιναν τα γιδοπρόβατα μετά τη βοσκή. Η πηγή βρισκόταν σ᾽ ένα βαθύ κούφωμα του εδάφους· τριγύρω ήταν αγριότοπος όλος αγκάθια και βάτα, χαμηλά κέδρα και σκολύμπρια, [1.20.4] όπου εύκολα θα ᾽στηνε καρτέρι απαρατήρητος και λύκος αληθινός. Εκεί κρύφτηκε ο Δόρκων προσμένοντας την ώρα για το πότισμα, όλος ελπίδα ότι η Χλόη θα τρόμαζε με το παρουσιαστικό του και θα ᾽μενε ανυπεράσπιστη στα χέρια του.