Σάββατο 2 Μαΐου 2020

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - Ἑλένη (1541-1599)

ἰδὼν δέ νιν παρόντας Ἀτρέως γόνος
προσεῖπε δόλιον οἶκτον ἐς μέσον φέρων·
Ὦ τλήμονες, πῶς ἐκ τίνος νεώς ποτε
Ἀχαιίδος θραύσαντες ἥκετε σκάφος;
1545 ἀλλ᾽ Ἀτρέως παῖδ᾽ ὀλόμενον συνθάπτετε,
ὃν Τυνδαρὶς παῖς ἥδ᾽ ἀπόντα κενοταφεῖ.
οἱ δ᾽ ἐκβαλόντες δάκρυα ποιητῶι τρόπωι
ἐς ναῦν ἐχώρουν Μενέλεωι ποντίσματα
φέροντες. ἡμῖν δ᾽ ἦν μὲν ἥδ᾽ ὑποψία
1550 λόγος τ᾽ ἐν ἀλλήλοισι, τῶν ἐπεσβατῶν
ὡς πλῆθος εἴη· διεσιωπῶμεν δ᾽ ὅμως
τοὺς σοὺς λόγους σώιζοντες· ἄρχειν γὰρ νεὼς
ξένον κελεύσας πάντα συνέχεας τάδε.
καὶ τἄλλα μὲν δὴ ῥαιδίως ἔσω νεὼς
1555 ἐθέμεθα κουφίζοντα· ταύρειος δὲ ποὺς
οὐκ ἤθελ᾽ ὀρθὸς σανίδα προσβῆναι κάτα,
ἀλλ᾽ ἐξεβρυχᾶτ᾽ ὄμμ᾽ ἀναστρέφων κύκλωι,
κυρτῶν τε νῶτα κἀς κέρας παρεμβλέπων
μὴ θιγγάνειν ἀπεῖργεν. ὁ δ᾽ Ἑλένης πόσις
1560 ἐκάλεσεν· Ὦ πέρσαντες Ἰλίου πόλιν,
οὐχ εἷ᾽ ἀναρπάσαντες Ἑλλήνων νόμωι
νεανίαις ὤμοισι ταύρειον δέμας
ἐς πρῶιραν ἐμβαλεῖτε †φάσγανόν θ᾽ ἅμα
πρόχειρον ὤσει† σφάγια τῶι τεθνηκότι;
1565 οἱ δ᾽ ἐς κέλευσμ᾽ ἐλθόντες ἐξανήρπασαν
ταῦρον φέροντές τ᾽ εἰσέθεντο σέλματα.
μονάμπυκος δὲ Μενέλεως ψήχων δέρην
μέτωπά τ᾽ ἐξέπεισεν ἐσβῆναι δόρυ.
τέλος δ᾽, ἐπειδὴ ναῦς τὰ πάντ᾽ ἐδέξατο,
1570 πλήσασα κλιμακτῆρας εὐσφύρωι ποδὶ
Ἑλένη καθέζετ᾽ ἐν μέσοις ἑδωλίοις
ὅ τ᾽ οὐκέτ᾽ ὢν λόγοισι Μενέλεως πέλας·
ἄλλοι δὲ τοίχους δεξιοὺς λαιούς τ᾽ ἴσοι
ἀνὴρ παρ᾽ ἄνδρ᾽ ἕζονθ᾽, ὑφ᾽ εἵμασι ξίφη
1575 λαθραῖ᾽ ἔχοντες, ῥόθιά τ᾽ ἐξεπίμπλατο
βοῆς, κελευστοῦ φθέγμαθ᾽ ὡς ἠκούσαμεν.
ἐπεὶ δὲ γαίας ἦμεν οὔτ᾽ ἄγαν πρόσω
οὔτ᾽ ἐγγύς, οὕτως ἤρετ᾽ οἰάκων φύλαξ·
Ἔτ᾽, ὦ ξέν᾽, ἐς τὸ πρόσθεν—ἢ καλῶς ἔχει;—
1580 πλεύσωμεν; ἀρχαὶ γὰρ νεὼς μέλουσι σοί.
ὁ δ᾽ εἶφ᾽· Ἅλις μοι. δεξιᾶι δ᾽ ἑλὼν ξίφος
ἐς πρῶιραν εἷρπε κἀπὶ ταυρείωι σφαγῆι
σταθεὶς νεκρῶν μὲν οὐδενὸς μνήμην ἔχων,
τέμνων δὲ λαιμὸν ηὔχετ᾽· Ὦ ναίων ἅλα
1585 πόντιε Πόσειδον Νηρέως θ᾽ ἁγναὶ κόραι,
σώσατέ μ᾽ ἐπ᾽ ἀκτὰς Ναυπλίας δάμαρτά τε
ἄσυλον ἐκ γῆς· αἵματος δ᾽ ἀπορροαὶ
ἐς οἶδμ᾽ ἐσηκόντιζον οὔριαι ξένωι.
καί τις τόδ᾽ εἶπε· Δόλιος ἡ ναυκληρία·
1590 πάλιν πλέωμεν †ἀξίαν† κέλευε σύ,
σὺ δὲ στρέφ᾽ οἴακ᾽. ἐκ δὲ ταυρείου φόνου
Ἀτρέως σταθεὶς παῖς ἀνεβόησε συμμάχους·
Τί μέλλετ᾽, ὦ γῆς Ἑλλάδος λωτίσματα,
σφάζειν φονεύειν βαρβάρους νεώς τ᾽ ἄπο
1595 ῥίπτειν ἐς οἶδμα; ναυβάταις δὲ τοῖσι σοῖς
βοᾶι κελευστὴς τὴν ἐναντίαν ὄπα·
οὐχ εἷ᾽ ὁ μέν τις λοῖσθον ἀρεῖται δόρυ,
ὁ δὲ ζύγ᾽ ἄξας, ὁ δ᾽ ἀφελὼν σκαλμοῦ πλάτην
καθαιματώσει κρᾶτα πολεμίων ξένων;

***
Αυτός μόλις τους είδε, τους φωνάζει
με λυπημένη τάχα τη φωνή του:
«Κακόμοιροι, πώς φτάσατε εδώ πέρα;
Το ελληνικό σας πλοίο έχει βουλιάξει;
Τον πεθαμένο γιο του Ατρέα μαζί μου
θα θέλατε να θάψετε; Η Ελένη
τάφο αδειανό θα του προσφέρει». Εκείνοι,
κάνοντας πως δακρύζουν, στο καράβι
προχώρησαν, τις προσφορές βαστώντας
που θα ᾽ριχναν στη θάλασσα. Υποψίες
1550 μας έζωσαν και μουρμουρίζαμε όλοι
πως ήτανε πολλοί οι καινούριοι ξένοι.
Στα λόγια σου πιστοί σωπαίναμε όμως·
μας είχανε μπερδέψει οι προσταγές σου
που όριζαν αρχηγό στο πλοίο εκείνον.
Εύκολα αυτά τα βάλαμε στο σκάφος·
ωστόσο ο ταύρος στύλωσε τα πόδια·
μούγκριζε κυκλοστρέφοντας τα μάτια,
εκύρτωνε τη ράχη του κοιτώντας
μέσ᾽ απ᾽ τα κέρατά του μ᾽ άγριο βλέμμα,
μη αφήνοντας κανέναν να τον πιάσει.
Τότε ο Μενέλαος φώναξε: «Της Τροίας
1560 οι κουρσευτές εσείς, στους δυνατούς σας
ώμους τον ταύρο αυτόν μεμιάς σηκώστε,
καθώς είναι συνήθεια των Ελλήνων,
και φέρτε τον στην πλώρη για σφαχτάρι
του πεθαμένου». Σύγκαιρα το ξίφος
τράβηξε. Αυτοί γοργά στην προσταγή του
τον ταύρο αρπούν και μες στο πλοίο τον φέρνουν.
Χαϊδεύοντας το κούτελο του αλόγου
και τον λαιμό, ο Μενέλαος γαλήνια
το ανέβασε. Όταν φορτωθήκαν όλα,
1570 πατώντας αλαφρά στα σκαλοπάτια,
μπήκε στερνή και κάθισ᾽ η Ελένη·
δίπλα της ο Μενέλαος που τον λέγαν
νεκρό· δεξιά κι αριστερά του οι άντρες
πλάι πλάι σταθήκαν ισομοιρασμένοι,
κρύβοντας μες στα ρούχα τα σπαθιά τους·
στου κελευστή το πρόσταγμα, οι φωνές μας
γεμίσαν τ᾽ ακρογιάλι· ο τιμονιέρης,
σαν ξανοιχτήκαμε, ρωτάει: «Ξένε,
πιο μέσα θ᾽ αρμενίσουμε ή καλά είναι;
1580 Εσύ ᾽σαι στο καράβι ο κυβερνήτης».
Εκείνος αποκρίθηκε: «Καλά είναι».
Και παίρνοντας το ξίφος πάει στην πλώρη
για τη θυσία· ως έσφαξε τον ταύρο,
για τον νεκρό δεν μίλησε καθόλου,
μα προσευχόταν έτσι: « Ω! Ποσειδώνα,
που κατοικείς στο πέλαο το γαλάζιο,
κι εσείς σεβάσμιες κόρες του Νηρέα,
φέρτε μας ζωντανούς στα περιγιάλια
του Ναύπλιου τη γυναίκα μου κι εμένα.»
Κι έπεφτε ορμητικά μέσα στο κύμα,
καλός οιωνός, το αίμα για τον ξένο.
Τότε φώναξε κάποιος: «Προδοσία,
μας έχει ξεγελάσει ο καπετάνιος.
1590 Πρόσταξε, κελευστή, γυρνάτε πίσω,
στρέψε το δοιάκι στη στεριά.» Πατώντας
τον σκοτωμένο ταύρο, στους δικούς του
κράζει ο Μενέλαος: «Βλαστάρια της Ελλάδας,
τί αργείτε; Μπρος, σκοτώστε τους βαρβάρους,
πετάχτε τους στη θάλασσα σφαγμένους.»
Μα ο κελευστής στους ναύτες του φωνάζει
τ᾽ αντίθετα: «Σηκώστε όποιο κοντάρι
βρεθεί μπροστά σας, σπάστε σεις τους πάγκους,
απ᾽ τους σκαρμούς ξελύστε τα κουπιά σας,
και των εχθρών ματώστε τα κεφάλια.»

Μελέτες για την Αρχαία Μακεδονία, Ζητήματα αποικισμού ΙΙ. Οι Ευβοείς στις ακτές του Θερμαϊκού Κόλπου και της Χαλκιδικής - Ευρήματα που σχετίζονται με ιερά

Η κεραμική της υστεροελλαδικής εποχής III Γ και η πρωτογεωμετρική που ανακαλύφθηκε στα κατώτερα στρώματα του ιερού του Ποσειδώνα στο ακρωτήριο Ποσείδι, δυτικά της χώρας της Μένδης, και ο βωμός με ευθύγραμμα η κυκλικά αναλήμματα, παρόμοιος με τον τύπο του ερετριακού ιερού του Απόλλωνα της γεωμετρικής φάσης, αποτελούν τις πλέον φανερές ενδείξεις μιας «πρωτοαποικιακής» και ακολούθως «αποικιακής» παρουσίας της Ερέτριας στη Μένδη[1]. Τα σημαντικά αυτά στοιχεία καταδεικνύουν την πολιτιστική επιρροή της Ερέτριας στην περιοχή της Μένδης και του Ποσειδίου, η οποία παρουσιάζει μακρά διάρκεια. Επίσης επιβεβαιώνει τον σεβασμό της λατρείας από τους εντόπιους και τους ξένους.
 
Σε ένα μη ευβοϊκό περιβάλλον, όπου κυριάρχησε το κορινθιακό στοιχείο στους αποικισμούς στο βόρειο και βορειοανατολικό τμήμα της χερσονήσου της Παλλήνης, αμέσως νότια της Ποτίδαιας και της Αθύτου, στο ιερό του Διόνυσου και του Άμμωνα Δία στην Άφυτι εντοπίστηκαν υστερογεωμετρικοί ερετριακοί σκύφοι[2]. Η θέση βρίσκεται έξω από τα όρια της ευβοϊκής επικράτειας, αν λάβουμε υπόψη ότι η Σάνη της Παλλήνης βρίσκεται στην αντίστοιχη δυτική πλευρά της ίδιας χερσονήσου και νοτιοδυτικά έχουμε τη χώρα της Μένδης η οποία καταλήγει στο Ποσείδιον που μόλις αναφέραμε.
 
Εξάλλου, στα χαμηλότερα στρώματα ενός ιερού που εντοπίστηκε πλησίον της Τορώνης, μεταξύ του ακρωτηρίου και του Κωφού λιμένος (Πόρτο Κουφό) στη θέση Παρθενώνας, στην κορυφή «Κώστας» του Ίταμου, βρέθηκαν ανάμεσα σε άλλα όστρακα κεραμικής από λεπτά μονόχρωμα κύπελλα με ταινιωτή λαβή και όστρακα με γραπτή γραμμική διακόσμηση[3]. Τα πρώτα όστρακα χρονολογούνται ανάμεσα στα τέλη του 7ου και τις αρχές του 6ου αι. π.Χ., ενώ τα δεύτερα στον 6ο αιώνα. Το σύνολο αυτό αποδίδεται σε ευβοϊκά εργαστήρια.
 
Η ευβοϊκή εισαγμένη κεραμική του 7ου και 6ου αιώνα στο ιερό του Παρθενώνα, γειτονικά της Τορώνης, οδηγεί στη σκέψη ότι βρισκόμαστε σ' ένα μάλλον φιλικό περιβάλλον ανάμεσα στους εντόπιους και τους Ευβοείς. Εξηγείται, επομένως, η παρουσία ευβοϊκών αγγείων σε μια πιθανότατα προϋπάρχουσα λατρεία κορυφής της περιοχής.
 
Τέλος, στη δυτική ακτή της Παλλήνης, μεταξύ Ποτίδαιας και Μένδης, στη θέση που ταυτίστηκε με τη Σάνη (πρβ. Υποενότητα 2α), τα ανασκαφικά ευρήματα στοιχειοθετούν την ύπαρξη ενός ιερού, από τον 7ο ως τον 5ο αι. π.Χ. και με προγενέστερα κατάλοιπα, αφιερωμένα πιθανότατα στην Αρτέμιδα Πυθία[4]. Η κεραμική διακρίνεται για την ποιότητά της και ανήκει κυρίως σε ιωνική και κορινθιακή τυπολογία. Πρόκειται προφανώς για λατρεία ήδη ριζωμένη στα γεωμετρικά χρόνια, όταν οι έμποροι επισκέπτες στην περιοχή προέρχονταν και από την Εύβοια.
-------------------------
1  Για την τοπογραφία και την ταύτιση του ιερού του Ποσειδώνα στο Ποσείδι βλ. I. Βοκοτοπούλου, στο ΑΑ 44, 1989 Χρονικά, 327, τ.ί., «Ανασκαφή … 1989», ό.π., 416-417. Για τις ανασκαφές στο Ποσείδι βλ. τ.ί., στο ΑΑ 45, 1990 Χρονικά, 314-317, τ.ί., «Μένδη-Ποσείδι 1990», ό.π., 399-410, 401-403, τ.ί., στο ΑΑ 46, 1991 Χρονικά, 284-288, τ.ί., «Ποσείδι 1991», ΑΕΜΘ 5, 1991, 303-318, τ.ί., «Ποσείδι 1992», ΑΕΜΘ 6, 1992, 443-450, εικ. 4-6, τ.ί., «Ποσείδι 1993», ΑΕΜΘ 7, 1993, 401-412, 412 και εικ. 2, τ.ί., «Ποσείδι 1994», ΑΕΜΘ 8, 1994, 269-275. Πρβ. S. Moschonissioti, ό.π., 260-268.
2  Για τους ερετριακούς σκύφους από τον Άμμωνα Δία της Αφύτου βλ. Ε. Λεβεντοπούλου-Γιούρη, στα ΑΑ 4, 1971, 356-367, 364 και 361, τ.ί., στο «Neue Forschungen …», ό.π., 135-136.
3  Ανασκαφές στο όρος Ίταμος: I. Βοκοτοπούλου - Μ. Μπέσιος - Ε. Τρακοσοπούλου, στο ΑΑ 45, 1990 Χρονικά, 318-319, τ.ί., «Παρθενώνας Χαλκιδικής: ιερό σε κορυφή του Ιτάμου», ΑΕΜΘ 4, 1990, 425-438, 428, εικ. 15-16.
4  Για τη Σάνη της Παλλήνης βλ. σημ. 16 (Βοκοτοπούλου - Τιβέριος). Βλ. επίσης I. Βοκοτοπούλου, στο ΑΑ 41, 1986 Χρονικά, 147, τ.ί., στο ΑΑ 42, 1987 Χρονικά, 367-368, τ.ί., «Ανασκαφικές έρευνες στη Χαλκιδική», ό.π., 279-280. Πρβ. I. Malkin, Religion and Colonisation in Αncient Greece, London 1987.

Είναι η «γρουσουζιά» έννοια που αξίζει ν’ ασχολούμαστε σήμερα;

Στον κόσμο του 21ου αιώνα, όπου η τεχνολογία και η επιστήμη τρέχει με καλπασμό γρηγορότερο από αλόγου θα δεις ακόμη ανθρώπους να χτυπάνε ξύλο προς αποφυγή του κακού ή να φτύνουν τον κόρφο τους, να σπάνε ρόδια την πρωτοχρονιά για καλή τύχη και πολλά άλλα περίεργα και ανεξήγητα -με τη λογική- πράγματα. Αν κάτσουμε τώρα ν’ αναλύσουμε τη λίστα με όλες τις προλήψεις είναι βέβαιο πως δε θα τελειώσουμε ούτε αύριο, πόσο μάλλον αν επεκταθούμε και σ’ εκείνες που έχουν κάπως εκλείψει, τότε μιλάμε για μια λίστα δίχως τελειωμό. Τι είναι όμως αυτό που κρατάει μέχρι και σήμερα ζωντανές όλες αυτές τις προλήψεις, κόντρα στην επιστημονική πρόοδο και τις ανακαλύψεις της;

Ο όρος «πρόληψη» σημαίνει λαμβάνω μέτρα για να αποφύγω κάτι κακό, μία ανεπιθύμητη ή αρνητική κατάσταση κι έχει συνώνυμο του την λέξη δεισιδαιμονία. Με άλλα λόγια η έννοια των προλήψεων στηρίζεται στη μη ορθολογική αντίληψη, η οποία έχει ως βάση άλογες και υπερφυσικές δυνάμεις. Θα περίμενε κανείς ότι τέτοιου είδους αντιλήψεις στη σύγχρονη εποχή δε θα έπρεπε να υποστηρίζονται, καθώς είναι γνωστό πλέον πως υπερφυσικές δυνάμεις συναντώνται στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας και τα κινούμενα σχέδια.

Η δημιουργία τους ήταν απολύτως λογική, η ύπαρξή τους όμως μέχρι και σήμερα θα έλεγε κανείς πως μάλλον είναι απορίας άξια. Οι δεισιδαιμονίες έκαναν την εμφάνισή τους από τα πρώτα χρόνια της ανθρωπότητας κι ήταν προϊόντα της αμάθειας, της ανασφάλειας, του φόβου και της ανάγκης του ανθρώπου ν’ αποκτήσει έλεγχο στη ζωή του. Αν ρίξεις μια ματιά στην πρόοδο της επιστήμης, η οποία αν το σκεφτείς έθεσε πολύ γερές βάσεις στην αρχαιότητα, θα καταλάβεις πως σε συνδυασμό με τις γνώσεις που κατέχουμε σήμερα φτάνουμε όλο και πιο κοντά σε μια επιστημονική προσέγγιση την ύπαρξης εν γένει. Συνεπώς έχοντας στην κατοχή μας όλο αυτό το υλικό, δε γίνεται να συνεχίζουμε να δίνουμε βάση σ’ αντιλήψεις που δημιουργήθηκαν χρόνια ή ακόμη και αιώνες πριν κι αφορούσαν πράγματα που πλέον έχουν εξηγηθεί επιστημονικά. Ή μήπως όχι;

Ένας άνθρωπος δε γεννιέται προληπτικός. Το να είσαι προληπτικός δεν είναι ένα χαρακτηριστικό που υπάρχει στο DNA σου. Ωστόσο οι προλήψεις έχουν ριζώσει τόσο στο ανθρώπινο είδος που άνετα θα ισχυριζόταν κανείς ότι αποτελούν γενετική πληροφορία. Παρ’ όλα αυτά οι άνθρωποι γίνονται προληπτικοί μέσα από τα ήθη και τα έθιμα, τις ιστορίες, όλα όσα ακούνε, βλέπουνε και μαθαίνουν από μικρά παιδιά. Οι προλήψεις κι οι δεισιδαιμονίες μεταφέροντα αδιάκοπα από γενιά σε γενιά. Και κάπως έτσι, πολλοί από εμάς πιστεύουν ακόμη πως αν τους σπάσει καθρέφτης θα έχουν 7 ολόκληρα χρόνια γρουσουζιάς.

Οι προλήψεις είναι άρρητα συνδεδεμένες με τον ψυχισμό των ανθρώπων. Ένας λόγος που οδήγησε στη δημιουργία τους ήταν η ανάγκη του ανθρώπου να νιώθει πως έχει τον έλεγχο στη ζωή, ανάγκη που υπάρχει ως και σήμερα. Επίσης οι προλήψεις δίνουν υπόσταση στις έννοιες της τύχης και της ατυχίας. Έννοιες στις οποίες πολλοί πιστεύουν και δίνουν μεγάλη βάση και στη σύγχρονη εποχή.

Κάπου εδώ πρέπει να πούμε ότι μολονότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αλματώδη πρόοδο της επιστήμης και τα όσα μας έχει προσφέρει, δεν παύουν να υπάρχουν ερωτήματα που δεν έχει απαντήσει και στα οποία δεν ξέρουμε αν θα δώσει και ποτέ απαντήσεις. Έτσι πολλές από τις προλήψεις έρχονται ως απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά λύνοντας τις απορίες των ανθρώπων και καλύπτοντας την ανάγκη τους να πιστεύουν σε κάτι.

Όμως, δεν είναι όλες οι προλήψεις αθώες κι ακίνδυνες. Πολλές απ’ αυτές εκτός του ότι είναι αφελείς, είναι και επικίνδυνες. Οι προλήψεις φορτώνουν τον άνθρωπο με ένα παράλογο φόβο, άγχος και στρες, επιδρώντας αρνητικά στον ψυχισμό του. Επομένως, μπορεί η ύπαρξη κάποιων να δίνει μια πιθανή εξήγηση σε πράγματα που έτσι κι αλλιώς δεν έχουν εξηγηθεί, αλλά η ύπαρξη κάποιων άλλων στις μέρες μας είναι κάτι παραπάνω από παράλογη.

Είναι σίγουρο πως ο σύγχρονος άνθρωπος διαθέτει και κρίση και τις απαραίτητες προσβάσεις στη γνώση, ώστε να μη δέχεται ως ορθό ότι ακούει και βλέπει. Άρα την επόμενη φορά που θα δεις μια μαύρη γάτα μην πανικοβληθείς, είναι μια γάτα σαν όλες τις άλλες που απλώς πάει κάπου και δεν εμφανίστηκε μπροστά σου για να σου φέρει κακή τύχη.

Ντροπαλότητα ή θάρρος

Μολονότι πολλά άτομα χαρακτηρίζουν τον εαυτό τους ντροπαλό σε συγκεκριμένες καταστάσεις κάποια στιγμή στη ζωή τους, η ντροπαλότητα είναι ένα χαρακτηριστικό που παρουσιάζει μια σταθερότητα από τα πρώτα χρόνια του δημοτικού μέχρι την εφηβεία αλλά και μέχρι την ενήλικη ζωή.

Στα παιδιά συσχετίζεται με διάφορους δείκτες κακής προσαρμογής, όπως χαμηλή κοινωνική αλληλεπίδραση και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Στην εφηβεία έχουμε προβλήματα εσωτερίκευσης όπως το κοινωνικό άγχος, μοναξιά, χαμηλή αυτοεκτίμηση και περιθωριοποίηση. Τα παιδιά που αισθάνονται έτσι αν και έχουν το κίνητρο να προσεγγίσουν τους άλλους η κοινωνική τους επιφυλακτικότητα τους κάνει να αποφεύγουν τις κοινωνικές καταστάσεις. Άρα από την μια τα συναισθήματα της έντασης που βιώνουν και από την άλλη οι σκέψεις ανησυχίας και φόβου αρνητικής αξιολόγησης, τους προδιαθέτει να αποφεύγουν τους άλλους και έτσι να διαιωνίζεται το πρόβλημα.

Βασικά χαρακτηριστικά ντροπαλών παιδιών


Τα βασικά χαρακτηριστικά των ντροπαλών παιδιών είναι τα εξής:
  • Μιλούν λιγότερο από τους συμμαθητές τους και μπορεί να είναι και ιδιαίτερα σιωπηλά όταν είναι παρόντα άτομα που δεν γνωρίζουν ή του άλλου φύλου. Επίση,ς ο τόνος της φωνής τους μπορεί να είναι ιδιαίτερα χαμηλός
  • Κοιτάζουν λιγότερο στα μάτια και κάνουν περισσότερη ώρα να μιλήσουν όταν βρίσκονται σε νέα κοινωνικά πλαίσια.
  • Στα μικρότερα παιδιά εμφανίζεται με μια μορφή ανησυχίας και φόβου, ενώ στα μεγαλύτερα με αμηχανία όταν θεωρούν ότι βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
  • Είναι λιγότερο ενεργά (κάθονται και παρατηρούν αντί να παίζουν ή να συμμετέχουν με ζωντάνια)
  • Διεκδικούν λιγότερο (αφήνουν τα πράγματα όπως έλθουν και δεν εκφράζουν την γνώμη τους)
  • Είναι λιγότερο ανεξάρτητα και δυσκολεύονται να πάρουν πρωτοβουλίες.
  • Δεν έχουν ηγετικές ικανότητες.
  • Είναι περισσότερο λυπημένα (χαμογελούν λιγότερο και δείχνουν λιγότερο ενθουσιασμό)
  • Πειθαρχούν περισσότερο (ακολουθούν εντολές και δεν εμπλέκονται σε φασαρίες)
  • Επιπλέον μπορεί να παρουσιάζουν προβλήματα και στην μη λεκτική επικοινωνία, με αποτέλεσμα τα άλλα παιδιά να τα θεωρούν λιγότερο προσιτά και κατ επέκταση λιγότερο επιθυμητούς κοινωνικούς συντρόφους άρα έχουν και λιγότερες φιλίες.
  • Όταν έχουν την ευκαιρία να επιδείξουν τις ακαδημαϊκές τους ικανότητες, ενδέχεται να παρουσιάσουν περιορισμό στις επιδόσεις τους εξαιτίας του άγχους που τους προκαλεί η εξέταση ή το διαγώνισμα.

Αιτίες ντροπαλότητας παιδιού


Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που ένα παιδί μπορεί να δείχνει ντροπαλότητα; Οι μελέτες με δίδυμους έδειξαν ότι υπάρχει ένα σημαντικό κληρονομικό συστατικό όσον αφορά την ντροπαλότητα. Ο Malouff (2002) αναφέρεται σε γονίδια που προδιαθέτουν την ντροπαλότητα. Η πλέον σαφής απάντηση δίνεται από την εργασία του Ζερόμ Κάγκαν, ενός εξελικτικού ψυχολόγου στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Ο Κάγκαν υποστηρίζει ότι υπάρχουν 4 ειδών ψυχοσυνθέσεις –η ντροπαλή, η θαρρετή, η αισιόδοξη και η μελαγχολική. Η καθεμία από αυτές τις ιδιοσυγκρασίες οφείλεται σε διαφορετικά πρότυπα εγκεφαλικής δραστηριότητας.

Η εργασία του επικεντρωνόταν στην διάσταση που κυμαίνεται από το θάρρος στην δειλία. Έχοντας δει επί δεκαετίες χιλιάδες μητέρες με τα βρέφη τους ηλικίας 20 μηνών και στην συνέχεια μετά από 4 χρόνια όταν τα παιδιά αυτά πήγαν στο νηπιαγωγείο, παρατήρησε ότι κανένα από τα εκδηλωτικά παιδάκια δεν είχε γίνει ντροπαλό ενώ τα 2 τρίτα των ντροπαλών είχαν παραμείνει διστακτικά. Στην ερεύνα του κατέληξε ότι τα υπερευαίσθητα και φοβισμένα παιδάκια μεγαλώνοντας γίνονται ντροπαλοί και φοβισμένοι ενήλικοι. Περίπου το 12 με 20 τοις εκατό των παιδιών είναι εκ γενετής «συμπεριφορικά συνεσταλμένα».

Κάθε γονιός θέλει δύο βασικά πράγματα: Να είναι το παιδί του ευτυχισμένο και να μην τα θαλασσώσει με την ανατροφή του. Πώς επιτυγχάνονται όμως αυτά;

Σε αυτό το καθηλωτικό, έξυπνο και με χιούμορ βιβλίο, η αναγνωρισμένη ψυχοθεραπεύτρια Philippa Perry εξηγεί πώς χτίζονται ισχυροί δεσμοί αγάπης με τα παιδιά μας και πώς αυτοί οι δεσμοί προάγουν την πνευματική και ψυχική υγεία τους τόσο στην παιδική όσο και στη μετέπειτα ζωή τους.
 

Βιολογική εξήγηση ντροπαλότητας


Φαίνεται ότι τα συνεσταλμένα παιδιά έρχονται στο κόσμο με ένα νευρωνικό κύκλωμα που τα κάνει να αντιδρούν πιο έντονα ακόμα και σε ήπιες μορφές άγχους. Αυτό το κύκλωμα έχει έδρα την αμυγδαλή και ο Καγκάν υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι που έχουν την τάση να φοβούνται γεννιούνται με μια νευροχημεία που προκαλεί εύκολη διέγερση αυτού του κυκλώματος με αποτέλεσμα να αποφεύγουν ότι δεν τους είναι οικείο.  Από την γέννηση τους, οι καρδιές τους χτυπούν δυνατότερα από των άλλων παιδιών, έχουν υψηλότερη αρτηριακή πίεση και μεγαλύτερη διαστολή της ίριδας των ματιών μέχρι και υψηλότερα επίπεδα νορεπινεφρίνης στα ούρα τους.

Γονεϊκή φροντίδα και στάση


Αν λοιπόν θεωρήσουμε ότι είμαστε όλοι γεννημένοι με μια έμφυτη προδιάθεση πώς μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτό; Έχει επισημανθεί ότι πολλαπλοί οικογενειακοί παράγοντες παίζουν καταλυτικό ρόλο. Οι ασυνεπείς γονικές πρακτικές, ο μη σταθερός δεσμός με την μητέρα, οι οικογενειακές συγκρούσεις, η επικριτική στάση των γονιών, οι μειωμένες κοινωνικές συναναστροφές και δραστηριότητες της οικογένειας και τέλος, αλλά πολύ βασικό, η αποδοχή από τους γονείς επηρεάζουν την τροπή που θα πάρει η εξέλιξη του παιδιού.

Για το δειλό παιδί αυτό που έχει σημασία στο ξεκίνημα του είναι το πώς του φέρονται οι γονείς του. Οι γονείς που από νωρίς μηχανεύονται σταδιακά ενθαρρυντικές εμπειρίες για αυτά τους προσφέρουν μια μόνιμη θεραπεία της δειλίας τους. Οι μητέρες που υιοθετούν την άποψη ότι πρέπει να προστατεύουν τα παιδιά τους από καθετί που τα αναστατώνει, δεν τα αφήνουν να προσαρμοστούν στις μικρές μάχες την ζωής. Η φιλοσοφία του μαθαίνω να προσαρμόζομαι μπορεί να βοηθήσει πολλά παιδιά να αντιμετωπίσουν τις φοβίες τους και την δειλία τους.
 

Οριοθέτηση κι όχι υπερπροστατευτικότητα


Επιπλέον, οι μητέρες που θέτουν από νωρίς όρια και δίνουν άμεσες εντολές ελέγχοντας την ανυπακοή των παιδιών, τα βοηθάνε με αυτήν την σταθερότητα να ελέγχουν τον φόβο τους. Για παράδειγμα αν για κάθε περίσταση τα αφήνουν να μάθουν από τα παθήματα τους χωρίς να τα σηκώνουν και να τα νουθετούν τότε μαθαίνουν σταδιακά να ελέγχουν τις ανησυχίες από μόνα τους. Με άλλα λόγια η στρατηγική του προστατευτισμού έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, στερώντας από τα νήπια την ευκαιρία να μάθουν να ηρεμούν από μόνα τους μπροστά στο άγνωστο και να αποκτήσουν κάποιο έλεγχο των φόβων τους.

Από την άλλη πλευρά σύμφωνα πάντα με τον Καγκάν «τα παιδιά που μέχρι να φτάσουν στο νηπιαγωγείο έχουν χάσει αρκετή από την δειλία τους φαίνεται ότι είχαν γονείς που ασκούσαν μια διακριτική πίεση πάνω τους ώστε να γίνονται πιο εξωστρεφή, άρα καμία ανθρώπινη ιδιότητα δεν είναι αμετάβλητη».

Νευροπλαστικότητα


Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο εγκέφαλος δεν είναι πλήρως διαμορφωμένος μόλις γεννηθούμε. Εξακολουθεί να ωριμάζει με το πέρασμα του χρόνου. Όταν γεννιόμαστε έχουμε περισσότερους νευρώνες αλλά ο ανθρώπινος εγκέφαλος συγκρατεί μόνο αυτούς που χρησιμοποιούνται περισσότερο. Άρα η εμπειρία είναι αυτή που στο τέλος διαπλάθει τον εγκέφαλο. Η ατολμία ή οποιοδήποτε άλλο ιδιοσυγκρασιακό χαρακτηριστικό μπορεί να αποτελεί στοιχείο των βιολογικών δεδομένων της συναισθηματικής μας ζωής αλλά δεν είμαστε εγκλωβισμένοι μέσα σε αυτό. Τα συναισθηματικά μαθήματα της παιδικής ηλικίας μπορούν να ασκήσουν βαθιά επίδραση στην ψυχοσύνθεση μας και στην μετέπειτα εξέλιξή μας.

Το Χάος και ο Ταξιδευτής των Κόσμων

Οι λέξεις εντυπωσιάζουν. Όταν ακούμε για το Χάος προσπαθούμε να προσδιορίσουμε μέσα σε πλαίσια ανθρώπινης λογικής , εκείνο που δίχως αμφισβήτηση δεν μπαίνει σε τέτοια πλαίσια.
 

Ερευνώντας το Χάος

 
Και αρκετοί που αναζητούν τα απόκρυφα μυστικά της ανθρώπινης ύπαρξης, μπροστά στο χάος σαστίζουν, μιας και είναι μια δύναμη που δεν χαλιναγωγείται μέσα από παγιωμένες απόψεις…
 
Γιατί το Χάος είναι ρευστό, ”χορεύει” παλλόμενο συνεχώς, διαφοροποιείται, μεταστρέφεται.. Είναι το όλον, μέσα στο οποίο κινούμαστε και αναζητούμε.
 
Προτού όμως προσπαθήσει κάποιος να “δεί” το Χάος ως το μαγικό μέσο με το οποίο θα γίνει ταξιδευτής των μαγικών κόσμων, είναι καλό να προσπαθήσει να κατανοήσει τις αρχές που το διέπουν. Μα και να ρίξει μια κλεφτή ματιά στην ιστορία του Κινήματος όπως αυτό ξεκίνησε λίγα χρόνια πρίν.
 
Καταβολές και δημιουργία
 
Οι μαγικές αρχές του Χάους πρωτοδημιουργήθηκαν στο West Yorkshire της Αγγλίας κατά το 1970. Μέσα από μία ποικιλία τεχνικών που συχνά παρέπεμπαν στην Δυτική Τελετουργική μαγεία και τον Νεοσαμανισμό, πολλοί μαθητές πίστεψαν πως θα καταφέρουν να αλλάξουν την αντικειμενική εμπειρία τους μα και την πραγματικότητά τους. Εντωμεταξύ, μια συνάντηση μεταξύ του Peter Carroll και του Ray Sherwin στο Ντέπτφορντ το 1976 φέρεται ως η απαρχή της γέννησης της Μαγείας του Χάους.Τ0 1978 οι δύο προαναφερθέντες ίδρυσαν τους Illuminates of Thanateros (IOT). Ολόκληρη η επιστήμη της μαγείας του χάους αναλύεται στα 2 βιβλία του Carrol, το Liber Null που εκδόθηκε το 1978 και το Psychonaut (1981)
 
Φυσικά, όταν δημιουργείται κάτι νέο υιοθετεί διάφορες επιρροές από παλαιότερα συστήματα και μαγικές παραδόσεις. Έτσι λοιπόν, η εξέλιξη του μαγικού ρεύματος του Χάους πέρα από την συνεισφορά των ιδρυτών του, οφείλεται κατά κύριο λόγο στον Ώστιν Όσμαν Σπέαρ, (που είχε υπάρξει και μέλος του Argentum Astrum του Άλιστερ Κρόουλι στο παρελθόν) ο οποίος και δημιούργησε το σύστημα των συμβόλων και την χρήση της γνώσης που τα ενεργοποιεί.
 
Και έστω και αν υπάρχουν μερικές τεχνικές που είναι μοναδικές σχετικά με την Μαγεία του Χάους (Όπως μερικές μορφές της Μαγείας των συμβόλων), η Χαοτική μαγεία συχνά γίνεται ατομική και διαφέρει των άλλων συστημάτων. Στην μαγεία του Χάους η πίστη είναι ένα εργαλείο. Μερικές πηγές έμπνευσης περιλαμβάνουν διαφορετικούς τομείς όπως η Επιστημονική φαντασία, η Τελετουργική Μαγεία, ο ΝεοΣαμανισμός και ο διαπροσωπικός πειραματισμός. Και παρά την τεράστια προσωπική διαφοροποίηση, οι “Μάγοι του Χάους” (Chaotes) συχνά δουλεύουν με διαφορετικά συστήματα, όπως ο Ταοϊσμός, ο Ινδουισμός και άλλα.
 
Έτσι λοιπόν ο Σπέαρ βασιζόμενος ίσως στην σημαντικότερη αρχή της μαγείας του Χάους, πως η πίστη για έναν στόχο είναι το κλειδί,και πως η ελευθερία της δημιουργίας είναι μια μαγική πράξη από μόνη της διαφοροποίησε την δημιουργία συμβόλων μέσα από τις λέξεις, μέσα από την επιθυμία του ατόμου. Με κάποια συγκεκριμένη διαδικασία για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να γράψει την επιθυμία του και μέσα από αναγραμματισμούς και συγχωνεύσεις λέξεων να δημιουργήσει το προσωπικό οπτικό του σύμβολο, το sigil πάνω στο οποίο θα διαλογιστεί…
 
Οι βάσεις του Χάους…
 
Ποιά είναι όμως τα βασικά στοιχεία που απαρτίζουν τούτη την μαγική τάση; Ας δούμε παρακάτω ένα απόσπασμα του ίδιου του Carrol από το Liber Null που αναλύει την γενική θεωρία του συστήματος των Illuminates of Thanateros:
“Τα μυστικά της μαγείας είναι συμπαντικά και έτσι η πρακτική φύση τους χρειάζεται λογικές απαντήσεις. Τα άτομα εκείνα που αντιλαμβάνονται και εξασκούνται πάνω σε τέτοιου είδους μυστικά φαίνεται πως έχουν προσεγγίσει την “κυριαρχία”. Αυτοί οι “Δάσκαλοι”, σε διάφορα σημεία της ιστορίας έχουν εμφυσήσει σε κόσμο την έμπνευση για την δημιουργία μαγικών, μυστικών, θρησκευτικών ταγμάτων με σκοπό την αφύπνιση. Τέτοιου είδους τάγματα έχουν κατά καιρούς αποκαλέσει τις σέκτες τους “οι Ιλλουμινάτοι”.

Τα μυστήρια εξάλλου μπορούν να διαφυλαχτούν μονάχα μέσα από συνεχείς αποκαλύψεις. Έτσι, το τάγμα των ΙΟΤ (Illuminates of Thanateros) συνεχίζει μια παράδοση επτά χιλιάδων ετών, παρ’ όλα αυτά το ίδιο το τάγμα δεν έχει την δική του ιστορία. Και σε ένα τάγμα χωρίς παρελθόν δεν μπορείς να αποκρύπτεις το μέλλον από το παρόν.
 
Το τάγμα φέρει το όνομα του θεού Έρωτα και του Θάνατου. Πέρα από το γεγονός πως οι δύο αυτές δυνάμεις είναι οι μεγαλύτερες εμμονές, ο έρωτας και ο Θάνατος αντιπροσωπεύουν τις θετικές και αρνητικές μεθόδους για την επίτευξη της μαγικής συνειδητότητας. Η λέξη illumination (φωτισμός) παραπέμπει στην έμπνευση, στην διαφώτιση, στην απελευθέρωση που επέρχεται από την επίτευξη των μαγικών μεθόδων.
 
Στο τάγμα δεν υπάρχει λογική ιεραρχία. Οι “μαθητές” εξασκούν τις δυνατότητές τους έχοντας τον καλύτερο δυνατό σύμβουλο – Τον ίδιο τον νου τους. Εξερευνούν τις πιθανότητες μετατρέποντας τον εαυτό τους κατά βούληση, και αναζητούν τις απόκρυφες μέσω των ονείρων και της μαγικής δραστηριότητας.”
 
Ενδιαφέρον έχει και η προσέγγιση του Phil Hine στο ζήτημα των αρχών της γενικής μαγείας του χάους, έτσι όπως τις παρουσιάζει σε 4 σημαντικές παραμέτρους μέσα από το σχετικό με το θέμα βιβλίο του “Oven-ready Chaos”:
 
1. Αποφυγή του Δογματισμού. Οι μαθητές του Χάους αποφεύγουν να αναμειχθούν με οποιαδήποτε μορφή Δογματισμού. Νιώθουν πως πρέπει να αλλάζουν τον νου τους, να έρθουν αντιμέτωποι με το ίδιο το εγώ τους και να προβάλουν μαγικές αντιπαραθέσεις με σκοπό την ίδια την εξέλιξη.
2. Η Κυριαρχία της προσωπικής εμπειρίας. Με λίγα λόγια, εκείνος που εξασκεί τις τέχνες του χάους, δεν βασίζεται σε βιωματικές εμπειρίες άλλων, παρά διαπιστώνει ο ίδιος τα αποτελέσματα που θα επιφέρει μια προσωπική του χαοτική πρακτική. Τα πάντα διαφέρουν ανάλογα με τον ψυχισμό και τις δυνατότητες του ατόμου.
3. μεταστροφή. Μία από τις αρχές του Χάους είναι πως ο Chaote θα πρέπει να μεταστρέφει τις πεποιθήσεις του σχετικά με την ζωή,τον κόσμο, τις συμπεριφορές και την κοινωνία. Χρησιμοποιώντας τέτοιου είδους ασκήσεις “μεταστροφής”, το άτομο μεγαλώνει τις “ρωγμές” της πραγματικότητας και είναι πλέον σε θέση να διαφοροποιεί καταστάσεις όποτε κρίνει πως είναι σκόπιμο.
4. Ποικίλες προσεγγίσεις. Η θεωρία της μαγείας του χάους, σε αντίθεση με όποιο άλλο μαγικό σύστημα δεν περιορίζει τις επιλογές του ατόμου. Δίνει μια ελευθερία επιλογής, σε πράγματα που ενδιαφέρουν τον chaote για να εξασκηθεί μαζί τους.
 
Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να πειραματιστεί με θέματα όπως η λογοτεχνία, η παραψυχολογία κ.α, να επιλέξει στοιχεία από οποιοδήποτε μαγικό σύστημα θελήσει ο ίδιος, και γενικότερα έχει την ελευθερία να πράξει ανάλογα με την φαντασία του.
 
Το υπέρτατο Χάος..
 
Μέσα από τις παραπάνω προσεγγίσεις μπορούμε να καταλάβουμε πως το Χαο-Μαγικό σύστημα είναι μια ελεύθερη μορφή μαγικής έκφρασης, που διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο.
 
Λαμβάνοντας υπόψιν μερικές βασικές αρχές που προϋπήρχαν της χαοτικής μαγείας σε συνδυασμό με την ανυπέρβλητη ελευθερία που διέπει το Χάος, ο “μαθητής” πειραματίζεται πάνω σε δικά του πρότυπα, σύμβολα, ιδέες…
 
Αυτή η προσωπική “στρέβλωση” που ο καθένας πραγματοποιεί σύμφωνα με την δική του κρίση και μόνο, αντιπροσωπεύει την υπέρτατη φύση του χάους… Ένα σύνολο άπειρων δυνατοτήτων και συμπτώσεων που μεταστρέφεται και διαφοροποιείται από τον ψυχισμό και την δυναμική ενεργειακή παρέμβαση του ατόμου με τον μαγικό χωρο-χρόνο.
 
Ένα είδος αναβλύζουσας μαγείας, που δεν πηγάζει αποκλειστικά από τα καθιερωμένα μαγικά συστήματα και εγχειρίδια, μα από την δημιουργικότητα του μαγικού εαυτού… Μια ιδέα που σπάει τις όποιες παγωμένες δογματικές αντιλήψεις…

Κανείς δεν είναι εσύ και αυτή είναι η δύναμή σου

Στην πορεία σου θα συναντήσεις αρκετούς σαμποτέρ είτε αγγελικά πλασμένους, είτε ύπουλους εσωτερικούς, είτε ξεκάθαρα απέναντι. Για κάποιο λόγο υπάρχουν. Μην τους υποτιμήσεις. Δώσε τους τη σημασία και την προσοχή που τους πρέπει, μάθε, πέσε, βάλε τα μαζί τους, βάλε τα με σένα, πόνεσε, αναστοχάσου, σήκω και προχώρα. Ψηλά το κεφάλι! Η διαφορετικότητά σου είναι αυτή που κάνει τη διαφορά και εν τέλει… σε ξεχωρίζει. Αν οι όποιοι κύριοι και κυρίες σαμποτέρ επιμένουν, στέλνε τους φιλάκια από μακριά με αγάπη. Πάλι κάποιο λόγο θα έχουν. Αλλά αυτός ο λόγος, ο όποιος λόγος, δεν είναι δικό σου θέμα. Και αυτό ισχύει κυρίως για τους εξωτερικούς σαμποτέρ!

Η μοναδική σου ενέργεια, τα γαλάζια σου μάτια και το θεληματικό σου πηγούνι. Τα γοητευτικά λακάκια σου όταν χαμογελάς, η δυναμική της παρουσίας σου και η όρεξή σου. Η αγάπη σου για το διαλογισμό, το διάβασμα, ή τη φωτογραφία. Το πάθος σου για τη μαγειρική, ή τους υπολογιστές. Η διαύγεια του πνεύματός σου όταν ακούς προσεκτικά το συνομιλητή σου, ή το τρανταχτό γέλιο σου στο άκουσμα μιας ευχάριστης είδησης. Τα όνειρά σου, οι σκέψεις, το σώμα και το μυαλό, οι εκφράσεις σου, είναι όλα μοναδικά και είναι δικά σου.

Ο τρόπος που φτιάχνεις το πρωί τον καφέ σου, η στάση του σώματός σου που περιμένει υπομονετικά στην ουρά, οι λεπτές ρυτίδες σου έκφρασης γύρω από τα μάτια και τα χείλη σου, ο τρόπος που παίζεις με τα μαλλιά, ή με το μούσι σου κάθε φορά που αισθάνεσαι αμηχανία, ο τρόπος που λες «σ’ αγαπώ», ο τρόπος που το δείχνεις. Όλα είναι δικά σου. Η πορεία σου έως τώρα στον κόσμο, η δουλειά με τον εαυτό σου, οι σχέσεις που έχτισες, οι σχέσεις που διέλυσες, τα ρίσκα σου, οι κόποι σου. Όλα. Η δίψα σου για μάθηση, η ανυπομονησία σου για μια νέα αρχή, το μοναδικό σου πλάνο για να δημιουργήσεις το όνειρο, εκεί που θες να πας… Δικό σου κι αυτό, όλα δικά σου.

Κανείς δεν είναι εσύ και αυτή είναι η δύναμή σου άνθρωπέ μου. Κανένας μα κανένας εκεί έξω δεν έχει τη δυναμικότητα και τη δυναμική σου, αυτό τον τόσο ξεχωριστό συνδυασμό που σε κάνει ένα υπέροχο Όλον και τελικά κάνει τη διαφορά. «Δεν είσαι αρκετός», «Εκείνη το κάνει καλύτερα από εσένα!», «Αυτός είναι πιο έξυπνος», «Οκ… μπορείς και καλύτερα», «Μην το προσπαθήσεις καν, θα αποτύχεις», «Καλά το σκέφτεσαι, μη ρισκάρεις». Οι σαμποτέρ συνήθως μέσα, αλλά και έξω μας ψελλίζουν τέτοια ωραία συχνά. Αντί αυτά τα ωραία να τα πιστεύουμε με μιας και να παραιτούμαστε, είναι καλό απλά να τα αναγνωρίζουμε.

Για παράδειγμα, όταν ο σαμποτέρ λέει «Δεν είσαι αρκετός», άκουσέ το και αναγνώρισε τη σκέψη σου. Επανέλαβε «Έχω μια σκέψη η οποία μου λέει ότι δεν είμαι αρκετός». Αποστασιοποιήσου και πάρε μια ανάσα. Πολλές φορές οι σκέψεις μαρτυρούν τους βαθύτερους φόβους μας και εντός τους παίζουν μπάλα οι σαμποτέρ. Πόσο κρίμα να περνάμε μια ζωή αγκαλιά με αυτούς, κλεισμένοι και κλειστοί, παρά με τον αληθινό μας, φωτεινό εαυτό, δε νομίζετε; Η αποστασιοποίηση πάντα βοηθά να δεις πιο καθαρά, να αποκτήσεις επίγνωση και στη συνέχεια να προχωρήσεις σε νέες σκέψεις, νέες ιδέες και ενέργειες. Μην επιτρέψεις σε κανένα σαμποτέρ πάσης φύσεως να κλειδώσει τη μοναδικότητά σου! Να την φροντίζεις και να την αγαπάς… αυτή είναι η δύναμή σου.

Ανάμεσα στην αγάπη και το φόβο, σκέψου ποια είναι η επιλογή σου

Πολλές οι σειρήνες που θέλουν να πάρουν τα αυτιά μας.
Μεγάλη η πλάνη που πλανιέται στον αέρα, μα αν είσαι καθαρός φεύγεις μακριά απ’ το δύσοσμο άρωμά της.
Πολλοί οι φωστήρες μα γέμισαν τον κόσμο με σκοτάδι βαθύ.

Αν δεν ξύπνησες στην ώρα σου, τώρα είναι η ώρα.
Αν σου δημιουργούν δυσκαμψία τα σχοινιά στα πόδια και στα χέρια σου, τώρα είναι η ώρα να τα κόψεις.
Αν θες να αναπνεύσεις καθαρό αέρα, πέτα τις μάσκες του οξυγόνου• έτσι κι αλλιώς έχουν ημερομηνία λήξης.
Αν θες να λέγεσαι άνθρωπος με το Α κεφαλαίο, τότε γύρνα τη ματιά σου προς τα μέσα και προς τα πάνω• εκεί βρίσκεται η Αλήθεια!

Αν δεν το συνειδητοποίησες, δύο βασικά συναισθήματα υπάρχουν, η αγάπη και ο φόβος.

Αν επιλέξεις το φόβο, τα σχοινιά θα γίνουν θηλιά που θα σε πνίξει.
Μα αν επιλέξεις την αγάπη, πες μου ποιο σχοινί θα έχει τη δύναμη να κρατήσει τη θεϊκή ορμή σου, την ψυχική σου δύναμη, την ακλόνητη πίστη σου, το υψηλό σου φρόνημα;

Μας δόθηκε χρόνος αγαπημένε μου άνθρωπε, φρόντισε αυτή τη φορά να τον αξιοποιήσεις σωστά!

Άρχισαν να βαράνε τα ξυπνητήρια εντός.
Τ’ ακούς;
Μα κοίτα να πεταχτείς επάνω αυτή τη φορά, έτοιμος για δράση και να μην το κλείσεις, όπως έχεις κάνει τόσες και τόσες φορές, το ξυπνητήρι.

Η ευκαιρία είναι εδώ, άπλωσε το χέρι σου και άδραξέ την!

Η επιλογή είναι δική σου Άνθρωπε!

Ξωτικά, Νεράιδες & Στοιχειακά της Φύσης

Το Στοιχειακό Βασίλειο
 
Ένα ταξίδι στο βασίλειο των ξωτικών, για να γνωρίσουμε έναν άλλο κόσμο, πέρα από τον ανθρώπινο.
 
Μέσα στα σιωπηλά φαράγγια και τις σκιές των δασών με τα απόκοσμα σχήματα, στις σπηλιές και τα ποτάμια, στις στέρνες και τις λίμνες, μοιάζει το θρόισμα των φύλλων ή το φύσημα του ανέμου σαν κάποιο αδιόρατο πανάρχαιο κάλεσμα. Ένα κάλεσμα που μας προσκαλεί να ταξιδέψουμε σε μαγικά μονοπάτια και μυστικούς δρόμους, μέσα σε ένα βασίλειο παράξενο και θαυμαστό· το αόρατο Βασίλειο των Ξωτικών και των Νεράιδων, ένας κόσμος κρυμμένων λαμπερών και πολύχρωμων υπάρξεων, σχεδόν άυλων, που μας περιμένει να τον ανακαλύψουμε.
 
Αυτές οι παράξενες μορφές ύπαρξης, με την παιχνιδιάρικη και ανέμελη φύση τους και με την αρχέγονη σοφία τους, ανέκαθεν αλληλεπιδρούσαν με τον άνθρωπο, ενώ έχουν αποτελέσει διαχρονικά αντικείμενο λαογραφικών παραδόσεων σε όλο τον κόσμο. Μύθοι και παραδόσεις όλων των λαών μιλούν για μυστικές πύλες και περάσματα, που οδηγούν σε κόσμους όπου υπάρχουν όντα μιας άλλης πραγματικότητας.
 
Η παρουσία τους μοιάζει να μαγνητίζει τον ανθρώπινο νου, να τον μαγεύει και να τον εισάγει σε νέες διαστάσεις, πέρα από το χώρο και το χρόνο, πέρα από κάθε λογική. Στα βάθη κάθε ανθρώπινης ύπαρξης λέγεται πως υπάρχουν εκείνες οι κρυμμένες δυνατότητες που ανοίγουν τις «πύλες» προς αυτούς τους κόσμους. Πύλες που δημιουργούν μονοπάτια επικοινωνίας των κόσμων, ώστε να ρέει ο ένας μέσα στον άλλο, αμβλύνοντας τα στενά όρια της ύλης. Αποκαλύπτοντας αυτά τα αόρατα μυστικά μονοπάτια οδηγούμαστε σε μια γοητευτική «χώρα», που έχει κάτι από τη φευγαλέα φύση, το απόκοσμο άγγιγμα και τη μαγεία ενός ονείρου. Έναν κόσμο που είναι συνώνυμος με την ομορφιά, τη δημιουργία, τη χαρά για τη ζωή και την αιώνια νεότητα. Έναν ξωτικόκοσμο του οποίου οι κάτοικοι συχνά επισκέπτονται το δικό μας κόσμο, όταν τα «πέπλα» της ύλης λεπταίνουν και επιτρέπουν αυτή την επαφή.
 
Στην Εσωτερική Παράδοση ο κόσμος των ξωτικών περιγράφεται ως «στοιχειακό βασίλειο». Πρόκειται για οντότητες που υπάρχουν επάνω στη Γη από την αυγή της δημιουργίας της και είναι πιο αρχαίες και από τον άνθρωπο. Ουσιαστικά είναι εγγενείς δυνάμεις της φύσης, που ζουν και εργάζονται επάνω στη Γη. Η ύπαρξή τους αποτελεί μορφή έκφρασης και δράσης εκείνων των θεμελιωδών αρχών της Εκδήλωσης που αναφέρονται ως Τέσσερα Στοιχεία (Αέρας, Φωτιά, Νερό, Γη), παρόλο που δεν ταυτίζονται με τα τελευταία, αλλά αποτελούν μια κατώτερη αντανάκλασή τους. Τα στοιχειακά στο έργο τους, το οποίο αφορά στην ανοικοδόμηση, την υλοποίηση, τη διαμόρφωση και τη συντήρηση ολόκληρου του «φυσικού πεδίου» ύπαρξης, καθοδηγούνται από τους Αρχαγγέλους και τους Αγγέλους.
 
Πρόκειται για μορφές ύπαρξης οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «δημιούργημα του δημιουργήματος», καθώς συνιστούν ενεργειακά εργαλεία, τα οποία δομήθηκαν από το αγγελικό βασίλειο. Ως «τεχνητές» οντότητες, συνεπώς, στερούνται εκείνης της πνευματικής αρχής που ενυπάρχει, για παράδειγμα, στον άνθρωπο και την οποία οι εσωτερικές παραδόσεις αναφέρουν ως «πνευματικό σπινθήρα». Ωστόσο, τους έχει δοθεί η δυνατότητα να αποκτήσουν αυτόν τον πνευματικό σπινθήρα, μοχθώντας και μαθητεύοντας δίπλα στον άνθρωπο, ο οποίος έχει, για αυτόν το λόγο, τεράστια ευθύνη.
 
Παραδοσιακά, τα στοιχειακά όντα τα οποία έχουν αποκτήσει αυτόν τον πνευματικό σπινθήρα αναφέρονται ως «στοιχειακοί βασιλιάδες» και αποτελούν ένα είδος γέφυρας με τον κόσμο των ανθρώπων, αλλά και καθοδηγητές των υπόλοιπων στοιχειακών. Τα στοιχειακά είναι άφθαρτα και η ζωή τους δεν διέπεται από τους κύκλους γέννησης και θανάτου που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, αλλά διαρκεί όσο και η ίδια η Εξέλιξη. Όταν, για παράδειγμα, ένα άνθος, ένα δέντρο ή οτιδήποτε άλλο με το οποίο συσχετίζονται πεθαίνει, εκείνα εξακολουθούν να ζουν, έστω και αν δεν φαίνονται πουθενά, συνεχίζοντας αλλού το έργο της δημιουργίας.
 
Συνδέονται με κάθε μορφή ύπαρξης επάνω στη Γη, συμπεριλαμβανομένων των βουνών, των ποταμών, των δέντρων, των θάμνων, των λουλουδιών, της χλόης, των γκρεμών και των βραχωδών σχηματισμών. Είναι παρόντα στη δημιουργία των κλιματολογικών φαινόμενων, όπως βροχές, άνεμοι, καταιγίδες, ανεμοστρόβιλοι, αλλά και ουράνια τόξα.
 
Η δική τους εξελικτική πορεία είναι διαφορετική, αλλά παράλληλη με την ανθρώπινη. Βρίσκονται σε μια άλλη διάσταση, από όπου όμως υπάρχει η δυνατότητα να επικοινωνούν μαζί μας. Οι πύλες που οδηγούν σε αυτούς τους κόσμους είναι αόρατες, χωρίς συγκεκριμένες γεωγραφικές διαστάσεις και ανοίγουν σε διαφορετικές επικράτειες συνείδησης, πέραν αυτής του φυσικού επιπέδου ύπαρξης. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα στοιχειακά μπορούν να γίνουν ορατά από ψυχικά ευαίσθητους ανθρώπους και υπάρχουν πλήθος τέτοιων αναφορών σε όλο τον κόσμο.

Τα Ξωτικά στις Παραδόσεις του Κόσμου
 
Παλιές ιστορίες αναφέρουν πως κάποτε ο κόσμος των ξωτικών και ο κόσμος των ανθρώπων ήταν ένας κι αδιαίρετος, αλλά κάτι συνέβη και χωρίστηκαν. Οι μύθοι, οι θρύλοι και οι παραδόσεις όλου του κόσμου μιλούν για πνεύματα της φύσης, στοιχειακά όντα, ξωτικές υπάρξεις, νεράιδες και στοιχειά. Πίσω από το συμπαγή κόσμο της καθημερινότητας διαφαίνεται ένας αόρατος κόσμος, κατοικημένος από αόρατα πλάσματα. Στην Ιρλανδία διηγούνται για την πτώση τους από τον Ουρανό και για το ότι δε χάθηκαν γιατί το «κακό» μέσα τους δεν είχε καμία μοχθηρία.
 
Ειδικά η Ιρλανδία έχει μια ιδιαίτερα πλούσια παράδοση γύρω από τα ξωτικά. Σύμφωνα με την παράδοσή τους τα πλάσματα αυτά προσβάλλονται και θίγονται εύκολα και είναι προτιμότερο να τους μιλάει κάποιος όσο το δυνατόν λιγότερο και να τα προσφωνεί «άρχοντες». Όμως εξίσου εύκολα ευχαριστιούνται, αρκεί λίγο γάλα στο περβάζι του σπιτιού κατά τη διάρκεια της νύχτας. Εξάλλου, ανέκαθεν υπήρχε στην Ιρλανδία ένας σαφής κώδικας συμπεριφοράς εκ μέρους των ανθρώπων, που τους καθιστούσε αξιόπιστους στα ξωτικά.
 
Πάντα όμως έπρεπε να διαφυλάσσουν τα μυστικά, ώστε να προστατεύουν την ιδιωτική ζωή των ξωτικών, που αγαπούν τη μοναξιά και την περισυλλογή. Αυτά τα όντα έχουν μια δική τους ηθική και μάλιστα τιμωρούν αυτόν που την παραβιάζει, αφαιρώντας του την ικανότητα αντίληψης της χώρας τους και των εθίμων της, αλλά και με τα τσιμπήματα των μυτερών τους όπλων. Αν η παραβίαση γίνεται σκόπιμα τότε η τιμωρία του παραβάτη ανθρώπου έχει πολλές εκδοχές, από ρευματισμούς έως τύφλωση. Η ξωτικοχώρα της Ιρλανδίας είναι η περίφημη Τιρ Ναν Ογκ, ένας γήινος παράδεισος, η χώρα της αιώνιας νεότητας, που βρίσκεται στη δυτική άκρη του ωκεανού, εκεί όπου ο χρόνος δε μετριέται με ανθρώπινα μέτρα.
 
Ανάμεσα στις δραστηριότητες των ξωτικών αναφέρονται οι γιορτές, οι μάχες, ο έρωτας, η θεραπεία, ο χορός και η μουσική, που τόσο όμορφα ξέρουν να παίζουν. Στις περισσότερες χώρες η μουσική έχει συνδεθεί με τα ξωτικά και πολλοί άνθρωποι την έχουν διδαχτεί από αυτά τα πλάσματα. Αναφέρεται, μάλιστα, πως η μουσική τους ασκεί μαγική επίδραση στους θνητούς, ρίχνοντάς τους συχνά σε μια κατάσταση έκστασης, μεταφέροντάς τους σε άλλους κόσμους. Πιθανά κάποιο ξόρκι να επαναφέρει τους μαγεμένους πίσω στον κόσμο, παρόλα αυτά θα είναι για πάντα αλλαγμένοι. Όσο για το χορό τους, είναι τόσο απαλός και αέρινος ώστε αφήνει άθικτα, αν και όχι πάντα, τα ξερά φύλλα του φθινοπώρου κάτω από τα πόδια τους.
 
Στις αρχές του 18ου αιώνα (1725) ένας συγγραφέας, ονόματι Μπορν (Bourne), έγραφε στο βιβλίο του «Antiquitatis Vulgares» ότι τα ξωτικά κυκλοφορούν στον κόσμο μας τις νύχτες και ξεφαντώνουν με χορό και τραγούδι, μέσα στα σκοτεινά ερημικά δάση και τα δροσερά λιβάδια, κάτω από τη λάμψη του φεγγαριού, όταν οι άνθρωποι κοιμούνται και δεν μπορούν να τα δουν. Φτάνουν, μάλιστα, στο σημείο να λιώνουν τα παπούτσια τους από τον πολύ χορό, ώστε το επάγγελμα του παπουτσή να είναι το πλέον διαδεδομένο στον κόσμο τους. Με το ξημέρωμα τα σημάδια αυτών των χορών είναι εμφανή, αφού στα σημεία όπου χόρευαν φαίνονται καθαρά κάποιοι κύκλοι ή δαχτυλίδια, οι περίφημοι Κύκλοι ή Δαχτυλίδια των ξωτικών.
 
Κατά τον 17ο αιώνα, ο σκωτσέζος κληρικός ο Ρόμπερτ Κιρκ (Robert Kirk), έχοντας κέλτικη ανατροφή και μόρφωση, ανέφερε στην εργασία του με τίτλο «The Common Wealth of Elves, Fauns and Fairies» ότι, τα ξωτικά είναι ένα είδος που βρίσκεται μεταξύ ανθρώπων και Αγγέλων· από τη φύση τους είναι άυλα όντα, με σώματα φωτεινά και ρευστά, και μπορούν να εμφανίζονται ή να εξαφανίζονται κατά βούληση· έχουν οργανωμένες κοινωνίες και είναι κάτοχοι μιας γνώσης σύμφωνα με την οποία τίποτα στον κόσμο δεν πεθαίνει, αλλά όλα εξελίσσονται και ανανεώνονται για πάντα.
 
Ο Τζον Γρ. Κάμπελ (John Gregorson Campbell), στο βιβλίο του «Superstitions of the Highlandsand in the Islands of Scotland», αναφέρει ότι τα ξωτικά ζουν μια παράλληλη ζωή σε σχέση με την ανθρωπότητα. Υπάρχουν παιδιά και γέροι μεταξύ τους, εξασκούν όλα τα είδη του εμπορίου και της χειροτεχνίας, έχουν γελάδια και σκυλιά και χρειάζονται ρούχα, φαγητό και ύπνο. Πολλοί άνθρωποι που μπήκαν στον κόσμο τους τα είδαν να ασχολούνται με εργασίες παράλληλες με αυτές των ανθρώπων: γυναίκες έγνεθαν, άλεθαν, ζύμωναν και μαγείρευαν, οι άντρες χόρευαν, αστειεύονταν ή κάθονταν δίπλα στη φωτιά, όπως κάνουν οι τσιγγάνοι.
 
Ένα πλήθος από παράξενα οπτικά φαινόμενα συνδέονται συχνά με αυτά τα όντα· φώτα και λάμψεις, φωτιές ή φλόγες μυστηριώδους προέλευσης, που περαστικοί βλέπουν τη νύχτα, κυρίως στην ύπαιθρο. Στη Σιβηρία λέγεται, μάλιστα, πως τα ξωτικά στοιχειώνουν τις κοιλάδες και τα δάση, καθοδηγούμενα από τα Μεγάλα Πνεύματα, όπως το Πνεύμα του Δάσους ή το Πνεύμα του Ποταμού. Στη σκανδιναβική χερσόνησο αναφέρεται πως, παρόλο που έχουν γεροντική εμφάνιση, χορεύουν ασταμάτητα κάτω από το φεγγαρόφωτο, πάνω σε εκτυφλωτικά πράσινα δαχτυλίδια.
 
Γενικά, στη Βόρεια Ευρώπη θα συναντήσουμε χαρούμενα ξωτικά, που κατοικούν σε μια μαγική χώρα ανάμεσα στον ουρανό και τη γη, από όπου κατεβαίνουν, πετώντας στον αέρα, για να φροντίσουν δέντρα και λουλούδια, να παίξουν με πουλιά και πεταλούδες, να χορέψουν πάνω στις πρασινάδες υπό το σεληνόφως. Αυτά ονομάζονται γενικότερα Λαός του Αιθέρα (Fair Folk) ή Φωτεινά Ελφ (Light Elves).
 
Σε πηγές, λίμνες και ποτάμια νεράιδες λούζονται, κάθονται στα κλαδιά των δέντρων και χτενίζουν τα μακριά πράσινα ή χρυσά μαλλιά τους. Λέγεται πως κάποτε ένας άνθρωπος παντρεύτηκε μια ξωτικιά, ενώ και τα ξωτικά κλέβουν όμορφες κοπέλες, ακόμη και παιδιά, τα οποία αντικαθιστούν με δικά τους σκανταλιάρικα. Στα τρίστρατα υπάρχουν αόρατα όντα που πειράζουν τους ανθρώπους, πετούν πέτρες μέσα από τις σκιές, ενώ κάποιες φορές κυνηγούν τη νύχτα τα ζώα των βοσκών ή τρυπώνουν στα κελάρια κλέβοντας ποτά.
 
Σε όλη την υφήλιο συναντάμε τον «κατεργάρη», ένα πνεύμα ούτε καλό ούτε κακό, συνήθως ιερό, που ποτέ δεν εμφανίζεται με την πραγματική του μορφή, αλλά διαρκώς μεταμορφώνεται, συχνά σε μορφές ζώων. Οι Ινδιάνοι τα αναφέρουν ως Κογιότ, οι Κέλτες ως Ξωτικά (Puck), οι Σκανδιναβοί τον προσομοιάζουν με τον Θεό της απάτης Λόκι (Locki) και οι δυτικο-Αφρικανοί με τον κατεργάρη Θεό Εμπσου (Edshu). Τα κατεργάρικα πνεύματα συνδέονται με τα έθιμα του καρναβαλιού και κάθε γιορτή μεταμφίεσης γενικότερα. Κάποτε, στις αρχές του Γενάρη, κατά την παγανιστική γιορτή Cervulus, οι άνθρωποι γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά μεταμφιεσμένοι σε ζώα ή γριές, χορεύοντας και τραγουδώντας στους δρόμους ανταλλάσσοντας δώρα.

Τα ξωτικά συμμετέχουν σε γιορτές και σε λύπες
 
Από τις μεγαλύτερες γιορτές τους είναι και η Πρωτομαγιά, που συνδέεται με τη σοδειά, καθώς και η γιορτή του μεσοκαλόκαιρου, κατά τη θερινή ισημερία, τότε που ανάβονται οι φωτιές προς τιμήν του Αγίου Ιωάννη. Σε επερχόμενο θάνατο μια ξωτική μορφή προειδοποιεί τους ανθρώπους με το μοιρολόι της κατά τη διάρκεια της νύχτας. Στην Ιρλανδία η ξωτικιά Μπιν Νάι (Bean Νighe) ή αλλιώς Πλύστρα είναι προάγγελος θανάτου, που πλένει σε απόμερα σημεία ποταμών τα ρούχα εκείνων που προορίζονται να πεθάνουν.
 
Όμως τα ξωτικά είναι και κάτοχοι μεγάλων θησαυρών, από πολύτιμα πετράδια και χρυσάφι. Το «τσουκάλι των ξωτικών» είναι το πιο θρυλικό αντικείμενο που έχουν στην κατοχή τους, το γεμίζουν με θησαυρούς και στη συνέχεια το κρύβουν. Πολλοί θησαυροί φυλάσσονται σε μυστικούς τόπους από στοιχειακά πνεύματα. Αυτοί οι τόποι βρίσκονται σε διάφορα σημεία μέσα στη Γη ή στην επιφάνειά της, ενώ σύμφωνα με έναν παλιό μύθο κάποιος μεγάλος «θησαυρός» βρίσκεται στα όρια του ουράνιου τόξου, σε έναν κόσμο παραμυθένιο.
 
Τα ξωτικά έχουν στην κατοχή τους και κάποια αγαπημένα αντικείμενα ιδιαίτερης σημασίας, όπως η ζώνη, η χτένα, το μαντήλι, το πουκάμισο, αλλά και τα φτερά τους. Στις παραδόσεις των βορείων λαών μια μαγική ολόχρυση ζώνη κατασκευάστηκε για τη βασίλισσα των ξωτικών από τους Νάνους. Στην ελληνική παράδοση αν μια νεράιδα χτυπήσει με τη ζώνη της ανύπαντρο νέο εκείνος χάνει τα λογικά του και τριγυρνά αλλοπαρμένος για να τη βρει και να την ακολουθήσει.
 
Τα ξωτικά φορούν στο κεφάλι μια χρυσή χτένα για προστασία και εάν κάποιος άνθρωπος την πάρει θα έχει μεγάλη τύχη στη ζωή του. Κάποιος που αρπάζει μαντήλι ή πουκάμισο νεράιδας γίνεται άντρας της και ζουν μαζί μια κανονική ζωή, εάν όμως εκείνη το ξαναβρεί και το πάρει πίσω τότε επιστρέφει για πάντα στον κόσμο της.
 
Η ελληνική μυθολογία και παράδοση είναι πλούσια σε ιστορίες με πανέμορφες γοργόνες, νεράιδες και ξωτικά, τις νύμφες της αρχαίας ελληνικής φύσης, που εμφανίζονται να χορεύουν και να τραγουδούν όμορφα τραγούδια, κοντά σε ποτάμια, λαγκάδια, σπηλιές και σε πυκνά δάση, που υπάρχουν στο θρόισμα των φύλλων και στον ήχο της βροχής.
 
Για παράδειγμα οι Ναϊάδες νύμφες βρίσκονται κοντά στα ποτάμια, τις πηγές και τις κρήνες και κατοικούν μέσα σε σπηλιές κοντά σε νερό ή μέσα σ’ αυτό ή κάτω από την επιφάνεια των ποταμών. Ζούν όσο διατηρούνται και οι πηγές κοντά στις οποίες κατοικούν. Όταν στερεύουν, εκείνες σβήνουν. Αλλά και οι Ορεστιάδες κατοικούν στα βουνά εκεί όπου υπάρχουν πλούσιες πηγές ενώ οι Δρυάδες ή Αμαδρυάδες, είναι νύμφες των δασών, νύμφες των μοναχικών δέντρων και των λιβαδιών, που το όνομά τους σημαίνει «δέντρο και γυναίκα ταυτόχρονα».
 
Τα πεύκα, τα έλατα και οι δρύες άρχιζαν να μεγαλώνουν με το που ξεκίναγε η ζωή μιας Νύμφης. Ήταν δέντρα δυνατά που ζούσαν για πολλά χρόνια, ενώ απαγορευόταν οι θνητοί να τα αγγίξουν με τσεκούρι. Και αυτό γιατί θεωρούνταν δέντρα ιερά και τα ιερά άλση που σχημάτιζαν ήταν αφιερωμένα στους θεούς. Όταν ερχόταν η ώρα της νύμφης να πεθάνει, μαραινόταν πρώτα το δέντρο της μέσα στη γη.
 
Στη λαϊκή παράδοση της Ελλάδας η Μόρα ή Βραχνά είναι μια Λάμια, ένα μαλλιαρό και άσχημο στοιχειακό πνεύμα, που τριγυρίζει τις νύχτες και αν βρει άνθρωπο να κοιμάται ανάσκελα πάει και κάθεται πάνω στο στήθος του και τον πλακώνει δυσκολεύοντας την αναπνοή του. Αν εκείνος ξυπνήσει και της αρπάξει το σκουφάκι της μπορεί να κάνει 3 ευχές, κάτι ανάλογο με τις Νεράιδες, και τότε εκείνη ικανοποιεί τις επιθυμίες του για να το πάρει πίσω.
 
Στην Ελλάδα, γενικά, συναντάμε ένα μοναδικό πλήθος παραδόσεων σχετικά με τα ξωτικά, όπως για τον Αράπη της Λακωνίας, τα στοιχειά (δένδρων, πηγαδιών, δρόμων, γιοφυριών, λιμνών, ποταμών, ρεματιών, σπηλιών, εκκλησιών κ.α.), τη γριά, τη γουρούνα, το θηρίο της θάλασσας, το φίδι, το δράκο, τις στρίγγλες, τις νεράιδες, τους ανασκελάδες, τα τελώνια, τα χαμοδράκια, τους καλικάντζαρους.
 
Το παραδοσιακό δωδεκαήμερο μεταξύ των Χριστουγέννων και των Φώτων, χρονική περίοδο που οι πύλες των «Aλλων Κόσμων» μένουν ανοιχτές, οι Καλικάντζαροι εισβάλλουν στον κόσμο μας, βρίσκοντας την ευκαιρία να το γλεντήσουν πάνω στη γη. Είναι υποχθόνια πλάσματα, εύθυμα και σπανίως κακοποιά, που βγαίνουν μέσα από τα πηγάδια και τις υπόγειες στοές τους και σκαρώνουν ένα σωρό φάρσες και αστεία στους ανυπεράσπιστους θνητούς. Αρχηγός τους είναι ο Μαντρακούκος, που τον λένε και Κουτσό ή Χωλό.
 
Παρόμοιες αναφορές υπάρχουν και σε άλλα μέρη του κόσμου. Σε ορισμένες περιοχές της Ασίας, κατά τις χριστουγεννιάτικες μέρες, εμφανίζονται οι Καρακόντζολοι, ενώ στην παράδοση της Ουαλίας οι Καντζάρ. Στη Γερμανία εκείνες τις μέρες εξορμούν επάνω στη γη τα στοιχειακά που ονομάζονται ‘Aγριοι Κυνηγοί ή Λυσσαλέα Στρατιά και σκορπούν τον τρόμο στους χωρικούς.
 
Η πίστη σε όλα αυτά τα πλάσματα είναι ίσως η αρχαιότερη στην ανθρώπινη ιστορία και μπορεί να ανιχνευθεί σε όλη την πορεία της, στις λατρείες και τις παραδόσεις, όπου αυτά τα όντα έχαιραν ιδιαίτερου σεβασμού εκ μέρους των ανθρώπων και αποτελούσαν πηγή χαράς, έμπνευσης και βαθιάς σοφίας.
 
Οι επαφές και τα ταξίδια σε αυτούς τους κόσμους είναι η αρχαιότερη μορφή μιας πνευματικής και ψυχικής εμπειρίας, ανέκαθεν γνωστής στον άνθρωπο. Η αλληλεπίδραση με πλάσματα από μια άλλη πραγματικότητα χρησιμοποιείτο πάντα από τους σαμάνους και τους μάγους όλου του κόσμου. Η διακαής επιθυμία του ανθρώπου να υπερβεί τα όρια του κόσμου του και να ονειρευτεί και να αγγίξει άλλους κόσμους ύπαρξης, που υπάρχουν μέσα στα υπέροχα όνειρά του, υπήρξε πάντοτε αποτυπωμένη στους μύθους και τις παραδόσεις όλων των λαών.

Ο Αόρατος Λαός
 
Μια αμέτρητη ποικιλία στοιχειακών οντοτήτων που συνδέονται με την εξέλιξη της φύσης, μας είναι γνωστή από τις παραδόσεις. Τα ονόματά τους είναι πολλά: Πέρι, Τζίνι, Σιλβάνοι, Σάτυροι, Φαύνοι, Ελφ, Νάνοι, Καλικάντζαροι, Νίσσες, Νορν, Κομπόλντ, Μπράουνι, Νεκ, Στρόμκαρλ, Νεράιδες, Νίξι, Σαλαμάνδρες, Διαβολάκια, Πονκ, Μπάνσι, Κέλπι, Πίξι, ‘Aνθρωποι των Βρύων, Καλοί ‘Aνθρωποι, Καλοί Γείτονες, ‘Aγιες Γυναίκες, ‘Aνθρωποι της Ειρήνης, Λευκές Κυρίες και πολλά ακόμη.
 
Υπάρχουν, κυριολεκτικά, χιλιάδες διαφορετικοί τύποι πνευμάτων της φύσης, αρχίζοντας από τις μικροσκοπικές στοιχειακές οντότητες των αγριολούλουδων και φτάνοντας μέχρι τις γιγάντιες οντότητες των μεγάλων σχηματισμών της φύσης. Το βασίλειό τους είναι αχανές όσο και το Σύμπαν. Η εμφάνισή τους παρουσιάζει ομοιότητες και διαφορές ανάλογα με τις περιοχές και τους διαφορετικούς πολιτισμους. Μοιάζουν με ανθρώπους στην οργάνωση και την όψη, αλλά με πνεύματα στην ταχύτητα της κίνησής τους. Γενικά, μια ταξινόμηση των στοιχειακών οντοτήτων, που όπως προαναφέρθηκε έχει υιοθετηθεί από την Εσωτερική Παράδοση, βασίζεται στην τετραπλή διαίρεσή τους σε στοιχειακά της γης, του νερού, της φωτιάς και του αέρα.
 
Στοιχειακά Πνεύματα της Γης
 
Αυτές οι υπάρξεις συνδέονται με τις περιοχές της γήινης επιφάνειας και των βαθύτερων στρωμάτων της, όπως αγροί, βουνά, έρημοι, βραχώδεις σχηματισμοί, υπόγειες στοές, σπήλαια και βυθός. Σχετίζονται με το σχηματισμό και την εξέλιξη των μετάλλων, των λίθων και του φλοιού της Γης γενικότερα. Το μέγεθος και η δύναμή τους εξαρτάται από τη φυσική μορφή με την οποία συνδέονται.
Νάνοι, Καλικάντζαροι, Μπράουνι, Κομπόλντ, Γνώμοι, Τρολ και ένα πλήθος από διάφορα υποχθόνια πλάσματα, συχνά κατάμαυρα και τριχωτά, αποτελούν τα στοιχειακά του ορυκτού βασίλειου της Γης, γνωστά στη Βόρεια Ευρώπη ως Σκοτεινά Ελφ (Dark Elves). Είναι μεγαλόσωμα αλλά και μικροκαμωμένα πλάσματα με γήινα χαρακτηριστικά, που κινούνται ελεύθερα, διαπερνώντας σκληρούς βράχους και σκοτεινές στοές. Μεταφέρονται ταχύτατα, εντελώς αθόρυβα, οπουδήποτε θελήσουν, χρησιμοποιώντας την ικανότητά τους να διαπερνούν την ύλη, ενώ συχνά παραμένουν ακίνητα ή χάνονται στους βράχους.
 
Οι λαϊκές δοξασίες της Γερμανίας και της Αγγλίας είναι γεμάτες αφηγήσεις για μυστηριώδη πλάσματα, που οι μεταλλωρύχοι συχνά άκουγαν ή έβλεπαν βαθιά μέσα σε απόμακρες στοές να δουλεύουν, χτυπώντας και τρυπώντας τη Γη· κάποια ήταν εχθρικά και μοχθηρά, ενώ κάποια άλλα φιλικά και τους βοηθούσαν.
 
Ξεχωριστή όμως θέση σε όλες τις παραδόσεις κατέχουν οι Νάνοι· ιδιόρρυθμα, καλόψυχα, μικροκαμωμένα όντα, που ζουν αιώνες, με το ίδιο πάντα παρουσιαστικό, μεγάλης ηλικίας. Οι Νάνοι αποφεύγουν τον Ήλιο και αγαπούν το φως της Σελήνης, των μικρών λυχναριών και των πυγολαμπίδων. Συνήθως κατοικούν κάτω από τη Γη, όπου δουλεύουν όλη τη μέρα, βαθιά μέσα στα ορυχεία τους. Επισκέπτονται την επιφάνεια της Γης τις νύχτες, αν όμως το ξημέρωμα τους βρει εκεί μεταμορφώνονται σε πέτρα.
 
Διακρίνονται για την εργατικότητά τους και μπορούν να κατασκευάζουν οτιδήποτε ονειρεύεται η φαντασία μας. Είναι δυνατοί, πανούργοι και επιδέξιοι με τα μέταλλα, τις πέτρες, τα αντικείμενα και τις μηχανές, ενώ κατά παράδοση διακρίνονται στην κατασκευή μαγικών αντικειμένων.
 
Σε παλαιότερες εποχές οι άνθρωποι πίστευαν ότι αυτά τα όντα ήταν οι αόρατοι σύντροφοι και βοηθοί τους. Και πραγματικά, τους συναντάμε να βοηθούν τους ανθρώπους σε τεχνικές, γεωργικές και διάφορες εργασίες, αλλά και στην ανεύρεση χαμένων ζώων ή να προσφέρουν τροφή και θαλπωρή σε φτωχά παιδιά αφηγώντας τους παραμύθια, αφού πάντοτε έτρεφαν ιδιαίτερη αγάπη για τα παιδιά.
 
Αγαπούν τα παιχνίδια, ιδιαίτερα εκείνα που μοιάζουν με «κρυφτό», τους χορούς, τα τραγούδια, αλλά και όλων των ειδών τις ζαβολιές· κλέβουν καλαμπόκι ή κρασί από το κελάρι, βασανίζουν ή ληστεύουν ζώα, ενώ κάποτε αρπάζουν και μωρά. Κάνουν τους ανθρώπους να χάνουν πράγματα, όπως γυαλιά, βελόνες και κλειδιά, αργότερα όμως λύνουν τα μάγια και οι άνθρωποι βρίσκουν τα χαμένα πράγματα, ακόμα και σε διαφορετικά σημεία από εκεί που τα είχαν βάλει.
 
Στην Ανατολή τους συναντάμε να δίνουν συμβουλές με ανθρώπινη ομιλία, βοηθώντας ταξιδιώτες στο δρόμο τους, ενώ στην Αρχαία Ελλάδα να έχουν καταφύγια σε σταυροδρόμια και να φροντίζουν παλιά ερημοκλήσια ιδιαίτερα ως στοιχειακά των δασών, που αργότερα ονομάστηκαν Φαύνοι ή Σειληνοί. Κάποτε πίστευαν πως η ηχώ στα βουνά ήταν το αγαπημένο παιχνίδι που έπαιζαν οι Νάνοι στους θνητούς. Για το λόγο αυτό ονόμαζαν την ηχώ «οι φωνές των Νάνων».
 
Οι ινδιάνοι Ιροκουά πιστεύουν πως οι Νάνοι αποτελούν φυσική αναγκαιότητα για τον πλανήτη και τον άνθρωπο, καθώς είναι υπεύθυνοι για την ομορφιά του γήινου τοπίου· εκείνοι το χαράζουν και το σκαλίζουν, δημιουργώντας γκρεμούς, χαράδρες και βράχους, ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν τον άνθρωπο από σκοτεινές υποχθόνιες δυνάμεις.
 
Οι Γνώμοι είναι στοιχειακά της γης παρόμοια με τους Νάνους και γνωστά περισσότερο στις απόκρυφες επιστήμες παρά στη λαϊκή παράδοση. Είναι όντα που συνδέονται με τις δυνάμεις που κρύβει η γη. Ο γάλλος κληρικός συγγραφέας Aβάς ντε Βιλαρέ (Abbas de Villare) στο βιβλίο του «Τhe Comte be Cabalis» έγραφε πως η Γη είναι γεμάτη από αυτά τα πλάσματα, ακριβώς στο κέντρο της. Είναι πλάσματα έξυπνα, φιλικά προς τον άνθρωπο, φύλακες των θησαυρών, των μετάλλων και των πολύτιμων πετραδιών, ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν τους Γνώμους πανούργα και μοχθηρά πλάσματα. Ο Παράκελσος (Theophrastus Paracelsus) έγραφε πως οι Γνώμοι «είχαν ύψος περίπου 18 ίντσες, αλλά μπορούσαν να απλωθούν και να επιμηκυνθούν, έτσι ώστε να φαντάζουν σαν γίγαντες».
 
Τα Τρολ, στην αρχαία σκανδιναβική παράδοση, είναι γιγαντιαία τρομακτικά πλάσματα, εχθρικά προς τον άνθρωπο, που ζουν σε κάστρα και στοιχειώνουν τους γύρω τόπους κάθε βράδυ. Οι γυναίκες Τρολ μεταμορφώνονται σε Μάρας (Maras), δηλαδή εφιάλτες, και εισβάλλουν στα όνειρα των ανθρώπων. Σκοτεινά πνεύματα είναι και τα Hobgoblin και ιδιαίτερα η Pucka, ένα ισχυρό πνεύμα με μορφή άσπρου αλόγου, που τρέχει μέσα στη νύχτα, μεταφέροντας ανθρώπους από τη γη των θνητών στη μαγική χώρα των ξωτικών και των ονείρων. Στις αγγλικές και σκωτσέζικες παραδόσεις συναντάμε και τα Brownies, μικρά εργατικά ξωτικά που κατοικούν σε σπίτια και αποθήκες. Σπάνια εμφανίζονται, αλλά κάποιες φορές οι φωνές τους ακούγονται μέσα στη νύχτα. Βοηθούν στο καθάρισμα των σπιτιών, όταν όμως θυμώνουν κάνουν το σπίτι άνω-κάτω.

Στοιχειακά Πνεύματα του Νερού
 
Ιδιαίτερα πλούσιες είναι σε όλες τις παραδόσεις οι αναφορές για τις Νεράιδες, τα στοιχειακά όντα του υδάτινου Στοιχείου, που ζουν σε ωκεανούς, θάλασσες, ποτάμια, λίμνες, καταρράκτες, ρέματα, πηγές, στέρνες και βρύσες. Ανέκαθεν υπήρχε η πίστη για έναν ολόκληρο κόσμο από υδάτινες οντότητες στα βάθη της θάλασσας, πότε καλοπροαίρετες και χαριτωμένες και πότε τερατώδεις και δαιμονικές. Τα πλάσματα αυτά συχνά αναφέρεται ότι ζουν σε υγρούς, διάφανους τόπους, γεμάτους πολύτιμα μαργαριτάρια, πετράδια, πανέμορφα όστρακα και φυτά.
 
Αναρίθμητες είναι οι αναφορές για μια πανέμορφη χώρα κάτω από τα κύματα, έναν μαγεμένο τόπο που βυθίστηκε στα πανάρχαια χρόνια κάτω από τη θάλασσα και κατοικείται από παράξενα όντα. Κάποιοι ήρωες ανακαλύπτουν παράξενους δρόμους προς αυτό τον τόπο, όπου τους περιμένουν πολλές περιπέτειες. Από την αρχαιότητα, στην επιφάνεια της θάλασσας κατοικούν οι Σειρήνες, με κεφάλι γυναίκας και σώμα πτηνού ή ψαριού. Γοητεύουν και αποπλανούν τους ανθρώπους με μουσικές και ήχους αρμονικούς, που θυμίζουν ανθρώπινη φωνή.
 
Επίσης, στα βάθη της θάλασσας, μέσα σε καταποντισμένες σπηλιές, ζουν οι Νηρηίδες και οι Τρίτωνες, πανάρχαια όντα που συνοδεύουν την Αφροδίτη, τον Ποσειδώνα και τη σύζυγό του Αμφιτρίτη. Ντύνονται με φύκια, μαργαριτάρια, κοχύλια και προαναγγέλλουν με ήχους αιθέριων κοχυλιών το πέρασμα των αρχαίων ιστιοφόρων.
 
Σε βρύσες και κρήνες, ποτάμια και περιοχές που νερά αναβλύζουν από βράχους, δημιουργώντας καταρράκτες με θορυβώδεις αφρούς, κατοικούν οι Βρυσηίδες ή Ναϊάδες. Κάποιες από αυτές ζουν σε απόμερες θαλασσινές ακτές και παραλίες, μέσα σε τρύπες και σπηλιές. Γοητεύουν τους ταξιδιώτες και τους καλούν στα σπήλαια να πιουν το μαγικό ποτό. Μόνο οι αγνοί και δυνατοί μπορούν να ξεφύγουν από την πλάνη τους και να απελευθερωθούν από τις δυνάμεις τους.
 
Οι Γοργόνες, ωραίες γυναίκες με ουρά ψαριού, αγαπούν τη μουσική και το τραγούδι και αναζητούν με πάθος να αιχμαλωτίσουν μια ανθρώπινη ψυχή, αλλά συχνά συμβαίνει ο άνθρωπος να τις αιχμαλωτίζει. Αυτά τα πλάσματα είναι μεγαλόψυχα και γενναιόδωρα απέναντι σε εκείνους που σέβονται την ύπαρξη και την ελευθερία τους. Σε αυτούς προσφέρουν προστασία και σωτηρία όταν κινδυνεύουν στη θάλασσα. Στην επιφάνεια της θάλασσας κατοικούν και κάποια μικρά υδάτινα πλάσματα, που γεννιούνται και διαλύονται με τους αφρούς των κυμάτων, ιδιαίτερα τις νύχτες που έχει πανσέληνο. Σύμφωνα με την αρχαία ιατρική, έχουν την ικανότητα να προκαλούν θαυματουργικές θεραπείες σε όσους κολυμπούν στα νερά.
 
Στοιχειακά πνεύματα της Φωτιάς
 
Αυτά αναφέρονται ως Σαλαμάνδρες, συνδέονται με την ενέργεια του Ήλιου, των κεραυνών και των αστραπών, με τις φωτεινές πηγές, με τις φωτιές στο εσωτερικό της Γης, αλλά και στα ιερά, καθώς και με κάθε φλόγα ή φωτιά γενικότερα. Παρομοιάζονται σαν πύρινοι ιππότες, η μορφή τους όμως δεν φέρει ανθρώπινα χαρακτηριστικά· διακρίνονται σαν μαύρα φίδια να κινούνται στη φωτιά με μεγάλη ταχύτητα, περιστρεφόμενα γύρω από τον εαυτό τους, με μέγεθος από μικρών σκουληκιών μέχρι πελώριων Σαλαμάνδρων. Πολλές φορές μας γοητεύουν όταν βλέπουμε τις μικρές φλογίτσες να χορεύουν, ιριδίζοντας μέσα στο τζάκι και σκορπίζοντας ζεστασιά και συντροφικότητα.
 
Στοιχειακά πνεύματα του Αέρα
 
Πρόκειται για τις επονομαζόμενες Συλφίδες, που λέγεται πως ζουν αποκλειστικά στον αέρα και έχουν τον έλεγχο του καιρού, του ανέμου και του σχηματισμού των νεφών. Απεικονίζονται σαν όντα πολύχρωμα, ανθρώπινου περίπου μεγέθους, με ρευστή, σχεδόν διάφανη, ασταθή φύση και ταχύτατη ευκινησία.
 
Τα Έλφη που είναι ανθρωπομορφικά και μοιάζουν με αιθέριες πανέμορφες πεταλούδες σε συνεχή κίνηση, έχουν ιδιαίτερα μικρό μέγεθος. Ζουν στους κάλυκες των λουλουδιών, ρουφώντας το νέκταρ τους, ενώ αρέσκονται να πραγματοποιούν κυκλικούς χορούς και ευεργετικά μάγια, καθώς χαρακτηρίζονται από ενεργητικότητα και ιδιαίτερες θεραπευτικές ικανότητες. Μερικά προσκολλούνται στα παιδιά αλλά και σε κάθε άνθρωπο με αθωότητα και καλλιτεχνική ευαισθησία.
 
Η Αλληλεπίδραση με τους Ανθρώπους
 
Είναι γεγονός ότι όλες οι δραστηριότητες των ξωτικών επιφέρουν αλλαγές και ανανέωση σε καθετί, φτάνοντας στο σημείο να φέρνουν κυριολεκτικά τα πάνω-κάτω στους ανθρώπους και τη φύση ολόκληρη. Αυτά τα πλάσματα φημίζονται γενικότερα για την επιδεξιότητά τους σε διάφορες εργασίες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις εργάζονται για λογαριασμό του ανθρώπου ή διδάσκουν σε αυτόν τις τέχνες τους. Λέγεται ότι η επικοινωνία με αυτές τις λεπτές υπάρξεις προσφέρει στον άνθρωπο σοφία, θεραπευτική δύναμη και γενικότερα τα εφόδια που χρειάζεται για να ζήσει αρμονικά επάνω στη Γη.
 
Η σύνδεση με αυτές τις δυνάμεις της φύσης είναι δημιουργική και ωφέλιμη, όμως ο άνθρωπος που εισέρχεται αναξέλεγκτα, χωρίς σεβασμό και αγάπη, χωρίς σύνεση στο βασίλειό τους μπορεί να βρεθεί προ εκπλήξεων, μιας που η επιρροή των δυνάμεων τους κόσμου τους ασκεί ιδιαίτερη γοητεία. Αυτά τα όντα αναβλύζουν ζωτικότητα και δύναμη σε αφθονία, επομένως οποιαδήποτε επαφή μαζί τους είναι ιδιαίτερα διεγερτική για τους ανθρώπους. Για αυτό στους μύθους αναφέρεται ότι στον κόσμο των ξωτικών οι θνητοί είναι συχνά μαγεμένοι ή κοιμισμένοι, ιδιαίτερα οι ευαίσθητοι άνθρωποι.
 
Θα πρέπει να επισημανθεί πως η επαφή με το στοιχειακό βασίλειο αποτελεί μέρος των πρακτικών της Εσωτερικής Παράδοσης, αλλά σε καμία περίπτωση δε συνιστά πράξη άσκοπης περιπλάνησης σε ονειρικούς κόσμους και κυρίως δεν αποσκοπεί στην προσωπική ικανοποίηση. Η επαφή με αυτές τις επικράτειες, σε κάθε περίπτωση, προϋποθέτει βαθύ σεβασμό, εσωτερική συγκρότηση και ισορροπία, υψηλή πνευματική πόλωση, ενώ οφείλει να διέπεται από βαθιά αίσθηση ευθύνης και μέτρου, αλλιώς μπορεί να αποβεί επιβλαβής για όποιον πειραματίζεται ασύνετα.
 
Το στοιχειακό βασίλειο θα υπάρχει όσο υφίσταται η υλική δημιουργία
 
Η εξέλιξή του είναι άμεσα εξαρτημένη από την ανθρώπινη εξέλιξη, αλλά και από την εξέλιξη των άλλων γήινων βασιλείων. Η στάση και η συμπεριφορά της ανθρωπότητας απέναντι στο φυσικό περιβάλλον επηρεάζει και τη στοιχειακή εξέλιξη, πράγμα που αποτελεί μεγάλη ευθύνη από την πλευρά της ανθρωπότητας. Η όποια υποβάθμιση ή καταστροφή προκαλείται στο φυσικό περιβάλλον από τον άνθρωπο, επηρεάζει άμεσα και το στοιχειακό βασίλειο, το οποίο εάν δεν αφανιστεί, θα νοσήσει και ίσως να λειτουργήσει αντιδραστικά, απορυθμιστικά.
 
Εκείνο που χρειάζονται αυτά τα όντα από τον άνθρωπο είναι αγάπη, σεβασμός και συνεργασία. Ξαναβρίσκοντας τη χαμένη μας επαφή μαζί τους, βοηθάμε τη διαδικασία θεραπείας τόσο των εαυτών μας όσο και της Γης πάνω στην οποία ζούμε. Και μια τέτοια ουσιαστική σύνδεση με αυτά τα βασίλεια αναπτύσσεται όταν προσεγγίζουμε το περιβάλλον μας με λεπτότερο και βαθύτερο τρόπο. Πραγματοποιείται όταν, μέσα σε κλίμα αγάπης και γαλήνης, ανοίξουμε την καρδιά μας και αφήσουμε ελεύθερη και δεκτική την ύπαρξή μας στις ενέργειες της ζωής, πέρα από κάθε λογική και σκέψη. Μέσα σε νοητική σιγή, βιώνουμε τότε την παρουσία των λεπτότερων κόσμων, άμεσα και πέρα από κάθε ερμηνεία.
 
Για το σκοπό αυτό, πολλοί άνθρωποι ανέκαθεν αναζητούσαν να φέρουν τον εαυτό τους πιο κοντά στη σοφία της φύσης, σε μια βαθύτερη εσωτερική αντίληψη των ενεργειών και των μηνυμάτων της. Αυτή η προσπάθεια ανοίγει τα κανάλια επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και των στοιχειακών πνευμάτων της φύσης, με αποτέλεσμα, μέσα στο ταξίδι της ζωής, να νιώθουμε όλοι μας τα αδιόρατα νήματα που μας συνδέουν με αυτούς τους μαγευτικούς και παράξενους λεπτούς κόσμους ύπαρξης. Τελικά, εκείνο που φαινόταν μύθος, λαϊκή παράδοση, όνειρο και φανταστικό διαπιστώνουμε ότι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Μίας Ζώης, στην οποία όλοι συμμετέχουμε ως ζωντανά και δημιουργικά κύτταρα.

Μελέτη συνδέει την ανθρώπινη συνείδηση ​​με την εντροπία που κυβερνά το σύμπαν

Το είδος μας αγωνίζεται εδώ και πολύ καιρό πάνω στην έννοια της ανθρώπινης συνείδησης. Τι ακριβώς την προκαλεί και γιατί εξελιχτήκαμε για να βιώσουμε τη συνείδηση; Τώρα, μια νέα μελέτη αποκάλυψε μια ένδειξη στο κυνήγι των απαντήσεων και αποκαλύπτει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να έχει περισσότερα κοινά με το σύμπαν από ό, τι θα μπορούσαμε να φανταστούμε.
 
Μήπως η παγκόσμια τάση για την αταξία και το χάος προκαλείται από τη συνείδησή μας;

Σύμφωνα με μια ομάδα ερευνητών από τη Γαλλία και τον Καναδά, ο εγκέφαλός μας μπορεί να παράγει συνείδηση ​​ως παρενέργεια της αυξανόμενης εντροπίας, μιας διαδικασίας που λαμβάνει χώρα σε όλο το σύμπαν από την εποχή του Big Bang.
 
Η έννοια της εντροπίας είναι η περίφημη πολυπλοκότητα ή αταξία και ο ορισμός έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου. Ουσιαστικά, η εντροπία είναι μια θερμοδυναμική ιδιότητα που αναφέρεται στον βαθμό διαταραχής σε ένα σύστημα. Μπορεί να συνοψιστεί ως περιγραφή της εξέλιξης ενός συστήματος από την τάξη στην διαταραχή ή αταξία.
 
Ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής αναφέρει ότι η εντροπία μπορεί να παραμείνει σταθερή ή να αυξηθεί μόνο σε ένα κλειστό σύστημα – ένα σύστημα επίσης δεν μπορεί να μετακινηθεί από μία κατάσταση υψηλής εντροπίας σε χαμηλής εντροπίας χωρίς εξωτερική παρέμβαση. Ένα κοινό παράδειγμα που αποδεικνύει την εντροπία είναι η τήξη του πάγου – ο κύβος βρίσκεται σε κατάσταση χαμηλής εντροπίας, αλλά καθώς λιώνει και αυξάνεται η αταξία – διαταραχή των μορίων, η εντροπία αυξάνεται.
 
Πολλοί φυσικοί πιστεύουν ότι το ίδιο το σύμπαν βρίσκεται σε μια συνεχή κατάσταση αυξανόμενης εντροπίας. Όταν συνέβη το Big Bang, το σύμπαν ήταν σε κατάσταση χαμηλής εντροπίας και καθώς συνεχίζει να εξαπλώνεται σταδιακά, αναπτύσσεται σε ένα σύστημα υψηλότερης εντροπίας. Με βάση αυτή τη νέα μελέτη, ο εγκέφαλός μας μπορεί να υποστεί κάτι παρόμοιο και η συνείδηση ​​να τυχαίνει να είναι μια παρενέργεια αυτής της διαδικασίας.
 

Ο εγκέφαλος και η εντροπία

 
Για να δουν πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί η έννοια της εντροπίας στον ανθρώπινο εγκέφαλο, οι ερευνητές ανέλυσαν την ποσότητα της τάξης στον εγκέφαλό μας ενώ είμαστε σε μια συνειδητή  κατάσταση σε σύγκριση με την κατάσταση που δεν είμαστε. Αυτό το κατάφεραν μοντελοποιώντας τα δίκτυα νευρώνων στον εγκέφαλο εννέα συμμετεχόντων ατόμων, επτά από τους οποίους είχαν επιληψία.
 
Κοίταξαν αν οι νευρώνες ταλαντώθηκαν σε φάση ο ένας με τον άλλο, καθώς αυτό θα μπορούσε να τους δείξει εάν τα εγκεφαλικά κύτταρα ήταν συνδεδεμένα. Σύγκριναν τις παρατηρήσεις τους την περίοδο που οι ασθενείς ήταν ξύπνιοι, όταν κοιμόνταν και όταν οι ασθενείς με επιληψία είχαν επιληπτικές κρίσεις.
 
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι εγκέφαλοι των συμμετεχόντων παρουσίασαν υψηλότερη εντροπία όταν ήταν πλήρως συνειδητοί. “Βρίσκουμε ένα εκπληκτικά απλό αποτέλεσμα: σε κανονικές καταστάσεις, όταν δεν κοιμούνται,  χαρακτηρίζονται από τον μεγαλύτερο αριθμό δυνατών διατάξεων  αλληλεπιδράσεων μεταξύ των εγκεφαλικών δικτύων, που αντιπροσωπεύουν τις υψηλότερες τιμές εντροπίας”, έγραψε η ομάδα στη μελέτη.
 
Αυτό το εύρημα ώθησε τους ερευνητές να προτείνουν ότι η συνείδηση ​​μπορεί να είναι μια παρενέργεια ενός συστήματος που λειτουργεί για τη μεγιστοποίηση της ανταλλαγής πληροφοριών. Με άλλα λόγια, η ανθρώπινη συνείδηση ​​αναδύεται λόγω της αυξανόμενης εντροπίας.
 
Ενώ η θεωρία της ομάδας είναι συναρπαστική και πιθανότατα θα οδηγήσει σε περαιτέρω έρευνα που θα διερευνήσει μια πιθανή σχέση μεταξύ της ανθρώπινης συνείδησης και της εντροπίας. Το μέγεθος του δείγματος της μελέτης ήταν μικρό, οπότε θα πρέπει να επαναλάβουν τα αποτελέσματά τους σε μεγαλύτερες ομάδες και διαφορετικούς τύπους καταστάσεων του εγκεφάλου. Ωστόσο, παρέχει μια συναρπαστική εξήγηση για την ανθρώπινη συνείδηση ​​και μπορεί να είναι η ένδειξη που τελικά μας βοηθά να κατανοήσουμε πλήρως το παράξενο φαινόμενο.

Guy Debord: η κοινωνία του θεάματος

Γκυ Ντεμπόρ: 1931–1994

Το θέαμα της κοινωνίας

§1

Το θέαμα, ως έννοια και ως δραστηριότητα, συνδέθηκε με τον άνθρωπο, ευθύς ως ο ίδιος συγκροτήθηκε σε συλ-λογικότητα και θέλησε να εκφράσει το Είναι του ως τέτοια συλλογικότητα. Επομένως, με τη μορφή της αρχέγονης κατάστασης του ανθρώπου, συνιστά μια πρώτη φανέρωση, από-κάλυψη και συναφώς θέαση. Τι θεάται ο άνθρωπος; Γενικώς αυτό που συμβαίνει. Το θέαμα, υπ’ αυτό το νόημα, εισέρχεται στη ζωή μας ως προνομιακή αίσθηση (Γκυ Ντεμπόρ: κοινωνία του θεάματος, §18), γιατί μας επιτρέπει να βλέπουμε άμεσα, απτά, χωρίς διαμεσολαβήσεις, το συμβαίνον. Φαίνεται λοιπόν, εκ πρώτης όψεως, να αποτελεί αδιαμφισβήτητο συστατικό της ανθρώπινης επι-κοινωνίας. Εάν όμως λάβουμε υπόψη ότι αυτό που συμβαίνει στις ιστορικές κοινωνίες δεν βιώνεται άμεσα, γιατί το άμεσο βίωμα απομακρύνεται ως παράσταση (ό.π., §1), τότε αυτό που βλέπουμε είναι «εικόνες που αποσπάστηκαν από κάθε πλευρά της ζωής (ό.π., §2) και το θέαμα αντιπροσωπεύει «συγκεκριμένη αντιστροφή της ζωής, [γιατί είναι] αυτόνομη κίνηση του μη-ζωντανού» (ό.π.). Πως μπορεί να αποκρυπτογραφείται αυτή η εικόνα του κόσμου; Βασικά με τη δύναμη της «πανουργίας του Λόγου» (Χέγκελ), δηλαδή μιας σκεπτόμενης δράσης, η οποία δεν έχει αρχή και τέλος, είναι άν-αρχη, δεν υπόκειται σε προβλέψιμες συνθήκες και έτσι κλονίζει συθέμελα τον καθωσπρεπισμό των συμβατικών κοινωνιών μας. Το θέαμα συνεπώς έρχεται στην προφάνεια της ζωής ως μια εξουσιαστική δύναμη διάσωσης του κλονιζόμενου καθωσπρεπισμού της κοινωνίας.

§2

Το θέαμα, όπως το πραγματευόμαστε εδώ, ήλθε στο προσκήνιο για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’60 από τους καταστασιακούς· με το έργο δε του Γκυ Ντεπόρ: η κοινωνία του θεάματος αποτυπώθηκε το πιο ακριβές, σε ευστοχία, θέαμα της κοινωνίας. Ποιο είναι λοιπόν αυτό το θέαμα; Είναι η εμπορευματοποίηση της ανθρώπινης επι-κοινωνίας. Από τη στιγμή που κυβερνάει το κοινωνικό Είναι του ανθρώπου ετούτη η εμπορευματοποίηση, η «καταστροφή του Λόγου» (Λούκατς) γίνεται το κύριο έργο της πολιτικής διαχείρισης. Ως εκ τούτου, όλα τα «ανεξήγητα» για τον Λόγο φαινόμενα [=προδοσίες, σφετερισμός δημόσιου χρήματος, παντός είδους άγρια εκμετάλλευση, απόλυτη εκχυδαιοποίηση, εκμηδενισμός της μοναδικότητας του ατόμου κ.α.] παρουσιάζονται μέσω του θεάματος ως μια ανακτημένη –από το χάος– «πραγμάτωση» της ανθρώπινης ύπαρξης. Έτσι, η ανθρώπινη επι-κοινωνία, ως εμπόρευμα, γίνεται μια ιδιάζουσα βιομηχανία (πολιτιστική, συντεχνιακή, ιδεολογική, επιστημονική, καλλιτεχνική, πολιτική κ.λπ.). Αναλογικά, οι μηχανές αυτής της βιομηχανίας είναι η επινόηση, «ο επαινετικός μονόλογος» (ό.π., §24), η εικονολατρεία, η θεαματική προβολή της πιο βάναυσης ανορθολογικότητας, με μια λέξη η ικανότητα της γλώσσας, ως θεσμισμένης γλώσσας της εξουσίας, να «φτάνει στην ολοκληρωτική της πραγματικότητα, ανεξάρτητη από τη διαμεσολάβηση ανάμεσα στις συνειδήσεις» (ό.π., § 131). Η απουσία αυτής της διαμεσολάβησης, ήτοι η κατάργηση του ανθρώπου ως προσώπου, εξορίζει τις δυνατότητές του έξω από το αυθεντικό κοινωνικό-πολιτικό γίγνεσθαι και τον καθηλώνει στο θανάσιμο σχίσμα του. Πάνω σε τούτο το σχίσμα επενδύουν τότε οι ψευδείς ιδεολογίες και «το ψέμα που δεν είναι πια αντίλογος, γίνεται τρέλα» (ό.π., §105). Οι πολιτικές «συγκρούσεις», κατ’ επέκταση, παρελαύνουν μπροστά μας «ως ατέρμονη αλληλουχία γελοίων συγκρούσεων» (ό.π., §62) και ο ψευδο-ριζοσπαστισμός συγκαλυμμένων, πίσω από το θέαμα, εξουσιομανών «αριστερών» εισέρχεται στην πολιτική σκηνή ως ένα νέο απατηλό θέαμα: «ως βεντέτα» (ό.π.,§61) που εξολοθρεύει την ατομικότητα του ανθρώπου και διαιωνίζει τον κοινωνικό διαχωρισμό.

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ: Χαρακτῆρες (12.1-12.14) - ΑΚΑΙΡΙΑΣ

ΙΒ'. ΑΚΑΙΡΙΑΣ


[12.1] [Ἡ μὲν οὖν ἀκαιρία ἐστὶν ἐπίτευξις ‹χρόνου› λυποῦσα τοὺς ἐντυγχάνοντας,]
[12.2] ὁ δὲ ἄκαιρος τοιοῦτός τις, οἷος ἀσχολουμένῳ προσελθὼν ἀνακοινοῦσθαι.
[12.3] καὶ πρὸς τὴν αὑτοῦ ἐρωμένην κωμάζειν πυρέττουσαν.
[12.4] καὶ δίκην ὠφληκότα ἐγγύης προσελθὼν κελεῦσαι αὑτὸν ἀναδέξασθαι.
[12.5] καὶ μαρτυρήσων παρεῖναι τοῦ πράγματος ἤδη κεκριμένου.
[12.6] καὶ κεκλημένος εἰς γάμους τοῦ γυναικείου γένους κατηγορεῖν.
[12.7] καὶ ἐκ μακρᾶς ὁδοῦ ἥκοντα ἄρτι παρακαλεῖν εἰς περίπατον.
[12.8] δεινὸς δὲ καὶ προσάγειν ὠνητὴν πλείω διδόντα ἤδη πεπρακότι.
[12.9] καὶ ἀκηκοότας καὶ μεμαθηκότας ἀνίστασθαι ἐξ ἀρχῆς διδάσκων.
[12.10] καὶ προθύμως δὲ ἐπιμεληθῆναι, ἃ μὴ βούλεταί τις γενέσθαι, αἰσχύνεται δὲ ἀπείπασθαι. [12.11] καὶ θύοντας καὶ ἀναλίσκοντας ἥκειν τόκον ἀπαιτήσων.
[12.12] καὶ μαστιγουμένου οἰκέτου παρεστὼς διηγεῖσθαι ὅτι καὶ αὑτοῦ ποτε παῖς οὕτω πληγὰς λαβὼν ἀπήγξατο.
[12.13] καὶ παρὼν διαίτῃ συγκρούειν, ἀμφοτέρων βουλομένων διαλύεσθαι.
[12.14] καὶ ὀρχησόμενος ἅψασθαι ἑτέρου μηδέπω μεθύοντος.

***

12. Ο ΑΣΥΓΧΡΟΝΙΣΤΟΣ


[12.1] [Έλλειψη συγχρονισμού είναι η επιλογή χρονικής στιγμής, που ενοχλεί εκείνους που συναντώνται (με τον ασυγχρόνιστο),]
[12.2] ενώ ο ασυγχρόνιστος το είδος του ανθρώπου, ο οποίος έρχεται να ζητήσει συμβουλές, την ώρα που κάποιος είναι απασχολημένος.
[12.3] Στην ερωμένη του κάνει καντάδα, ενώ αυτή έχει πυρετό.
[12.4] Πηγαίνει σε κάποιον που μόλις έχασε κάποια υπόθεση εγγύησης και τον παρακαλεί να εγγυηθεί και γι᾽ αυτόν.
[12.5] Όταν είναι να καταθέσει ως μάρτυρας στο δικαστήριο, προσέρχεται σε χρόνο κατά τον οποίο η υπόθεση έχει ήδη κριθεί.
[12.6] Όταν είναι καλεσμένος σε γάμο, αυτός κατηγορεί το γένος των γυναικών.
[12.7] Προσκαλεί σε περίπατο κάποιον, ο οποίος μόλις έχει φτάσει μετά από μακρά οδοιπορία.
[12.8] Είναι ικανός να φέρει αγοραστή που δίνει περισσότερα χρήματα σε κάποιον, ο οποίος έχει ήδη πουλήσει το εμπόρευμά του.

[12.9] Σηκώνεται και προσπαθεί να διαφωτίσει πάλι από την αρχή ανθρώπους που έχουν ήδη ακούσει και κατανοήσει κάποια υπόθεση.
[12.10] Είναι πρόθυμος να φροντίσει για τη διεκπεραίωση κάποιας υπόθεσης, για την οποία ο άλλος δεν επιθυμεί να έρθει εις πέρας, ντρέπεται όμως και να το αρνηθεί.
[12.11] Έρχεται και ζητά τον τόκο, την ώρα που οι άλλοι κάνουν θυσία κι έχουν έξοδα.
[12.12] Όταν μαστιγώνουν κάποιον δούλο, αυτός στέκεται δίπλα και αναφέρει ότι και ένας δικός του δούλος, όταν μαστιγώθηκε κάποτε με τον ίδιο τρόπο, πήγε και κρεμάστηκε.
[12.13] Όταν παρευρίσκεται σε κάποια υπόθεση διαιτησίας, κάνει τους αντιδίκους να έρθουν σε σύγκρουση μεταξύ τους, ενώ και οι δύο πλευρές είχαν την πρόθεση να συμφιλιωθούν.
[12.14] Όταν θέλει να χορέψει, προσκολλάται σε κάποιον που δεν έχει ακόμη μεθύσει.