Παρασκευή 1 Μαρτίου 2019

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΠΡΙΑΜΙΔΕΣ, ΑΣΤΥΑΝΑΚΤΑΣ

Γιος του Έκτορα και της Ανδρομάχης, αποκαλούνταν από τον πατέρα του Σκαμάνδριος από το όνομα του ποταμού της Τροίας (ήταν συνηθισμένο ήρωες να σχετίζονται με ποταμούς που δίνουν ζωή) και Αστυάνακτας από τον λαό προς τιμή και από ευγνωμοσύνη προς τον Έκτορα. Τη διπλή ονοματοθεσία του παιδιού συζητά ο Πλάτων στον διάλογο Κρατύλος (392d-393b*), που αποτελεί την πρώτη απόπειρα στην ιστορία της δυτικής σκέψης να αντιμετωπισθεί φιλοσοφικά η προβληματική της γλώσσας.
 
Σε μια πολύ τρυφερή οικογενειακή στιγμή, γεμάτη από συγκρατημένη δραματικότητα, στη συναντηση της μητέρας του με τον πατέρα του, κλαίει γιατί τρομάζει από την περικεφαλαία του Έκτορα, ησυχάζει όταν εκείνος τη βγάζει και τότε μόνο πηγαίνει στην αγκαλιά του (Z 400-405, 466-484**). Μετά την άλωση της Τροίας, ο Οδυσσέας σκότωσε το παιδί (Ιλίου πέρσις) ή έπεισε τους Έλληνες ότι το παιδί πρέπει να πεθάνει, ώστε να μην μείνει σπόρος τρωαδίτικος κανένας.
 
Στην τραγωδία Τρωάδες του Ευριπίδη, ο Ταλθύβιος φέρνει την αναγγελία της απόφασης*** στην Ανδρομάχη. Όταν οι Έλληνες πέταξαν το παιδί από το τείχος, η μητέρα του ήταν ήδη στα καράβια στον δρόμο της σκλαβιάς της. Η μάνα παρήγγειλε το έργο της ταφής του παιδιού της να το αναλάβει η γιαγιά του, η Εκάβη (Ευρ., Τρ. 1118-1225****)
 
Άλλοτε, η απόφαση για τον θάνατο του Αστυάνακτα αποδίδεται αποκλειστικά στον Νεοπτόλεμο που άρπαξε το παιδί από το πόδι και το εκσφενδόνισε (Ιλιάς Μικρά· πρβ. Παυσ. 10.25.9*****). Στην εικονογραφία εμφανίζεται να σκοτώνει με το νεκρό σώμα του Αστυάνακτα τον παππού του Πρίαμο.
 
Με τον θάνατο του Αστυάνακτα συντελείται η γενοκτονία των Τρώων. Μεταγενέστερες παραδόσεις τον θέλουν ζωντανό και, μεγαλώνοντας, να ιδρύει τη νέα Τροία.
---------------------------
*Ο Πλάτωνας για τα ονόματα Σκαμάνδριος και Αστυάναξ
 
Ερμογένης.
Εγώ είμαι βέβαιος ότι, αν δίδουν ονόματα οι θεοί, τα δίδουν ορθώς. Αλλά ποία είναι αυτά που λέγεις;
 
Σωκράτης.
Δεν γνωρίζεις ότι περί του ποταμού της Τροίας, ο οποίος εμονομάχει με τον Ήφαιστον, λέγει ότι οι μεν θεοί τον ονομάζουν Ξάνθον, οι δε άνδρες Σκάμανδρον;
 
Ερμογένης.
Μάλιστα.
 
Σωκράτης.
Τι φρονείς λοιπόν; δεν νομίζεις ότι είναι ωραίον πράγμα να γνωρίζης, διατί άραγε είναι ορθόν να ονομάζωμεν εκείνον τον ποταμόν μάλλον Ξάνθον παρά Σκάμανδρον; Ή, αν θέλης περί του πτηνού, το οποίον λέγει ότι: «χαλκίδα» το ονομάζουν οι θεοί, οι δε άνθρωποι «κύμινδιν», δεν είναι σπουδαίον αυτό το μάθημα, όσον είναι ορθότερον αυτό το ίδιον πτηνόν να λέγεται «χαλκίς» παρά «κύμινδις»; Ή η Βατίεια και Μυρρίνη και πολλά άλλα του ιδίου ποιητού και άλλων; αλλά ίσως αυτά να είναι ανώτερα των δυνάμεων μας διά να τα εννοήσωμεν. Ο Σκαμάνδριος όμως και ο Αστυάναξ είναι ανθρωποειδέστερα διά να τα εξετάσωμεν κατά την γνώμην μου, και ευκολώτερον να εύρωμεν δι' αυτά τα οποία λέγει ότι είναι ονόματα του υιού του Έκτορος, ποία άραγε εννοεί ότι είναι η ορθότης αυτών; Βεβαίως θα γνωρίζης τους στίχους, εις τους οποίους υπάρχουν αυτά τα οποία λέγω.
 
Ερμογένης.
Βεβαιότατα.
 
Σωκράτης.
Πώς λοιπόν; νομίζεις ότι ο Όμηρος φρονεί ότι ορθότερον είναι βαλμένον εις το παιδί το όνομα Αστυάναξ παρά το όνομα Σκαμάνδριος;
 
Ερμογένης.
Δεν ημπορώ να σου ειπώ.
 
Σωκράτης.
Τότε κάμε την εξής σκέψιν· εάν σε ερωτήση κανείς, ποίαν γνώμην έχεις άραγε ότι οι φρονιμώτεροι δίδουν ορθότερον τα ονόματα ή οι ανοητότεροι.
 
Ερμογένης.
Είναι φανερόν, θα έλεγα, ότι οι φρονιμώτεροι δίδουν ορθότερον τα ονόματα.
 
Σωκράτης.
Και τι νομίζεις; αι γυναίκες των διαφόρων λαών είναι φρονιμώτεραι, εάν λάβωμεν τον μέσον όρον του φύλου των, ή οι άνδρες;
 
Ερμογένης.
Οι άνδρες.
 
Σωκράτης.
Δεν γνωρίζεις λοιπόν ότι ο Όμηρος λέγει ότι το μικρό παιδί του Έκτορος υπό των Τρώων ονομάζεται Αστυάναξ, εξ ου έπεται ότι Σκαμάνδριος ωνομάζετο υπό των γυναικών, αφού βέβαια οι άνδρες το ωνόμαζον Αστυάνακτα;
 
Ερμογένης.
Βέβαια έτσι θα είναι.
 
Σωκράτης.
Αι λοιπόν και ο Όμηρος δεν ενόμιζε τους Τρώας σοφωτέρους από τας γυναίκας των;
 
Ερμογένης.
Εγώ τουλάχιστον έτσι νομίζω.
 
Σωκράτης.
Επομένως το όνομα Αστυάναξ ενόμιζε ότι είναι δοσμένον ορθότερον εις το παιδάκι αυτό παρά το όνομα Σκαμάνδριος;
 
Ερμογένης.
Αυτό φρονώ.
 
Σωκράτης.
Ας εξετάσωμεν λοιπόν διά ποίον λόγον άραγε. Ή μήπως αυτός ο ίδιος κάλλιστα υποδεικνύει το διατί; διότι λέγει: Επειδή μόνος του έσωζε την πόλιν και τα υψηλά τείχη. Δι' αυτό λοιπόν, καθώς φαίνεται, είναι ορθόν τον υιόν του σωτήρος των να ονομάζουν Αστυάνακτα εκείνης της πόλεως, την οποίαν έσωζε ο πατήρ του, καθώς λέγει ο Όμηρος.
 
Ερμογένης.
Μου φαίνεται.
 
Σωκράτης.
Τώρα όμως τι φρονείς διά το σπουδαιότερον; διότι ούτε εγώ ο ίδιος ακόμη δεν ημπορώ να το εννοήσω, Ερμογένη μου. Αλλά μήπως συ το εννοείς;
 
Ερμογένης.
Όχι, μα τον Δία.
 
Σωκράτης.
Αλλ' άραγε, αγαπητέ μου, μήπως και εις τον Έκτορα ο ίδιος ο Όμηρος έδωκε το όνομα;
 
Ερμογένης.
Πώς αυτή η ερώτησις;
 
Σωκράτης.
Διότι και τούτο μου φαίνεται ότι είναι απαράλλακτον με το όνομα Αστυάναξ, και αυτά τα ονόματα φαίνονται ωσάν Ελληνικά. Διότι ο άναξ και ο Έκτωρ σχεδόν την ιδίαν σημασίαν έχουν, δηλαδή όταν κανείς είναι άναξ ως προς ένα πράγμα, είναι βεβαίως συγχρόνως και έκτωρ του ιδίου πράγματος, διότι είναι φανερόν ότι είναι κύριος αυτού και κατέχει και έχει αυτό. Ή μήπως σου φαίνομαι ότι δεν λέγω σπουδαία πράγματα, αλλά απατώ τον εαυτόν μου με την ιδέαν ότι σχεδόν εγγίζω τα ίχνη της γνώμης του Ομήρου ως προς την ορθότητα των ονομασιών;
 
Ερμογένης.
Όχι μα τον Δία, καθώς εγώ φρονώ, αλλ' ίσως εγγίζεις κάτι τι.
 
Σωκράτης.
Και ομολογουμένως είναι δίκαιον, καθώς μου φαίνεται, τον απόγονον του λέοντος να ονομάζωμεν λέοντα και τον απόγονον του ίππου ίππον. Δεν εννοώ αν τυχόν γεννηθή ως τέρας από τον ίππον διάφορον τι και όχι ίππος, αλλά αν είναι απόγονος της ιδίας γενεάς κατά την φύσιν, αυτό εννοώ. Δηλαδή εάν εις ίππος γεννήση απόγονον βοός κατά την φύσιν, αυτό δεν πρέπει να το ονομάσωμεν πώλον αλλά μόσχον, και πάλιν αν από άνθρωπον, νομίζω, δεν γεννηθή απόγονος ανθρώπου, δεν πρέπει το γεννηθέν να ονομασθή άνθρωπος, ομοίως δε και διά τα δένδρα και όλα τα άλλα πράγματα. Δεν συμφωνείς;
 
Ερμογένης.
Συμφωνώ.
 
Σωκράτης.
Καλά το είπες. Και πρόσεχε μήπως σε απατήσω. Διότι συμφώνως προς αυτόν τον λόγον, αν από ένα βασιλέα γεννηθή κανείς απόγονος, πρέπει να ονομασθή βασιλεύς. Τώρα όμως αν κανείς με άλλας και άλλας συλλαβάς λέγη το ίδιον πράγμα, δεν έχει σημασίαν, ούτε εάν προσετέθη κανέν γράμμα ούτε εάν αφηρέθη, πάλιν δεν έχει καμμίαν σημασίαν, εφ' όσον συγκρατείται η ουσία αυτού του πράγματος και εκφράζεται διά του ονόματος.
 
Ερμογένης.
Τι εννοείς με τούτο;
 
Σωκράτης.
Όχι τίποτε στρυφνόν, αλλά καθώς διά τα στοιχεία του αλφαβήτου γνωρίζεις ότι λέγομεν ονόματα, και όχι μόνα τα στοιχεία πλην τεσσάρων, δηλαδή του ε, του υ, του ο και του ω (4). Δι' όλα όμως τα άλλα φωνήεντα και σύμφωνα γνωρίζεις ότι τα προφέρομεν προσθέτοντες και άλλα γράμματα, και τα καθιστώμεν ονόματα. Και όμως εφ' όσον ενυπάρχει σαφώς η δύναμις αυτού, είναι ορθόν να του αποδίδωμεν εκείνο το όνομα το οποίον θα μας δείξη αυτό το πράγμα. Παραδείγματος χάριν το β βλέπεις ότι ενώ προσετέθη το η και το τ και το α δεν το έβλαψε διόλου, ώστε να μην εκφράζη με ολόκληρον το όνομά του την φύσιν εκείνου του στοιχείου, του οποίου ήθελε ο νομοθέτης. Τόσην τέχνην έδειξαν διά να θέσουν καλώς τα ονόματα εις τα γράμματα.
 
Ερμογένης.
Μου φαίνεται ότι λέγεις την αλήθειαν.
 
Σωκράτης.
Λοιπόν και περί βασιλέως δεν ισχύει ο ίδιος λόγος; Δηλαδή θα γεννηθή μίαν ημέραν από βασιλέα βασιλεύς, καθώς και από αγαθόν αγαθός, και από ωραίον ωραίος και ούτω καθεξής, από έκαστον γένος θα γεννηθή άλλος όμοιος απόγονος, έκτος εάν γεννηθή τέρας. Επομένως πρέπει να τα ονομάσωμεν με τα ίδια ονόματα. Επιτρέπεται όμως να τα τροποποιούμεν κατά τας συλλαβάς, ώστε εις τον μη πεπειραμένον να είναι δυνατόν να νομίση ότι είναι διάφορον το έν του άλλου ενώ είναι τα ίδια. Καθώς εις όλους ημάς τα φάρμακα των ιατρών τροποποιούμενα με χρωματισμούς και με αρώματα φαίνονται διάφορα, αν και είναι τα ίδια, ενώ εις τον ιατρόν, ο οποίος προσέχει εις την δύναμιν των φαρμάκων, φαίνονται τα ίδια και δεν αποπλανάται από τα δευτερεύοντα. Κατ' αυτόν δε τον τρόπον ίσως και ένας πεπειραμένος περί των ονομάτων προσέχει εις την δύναμιν αυτών και δεν αποπλανάται εάν προσετέθη κανέν γράμμα, ή μετετέθη, ή αφηρέθη, ή και αν ακόμη μέσα εις όλως διάφορα γράμματα έγκειται η δύναμις του ονόματος. Καθώς αυτό το οποίον προ ολίγου ελέγαμεν, ότι δηλαδή το όνομα Αστυάναξ και Έκτωρ κανέν κοινόν γράμμα δεν έχουν πλην του τ, και όμως έχουν την ιδίαν σημασίαν.[…]
(Πλ., Κρατ. 392-394)
 
**Αστυάνακτας - Έκτορας - Ανδρομάχη
 
[…] βαστούσε [η Ανδρομάχη] το μικρό μονάκριβο παιδί της,
τον Εκτορίδην, όμοιον με εύμορφον αστέρα·
Σκαμάνδριον ο πατέρας του, Αστυάνακτα τα πλήθη
τον λέγαν, ότι έσωζεν ο Έκτωρ την Τρωάδα.
Εκείνος χαμογέλασε κοιτώντας το παιδί του
ήσυχα·[…]
[ …]
Και ο μέγας Έκτωρ άπλωσε τα χέρια στο παιδί του·
Έσκουξ' εκείνο κι έγειρε στο στήθος της βυζάστρας·
φοβήθη τον πατέρα του καθώς είδε ν' αστράφτουν
τ' άρματα και απ' την κόρυθα της περικεφαλαίας
την χαίτην που τρομακτικώς επάνω του εσειόνταν·
εγέλασε ο πατέρας του και η σεβαστή μητέρα·
και ο μέγας Έκτωρ έβγαλε την περικεφαλαία
και καταγής την έθεσεν οπού λαμποκοπούσε.
Εφίλησε κι εχόρευσε στα χέρια το παιδί του
κι έπειτα ευχήθη στους θεούς κι είπε: «Ω πατέρα Δία,
κι όλ' οι επουράνιοι θεοί, δώσετε εις το παιδί μου
τούτο, ως εδώκατε εις εμέ, στο γένος του να λάμπει,
στ' άρματα μέγας, δυνατός στην Ίλιον βασιλέας,
και ως έρχεται απ' τον πόλεμον μ' άρματα αιματωμένα
εχθρού που εφόνευσε, να ειπούν: καλύτερος εδείχθη
και του πατρός του, και χαράν θα αισθάνεται η μητέρα».
Ως είπε αυτά, στην αγκαλιά της ποθητής συμβίας
το βρέφος έβαλε και αυτή στο μυροβόλο στήθος
το πήρε γελοκλαίοντας· […]
(Όμ. Ιλ., Ζ 400-405, 466-484)
 
***ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τρῳάδες (709-739)

ΤΑΛ. Κυρά, γυναίκα του Έχτορα, του πρώτου
της Τροίας λεβέντη, μη μου βαργομήσεις·
710 με κακή μου καρδιά μαντάτα φέρνω
από τους Δαναούς, τους Πελοπίδες.
ΑΝΤ. Κακά τα δείχνει ο πρόλογός σου· τί είναι;
ΤΑΛ. Ο γιος σου… ορίσαν... πώς να πω το λόγο;
ΑΝΤ. Σ᾽ άλλον να πάει αφέντη απ᾽ το δικό μου;
ΤΑΛ. Κανείς Αχαιός αφέντης του δε θα ᾽ναι.
ΑΝΤ. Εδώ τρωικό θα μείνει απομεινάρι;
ΤΑΛ. Δεν μπορώ το κακό να πω μαντάτο.
ΑΝΤ. Είσ᾽ ευγενής· μα το κακό μακριά μας.
ΤΑΛ. Θα σκοτώσουν το γιο σου· νά, σου το ᾽πα.
720 ΑΝΤ. Άκουσμα πιο βαρύ κι απ᾽ την παντρειά μου.
ΤΑΛ. Νίκησε η γνώμη του Οδυσσέα, που είπε…
ΑΝΤ. Οϊμέ, δεν έχουν μέτρο οι συμφορές μου.
ΤΑΛ. να μη θρέψουν το γιο τέτοιου λεβέντη,…
ΑΝΤ. Για τους δικούς του τέτοιες να έχει νίκες.
ΤΑΛ. μόνο απ᾽ της Τροίας τους πύργους να τον ρίξουν.
Έλα, έτσι ας γίνει· αυτό για σένα θα είναι
το πιο φρόνιμο· δέξου μ᾽ αξιοπρέπεια
τη συμφορά·
Η Αντρομάχη τρέχει στο αμάξι και παίρνει τον Αστυάναχτα στην αγκαλιά της.
μη σφίγγεις το παιδί σου,
μην πεις πως κάτι θα μπορέσεις, και είσαι
αδύναμη· ένα στήριγμα δεν έχεις.
730 Χάθηκε η πόλη κι ο άντρας σου, κι εσύ ᾽σαι
μια σκλάβα κι οι Αχαιοί τη δύναμη έχουν
να παραβγούνε δα με μια γυναίκα.
Αντίσταση γι᾽ αυτό καμιά μη δείξεις·
ούτε κατάρες ούτε τίποτ᾽ άλλο
που να ερεθίζει ή που να μην ταιριάζει.
Γιατί αν πεις κάτι κι ο στρατός πεισμώσει,
ούτ᾽ έλεος το παιδί θα δει ούτε τάφο.
Ενώ αν δεχτείς γαλήνια το μοιραίο,
κι άταφο δε θα μείνει, και σ᾽ εσένα
οι Αχαιοί πιο καλή θα δείξουν γνώμη.
 
****ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τρῳάδες (1156-1225)

ΕΚΑ. Την τορνευτήν ασπίδα του Έχτορά μου
χάμω πιθώστε· πίκρα των ματιών μου
κι όχι χαρά πια. Ω Αχαιοί, στη μάχη
πιο δυνατοί παρά στο νου, ποιόν φόβο
είχατε απ᾽ το παιδάκι αυτό, και τέτοιον
βρήκατε για το θάνατό του τρόπο;
1160 Την γκρεμισμένη Τροία μην ξαναχτίσει;
Ώστε είστε τιποτένιοι, αφού ένα βρέφος
σκιαχτήκατε, την ωρ᾽ αυτή που η πόλη
έπεσε πια κι οι Τρώες ξολοθρευτήκαν,
ενώ ο χαμός μάς ρήμαζε όταν μύρια
παλικάρια και πρώτος ο Έχτοράς μου
γερά σας πολεμούσαν· κατακρίνω
το δίχως βάση, τον ανόητο φόβο.
Μικρή διακοπή.
Σκληρός σε βρήκε θάνατος, γλυκό μου.
Για την πατρίδα αν έπεφτες στη μάχη,
αφού τα νιάτα πρώτα θα χαιρόσουν,
το γάμο, την ισόθεη βασιλεία,
1170 θα σε καλοτυχίζανε, αν υπάρχει
σ᾽ αυτά καλοτυχιά. Τώρα όλα τούτα
τα ᾽δες, αλλά δεν τα ᾽νιωσες, μπροστά σου
τα ᾽χες, μα δεν τα χάρηκες, παιδί μου.
Ω τα προγονικά σου κάστρα, το έργο
του Φοίβου, πώς σου κάμαν το κεφάλι!
Με τα φιλιά το σκέπαζε η μανούλα
και τα μαλλάκια σού ᾽σιαχνε, και τώρα
ο φόνος —πώς να πω τη φριχτή λέξη;—
απ᾽ τα σπασμένα χάσκει κόκαλά του.
Πώς μοιάζετε με του Έχτορα, εσείς χέρια·
τώρα νεκρά, παράλυτα μπροστά μου.
1180 Γλυκό μου στόμα εσύ, που ᾽ξερες τόσα
περήφανα λογάκια, εχάθης, κι ήταν
ψέματ᾽ αυτά που μου ᾽λεγες στο στρώμα,
όταν κοντά μου ερχόσουνα. «Κυρούλα»,
φώναζες, «σαν πεθάνεις, για τιμή σου
θα κόψω τα μαλλιά μου, στην κηδεία
θα φέρω και τους φίλους μου, με λόγια
θα σ᾽ αποχαιρετήσω πονεμένα.»
Κι αντίς, εγώ η γριά σε θάβω, γιε μου,
έρμη κι από παιδιά κι από πατρίδα.
Δε θα κοιμάσαι πια στην αγκαλιά μου,
πάνε τα χάδια κι οι έγνοιες μου για σένα.
Τί ποίημα θα σου γράψουνε στο μνήμα;
1190 «εδώ ειν᾽ ένα παιδάκι που οι Αργείοι
κάποτε το σκοτώσανε από φόβο»;
Επίγραμμα ντροπή για την Ελλάδα.
Κληρονομιά απ᾽ τον κύρη σου δεν πήρες,
τη χάλκινή του ασπίδα μόνο θα ᾽χεις,
που μέσα θα σε θάψουνε. ―Ω ασπίδα,
που φύλαες τ᾽ άξιο μπράτσο του Έχτορά μου,
τον αντρειωμένο σου έχασες αφέντη.
Ω το αποτύπωμά του στο λουρί σου,
και στο ώριο σου στεφάνι τα σημάδια
του ιδρώτα, νά, που του ᾽σταζε απ᾽ την όψη,
καθώς συχνά στην κούραση της μάχης
απάνω το σαγόνι του ακουμπούσε.
1200 Τρέξτε κι απ᾽ τα στολίδια που μας μένουν
φέρτε για το νεκρό·
Μερικές γυναίκες μπαίνουν μέσα στην καλύβα.
η περίστασή μας

για πράματα μεγάλα πια δεν είναι·
φτωχό μου, θα σου δώσω εκείνα που έχω.
Όποιος την ευτυχία του καμαρώνει
σαν κάτι απαρασάλευτο, είν᾽ ανόητος·
σαν τον τρελό τον άνθρωπο και η τύχη,
ιδιότροπη πηδά απ᾽ τη μια στην άλλη,
δε μένει πάντα σ᾽ έναν η ευτυχία.

Οι γυναίκες ξανάρχονται με νεκροστολίσματα.
ΚΟΡ. Νά, λάφυρα τρωαδίτικα οι γυναίκες
κρατούν, για νεκροστόλισμα τα φέρνουν.
ΕΚΑ. Παιδί μου, του πατέρα σου η μητέρα
προσφέρνει αυτά σ᾽ εσένα· όχι γιατί
τους συνομήλικούς σου έχεις νικήσει
1210 σε αγώνες ιππικούς ή αγώνες τόξων,
που τους τιμούν με μέτρο οι Τρωαδίτες·
δώρα από βιος δικό σου· μα η Ελένη
σου τ᾽ άρπαξε όλα πια η καταραμένη,
κοντά σ᾽ αυτά και τη ζωή σού πήρε
κι όλο το σπιτικό σου έχει ρημάξει.
ΧΟΡ. Την καρδιά μού ᾽χεις αγγίξει, την καρδιά·
οχ οϊμένα,
που προσμέναμε σ᾽ εσένα
το μεγάλο της πατρίδας βασιλιά.
ΕΚΑ. Με τα λαμπρά τρωικά φορέματα, όσα
θα ταίριαζε στο γάμο σου να βάλεις,
που θα ᾽παιρνες την πρώτη της Ασίας,
1220 μ᾽ αυτά στολίζω τώρα το κορμί σου.
Κι ω ασπίδα του Έχτορά μου αγαπημένη,
χίλιων τροπαίων καλλίνικη μητέρα,
δέξου από μένα τούτο το στεφάνι·
στο θάνατο θα πας, κι ας μην πεθαίνεις,
μ᾽ αυτό μας το νεκρό· γιατί σου αξίζει
εσέ τιμή, που δεν αξίζει στα όπλα
του κακού και παμπόνηρου Οδυσσέα.
ΧΟΡ. Μες στον κόρφο της η γη
θα σε κλείσει,
δύστυχο, αχ,
ω πικρών δακρύων η βρύση.
Θρήνησε, κυρούλα, πες...
 
*****Ο Νεοπτόλεμος σκοτώνει τον Αστυάνακτα
 
γυναῖκες δὲ αἱ Τρῳάδες αἰχμαλώτοις τε ἤδη καὶ ὀδυρομέναις ἐοίκασι. γέγραπται μὲν Ἀνδρομάχη, καὶ ὁ παῖς οἱ προσέστηκεν ἑλόμενος τοῦ μαστοῦ-τούτῳ Λέσχεως ῥιφθέντι ἀπὸ τοῦ πύργου συμβῆναι λέγει τὴν τελευτήν· οὐ μὴν ὑπὸ δόγματός γε Ἑλλήνων, ἀλλ᾽ ἰδίᾳ Νεοπτόλεμον αὐτόχειρα ἐθελῆσαι γενέσθαι- (Παυσ. 10.25.9)

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου