Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ - Δύσκολος (487-521)

ΣΙ. κάκιστ᾽ ἀπόλοι᾽· ἐλοιδορεῖτό σοι; τυχὸν
ᾔτεις, σκατοφάγ᾽· ὡς οὐκ ἐπίστανταί τινες
ποιεῖν τὸ τοιοῦθ᾽· εὕρηκ᾽ ἐγὼ τούτου τέχνην·
490 διακονῶ γὰρ μυρίοις ἐν τῇ πόλει
τούτων τ᾽ ἐνοχλῶ τοῖς γείτοσιν καὶ λαμβάνω
σκεύη παρὰ πάντων. δεῖ γὰρ εἶναι κολακικὸν
τὸν δεόμενόν του. πρεσβύτερός τις τῇ θύρᾳ
ὑπακήκο᾽· εὐθὺς πατέρα καὶ πάππα[ν λέγω.
495 γραῦς· μητέρ᾽. ἂν τῶν διὰ μέσου τ[ις ᾖ γυνή,
ἐκάλεσ᾽ ἱερέαν. ἂν θεράπων[
βέλτιστον. ὑμεῖς δ᾽ ἐκκρεμαν[νήσθε δή·
ὢ τῆς ἀμαθίας. παιδίον παῖ[
ἐγώ. πρόελθε, πατρίδιον· σὲ β[ούλομαι.
500 ΚΝ. πάλιν αὖ σύ; (ΣΙ.) π̣[αῖ, τί το]ῦτ᾽; (ΚΝ.) ἐρεθίζεις μ᾽ ὡσπερεὶ
ἐπίτηδες, οὐκ εἴρηκά σοι πρὸς τὴν θύραν
μὴ προσιέναι; τὸν ἱμάντα δός, γραῦ. (ΣΙ.) μηδαμῶς,
ἀλλ᾽ ἄφες. (ΚΝ.) ἄφες; ‹ΣΙ.› βέλτιστε, ναὶ πρὸς ‹τῶν› θεῶν.
(ΚΝ.) ἧκε πάλιν. (ΣΙ.) ὁ Ποσειδῶν σε— (ΚΝ.) καὶ λαλεῖς ἔτι;
505 (ΣΙ.) αἰτούμενος χυτρόγαυλον ἦλθον. (ΚΝ.) οὐκ ἔχω
οὔτε χυτρόγαυλον οὔτε πέλεκυν οὔθ᾽ ἅλας
οὔτ᾽ ὄξος οὔτ᾽ ἄλλ᾽ οὐδέν, ἀλλ᾽ εἴρηχ᾽ ἁπλῶς
μὴ προσιέναι μοι πᾶσι τοῖς ἐν τῷ τόπῳ.
(ΣΙ.) ἐμοὶ μὲν οὐκ εἴρηκας. (ΚΝ.) ἀλλὰ νῦν λέγω.
510 (ΣΙ.) νὴ σὺν κακῷ γ᾽. οὐδ᾽ ὁπόθεν ἄν τις, εἰπέ μοι,
ἐλθὼν λάβοι φράσαις ἄν; (ΚΝ.) οὐκ ἐγὼ ᾽λεγον;
ἔτι μοι λαλήσεις; (ΣΙ.) χαῖρε πολλά. (ΚΝ.) οὐ βούλομαι
χαίρειν παρ᾽ ὑμῶν οὐδενός. (ΣΙ.) μὴ χαῖρε δή.
(ΚΝ.) ὢ τῶν ἀνηκέστων κακῶν. (ΣΙ.) καλῶς γέ με
515 βεβωλοκόπηκεν. (ΓΕ.) οἷόν ἐστ᾽ ἐπιδεξίως
αἰτεῖν· διαφέρει νὴ Δί᾽. (ΣΙ.) ἐφ᾽ ἑτέραν θύραν
ἔλθῃ τις; ἀλλ᾽ εἰ σφαιρομαχοῦσ᾽ ἐν τῷ τόπῳ
οὕτως ἑτοίμως, χαλεπόν. ἆρά γ᾽ ἐστί μοι
κράτιστον ὀπτᾶν τὰ κρέα πάντα; φαίνεται.
520 ἔστιν δέ μοι λοπάς τις. ἐρρῶσθαι λέγω
Φυλασίοις. τοῖς οὖσι τούτοις χρήσομαι.

***
Μπαίνει στο σπίτι του, χτυπώντας δυνατά
την πόρτα· από το ιερό βγαίνει ο Σίκωνας
και μιλά στο Γέτα, που είναι μέσα.

ΣΙΚ. Άιντε χάσου, μωρέ. Σ᾽ έχει προσβάλει·
με πρόστυχο ίσως τρόπο το ζητούσες.
Δεν ξέρουν μερικοί πώς να γυρέψουν·
εγώ έχω βρει το σύστημα, την τέχνη.
490 Γιατί σε πλήθος σπίτια μες στην πόλη
παραδουλεύω ως μάγερας· πηγαίνω
και χτυπώ των γειτόνων τους τις πόρτες,
κι όλοι μού δίνουν όσα σκεύη θέλω.
Ανάγκη, αν κάτι χρειάζεσαι, να ξέρεις
να καλοπιάνεις. Αν μου ανοίξει κάποιος
ηλικιωμένος άνθρωπος, αμέσως
τον χαιρετώ «παππούλη, πατερούλη».
Αν είναι γριά, τη λέω κυρά, γιαγιάκα.
Μεσόκοπη αν μου τύχει, τη φωνάζω
ερίτιμη κυρία, κι αν είναι δούλος,
τον προσφωνώ συνάδελφο· έτσι πρέπει.
Εσείς, μωρέ, είσαστ᾽ όλοι για κρεμάλα.
Χοντράνθρωποι.
Πηγαίνει και χτυπά την πόρτα του Κνήμωνα.
Μικρέ! Ε αγόρια! Εγώ ᾽μαι.
Βλέποντας τον Κνήμωνα, που άνοιξε.
Σίμωσε, πατερούλη· εσένα θέλω.
500 ΚΝΗ. Εσύ ᾽σαι πάλι; ΣΙΚ. Για τα ίδια πάλι.
ΚΝΗ. Μ᾽ ερεθίζεις επίτηδες. Δε σου είπα
στην πόρτα μου ποτέ να μη ζυγώσεις;
Γιά δώσ᾽ μου το λουρί, βρε γριά. ΣΙΚ. Καλέ, άσ᾽ το.
ΚΝΗ. Καλέ, άσ᾽ το; ΣΙΚ. Ναι, καλέ μου, σε εξορκίζω.
ΚΝΗ., αφού τον χτύπησε με το λουρί
Έλα ξανά κοντά μου. ΣΙΚ. (μέσα του) Ο Ποσειδώνας
να σε… ΚΝΗ. Μιλάς ακόμα; ΣΙΚ. Ήρθα μια χύτρα
να σου ζητήσω· μόνο αυτό! ΚΝΗ. Ούτε χύτρα
ούτε πελέκι εγώ δεν έχω· ούτ᾽ ένα
πράγμα· ούτε ξίδι ή ρίγανη ή αλάτι.
Ορθά κοφτά το δήλωσα προς όλους
τους γύρω να μην έρχονται κοντά μου.
ΣΙΚ. Εμένα δε μου το ᾽πες. ΚΝΗ. Σου το λέω
510 τώρα. ΣΙΚ. (μέσα του) Ξινό θα σού ᾽βγει. (Δυνατά) Δε μπορείς
τουλάχιστο μια ορμήνια να μου δώσεις,
σαν πού να πάω να βρω ένα τέτοιο πράμα;
ΚΝΗ. Όχι. Σου το ᾽πα. Θα λαλείς ακόμα;
ΣΙΚ. Γεια και χαρά. ΚΝΗ. Γεια και χαρά δε θέλω
από κανέναν από σας. ΣΙΚ. Ε, τότε,
μην έχεις μήτε γεια μήτε χαρά.
ΚΝΗ. Βρε συμφορές αγιάτρευτες!
Μπαίνει στο σπίτι του· στην πόρτα του ιερού
παρουσιάζεται ο Γέτας.

ΣΙΚ. Ωραία
με συγύρισε. ΓΕΤ. (ειρωνικά) Τί θα πει να ξέρεις
με τρόπο να γυρεύεις επιδέξιο!
Βλέπεις, διαφέρει… ΣΙΚ. Αλλού να πάει κανένας;
Μα αν στα καλά καθούμενα σου παίζουν
στον τόπο αυτόν γροθιές, άσκημα τα ᾽χω.
Θαρρώ πως θα ᾽ταν προτιμότερο όλα
τα κρέατα να τα ψήσω· κι έχω κιόλας
520 μαζί μου ψησταριά. Κι οι κάτοικοι όλοι
της Φυλής ας κουρεύονται. Μ᾽ εκείνα
τα σκεύη που έχω εδώ θα βολευτούμε.
Μπαίνει στο ιερό, όπου είχε κιόλας εξαφανιστεί ο Γέτας·
έρχεται ο Σώστρατος ντυμένος με μια προβιά.

Ιστορία της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας: Η συνάντηση της αρχαίας Ελληνικής με άλλες γλώσσες

9.7.10 Έλληνες και Ρωμαίοι


Αφήσαμε τελευταία τη σημαντικότερη γλωσσική συνάντηση της αρχαίας Ελληνικής: τη συνάντησή της με τη γλώσσα των Ρωμαίων, τη λατινική. Η λατινική είναι η γλώσσα από την οποία κατάγονται οι σημερινές νεολατινικές γλώσσες: γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, ρουμανικά, βλάχικα (που μιλιούνται και στην Ελλάδα).

Οι πρώτες επαφές των Ελλήνων με τους Ρωμαίους ξεκινούν πολύ νωρίς, με τις πρώτες εγκαταστάσεις (8ος-7ος αιώνας π.Χ.) Ελλήνων αποίκων στην Ιταλία. Από αυτούς θα δανειστούν οι Ρωμαίοι το αλφάβητο για να γράψουν τη γλώσσα τους. Μέσα από αυτές τις πρώιμες επαφές θα περάσουν στα λατινικά πολλές ελληνικές λέξεις: nauta (ναύτης), poena (ποινή), poeta (ποιητής), massa (μᾶζα), gubernator (κυβερνήτης), balineum (βαλανεῖον, δηλαδή 'μπάνιο'· ήδη μιλήσαμε γι' αυτή τη λέξη). Θα περάσουν επίσης λέξεις από τη γλώσσα των τεχνών και των επιστημών: grammaticus, rhetor (ῥήτωρ), architectura. Καθώς ο χρόνος προχωρεί, οι Ρωμαίοι αποκτούν δύναμη και εμπλέκονται όλο και περισσότερο στα ελληνικά πράγματα, και τον 2ο αιώνα π.Χ. κατακτούν την Ελλάδα. Η πολιτική υποταγή των Ελλήνων στους Ρωμαίους σημαίνει ταυτόχρονα και την πολιτιστική «υποταγή» των Ρωμαίων στον ελληνικό πολιτισμό. Με άλλα λόγια, οι Ρωμαίοι επηρεάζονται δραστικά και αντλούν από την αρχαία ελληνική λογοτεχνία και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό για να δημιουργήσουν το δικό τους μείγμα.

Η υποταγή των Ελλήνων στους Ρωμαίους θα σημάνει μια σημαντική εισροή δανείων (όπως θα γίνει πολύ αργότερα με την οθωμανική κατάκτηση): κουστωδία, σπίτι, καντήλα, πόρτα, τάβλα, κάστρο, παλάτι, άσπρος, πουλί, στράτα, καβαλικεύω κ.ά. Αλλά ο δανεισμός δεν θα επηρεάσει μόνο το λεξιλόγιο αλλά και τη μορφολογία. Στις λέξεις αποθηκάριος, βιβλιοθηκάριος «κρύβεται» η λατινική κατάληξη -arius. Στις λέξεις βαρβάτος, γεμάτος «κρύβεται» η λατινική κατάληξη -atus. Με ανάλογο τρόπο, για να πάμε σε μια πολύ υστερότερη εποχή, στις λέξεις παλιατζής, χωρατατζής «κρύβεται» το τουρκικό -ci (προφέρεται [dzi]).

Με την επικράτηση του χριστιανισμού η λατινική θα χρησιμοποιήσει ελληνικής καταγωγής λέξεις για να εκφράσει έννοιες που συνδέονται με τη νέα θρησκεία: apostolus, ecclesia (ἐκκλησία). Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η συνάντηση της ελληνικής γλώσσας με τον χριστιανισμό θα σημάνει κάποιες «αφανείς» αλλά σημαντικές αλλαγές στο λεξιλόγιο και κυρίως στον χώρο της σημασίας. Η λέξη ἐπίσκοπος (απ' όπου προέρχεται η αγγλική bishop και η γαλλική évêque) σήμαινε στα αρχαία ελληνικά τον 'φύλακα'. Τώρα θα αποκτήσει τη σημασία του 'ιεράρχη', που είναι ο «φύλακας» του ποιμνίου του. Η λέξη διάκονος σήμαινε στα αρχαία ελληνικά τον 'υπηρέτη'. Τώρα θα αποκτήσει τη σημασία του «υπηρέτη» στο πλαίσιο της εκκλησιαστικής ιεραρχίας.

Πόσο αξίζω τελικά; Οι συνειδητές και ασυνείδητες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές στις σχέσεις

«Πόσες φορές έπιασα τον εαυτό μου να είναι σιωπηλός, θολωμένος, απογοητευμένος. Όσο και αν την αγκάλιαζα με το νυχτικό της ενσυναίσθησης και της κατανόησής μου, τόσο εκείνη κρατούσε τις άμυνες της. Όσο την θαυμάζω και όσο και αν αισθάνομαι πράγματα για εκείνη, τόσο αυτή δεν καταλαβαίνει και εμμένει στο ίδιο ρεπερτόριο.

Προσπαθώ να βελτιώσω αυτά που χωλαίνουν τη σχέση μας αλλά εκείνη τα χαλάει όλα. Σαν να μην με ακούει. Σαν να θέλει να καταστρέψει ότι έχουμε χτίσει. Και εγώ από την άλλη βυθίζομαι όλο και περισσότερο σε μια ανούσια άβυσσο που με καταστρέφει.»

Αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές

Ο αυτοκαταστροφικός άνθρωπος επιβιώνει με την αίσθηση του «δεν αξίζω»

Η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά συνιστά μια αινιγματική ψυχική διαταραχή που εκφράζεται σε ποικίλες εκφάνσεις της ζωής. Κάνοντας όμως ένα βήμα πίσω, ίσως συνειδητοποιήσουμε ότι οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές δεν είναι και ασυνήθιστες και δεν αφορούν αποκλειστικά παραδείγματα βίας, χρήσης ουσιών ή αυτοτραυματικών τάσεων.

Είναι κυρίως όλες εκείνες οι λεπτές, ενδόμυχες και ψυχαναγκαστικές επήρειες για αυτοσαμποτάζ, που δεν τις συνειδητοποιούμε αλλά επιτίθενται απροκάλυπτα στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Είναι κάποιες συμπεριφορικές τάσεις, που σχεδόν γίνονται συνήθειες σε μια ρομαντική σχέση, σμιλεύοντας έτσι μια αρνητική ρητορική συναισθημάτων και σκέψεων του αυτοκαταστροφικού ατόμου πράγμα που οδηγεί σε τοξικές καταστάσεις, υποβιβάζει την προσπάθεια και την διάθεση του άλλου να προσπαθήσει για τη σχέση και πολλές φορές φέρνει συγκρούσεις μεταξύ των δύο συντρόφων για το τι είναι σωστό ή όχι, για τις ανάγκες του καθενός και τις επιθυμίες.

Ιδιαίτερα στις ρομαντικές σχέσεις, η αυτοκαταστροφική φιγούρα κινείται σε μια τροχιά ψευδαίσθησης ότι αγαπά τον άλλον. Ότι τον αγαπά αληθινά.

Αυτοκαταστροφικότητα και κρίση εαυτού

Ο μόνος εχθρός μου, είναι ο εαυτός μου!

Η αυτοκαταστροφική νοοτροπία είναι μια βαθιά κρίση εαυτού.

Είναι σαν να βρίσκεται ο εαυτός στο χείλος του γκρεμού, σε ένα ασυνείδητο δίλλημα που ψιθυρίζει «να γυρίσω πίσω στο δρόμο που έχω μάθει και να είμαι ασφαλής ή να πηδήξω στο κενό ώστε να βουτήξω στην αλήθεια;».

Μια αλήθεια που κρύβει όλες τις επιθυμίες του «αξίζω σαν άνθρωπος», της εκτίμησης, της αγάπης από την μητέρα, όλους εκείνους τους θαμμένους και απαγορευμένους πόθους για συναισθηματική αποδοχή που πρώιμα στη ζωή κάποιος τις φίμωσε.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση και το σχεδόν μίσος προς τον εαυτό γυρνάει ανάποδα, σε αυτοκαταστροφικές σκέψεις και εκδηλώσεις που καταβάθος κραυγάζουν «πρόσεξέ με», γιατί ποτέ το άτομο δεν τράφηκε με προσοχή, στοργή και επιβράβευση. Παλεύει με τη στάση του να διαχειριστεί όλες τις ελλείψεις και τα τραύματα. Τραύματα που μετουσιώνονται σε άμυνες οι οποίες έρχονται στην επιφάνεια και είναι αυτές που δυσχεραίνουν τις σχέσεις.

Η ερωτική σύνδεση ενός αυτοκαταστροφικού ανθρώπου

Γιατί δεν μπορεί ένας τέτοιος άνθρωπος να αγαπήσει και να αγαπηθεί;

Η ερωτική σύνδεση ενός αυτοκαταστροφικού ανθρώπου με έναν άλλο δεν δύναται να κυοφορήσει μία ουσιαστική σχέση. Δεν αγαπήθηκε για να αγαπήσει. Δεν το έχει βιώσει, δεν το έχει εκτιμήσει, δεν το έχει καν σαν αναπαράσταση στο νου και άρα δεν μπορεί να το αναπαράγει στις σχέσεις του. Λέει ότι αγαπάει, χωρίς να έχει ιδέα τι σημαίνει αγάπη.

Και δεν μπορεί να αγαπήσει κάποιος αυθεντικά τον άλλον όταν το εγώ του είναι τόσο ευάλωτο, όταν καταφεύγει σε χειριστικές και εξουσιακές συμπεριφορές, όταν αυτοθυσιάζεται για χάρη του «έρωτά» του, όταν ο άλλος είναι η εξάρτησή του ή όταν αδιαφορεί και περιφρονεί την υπόσταση του άλλου.

Μιλάμε, λοιπόν, για μια ριζωμένη υπαρξιακή αγωνία του ατόμου που αναζητά ατέρμονα την επιβεβαίωση της αναξιότητας του.

Επομένως, εάν εγώ νιώθω (ασυνείδητα ή συνειδητά) ανάξιος, άχρηστος, κατώτερος, ανασφαλής, που κάνω χίλια δυο άσχημα στον εαυτό μου, πώς θα μπορέσω γνωρίζοντας κάποιον να του δώσω την αξία που του αναλογεί;

Πώς θα μπορέσω να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις χωρίς να παραιτηθώ μόλις αρχίσουν τα δύσκολα; Πώς με «τραυματισμένα χέρια» να αγκαλιάσω τον άλλον; Και πως είναι δυνατόν να λέω ή να πιστεύω ότι τον αγαπάω;

Πώς ξέρω τι είναι η αγάπη και γιατί τον ερωτεύτηκα; Αφού δεν έχω τέτοια αποθέματα. Μου λείπουν πολλά! Πώς να τα προσφέρω; Ούτε καν ξέρω τι είναι όλα αυτά!

Η αγάπη για τον αυτοκαταστροφικό άνθρωπο είναι σχεδόν «αυτοκτονία».

Η αυτοκαταστροφή ως άμυνα

Όλες αυτές οι μορφές αυτοκαταστροφής είναι τα ψεύτικα προσωπεία που υιοθετούν οι άνθρωποι, κάποιες άμυνες αυτοπροστασίας που όμως λειτουργούν υπονομευτικά για το εγώ τους.

Αυτά τα προσωπεία φορέθηκαν για να μην ξεγυμνωθεί η αλήθεια του υποσυνείδητου φόβου και ενοχής και κλονιστούν. Πώς με ένα προσωπείο μπορεί κανείς να αντικρίσει και τον άλλο με την αλήθεια που εκείνος φέρνει; Πώς θα συσχετισθεί μαζί του; Θα τον αντιμετωπίσει ως υποκείμενο ή ως αντικείμενο; Πως μέσα στη θολούρα της ματαιοδοξίας θα σταθεί ισχυρός δίπλα στο σύντροφο που τον έλκυσε;

Γιατί τόσοι πολλοί φοβούνται να είναι ο εαυτός τους σε μια σχέση ή μια γνωριμία; «Θα με αποδεχτεί όπως είμαι;» «Πώς θα του φανώ εάν του πω ότι ….». Γιατί κρύβουμε εμπειρίες και λεπτομέρειες της ζωής μας από το παρελθόν ενώ υποτίθεται πως ψάχνουμε έναν άνθρωπο να μας αγαπήσει για αυτό που είμαστε;

Φόβος απόρριψης

Προτιμούμε μάλλον να υποκρινόμαστε, ή καλύτερα να κλειδώνουμε στη φωλιά μας αυτήν την ανασφάλεια και την αναξιότητα, ώστε να παρουσιαστούμε ιδανικοί, δυναμικοί, σχεδόν οι «τέλειοι» άνθρωποι-εραστές. Ακριβώς επειδή φοβόμαστε μην έρθουμε σε μετωπική σύγκρουση με την απειλή της απόρριψης.

Και ιδιαίτερα για έναν αυτοκαταστροφικό άνθρωπο, ο έρωτας γεννιέται μέσα από τα ψέματα. Αυτά του τροφοδοτούν τη ζωή, αυτή που του μάθανε και με την οποία επιβιώνει. Σε περίπτωση που προσπαθήσει να έρθει σε επαφή με έναν ισορροπημένο ψυχικά άνθρωπο, εκείνος απομακρύνεται με τάσεις φυγής. Γιατί δεν μπορεί να το αντέξει. Η αλήθεια για την αυτοκαταστροφή τους θα έμοιαζε όντως σαν αυτοκτονία, γιατί αυτή θα πονέσει οδυνηρά το ήδη πληγωμένο «εγω» και θα σκοτώσει κάθε προσωπείο που κουβαλά σε μια προσπάθεια επιβίωσης και αυτοπροστασίας.

Όμως αυτό πρέπει να είναι και το ζητούμενο. Να αναγεννηθεί κανείς μέσα από τις στάχτες του.

Μόνο όταν αυτοαποκαλυπτόμεθα έχουμε και την χειροπιαστή δυνατότητα να συνδεθούμε με έναν άλλον άνθρωπο. Να παντρευτεί η αλήθεια του ενός με την αλήθεια του άλλου, όσα ψεγάδια και αν έχει.

Τα αυτοκαταστροφικά προσωπεία της αλήθειας μας στις σχέσεις

«Όλες μου οι ερωτικές ιστορίες υπήρξαν μάταιες προσπάθειες. Επένδυσα σε άτομα που με εκμεταλλεύονταν, μου ασκούσαν επιρροή αλλά εγώ γυρνούσα πάντα πίσω σε αυτά. Ένιωθα πως έχανα την αξιοπρέπειά μου. Αφού κανείς από αυτούς δεν νοιάστηκε για μένα γιατί ψάχνω από εκείνους την επιβεβαίωση;»

Αυτά τα πισωγυρίσματα στις σχέσεις, αυτή η ενσυνείδητη ανάγκη «να κρατηθώ από κάτι που με πονά» αλλά αν φύγω θα πρέπει να αντιμετωπίσω τη μοναξιά, είναι πολύ συχνό φαινόμενο.

Είναι αυτή η περίπτωση του ατόμου που έχει την τάση να θυματοποιείται και την ανάγκη να λάβει τη λύπηση από τους άλλους. Είναι μια σπαρακτική ανάγκη να επουλωθεί η αυτοεκτίμηση που δεν γαλουχήθηκε στα πρώιμα στάδια.

Είναι μια μορφή θετικού μαζοχισμού που λειτουργεί αυτοπροστατευτικά, ώστε να άτομο να μην βιώσει την απογοήτευση της απόρριψης. Για αυτό και στρέφεται σε τέτοιες τεχνικές, κουκουλώνοντας τον φόβο αποχωρισμού ακόμη και αν όλα αυτά δεν το αφήνουν ελεύθερο να προχωρήσει.

Αναβλητικότητα και αυτοκαταστροφικότητα

Μου το έχουν πει τόσες φορές! «Επιτέλους, οργανώσου! Μην αφήνεις τίποτα τελευταία στιγμή! Γιατί αφήνεις τον χρόνο να περνάει από μπροστά σου;» Οκ. Το ξέρω. Είμαι αναβλητική. Χάνω πολύτιμες ευκαιρίες στη ζωή μου αλλά τι να κάνω που φοβάμαι ότι στο τέλος πάλι θα χάσω;

Ναι. Η αναβλητικότητα είναι μια ακόμη αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Δεν αφήνει να απολαύσουμε τα δώρα της ζωής και αντιθέτως μας παγιδεύει σε ένα μοτίβο σκέψης του ότι «θα αποτύχω».

Αυτοσαμποτάρουμε τον εαυτό μας. Και αυτό γιατί εσωτερικά παλεύουμε συνεχώς με τραύματα σχετικά με το πόσο άξιοι είμαστε να ολοκληρώσουμε με επιτυχία μια πράξη, μια απόφαση, μία σύνδεση με τον άλλον.

Είναι η ανασφάλεια που έχει ανατραφεί ότι δεν θα τα καταφέρουμε, ότι καλό θα ήταν να αρκεστούμε σε αυτό που έχουμε ήδη και πως τα καλύτερα είναι για άλλους και όχι για μας. Αυτό το συστατικό μας εμποδίζει από το να διεισδύσουμε ολοκληρωτικά σε μια σχέση, ώστε να περικυκλωνόμαστε από αμφιβολίες για τον άλλον και για εμάς, να ακυρώνουμε ευκαιρίες να βρεθούμε με τον άλλον ακόμη και να δοθούμε ερωτικά.

Όμως η αποτυχία αποτελεί μια ρεαλιστική και ανθρώπινη πτυχή, μια πιθανότητα μέσα στη απρόβλεπτη ζωή και αν δεν δοκιμάσουμε, δεν τολμήσουμε, δεν υπερβούμε τις αναστολές μας, δεν θα μάθουμε, και μάλλον θα αργοπεθαίνουμε σε ένα αυτοκαταστροφικό safe-zone.

Η συνεξάρτηση

«Δεν μπορώ να την ξεπεράσω! Δεν μπορώ να πιστέψω ότι δεν με αγαπάει. Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτήν, ότι και αν μου έκανε. Ναι. Πήγε με άλλον. Δεν μου ήταν εύκολο. Αλλά μόνο μαζί της ένιωσα για πρώτη φορά τον έρωτα. Την έχω ανάγκη. Η απομάκρυνσή της από μένα είναι όλεθρος. Δεν μπορώ να μείνω ξαφνικά μόνος.»

Μια αυτοκαταστροφική και εθιστική τάση είναι και η συνεξάρτηση που δεν μπορεί να κατευνάσει δίχως το ναρκωτικό της, την παρουσία του συντρόφου. Ο χωρισμός μοιάζει με το κόψιμο του νήματος για ζωή.

Το άτομο προτιμά να ανέχεται την όποια αρνητική συμπεριφορά του συντρόφου του προκειμένου να μην τον αποχωριστεί και μείνει μόνος. Πολλές φορές το άτομο που δέχεται την εξάρτηση του άλλου ενδυναμώνει, μπορεί να το εκμεταλλεύεται, μιας και θεωρεί τον άλλον ευάλωτο και δεδομένο.

Στο πρόσωπο που εξαρτάται από τον άλλον αναγεννιούνται όλες οι θλιμμένες υποσυνείδητες μνήμες και φαντασιώσεις για το πιο ερωτικό πλάσμα που τον φρόντισε ποτέ, την μητέρα. Η παραμέληση, η εγκατάλειψη και η στέρηση της μητέρας προβάλλονται στο/στη σύντροφο που έρχεται να μας «σώσει». Να μας δώσει ότι έχουμε στερηθεί ώστε ψυχικά να επιβιώσουμε. Βρίσκουμε το νόημα της ύπαρξής μας μέσα στη ψυχή και το σώμα του άλλου. Ο αποχωρισμός θα σήμαινε θάνατος.

«Έχω κουραστεί! Όλο μου υποδεικνύει πώς να μιλάω, πώς να ντύνομαι, πώς να συμπεριφέρομαι. Λες και έκανε σχέση μαζί μου μόνο για να με μειώνει. Δεν του αρέσουν οι φίλες μου, δεν του αρέσουν τα στέκια μου, όλο κάτι υπονοεί για το επάγγελμά μου. Θέλει να με αλλάξει; Γιατί δεν με δέχεται για αυτό που είμαι;»

Ο επικριτικός σύντροφος

Η καταπάτηση της μοναδικότητας από τον σύντροφο μπορεί να στέλνεται είτε με άμεσα είτε με έμμεσα μηνύματα.

Η μοναδικότητα και η αυθεντική προσωπικότητα είναι ιερά για τον άνθρωπο. Αυτό δυστυχώς καταστρέφει την ποιότητα της σχέσης και το σύντροφο που δέχεται την επικριτική συμπεριφορά. Απρόσκοπτα μπαίνει σε μια διαδικασία αυτό-αμφισβήτησης, υπονόμευσης, σύγκρισης, βιώνοντας μια κρίση εαυτού.

Από την άλλη ο επικριτικός σύντροφος ίσως να νιώθει κατώτερος και ανασφαλής μπροστά στα μάτια του άλλου θέλοντας να του υποβιβάσει την αξία. Μπορεί όμως και να είναι ένας χειριστικός δεξιοτέχνης που επιδιώκει να χαλιναγωγήσει τις ποιότητες και τις δυνατότητες του άλλου.

«Είναι απίστευτα νάρκισσος! Ένας συνάδελφος στη δουλειά που νομίζει ότι είναι ο ηγέτης, τα γνωρίζει όλα, μας υποτιμά, κριτικάρει και φέρεται πολύ εγωιστικά. Δεν μπορεί να συνεργαστεί μαζί μας. Δεν καταδέχεται τις απόψεις μας, την προσπάθειά μας. Διαφοροποιείται από τους άλλους και επιβάλλεται πέρα από τα όρια.»

Ενοχή

Ένας βασικός πυλώνας της αυτοκαταστροφικότητας είναι η ενοχή. Η ενοχή που κρύβεται πίσω από την διογκωμένη εικόνα και αξία του εαυτού. Σκέψεις μεγαλείου και υπέρτατης αυτοεκτίμησης αναπτύσσονται για να σβήσουν από το συνειδητό το εσωτερικό παιδί που ταπεινώθηκε και υποτάχθηκε.

Αυτή η ανατροπή έχει τις ρίζες της στα βρεφικά αναπτυξιακά στάδια, (2ο με 3ο έτος) όπου υπάρχουν και οι καθηλώσεις επιβολής ή υποταγής. Εκεί που προσπαθεί το παιδί να θέσει τα όριά του και να αποχωριστεί ή όχι τη μητέρα (προσκόλληση). Ανάλογα με το στάδιο αναπτύσσεται και διαφορετική ενοχική συμπτωματολογία. Σίγουρα όμως πρόκειται για μια διαστρέβλωση της πραγματικότητας ως ασπίδα της ενοχής του «δεν αξίζω».

Οι τάσεις φυγής και παρορμητικότητας

«Δεν μπορώ να καταλάβω πως το βάζει στα πόδια κάθε φορά. Με την παραμικρή αφορμή, φεύγει φιδίσια, δεν συζητάει ανοιχτά και με αποφεύγει. Όποτε θέλει φεύγει από το σπίτι, φεύγει υποτίθεται για διακοπές, μπαίνει και σε κάτι καινούργιες παρέες. Είναι τόσο παρορμητικός, κάνει σαν μικρό παιδί.»

Οι τάσεις φυγής και παρορμητικότητας είναι όντως μια παιδική αναπαράσταση. Μια παλινδρόμηση στη φάση της παντοδυναμίας που αισθάνεται ένα βρέφος ενός έτους. Αυτός είναι και κανένας άλλος. Η παρορμητικότητα βιώνεται κάθε φορά που το άτομο έχει ένα αίτημα που πρέπει να εκπληρωθεί στο εδώ και το τώρα, και να πετύχουν αυτό που θέλουν.

Έχουν την απαίτηση να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Αυτό μεταφράζεται στη γλώσσα τους «αποφασιστικότητα», όμως αντικατοπτρίζει μια ψυχική ανωριμότητα και ένα συναισθηματικό κενό, το οποίο οφείλεται σε πρώιμες ανάγκες που δεν ικανοποιήθηκαν από το πρόσωπο της μητέρας.

Όταν βλέπουν πως οι επιθυμίες τους χωλαίνουν φεύγουν, αποσύρονται. Βρίσκοντας διάφορες δικαιολογίες το άτομο αποσυνδέεται και μέσω της φυγής αναζητά κάποιο άλλο μέσο εκτόνωσης του θυμού και της αναστάτωσης. Αυτό συμβαίνει παρατεταμένα και καθιστά τόσο το άτομο όσο και τη ρομαντική σχέση ασταθή, θάβοντας όλα όσα χρειάζονται για να ευοδωθεί μια σχέση (σταθερότητα, σεβασμός, ειλικρίνεια, κατανόηση, αποδοχή).

Αυτοθυσία

«Είχα θυσιάσει τα πάντα για να την έχω δίπλα μου. Έγινα χαλί να με πατήσει. Μετακόμισα μαζί της στο εξωτερικό, ξεκίνησα μια πρόχειρη δουλειά για να βοηθήσω στα έξοδα, αφήνοντας πίσω οικογένεια και καριέρα και φίλους. Αυτή δεν το εκτίμησε! Πού είναι το ευχαριστώ; Της αποδεικνύω με τόση αγάπη τι μπορώ να κάνω για αυτήν. Πιο πολύ θα ακούσει τις φίλες της παρά εμένα. Εγώ όμως της τα έχω δώσει όλα απλόχερα.»

Η αυτοθυσιάζουσα προσωπικότητα είναι «ερωτευμένη» με τη δυστυχία της και την ανυπαρξία της. Είναι ο φόβος της να ζήσει.

Δυστυχώς η αυτοθυσία στις ανθρώπινες σχέσεις καθίσταται ένα δόγμα πολλών γενεών, που σηματοδοτεί απόλυτα λανθασμένα την αγάπη και την αφοσίωση.

Σαν να είναι το δεδομένο καθήκον για να είσαι άξιος να αγαπάς αλλά να στο επικυρώνει και ο κοινωνικός περίγυρος. Τελικά όμως η υπερβολική αγάπη, αν ονομάζεται αυτό αγάπη, βλάπτει σοβαρά την υγεία. Και αυτό διότι υπάρχει πάντα μια ανησυχία που σιγοκαίει και μια ανυπέρβλητη ανάγκη για έλεγχο των ανθρώπων.

Ο άνθρωπος γίνεται υπερβολικά υπερπροστατευτικός, χειριστικός ακυρώνοντας τις προσωπικές του επιθυμίες, ανάγκες, όνειρα και δικαιώματα. Παραμερίζει όλη την ελευθερία του διοχετεύοντας όλο το συναισθηματικό και υπαρξιακό έλλειμμα στον άλλον. Έχει ταυτίσει την αγάπη με την θυσία και αυτό είναι μονόδρομος.

Ο υπερπροστατευτικός μεγάλωσε και με μια αντίστοιχη μητέρα. Δεν έχει μάθει κάτι άλλο. Ακόμη, και τραυματικά γεγονότα όπως η απώλεια, η εγκατάλειψη, μια επαγγελματική αποτυχία δύναται να ωθήσει το άτομο να ριχτεί ολόψυχα στον άλλον γεμίζοντας το ψυχικό κενό.

Στην πραγματικότητα ο αυτοθυσιάζων δεν ζει. Απλώς υπάρχει για να ζει μέσα από τους άλλους. Αυτό δεν μεταδίδει την αληθινή αξία και διάσταση του έρωτα και της αγάπης αλλά την ανάγκη να σκλαβώσει κανείς τον άλλον, να τον ελέγχει φοβούμενος πως αν δεν τα καταφέρει θα βρεθεί μόνος σε στην έρημο της ματαιοδοξίας, της κενότητας, αντιμέτωπος με μια ζωή που δεν θα είναι ζωή γιατί δεν θα ξέρει τι να την κάνει, αλλά θα σημαίνει υπαρξιακός θάνατος.

Η επίδειξη αδιαφορίας σε μια σχέση

«Δεν μπορώ να μετρήσω τις φορές που μου γύρισε την πλάτη! Πλήρης αδιαφορία. Σαν να μην τον ενδιαφέρει πως αισθάνομαι, τι προβλήματα έχω, τι ανησυχίες έχω. Απαθής σαν να μην τον νοιάζει. Είμαστε άνθρωποι και διαφωνούμε σε κάτι και εκείνος στέκεται ατάραχος με κενό βλέμμα. Δεν τον ενδιαφέρει μάλλον. Μήπως έχω κάνει κάτι που δεν έπρεπε;»

Η επίδειξη αδιαφορίας σε μια σχέση είναι όντως τοξική και αυτοκαταστροφική.

Η αδιαφορία απέναντι στις ανάγκες, τα θέλω και την επίλυση συγκρούσεων είναι σαν να είναι αδιαφορία για το άτομο που υποτίθεται ότι αγαπάμε και έχουμε επιλέξει να μας συντροφεύει.

Έτσι, καταρρέει το χτίσιμο της επικοινωνίας και της υποστήριξης.

Το άτομο δεν ακούει ενεργητικά τον άλλον, δεν μπορεί να τον ενσυναισθανθεί, να τον κατανοήσει αφήνοντας λαβωμένα τα κενά της σχέσης. Αυτό μπορεί να κάνει τον αποδέκτη να νιώσει ταπείνωση, να γίνεται ένα μηδενικό ψυχικά, να αμφιβάλλει για τον εαυτό του, μιας και λόγω της αδιαφορίας αρχίζει να επινοεί αιτίες κατά τις οποίες ίσως έφταιξε για αυτό.

Μπορεί όντως στα θολωμένα μάτια του συντρόφου που αδιαφορεί να φαίνεται ο άλλος «ένα τίποτα», ότι δεν του ταιριάζει καθόλου ματαιώνοντας την επιλογή του. Ίσως είναι και ένας υπέρμετρος εγωισμός με έντονα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά που θεωρεί τον εαυτό πολύ σπουδαίο και έξυπνο για να δίνει σημασία σε μικροπράγματα του άλλου, ακόμη και αν είναι φυσιολογικές ανάγκες.

Ισχυρογνωμοσύνη και εγωκεντρισμός

Η ισχυρογνωμοσύνη και ο εγωκεντρισμός είναι δηλητήριο στην επικοινωνία μεταξύ συντρόφων, και η αδιαφορία είναι ένας έμπρακτος τρόπος που αποδεικνύει την ανωτερότητα των αναγκών του ενός έναντι του άλλου.

Ακόμη, ορισμένοι μεσολαβητές δύνανται να αλλάξουν την συμπεριφορά του ατόμου και να αρχίζει να αδιαφορεί, όπως είναι η απιστία, η αλλαγή τρόπου ζωής, το ξεθώριασμα των συναισθημάτων, ή και οτιδήποτε που οδηγεί το άτομο να νιώσει πως ο σύντροφός του πια δεν τον γεμίζει.

Ο άνθρωπος, όχι μόνον ο αυτοκαταστροφικός είναι η σκιά ενός ονείρου.

Πληγωμένη αυτοεικόνα

Όλες οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, φανερές ή μη, συνειδητές και ασυνείδητες, σωματικές, ψυχικές και λεκτικές, ενοχικές και αυτό-τιμωρητέες καθρεφτίζουν μια πληγωμένη αυτόεικόνα, μια ψυχική πόρτα κλειδωμένη σε δωμάτια απόρριψης, παραμέλησης, ταπείνωσης και συναισθηματικού κενού.

Η αυτοκαταστροφή αντιπροσωπεύει την πλήρη αποσύνδεση με την γνήσια ταυτότητά μας, με την αυθεντικότητα της επιθυμίας και την άμυνα απέναντι στα απωθημένα. Εκείνα που δεν κατάφεραν να εκτονωθούν μέσω της αγάπης, της προσοχής, της φροντίδας, της στοργής, της αποδοχής ενός παιδιού ακριβώς όπως είναι και όχι με υποσχόμενες προϋποθέσεις. Αυτή είναι η γυμνή αλήθεια.

Το ταξίδι της αυτογνωσίας

Το ταξίδι της αυτογνωσίας είναι η επιλογή που πρέπει κανείς να κάνει για να απομακρύνει από τη ζωή του αυτόν τον αυτοκαταστροφικό φαύλο κύκλο. Να ανιχνεύσει και να αποδεχτεί τον δυσλειτουργικό αμυντικό μηχανισμό που ενεργοποιείται απέναντι στην απειλή των αρνητικών συναισθημάτων και επιπτώσεων.

Να επιτρέψει στον εαυτό του να χαθεί στο ασυνείδητο.

Αυτό το χάσιμο θα σημαίνει και ένα restart ζωής, που όσο δύσκολο και επώδυνο και αν μοιάζει, είναι η πιο τίμια και άξια υπόσχεση στον εαυτό για ελευθερία, αυτοπραγμάτωση, αυτό-αποδοχή και τη δυνατότητα να αγαπήσει και να αγαπηθεί.

Οι άνθρωποι δεν είναι όμηροι της μοίρας ή της ατυχίας, αλλά όμηροι του μυαλού τους.

-Θέλω να ξαναγίνω παιδί!!! Μπορώ;

-Μα γιατί ρωτάς κάτι τέτοιο;

-Για να ξανασυναντήσω τις πληγές και τους μώλωπες της καρδιάς μου και όχι αυτές των ποδιών μου.

Μια ζωή χωρίς απόλαυση: Τι είναι η “ανηδονία” και πώς μπορούμε να την καταπολεμήσουμε

Κάπου ανάμεσα στη θλίψη (όταν η ζωή δεν εξελίσσεται όπως θα θέλαμε) και την κατάθλιψη (όταν δεν μπορούμε να σηκωθούμε καν από το κρεβάτι) βρίσκεται η τρύπα της ανηδονίας. Με απλά λόγια, πρόκειται για την ανικανότητα να νιώσουμε απόλαυση, αλλά αυτό μετά βίας καλύπτει το σύνολο της διαταραχής, η οποία σπάνια συζητείται.Η ανηδονία αναφέρεται σε μειωμένη επιθυμία και κίνητρο να κάνουμε το οτιδήποτε. Μπορεί κανείς να εμφανίσει αυτά τα συμπτώματα σε διάφορους βαθμούς: Κάποιοι δεν λαμβάνουν απόλαυση από την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους, άλλοι μπορεί να νιώθουν μόνοι, αλλά να θέλουν να κρύβονται.

Όλοι θέλουμε να νιώθουμε όμορφα, αλλά όσοι υποφέρουν από ανηδονία απλώς δεν μπορούν, και αυτό επιδεινώνει την κατάθλιψή τους. Ωστόσο, υπάρχει ελπίδα για την απόγνωση, και βρίσκεται μέσα στα δικά μας «τείχη», αν μπορέσουμε να βρούμε την επιθυμία να επιτρέψουμε στο φως να μπει.


Και μάλιστα κυριολεκτικά: αν ζούμε σε ένα μέρος όπου σπάνια επισκέπτεται ο ήλιος, η ανηδονία που νιώθουμε πιθανότατα να πυροδοτείται από την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD). Αφήνοντας ή βρίσκοντας αρκετό φως μέσα στην ημέρα μπορεί να μας δώσει μια μικρή έστω δόση χαράς και αναθάρρησης.

Χρειάζεται να είμαστε πρόθυμοι να επιτρέψουμε στα καλά στοιχεία να μας επηρεάσουν. Δεν χρειάζεται καν να το νιώθετε στην αρχή, αλλά θα σας βοηθήσει να παρατηρείτε τα πράγματα εκείνα που στο παρελθόν σας έκαναν να νιώθετε όμορφα, όπως τα ηλιοβασιλέματα, το φρέσκο φαγητό και τα λουλούδια, το μαγείρεμα και η ίδια η πράξη της κατανάλωσης. Κάποιοι άνθρωποι με ανηδονία δεν απολαμβάνουν καν το φαγητό τους, απλώς τρώνε για να μην πεινούν. Όταν μια τέτοια φυσική απόλαυση καταστέλλεται, μπορεί να είναι πολύ θλιβερό.

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι είναι διαφορετικό από τον αγώνα να βρούμε λίγη χαρά. Για πολλούς, αυτό που συνήθιζε να μας φέρνει χαρά δεν είναι καν διαθέσιμο.

Η ζωή μπορεί να μην είναι όπως ήταν, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, όπως θέλουμε να είναι. Το ίδιο ισχύει και για όσους επηρεάζονται από την ανηδονία: είναι απαραίτητο να ξεκινάμε με τα μικρά.

Ανοίξτε την καρδιά σας για να τα βρείτε, να βρείτε λόγους να χαμογελάτε. Κι όταν αυτό συμβεί, παρατηρήστε το και αφήστε το να σας επηρεάσει. Όσο περισσότερο το κάνετε, τόσο ευκολότερο θα γίνεται και λίγη περισσότερη χαρά θα έρθει σύντομα στο δρόμο σας.

Έχετε όμως υπόψη σας ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε η χαρά να αποτελεί σταθερά στο σύμπαν μας, και αυτό ίσχυε και πριν την πανδημία. Αλλά αν ταλαιπωρείστε από ανηδονία, είναι πράγματι δυσκολότερο να διακρίνετε τη χαρά που βρίσκεται εκεί έξω για εσάς.

Σε αυτή την περίπτωση, αν και η προσπάθεια που χρειάζεται να καταβάλλετε θα είναι έντονη, είναι σημαντικό να καταγράφετε τις μικρότερες στιγμές χαράς, ακόμα κι αν διαρκούν για λίγα δευτερόλεπτα. Ναι, στην αρχή, θα εξαναγκάζεστε, θα το βλέπετε και λίγο ως αγγαρεία, αλλά σύντομα θα αρχίσει να κυλά πιο φυσικά.

Όλες εκείνες οι μικρές στιγμές θα προστεθούν και θα γίνουν αρκετά δυνατές για να θέλουμε να βρούμε τη χαρά. Δώστε τους μια ευκαιρία.

Το «Σύνδρομο του Σωτήρα» στη ζωή σας

Εάν προσπαθείτε πάντα να βοηθήσετε τους άλλους με κόστος την παραμέληση του εαυτού σας, μπορεί να υποφέρετε από αυτό που αποκαλούμε συνοπτικά σύνδρομο του σωτήρα. Από τη συμπεριφορά σας φαίνεται λες και είστε παντοδύναμος. Αυτό σημαίνει ότι αισθάνεστε σαν να μπορείτε να λύσετε τα προβλήματα όλων και να τους βοηθήσετε να αλλάξουν τη ζωή τους.

Παρόλο που είναι πάντα καλό να βοηθάτε τους άλλους, ωστόσο δεν είστε η απάντηση σε όλα τα ζητήματά τους. Αυτό το είδος πεποίθησης μπορεί να προσελκύσει τοξικά άτομα στη ζωή σας, επομένως δεν είναι βοηθητικό να σκέφτεστε κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Μερικές φορές είναι δύσκολο να αναγνωρίσετε το σύνδρομο του σωτήρα. Αυτό συμβαίνει επειδή το να βοηθάς τους άλλους είναι θετικό. Ωστόσο, υπάρχει ένα όριο όταν βοηθάτε τους άλλους, επειδή η υπερβολική βοήθεια τους παροτρύνει έμμεσα να συνεχίσουν την αναποτελεσματική συμπεριφορά.

Παρακάτω θα δείτε πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε πότε εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε υποφέρει από αυτή τη συνήθεια

1. Ξέρεις τι είναι καλύτερο

Όταν κάποιος έχει πρόβλημα, συνήθως χρειάζεται απλώς να βρει διέξοδο σε κάποιον άλλο. Εάν έχετε το συγκεκριμένο σύνδρομο, αντί να απλώς να τον ακούσετε, μάλλον θα εργαστείτε πολύ σκληρά για να λύσετε το πρόβλημά του. Ως εκ τούτου, θα προσελκύετε άτομα που θα θέλουν να τους λύνετε τα προβλήματα. Και το να γνωρίζεις πάντα τι είναι το καλύτερο για κάποιον άλλο, πιστέψτε με, είναι full time job!

2. Νομίζετε ότι είστε καλύτεροι από τους ειδικούς

Εάν ένας φίλος σας χρειάζεται βοήθεια, ναι ίσως χρειάζεται να κάνετε ό, τι μπορείτε. Αλλά όταν ο φίλος σας έχει προβλήματα όπως οι ψυχικές ασθένειες, δεν πρέπει να παίρνετε το ρόλο του ειδικού. Πολλοί από εμάς το κάνουμε αυτό κατά καιρούς, βάζοντας τον καλύτερό μας εαυτό για να κατανοήσουμε και να προσφέρουμε τις καλύτερες συμβουλές, αλλά χρειάζεται να θυμόμαστε ότι δεν μπορούμε να γίνουμε οι θεραπευτές του φίλου μας.

Οι επαγγελματίες δεν είναι ούτε εκείνοι σωτήρες, αλλά είναι εκπαιδευμένοι για να γνωρίζουν καλύτερα πώς να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στους ψυχικά παθόντες. Το είδος της συμπεριφοράς του σωτήρα συχνά προσελκύει εκείνους που είναι σοβαρά άρρωστοι, αναζητώντας κάποιον για να θεραπεύσει τα βαθιά τραύματά τους, επωμίζοντας όμως τεράστιο βάρος ευθύνης στους «σωτήρες».

3. Κάνεις όλη τη «δουλειά»

Εάν είστε σε μια σχέση και είστε ο μόνος που παλεύει για τη σχέση αυτή, που σκέφτεται τρόπους να αναζωπυρώσει το πάθος, που μιλάει γλυκά ή κάνει εκπλήξεις, είναι πολύ πιθανό να έχετε το σύνδρομο του σωτήρα. Έχετε αναλάβει το ρόλο να κάνετε ό, τι μπορείτε για να δείτε τον σύντροφό σας ευτυχισμένο και να τον αποτρέψετε από να σας αφήσει, ακόμα κι αν κατά βάθος γνωρίζετε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εξ ολοκλήρου υπό τον έλεγχό σας.

4. Δεν φροντίζεις τον εαυτό σου

Το να έχεις το σύνδρομο του σωτήρα συχνά σημαίνει ότι βάζεις τον σύντροφό σου πάνω απ’ όλα. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι τοποθετείς τον εαυτό σου σε δεύτερη μοίρα, αν όχι σε τελευταία. Όταν βάζεις τον εαυτό σου στη θέση αυτή, αφήνεις την εμφάνισή σου, τις υπόλοιπες πραγματικές ευθύνες σου και χάνεις επαφή με άλλα άτομα. Εάν αναρωτιέστε γιατί δεν φαίνεστε τόσο ζωντανοί και χαρούμενοι όπως κάποτε, τότε μπορεί να συμβαίνει επειδή βοηθάτε τους άλλους πολύ παραπάνω απ’ ότι τον εαυτό σας.

5. Νομίζετε ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν χωρίς εσάς

Ίσως στο παρελθόν καταλήξατε στο συμπέρασμα ότι οι άλλοι δεν θα μπορούσαν να τα καταφέρουν χωρίς εσάς. Φαίνονται πάντα αβοήθητοι και σας βλέπουν ως τον «ιππότη» τους στη λαμπερή πανοπλία που ήρθε για να τους σώσει. Ένα κομμάτι σου ίσως, παραπάνω αλτρουιστικό απ’ ότι θα έπρεπε, να το βλέπει όλο αυτό ως κάτι καλό, αλλά δεν είναι.

Στην ουσία, είναι ένας άλλος τρόπος να τους ενισχύσετε να συνεχίσουν τη συμπεριφορά της αβοηθησίας τους και κάθε φορά που προσπαθείτε να απελευθερωθείτε από αυτή σας την ιδιότητα, αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορείτε.

6. Βοηθάτε εκείνους που δε σας σέβονται

Όταν έχετε το σύνδρομο να βοηθάτε τους άλλους υπερβολικά, μερικές φορές ίσως να επιλέγετε αυτούς που ενδιαφέρονται λιγότερο για την ευημερία σας. Το βλέπετε ως υποχρέωσή σας να τους βοηθήσετε, αλλά εκείνοι αδυνατούν να δουν ότι κι εσείς χρειάζεστε βοήθεια μερικές φορές.

Σας χρησιμοποιούν με κάθε τρόπο για να πάρουν ό,τι παραπάνω μπορούν από εσάς. Και δυστυχώς για εσάς, τους αφήνετε να το κάνουν αυτό, βλέποντας τον εαυτό σας ως μια σημαντική πτυχή της ζωής τους. Είναι πραγματικά παραπλανητικό.

7. Είστε χαρούμενοι μόνο όταν βοηθάτε

Μερικοί άνθρωποι δεν είναι ευχαριστημένοι παρά μόνο όταν βοηθούν κάποιον, ειδικά τον σύντροφό τους. Έχετε παρατηρήσει ότι όταν ο σύντροφός σας σάς λέει ότι δεν χρειάζεται βοήθεια, σας κάνει να νιώθετε άχρηστοι; Αυτό δεν είναι φυσιολογικό.

Θα πρέπει να είστε σε θέση να αισθάνεστε χαρούμενοι είτε βοηθάτε κάποιον είτε όχι. Το να βάζεις την ευτυχία σου στα χέρια κάποιου που χρειάζεται πάντα βοήθεια είναι εξαιρετικά τοξική συμπεριφορά και από τα δύο μέρη.

8. Κατηγορείτε τον εαυτό σας για αποτυχίες

Εάν συμβεί κάτι, εσείς πιθανότατα θα προσπαθήσετε να βοηθήσετε. Ωστόσο, κάποια στιγμή μπορεί να μην έρθουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Τότε, μάλλον θα κατηγορήσετε πρώτα τον εαυτό σας. Θα θέσετε ερωτήσεις όπως, «Είπα τα σωστά λόγια για να τους βοηθήσω;» ή «Τι έκανα λάθος;»

Η αλήθεια είναι ότι, παρόλο που προσπαθείτε να βοηθήσετε τους άλλους, είναι απαραίτητο, επίσης, κι οι άλλοι να προσπαθήσουν να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Μην πιστέψετε ότι κάθε αποτυχία να βοηθήσετε κάποιον είναι δικό σας λάθος. Μια τέτοια πεποίθηση θα είναι απόρροια του συνδρόμου σας κι όχι πραγματικότητα.

9. Διαχειρίζεστε το πλάνο της ζωής τους για αυτούς

Δεν πρέπει ποτέ να γνωρίζετε περισσότερα για το πρόγραμμα της ζωής ενός φίλου από ότι για το δικό σας. Όταν οι άλλοι δεν μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη της ζωής τους, αυτό δείχνει το κατά πόσο ενδιαφέρονται για το μέλλον τους.

Το να διαχειρίζεστε ζητήματα της καθημερινότητάς τους μπορεί να σας φαίνεται ιδιαίτερα βοηθητικό, αλλά μακροπρόθεσμα δεν είναι. Δεν είστε ο σωτήρας τους, και μόλις σταματήσετε να αναλαμβάνετε τις ευθύνες τους, τότε είναι πολύ πιθανό να διαπιστώσουν ότι μπορούν να το κάνουν και μόνοι τους.

10. Οι συζητήσεις σας είναι ερωτήσεις

Όταν παίζετε το ρόλο του σωτήρα με έναν φίλο, κάθε επικοινωνία μετατρέπεται σε μια σειρά ερωτήσεων, σαν να παίρνετε συνέντευξη από κάποιον για μια δουλειά. Αντί να μοιράζεστε διασκεδαστικές εμπειρίες μαζί τους, τους ρωτάτε για την υγεία τους, τις διατροφικές τους συνήθειες , ακόμη και αν έχουν βγει έξω τελευταία.

Εάν κάποιος που σας ενδιαφέρει πάσχει, ας πούμε, από μια ψυχική ασθένεια, μπορείτε να καλέσετε και να κάνετε κάθε είδους ερωτήσεις σχετικά με τη διάθεση, τις δραστηριότητές τους, ακόμη και τα φάρμακά τους. Πρέπει να θυμάστε, είστε φίλος κι όχι ο ψυχολόγος τους. Οι συνομιλίες είναι καλύτερες όταν μπορούμε να κάνουμε θετικούς διαλόγους και να μοιραζόμαστε ιδέες. Ας αφήσουμε τις υπόλοιπες πτυχές, ως επί το πλείστον, σε έναν επαγγελματία.

Αλλαγή της νοοτροπίας σας

Ολοκληρώνοντας λοιπόν, θα προτείναμε να προσπαθήσετε να σώσετε τον… εαυτό σας! Η αλήθεια είναι ότι μόνο εσείς μπορείτε να σώσετε τον εαυτό σας. Αυτό σημαίνει απλώς ότι μπορείτε να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο εστιάζοντας στις ανάγκες σας και λιγότερο στην προσπάθεια αλλαγής ολόκληρου του κόσμου.

Τσακισμένες ψυχές: η πραγματικότητα των ψυχολογικά κακοποιημένων ανθρώπων

Οι τσακισμένες ψυχές μπορούν να παίξουν δύο πολύ διαφορετικούς ρόλους, όμως το σημαντικό είναι να ξέρουμε πώς να τις αναγνωρίζουμε έτσι ώστε να τις βοηθήσουμε να θεραπευτούν.

Οι άνθρωποι με τσακισμένες ψυχές είναι έτσι εδώ και πολύ καιρό, αφού η ψυχή τους τραυματίστηκε κατά την πρώιμη παιδική ηλικία.

Για παράδειγμα, οι άνθρωποι με τσακισμένες ψυχές μπορεί να κακοποιούνταν από τους γονείς τους, ίσως να μη δέχονταν αρκετή στοργή ή ακόμα και να είχαν γονείς που αδιαφορούσαν για αυτούς.

Καθώς τα χρόνια περνούν, τα παιδιά αυτά, που πλέον έχουν μεγαλώσει, ξεκινούν τις «ώριμες» σχέσεις. Ωστόσο οι σχέσεις αυτές δεν είναι όπως εκείνες που βρίσκουμε στα βιβλία ή στις ρομαντικές ταινίες.

Όλα ξεκίνησαν στην παιδική ηλικία και συνεχίστηκαν κατά την εφηβεία. Το μεγάλο ερώτημα είναι: μπορούν οι τσακισμένες ψυχές να θεραπευτούν;
Γνωρίζετε πώς θέλετε να ζήσετε;

Όταν ξεκινάει η κακοποίηση σε μια σχέση, υπάρχει ένας κακοποιητής και ένα θύμα. Πολλοί άνθρωποι που αγαπούν το θύμα προσπαθούν να το κάνουν να δει την αλήθεια. Όμως το θύμα δεν ανοίγει τα μάτια του.

Λόγω της παραμέλησης και της κακοποίησης που υπέφεραν κατά την παιδική τους ηλικία, οι τσακισμένες ψυχές έχουν εσωτερικεύσει ορισμένες επιθετικές συμπεριφορές. Μια προσβολή, ένα χαστούκι, μια άσχημη λέξη ή μια στάση που ταπεινώνει αποτελούν παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών.

Οι τσακισμένες ψυχές δεν βιώνουν κάτι καινούργιο, αν και η κατάσταση είναι διαφορετική και μπορεί να διαθέτουν άλλα είδη στρατηγικών για να τη διαχειριστούν.

Όταν αρχίσουν να συνειδητοποιούν ότι τίποτα δεν πάει καλά, τότε αρχίζουν να φοβούνται.

Αρχίζουν να επαναστατούν και να δέχονται μεγαλύτερη σωματική κακοποίηση, ενώ προσπαθούν να κρύψουν το γεγονός με δικαιολογίες ή ψεύτικες ιστορίες, όπως λέγοντας ότι έπεσαν.

Συνειδητοποιούν ότι αυτό που κάποτε θεωρούσαν «φυσιολογικό» έχει βγει εκτός ελέγχου. Τώρα δεν θέλουν να συνεχίσουν να ζουν έτσι, όμως δεν ξέρουν πώς να ξεφύγουν από αυτήν την κατάσταση.

Οι άνθρωποι αυτοί αισθάνονται μπερδεμένοι, φοβισμένοι και αβοήθητοι. Χωρίς να το συνειδητοποιούν, έτρεφαν το κτήνος για μια μεγάλη χρονική περίοδο. Τώρα δεν ξέρουν πώς να ξεφύγουν από αυτό.

Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος

Αν και δυσκολευόμαστε να το πιστέψουμε, τόσο ο κακοποιητής όσο και το θύμα αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Και οι δύο υπέφεραν κατά την παιδική τους ηλικία, αν και ο τρόπος που εκφράζουν τον πόνο τους είναι πολύ διαφορετικός.
  • Προσπάθεια απόκτησης δύναμης πάνω στον άλλον: ο κακοποιητής ασκεί τη δύναμη που στερήθηκε όταν ήταν παιδί. Δεν θέλει να πληγωθεί και δεν θέλει να αισθάνεται αδύναμος. Έτσι βλάπτει το πρόσωπο που αγαπάει περισσότερο, το οποίο όμως είναι ένα από τα πιο ευάλωτα πρόσωπα που γνωρίζει.
  • Ανάγκη του ατόμου να ευχαριστεί τον άλλον: το θύμα, από την άλλη πλευρά, επιθυμεί να ευχαριστεί το άλλο άτομο με το να το αποδέχεται και να του μιλάει στοργικά. Αισθάνεται ότι πρέπει να κάνει τα πάντα σωστά και να μην αποτύχει. Αν το παιδί δεν το κάνει αυτό, μπορεί να το μαλώσουν.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι κάθε θύμα γίνεται μια τσακισμένη ψυχή. Έπειτα βρίσκει κάποιον να συντρίψει, να χρησιμοποιήσει, να πληγώσει με τη μεγαλύτερη κακία, να απειλήσει και μερικές φορές ακόμα και να σκοτώσει.

Το θύμα δεν διαθέτει πόρους για να υπερασπιστεί τον εαυτό του, αφού δεν έμαθε ποτέ να κάνει κάτι τέτοιο. Αυτό που έχει μάθει πολύ καλά είναι να κρύβει να συναισθήματά του και να υποφέρει μέσα του.

Ευτυχώς αυτός ο κύκλος μπορεί να σπάσει με υπομονή και σταθερότητα.

Θεραπεύοντας τις τσακισμένες ψυχές

Δεν αρνούμαστε ότι πολλές τσακισμένες ψυχές δεν μπορούν να θεραπευτούν ποτέ. Όλα όσα μας συμβαίνουν όταν είμαστε μικροί μας επηρεάζουν σημαντικά σε μεταγενέστερες περιόδους στη ζωή μας.

Ωστόσο, αν είχατε τους κατάλληλους ανθρώπους στη ζωή σας και καταφέρατε να αντλήσετε δύναμη από κάπου που δεν περιμένατε και να αμφισβητήσετε όλα όσα είχατε μάθει, συμπεριλαμβανομένου του πόνου που αισθανόσασταν, τότε υπάρχει ελπίδα.

Βγαίνετε από την κακοποιητική σχέση, που ήταν καταστροφική και οδυνηρή και άφησε ένα βαθύ τραύμα στην καρδιά και στην ψυχή σας.

Βγήκατε από αυτήν την κατάσταση και τώρα είναι καιρός να βαδίσετε ένα καινούργιο μονοπάτι. Το να έχετε γύρω σας ανθρώπους που σας αγαπούν αποτελεί ένα σημαντικό κίνητρο. Θα πρέπει επίσης να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια, που θα σας καθοδηγήσει με συγκεκριμένο και σωστό τρόπο.

Βήμα-βήμα, ήρεμα και αργά, οι τσακισμένες ψυχές μαζεύουν τα κομμάτια τους, που άλλοι έσπασαν, και μπορούν πάντα να τα συναρμολογήσουν.

Σαφώς θα υπάρχουν ρωγμές και βαθιά σημάδια σε όσους κακοποιήθηκαν στη ζωή τους, επειδή αυτά τα πράγματα είναι δύσκολο να ξεχαστούν. Επιπλέον, όλα όσα έχουμε βιώσει μας κάνουν αυτό που είμαστε σήμερα.

Ωστόσο το θετικό είναι ότι αυτή είναι η ευκαιρία μας να νιώσουμε καλύτερα, να μάθουμε κάτι από αυτήν την εμπειρία και να προχωρήσουμε μπροστά ακόμα και με όλες μας τις ουλές, που είναι αποτέλεσμα θεραπευμένων πληγών.

Οι άνθρωποι με τσακισμένες ψυχές μπορούν να προχωρήσουν μπροστά. Δεν κάνουν τα ίδια λάθη. Αλλάζουν την αντίληψη αυτού που κάποτε θεωρούσαν σωστό και λάθος.

Υπάρχει ένα «πριν» και ένα «κατά τη διάρκεια» σε κάθε κακοποιητική σχέση. Μην ξεχνάτε ότι υπάρχει επίσης και ένα «μετά» -και αυτή είναι η ευκαιρία σας να αλλάξετε τα πάντα.

Είσαι ένας θεός σε αμνησία

Ο Αχνός στον Καθρέφτη

Πριν από 3000 χρόνια, υπήρχε ένας άνθρωπος όπως εσείς και εγώ, που ζούσε κοντά σε μια πόλη περιστοιχισμένη από βουνά. Μελετούσε για να γίνει Σαμάνος, να διδαχθεί τη γνώση των προγόνων του, αλλά δεν συμφωνούσε απολύτως, με όλα όσα διδασκόταν. Μέσα του, ένοιωθε ότι πρέπει να υπάρχει και κάτι παραπάνω.

Μια μέρα κοιμήθηκε μέσα σε μια σπηλιά και ονειρεύτηκε ότι είδε τον εαυτό του να κοιμάται. Μια νύχτα με νέα Σελήνη βγήκε από τη σπηλιά του.

Ο ουρανός ήταν καθαρός και μπορούσε να δει χιλιάδες αστέρια. Έπειτα κάτι συνέβη μέσα του που μεταμόρφωσε τη ζωή του παντοτινά. Κοίταξε τα χέρια του, αισθάνθηκε το σώμα του και άκουσε τη φωνή του να λέει: «Είμαι φτιαγμένος από Φως, Είμαι φτιαγμένος από τα άστρα.» Κοίταξε ξανά προς τα άστρα και συνειδητοποίησε πως δεν είναι τα άστρα που δημιουργούν φως, παρά είναι το Φως που δημιουργεί τα άστρα.

«Οτιδήποτε είναι δημιουργημένο από Φως» είπε. «Και ο ενδιάμεσος χώρος δεν είναι κενός.» Και ήξερε πως οτιδήποτε υπάρχει είναι ένα ζωντανό Όν. Και πως το Φως είναι ο αγγελιοφόρος της ζωής. Διότι είναι ζωντανό και εμπεριέχει όλες τις πληροφορίες. Έπειτα συνειδητοποίησε πως αν και ήταν δημιουργημένος από τα άστρα, δεν ήταν αυτά τα άστρα. «Βρίσκομαι ανάμεσα στα άστρα,» σκέφτηκε.

Έτσι ονόμασε τα άστρα το “Τονάλ” και το φως ανάμεσα τους το “Ναγουάλ” και ήξερε ότι αυτό που δημιουργούσε την αρμονία και τον χώρο ανάμεσα στα δυο είναι Ζωή ή Πρόθεση. Δίχως Ζωή, το Τονάλ και το Ναγουάλ δεν θα υπήρχαν. Ζωή είναι η δύναμη του απόλυτου, του ανώτατου, του Δημιουργού που δημιουργεί τα πάντα.

Αυτό είχε ανακαλύψει: Ό,τι υπάρχει είναι μια εκδήλωση (φανέρωση) του ενός ζωντανού όντος που ονομάζουμε Θεό. Όλα, είναι Θεός. Και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανθρώπινη αντίληψη, είναι απλώς το φως που αντιλαμβάνεται το φως. Επίσης είδε ότι η ύλη είναι καθρέφτης. Όλα είναι ένας καθρέφτης που αντανακλά το φως και δημιουργεί εικόνες από αυτό το φως. Και ο κόσμος της ψευδαίσθησης, το “Όνειρο”, είναι απλώς σαν τον αχνό ο οποίος δεν μας αφήνει να δούμε αυτό που πραγματικά είμαστε.

«Ο αληθινός εαυτός μας είναι αγνή αγάπη, αγνό Φως», είπε. Αυτή η συνειδητοποίηση του άλλαξε την ζωή. Όταν έμαθε τι ήταν στην πραγματικότητα, κοίταξε γύρω του τους άλλους ανθρώπους και το υπόλοιπο της φύσης, και ενθουσιάστηκε με αυτό που έβλεπε. Είδε τον εαυτό του σε όλα – σε κάθε άνθρωπο, σε κάθε ζώο, σε κάθε δέντρο, στο νερό, στη βροχή, στα σύννεφα, στη γη. Και είδε οτι η Ζωή ανακάτεψε το Τονάλ και το Ναγουάλ με διαφορετικούς τρόπους για να δημιουργήσει δισεκατομμύρια εκδηλώσεις της Ζωής.

Μέσα σ’ αυτά τα λίγα λεπτά κατανόησε τα πάντα. Είχε ενθουσιαστεί και η καρδιά του γέμισε με ειρήνη. Δεν μπορούσε να περιμένει να πει στους συνανθρώπους του, τι είχε ανακαλύψει. Αλλά δεν υπήρχαν λέξεις να το εξηγήσει. Προσπάθησε να το πει σε άλλους, αλλά δεν μπορούσαν να τον καταλάβουν.

Μπορούσαν να δουν ότι είχε αλλάξει, ότι κάτι όμορφο εξέπεμπαν τα μάτια και η φωνή του. Παρατήρησαν ότι δεν είχε πλέον κρίση για οτιδήποτε και για κανέναν. Δεν ήταν σαν κανέναν άλλον πλέον. Μπορούσε να τους καταλάβει όλους πολύ καλά, αλλά κανένας δεν μπορούσε να τον καταλάβει. Πίστεψαν ότι ήταν μια ενσάρκωση του Θεού και χαμογέλασε όταν το άκουσε και είπε: «Είναι αλήθεια. Είμαι Θεός. Αλλά… και εσείς επίσης είστε Θεός.» «Είμαστε το ίδιο εσείς και εγώ. Είμαστε εικόνες του Φωτός. Εμείς είμαστε Θεός.» Αλλά ακόμη οι άνθρωποι δεν τον καταλάβαιναν. Είχε ανακαλύψει οτι ήταν ένας καθρέφτης για τους υπόλοιπους ανθρώπους. Ένας καθρέφτης μέσα στον οποίο μπορούσε να δει τον εαυτό του. «Όλοι είναι ένας καθρέφτης», είπε.

Έβλεπε τον εαυτό του στον καθένα, αλλά κανένας δεν έβλεπε αυτόν ως τον εαυτό τους. Και κατάλαβε οτι όλοι ονειρευόντουσαν, αλλά χωρίς επίγνωση, χωρίς να γνωρίζουν τι πραγματικά είναι. Δεν μπορούσαν να τον δουν ως τον εαυτό τους, επειδή υπήρχε ένας τοίχος από καπνό ή αχνό ή ομίχλη ανάμεσα στους καθρέφτες. Και αυτός ο αχνός δημιουργήθηκε από την ερμηνεία των εικόνων του Φωτός – το “Όνειρο” των ανθρώπων. Και γνώριζε ότι σύντομα θα ξεχνούσε όλα αυτά που έμαθε. Ήθελε να θυμάται όλα τα οράματα που είχε, έτσι αποφάσισε να ονομάσει τον εαυτό του “ο Αχνός στον Καθρέφτη”, έτσι ώστε πάντα να ξέρει ότι η ύλη είναι καθρέπτης. Και ο αχνός ενδιάμεσα, είναι αυτό που μας εμποδίζει να γνωρίσουμε τι είμαστε.

Είπε: «Είμαι ο Αχνός στον Καθρέφτη, επειδή βλέπω στον εαυτό μου όλους εσάς, αλλά δεν αναγνωρίζουμε ο ένας τον άλλον εξαιτίας του αχνού ανάμεσά μας. Αυτός ο αχνός είναι το “Όνειρο” και ο καθρέφτης είστε εσείς, ο ονειρευτής.»

Κεφάλαιο 1ο: Η ΕΞΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

«Ό,τι βλέπετε και ακούτε αυτή τη στιγμή δεν είναι παρά ένα όνειρο. Ονειρεύεστε τώρα, αυτή τη στιγμή. Ονειρεύεστε με τον εγκέφαλο ξύπνιο. Τα όνειρα είναι η κύρια λειτουργία του νου και ο νους ονειρεύεται 24 ώρες το εικοσιτετράωρο. Ονειρεύεται όταν ο εγκέφαλος είναι ξύπνιος και ονειρεύεται επίσης όταν ο εγκέφαλος κοιμάται. Η διαφορά είναι, ότι όταν ο εγκέφαλος είναι ξύπνιος, υπάρχει ένα πλαίσιο ύλης που μας κάνει να αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα με έναν γραμμικό τρόπο. Όταν πηγαίνουμε για ύπνο, δεν υπάρχει αυτό το πλαίσιο και το όνειρο έχει την τάση να αλλάζει συνεχώς. Οι άνθρωποι ονειρεύονται αδιαλείπτως.

Πριν γεννηθούμε, οι άνθρωποι πριν από εμάς δημιούργησαν ένα μεγάλο εξωτερικό όνειρο, που ονομάσαμε, το όνειρο της κοινωνίας ή το όνειρο του πλανήτη. Το όνειρο του πλανήτη είναι το συλλογικό όνειρο εκατομμυρίων μικρότερων, ατομικών ονείρων, τα οποία όλα μαζί δημιουργούν ένα όνειρο μιας οικογένειας, ένα όνειρο μιας κοινότητας, ένα όνειρο μιας πόλης, ένα όνειρο μιας χώρας και τελικώς, ένα όνειρο ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Το όνειρο του πλανήτη περιλαμβάνει το σύνολο των κανόνων της κοινωνίας, τις πεποιθήσεις της, τους νόμους της, τις θρησκείες της, τους διαφορετικούς πολιτισμούς και τους τρόπους να υπάρχεις, τις κυβερνήσεις της, τα σχολεία, κοινωνικά γεγονότα και τις διακοπές. Γεννιόμαστε με την ικανότητα να μάθουμε πώς να ονειρευτούμε και οι άνθρωποι που ζουν πριν από εμάς, μας μαθαίνουν πώς να ονειρευτούμε με τον τρόπο που οι κοινωνίες ονειρεύονται.

Το εξωτερικό όνειρο έχει τόσους πολλούς κανόνες έτσι ώστε όταν ένα παιδί γεννιέται, προσελκύουμε την προσοχή του παιδιού, και εισάγουμε αυτούς τους κανόνες στο μυαλό του. Το εξωτερικό όνειρο χρησιμοποιεί τη μαμά και το μπαμπά, τα σχολεία και τη θρησκεία για να μας διδάξει πώς να ονειρευτούμε.

Προσοχή, είναι η ικανότητα που έχουμε να κάνουμε διακρίσεις και να εστιάζουμε μόνον σε αυτό που θέλουμε να αντιληφθούμε. Μπορούμε να αντιληφθούμε χιλιάδες πράγματα ταυτοχρόνως, αλλά χρησιμοποιώντας την προσοχή μας, μπορούμε να κρατάμε οτιδήποτε θέλουμε να αντιληφθούμε στο προσκήνιο του μυαλού μας. Οι ενήλικες γύρω μας προσελκύουν την προσοχή μας και βάζουν πληροφορίες μέσα στο μυαλό μας μέσω της επανάληψης. Με αυτό τον τρόπο μάθαμε το οτιδήποτε γνωρίζουμε.

Με τη χρήση της προσοχής μας μάθαμε ολόκληρη την πραγματικότητα, ένα ολόκληρο όνειρο. Μάθαμε πώς να συμπεριφερόμαστε στην κοινωνία: τι να πιστεύουμε και τι όχι, τι είναι αποδεκτό και τι δεν είναι, τι είναι καλό και τι είναι κακό, τι είναι όμορφο και τι είναι άσχημο, τι είναι σωστό και τι είναι λάθος.

Ήταν ήδη εκεί όλα. όλη αυτή η γνώση, όλοι αυτοί οι κανόνες και οι αντιλήψεις για το πώς πρέπει να συμπεριφερθείς ζώντας σ’ αυτό τον κόσμο. Όταν ήσουν στο σχολείο, καθόσουν σε μια μικρή καρέκλα και έδινες την προσοχή σου σε αυτά που σου δίδασκε ο δάσκαλος. Όταν πήγες στην εκκλησία, έδωσες την προσοχή σου σε αυτά που ο παπάς ή ο λειτουργός σου έλεγαν. Είναι της ίδιας βαρύτητας με τη Μαμά και τον Μπαμπά, αδελφούς και αδελφές. Όλοι προσπαθούν να προσελκύσουν την προσοχή σου. Μαθαίνουμε επίσης να προσελκύουμε την προσοχή άλλων ανθρώπων και αναπτύσσουμε μια ανάγκη για προσοχή η οποία μπορεί να γίνει πολύ ανταγωνιστική.

Τα παιδιά ανταγωνίζονται για την προσοχή των γονιών τους, των δασκάλων τους, των φίλων τους. «Κοίτα με! Κοίτα τι κάνω! Έι, εδώ είμαι.» Η ανάγκη για προσοχή γίνεται πολύ ισχυρή και εξακολουθεί ως την ενηλικίωση. Το εξωτερικό όνειρο προσελκύει την προσοχή μας και μας διδάσκει τι να πιστεύουμε, ξεκινώντας με τη γλώσσα που μιλάμε. Η γλώσσα που μιλάμε είναι ο κώδικας για κατανόηση και επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους.

Κάθε γράμμα, κάθε λέξη σε κάθε γλώσσα, είναι μια συμφωνία. Μόλις κατανοήσουμε τον κώδικα, η προσοχή μας προσελκύεται. Και η ενέργεια μεταφέρεται από το ένα άτομο στο άλλο. Δεν ήταν η επιλογή σου να μιλήσεις Ελληνικά. Δεν επέλεξες τη θρησκεία σου ή τις ηθικές αξίες σου, υπήρχαν ήδη εκεί πριν γεννηθείς. Ποτέ δεν είχαμε την ευκαιρία να επιλέξουμε τι θα πιστέψουμε και τι να μην πιστέψουμε. Ποτέ δεν επιλέξαμε ακόμη και τις μικρότερες από αυτές τις συμφωνίες. Δεν επιλέγουμε καν το όνομά μας. Ως παιδιά, δεν είχαμε την ευκαιρία να επιλέξουμε τα πιστεύω μας. Αλλά συμφωνήσαμε με τις πληροφορίες που πέρασαν σε εμάς, από το όνειρο του πλανήτη μέσω άλλων ανθρώπων. Ο μόνος τρόπος για την αποθήκευση πληροφοριών είναι η συμφωνία.

Το εξωτερικό όνειρο ίσως να προσελκύσει την προσοχή μας, αλλά εάν δεν συμφωνήσουμε, δεν αποθηκεύουμε τη συγκεκριμένη πληροφορία. Μόλις όμως συμφωνήσουμε, το πιστεύουμε και αυτό ονομάζεται πίστη. Το να έχεις πίστη είναι να πιστεύεις άνευ όρων. Αυτός είναι ο τρόπος που μαθαίνουμε ως παιδιά. Τα παιδιά πιστεύουν οτιδήποτε πουν οι ενήλικοι. Συμφωνούμε μαζί τους και η πίστη μας είναι τόσο ισχυρή, που το σύστημα πεποιθήσεων ελέγχει ολόκληρο το όνειρο της ζωής μας. Δεν επιλέξαμε αυτές τις πεποιθήσεις και ίσως να έχουμε εξεγερθεί εναντίον τους, αλλά δεν είμαστε αρκετά δυνατοί για να νικήσουμε. Το αποτέλεσμα είναι η υποταγή μας στις πεποιθήσεις με τη συμφωνία μας. Ονομάζω αυτή τη διαδικασία, η εξημέρωση των ανθρώπων. Και μέσω αυτής της εξημέρωσης μαθαίνουμε πώς να ζούμε και πώς να ονειρευτούμε.

Στην εξημέρωση των ανθρώπων, οι πληροφορίες από το εξωτερικό όνειρο μεταφέρονται στο εσωτερικό όνειρο, δημιουργώντας ολόκληρο το σύστημα πεποιθήσεών μας. Πρώτα, το παιδί μαθαίνει τα ονόματα των πραγμάτων: Μαμά, Μπαμπάς, γάλα, μπουκάλι. Μέρα με τη μέρα, στο σπίτι, στο σχολείο, στην εκκλησία και από την τηλεόραση, διδασκόμαστε πώς να ζήσουμε, ποιού είδους συμπεριφορά είναι αποδεκτή. Το εξωτερικό όνειρο μας διδάσκει πώς να είμαστε άνθρωποι. Έχουμε μια ολόκληρη αντίληψη του τι είναι «γυναίκα» και του τι είναι «άντρας». Και μαθαίνουμε επίσης να κρίνουμε. Κρίνουμε τους εαυτούς μας, κρίνουμε άλλους ανθρώπους, κρίνουμε τους γείτονες.

Τα παιδιά εξημερώνονται με τον ίδιο τρόπο που εξημερώνουμε ένα σκύλο, μια γάτα, ή οποιοδήποτε άλλο ζώο. Για να διδάξουμε ένα σκυλί, το τιμωρούμε και του δίνουμε επαίνους. Εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας τα οποία αγαπούμε τόσο πολύ με τον ίδιο τρόπο που εκπαιδεύουμε οποιοδήποτε κατοικίδιο ζώο: με ένα σύστημα τιμωρίας και ανταμοιβής. Μας λένε «Είσαι καλό αγόρι», ή «Είσαι καλό κορίτσι», όταν κάνουμε ό,τι η Μαμά και ο Μπαμπάς θέλει να κάνουμε. Όταν δεν το κάνουμε, είμαστε ένα «κακό κορίτσι» ή ένα «κακό αγόρι». Όταν παρενέβην τους κανόνες τιμωρηθήκαμε, Όταν συμμορφωνόμασταν με τους κανόνες, πήραμε ανταμοιβή.

Τιμωρηθήκαμε πολλές φορές μέσα σε μια μέρα και επίσης ανταμειφτήκαμε πολλές φορές μέσα σε μια μέρα. Σύντομα μάθαμε να φοβόμαστε την τιμωρία όπως και το να μην λαμβάνουμε την ανταμοιβή. Η ανταμοιβή είναι η προσοχή που λάβαμε από τους γονείς μας και από άλλους όπως αδέλφια, δασκάλους και φίλους. Σύντομα αναπτύξαμε μια ανάγκη να προσελκύουμε την προσοχή άλλων ανθρώπων έτσι ώστε να πάρουμε την ανταμοιβή. Με την ανταμοιβή νοιώθουμε ευχάριστα και συνεχίζουμε να κάνουμε ό,τι οι άλλοι θέλουν να κάνουμε για να πάρουμε την ανταμοιβή.

Με αυτό τον φόβο της τιμωρίας και τον φόβο του να μην πάρουμε την ανταμοιβή, αρχίζουμε να προσποιούμαστε κάτι που δεν είμαστε, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουμε άλλους, μόνο να είμαστε αρκετά καλοί για κάποιον άλλο. Προσπαθούμε να ευχαριστήσουμε τη Μαμά και το Μπαμπά, προσπαθούμε να ευχαριστήσουμε τους δασκάλους στο σχολείο, προσπαθούμε να ευχαριστήσουμε την εκκλησία και έτσι αρχίζουμε να υποκρινόμαστε.

Προσποιούμαστε κάτι που δεν είμαστε διότι φοβόμαστε την απόρριψη. Ο φόβος της απόρριψης γίνεται ο φόβος του να μην είμαστε αρκετά καλοί. Τελικώς, γινόμαστε κάποιος άλλος. Γινόμαστε ένα αντίγραφο των πεποιθήσεων της Μαμάς, των πεποιθήσεων του Μπαμπά, των πεποιθήσεων της κοινωνίας και των πεποιθήσεων της θρησκείας.

Όλες οι φυσικές τάσεις μας χάθηκαν κατά τη διαδικασία της εξημέρωσης. Και όταν είμαστε αρκετά μεγάλοι ώστε να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε, μαθαίνουμε τη λέξη «όχι». Οι ενήλικες λένε, «Μην κάνεις αυτό και μην κάνεις εκείνο». Εξεγειρόμαστε και λέμε, «Όχι», διότι υπερασπιζόμαστε την ελευθερία μας. Θέλουμε να είμαστε ο εαυτός μας, αλλά είμαστε πολύ μικροί και οι ενήλικοι είναι μεγάλοι και δυνατοί. Μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα φοβόμαστε διότι ξέρουμε οτι κάθε φορά που κάνουμε κάτι λάθος, πρόκειται να τιμωρηθούμε. Η εξημέρωση είναι τόσο ισχυρή, ώστε μετά από κάποιο διάστημα στη ζωή μας δεν χρειαζόμαστε κάποιον να μας εξημερώσει παραπάνω. Δεν χρειαζόμαστε τη Μαμά ή το Μπαμπά, το σχολείο ή την εκκλησία να συνεχίσει να μας εξημερώνει.

Είμαστε τόσο καλά εκπαιδευμένοι που εξημερώνουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας. Είμαστε ένα αυτοματοποιημένο εξημερωμένο ζώο. Μπορούμε πλέον να εξημερώσουμε τους εαυτούς μας κατά το ίδιο σύστημα πεποιθήσεων που μας δόθηκε και να χρησιμοποιήσουμε το ίδιο σύστημα της τιμωρίας και ανταμοιβής.

Τιμωρούμε τον εαυτό μας όταν δεν ακολουθούμε τους κανόνες, σύμφωνα με το σύστημα πεποιθήσεών μας, ανταμείβουμε τους εαυτούς μας όταν είμαστε το «καλό αγόρι» ή το «καλό κορίτσι».

Όπως ακριβώς και η κυβέρνηση έχει ένα βιβλίο με νόμους που κυβερνά το όνειρο της κοινωνίας, Το σύστημα πεποιθήσεών μας είναι το βιβλίο των νόμων που κυβερνά το μυαλό μας. Χωρίς αμφιβολία, οτιδήποτε βρίσκεται μέσα σ’ αυτό το Βιβλίο του Νόμου, αυτό είναι η αλήθεια μας. Βασίζουμε όλες τις κρίσεις μας κατά το Βιβλίο του Νόμου, ακόμη και αν αυτές οι κρίσεις αντιβαίνουν την ίδια εσωτερική φύση μας.

Ακόμη και ηθικοί νόμοι όπως οι Δέκα Εντολές είναι προγραμματισμένες μέσα στο μυαλό μας κατά τη διαδικασία της εξημέρωσής μας. Μια μια, όλες αυτές οι συμφωνίες πηγαίνουν στο Βιβλίο του Νόμου και αυτές οι συμφωνίες κυβερνούν το ατομικό μας όνειρο. Υπάρχει κάτι στο μυαλό μας, που κρίνει τους πάντες και τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου του καιρού, του σκύλου, της γάτας – οτιδήποτε.

Ο εσωτερικός Κριτής χρησιμοποιεί ό,τι υπάρχει μέσα στο Βιβλίο του Νόμου μας για να κρίνει οτιδήποτε κάνουμε και δεν κάνουμε, οτιδήποτε σκεφτόμαστε και δεν σκεφτόμαστε και οτιδήποτε αισθανόμαστε και δεν αισθανόμαστε. Οτιδήποτε ζει κάτω από το τυραννικό καθεστώς αυτού του Κριτή. Κάθε φορά που κάνουμε κάτι που αντιβαίνει το Βιβλίο του Νόμου, ο Κριτής λέει είμαστε ένοχοι, χρειάζεται να τιμωρηθούμε, θα έπρεπε να ντρεπόμαστε.

Αυτό συμβαίνει πολλές φορές τη μέρα, μέρα τη μέρα, καθ’ όλη τη ζωή μας. Υπάρχει ένα άλλο κομμάτι μας που λαμβάνει τις κρίσεις και αυτό το κομμάτι ονομάζεται, το Θύμα. Το Θύμα φέρει την ευθύνη, την ενοχή και τη ντροπή. Είναι αυτό το κομμάτι μας που λέει: «Καημένε, δεν είμαι αρκετά καλός, δεν είμαι αρκετά έξυπνος, δεν είμαι αρκετά ελκυστικός, δεν είμαι άξιος της αγάπης, τι κρίμα.» Ο Αρχι-Κριτής συμφωνεί και λέει, «Ναι, δεν είσαι αρκετά καλός.» Και όλο αυτό είναι βασισμένο σε ένα σύστημα πεποιθήσεων που ποτέ δεν επιλέξαμε να πιστέψουμε.

Αυτές οι πεποιθήσεις είναι τόσο ισχυρές, ώστε ακόμη και χρόνια αργότερα όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με νέες αντιλήψεις και προσπαθούμε να πάρουμε τις δικές μας αποφάσεις, βρίσκουμε οτι αυτές οι πεποιθήσεις ακόμη ελέγχουν τις ζωές μας. Οτιδήποτε αντιβαίνει το Βιβλίο του Νόμου, θα προκαλέσει μια παράξενη αίσθηση στο ηλιακό σου πλέγμα και ονομάζεται φόβος. Παραβαίνοντας τους κανόνες στο Βιβλίο του Νόμου, ανοίγει τις συναισθηματικές πληγές σου. Και η αντίδρασή σου είναι να δημιουργήσεις συναισθηματικό δηλητήριο. Διότι ακόμη και αν το Βιβλίο του Νόμου είναι λάθος, σε κάνει να νοιώθεις ασφαλή. Οτιδήποτε αμφισβητεί αυτά που πιστεύεις, θα σε κάνει να νοιώσεις ανασφαλή.

Γι’ αυτό χρειαζόμαστε μεγάλη τόλμη για να αμφισβητήσουμε τις ίδιες μας τις πεποιθήσεις. Διότι ακόμη και αν γνωρίζουμε οτι δεν επιλέξαμε αυτές τις πεποιθήσεις, είναι επίσης αλήθεια οτι συμφωνήσαμε ως προς αυτές. Η συμφωνία είναι τόσο ισχυρή ώστε ακόμη και αν καταλαβαίνουμε οτι αυτή η ιδέα είναι αναληθής, νοιώθουμε ωστόσο την ευθύνη, την ενοχή και την ντροπή που προκύπτουν αν πάμε ενάντια σε αυτούς τους κανόνες. Όλοι αυτοί οι νόμοι υπάρχουν στο μυαλό μας, τους πιστεύουμε και ο Κριτής μέσα μας βασίζει οτιδήποτε σε αυτούς τους κανόνες.

Ο Κριτής διατάζει και το Θύμα υποφέρει την ενοχή και την τιμωρία. Αλλά ποιός λέει πως υπάρχει δικαιοσύνη σε αυτό το όνειρο; Η πραγματική δικαιοσύνη πληρώνει μόνο μια φορά για κάθε σφάλμα. Η πραγματική αδικία πληρώνει περισσότερες από μια φορές για κάθε σφάλμα. Πόσες φορές πληρώνουμε για κάθε σφάλμα; Η απάντηση είναι χιλιάδες φορές. Ο άνθρωπος είναι το μόνο ζώο επάνω στη Γη που πληρώνει χιλιάδες φορές για το ίδιο σφάλμα. Τα υπόλοιπα ζώα πληρώνουν μια φορά για κάθε σφάλμα που κάνουν. Αλλά όχι εμείς. Έχουμε πολύ δυνατή μνήμη. Κάνουμε ένα σφάλμα, κρίνουμε τους εαυτούς μας, βρίσκουμε τους εαυτούς μας ένοχους και τιμωρούμε τους εαυτούς μας. Εάν η δικαιοσύνη υπάρχει, τότε αυτό ήταν αρκετό, δεν χρειάζεται να το κάνουμε ξανά. Αλλά κάθε φορά που θυμόμαστε, κρίνουμε τους εαυτούς μας και πάλι, είμαστε και πάλι ένοχοι και τιμωρούμε τους εαυτούς μας ξανά… και ξανά… και ξανά…

ΕΙΣΑΙ ένας ΘΕΟΣ σε ΑΜΝΗΣΙΑ

Θες να δεις ποιος στ’ αλήθεια είσαι;

Ο Όσκαρ Ουάιλντ είχε πει: «Θες να δεις ποιος στ’ αλήθεια είσαι;! Δοκίμασε όσο γίνεται περισσότερες μάσκες!».

Ήδη φέρεις από γεννησιμιού σου εν δυνάμει όλα τα προσωπεία. Όλες τις εκδοχές και της δυνατότητες που σε τέρπουν και σε τρομάζουν.

Εκούσια φορώντας τες, τις δίνεις χώρο να υπάρξουν. Το απαγορευμένο, επιθυμητό και φαντασιακό γίνεται απτό και πραγματικό.

Μεγάλο μέρος της ενέργειας και τις ισχύος του σαρκώνεται, και γι’ αυτό βγαίνει απ’ πίστα των δυνατοτήτων, δίνοντας την σκυτάλη σε νέες αβίωτες ακόμη «μάσκες».

Αφήνει χώρο για να ευδοκιμήσουν νέα προσωπεία, νέες δυνατότητες και προοπτικές μετουσίωσής τους στις βιωμένες τους εκδοχές.

Κάποια στιγμή, όταν όλα τα δυνατά προσωπεία πάρουν το χώρο τους στην αρένα της πραγματικότητας, και καθώς όλο το πιθανό ρεπερτόριο των ρόλων έχει παιχθεί, όταν δεν υπάρχει κανένας διαθέσιμος ρόλος πλέον να παιχθεί, τότε εσύ, ο «ηθοποιός», κατεβαίνει απ’ την σκηνή, χορτασμένος και απόλυτα διαθέσιμος να εμπλακεί με το αληθινό του πρόσωπο, αυτό που λανθάνει, και κρύβεται πίσω απ’ όλες τις επιμέρους μάσκες και ρόλους …

Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για σένα, να σε μειώνει, να προσβάλει τις επιλογές και τα όνειρά σου

Με τον όρο ”τοξικός”, οι ψυχολόγοι περιγράφουμε τον επιβλαβή για την ψυχοσυναισθηματική και σωματική υγεία ενός ατόμου. Οι τοξικοί άνθρωποι έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στη συμπεριφορά τους τα οποία και χρησιμοποιούν εξοντώνοντας το ”θύμα” τους.

Μπορεί να είναι οι γονείς, μπορεί να είναι κάποιος άλλος συγγενής, ίσως ένας φίλος ή ακόμη και ένας σύντροφος. Η τοξική ταυτότητα δεν έχει πρόσωπο. Τοξικός μπορεί να είναι οποιοσδήποτε και κατά συνέπεια είναι δυνατό να έχετε μία τοξική σχέση με έναν άνθρωπο που βρίσκεται πολύ κοντά σας ή είναι ένας ”σημαντικός άλλος” στη ζωή σας.

Για παράδειγμα, εάν έχετε έναν τοξικό φίλο, είναι δύσκολο να το διαχειριστείτε ή να τον απομονώσετε αλλά είναι πολύ δυσκολότερο όταν έχετε έναν τοξικό γονιό ή σύζυγο.

Οι τοξικοί άνθρωποι είναι άκρως επικίνδυνοι για την ψυχική υγεία των άλλων, καθώς τον καταδυναστεύουν ψυχολογικά και συναισθηματικά και του προκαλούν έντονο στρες στον βωμό της επερχόμενης αντίδρασης του.

Η αδιάκοπη κριτική τους, η απουσία αποδοχής τους, η σκληρή απαιτητικότητά τους, η έντονη ενασχόληση με το τι θέλουν και τι χρειάζονται ΜΟΝΟ εκείνοι , είναι από τα βασικότερα χαρακτηριστικά τους που σφυροκοπούν την ψυχοσυναισθηματική υγεία των ατόμων που τους περιτριγυρίζουν.

Κατά κάποιο τρόπο, είναι τα άτομα που θεωρούν ότι μόνο εκείνα έχουν δικαιώματα και μπορούν να εξουσιάζουν τους άλλους μετατρέποντας τους σε μαριονέτες.

Τα τοξικά άτομα κακοποιούν μέσω πληθώρας μέσων ψυχολογικής κακοποίησης, όπως λεκτική εξύβριση/κριτική – προσβολές – υποτιμητικά σχόλια, απομόνωση του θύματος, απειλές, εκφοβισμό, οικονομική κακοποίηση/ έλεγχος μέσω των χρημάτων κλπ.

Το αποτέλεσμα είναι η ψυχολογική δηλητηρίαση του ατόμου που το περιβάλει. Φόβος, Άγχος, Θυμός, Θλίψη, Καταπίεση είναι από τα βασικότερα συναισθήματα που φωλιάζουν και καταπιέζονται σε έναν άνθρωπο που τον δηλητηριάζει ο ναρκισσισμός ενός τοξικού ατόμου.

Είναι κουραστικοί και εξαντλητικοί, ενώ προκαλούν φόβο εξαιτίας της σκληρής αντίδρασης και συμπεριφοράς τους. Μέσω αυτού του φόβου καταφέρνουν να εξουσιάζουν και να χειρίζονται τα θύματά τους τα οποία προσπαθούν να αποφύγουν τις προστριβές και τις εντάσεις – οι οποίες φυσικά είναι αναπόφευκτες όπως και να φερθούν οτιδήποτε και να κάνουν- και έτσι παγιδεύονται στις τοξικές διαθέσεις, ενώ απομακρύνονται από αυτά που επιθυμούν να πράξουν, να ακολουθήσουν και να υπερασπιστούν. Με λίγα λόγια απομακρύνονται από τον εαυτό τους.

Είναι γεγονός όμως πως οι τοξικοί άνθρωποι δεν ικανοποιούνται με τίποτα. Η βαθιά αίσθηση αναξιότητας του εαυτού τους μετατρέπεται σε σκληρή κριτική και προσβλητικά σχόλια προς τους άλλους. Οτιδήποτε και να λάβουν ποτέ δεν θα τους είναι αρκετό. Τα άτομα που τους πλαισιώνουν προσπαθούν με κάθε τρόπο να ανταποκριθούν στις προσδοκίες τους με αποτέλεσμα να αποδομούνται ψυχολογικά και να εξαντλούν τα ενεργειακά συναισθηματικά τους αποθέματα.

Αναμφίβολα είναι πολύ δύσκολο, να υπάρχεις ή να έχεις υπάρξει με ένα τέτοιο πρόσωπο. Ιδιαίτερα όταν αυτό το πρόσωπο είναι και πολύ οικείο. Είναι αναγκαίο όμως, να βρεις το κουράγιο να αντιμετωπίσεις όλα όσα πέρασες ή περνάς και να διεκδικήσεις την ταυτότητά σου, την ύπαρξη σου, τα δικαιώματά σου…. τον εαυτό σου!

Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να σε ορίζει, να αποφασίζει για σένα, να σε μειώνει, να προσβάλει τις επιλογές και τα όνειρά σου….

Όλη αυτή η χειριστική συμπεριφορά αποσκοπεί στην εξάρτησή σου. Είναι πολύ σημαντικό για τον εαυτό σου να αποφασίσεις εάν θέλεις να είσαι εξαρτημένος ή ανεξάρτητος.

Υπάρχει τρόπος να μάθετε πως να διαχειρίζεστε τέτοιου είδους σχέσεις.

Να θυμάστε ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε τους άλλους, παρά μόνο τον εαυτό μας!

ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ: Ο κοσμικός κύκλος

Ο Εμπεδοκλής από τον Ακράγαντα της Σικελίας υπήρξε πολύπλευρη προσωπικότητα: γιατρός και περιπλανώμενος ιερέας, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας αλλά με δημοκρατικές πεποιθήσεις, ακολούθησε το παράδειγμα του Παρμενίδη και διατύπωσε τη διδασκαλία του σε εξάμετρους στίχους.

Σύμφωνα με τις αρχαίες μαρτυρίες συνέθεσε δύο ποιήματα, ένα κοσμολογικό με τον τίτλο Περί φύσεως και ένα θρησκευτικό με τον τίτλο Καθαρμοί. Στο έργο Περί φύσεως ανέπτυσσε τη φυσική του διδασκαλία: δεν υπάρχει γέννηση και θάνατος, αλλά μόνο ανάμειξη και χωρισμός τεσσάρων στοιχείων (ριζωμάτων)της φωτιάς, του αέρα, του νερού και της γης· κινητήριες δυνάμεις για την ανάμειξη και τον χωρισμό είναι η Αγάπη (Φιλότης) και η Φιλονικία (Νεῖκος)·ο κόσμος υπόκειται σε μια αέναη κυκλική διαδικασία, η οποία χαρακτηρίζεται από διάφορες φάσεις, μεταξύ της απόλυτης κυριαρχίας της Αγάπης, οπότε τα στοιχεία σχηματίζουν μιαν ομοιογενή σφαίρα (τον Σφαίρο), και της απόλυτης κυριαρχίας της Φιλονικίας, οπότε όλα τα πράγματα περιορίζονται στα τέσσερα στοιχεία.

Στο πρώτο (α) από τα αποσπάσματα που ακολουθούν ο Εμπεδοκλής διατυπώνει τις θεμελιώδεις απόψεις του για τον κοσμικό κύκλο, τα τέσσερα στοιχεία και τις κινητήριες δυνάμεις του. Τα τέσσερα μικρότερα αποσπάσματα (β-ε) περιγράφουν τις δύο πρώτες φάσεις της ζωογονίας: αρχικά εμφανίστηκαν ασύνδετα μέλη ζώων· κατά τη δεύτερη φάση ακολούθησε η ατελής συναρμογή των μελών, η οποία οδήγησε σε τερατογενέσεις.

ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ: 56. – Αποσπάσματα 17, 57, 59, 60, 61 

Αρχαίο κείμενο:

α)

ἀλλ᾽ ἄγε μύθων κλῦθι· μάθη γάρ τοι φρένας αὔξει·
15ὡς γὰρ καὶ πρὶν ἔειπα πιφαύσκων πείρατα μύθων,
δίπλ᾽ ἐρέω· τοτὲ μὲν γὰρ ἓν ηὐξήθη μόνον εἶναι
ἐκ πλεόνων τοτὲ δ᾽ αὖ διέφυ πλέον᾽ ἐξ ἑνὸς εἶναι,
πῦρ καὶ ὕδωρ καὶ γαῖα καὶ ἠέρος ἄπλετον ὕψος,
Νεῖκός τ᾽ οὐλόμενον δίχα τῶν, ἀτάλαντον ἁπάντῃ,
20καὶ Φιλότης ἐν τοῖσιν, ἴση μῆκός τε πλάτος τε·
τὴν σὺ νόῳ δέρκευ, μηδ᾽ ὄμμασιν ἧσο τεθηπώς·
ἥτις καὶ θνητοῖσι νομίζεται ἔμφυτος ἄρθροις,
τῇ τε φίλα φρονέουσι καὶ ἄρθμια ἔργα τελοῦσι,
Γηθοσύνην καλέοντες ἐπώνυμον ἠδ᾽ Ἀφροδίτην·
25τὴν οὔ τις μετὰ τοῖσιν ἑλισσομένην δεδάηκε
θνητὸς ἀνήρ· σὺ δ᾽ ἄκουε λόγου στόλον οὐκ ἀπατηλόν.

ταῦτα γὰρ ἶσά τε πάντα καὶ ἥλικα γένναν ἔασι,
τιμῆς δ᾽ ἄλλης ἄλλο μέδει, πάρα δ᾽ ἦθος ἑκάστῳ,
ἐν δὲ μέρει κρατέουσι περιπλομένοιο χρόνοιο.
30καὶ πρὸς τοῖς οὔτ᾽ ἄρ τι ἐπιγίνεται οὐδ᾽ ἀπολήγει·

(β)

ᾗ πολλαὶ μὲν κόρσαι ἀναύχενες ἐβλάστησαν,
γυμνοὶ δ᾽ ἐπλάζοντο βραχίονες εὔνιδες ὤμων,
ὄμματά τ᾽ οἶ᾽ ἐπλανᾶτο πενητεύοντα μετώπων.

(γ)

αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ μεῖζον ἐμίσγετο δαίμονι δαίμων
ταῦτά τε συμπίπτεσκον, ὅπῃ συνέκυρσεν ἕκαστα,
ἄλλα τε πρὸς τοῖς πολλὰ διηνεκῆ ἐξεγένοντο.

(δ)

… εἰλίποδ᾽ ἀκριτόχειρα …

(ε)

πολλὰ μὲν ἀμφιπρόσωπα καὶ ἀμφίστερνα φύεσθαι,
βουγενῆ ἀνδρόπρῳρα, τὰ δ᾽ ἔμπαλιν ἐξανατέλλειν
ἀνδροφυῆ βούκρανα, μεμειγμένα τῇ μὲν ἀπ᾽ ἀνδρῶν
τῇ δὲ γυναικοφυῆ σκιεροῖς ἠσκημένα γυίοις.

Μετάφραση:

α)

Μα έλα, άκου τα λόγια μου, γιατί η μάθηση αυξάνει τη σοφία.
Όπως είπα και πριν, δηλώνοντας των λόγων μου τα όρια,15
διπλή θα πω ιστορία: κάποτε απ᾽ τα πολλά βγήκε
το ένα και μ᾽ άλλη φορά απ᾽ το ένα τα πολλά,
η φωτιά και το νερό κι η γη και του αγέρα το θεόρατο ύψος,
και, χωριστά απ᾽ αυτά, η ολέθρια Φιλονικία, ίδια απ᾽ όπου κι αν τη δεις,
κι ανάμεσά τους η Αγάπη, ίση στο μήκος και στο πλάτος.20
Αυτήν να την κοιτάξεις με το νου σου, μη στέκεσαι με θαμπωμένα μάτια.
Αυτή ᾽ναι που τη θεωρούνε έμφυτη ως και στα μέλη των θνητών,
χάρη σ᾽ αυτή κάνουνε σκέψεις φιλικές κι έργα αρμονικά,
Χαρά λέγοντάς τη με τ᾽ όνομα και Αφροδίτη.
Αυτήν ποτέ δεν τη βλέπουν οι θνητοί, όταν γυρίζει
ανάμεσά τους. Εσύ όμως άκουσε τις ντόμπρες μου κουβέντες.25
Όλ᾽ αυτά είναι ίσα και συνομήλικα,
μα το καθένα έχει δικά του προνόμια και χαρακτήρα,
κι άρχουν διαδοχικά, σαν έρχεται το πλήρωμα του χρόνου.
Πέρα απ᾽ αυτά, τίποτα δεν γεννιέται ούτε πεθαίνει.

(β)

Εδώ πολλές βλάστησαν μορφές χωρίς αυχένα,
μπράτσα γυμνά πλανιόνταν χωρίς ώμους,
μάτια τριγύριζαν μονάχα, ψάχνοντας νά ᾽βρουν μέτωπα.

(γ)

Μα καθώς τα θεία στοιχεία όλο κι έσμιγαν το ᾽να με τ᾽ άλλο,
τούτα τα πράματα κολλούσαν όπως τύχαινε ν᾽ ανταμώσουν,
κι άλλα πολλά πλάι σ᾽ αυτά γεννιόνταν ολοένα.

(δ)

…με βάδισμα ελικοειδές κι αμέτρητα χέρια…

(ε)

Γεννήθηκαν πολλά πλάσματα με δυο πρόσωπα και δυο στέρνα,
βόδια με φάτσα ανθρώπου, ενώ ξεπρόβαλαν και άνθρωποι
με κεφάλι βοδιού, πλάσματα με φύση αρσενικοθήλυκη
και με σκιερά μέλη.

Καλός πωλητής είναι αυτός που καταφέρνει να πουλήσει ψυγεία το χειμώνα στην Αλάσκα

Οι επαγγελματίες των πωλήσεων λένε ότι καλός πωλητής δεν είναι αυτός που καταφέρνει να πουλήσει ψυγεία το καλοκαίρι στο Μεξικό, αλλά αυτός που καταφέρνει να πουλήσει ψυγεία το χειμώνα στην Αλάσκα.

Λέγεται ότι μια εταιρεία δημοσίευσε κάποτε μια αγγελία ζητώντας υπάλληλο για το υποκατάστημά της στο νότο.

Η αγγελία πρέπει να ήταν ιδιαίτερα ελκυστική γιατί, από πολύ νωρίς, άρχισαν να καταφθάνουν οι υποψήφιοι.

Το προφίλ του υπαλλήλου που ζητούσαν δεν ήταν πολύ εύκολο: «Έξυπνος, νέος, με καλές συστάσεις, διατεθειμένος να ταξιδεύει και με σοβαρή εκπαίδευση σε πωλήσεις, δημόσιες σχέσεις, κ.λπ.».

Στις δέκα το πρωί περίμεναν στην πόρτα πάνω από πεντακόσιοι νέοι, και θα είχε γίνει κομφούζιο αν ο φύλακας της εταιρείας δεν αποφάσιζε, πολύ σωστά, να μοιράσει αριθμό προτεραιότητας σε όσους κατέφθαναν.

Ο άνθρωπος που έπαιρνε τις συνεντεύξεις και ήταν υπεύθυνος για την πρόσληψη, ήταν ο ίδιος που κατείχε μέχρι τότε τη θέση, έφευγε όμως με προαγωγή για να γίνει διευθυντικό στέλεχος. Κανένας δεν μπορούσε καλύτερα απ’ αυτόν ν’ αποφασίσει ποιος Θα ήταν ο καλύτερος αντικαταστάτης.

Καλούσε έναν έναν τους υποψηφίους, αποφασισμένος να διώξει τους υπόλοιπους μόλις έβρισκε το κατάλληλο πρόσωπο για να υπογράψει τη σύμβαση εργασίας.

Ενώ είχε δει τους πέντε πρώτους, ένας κούριερ της εταιρείας ζητάει συγγνώμη, μπαίνει στο γραφείο και του δίνει ένα χαρτί. Ο άνδρας παίρνει το σημείωμα και διαβάζει:

«Μην επιλέξεις κανέναν πριν πάρεις συνέντευξη από το νούμερο 94. Είμαι σίγουρος ότι έχει όλα τα προσόντα για τη θέση.»

Υπογραφή, «Τζ.».

Ο άνδρας αισθάνεται κάπως ενοχλημένος. Δεν του άρεσε ποτέ η ευνοιοκρατία, κι ακόμα λιγότερο να παίρνει αποφάσεις με βάση το μέσον του καθενός. Από την άλλη, ποιος ήταν αυτός που τολμούσε να του υποδείξει ποια ήταν τα κατάλληλα προσόντα; Υπήρχαν τουλάχιστον τέσσερα άτομα στην εταιρεία με το αρχικό Τζ. που θα μπορούσαν να έχουν στείλει αυτό το σημείωμα. Όταν θα τελείωνε με την πρόσληψη, θα τα ‘λεγε ένα χεράκι μαζί τους… Καθώς δεν του άρεσε κανένας από τους ενενήντα τρεις πρώτους —αλλά και κάπως επηρεασμένος από το σημείωμα και τη σιγουριά εκείνου που το είχε γράψει— φτάνει επιτέλους η σειρά του νέου με το νούμερο ενενήντα τέσσερα. Λίγο συγκρατημένος στην αρχή, ο υπεύθυνος πρόσληψης διαπιστώνει πως ο νεαρός έχει όλα τα κατάλληλα προσόντα για τη θέση. Συν τοις άλλοις, είναι ευχάριστο και το βιογραφικό του εξαιρετικό. Χωρίς να πει λέξη στον ίδιο, καλεί τον φύλακα και του λέει μπροστά στον υποψήφιο «Σε παρακαλώ, όσους περιμένουν έξω και πες τους πως η θέση καλύφθηκε.»

Ο νεαρός χαμογελάει και τείνει το χέρι στον υπεύθυνο ευχαριστώντας τον ειλικρινά. Εκείνος τον κοιτάζει, και με το σημείωμα στο χέρι τού λέει:

«Το πρόσωπο που σε συστήνει μέσα από την εταιρεία, είχε δίκιο τελικά. Άξιζε τον κόπο να περιμένω να έρθει η σειρά σου για συνέντευξη.»

«Δεν γνωρίζω κανέναν από την εταιρεία» του λέει ο νεο-προσληφθείς.

«Αυτό το σημείωμα το έγραψα εγώ…».

Κάνει μια παύση για να εκτιμήσει τον αντίκτυπο που έχουν τα λόγια του στον άνθρωπο που κάθεται απέναντί του καταλήγει.

«Ήμουν τόσο σίγουρος πως αυτή η θέση ήταν κομμένη και ραμμένη στα μέτρα μου, που δεν μπορούσα ν αφήσω να χαθεί για μένα και για την εταιρεία η ευκαιρία να με γνωρίσετε».

Επομένως η αυτοεκτίμησις μας εις τον κόσμο αυτόν εξαρτάται απολύτως από το τι ωθούμε τον εαυτό μας να είναι και να πράττει

Για να είμαστε ικανοποιημένοι με τον εαυτό μας, σύμφωνα με τον Τζέιμς, δεν είναι απαραίτητο να πετυχαίνουμε επί παντός επιστητού. Οι δε αποτυχίες μας δεν είναι πάντα ταπεινωτικές- ταπείνωση νιώθουμε μόνο όταν αδυνατούμε να κατορθώσουμε τα επιτεύγματα εκείνα, στα οποία προηγουμένως έχουμε επενδύσει όλη την περηφάνια και την αξιοσύνη μας. Οι στόχοι μας, λοιπόν, καθορίζουν τι ερμηνεύουμε ως θρίαμβο και τι αναγκαζόμαστε να θεωρήσουμε αποτυχία. Ο Τζέιμς, καθηγητής ψυχολογίας στο Χάρβαρντ, αντλούσε περηφάνια από το ότι ήταν διακεκριμένος ψυχολόγος. Επομένως, αν μάθαινε ότι κάποιοι γνώριζαν για την ψυχολογία περισσότερα απ’ όσα εκείνος, ομολογούσε ότι θα αισθανόταν φθόνο και ντροπή.

Επειδή όμως του ήταν αδιάφορα τα αρχαία ελληνικά, δεν τον πείραζε ότι άλλοι μπορούσαν να μεταφράζουν ολόκληρο το Συμπόσίον, ενώ αυτός δεν καταλάβαινε ούτε την πρώτη αράδα.

«Άνευ εγχειρήματος δεν υφίσταται αποτυχία, άνευ δε αποτυχίας δεν υφίσταται ταπείνωσις. Επομένως η αυτοεκτίμησις μας εις τον κόσμο αυτόν εξαρτάται απολύτως από το τι ωθούμε τον εαυτό μας να είναι και να πράττει. Προκύπτει από τον λόγον του τι είμεθα επί του παρόντος ως προς αυτά που δυνητικά είμεθα:

Αυτοεκτίμησις =Επιτυχία / Φιλοδοξίες

Η εξίσωση του Τζέιμς δείχνει καθαρά πώς με κάθε αύξηση των προσδοκιών μας επαυξάνεται ο κίνδυνος που διατρέχουμε να ταπεινωθούμε. Επομένως, η ευτυχία μας επηρεάζεται σε κρίσιμο βαθμό από το τι έχουμε φτάσει να θεωρούμε “φυσικό” κι αναμενόμενο. Γι’ αυτό , εξάλλου, ελάχιστα βάσανα είναι εφάμιλλα με το μαρτύριο της ξεπεσμένης ντίβας, του πολιτικού που δεν έχει πέραση ή, όπως θα μπορούσε να είχε σχολιάσει ο Τοκβίλ, του αποτυχημένου Αμερικανού.

Η εξίσωση αυτή, ωστόσο, υπαινίσσεται και δύο ελιγμούς με τους οποίους μπορούμε να αυξήσουμε την αυτοεκτίμησή μας. Από τη μια πλευρά, να προσπαθήσουμε για περισσοότερες επιτυχίες κι από την άλλη, να μειώσουμε το πλήθος αυτών που θέλουμε να επιτύχουμε. Ο Τζέιμς μίλησε αναλυτικά για τα πλεονεκτήματα της δεύτερης προσέγγισης:

“Η παραίτησις από τις φιλοδοξίες μάς παρέχει πλήρη ανακούφισιν όσο και η εκπλήρωσίς του. Είναι παράξενο πόσο αλαφρώνει η καρδία μας όταν αποδεχόμεθα καλή τη πίστη ότι ουδέν είμεθα σε έναν συγκεκριμένο τομέα. Πόσο ευχάριστη η ημέρα κατά την οποία παύουμε να πασχίζουμε να διατηρηθούμε νέοι και λυγεροί. “Δόξα τω Θεώ!¨- αναφωνούμε – “χάθηκαν αυτές οι ψευδαισθήσεις”. Οιαδήποτε προσθήκη εις τον εαυτόν είναι και άχθος εκτός από καύχος”.

Δυστυχώς όμως για την αυτοεκτίμησή μας οι δυτικές κοινωνίες δε φημίζονται ως αρωγοί μιας στάσης παραίτησης από τις βλέψεις μας – δεν επιτρέπουν να δεχτούμε “καλή τη πίστη” ότι γεράσαμε, ότι παχύναμε, πόσο μάλλον ότι είμαστε φτωχοί και αφανείς. Η διάθεση που επικρατεί σε αυτές μας ωθεί να επενδύουμε όλο μας το είναι σε δραστηριότητες και σε αποκτήματα που δε θα περνούσαν καν από το νου των προγόνων μας. Σύμφωνα με την εξίσωση του Τζέιμς, οι δυτικές κοινωνίες πολλαπλασιάζοντας τις φιλοδοξίες μας, το καθιστούν σχεδόν ανέφικτο να διατηρούμε σε ικανοποιητικό βαθμό την αυτοεκτίμησή μας.

HERMANN HESSE: Αληθινή αποστολή για τον καθένα είναι να βρει το δρόμο του

Έτσι, ξαφνικά, άστραψε μέσα μου σα ζωηρή φλόγα η γνώση: για τον καθένα υπήρχε μια “αποστολή”. Αλλά για κανέναν άνθρωπο δεν υπάρχει αποστολή που τη διαλέγει ο ίδιος, την περιγράφει και την κατευθύνει. Ήταν σφάλμα που ήθελε νέους θεούς και σφάλμα που φιλοδοξούσε να δώσει στον κόσμο κάτι νέο! Για τον αφυπνισμένο άνθρωπο δεν υπάρχει απολύτως κανένα άλλο καθήκον, παρά μόνο ένα: να ερευνήσει τον εαυτό του, να στεριώσει καλά σ’ αυτόν και να βαδίσει τον δικό του δρόμο, όπου κι αν οδηγεί. Αυτή η ανακάλυψη με συγκλόνιζε βαθιά και ήταν καρπός αυτού του βιώματος. Πολλές φορές φαντάστηκα το μέλλον με διάφορα σχήματα, ονειρεύτηκα και διάφορους ρόλους που είχα να παίξω, είτε ως ποιητής είτε ως προφήτης ή ζωγράφος, ή κάτι άλλο τέλος πάντων. Όλα αυτά όμως ήταν ένα τίποτα. Δεν ήμουν στον κόσμο για να κάνω κηρύγματα ή να ζωγραφίζω ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος έχει τέτοιους σκοπούς στον κόσμο. Όλα αυτά είναι πάρεργα. 

Αληθινή αποστολή για τον καθένα είναι να βρει το δρόμο του, είτε με την ποίηση ή την τρέλα, την προφητεία. Δεν έχουν όλα αυτά καμιά σημασία. Εκείνο που προέχει είναι να βρίσκει κανείς τη μοίρα του, όχι την οποιαδήποτε μοίρα, και να ζει αδιατάραχτα σύμφωνα με τις επιταγές της. Όλα τα άλλα είναι ατελή, προσπάθειες άχρηστες, καταφύγια σε ιδεώδη των μαζών, προσαρμογή και αγωνία του εσωτερικού κόσμου. Ο νέος σκοπός της ζωής μου στεκόταν μπροστά μου φοβερός και άγιος- χιλιάδες φορές τον είχα προαισθανθεί, πολλές φορές τον είχα εκφράσει, αλλά τώρα πρώτη φορά τον έζησα. Ήμουν ένα παιχνίδι της φύσης, της αβεβαιότητας, ίσως για να μια νέα πραγματικότητα!

Είχα ήδη δοκιμάσει πολλή μοναξιά, κι όμως τώρα ήξερα πως υπήρχε και άλλη, ακόμα βαθύτερη, που δεν μπορεί κανείς να την αποχωριστεί.

Όποιος πραγματικά δε θέλει τίποτ’ άλλο παρά τη μοίρα του, αυτός δεν έχει ανάγκη από ομοίους του. Στέκει μόνος και έχει μέσα του τον παγερό χώρο του κόσμου. Όποιος όμως θέλει μόνο τη μοίρα του, δεν έχει ανάγκη ούτε από πρότυπα ούτε από ιδεώδη- δεν επιδιώκει τίποτα το αγαπητό και το παρήγορο! Αυτόν το δρόμο πρέπει να παίρνει κανείς!

Ναι, αυτό είναι το απλησίαστο κατόρθωμα. Αλλά μπορεί κανείς να το ονειρευτεί, να το προγευτεί και να το προαισθανθεί. Πολλές φορές, μόνος, καταλάβαινα αυτή την αλήθεια.

ΕΡΜΑΝ ΕΣΣΕ, ΝΤΕΜΙΑΝ

Χαρακτηριστικές συνήθειες και ενέργειες ενός ώριμου ατόμου

Όλες οι θεωρίες της ωριμότητας κάνουν νύξεις για τις χαρακτηριστικές συνήθειες και ενέργειες ενός ώριμου ατόμου. Παρ’ όλο που υπάρχουν μερικές διενέξεις μεταξύ των θεωρητικών, όπως για το σε τι πραγματικά συνίσταται η πλήρης ωριμότητα, υπάρχουν επίσης πολλά ουσιαστικά κοινά σημεία.

Υπάρχει γενική συμφωνία, ότι τα ώριμα πρόσωπα έχουν την αίσθηση της ταυτότητας, την αίσθηση του “Εγώ” ( “I” ) που προαναφέρθηκε, την αίσθηση του ποιοι είναι, ξεχωριστά από τους άλλους στη ζωή τους. Τα ξεχωριστά όμως αυτά πρόσωπα κατανοούν επίσης την ανάγκη και για τη σωματική και για την ψυχολογική οικειότητα – μια ανάγκη να σχετιστούν σ’ ένα βαθύ, μεστό νοήματος επίπεδο με άλλους.

Οι ώριμοι άνθρωποι έχουν ειλικρινή διάθεση να είναι παραγωγικοί και να προσφέρουν στους άλλους. Θέλουν να δημιουργούν και να μοιράζονται τα δημιουργήματα τους. Δέχονται τη ζωή και την εργασία τους με ικανοποίηση και χαρά. Ζουν τη ζωή σαν με τα λόγια του Ότο Ρανκ, “καλλιτέχνες” (όχι απαραίτητα σαν καλλιτέχνες που γράφουν ή ζωγραφίζουν, αλλά σαν καλλιτέχνες της ζωής). Αφιερώνουν το ταλέντο τους στις επιδιώξεις τους και τη φαντασία τους, στη δημιουργία της ζωής τους κάθε μέρα. Οι ώριμοι καλλιτέχνες της ζωής είναι αυθόρμητοι, ανεκτικοί, ευέλικτοι, δεκτικοί σε καινούργιες εμπειρίες, και αμφισβητούν την πραγματικότητα. Έχουν αρμονία με τις εξωτερικές επιδράσεις, αλλά είναι αυτόνομοι και απασχολημένοι με τη διαδικασία σύνθεσης της δικής τους ζωής. Θεωρούν την ύπαρξη μια σειρά επιλογών, τις οποίες πρέπει να αποφασίσουν, και για τις οποίες είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι. Ενδιαφέρονται, σέβονται και εκτιμούν τον κόσμο, την κοινωνία μέσα στην οποία ζουν και τους άλλους που βρίσκονται σ’ αυτήν, ακόμα και αν δεν συμφωνούν εντελώς με αυτούς. Πιστεύουν στις προσωπικές τους ανάγκες και δυνατότητες και αντιλαμβάνονται, ότι αυτές μπορεί να συγκρουσθούν πολλές φορές με των άλλων, αλλά αναγνωρίζουν ότι η σύγκρουση μπορεί ν’ αποτελέσει θετικό παράγοντα ανάπτυξης και αλλαγής.

Οι ώριμοι άνθρωποι έχουν μια βαθιά πνευματική αίσθηση ως προς τη σχέση τους με τη φύση και τους άλλους ανθρώπους και αναγνωρίζουν το διαρκές θαύμα της ζωής και του να ζουν. Κάνουν πλήρη χρήση των δυνατοτήτων τους, αποδέχονται τον εαυτό τους ως μέρος του μεγαλύτερου μυστηρίου της ζωής, και μοιράζονται την αγάπη, τη χαρά και τη γνώση τους μ’ έναν ανοιχτό, ανιδιοτελή, υπεύθυνο τρόπο.

Στην ουσία, λοιπόν, οι ολοκληρωμένοι, ώριμοι άνθρωποι αναπτύσσονται συνεχούς, γιατί αντιλαμβάνονται, ότι η ωριμότητα δεν είναι ένας στόχος, αλλά μια διαδικασία, ότι η ουσία της ωριμότητας βρίσκεται στις δημιουργικές και υπεύθυνες επιλογές. Έχουν μια ευέλικτη, όχι όμως συμβατική αίσθηση ταυτότητας, μια ανεκτική και ζωντανή αίσθηση του ποιοι είναι, τι μπορούν να γίνουν και πού βρίσκονται οι δυνάμεις τους.

Στον ώριμο άνθρωπο είναι θεμελιακή η ικανότητα να δημιουργήσει βαθιές, οικείες, γεμάτες νόημα σχέσεις που βασίζονται πάνω στην “ασυμβίβαστη εκτίμηση” της μοναδικότητας των άλλων. Είναι στοργικοί, ερωτικοί και ανταποκρίνονται σεξουαλικά. Είναι κοινωνικοί, έχουν φίλους και αίσθηση της κοινωνικότητας. Είναι παραγωγικοί και αφοσιωμένοι στην εργασία τους. Αποδέχονται την αλλαγή για τη βελτίωση του εαυτού τους και των άλλων, όπως επίσης και της κοινωνίας μέσα στην οποία ζουν. Είναι επινοητικοί, έχουν αυτοπεποίθηση, χιούμορ και άνεση μέσα στο περιβάλλον τους, με τον εαυτό τους και με τους άλλους.

ARTHUR SCHOPENHAUER: Η δε πλειονότητα των ανθρώπων δεν γνωρίζει άλλο είδος σχέσεων

Ο ευγενούς φύσεως άνθρωπος, στην νεότητά του, πιστεύει πως οι ουσιώδεις και αποφασιστικές σχέσεις και διασυνδέσεις είναι oι ιδεατές, οι βασιζόμενες δηλ. σε ομοιότητα φρονήματος, τρόπου σκέψης, γούστου, πνευματικών δυνάμεων κ.ο.κ.· Αργότερα, εντούτοις, συνειδητοποιεί ότι εκείνες που κατέχουν τα πρωτεία είναι οι πραγματικές, εκείνες δηλ. που έχουν ως βάση τους κάποιο υλικό συμφέρον. Σε τούτες εδράζονται όλες σχεδόν οι διασυνδέσεις, η δε πλειονότητα των ανθρώπων δεν γνωρίζει άλλο είδος σχέσεων.

Κατά συνέπεια, ο καθένας αντιμετωπίζεται βάσει του αξιώματος ή του επαγγέλματος του, της εθνότητας ή των οικογενειακών του καταβολών και όλως βάσει της θέσης και του ρόλου που του έχουν αποδοθεί από τις συμβάσεις: βάσει τούτων καθορίζεται η ταξινόμηση, η διαλογή και η μεταχείρισή του, όπως και στην περίπτωση ενός βιομηχανικού προϊόντος. Αντίθετα, το τι είναι καθ’ εαυτόν, δηλ. ως άνθρωπος, δυνάμει των προσωπικών του ιδιοτήτων, λαμβάνεται υπόψη μόνο περιστασιακά και όπως τύχει, συνεπώς μόνο κατ’ εξαίρεση, ώστε αγνοείται και παραμερίζεται από τον καθένα όποτε τον βολεύει, δηλ. ως επί το πλείστον.

Τώρα, όσο περιεκτικότερο και αξιολογότερο είναι τούτο το καθ’ εαυτόν τόσο λιγότερο θ’ αρέσει στον άνθρωπο τούτο η εν λόγω κοινωνική ρύθμιση, ούτως ώστε θα προσπαθεί να διεκφύγει από την επικράτειά της. Η ρύθμιση αυτή, πάντως, οφείλεται στο γεγονός ότι, σ’ αυτόν τον κόσμο της ανάγκης και της ένδειας, τα μέσα για την αντιμετώπισή τους συνιστούν παντού το πρωταρχικό και, συνεπώς, το κυρίαρχο μέλημα.

ARTHUR SCHOPENHAUER, ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ

Έχεις δει εσύ ποτέ κάποιον που να βρίσκεται στην κορυφή, να είναι ταυτόχρονα και ευτυχισμένος;

Ο φιλόδοξος είναι ο πιο δυστυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο. Εμείς όμως εκπαιδεύουμε τα παιδιά να είναι φιλόδοξα: «Να είσαι ο πρώτος, να φτάσεις στην κορυφή και τότε θα είσαι ευτυχισμένος!».

Έχεις δει εσύ ποτέ κάποιον που να βρίσκεται στην κορυφή, να είναι ταυτόχρονα και ευτυχισμένος;

Ήταν ευτυχισμένος ο Αλέξανδρος ο Μέγας, όταν έγινε κατακτητής τού κόσμου; Ήταν ένας από τους πιο δυστυχισμένους ανθρώπους που έζησαν ποτέ πάνω στη γη. Βλέποντας την ευδαιμονία του Διογένη, ζήλεψε. Να ζηλεύει ένα ζητιάνο;

Ο Διογένης ήταν ζητιάνος. Δεν είχε τίποτα – ούτε καν μια κούπα για να ζητιανεύει φαγητό. Τουλάχιστον ο Βούδας είχε μια κούπα και τρεις ρόμπες. Ο Διογένης ήταν γυμνός. Κάποτε είχε μια κούπα.

Βρισκόταν στην όχθη ενός ποταμού, διψούσε κι έβγαλε την κούπα του για να πάρει νερό, όταν είδε ένα σκύλο να πηδάει χαρούμενος μέσα στο ποτάμι, να πλένεται και να πίνει νερό.

Και τότε μπήκε στο νου του Διογένη η ιδέα: «Αυτός ο σκύλος είναι πιο ελεύθερος από μένα. Δεν χρειάζεται να κουβαλάει καμία κούπα μαζί του. Κι αν εκείνος μπορεί να τα καταφέρει χωρίς κούπα, γιατί να μην μπορώ να τα καταφέρω κι εγώ; Αυτή η κούπα είναι το μοναδικό πράγμα που έχω και πρέπει να προσέχω να μη μου την κλέψουν. Μερικές φορές, ακόμη και μέσα στη νύχτα ρίχνω μια ματιά, για να δω αν εξακολουθεί να βρίσκεται κοντά μου ή μου την έκλεψαν.» Πέταξε την κούπα στο ποτάμι και ευχαρίστησε το σκύλο για το σπουδαίο μήνυμα που του είχε φέρει από την ύπαρξη.

Ο Αλέξανδρος ζήλεψε αυτόν τον άνθρωπο, που δεν είχε απολύτως τίποτα. Πόσο δυστυχισμένος, πρέπει να ήταν.

Εξομολογήθηκε στον Διογένη: «Αν ποτέ μού δώσει ο Θεός την ευκαιρία, θα του ζητήσω να μη με κάνει Αλέξανδρο, να με κάνει Διογένη.»

Ο Διογένης γέλασε και του είπε: «Και γιατί θέλεις να γίνεις Διογένης στην επόμενη ζωή; Ποιος ξέρει για την επόμενη ζωή; Γιατί το αναβάλλεις; Ακόμη και η επόμενη μέρα είναι αβέβαιη, ακόμη και η επόμενη στιγμή είναι αβέβαιη. Αν θέλεις πραγματικά να είσαι Διογένης, μπορείς να γίνεις αυτήν ακριβώς τη στιγμή. Πέταξε τα ρούχα σου στο ποτάμι και ξέχνα την κατάκτηση τού κόσμου. Αυτό είναι σκέτη ανοησία και το ξέρεις! Ξάπλωσε και λιάσου, όπως λιάζομαι κι εγώ. Υπάρχει αρκετός ήλιος και για τους δυο μας.»

Ο Αλέξανδρος βεβαίως δεν μπόρεσε να αποδεχθεί την πρόσκληση. Είπε: «Σ’ ευχαριστώ για την πρόσκληση, για την ώρα όμως δεν μπορώ να το κάνω. Ίσως στην επόμενη ζωή…»

Ο Διογένης τον ρώτησε: «Και τί θα κάνεις όταν θα έχεις κατακτήσει τον κόσμο;»

Ο Αλέξανδρος είπε: «Τότε θα ξαπλώσω κι εγώ και θα λιάζομαι.»

Ο Διογένης είπε: «Τότε, κάνε στην άκρη, γιατί μου κόβεις τον ήλιο. Εγώ είμαι ήδη ξαπλωμένος και θέλω να λιαστώ!»

Απλώς παρατήρησε τους ανθρώπους που έχουν πετύχει στον κόσμο και θα εγκαταλείψεις την ιδέα της επιτυχίας.

WALT WHITMAN: Ω εαυτέ μου! ω ζωή!

Ένας Ταξιδευτής σκέψεων και χρόνων—ειρήνης και πολέμων,

Νεότητας από καιρό εξοδεμένης, και μέσης ηλικίας που ξεπέφτει,
(Όπως ο πρώτος τόμος μιας ιστορίας που μελετήθηκε κι αφέθηκε στην άκρη, και αυτός εδώ ο δεύτερος,
Τραγούδια, αποκοτιές, καιροσκοπίες, που πάνε για να κλείσουν,)
Αργοπορώντας μια στιγμή, εδώ και τώρα, σ’ Εσένα αγνάντια Εγώ γυρίζω,
Όπως στο δρόμο, ή σε μια πόρτα κουφωτή, τυχόν, ή παραθύρι ανοιχτό,
Στέκοντας, χαμηλώνοντας, γυμνώνοντας την κεφαλή μου, ειδικά Εσένα χαιρετώ,
Να σύρω και να σφίξω την Ψυχή σου, για μια φορά, αδιάρρηκτα με τη δική μου,
Κι έπειτα να ταξιδέψω, να ταξιδέψω εμπρός.
Ω Εαυτέ μου! Ω Ζωή!

Ω εαυτέ μου! ω ζωή!… των ερωτημάτων αυτών που επαναλαμβάνονται•
Των ατελείωτων τρένων των απίστων— πόλεων έμπλεων με τους ανόητους•
Του εαυτού μου αδιάκοπα που μέμφεται τον εαυτό μου, (καθώς ποιός περισσότερο ανόητος από εμένα, και ποιός περισσότερο άπιστος;)

Ματιών που μάταια ποθούν το φως— των επονείδιστων στόχων—του αγώνα που αέναα ξαναρχίζει,
Των φτωχών εκβάσεων των πάντων— των βραδυκίνητων και ρυπαρών όχλων που βλέπω γύρω μου•
Των αδειανών και άχρηστων χρόνων της αδράνειας— με τον αδρανή εμένα συνυφασμένων,
Το ερώτημα, ω εαυτέ μου! τόσο λυπητερό, επανέρχεται—Τί το καλό μέσα σε αυτά, ω εαυτέ μου, ω ζωή;

Απάντηση.

Ότι είσαι εδώ—ότι ζωή υπάρχει, και ταυτότητα•
Ότι το παντοδύναμο παιχνίδι συνεχίζεται, και συ μπορείς να συνεισφέρεις μια στροφή.

Walt Whitman

Γάιος Κάσσιος – Ο τρίτος μεγαλύτερος προδότης της ιστορίας

Ο Γάιος Κάσσιος Λογγίνος (Gaius Cassius Longinus, 87 π.Χ. ή 86 π.Χ. – 3 Οκτωβρίου 42 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος συγκλητικός και ηγετικός υποκινητής της συνωμοσίας για τη δολοφονία του Ιουλίου Καίσαρα. Ήταν διοικητής των στρατευμάτων με τον Μάρκο Ιούνιο Βρούτο κατά τη διάρκεια της μάχης των Φιλίππων εναντίον των συμμαχικών δυνάμεων του Μάρκου Αντώνιου και του Οκταβιανού, πρώην υποστηρικτών του Καίσαρα, και αυτοκτόνησε μετά την ήττα του από τον Μάρκο Αντώνιο.

Εκλέχθηκε δήμαρχος των πληβείων το 49 π.Χ. Εναντιώθηκε στον Καίσαρα και διοίκησε έναν στόλο εναντίον του κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου του Καίσαρα. Αφού ο Καίσαρας νίκησε τον Πομπήιο στη μάχη των Φαρσάλων ανάγκασε τον Κάσσιο να παραδοθεί. Μετά τη δολοφονία του Καίσαρα, ο Κάσσιος διέφυγε στην Ανατολή, όπου συγκέντρωσε έναν στρατό δώδεκα λεγεώνων.

Νεανικά χρόνια 

Λίγα είναι γνωστά για τη νεανική ηλικία του Γάιου Κάσσιου Λογγίνου, εκτός από μία ιστορία όπου έδειξε την απέχθειά του για τους τύραννους, ενώ πήγαινε ακόμα σχολείο, όταν διαπληκτίστηκε με τον γιο του δικτάτορα Σύλλα. Επίσης, παντρεύτηκε την κόρη της Σερβιλίας Καιπιόνις και ετεροθαλή αδερφή του Βρούτου. Μαζί απέκτησαν έναν γιο. Σπούδασε φιλοσοφία στη Ρόδο υπό τον Αρχέλαο, ενώ μιλούσε πολύ καλά την ελληνική γλώσσα.

Πόλεμος στην Παρθία 

Το πρώτο του αξίωμα ήταν αυτό του κυαίστορα (ταμίας) υπό τον Μάρκο Λικίνιο Κράσσο το 53 π.Χ., οπότε και αποδείχτηκε πως διέθετε αξιόλογες στρατηγικές ικανότητες. Ταξίδεψε με τον Κράσσο στην επαρχία της Συρίας, όπου και προσπάθησε να τον αποτρέψει από το να επιτεθεί στην Παρθία, προτείνοντας να φτιάξουν μια ασφαλή βάση στον ποταμό Ευφράτη. Ωστόσο ο Κράσσος αγνόησε τις συμβουλές του Κάσσιου και οδήγησε τους άνδρες του στη Μάχη στις Κάρρες, κατά τη διάρκεια της οποίας επίσης αγνόησε τη συμβουλή να ενδυναμώσει τις ρωμαϊκές γραμμές. Ως αποτέλεσμα η Ρώμη γνώρισε τη διασημότερη πανωλεθρία της μετά το Δεύτερο Καρχηδονιακό Πόλεμο. Ο Κάσσιος κατάφερε τουλάχιστον να γλυτώσει τα υπολείμματα του στρατού με τη βοήθεια του λεγάτου του Κράσσου, του Γάιου Οκτάβιου. Με τη σειρά τους οι λεγεωνάριοι ζήτησαν να ηγηθεί ο Κάσσιος, ωστόσο εκείνος αρνήθηκε παραμένοντας πιστός στον Κράσσο. Ο Κράσσος βρήκε το θάνατο όταν οι οδηγοί του στρατού διέπραξαν προδοσία στο δρόμο της υποχώρησης. Εντούτοις, ο Κάσσιος κατάφερε και πάλι να διασώσει 500 ιππείς και να τους επανενώσει με άλλες λεγεώνες.

Για τα επόμενα δύο χρόνια ο Κάσσιος κυβέρνησε τη Συρία, υπερασπιζόμενος τα σύνορά της ενάντια στις επιθέσεις των Πάρθων, μέχρι να αφιχθεί ο επόμενος ορισθείς έπαρχος. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας επιδρομής σκοτώθηκε ο Πάρθος διοικητής Οσάκης και οι στρατιώτες του σκόρπισαν. Ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρων, τότε κυβερνήτης της Κιλικίας, έστειλε στον Κάσσιο ένα συγχαρητήριο σημείωμα.

Ρωμαϊκός εμφύλιος 

Μετά την επιστροφή του στη Ρώμη, το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου ανάμεσα στον Ιούλιο Καίσαρα και τον Πομπήιο έσωσε τον Κάσσιο από την προσαγωγή σε δίκη από τους εχθρούς του. Εκλέχτηκε Δήμαρχος των Πληβείων το 49 π.Χ., τασσόμενος με το κόμμα των αριστοκρατικών, τους Οπτιμάτες (Optimates). Όταν ο Καίσαρας διέσχισε το Ρουβίκωνα ποταμό, ο Κάσσιος εγκατέλειψε τη Ρώμη. Συνάντησε τον Πομπήιο στην Ελλάδα και έγινε διοικητής του στόλου του. Το 48 π.Χ., ο Κάσσιος έπλευσε προς τη Σικελία όπου επιτέθηκε και έκαψε μεγάλο μέρος των πλοίων του Καίσαρα. Συνέχισε παρενοχλώντας πλοία στις ακτές της Ιταλίας. Τα νέα της ήττας του Πομπήιου στη Μάχη των Φαρσάλων ανάγκασαν τον Κάσσιο να κατευθυνθεί στον Ελλήσποντο, ελπίζοντας να συμμαχήσει με το βασιλιά του Πόντου, τον Φαρνάκη Β’. Ωστόσο ο Καίσαρας τον πρόλαβε στο δρόμο κι αναγκάστηκε να παραδοθεί άνευ όρων.

Ο Καίσαρας τον ονόμασε λεγάτο και τον επιστράτευσε στον Αλεξανδρινό Πόλεμο. Ωστόσο ο Κάσσιος αρνήθηκε να συμμετάσχει στον πόλεμο ενάντια στους εναπομείναντες ηγέτες των αριστοκρατικών, τον Κάτωνα τον Νεότερο και τον Σκιπίωνα Νασικά στην Αφρική, επιλέγοντας να αποσυρθεί στη Ρώμη. Πέρασε τα επόμενα δύο χρόνια χωρίς κάποιο αξίωμα, κατά τη διάρκεια των οποίων συνέσφιξε τις σχέσεις του με τον Κικέρωνα.

Συνωμοσία

Το 44 π.Χ. κατέλαβε το αξίωμα του πραίτορα περεγκρίνους (Praetor Peregrinus, αστυδίκη για διαφορές μεταξύ ξένων), με την υπόσχεση να αναλάβει τη διοίκηση της Συρίας τον επόμενο χρόνο. Η ανάδειξη του νεότερού του, Μάρκου Ιούνιου Βρούτου, σε πραίτορα ουρμπάνους (Praetor Urbanus, αστυδίκη για διαφορές γηγενών πολιτών) τον προσέβαλε πολύ, κάτι που αύξησε το μίσος του στο πρόσωπο του Καίσαρα, ο οποίος την ίδια χρονιά ανέλαβε το αξίωμα του διά βίου δικτάτορα. Ο Καίσαρ, παρόλο που επισήμως είχε συγχωρήσει τον Κάσσιο, από ό,τι φαίνεται δυσπιστούσε προς το πρόσωπό του. Έτσι ο Κάσσιος ήταν ένας από τους πιο ένθερμους συνωμότες κατά του Καίσαρα, πείθοντας τελικά τους υπόλοιπους να διαπράξουν «τυραννοκτονία». Στις Ειδούς του Μαρτίου, 44 π.Χ., ο Κάσσιος παρότρυνε τους συνεργούς του, ενώ ο ίδιος χτύπησε τον Καίσαρα στο πρόσωπο. Ο ίδιος και οι σύντροφοί του αυτοαποκαλούνταν «απελευθερωτές» («Liberatores»). Αν και πέτυχαν στο σκοπό τους να δολοφονήσουν τον Καίσαρα, τα επινίκια ήταν βραχύβια καθώς ο Μάρκος Αντώνιος διεκδίκησε την εξουσία και έστρεψε το λαό εναντίον τους.

Το τέλος

Τον Απρίλιο, ο Κάσσιος έφυγε από τη Ρώμη, με προορισμό την εξοχή, ελπίζοντας πως ο Αντώνιος θα ανατρεπόταν. Τον Ιούνιο, η Σύγκλητος ανέθεσε στον Κάσσιο την επαρχία της Κυρηναϊκής για να του δώσει την ευκαιρία τόσο να διατηρήσει το αξίωμα του πραίτορα όσο και να διαφύγει από την Ιταλία.

Ο Κάσσιος θύμωσε που του παραχωρήθηκε μια δευτερεύουσας σημασίας επαρχία και αποφάσισε να παραιτηθεί, υποστηρίζοντας ότι προτιμούσε να ζήσει εξόριστος παρά υπό την ηγεμονία του Αντωνίου. Κατέφυγε στην επαρχία της Συρίας, που είχε κυβερνήσει παλαιότερα, την οποία είχε αναλάβει εκ μέρους του Αντωνίου ο Πόπλιος Κορνήλιος Δολαβέλλας. Σκόπευε να αναλάβει τη διοίκηση προτού καταφθάσει ο τελευταίος. Η φήμη του στη Συρία ήταν αρκετή ώστε να βρει συμμάχους στο πρόσωπο των στρατιωτικών διοικητών της περιοχής και το 43 π.Χ. είχε στην κατοχή του 12 λεγεώνες για να αντιμετωπίσει τον Δολαβέλλα. Στο μεταξύ, η Σύγκλητος είχε έρθει σε ρήξη με τον Αντώνιο κι έτσι επικύρωσε την πρόταση να γίνει ο Κάσσιος διοικητής της Συρίας. Ο Δολαβέλλας επιτέθηκε, αλλά όταν είδε τους συμμάχους του να τον προδίδουν, αναγκάστηκε να αυτοκτονήσει.

Η θέση του Κάσσιου ήταν πλέον εξασφαλισμένη κι έτσι σχεδίασε να επιτεθεί κατά της Αιγύπτου. Όταν ωστόσο δημιουργήθηκε στην Ιταλία η Δεύτερη Τριανδρία – ανάμεσα στον Αντώνιο, το Λέπιδο και τον Οκταβιανό – ο Βρούτος ζήτησε τη βοήθειά του. Ο Κάσσιος τον συνάντησε με τους άνδρες του στη Σμύρνη, αφήνοντας στο πόδι του στη Συρία τον ανηψιό του. Οι σύμμαχοι αποφάσισαν να χτυπήσουν τους συμμάχους της Τριανδρίας στη Μικρά Ασία. Ο Κάσσιος λεηλάτησε τη Ρόδο, ενώ ο Βρούτος έκανε το ίδιο στη Λυκία. Την επόμενη χρονιά ένωσαν τις δυνάμεις τους στις Σάρδεις, όπου και οι στρατοί τους τούς ανακήρυξαν «Imperatores» (στρατηγούς αυτοκράτορες). Πέρασαν τον Ελλήσποντο, προέλασαν στη Θράκη και στρατοπέδευσαν κοντά στους Φιλίππους, πόλη της Θράκης (σημερινός Νομός Καβάλας). Ο Οκταβιανός και ο Μάρκος Αντώνιος σύντομα έφτασαν στην περιοχή και ετοιμάζονταν για την επικείμενη μάχη. Ο Κάσσιος αποφάσισε να τους αποκόψει από τις προμήθειες. Ωστόσο, ο Αντώνιος εξανάγκασε τους αντιπάλους του σε δύο μάχες, γνωστές με το κοινό όνομα Μάχη των Φιλίππων. Ο Βρούτος είχε επιτυχία απέναντι στον Οκταβιανό και κατέλαβε το στρατόπεδό του. Ο Κάσσιος, εντούτοις, συνετρίβη από τον Αντώνιο. Αγνοώντας τη νίκη του συμμάχου του, έχασε κάθε ελπίδα και διέταξε έναν απελεύθερο, τον Πίνδαρο, να τον θανατώσει. Ο Βρούτος τον θρήνησε ως τον «τελευταίο των Ρωμαίων» και τον κήδεψε στη Θάσο.

Αναφορές στη λογοτεχνία 

Στην «Κόλαση» του Δάντη, ο Κάσσιος αποτελεί τον έναν από τους τρεις μεγάλους αμαρτωλούς της ιστορίας που μαρτυρούν στα σαγόνια του Σατανά, στην καρδιά της Κολάσεως, για όλη την αιωνιότητα. Οι άλλοι δύο είναι ο Βρούτος και ο Ιούδας Ισκαριώτης. Εμφανίζεται και στο έργο του Σαίξπηρ «Ιούλιος Καίσαρ», όπου παρουσιάζεται ως επικίνδυνος και δολοπλόκος. Οι παραπάνω απεικονίσεις του προσώπου του Κάσσιου ήταν σίγουρα επηρεασμένες απο το γεγονός ότι την εποχή του Δάντη κυβερνούσαν τύραννοι στην Ιταλία, ενώ και την εποχή του Σαίξπηρ ήταν πολύ ισχυρός ο θεσμός της αγγλικής μοναρχίας.