Πέμπτη 16 Απριλίου 2020

Μακεδονία εν μύθοις φθεγγομένη: Από την αρχαία στη νέα μυθολογία - Ευριπίδης

Ο θάνατος του Ευριπίδη υπήρξε αφορμή για ανεκδοτολογία και μυθολογήματα ήδη από την αρχαιότητα, πολύ ταιριαστά όμως στον τόπο. Λέγεται πως κατασπαράχτηκε από σκυλιά μολοσσικής ράτσας, παιδιά βασιλικής κυνηγετικής σκύλας, που παραπλανήθηκε, τη σκότωσαν κυνηγοί, απόγονοι παλιών κατοίκων της περιοχής από τη Θράκη, και την έφαγαν αμέσως.

Ο βασιλιάς Αρχέλαος τους επέβαλε βαρύ πρόστιμο ενός ταλάντου, που ήταν πολύ περισσότερο απ’ όσο μπορούσαν να πληρώσουν. Γλίτωσαν την άδηλη τιμωρία από τον βασιλιά χάρη στη μεσολάβηση του φιλοξενούμενου ποιητή.

Αργότερα όμως, όταν ο Αρχέλαος ετοιμαζόταν για κυνήγι, άφησε ελεύθερα τα πεινασμένα σκυλιά, τους απογόνους της κατασπαραγμένης σκύλας, που όρμηξαν στον Ευριπίδη και τον κατασπάραξαν εκεί που καθόταν μόνος σ’ ένα δάσος έξω από τη μακεδονική πρωτεύουσα.

Το μυθολόγημα αυτό προφανώς αντανακλά την τιμωρία ενός αθέου, όπως και το γεγονός ότι ο τάφος του Ευριπίδη και το κενοτάφιό του στην Αθήνα χτυπήθηκαν από κεραυνό. Ωστόσο, η αφήγηση είναι υποδειγματική στην αληθοφάνειά της, καθώς και οι μολοσσοί ήταν γνωστά κυνηγετικά σκυλιά στην περιοχή και ο θάνατος ενός ζώου έμεινε ατιμώρητος χάρη στην παρέμβαση του «πολιτισμένου» και διαπλασμένου με ηθικές αρχές διαφορετικές από εκείνες του μακεδονικού χώρου, περισσότερο σύμφωνες με τις κυνηγετικές κοινωνίες της ηρωικής εποχής*.
---------------------------------
*Το πέρασμα του Ευριπίδη από τη Μακεδονία υπήρξε μια σημαντική στιγμή για τους κατοίκους, όπως αποδεικνύεται από την άρνησή τους να παραδώσουν στους Αθηναίους τα οστά του ποιητή, ο οποίος είχε ταφεί όχι ως μέτοικος αλλά προφανώς ως Μακεδών και με βεβαιότητα ως μέλος της «Αρχελέω εταιρείης» (Παλατινή Ανθολογία 7.51).

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου