Τετάρτη 4 Ιουλίου 2018

Ο παράξενος Ουρανός

Σχετική εικόναΟ Ουρανός είναι ο έβδομος στη σειρά πλανήτης και ο τρίτος σε μέγεθος στο Ηλιακό μας Σύστημα. Όπως ο Δίας και ο Κρόνος, έτσι και ο Ουρανός είναι ένας γίγαντας αερίου. Η λέξη που του ταιριάζει, όπως λένε και οι αστρολόγοι, είναι η παραξενιά. Για το χρώμα του, την κλίση του,  την φορά περιστροφής του, το μαγνητικό του πεδίο.
 
Έχει το προνόμιο να είναι ο πρώτος πλανήτης που ανακαλύφτηκε την σύγχρονη εποχή με την βοήθεια τηλεσκοπίου. Ανακαλύφθηκε μάλλον τυχαία, μόλις το 1781 από τον Γουίλιαμ Χέρσελ. Είναι μόλις ορατός με το γυμνό μάτι και δεν είχε παρατηρηθεί στην αρχαιότητα.
 
Ξεχωρίζει για το πράσινο χρώμα του. Επειδή είναι μόλις ορατός με το γυμνό μάτι είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Με ένα μεσαίου μεγέθους τηλεσκόπιο το μόνο που μπορεί να δει κανείς είναι ένας μικρός πράσινος δίσκος. Το πράσινο χρώμα του οφείλεται στην παρουσία μεθανίου στην ατμόσφαιρά του.
 
Επίσης ο Ουρανός είναι σε μια πολύ παράξενη θέση, με τον άξονα περιστροφής του πολύ κοντά στο επίπεδο της εκλειπτικής, σχεδόν παράλληλα. Αυτό σημαίνει πως ο Βόρειος και Νότιος πόλος αναλαμβάνουν εκ περιτροπής να βλέπουν τον ήλιο, καθώς ο πλανήτης γυρίζει γύρω από τον ήλιο. Εάν ήταν δυνατό να ζήσει κάποιος στον Ουρανό, θα έβλεπε τον ήλιο να είναι ορατός στον πόλο, όταν ο πόλος θα αντίκρυζε άμεσα τον ήλιο, αλλά όταν ο πλανήτης θα είχε ολοκληρώσει το 25% (21 γήινα έτη) της περιστροφής του, ο ήλιος θα ανέτειλε στη δύση και θα έδυε στην ανατολή, έως ότου να είχε συμπληρώσει ο πλανήτης το 50% της τροχιάς του, όταν θα βρισκόταν ο ήλιος στον αντίθετο πόλο. Αληθινά ένας παράξενος πλανήτης.
 
Η ασυνήθιστη αυτή θέση του Ουρανού πρέπει να οφείλεται μάλλον σε μια σύγκρουση του με κάποιο τεράστιο πλανητικό σώμα, στο μέγεθος της γης, στα πρώτα στάδια της ιστορίας του Ηλιακού μας Συστήματος. Η διάρκεια της ημέρας πάνω στον ουρανό, είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί, λόγω της σχεδόν γαλαζοπράσινης ατμόσφαιράς του.
 
Τελικά καθορίστηκε ότι ο πλανήτης περιστρέφεται μιά φορά κάθε 16 ώρες, αλλά είναι οπισθοδρομικός, που σημαίνει πως περιστρέφεται στην αντίθετη κατεύθυνση της Γης. Έτσι αν βρισκόμασταν στην επιφάνεια του Ουρανού θα βλέπαμε κάθε μέρα τον Ήλιο να ανατέλλει από την δύση και να δύει στην ανατολή.
 
Οι άνεμοι που επικρατούν στην ατμόσφαιρα του Ουρανού φτάνουν την ταχύτητα των 580 χιλιομέτρων την ώρα και ολοκληρώνουν μια πλήρη περιφορά γύρω από τον πλανήτη σε λιγότερο χρόνο από την διάρκεια της περιστροφής του.
 
Ο Voyager 2 πέταξε κοντά από τον Ουρανό το 1986, οι εικόνες του δε επιβεβαίωσαν την χαρακτηριστική, κοινότοπη, επιφάνεια του Ουρανού. Καμία χρωματιστή ζώνη δεν υπάρχει. Ο λόγος μπορεί να οφείλεται στην ακραία κλίση του άξονα, που επιτρέπει στους πόλους να λαβαίνουν περισσότερη ηλιακή ενέργεια, η οποία θα μπορούσε να παραγάγει μια επίδραση μίξης σαν αυτήν που βρέθηκε στη γη.
 
Η ατμόσφαιρα Ουρανού είναι συνήθως υδρογόνο (83%), ήλιο 15% και μερικά τοις εκατό του μεθανίου, της αμμωνίας και του υδρατμού, που είναι κρυμμένη κάτω από μια ομίχλη μεθανίου. Ο πλανήτης παίρνει το γαλαζωπό-πράσινο χρώμα του από το μεθάνιο στην ατμόσφαιρά του. Δεν υπάρχουν ούτε γιγάντιες ανεμοθύελλες, ούτε οι χρωματιστές ζώνες που βλέπουμε στο Δία και τον Κρόνο. Είναι επίσης πιθανό να περιλαμβάνει υλικά όπως το πυρίτιο και ο σίδηρος σε ποσοστό που ίσως να φτάνει το 25%.
 
Ο Ουρανός έχει πιθανώς έναν βραχώδη, σκληρό, πυρήνα. Ο Voyager 2 έδειξε ότι δεν έχει ένα υγρό μεταλλικό στρώμα υδρογόνου, όπως ο Κρόνος και ο Δίας, αντ’ αυτού το στρώμα του μανδύα, είναι ένα μεγάλο ρευστό κάποιας άγνωστης σύνθεσης.
 
Δεδομένου ότι Ουρανός δεν έχει έναν υγρό μεταλλικό μανδύα υδρογόνου θεωρήθηκε ότι ο Ουρανός δεν θα είχε ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο, αλλά ο Voyager ανακάλυψε το αντίθετο, ότι υπάρχει ένα μαγνητικό πεδίο που είναι τόσο ισχυρό όσο σχεδόν και το γήινο. Ακόμη και το μαγνητικό πεδίο του Ουρανού είναι παράξενο, για την κλίση που έχει, γωνίας  60 μοιρών. Μερικοί αστρονόμοι σκέφτονται ότι ο Ουρανός σε αυτήν την εποχή βρίσκεται, στην φάση αντιστροφής του μαγνητικού του πεδίου, παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει στη Γη κατά περιόδους.
 
Ο Voyager ανακάλυψε επίσης και κάτι άλλο, μια σειρά 10 εξασθενημένων δαχτυλιδιών και ένα σύννεφο σωματιδίων σκόνης που περιφέρονται γύρω του. Τα σωματίδια των δακτυλίων είναι κομμάτια παγωμένου νερού και μεθανίου με μέγεθος μέχρι ένα μέτρο..
 
Τα δαχτυλίδια είναι αντίθετα από εκείνα του Κρόνου, αυτά είναι σκοτεινά και πολύ στενά, σχεδόν σαν τον μαύρο άνθρακα. Αυτό μπέρδεψε πολλούς αστρονόμους για λίγο καιρό, δεδομένου ότι τα συστήματα των δαχτυλιδιών έχουν μια τάση να εξαπλώνονται προς τα έξω, στο χρόνο, και να μην παραμείνουν πολύ χρόνο στενά μαζί.
 
Ο Ουρανός, έχει συνολικά 18 δορυφόρους. Μέχρι το 1986 γνωρίζαμε μόνο 5 αλλά μετά την εκτόξευση του Βόγιατζερ ανακαλύφθηκαν κι άλλοι 13, στους οποίους βρήκαμε εκτεταμένες τεκτονικές δραστηριότητες. Η Τιτάνια, ο μεγαλύτερος δορυφόρος, διασχίζεται από βαθιές κοιλάδες ενώ η Αριέλ είναι γεμάτη χαράσρες. Η Μιράντα όμως ανήκει στα πιο παράξενα σώματα του Ηλιακού μας συστήματος. Ένα γεωλογικό χάος συναντάμε στην επιφάνεια του, που υποδηλώνει πως έχει διασπαστεί τελείως και έχει ανασχηματισθεί περισσότερες από μια φορές.

Διάμετρος (km) 51118
Μάζα (kg) 8,68×10 25
Αποστ. από Ηλιο (A.U) 19,18
Θερμοκρασία (C) -220
Δορυφόροι Εχει 18, με πιο λαμπρούς τους εξής: Μιράντα, Αριέλ, Ουμπριέλ, Τιτάνια, Ομπερόν.
Μάζα (σε σχέση Γη) : 14,6
Ογκος (σε σχέση με τη Γη) : 67,0
Πυκνότητα (σε σχέση με το νερό) : 1.3
Albedio : 0,51
Ταχύτητα διαφυγής22,5 km/s
Βαρύτητα (σε σχέση με τη Γη) : 0,80
 

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου