Τρίτη 9 Απριλίου 2019

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ, Δονακών - Έβρος

Δονακών (κοντά στη Θήβα)
Ο Παυσανίας παραδίδει ότι ο Νάρκισσος ερωτεύτηκε τη δίδυμη αδελφή του, που είχε πεθάνει πρόωρα. Ο νέος έβρισκε παρηγοριά στα ήσυχα νερά του Δονακώνα, όπου το είδωλό του του θύμιζε έντονα την αδελφή του. Ο τόπος που αναφέρει ο Παυσανίας ως Δονακών («με καλάμια») τοποθετείται νοτιοδυτικά των Θεσπιών, δίπλα στον χείμαρρο. Επιγραφή ενός αναθήματος που αφιέρωσε ο αυτοκράτορας Αδριανός στον Θέσπιο Έρωτα σημειώνει τον τόπο ως Ναρκίσσου κῆπον ἀνθόεντα (ως «λουλουδιασμένο κήπο του Νάρκισσου»).
 
Έβρος (Θράκη)
 
Ο μύθος που περιβάλλει τον ποταμό Έβρο θυμίζει την ιστορία της Φαίδρας που πραγματεύεται ο Ευριπίδης στην τραγωδία Ιππόλυτος. Η Φαίδρα ερωτεύτηκε τον γιο του συζύγου της, επειδή όμως εκείνος αρνήθηκε τον έρωτά της, τον συκοφάντησε στον πατέρα του Θησέα για άνομες προτάσεις. Ο πατέρας έδιωξε τον γιο που τελικά σκοτώθηκε, καθώς τα άλογα του άρματος που οδηγούσε, και το οποίο του είχε χαρίσει ο πατέρας του, αφήνιασαν στη θέα ενός ταύρου που βγήκε από τη θάλασσα.
 
Παρόμοια είναι η ιστορία του Έβρου, γιου του βασιλιά Κασάνδρου της Θράκης και της Κροτωνίκης. Ο βασιλιάς έδιωξε τη μητέρα του γιου του και παντρεύτηκε τη Δαμασίππη. Αυτή ερωτεύθηκε παθολογικά τον Έβρο αλλά εκείνος απέφευγε τη μητρυιά του και ασχολιόταν με το κυνήγι, όπως και ο Ιππόλυτος. Τότε η Δαμασίππη διέδωσε ψευδείς κατηγορίες, ότι δήθεν ο Έβρος θέλησε να τη βιάσει. Κυριευμένος από ζήλεια ο Κάσανδρος κατεδίωξε το γιο του, τον οποίο στον ποταμό Ρόμβο. Στα νερά του έπεσε ο νέος, για να μην πιαστεί από τον πατέρα του, και πνίγηκε. Από τότε το ποτάμι ονομάζεται Έβρος*.
 
Στα νερά του ποταμού έρριξαν οι Μαινάδες το κεφάλι του Ορφέα . Ξεβράστηκε στη θάλασσα και έπλευσε μέχρι το νησί της Λέσβου φωνάζοντας το όνομα της Ευρυδίκης.
---------------------------
*Ρόμβος και Έβρος
Ἕβρος ποταμός ἐστι τῆς Θρᾴκης. [Ἐκαλεῖτο δὲ πρότερον Ῥόμβος, τὴν] προσηγορίαν εἰληφὼς ἀπὸ τῆς συστροφῆς τῆς καταφορᾶς τοῦ ὕδατος. Κάσανδρος δὲ, ὁ βασιλεὺς τῶν τόπων, γήμας Κροτονίκην ἐγέννησεν ἐξ αὐτῆς υἱὸν Ἕβρον· ἀποταξάμενος δὲ τῇ συμβιώσει τῆς προτέρας γυναικὸς ἐπέγημε τῷ τέκνῳ Δαμασίππην τὴν Ἄτρακος· ἥτις εἰς ἐπιθυμίαν ἐμπεσοῦσα τοῦ προγόνου λόγους αὐτῷ περὶ συνόδων ἀπέστειλεν. Ὁ δ᾽ ὡς Ἐρινὺν φυγὼν τὴν μητρυιὰν προσηυκαίρει κυνηγίαις. Ἀποτυχοῦσα δὲ τῆς προαιρέσεως ἡ ἀσελγὴς κατεψεύσατο τοῦ σώφρονος, ὡς βιάσασθαι αὐτὴν θελήσαντος. Κάσανδρος δὲ τῷ ζήλῳ συμπεριενεχθεὶς μεθ᾽ ὁρμῆς ἐπὶ τὴν ὕλην ἠνέχθη καὶ σπασάμενος τὸ ξίφος ἐδίωκε τὸν υἱὸν, ὡς ἐπίβουλον τῶν πατρῴων γάμων. Ὁ δὲ υἱὸς περικατάληπτος γενόμενος ἑαυτὸν ἔρριψεν εἰς ποταμὸν Ῥόμβον, ὃς ἀπ᾽ αὐτοῦ Ἕβρος μετωνομάσθη, καθὼς ἱστορεῖ Τιμόθεος ἐν ια περὶ Ποταμῶν.
(Ψευδο-Πλούταρχος, Περί ποταμών 3.1.1-3.1.17)

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου