ΚΥΚΝΟΣ ή ΟΡΝΙΣ
(αστερισμός)
Σύμφωνα με μια παράδοση μητέρα των Τυνδαρίδων (Ελένη, Κλυταιμνήστρα, Κάστορας, Πολυδεύκης) δεν ήταν η Λήδα αλλά η Νέμεση, κόρη της νύχτας. Την αγάπησε ο Δίας, κι εκείνη, θέλοντας να αποφύγει τις περιπτύξεις του θεού και να διατηρήσει την παρθενιά της, πήρε διάφορες μορφές και στο τέλος μεταμορφώθηκε σε χήνα. Όμως ο Δίας, παίρνοντας μορφή κύκνου, ενώθηκε μαζί της. Η Νέμεση γέννησε ένα αυγό που το μάζεψαν βοσκοί και το παρέδωσαν στη Λήδα*.
Ο Ερατοσθένης λέει ότι ο Δίας τοποθέτησε στον ουρανό τον κύκνο, στη μορφή του οποίου είχε πάρει για να ενωθεί με τη Νέμεση (1.25**). Το γρήγορο πουλί (αἰόλος) φαίνεται στον ουρανό, όταν η νύχτα είναι καθαρή -η αἰόλα νὺξ είναι η αστραφερή, η γυαλιστερή, η γεμάτη αστέρια νύχτα.
-------------------------
*Σε βάθρο αγάλματος της Νέμεσης από τον Φειδία στον Ραμνούντα της Αττικής παριστάνεται η Λήδα που φέρνει την Ελένη στη θεά (Παυσ. 1.33)
**Αστερισμός του Κύκνου
Οὗτός ἐστιν ὁ καλούμενος μέγας, ὃν κύκνῳ εἰκάζουσιν· λέγεται δὲ τὸν Δία ὁμοιωθέντα τῷ ζῴῳ τούτῳ Νεμέσεως ἐρασθῆναι, ἐπεὶ αὐτὴ πᾶσαν ἤμειβε μορφήν, ἵνα τὴν παρθενίαν φυλάξῃ, καὶ τότε κύκνος γέγονεν· οὕτω καὶ αὐτὸν ὁμοιωθέντα τῳ ὀρνέῳ τούτῳ καταπτῆναι εἰς Ῥαμνοῦντα τῆς Αττικῆς, κἀκεῖ τὴν Νέμεσιν φθεῖραι· τὴν δὲ τεκεῖν ᾠόν, ἐξ οὗ ἐκκολαφθῆναι καὶ γενέσθαι τὴν Ἑλένην, ὥς φησι Κρατῖνος ὁ ποιητής. καὶ διὰ τὸ μὴ μεταμορφωθῆναι αὐτόν, ἀλλ' οὕτως ἀναπτῆναι εἰς τὸν οὐρανόν, καὶ τὸν τύπον τοῦ κύκνου ἔθηκεν ἐν τοῖς ἄστροις· ἔστι δὲ ἱπτάμενος οἷος τότε ἦν.
Ερατοσθένης, Καταστερισμοί, 1,25
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου