ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Ὑπὲρ τῆς Ῥοδίων ἐλευθερίας (30-33)

[30] Ἐπειδὴ τοίνυν ὑμῖν ἐγνωκέναι τὰ δίκαια [ποιεῖν] ὑπάρχει, ὅπως καὶ πρᾶξαι ταῦτ᾽ ἐφ᾽ ὑμῖν ἔσται δεῖ σκοπεῖν. ἔστι δὲ ταῦτ᾽, ἐὰν ὑποληφθῆτε κοινοὶ προστάται τῆς πάντων ἐλευθερίας εἶναι. εἰκότως δέ μοι δοκεῖ χαλεπώτατον ὑμῖν εἶναι πρᾶξαι τὰ δέοντα. τοῖς μὲν γὰρ ἄλλοις ἅπασιν ἀνθρώποις εἷς ἀγών ἐστιν ὁ πρὸς τοὺς προδήλους ἐχθρούς, ὧν ἂν κρατήσωσιν, οὐδὲν ἐμποδὼν αὐτοῖς κυρίοις τῶν ἀγαθῶν εἶναι·

[31] ὑμῖν δ᾽, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, δύο, οὗτός θ᾽ ὁ καὶ τοῖς ἄλλοις καὶ πρόσεσθ᾽ ἕτερος τούτου πρότερος καὶ μείζων· δεῖ γὰρ ὑμᾶς βουλευομένους κρατῆσαι τῶν τἀναντία τῇ πόλει παρ᾽ ὑμῖν πράττειν προῃρημένων. ὅταν οὖν μηδὲν ᾖ διὰ τούτους ἀκονιτεὶ τῶν δεόντων γενέσθαι, πολλῶν διαμαρτάνειν ὑμᾶς εἰκότως συμβαίνει.

[32] τοῦ μέντοι πολλοὺς ἀδεῶς ταύτην τὴν τάξιν αἱρεῖσθαι τῆς πολιτείας, ἴσως μὲν αἱ παρὰ τῶν μισθοδοτούντων αὐτοὺς ὠφέλειαι μάλιστ᾽ αἴτιαι, οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ὑμᾶς ἄν τις ἔχοι δικαίως αἰτιᾶσθαι. ἐχρῆν γάρ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τὴν αὐτὴν ἔχειν διάνοιαν ὑμᾶς περὶ τῆς ἐν τῇ πολιτείᾳ τάξεως ἥνπερ περὶ τῆς ἐν ταῖς στρατείαις ἔχετε. τίς οὖν ἐστιν αὕτη; ὑμεῖς τὸν λιπόντα τὴν ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ τάξιν ταχθεῖσαν, ἄτιμον οἴεσθε προσήκειν εἶναι καὶ μηδενὸς τῶν κοινῶν μετέχειν.

[33] χρῆν τοίνυν καὶ τοὺς τὴν ὑπὸ τῶν προγόνων τάξιν ἐν τῇ πολιτείᾳ παραδεδομένην λιπόντας καὶ πολιτευομένους ὀλιγαρχικῶς ἀτίμους τοῦ συμβουλεύειν ὑμῖν αὐτοῖς ποιεῖσθαι· νῦν δὲ τῶν μὲν συμμάχων τοὺς τὸν αὐτὸν ἐχθρὸν καὶ φίλον κρινεῖν ὀμωμοκότας νομίζετ᾽ εὐνουστάτους, τῶν δὲ πολιτευομένων οὓς ἴστε σαφῶς τοὺς τῆς πόλεως ἐχθροὺς ᾑρημένους, τούτους πιστοτάτους ἡγεῖσθε.

***
[30] Επειδή λοιπόν έχετε αποφασίσει να πράξετε τα δίκαια, πρέπει να εξετάσετε και με ποιόν τρόπο θα είναι στο χέρι σας να κάνετε την απόφαση πράξη. Και εξαρτάται από σας να θεωρηθείτε κοινοί προστάτες της ελευθερίας όλων των Ελλήνων. Έχω όμως τη γνώμη ότι δικαιολογημένα είναι πάρα πολύ δύσκολο για σας να κάνετε όσα πρέπει. Γιατί όλοι οι άλλοι γενικά οι άνθρωποι έχουν να δώσουν μια μόνο μάχη, τη μάχη με τους φανερούς εχθρούς, που αν τους νικήσουν, δεν υπάρχει τίποτε που να τους εμποδίζει ώστε να απολαύσουν τα αγαθά της νίκης.

[31] Σεις όμως, πολίτες Αθηναίοι, έχετε δύο αγώνες· ο ένας είναι ο ίδιος που έχουν και οι υπόλοιποι, έχει όμως προστεθεί σε σας και ένας άλλος, που προηγείται και είναι πιο δύσκολος· πρέπει δηλαδή εσείς να νικήσετε στις συνελεύσεις τη φατρία εκείνων των πολιτών που σκόπιμα ενεργεί αντίθετα προς τα συμφέροντα της πόλης σας. Όταν λοιπόν εξαιτίας αυτών των ανθρώπων δεν είναι δυνατόν να γίνει τίποτε απ᾽ όσα πρέπει χωρίς αγώνα, εύλογα το αποτέλεσμα είναι να χάνετε πολλά.

[32] Για το ότι λοιπόν πολλοί χωρίς ενδοιασμούς προτιμούν αυτήν τη θέση, ίσως η κύρια αιτία να είναι τα κέρδη που αποκομίζουν από τους χρηματοδότες τους, ωστόσο, θα μπορούσε κάποιος δίκαια να κατηγορήσει και εσάς. Γιατί θα έπρεπε, πολίτες Αθηναίοι, να έχετε τις ίδιες διαθέσεις για την πολιτική τοποθέτηση κάποιου όπως ακριβώς και για τη θέση που κατέχει στις εκστρατείες (στον πόλεμο). Ποιες λοιπόν είναι αυτές οι διαθέσεις απέναντί τους; Εσείς έχετε την άποψη ότι ο στρατιώτης που εγκαταλείπει τη θέση στην οποία τον έχει βάλει ο στρατηγός, πρέπει να χάνει τα πολιτικά του δικαιώματα και να μην μετέχει καθόλου στα κοινά.

[33] Συνεπώς έπρεπε, όσους εγκαταλείπουν την πολιτική θέση που μας παρέδωσαν οι πρόγονοί μας και πολιτεύονται ολιγαρχικά, να τους αφαιρείτε το δικαίωμα ακόμη και να σας συμβουλεύουν. Κι όμως τώρα, ενώ πιστεύετε ότι πιο αφοσιωμένοι σύμμαχοί σας είναι εκείνοι που ορκίστηκαν να έχουν τους ίδιους εχθρούς και φίλους με σας, στην περίπτωση των πολιτικών ανδρών θεωρείτε ως πιο έμπιστους εκείνους για τους οποίους είστε απόλυτα σίγουροι ότι έχουν επιλέξει να συνεργάζονται με τους εχθρούς της πόλης.