Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2018

Ίσως είμαστε μόνοι στο σύμπαν

Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης (SETI) εργάζονται με την υπόθεση ότι υπάρχει εκεί έξω ευφυής ζωή που μπορεί να βρεθεί. Μια νέα ανάλυση όμως μπορεί να συντρίψει την αισιοδοξία τους. Για να υπολογίσουν την πιθανότητα ότι θα κάνουν ραδιοφωνική επικοινωνία με εξωγήινους, οι επιστήμονες του SETI χρησιμοποιούν αυτό που είναι γνωστό ως η Εξίσωση Drake.
 
Διατυπώθηκε στη δεκαετία του 1960 από τον Frank Drake του Ινστιτούτου SETI στην Καλιφόρνια, και προσεγγίζει τον αριθμό των πολιτισμών στον γαλαξία μας που μπορούν να έρθουν σε ραδιοφωνική επικοινωνία ανά πάσα στιγμή, κάνοντας έναν πολλαπλασιασμό από διάφορους παράγοντες: τον αριθμό των αστεριών, το κλάσμα αυτών που έχουν πλανήτες, το κλάσμα από εκείνους που είναι κατοικήσιμοι, η πιθανότητα της ζωής που προκύπτει σε τέτοιους πλανήτες, το πόσο πιθανή είναι η ευφυής ζωή και ούτω καθεξής.
 
Οι τιμές σχεδόν όλων αυτών των παραγόντων είναι πολύ υποθετικές. Παρ ‘όλα αυτά, ο Drake και άλλοι επιστήμονες έχουν συνδεθεί με τον καλύτερες εικασίες τους, και εκτιμούν ότι υπάρχουν περίπου 10.000 πολιτισμοί εξελιγμένοι στον Γαλαξία μας σήμερα που μας στέλνουν σήματα – ένας αριθμός που έχει οδηγήσει ορισμένους επιστήμονες να προβλέψουν ότι θα ανιχνεύσουν ξένα σήματα εντός των δύο προσεχών δεκαετιών.
 
Η αισιοδοξία τους στηρίζεται σε ένα από τα στοιχεία και συγκεκριμένα: στην εξίσωση του Drake, η πιθανότητα του να προκύψει η ζωή σε κατάλληλα κατοικήσιμους πλανήτες (αυτούς με νερό, βραχώδεις επιφάνειες και ατμόσφαιρες), σχεδόν πάντα θεωρείται ότι είναι 100 τοις εκατό. Με αυτή τη συλλογιστική, οι ίδιοι θεμελιώδεις νόμοι ισχύουν για ολόκληρο το σύμπαν, και επειδή αυτοί οι νόμοι που προκάλεσαν τη γένεση της ζωής πάνω στη Γη – και σχετικά νωρίς στην ιστορία της σε αυτή – αυτοί πρέπει να αναπαράγουν πολύ εύκολα μια νοήμων ζωή εκεί πάνω. Κι όπως το έθεσε ένας Ρώσος αστροβιολόγος, ο Andrei Finkelstein, σε μια πρόσφατη συνέντευξη τύπου του SETI, «η γένεση της ζωής είναι τόσο αναπόφευκτη όπως ο σχηματισμός των ατόμων.»
 
Όμως σε μια νέα δημοσίευση ο αστροφυσικός David Spiegel στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον μαζί με τον φυσικό Edwin Turner στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, υποστηρίζουν ότι αυτή η σκέψη είναι εντελώς λανθασμένη. Χρησιμοποιώντας μια στατιστική μέθοδο που ονομάζεται Μπεϋζιανή λογική (Bayesian), ισχυρίζονται ότι η ζωή εδώ στη Γη ή θα μπορούσε να είναι συνηθισμένη ή θα μπορούσε να είναι και εξαιρετικά σπάνια – δεν υπάρχει κανένας λόγος να προτιμήσει κανείς ένα βιαστικό συμπέρασμα πάνω σε αυτό το ζήτημα. Με τη νέα τους ανάλυση, οι Spiegel και Turner λένε ότι έσβησαν τον παράγοντα Drake για τον οποίο οι επιστήμονες αισθάνονταν σίγουρο, για να το αντικαταστήσουν με ένα ερωτηματικό.

Στατιστικά του Σύμπαντος

Σύμφωνα με τις στατιστικές υπάρχουν 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες στο γνωστό παρατηρούμενο σύμπαν, με 50 δισεκατομμύρια περίπου πλανήτες μόνο στον Γαλαξία μας. Από αυτούς οι 500.000.000 πλανήτες προβλέπεται να είναι στην κατοικήσιμη ζώνη. Ή για να το πούμε αλλιώς σε όλο το σύμπαν θα υπάρχουν 50.000.000.000.000.000.000 κατοικήσιμοι πλανήτες!
 
<Η εικόνα που λήφθηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble δείχνει μια περιοχή όπου σχηματίζονται ακόμη και σήμερα αστέρια. Πρόκειται για το νεφέλωμα NGC 604 στο γαλαξία M33. Ο σχηματισμός των αστεριών ήταν, και είναι ακόμα, ένα από τα μόνα συστατικά της εξίσωσης του Drake για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα εμπειρικά στοιχεία.
 
Ενώ είναι αλήθεια ότι η ζωή ξεκίνησε γρήγορα στη Γη (μέσα στις πρώτες μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια του πλανήτη), οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αν δεν είχε γίνει έτσι, δεν θα υπήρχε αρκετός χρόνος για να αναπτυχθεί η νοήμον ζωή – οι άνθρωποι δηλαδή – και να έχει εξελιχθεί . Έτσι, στην πραγματικότητα, είμαστε προκατειλημμένοι. Χρειάστηκαν τουλάχιστον 3,5 δισεκατομμυρίων χρόνια ώστε η ευφυής ζωή να εξελιχθεί στη Γη, και ο μόνος λόγος που είμαστε σε θέση να εξετάσουμε την πιθανότητα της ζωής σήμερα είναι ότι η εξέλιξή της έγινε δυνατή μόνο και μόνο επειδή ξεκίνησε νωρίς. Αυτή η απαιτούμενη καλή τύχη είναι εντελώς ανεξάρτητη από την πραγματική πιθανότητα να αναδυθεί η ζωή σε ένα κατοικήσιμο πλανήτη.
 
«Παρά το γεγονός ότι η ζωή ξεκίνησε σε αυτό τον πλανήτη αρκετά σύντομα αφότου η Γη έγινε κατοικήσιμη, το γεγονός αυτό είναι μια αυθαίρετα σπάνια περίπτωση στο Σύμπαν», γράφουν οι επιστήμονες, που αποδεικνύουν αυτή τη δήλωση με μαθηματικό τρόπο.
 
Το αποτέλεσμα τους δεν σημαίνει ότι είμαστε μόνοι – μόνο που δεν υπάρχει κανένας λόγος να σκεφτόμαστε διαφορετικά. «Ένας  Μπεϋζιανός λάτρης της εξωγήινης ζωής θα πρέπει να ενθαρρύνεται σημαντικά από την ταχεία εμφάνιση της ζωής στην πρώιμη Γη, αλλά δεν μπορεί να είναι κανείς και πολύ σίγουρος για τον ίδιο λόγο σε άλλα μέρη», συμπεραίνουν οι συγγραφείς. Η ίδια η ύπαρξή μας σημαίνει πολύ λίγα πράγματα για το πόσες άλλες φορές έχει προκύψει η ζωή.
 
Κάποια δεδομένα θα κάνουν όλη τη διαφορά στο πρόβλημα, λένε οι ερευνητές. Αν η ζωή έχει διαπιστωθεί ότι προέκυψε ανεξάρτητα στον Άρη, τότε οι επιστήμονες θα είναι σε πολύ καλύτερη θέση να επιβεβαιώσουν ότι, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, η γένεση της ζωής είναι αναπόφευκτη.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου