Τετάρτη 11 Μαΐου 2016

Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ, ΡΗΤΟΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΟΓΡΑΦΙΑ, ΔΙΩΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ - Εὐβοϊκὸς ἢ Κυνηγὸς § 21-26, 41-49

Ο άγροικος στην πόλη

Ο Εὐβοϊκὸς συγκαταλέγεται μεταξύ των 80 λόγων του Δίωνος, ονομαστού ρητοροδιδασκάλου και φιλοσόφου, που έζησε τον 1ο αιώνα μ.Χ. Το σύνολο του σωζόμενου έργου του γράφτηκε κατά τις μακροχρόνιες περιπλανήσεις του Δίωνα ώς τις εσχατιές της αυτοκρατορίας (εξορίζεται από τον Δομιτιανό το 85 και επιστρέφει στη Ρώμη το 96 μ.Χ.) και συνδέεται με τις δημόσιες διαλέξεις που έδινε για βιοπορισμό. Στον Ευβοϊκό ο συγγραφέας επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στη ζωή των κατοίκων της υπαίθρου, την οποία και αναδεικνύει σε πρότυπο εργατικού και ολιγαρκούς βίου, ενώ παράλληλα καυτηριάζει την παρασιτική και τρυφηλή ζωή των αστών. Το κείμενο απαρτίζεται από δύο μέρη: το πρώτο έχει μυθιστορηματικό χαρακτήρα και ως χώρο δράσης την Εύβοια, στην οποία ο συγγραφέας ναυαγεί. Εκεί φιλοξενείται από την οικογένεια ενός κυνηγού και έχει έτσι την ευκαιρία να διαπιστώσει πόσο υπερέχουν οι φτωχοί των πλουσίων σε ευγένεια και αξιοπρέπεια. Στο δεύτερο μέρος που έχει τη μορφή διατριβής (δηλ. της γραπτής μορφής μιας αρχικά προφορικής ρητορικής επίδειξης με έκδηλα στωικά-κυνικά χαρακτηριστικά) και χαρακτηρίζεται από πλατωνικούς απόηχους, ο Δίων ασχολείται με τους πένητες των πόλεων, τους οποίους και αποτρέπει από την άσκηση ορισμένων, επιβλαβών για τα ήθη, επαγγελμάτων. Τα αποσπάσματα που ακολουθούν εντάσσονται στην ενότητα της αναγκαστικής επίσκεψης του κυνηγού στην πόλη (α΄ μέρος), επειδή δεν κατέβαλλε τους προβλεπόμενους φόρους. Στο πρώτο απόσπασμα καταγράφονται οι αντιδράσεις του "άγροικου" κατά την είσοδό του στην πόλη για τα "αξιοπερίεργα" που αντικρίζει. Το δεύτερο απόσπασμα προέρχεται από την ενότητα της δίκης που διεξάγεται στο θέατρο της πόλης. Κατά τη διάρκεια της δίκης ο "άγροικος" για τους αστούς κυνηγός αποδεικνύεται ικανός όχι μόνο να υπερασπιστεί τον εαυτό του, αλλά και να αποκαλύψει τις αρπακτικές διαθέσεις των κατοίκων των πόλεων απέναντι στους κατοίκους της υπαίθρου.

Εὐβοϊκὸς ἢ Κυνηγὸς  § 21-26, 41-49

[21] ὁ μὲν οὖν ἕτερος ἡμῶν οὐδεπώποτε εἰς πόλιν κατέβη, πεντήκοντα ἔτη γεγονώς· ἐγὼ δὲ δὶς μόνον, ἅπαξ μὲν ἔτι παῖς μετὰ τοῦ πατρὸς ὁπηνίκα τὴν ἀγέλην εἴχομεν, ὕστερον δὲ ἧκέ τις ἀργύριον αἰτῶν, ὥσπερ ἔχοντάς τι, κελεύων ἀκολουθεῖν εἰς τὴν πόλιν. ἡμῖν δὲ ἀργύριον μὲν οὐκ ἦν, ἀλλ᾽ ἀπωμοσάμην μὴ ἔχειν· εἰ δὲ μή, δεδωκέναι ἄν. [22] ἐξενίσαμεν δὲ αὐτὸν ὡς ἠδυνάμεθα κάλλιστα καὶ δύο ἐλάφεια δέρματα ἐδώκαμεν· κἀγὼ ἠκολούθησα εἰς τὴν πόλιν. ἔφη γὰρ ἀνάγκη εἶναι τὸν ἕτερον ἐλθεῖν καὶ διδάξαι περὶ τούτων.
εἶδον οὖν, οἷα καὶ πρότερον, οἰκίας πολλὰς καὶ μεγάλας καὶ τεῖχος ἔξωθεν καρτερὸν καὶ οἰκήματά τινα ὑψηλὰ καὶ τετράγωνα ἐν τῷ τείχει, {τοὺς πύργους} καὶ πλοῖα πολλὰ ὁρμοῦντα ὥσπερ ἐν λίμνῃ {ἐν τῷ λιμένι} κατὰ πολλὴν ἡσυχίαν. [23] τοῦτο δὲ ἐνθάδε οὐκ ἔστιν οὐδαμοῦ, ὅπου κατηνέχθης· καὶ διὰ τοῦτο αἱ νῆες ἀπόλλυνται. ταῦτα οὖν ἑώρων καὶ πολὺν ὄχλον ἐν ταὐτῷ συνειργμένον καὶ θόρυβον ἀμήχανον καὶ κραυγήν, ὥστε ἐμοὶ ἐδόκουν πάντες μάχεσθαι ἀλλήλοις. ἄγει οὖν με πρός τινας ἄρχοντας καὶ εἶπε γελῶν, οὗτός ἐστιν ἐφ᾽ ὅν με ἐπέμψατε. ἔχει δὲ οὐδὲν εἰ μή γε τὴν κόμην καὶ σκηνὴν μάλα ἰσχυρῶν ξύλων. [24] οἱ δὲ ἄρχοντες εἰς τὸ θέατρον ἐβάδιζον, κἀγὼ σὺν αὐτοῖς. τὸ δὲ θέατρόν ἐστιν ὥσπερ φάραγξ κοῖλον, πλὴν οὐ μακρὸν ἑκατέρωθεν, ἀλλὰ στρογγύλον ἐξ ἡμίσους, οὐκ αὐτόματον, ἀλλ᾽ ᾠκοδομημένον λίθοις. ἴσως δέ μου καταγελᾷς, ὅτι σοι διηγοῦμαι σαφῶς εἰδότι ταῦτα.
πρῶτον μὲν οὖν πολύν τινα χρόνον ἄλλα τινὰ ἔπραττεν ὁ ὄχλος, καὶ ἐβόων ποτὲ μὲν πρᾴως καὶ ἱλαροὶ πάντες, ἐπαινοῦντές τινας, ποτὲ δὲ σφόδρα καὶ ὀργίλως. [25] ἦν δὲ τοῦτο χαλεπὸν τὸ τῆς ὀργῆς αὐτῶν· καὶ τοὺς ἀνθρώπους εὐθὺς ἐξέπληττον οἷς ἀνέκραγον, ὥστε οἱ μὲν αὐτῶν περιτρέχοντες ἐδέοντο, οἱ δὲ τὰ ἱμάτια ἐρρίπτουν ὑπὸ τοῦ φόβου. ἐγὼ δὲ καὶ αὐτὸς ἅπαξ ὀλίγου κατέπεσον ὑπὸ τῆς κραυγῆς, ὥσπερ κλύδωνος ἐξαίφνης ἢ βροντῆς ἐπιρραγείσης. [26] ἄλλοι δέ τινες ἄνθρωποι παριόντες, οἱ δ᾽ ἐκ μέσων ἀνιστάμενοι, διελέγοντο πρὸς τὸ πλῆθος, οἱ μὲν ὀλίγα ῥήματα, οἱ δὲ πολλοὺς λόγους. καὶ τῶν μὲν ἤκουον πολύν τινα χρόνον, τοῖς δὲ ἐχαλέπαινον εὐθὺς φθεγξαμένοις καὶ οὐδὲ γρύζειν ἐπέτρεπον.
[41] εἰπόντος δὲ αὐτοῦ τοιαῦτα, πάλιν ὁ ἐξ ἀρχῆς ἐκεῖνος ἀντέλεγεν, καὶ ἐλοιδοροῦντο ἐπὶ πολύ. τέλος δὲ καὶ ἐμὲ ἐκέλευον εἰπεῖν ὅ τι βούλομαι.
καὶ τί με, ἔφην, δεῖ λέγειν; πρὸς τὰ εἰρημένα, εἶπέ τις τῶν καθημένων. οὐκοῦν λέγω, ἔφην, ὅτι οὐθὲν ἀληθές ἐστιν ὧν εἴρηκεν. [42] ἐγὼ μέν, ὦ ἄνδρες, ἐνύπνια ᾤμην, ἔφην, ὁρᾶν, ἀγροὺς καὶ κώμας καὶ τοιαῦτα φλυαροῦντος. ἡμεῖς δὲ οὔτε κώμην ἔχομεν οὔτε ἵππους οὔτε ὄνους οὔτε βοῦς. εἴθε γὰρ ἦν ἔχειν ἡμᾶς ὅσα οὗτος ἔλεγεν ἀγαθά, ἵνα καὶ ὑμῖν ἐδώκαμεν καὶ αὐτοὶ τῶν μακαρίων ἦμεν. καὶ τὰ νῦν δὲ ὄντα ἡμῖν ἱκανά ἐστιν, ἐξ ὧν εἴ τι βούλεσθε λάβετε· κἂν πάντα ἐθέλητε, ἡμεῖς ἕτερα κτησόμεθα. ἐπὶ τούτῳ δὲ τῷ λόγῳ ἐπῄνεσαν. [43] εἶτα ἐπηρώτα με ὁ ἄρχων τί δυνησόμεθα δοῦναι τῷ δήμῳ. κἀγώ, Τέσσαρα, ἔφην, ἐλάφεια δέρματα πάνυ καλά. οἱ δὲ πολλοὶ αὐτῶν ἐγέλασαν. ὁ δὲ ἄρχων ἠγανάκτησε πρός με. τὰ γὰρ ἄρκεια, ἔφην, σκληρά ἐστιν καὶ τὰ τράγεια οὐκ ἄξια τούτων, ἄλλα δὲ παλαιά, τὰ δὲ μικρὰ αὐτῶν· εἰ δὲ βούλεσθε, κἀκεῖνα λάβετε. πάλιν οὖν ἠγανάκτει καὶ ἔφη με ἄγροικον εἶναι παντελῶς. [44] κἀγώ, Πάλιν, εἶπον, αὖ καὶ σὺ ἀγροὺς λέγεις; οὐκ ἀκούεις ὅτι ἀγροὺς οὐκ ἔχομεν;
ὁ δὲ ἠρώτα με εἰ τάλαντον ἐκάτερος Ἀττικὸν δοῦναι θέλοιμεν. ἐγὼ δὲ εἶπον, Οὐχ ἵσταμεν τὰ κρέα ἡμεῖς· ἃ δ᾽ ἂν ᾖ, δίδομεν. ἔστι δὲ ὀλίγα ἐν ἁλσί, τἄλλα δ᾽ ἐν τῷ καπνῷ ξηρά, οὐ πολὺ ἐκείνων χείρω, σκελίδες ὑῶν καὶ ἐλάφειοι καὶ ἄλλα γενναῖα κρέα. [45] ἐνταῦθα δὴ ἐθορύβουν καὶ ψεύδεσθαί με ἔφασαν. ὁ δὲ ἠρώτα με εἰ σῖτον ἔχομεν καὶ πόσον τινά. εἶπον τὸν ὄντα ἀληθῶς· δύο, ἔφην, μεδίμνους πυρῶν καὶ τέτταρας κριθῶν καὶ τοσούτους κέγχρων, κυάμων δὲ ἡμίεκτον· οὐ γὰρ ἐγένοντο τῆτες. τοὺς μὲν οὖν πυροὺς καὶ τὰς κριθάς, ἔφην, ὑμεῖς λάβετε, τὰς δὲ κέγχρους ἡμῖν ἄφετε. εἰ δὲ κέγχρων δεῖσθε, καὶ ταύτας λάβετε. [46] οὐδὲ οἶνον ποιεῖτε; ἄλλος τις ἠρώτησεν. ποιοῦμεν, εἶπον, ἂν οὖν τις ὑμῶν ἀφίκηται, δώσομεν· ὅπως δὲ ἥξει φέρων ἀσκόν τινα· ἡμεῖς γὰρ οὐκ ἔχομεν. πόσαι γάρ τινές εἰσιν ὑμῖν ἄμπελοι; δύο μέν, ἔφην, αἱ πρὸ τῶν θυρῶν, ἔσω δὲ τῆς αὐλῆς εἴκοσι· καὶ τοῦ ποταμοῦ πέραν ἃς ἔναγχος ἐφυτεύσαμεν, ἕτεραι τοσαῦται· εἰσὶ δὲ γενναῖαι σφόδρα καὶ τοὺς βότρυς φέρουσι μεγάλους, ὅταν οἱ παριόντες ἐπαφῶσιν αὐτούς. [47] ἵνα δὲ μὴ πράγματα ἔχητε καθ᾽ ἕκαστον ἐρωτῶντες, ἐρῶ καὶ τἄλλα ἅ ἐστιν ἡμῖν· αἶγες ὀκτὼ θήλειαι, βοῦς κολοβή, μοσχάριον ἐξ αὐτῆς πάνυ καλόν, δρέπανα τέτταρα, δίκελλαι τέτταρες, λόγχαι τρεῖς, μάχαιραν ἡμῶν ἑκάτερος κέκτηται πρὸς τὰ θηρία. τὰ δὲ κεράμια σκεύη τί ἂν λέγοι τις; καὶ γυναῖκες ἡμῖν εἰσι καὶ τούτων τέκνα· οἰκοῦμεν δὲ ἐν δυσὶ σκηναῖς καλαῖς· καὶ τρίτην ἔχομεν, οὗ κεῖται τὸ σιτάριον καὶ τὰ δέρματα. [48] νὴ Δία, εἶπεν ὁ ῥήτωρ, ὅπου καὶ τὸ ἀργύριον ἴσως κατορύττετε. οὐκοῦν, ἔφην, ἀνάσκαψον ἐλθών, ὦ μῶρε. τίς δὲ κατορύττει ἀργύριον; οὐ γὰρ δὴ φύεταί γε. ἐνταῦθα πάντες ἐγέλων, ἐκείνου μοι δοκεῖν καταγελάσαντες.
ταῦτα ἔστιν ἡμῖν· εἰ οὖν καὶ πάντα θέλετε, ἡμεῖς ἑκόντες ὑμῖν χαριζόμεθα, καὶ οὐδὲν ὑμᾶς ἀφαιρεῖσθαι δεῖ πρὸς βίαν ὥσπερ ἀλλοτρίων ἢ πονηρῶν· [49] ἐπεί τοι καὶ πολῖται τῆς πόλεώς ἐσμεν, ὡς ἐγὼ τοῦ πατρὸς ἤκουον. καί ποτε ἐκεῖνος δεῦρο ἀφικόμενος, ἐπιτυχὼν ἀργυρίῳ διδομένῳ, καὶ αὐτὸς ἔλαβεν ἐν τοῖς πολίταις. οὐκοῦν καὶ τρέφομεν ὑμετέρους πολίτας τοὺς παῖδας. κἄν ποτε δέησθε, βοηθήσουσιν ὑμῖν πρὸς λῃστὰς ἢ πρὸς πολεμίους. νῦν μὲν οὖν εἰρήνη ἐστίν· ἐὰν δέ ποτε συμβῇ καιρὸς τοιοῦτος, εὔξεσθε τοὺς πολλοὺς φανῆναι ὁμοίους ἡμῖν.

***
[21] Ο σύγαμπρός μου, πενήντα χρονών άνθρωπος, δεν κατέβηκε ποτέ του σε πόλη, ενώ εγώ μόνο δυο φορές, τη μια με τον πατέρα μου, παιδί ακόμη, τότε που είχαμε τα βόδια. Ύστερα ήρθε κάποιος ζητώντας λεφτά, λες και είχαμε καθόλου, και προστάζοντας να τον ακολουθήσουμε στην πόλη. Λεφτά δεν υπήρχαν και ορκίστηκα πως δεν έχουμε, αλλιώς θα του τα είχαμε δώσει. [22] Τον φιλοξενήσαμε όσο καλύτερα μπορούσαμε και του δώσαμε δυο ελαφίσια δέρματα. Και εγώ τον ακολούθησα στην πόλη,1 γιατί είπε πως ο ένας από τους δυο μας ήταν ανάγκη να κατεβεί και να δώσει εξηγήσεις.
Είδα λοιπόν, όπως και την πρώτη φορά, πολλά μεγάλα σπίτια και γύρω τους τείχος δυνατό και πάνω του κάτι οικοδομήματα ψηλά και τετράγωνα,2 και πολλά καράβια αγκυροβολημένα σε εντελώς γαλήνια νερά, σαν να ήταν λίμνη. [23] Τέτοιο πράγμα δεν υπάρχει πουθενά εδώ που ναυάγησες, και για τούτο χάνονται τα καράβια. Αυτά λοιπόν έβλεπα και πολύ κόσμο στριμωγμένο στο ίδιο μέρος, και ήταν τόσος ο σαματάς και το φωνοκόπι, που θαρρούσα πως όλοι τους πολεμούσαν μεταξύ τους. Με οδηγεί λοιπόν σε κάποιους άρχοντες και λέει γελώντας: «Να αυτός που με στείλατε να φέρω. Όμως δεν έχει παρά τα μαλλιά του και μια καλύβα με πολύ γερά ξύλα». [24] Οι άρχοντες τραβούσαν για το θέατρο και εγώ τους ακολουθούσα. Το θέατρο είναι βαθουλό σα φαράγγι, όχι όμως πολύ μακρύ από τις δυο πλευρές αλλά μισοστρόγγυλο, όχι έργο της φύσης αλλά χτισμένο με πέτρες. Μπορεί όμως να με κοροϊδεύεις που σου διηγιέμαι πράγματα πάρα πολύ γνωστά σου.
Στην αρχή λοιπόν το πλήθος καταγινόταν πολλή ώρα με άλλα θέματα, κι άλλοτε όλοι τους φώναζαν μαλακά και καλόκεφα επαινώντας κάποιους ομιλητές, άλλοτε όμως δυνατά και οργισμένα. [25] Η οργή τους ήταν φοβερή και παρευθύς τρόμαζαν εκείνους εναντίον των οποίων κραύγαζαν, έτσι που άλλοι τους να τρέχουν ολόγυρα και να παρακαλάνε και άλλοι να πετάνε τα ρούχα τους από φόβο. Κι εγώ ο ίδιος μια φορά λίγο και θα έπεφτα κατάχαμα από την κραυγή του πλήθους, που ξέσπασε σαν ξαφνική τρικυμία ή βροντή. [26] Μερικοί ανέβαιναν στο βήμα, ενώ άλλοι σηκώνονταν ανάμεσα στο πλήθος και απευθύνονταν σ᾽ αυτό είτε με λίγες κουβέντες είτε με ατέλειωτους λόγους. Άλλους τους άκουγαν πολλή ώρα, άλλους όμως τους αποπαίρναν με αγανάκτηση από την πρώτη τους λέξη και μήτε γρυ δεν τους άφηναν να πουν.
...
[41] Όταν τελείωσε, σηκώθηκε πάλι ο καλός σου ο πρώτος κι άρχισε τις αντιλογίες, και λογομαχούσαν χοντρά για ώρα. Τέλος με πρόσταξαν να πω κι εγώ ό ,τι θέλω.
«Και τι πρέπει να πω;» ρώτησα. «Να απαντήσεις σε όσα άκουσες», είπε κάποιος ακροατής. «Λοιπόν λέω», αποκρίθηκα, «πως ετούτος δεν είπε ούτε μιαν αλήθεια.3 [42] Κι εγώ, αλήθεια, πολίτες, νόμιζα πως ονειρευόμουν, καθώς φλυαρούσε για χωράφια και χωριά και τα ρέστα. Ούτε χωριό έχουμε ούτε άλογα ούτε γαϊδούρια ούτε βόδια. Μακάρι να είχαμε τα καλά που αράδιαζε αυτός, για να δίναμε και σε σας και να ήμασταν κι εμείς πλούσιοι. Αλλά και όσα έχουμε τώρα μας φτάνουν, και αν θέλετε κάτι από αυτά, πάρτε το. Αν πάλι τα θέλετε όλα, εμείς θα αποχτήσουμε άλλα». Στο σημείο αυτό με επιδοκιμάσανε.
[43] Ύστερα έπιασε να με ρωτάει ο άρχοντας τι θα μπορούσαμε να δώσουμε στο δήμο. «Τέσσαρα ωραιότατα δέρματα ελαφιού», αποκρίθηκα. Οι περισσότεροι γέλασαν, ο άρχοντας όμως θύμωσε μαζί μου. «Τα αρκουδοτόμαρα», πρόσθεσα, «είναι τραχιά και τα τραγοτόμαρα δεν αξίζουν όσο τα ελαφοδέρματα, και άλλα είναι παλιά, άλλα μικρά. Αν ωστόσο τα θέλετε, πάρτε τα κι εκείνα». Πάλι αγανάκτησε και μου είπε: «Είσαι εντελώς αγροίκος». [44] «Πάλι για αγρούς ξαναμιλάς κι εσύ; Δεν άκουσες πως δεν έχουμε αγρούς;»,4 του απάντησα.
Εκείνος με ρώτησε υστέρα αν θέλαμε να δώσουμε από ένα αττικό τάλαντο5 ο καθένας, κι εγώ αποκρίθηκα: «Εμείς δεν τα ζυγίζουμε τα κρέατα, όσο είναι θα σας το δώσουμε. Έχουμε λίγο αλατισμένο, το υπόλοιπο είναι καπνιστό, σχεδόν εξίσου καλό. Είναι μεγάλα κομμάτια από αγριογούρουνο και ελάφι, και άλλα εκλεκτά κρέατα». Εδώ άρχισαν τις φωνές και έλεγαν πως λέω ψέματα. [45] Ο άρχοντας με ρώτησε αν έχουμε στάρι και πόσο. Είπα ακριβώς την ποσότητα: «Δυο μέδιμνους6 στάρι, τέσσερες κριθάρι, άλλους τόσους κεχρί και ένα δωδέκατο του μέδιμνου κουκιά, γιατί φέτος δεν έγιναν. Πάρτε λοιπόν εσείς το στάρι και το κριθάρι κι αφήστε μας το κεχρί. Αν όμως σας χρειάζεται κεχρί, πάρτε το κι αυτό».
[46] «Ούτε κρασί δεν κάνατε;», ρώτησε κάποιος άλλος. «Κάνουμε», αποκρίθηκα. «Αν λοιπόν έρθει κανένας σας, θα του δώσουμε, να θυμηθεί όμως να φέρει και κανά ασκί, γιατί εμείς δεν έχουμε». «Δηλαδή πόσα κλήματα έχετε;». «Δυο μπροστά στις πόρτες και είκοσι στη μάντρα μέσα. Άλλα τόσα, που τα φυτέψαμε τώρα τελευταία, πέρα από το ποτάμι. Είναι εκλεκτά κλήματα και κάνουν μεγάλα τσαμπιά -όταν οι περαστικοί τα αφήνουν. [47] Για να μην μπαίνετε όμως σε κόπο ρωτώντας για το καθένα, θα σας απαριθμήσω και τα άλλα μας υπάρχοντα. Έχουμε λοιπόν οχτώ κατσίκες, μια κοτσονούρα αγελάδα, ένα πολύ όμορφο μοσχαράκι, δικό της, τέσσερα δρεπάνια, τέσσερα δικέλια, τρεις λόγχες, και ο καθένας μας έχει από ένα μαχαίρι για τα θηρία. Δε χρειάζεται, νομίζω, να κάνω λόγο και για τα πήλινα σκεύη. Έχουμε ακόμα γυναίκες και παιδιά. Κατοικούμε σε δυο ωραίες καλύβες. Σε μια τρίτη είναι αποθηκευμένο το στάρι και τα δέρματα».
[48] «Όπου, μα τον Δία, παραχώνετε ίσως τα λεφτά», είπε ο πρώτος. «Έλα λοιπόν και σκάψε, ανόητε», αποκρίθηκα. «Ποιος παραχώνει λεφτά, πράμα που δε φυτρώνει;». Τότε όλοι άρχισαν να γελάνε κοροϊδεύοντάς τον, θαρρώ.
«Αυτά λοιπόν έχουμε. Και αν ακόμη τα θέλετε όλα, εμείς σας τα χαρίζουμε με τη θέλησή μας και δεν υπάρχει λόγος να μας τα πάρετε με τη βία, σα να είμαστε εχθροί σαςή κατεργάρηδες. [49] Άλλωστε είμαστε και πολίτες αυτής της πόλης, καθώς άκουγα να λέει ο πατέρας μου. Και μάλιστα κάποτε που ήρθε εδώ κι έτυχε να μοιράζονται λεφτά, πήρε κι αυτός μαζί με τους άλλους πολίτες. Και τα παιδιά μας τα ανατρέφουμε ως συμπολίτες σας. Και αν κάποτε βρεθείτε σε ανάγκη, θα σας βοηθήσουν εναντίον ληστών ή εχθρών. Τώρα βέβαια έχουμε ειρήνη, αν όμως κάποτε φτάσει καιρός πολέμου, θα εύχεστε να μας μοιάσει το πλήθος.7

---------------------
1 Πρόκειται πιθανώς για την Κάρυστο, που ήταν η πλησιέστερη στον Καφηρέα μεγάλη πόλη.
2 Εννοεί προφανώς τους πύργους της οχυρωμένης πόλης.
3 Ο κυνηγός απαντά στις κατηγορίες που διατυπώθηκαν από τον προηγούμενο ομιλητή, ότι έχει πλουτίσει από την καλλιέργεια της δημόσιας γης που κατέχει παράνομα, χωρίς μάλιστα να καταβάλει τους οφειλόμενους φόρους.
4 Πρόκειται για λογοπαίγνιο με τα "άγροικος" και "αγροί", λέξεις ετυμολογικά συγγενείς. Οι αστοί θεωρούν αγροίκο τον κυνηγό για τα είδη που προσφέρεται να δώσει, αλλά και για το άκομψο του λόγου του.
5 Το τάλαντο ήταν ταυτόχρονα μονάδα μέτρησης χρήματος που αντιστοιχούσε σε 60 αττικάς μνάς (κάθε μνά αντιστοιχούσε σε 100 αττικές δραχμές), και μονάδα μέτρησης βάρους, της οποίας το μέγεθος εποίκιλλε ανάλογα με τα διάφορα μετρικά συστήματα. Εδώ η παρανόηση, η οποία προσδίδει κωμικό τόνο στο κείμενο, οφείλεται στο γεγονός ότι ο αστός εννοεί το τάλαντο ως χρηματική μονάδα, ενώ ο αγρότης ως μέτρο βάρους.
6 Μονάδα μέτρησης των σιτηρών, που αντιστοιχεί περίπου σε 55 σημερινά λίτρα.
7 Εδώ ο κυνηγός απευθύνει έμμεσα μομφή κατά των αστών· η μαλθακή ζωή στις πόλεις είχε ως αποτέλεσμα οι αστοί να μην διαθέτουν την απαιτούμενη σε καιρό πολέμου ρώμη.
 

Ήρθε επιτέλους η ώρα να αναμετρηθούμε εαυτέ μου…

Σε σένα αναφέρομαι κακέ μου εαυτέ ή ακόμη πιο σωστά προγραμματισμένε, καλά κατάλαβες, σε σένα που περνιόσουν για καλός και άψογος. Γνωρίζεις ασφαλώς πόσες φορές με τρόμαξες, πόσες φορές με σταμάτησες. Με προφύλαξες από το να μη ζω, με δίκασες, με καταρράκωσες, με μάλωσες, με κρατούσες πίσω ωθώντας με να παρακολουθώ την ζωή μου μέσα από μια απαστράπτουσα κρυστάλλινη γυάλα χωρίς να μου επιτρέπεις να ζω, με έκανες να με μισώ, με απογοήτευσες.

Ναι, υπήρξαν και φορές που με αγάπησες και με υποστήριξες, αλλά δυστυχώς οι στιγμές που μπήκες μπροστά και διεκδίκησες την ζωή, τα όνειρα, τα θέλω μου ήταν απειροελάχιστες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, σχεδόν ανύπαρκτες. Το καλό μου κομμάτι το κατατρόπωσες με μανία, το αδίκησες και κατάφερες να το κάνεις να προβλέπει το μέλλον με τρόμο. Όσο περισσότερο σκληρός γινόσουν τόσο πιο πολύ με έδενες μαζί σου με μια σχέση αρρωστημένη και εξαρτημένη σχεδόν μαζοχιστική και αναγκαία, επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη μου γιατί απλά δεν γνώριζα πώς να υπάρξω αλλιώς.

Με ξεμπρόστιασες, με αρρώστησες, με αποδυνάμωσες, αλλά δεν κατάφερες να με νικήσεις, προσπαθώντας συνεχώς να με πείσεις να ψάξω ποιος φταίει έξω από μένα, αλλά ακόμα και αν επέτρεψα στα όρια μου να παραβιαστούν από τρίτους ήταν γιατί εσύ με έμαθες έτσι. Καθόσουν σαν κλαμένο κουτάβι στη γωνία και κοίταζες την ζωή σου που φεύγει, ατένιζες τα όνειρα, τα θέλω ,την υγεία , το σώμα σου να μαραίνονται λίγο – λίγο και εσύ σήκωνες τα χέρια σου ψηλά, με την δικαιολογία ότι είσαι αδύναμος, άρρωστος, εξαρτημένος από τοξικούς ανθρώπους και σχέσεις, ενώ κατά κύριο λόγο ο τοξικός ήσουν εσύ και μόνο με αυτολύπηση και ενοχές έθρεφες την καλή πλευρά μέσα μου που δεν ήταν έτοιμη να αντισταθεί σε όλη αυτή την κατηφόρα. Μου φώναζες ότι δεν υπάρχει επιλογή αλλά αν κάτι έμαθα από όλο αυτό είναι πως η δυστυχία είναι επιλογή αλλά και η ευτυχία επίσης.

Σε σένα αναφέρομαι μην κρύβεσαι, γιατί φοβάσαι, τώρα ήρθε η ώρα να αναμετρηθούμε οι δυο μας και ξέρεις κάτι τα έχω καταφέρει αυτή την φορά με μια νίκη άρρηκτη και σίγουρη γιατί ενώ με έκανες να φοβάμαι τα πάντα, δεν φοβήθηκα να τα βάλω μαζί σου .Τώρα λοιπόν σου λέω ευθαρσώς και στα ίσια νικήτρια είμαι εγώ αυτή την φορά, γιατί τόλμησα και έζησα τους δαίμονες σου έναν- έναν, τους δαίμονες που περνούσα για ζωή μου.

Τι σου έλειπε και κρυβόσουν πίσω από μοιρολατρίες και θύτες; Ποιος δίδαξε και εσένα έτσι;

Ήμασταν μαζί τόσα χρόνια, και ενώ σου άπλωνα το χέρι να βγεις από το σκοτάδι, εσύ με έσφιγγες σαν θηλιά στο λαιμό και δεν μου επέτρεπες να ανασάνω. Δεν κατάλαβες όμως πόσο δυνατή με έκανες να γίνω , γιατί αφού κατάφερα να βγω από τα αζήτητα που με έριξες, μπορώ να αντιμετωπίσω τα πάντα, διεκδικώντας την ζωή μου πίσω.

Θα μπορούσα να προσποιηθώ ότι σε αγνοώ για πάντα, μα δεν θα το κάνω γιατί αυτό είναι ψέμα και αδύνατο και ξέρω πως που και που ίσως ξεπροβάλλεις αλλά πλέον έμαθα να με αποδέχομαι και να με αγαπάω ολοκληρωτικά με τα καλά και τα άσχημα μου.

Σε ευχαριστώ λοιπόν για ότι μου έμαθες, αλλά δεν σε χρειάζομαι πια και αυτό θα πει πραγματική ελευθερία.

Πώς να αποφύγετε τον... ψυχαναγκασμό της δίαιτας!

O όρος δίαιτα για τους περισσότερους ανθρώπους είναι συνυφασμένος με την στέρηση, την αγωνιώδη και επίμονη προσπάθεια να επιτύχουν μια κατάσταση εγκράτειας μπροστά σε διατροφικούς πειρασμούς ή σε μια δεύτερη μερίδα φαγητό. Είναι πολύ περήφανοι όταν το καταφέρνουν, αλλά είναι πραγματικά δυστυχισμένοι όταν τελικά υποκύπτουν σε κάποιο πειρασμό.

¨Όλα αυτά όχι άδικα, αφού πολλοί έχουν εμπιστευτεί πολλές φορές την δίαιτα κάποιου ο οποίος δεν είναι ειδικός ασφαλώς. Μπορεί να είναι κάποιος φίλος, γείτονας κ.α. Εμπιστεύτηκαν Κάποιο σχήμα δίαιτας το οποίο τους εξάντλησε και τους έφερε στα όριά τους. Προκειμένου όμως να χάσουν κιλά, πολύ μικρή σημασία έχουν όλα αυτά. Ωστόσο όμως, είδαν ξανά τον δείκτη της ζυγαριάς να ανεβαίνει και όχι μόνο να ξαναπαίρνουν τα κιλά που είχαν χαθεί, αλλά περισσότερα.

Μήπως όλα αυτά συμβαίνουν ψυχαναγκαστικά; Δανειζόμενη τον όρο από τους ψυχολόγους, εννοώ μια κατάσταση η οποία επαναλαμβάνεται χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος.

Σύμφωνα με τον ορισμό του όρου πρόκειται για επίμονα επαναλαμβανόμενες πράξεις ή συμπεριφορές στις οποίες προβαίνει ακούσια ένα άτομο παρά τη δυσφορία που του επιφέρουν, επειδή με αυτόν τον τρόπο εκτονώνεται από το άγχος που του προκαλούν επίμονες σκέψεις.

Επειδή έφτασε το καλοκαιράκι και οι 'μαγικές λύσεις' υπάρχουν παντού, (χάπια, καφέδες, κρέμες, ραβδάκια) το άτομο βιώνει υποσυνείδητα μια εσωτερική πίεση για να χάσει κ αυτό βάρος. Εάν ζούσε σε ένα περιβάλλον όπου τα πρότυπα και οι πιέσεις για αδύνατο σώμα δεν είχαν καμία θέση, το πιο πιθανό είναι να μην σκεφτόταν ότι λόγω καλοκαιριού θα πρέπει να κάνει δίαιτα.

¨Άλλος ένας λόγος είναι ότι ή δίαιτα αποτελεί εθισμό. Ξεκινάς να χάσεις κάποια παραπανίσια κιλά, όμως δεν σταματάς εκεί. Άντε να χάσει ς άλλα 3 και μετά είμαι μια χαρά. Χάνονται αυτά τα 3 κιλά, 'όμως εσύ ακόμη δεν νιώθεις καλά και συνεχίζεις για άλλα 2 κιλά κοκ. Φυσικά οι άνθρωποι αυτοί μετράνε την αυτό-αξία τους ανάλογα το νούμερο της ζυγαριάς.

Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αν δεν αλλάξει η στάση μας, τα συναισθήματά μας, η συμπεριφορά μας απέναντι στο φαγητό, δεν πρόκειται ΠΟΤΕ να σταθεροποιηθεί το βάρος μας σε ένα νούμερο το οποίο να μας ικανοποιεί και να είμαστε ευχαριστημένοι και αυτάρκεις.

Εάν δεν υιοθετήσουμε νέες συμπεριφορές διατροφής και άσκησης, εάν δεν διερευνηθούν τα μοτίβα που μας σαμποτάρουν, εάν δεν απευθυνθούμε και εμπιστευτούμε κάποιον πτυχιούχο διατροφολόγο και όχι οποιονδήποτε, ΠΑΝΤΑ θα βρισκόμαστε υπό το καθεστώς μιας νέας πολλά υποσχόμενης δίαιτας... μέχρι την επόμενη και την επόμενη και την επόμενη. Μονίμως δηλαδή ...σε δίαιτα.

Στην Αμερική, σήμερα, μόνο τα προγράμματα αδυνατίσματος συνθέτουν μια βιομηχανία 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Μήπως όμως η Αμερική είναι και η χώρα των παχύσαρκων; Σκεφτείτε το λίγο...

H αποδοχή του εαυτού μας: Προσφέρει ψυχική και σωματική ηρεμία

Τι σημαίνει να αποδέχομαι.

Διαλογισμός, ασκήσεις, yoga, αγχολυτικά φάρμακα, έλεγχος της αναπνοής… είναι μερικοί τρόποι για να κοντρολάρεις το άγχος σου για τα πράγματα ή για κάτι συγκεκριμένο. Τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι «κακό», τίποτα δεν είναι «λάθος».

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη. Μια δυνατότητα που προϋποθέτει… απολύτως τίποτα! Μια αφαιρετική προσέγγιση στα προβλήματά μας, που μας ζητάει… τίποτα! Κάποιοι θα την πουν ψυχική και σωματική ηρεμία. Κάποιοι άλλοι θεό, θεία έμπνευση. Στην κουβέντα μας ας την πούμε απλώς ''αποδοχή''.

Τι σημαίνει να αποδέχομαι:

Να μπορώ να αναγνωρίζω αυτό που μου συμβαίνει κάθε στιγμή χωρίς υπερβολές, χωρίς εξάρσεις, χωρίς τίποτα το περιττό. Όχι για να «εξαγνηστουμε» ή για να στρέψουμε και το άλλο μάγουλο στον πόνο. Όχι. Αποδέχομαι σημαίνει κατανοώ την πραγματικότητα γύρω μου, προσεγγίζω με ρεαλισμό τα δεδομένα μου, παραμένω ταπεινός.

Δύσκολα πράγματα, συμφωνώ. Ταπεινότητα, αποδοχή, κατανόηση. Εύκολα στα λόγια, δύσκολα στην πράξη: Όντως έτσι είναι...

Συνήθως θυμώνουμε, κακιώνουμε, στενοχωριόμαστε. Όμως τι κερδίζουμε με αυτόν τον τρόπο; Πόσα προβλήματα λύθηκαν με τον θυμό, με την κακία, με την στενοχώρια; Ή μήπως το αντίθετο; Τα προβλήματα οξύνθηκαν, χάσαμε χρόνο δράσης πολύτιμο ή απλώς παρατείναμε τον χρόνο της δυσκολίας….

Η ζωή δεν είναι εύκολη.

Η ζωή είναι θαυμάσια!

Η ζωή είναι ό,τι αληθινό συμβαίνει γύρω μας.

Ας το αποδεχτούμε...

Ο Πεισίστρατος και οι… χήνες

Η μητέρα του Πεισίστρατου και η μητέρα του Σόλωνα ήταν εξαδέλφες. Ο ίδιος ο Πεισίστρατος ήταν πάμπλουτος, ωραίος άνδρας, φοβερός ρήτορας και βεβαιωμένα ανδρείος, καθώς είχε διακριθεί σε μια μάχη των Αθηναίων με τους Μεγαρείς. Βρέθηκε επικεφαλής των «διακρίων», των χωρικών και εργατών που κατοικούσαν στις «άκρες» της Αττικής και μάχονταν για την ανακατανομή της γης. Αντίπαλοί τους ήταν οι «πεδινοί», στους οποίους συνασπίζονταν οι πλούσιοι γαιοκτήμονες, ουσιαστικά αυτοί που είχαν περισσότερο πληγεί από τη νομοθεσία του Σόλωνα, και οι «παράλιοι», οι έμποροι φανατικοί υποστηρικτές του Σόλωνα.

Αν και πλούσιος, ο Πεισίστρατος το έπαιζε προστάτης του λαού. Εμφανίστηκε στην Εκκλησία του Δήμου, έδειξε ένα τραύμα του και κατήγγειλε ότι τον χτύπησαν «οι εχθροί του λαού». Για την προστασία του ζήτησε να προσλάβει μερικούς σωματοφύλακες. Εξάδελφός του ο Σόλων, τον ήξερε και από την καλή και από την ανάποδη. Υποψιάστηκε αμέσως ότι το τραύμα προερχόταν από αυτοτραυματισμό. Σηκώθηκε και είπε:

«Άνδρες Αθηναίοι, είμαι πιο φρόνιμος από μερικούς και πιο γενναίος από άλλους: Πιο φρόνιμος από εκείνους που δεν βλέπουν τον δόλο του Πεισίστρατου και πιο γενναίος από τους άλλους που τον βλέπουν αλλά δεν τολμούν να μιλήσουν».

Η Εκκλησία του Δήμου δεν πείστηκε από τον Σόλωνα. Ψήφισε να δοθεί στον Πεισίστρατο δικαίωμα να έχει φρουρά πενήντα ανδρών. Προσέλαβε τετρακόσιους. Κυρίευσε την Ακρόπολη κι επέβαλε δικτατορία (τυραννίδα). Ήταν το 561 π.Χ. και ήταν η φορά που ο Σόλων μίλησε για χήνες («Κάθε Αθηναίος μόνος του έχει το βήμα της αλεπούς. Όλοι μαζί, όμως, περπατούν σα χήνες»). Ο Σόλων πέθανε, οι παράλιοι συμμάχησαν με τους πεδινούς και ο Πεισίστρατος ανατράπηκε (556 π.Χ.). Έξι χρόνια αργότερα, ο φιλόδοξος Πεισίστρατος απέδειξε έμπρακτα την ορθότητα της άποψης του Σόλωνα για την ομαδική νοημοσύνη των συμπολιτών του.

Μπροστά πήγαιναν οι κήρυκες. Πίσω ακολουθούσε επιβλητικό άρμα που κάποιος ηνίοχος οδηγούσε. Όρθια μέσα στην αστραφτερή της πανοπλία, με το δόρυ «παρά πόδα», πανύψηλη κι εκτυφλωτική, η θεά Αθηνά με την περικεφαλαία της και την τρομερή ασπίδα. Και πίσω από το άρμα ακολουθούσε με ρυθμό παρέλασης ο ιδιωτικός στρατός του Πεισίστρατου. Οι κήρυκες διαλαλούσαν πως ήταν θέλημα θεάς η εξουσία να αποδοθεί στον Πεισίστρατο. Ο λαός γονάτισε εντυπωσιασμένος. Ο Πεισίστρατος ξανάγινε τύραννος (550).

Θα περνούσε κάμποσος καιρός ώσπου να μαθευτεί ότι η «Αθηνά» δεν ήταν παρά μια κοπέλα που έναντι αμοιβής ανέλαβε να παίξει τον ρόλο της ζωής της. Παράλιοι και πεδινοί τον ανέτρεψαν πάλι (549 π.Χ.) και τον εξόρισαν. Επέστρεψε τρία χρόνια αργότερα (546) με στρατό και αυτή τη φορά εγκαταστάθηκε για τα καλά στην εξουσία.

Όταν, ύστερα από 19 χρόνια, πέθανε, εχθροί και φίλοι τού αναγνώρισαν ότι είχε διαχειριστεί την εξουσία με εξυπνάδα, σύνεση και μετριοπάθεια. Και έγινε ο μοναδικός στην παγκόσμια ιστορία δικτάτορας που δεν κατάργησε τίποτε από την υπάρχουσα νομοθεσία. Με όλα τα όργανα του κράτους να φαίνονται ότι λειτουργούν άψογα, όπως και πριν. Η «λεπτομέρεια» ήταν ότι Εκκλησία του Δήμου, Βουλή των Τετρακοσίων, Άρειος Πάγος, Γερουσία και Εννέα Άρχοντες δεν περνούσαν απόφαση αν δεν άρεσε στον Πεισίστρατο. Και τα βόλεψε με εκείνους που τον ακολούθησαν πιστεύοντας ότι θα κάνει ανακατανομή της γης μοιράζοντας στους ακτήμονες τα κρατικά χωράφια και τη γη των εξόριστων αριστοκρατών.

Ταυτόχρονα, παρ’ ότι δικτάτορας, έβαλε άθελά του τις θεσμικές βάσεις για τον ερχομό της Δημοκρατίας και με την πολιτιστική πολιτική του τα θεμέλια της χρυσής πεντηκονταετίας: κόσμησε την Αθήνα με μεγαλοπρεπείς κατασκευές, όπως όλοι οι δικτάτορες του κόσμου, αλλά ευνόησε τα γράμματα (μεταξύ άλλων, στην εποχή του συγκεντρώθηκαν και καταγράφηκαν τα ομηρικά έπη), τα Παναθήναια και τα Μεγάλα Διονύσια μετατράπηκαν σε πανελλήνιας ακτινοβολίας γιορτές και μέσα απ’ αυτές ξεπήδησαν ο διθύραμβος και το δράμα.

Ο Θέσπις το καθιέρωσε στα 530 π.Χ., τρία χρόνια πριν από τον θάνατο του τυράννου (527 π.Χ.). Η εξουσία κληροδοτήθηκε στα παιδιά του, Ιππία και Ίππαρχο. Ουσιαστικά στον Ιππία, καθώς ο Ίππαρχος εκμεταλλεύτηκε την τυραννίδα ως εισιτήριο για διασκεδάσεις και συμπόσια. Τον Ίππαρχο σκότωσαν οι τυραννοκτόνοι. Ο Ιππίας ανατράπηκε με τη βοήθεια των Σπαρτιατών.

ΚΛΕΑΝΘΗΣ Ο ΑΣΣΙΟΣ - ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΩΣ ΖΩΝΤΑΝΗ ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ Η ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΩΣ ΥΨΙΣΤΗ ΑΡΕΤΗ

Ο Κλεάνθης ο Άσσιος (από την Άσσο της Τρωάδος, 330 π.Χ. - 232 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας στωικός φιλόσοφος. Υιός του Φανίου, υπήρξε μαθητής, επί 19 ολόκληρα έτη, και, εν τέλει, διάδοχος του Ζήνωνα, ως ο δεύτερος κατά σειρά δάσκαλος της Αρχαίας Στοάς. Πρώην πυγμάχος αθλητής, έφθασε στην Αθήνα γύρω στο έτος 282, με μόνον 4 δραχμές στο πουγκί του, όπου σπούδασε Φιλοσοφία υπό τον κυνικό Κράτητα αλλά κυρίως υπό τον Ζήνωνα επί 14 πλήρη έτη, όντας υποχρεωμένος, κατά την παράδοση, να κερδίζει τα προς το ζην με νυκτερινή εργασία αρτεργάτου ή άντληση ύδατος για λογαριασμό ενός κηπουρού. Λέγεται ότι οι Αθηναίοι πολίτες, παρατηρώντας ότι ήταν υγιής και δυνατός και παρευρίσκετο ανελειπώς στις παραδόσεις του Ζήνωνος, παρά το ότι δεν είχε φανερούς οικονομικούς πόρους, τον παρέπεμψαν στον Άρειο Πάγο, κατά τα νόμιμα της πόλεως, ώστε να εξηγήσει από πού αντλούσε τα προς το ζην. Όταν κατέθεσαν υπέρ του ο κηπουρός για λογαριασμό του οποίου αντλούσε νερό και η γυναίκα στον αλευρόμυλο και φούρνο της οποίας εργαζόταν, οι δικαστές συγκινήθηκαν σε τέτοιον βαθμό για την αφοσίωσή του στην Φιλοσοφία, ώστε ψήφισαν να του χορηγηθούν τιμής ένεκεν δέκα μναι από το ταμείο της πόλεως (ο Ζήνων, δεν του επέτρεψε ωστόσο να δεχθεί το χρηματικό βραβείο).

Ο Κλεάνθης ήταν άνθρωπος μεγάλης σωματικής ρώμης (κάποιοι τον αποκαλούσαν «Δεύτερο Ηρακλέα») και εξαιρετικά πνευματώδης (απάντησε κάποτε σε κάποιον που τον είχε αποκαλέσει «γάιδαρο» ότι μόνον αυτός θα μπορούσε να σηκώσει το.. σαμάρι του Ζήνωνος). Υπήρξε μία αξιοσέβαστη προσωπικότητα, πλήρης πνευματικότητος και λέγεται μάλιστα ότι, στα βαθιά του γεράματα, σε ηλικία 99 ετών, ήταν αυτός ο ίδιος που έδωσε τέλος στη ζωή του, παύοντας να λαμβάνει οποιαδήποτε τροφή όπως πιθανόν και ο δασκαλός τού, Ζήνων, (πολύ αργότερα, η Ρωμαϊκή Σύγκλητος έστησε προς τιμήν του φιλοσόφου αυτού, ένα άγαλμά του στην ιδιαιτέρα πατρίδα του, Άσσο). Τον διεδέχθη μετά από 32ετή σχολαρχεία ο μαθητής του Χρύσιππος από τους Σόλους.

Η φιλοσοφία του

Η φιλοσοφική δραστηριότητα του Κλεάνθους είχε συντηρητικά χαρακτηριστικά, καθώς δεν ανέπτυξε τις διδασκαλίες του Ζήνωνος, αλλά απλώς τις διεφύλαξε πιστά. Ο διάδοχος του Ζήνωνος δημιουργεί απλώς υποκατηγορίες στην στωική τριχοτόμηση της Φιλοσοφίας, θέτοντας την Διαλεκτική και Ρητορική υπό την Λογική και απλώνοντας την Ηθική με την πρόσθεση της Πολιτικής (μελέτη των Ηθικών Αρχών του βίου και των συντακτικών Αρχών της Πολιτείας) και την Φυσική με την πρόσθεση της Θεολογίας. Ο Κλεάνθης προσυπογράφει τις θέσεις του δασκάλου του, ότι το κάθε ανθρώπινο ον οφείλει να έχει στη ζωή του τον ίδιο ανώτερο και ηθικό προορισμό, να επιδιώκει τον ίδιο σκοπό του «ομολογουμένως ζην» και να λαμβάνει την ίδια αμοιβή, απλώς τα μέσα και οι διαδρομές προς την επίτευξη του σκοπού είναι διαφορετικά από άνθρωπο σε άνθρωπο, αν και από την Φύση έχουν διανεμηθεί κατά δίκαιο και αμερόληπτο τρόπο. Η Φύση δεν κάνει διακρίσεις, παραγκωνισμούς και αδικίες αλλά για όλους ισχύουν οι ίδιοι νόμοι και όλοι είναι τέκνα της ιδίας Αρχής. Δικό του δρόμο ο Κλεάνθης ακολούθησε μόνο στην αξιολόγηση του Ηλίου (αντί του Αιθέρος) ως Ηγεμονικού του Κόσμου, στην Κοσμογονία και την Ηθική του. Σε αυτόν ανάγεται η (διευρυνθείσα εν σχέσει προς τον Ζήνωνα) διατύπωση - έκφραση για το «Τέλος», κατά την οποία ο στωικός πρέπει να ζει σε απόλυτη εσωτερική συμφωνία (ομολογία) προς την Φύση, προσέθεσε δε στον όρο του Ζήνωνος το «τήι Φύσει», βελτιώνοντάς τον σε «ομολογουμένως τήι Φύσει ζήν».

Σύμφωνα με τον Κλεάνθη, αρχή του παντός είναι το πυρ, πυρ όμως είναι και ο κόσμος, με τον οποίο αποτελούν ταυτότητα. Ύψιστο αγαθό του ανθρώπου είναι να προσαρμόζει την ατομική του βούληση στους νόμους της φύσης, του σύμπαντος. Η Γνώση δεν είναι παρά το αποτέλεσμα των εξωτερικών εντυπώσεων στην ανθρώπινη ψυχή. Θεωρούσε το σύμπαν σαν μια ζωντανή ύπαρξη, το θεό ως την ψυχή του σύμπαντος, τον ήλιο ως καρδιά του. Στην ηθική τόνισε την ανιδιοτέλεια, λέγοντας ότι το να κάνεις καλό στους άλλους με την προοπτική του ιδίου οφέλους είναι συγκρίσιμο με το να τρέφεις βόδια με σκοπό να τα φας. Υποστήριξε ότι οι κακές σκέψεις είναι χειρότερες από τις κακές πράξεις, όπως ακριβώς ένας όγκος που σκάει από έναν που δε σκάει.

Ο Πλούταρχος αφηγείται ότι:
«Ο βασιλιάς Αντίγονος ( Αντίγονος Β΄ Γονατάς) όταν μετά από καιρό είδε κάποτε στην Αθήνα τον Κλεάνθη και τον ρώτησε: «Αλέθεις ακόμα «Κλεάνθη;» «Αλέθω, βασιλιά», του απάντησε εκείνος «και το κάνω» για να μη χάσω τη διδασκαλία του Ζήνωνα και τη φιλοσοφία». Πόσο σπουδαίο φρόνημα είχε ο άνθρωπος που άλεθε το σιτάρι με το χέρι του και έψηνε το ψωμί έγραφε για τους θεούς, για τη σελήνη, για τα άστρα και για τον ήλιο.[1]
Έργα

Ο Διογένης ο Λαέρτιος, διασώζει έναν κατάλογο 50 έργων του, που από τον Χάνς Φον Άρνιμ επεξετάσθη σε 57 στο σύνολο, στην πλειονότητά τους ηθικού περιεχομένου (ανάμεσά τους και ερμηνευτικά έργα στον Όμηρο και στον Ηράκλειτο τον Εφέσιο): «Περί Χρόνου», «Περί της του Ζήνωνος φυσιολογίας», «Ερωτική Τέχνη», «Αρχαιολογία», «Περί Ευβουλίας», «Ηρακλείτου Εξηγήσεις», «Περί Αισθήσεως», «Περί Τέχνης», «Περί Αρετών», «Περί Ελευθερίας», «Περί Νόμων», «Περί Επιστήμης», «Περί του ότι η αυτή Αρετή Ανδρός και Γυναικός», «Περί Διαλεκτικής» κ.ά. Από όλα του τα έργα, διασώθηκε από τον Στοβαίο μόνον ο «Ύμνος εις Δία», μία προσπάθεια να τεθεί η ποίηση στην υπηρεσία της φιλοσοφικής γνώσεως.

[1] Πλούταρχος, Περί του μη δειν δανείζεσθαι

Περί του ύμνου προς τον Δία

Ο ύμνος του Κλεάνθη προς τον Δία σε σύγκριση με τον αντίστοιχο καλλιμάχειο ύμνο φανερώνει ότι ενώ ο Καλλίμαχος ασχολείται με την ανάπτυξη των παραδοσιακών υμνολογικών χαρακτηριστικών, για να επιτύχει ένα ενσυνείδητο λογοτεχνικό αποτέλεσμα, ο Κλεάνθης αναπτύσσει και τροποποιεί τη βασική μορφή του εξαμετρικού ύμνου (= επίκληση, αρετές του θεού, δέηση και χαιρετισμός) σε έναν τραχιά λαξευμένο στίχο για φιλοσοφικούς σκοπούς, εντάσσοντας τον καθιερωμένο ποιητικό Δία και τις συμβατικές ιδιότητές του στη νέα στωική κοσμολογία. Το ποίημα βρίθει από υπαινιγμούς στον Ηράκλειτο, του οποίου το κοσμοείδωλο θεωρείται από τον Κλεάνθη ενισχυτικό των στωικών ιδεών.

Οι στίχοι 1-6 αποτελούν το προοίμιο του ύμνου. Ο παγκόσμιος θεός / νόμος διευθύνει όλα τα πράγματα και αξίζει τη δοξολογία μας. Ο Κλεάνθης χρησιμοποιεί πολύ το ομηρικό λεξιλόγιο με καινούργια όμως σημασία. Η επίκλησή του είναι δομημένη παραδοσιακά: προσφώνηση στο θεό, επανάληψη της αντωνυμίας δευτέρου προσώπου, αιτιολόγηση της εξύμνησης. Στίχοι που τελειώνουν με στίξη και ηχηρά επίθετα αυξάνουν τη μεγαλοπρέπεια και την επισημότητα.

***
Ο Ύμνος προς τον Δία

1 Των αθανάτων ενδοξότερε, πολυώνυμε, [1] αιώνια πανίσχυρε,
Δία, της φύσης[2] πρώτη αρχή, που κυβερνάς τα πάντα με το νόμο[3] σου,
χαίρε! Δίκαιο είναι όλοι οι θνητοί να προσφωνούν εσένα.
Γιατί από εσένα γεννηθήκαμε - μίμηση ιδιότητας θεϊκής λαχαίνοντας
5 μόνοι εμείς οι άνθρωποι[4]- όλα τα θνητά που ζουν και σέρνονται πάνω στη γη.
Γι' αυτό κι εγώ εσένα θα εγκωμιάσω και τη δύναμή σου πάντα θα ψάλλω.
[5]Σ' εσένα υπακούει, πράγματι, όλος αυτός ο κόσμος που γύρω απ' τη γη
στροβιλίζεται, όπου τυχόν τον οδηγείς, και με τη θέλησή του εξουσιάζεται.
Τέτοιο εργαλείο έχεις βοηθό στ' ανίκητα χέρια σου,
10 διχαλωτό, πυρωμένο, παντοτινά που ζει κεραυνό.
Γιατί από το χτύπημά του ολοκληρώνονται όλα τα έργα της φύσης. [6]
Μ' αυτόν εσύ κατευθύνεις την ενιαία τάξη του κόσμου, που μέσα[7] απ' όλα
περνά κι ανακατεύεται με τα μεγάλα και τα μικρά φώτα[8]
...
εσύ, που τόσο μεγάλος είσαι, ύψιστος βασιλιάς για πάντα.
15 Κι ούτε πάνω στη γη γίνεται έργο κανένα χωρίς εσένα, θεέ,
ούτε στον θείο, αιθέριο πόλο τ' ουρανού, ούτε στον πόντο,
εκτός απ' όσα πράττουν οι κακοί από μωρία δική τους.
Μα εσύ και τα υπερβολικά γνωρίζεις να τα κάνεις πρέποντα και τάξη να βάζεις στην αταξία,
κι εκείνα που μοιάζουνε εχθρικά μέσα από εσένα φιλιώνουνε. [9]
20 Γιατί έτσι σε σύνολο ένα τα πάντα συνταίριασες, καλά με κακά,
ώστε ένας να είναι ο λόγος όλων[10] αιώνιος.
Αυτόν αποφεύγουν και προσπαθούν ν' απορρίψουν όσοι απ' τους θνητούς
είναι κακοί, οι κακόμοιροι, που την κατοχή αγαθών διαρκώς ποθώντας
ούτε τον κοινό νόμο του θεού παρατηρούν, ούτε του δίνουν σημασία.
25 Σ' αυτόν αν υπάκουαν θα μπορούσαν να ζήσουν βίο αγαθό, μυαλωμένο.
Όμως αυτοί ορμούν δίχως μυαλό ο καθένας κι αλλού,
άλλοι ανταγωνισμό κακό μεταξύ τους για τη δόξα έχοντας,
άλλοι στραμμένοι στο κέρδη δίχως καμία ευπρέπεια,
άλλοι στη ραστώνη και του σώματος τις ηδονές. [11]
30 Όμως τους βρίσκουν συμφορές και σύρονται κάθε φορά και σ' άλλο στόχο, απ' τη σπουδή τους καταλήγοντας σε κάτι εντελώς αντίθετο απ' την καλή ζωή που προσδοκούν.
[12]Αλλά Δία, δότη όλων των χαρισμάτων, μαυροσύννεφε, άρχοντα του κεραυνού, [13] είθε να ελευθερώνεις τους ανθρώπους απ' την ολέθρια άγνοια:
αυτήν εσύ, πατέρα, σκόρπισέ την μακριά απ' την ψυχή, το σχέδιο δώσε
35 να γνωρίσουμε που πάνω του βασίζεσαι και με δικαιοσύνη κυβερνάς τα πάντα, ώστε αφού μας κάνεις τούτη την τιμή, να στην ανταποδώσουμε,
υμνώντας τα έργα σου ακατάπαυστα, καθώς ταιριάζει
σε κάποιον που είναι θνητός, αφού ούτε στους θνητούς υπάρχει κάποιο προνόμιο μεγαλύτερο, ούτε στους θεούς, απ' το να υμνούμε τον αιώνιο κοινό νόμο, όπως είναι δίκαιο.
---------
Σημαντικά σχόλια σχετικά με τον ύμνο του Δία

[1] Στο παραδοσιακό θρησκευτικό πλαίσιο η λέξη αφορά τους πολλούς λατρευτικούς τίτλους ενός θεού, όμως εδώ εφαρμόζεται στο στωικό Θεό, ο οποίος είναι λόγος / νόμος / φύσις / πρόνοια / ειμαρμένη κ.τ.λ. Ο θεός των Στωικών δεν είναι πάνω και πέρα απ' το σύμπαν που δημιουργεί και εξουσιάζει, αλλά ταυτίζεται μ' αυτό. Επιπλέον υπάρχει στο σημείο αυτό κατά πάσα πιθανότητα ένας υπαινιγμός στη στωική ιδέα ότι τα ονόματα των διαφόρων θεών του Ολύμπου είναι στην πραγματικότητα όλα τους ονόματα για τις διάφορες όψεις της μόνης φύσεως.

[2] Φύση για τους Στωικούς είναι η ουσία των πραγμάτων. Αυτή δίνει σε κάθε πράγμα του κόσμου την ξεχωριστή του ουσία και ελέγχει τις διαδικασίες της αλλαγής και της παρακμής. Φύση και Θεός ταυτίζονται.

[3] Όλα τα πράγματα διευθύνονται από το θεϊκό νόμο σε συμφωνία με τη λογική (λόγος).

[4] Οι άνθρωποι είναι πλασμένοι κατ' εικόνα του Θεού με την έννοια ότι μόνο αυτοί απ' όλα τα ζώντα, τα οποία όμως επίσης έχουν την αρχή τους στο Θεό, διαθέτουν την ικανότητα της λογικής και είναι επομένως σε επαφή με το θείο λόγο του σύμπαντος.

[5] Από το στίχο 7 ως και το στίχο 31 έχουμε το κυρίως μέρος του ύμνου. Ο Ζευς / Λόγος είναι η πυρφόρα αρχή του σύμπαντος και διευθύνει όλα τα πράγματα. Το στωικό κοσμοείδωλο είναι ντετερμινιστικό: κάθε γεγονός είναι ορισμένο εκ των προτέρων και λαμβάνει χώρα σε αρμονία με το θεϊκό σχέδιο / λόγος που ενεργεί πάντα για το αγαθό. Οι ανόητοι, όπως και οι σοφοί, έχουν το δικό τους ρόλο στο θεϊκό σχέδιο. Ενώ όμως οι σοφοί παίζουν εκούσια το ρόλο τους, οι ανόητοι αγωνίζονται, μάταια όμως, ενάντια στο πεπρωμένο. Αυτή η ντετερμινιστική θέαση του κόσμου οδήγησε τους Στωικούς σε αδιέξοδα όσον αφορά το θέμα της ελεύθερης βούλησης: η αφροσύνη των ανόητων δεν είναι και αυτή μοιρόγραφτη;

[6] Οι Στωικοί, ακολουθώντας τον Ηράκλειτο, θεωρούσαν το καθαρό αιθέριο πυρ ως διευθύνουσα αρχή του σύμπαντος. Πίστευαν ότι μια τάση, ένας τόνος, συνέχει το σύμπαν ως όλο, αλλά και κάθε ξεχωριστό πράγμα μέσα σ' αυτό. Αυτός ο τόνος προκαλείται από το καθοδηγητικό χτύπημα της φωτιάς.

[7] Στο πρωτότυπο υπάρχει η πρόθεση διά (=διαμέσου), η οποία έχει τεθεί ως υπαινιγμός στην παρετυμολογία του ονόματος του Δία από την πρόθεση αυτή, παρετυμολογία που είχε ήδη επιχειρήσει ο Ησίοδος, Έργα και Ημέραι 3-4. Είναι για τους Στωικούς διά, διαμέσου, του Δία που συμβαίνουν όλα τα πράγματα.

[8] Μεγάλα φώτα είναι ο Ήλιος και η Σελήνη, μικρά οι πλανήτες και τα άστρα. Μετά το στίχο αυτό υπάρχει χάσμα στο κείμενο, πιθανώς αρκετών στίχων, όπου ο Κλεάνθης απαριθμούσε ίσως και άλλα πράγματα που διαπερνά ο Ζευς / λόγος / πυρ.

[9]Το νόημα των στίχων είναι: οι υπερβολές εξομαλύνονται σε μια ευρύτερη θέαση των πραγμάτων, η φαινομενική αταξία αποδεικνύεται ότι συντελεί στη ρυθμισμένη φύση του σύμπαντος, πράγματα που φαίνονται στη περιορισμένη αντίληψή μας σε διάσταση μεταξύ τους, στην πραγματικότητα είναι μέρος του ίδιου αγαθού κοσμικού σχεδίου.

[10] Η λογική που επηρεάζει και συνέχει όλα τα πράγματα.

[11] Για τους Στωικούς, όχι η ίδια η σωματική απόλαυση, αλλά το κυνήγι της αποτελεί λάθος.

[12] Μια και μόνη μεγαλοπρεπής περίοδος (στ. 32-39) ολοκληρώνει τον ύμνο. Οφείλεται στο Θεό / Λόγο το ότι ζούμε και κινούμαστε, άρα αξίζει τη δοξολογία μας. Η τυπική καταληκτική δέηση των ελληνικών ύμνων είναι μια συμφωνία ανάμεσα σε δύο ανόμοια μέρη: ο άνθρωπος προσφέρει τιμές στους θεούς και σε αντάλλαγμα λαμβάνει ευημερία. Όμως σ' αυτόν τον ύμνο είναι ο Θεός που πρέπει να ενεργήσει πρώτος για να τιμήσει το λάτρη του και κατόπιν με τη σειρά του θα τιμηθεί (στ. 36). Η παραδοξότητα αυτή οφείλεται στο ότι μόνο αν ο θεός χαρίσει στον άνθρωπο τη λογική, μπορεί ο τελευταίος να αποδώσει με τη σειρά του ορθή λατρεία

[13] Ο Δίας δεν είναι μόνο ο άρχοντας του κεραυνού, του πυρός, αλλά το ίδιο το πυρ.

Ο Πληγωμένος Νους

ΙΣΩΣ ΝΑ ΜΗΝ ΤΟ ΕΧΕΤΕ ΣΚΕΦΤΕΙ ΠΟΤΕ, αλλά, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, είμαστε όλοι κυρίαρχοι. Είμαστε κυρίαρχοι, γιατί έχουμε τη δύναμη να δημιουργούμε και να εξουσιάζουμε τη ζωή μας.

Όπως οι κοινωνίες και οι θρησκείες ανά τον κόσμο δημιουργούν απίστευτες μυθολογίες, έτσι και εμείς δημιουργούμε τη δική μας. Η προσωπική μας μυθολογία είναι γεμάτη ήρωες και κακούς, αγγέλους και δαίμονες, βασιλείς και πληβείους. Δημιουργούμε ολόκληρο πλήθος στον νου μας που περιλαμβάνει και τις δικές μας πολλαπλές προσωπικότητες. Στη συνέχεια, μαθαίνουμε να χειριζόμαστε με επιτυχία την εικόνα που πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε σε συγκεκριμένες περιστάσεις.

Γινόμαστε δεξιοτέχνες στην προσποίηση και την προβολή των εικόνων μας, και τελειοποιούμε το ρόλο μας.

Όταν γνωρίζουμε άλλους ανθρώπους, αμέσως τους κατατάσσουμε σε κατηγορίες και τους αναθέτουμε έναν ρόλο στη ζωή μας. Σχηματίζουμε μια εικόνα για τους άλλους ανάλογα με το τι πιστεύουμε ότι είναι. Και κάνουμε το ίδιο με όλους και όλα γύρω μας.

Διαθέτετε τη δύναμη της δημιουργίας. Η δύναμη σας αυτή είναι τόσο ισχυρή, ώστε οτιδήποτε πιστεύετε πραγματοποιείται.

Εσείς δημιουργείτε τον εαυτό σας, οτιδήποτε πιστεύετε ότι είστε. Είστε αυτοί που είστε επειδή αυτό πιστεύετε για τον εαυτό σας. Ολόκληρη η πραγματικότητά σας, όλα όσα πιστεύετε, είναι δικό σας δημιούργημα. Έχετε την ίδια δύναμη όπως κάθε άλλος άνθρωπος στον κόσμο. Η βασική διαφορά ανάμεσα σε εσάς και σε κάποιον άλλο έγκειται στο πώς χρησιμοποιείτε τη δύναμή σας, τι δημιουργείτε με αυτήν.

Ίσως να μοιάζετε με άλλους κατά πολλούς τρόπους, αλλά κανένας σε ολόκληρο τον κόσμο δεν ζει τη ζωή του όπως εσείς.

Όλη σας τη ζωή εξασκηθήκατε να είστε αυτό που είστε, και το κάνατε τόσο καλά που έχετε τελειοποιήσει το ρόλο σας. Έχετε ολοκληρώσει την προσωπικότητά σας, τις πεποιθήσεις σας’ έχετε τελειοποιήσει κάθε πράξη, κάθε αντίδραση. Εξασκείστε για χρόνια ολόκληρα και επιτυγχάνετε ένα επίπεδο δεξιοτεχνίας, όπου είστε αυτό που πιστεύετε ότι είστε. Μόλις καταφέρουμε να διακρίνουμε ότι όλοι μας είμαστε κυρίαρχοι, μπορούμε να δούμε και το είδος της κυριαρχίας που ασκούμε.

Όταν είμαστε παιδιά και κάποιος μας δημιουργεί πρόβλημα, θυμώνουμε. Αυτός ο θυμός, για κάποιο λόγο, απωθεί το πρόβλημα’ επομένως έχουμε το αποτέλεσμα που θέλουμε. Το ίδιο συμβαίνει και δεύτερη φορά αντιδρούμε με θυμό, και τώρα ξέρουμε ότι αν θυμώσουμε, θα απωθήσουμε το πρόβλημα. Έπειτα, εξασκούμαστε ξανά και ξανά, μέχρι να γίνουμε κυρίαρχοι του θυμού.

Κατά τον ίδιο τρόπο, γινόμαστε κυρίαρχοι της ζήλιας, της θλίψης, της αυτοαπόρριψης. Όλο το δράμα και ο πόνος που βιώνουμε είναι αποτέλεσμα εξάσκησης. Κάνουμε μια συμφωνία με τον εαυτό μας και εξασκούμαστε σε αυτήν, μέχρι που καταλήγει να εξελιχθεί σε δεξιοτεχνία. Ο τρόπος που σκεφτόμαστε, που αισθανόμαστε και που ενεργούμε γίνεται τόσο τυπικός, ώστε δεν χρειάζεται πλέον να δίνουμε προσοχή σε αυτό που κάνουμε. Μέσω του οχήματος «δράση-αντίδραση» συμπεριφερόμαστε κατά έναν συγκεκριμένο τρόπο.

Για να γίνουμε κυρίαρχοι της αγάπης, πρέπει να εξασκηθούμε στην αγάπη.

 Η τέχνη των σχέσεων απαιτεί δεινότητα και ο μόνος τρόπος να επιτύχουμε αυτή τη δεινότητα είναι με την εξάσκηση. Η τελειοποίηση μιας σχέσης, λοιπόν, σχετίζεται με τη δράση. Δεν έχει να κάνει με έννοιες ή με την απόκτηση γνώσης, αλλά με δράση.

Βεβαίως, για να υπάρξει δράση, πρέπει να υπάρχει κάποια γνώση ή τουλάχιστον μεγαλύτερη επίγνωση του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι άνθρωποι.

Φανταστείτε ότι ζείτε σε έναν πλανήτη όπου όλοι έχουν μια δερματική πάθηση.

Επί δύο ή τρεις χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι στον πλανήτη σας υποφέρουν από την ίδια πάθηση: ολόκληρο το σώμα τους καλύπτεται από πληγές που μολύνονται και πονάνε τρομερά όταν τις αγγίζουν. Όπως είναι φυσικό, πιστεύουν ότι αυτή είναι η κανονική φυσιολογία του δέρματος. Ακόμα και τα ιατρικά βιβλία περιγράφουν αυτή την πάθηση ως φυσιολογική κατάσταση. Όταν γεννιούνται οι άνθρωποι το δέρμα τους είναι υγιές, αλλά σε ηλικία τριών ή τεσσάρων χρόνων περίπου αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτες πληγές. Μέχρι να φτάσουν στην εφηβεία, όλο το σώμα τους καλύπτεται από πληγές.

Μπορείτε να φανταστείτε πώς θα συμπεριφέρονται ο ένας στον άλλον; Για να σχετιστούν μεταξύ τους πρέπει να προστατέψουν τις πληγές τους. Σχεδόν ποτέ δεν αγγίζουν ο ένας τον άλλο, γιατί είναι πολύ επώδυνο. Αν κατά λάθος αγγίξετε το δέρμα κάποιου, αυτό είναι τόσο επώδυνο που αμέσως θυμώνει και αγγίζει το δικό σας, απλώς και μόνο για να σας εκδικηθεί. Παρ' όλα αυτά, το ένστικτο της αγάπης είναι τόσο ισχυρό που πληρώνετε το υψηλό τίμημα που απαιτείται για να κάνετε σχέσεις με τους άλλους.

 Φανταστείτε, λοιπόν, ότι μια μέρα συμβαίνει ένα θαύμα. Ξυπνάτε και το δέρμα σας έχει θεραπευτεί πλήρως. Δεν υπάρχουν πλέον πληγές και η επαφή δεν είναι επώδυνη. Το υγιές δέρμα που μπορείτε να αγγίξετε έχει υπέροχη αίσθηση, επειδή γι' αυτόν ακριβώς το σκοπό είναι φτιαγμένο. Μπορείτε να φανταστείτε τον εαυτό σας με υγιές δέρμα σε έναν κόσμο όπου όλοι έχουν μια πάθηση του δέρματος; Δεν μπορείτε να αγγίξετε τους άλλους, γιατί είναι επώδυνο γι' αυτούς, και κανείς δεν σας αγγίζει, γιατί υποθέτουν ότι είναι επώδυνο και για εσάς.

Αν μπορείτε να το φανταστείτε, ίσως μπορείτε και να συνειδητοποιήσετε ότι κάποιος που θα ερχόταν να μας επισκεφτεί από άλλον πλανήτη θα βίωνε μια παρόμοια ευκαιρία με τους ανθρώπους. Οι πληγές μας, όμως, δεν βρίσκονται στο δέρμα μας.

Αυτό που θα ανακάλυπτε ο επισκέπτης είναι ότι ο ανθρώπινος νους πάσχει από μια ασθένεια που ονομάζεται φόβος. Όπως συμβαίνει και με το μολυσμένο δέρμα, το συναισθηματικό σώμα είναι γεμάτο πληγές και οι πληγές αυτές είναι μολυσμένες με συναισθηματικό δηλητήριο. Η ασθένεια του φόβου εκδηλώνεται με θυμό, μίσος, θλίψη, φθόνο και υποκρισία- το αποτέλεσμα της ασθένειας είναι όλα αυτά τα συναισθήματα που κάνουν τους ανθρώπους να υποφέρουν.

Όλοι οι άνθρωποι πάσχουν διανοητικώς από την ίδια ασθένεια. Θα μπορούσαμε, μάλιστα, να πούμε ότι ο κόσμος μας είναι ένα τεράστιο ψυχιατρείο. Η διανοητική αυτή ασθένεια, όμως, υφίσταται σε αυτό τον κόσμο για χιλιάδες χρόνια και τα ιατρικά και ψυχιατρικά βιβλία, καθώς και τα βιβλία ψυχολογίας, την περιγράφουν ως φυσιολογική κατάσταση. Τη θεωρούν φυσιολογική, αλλά μπορώ να σας πω ότι δεν είναι.

Όταν ο φόβος παίρνει μεγάλες διαστάσεις, ο λογικός νους αρχίζει να εξασθενεί και δεν μπορεί πια να αντέξει όλες αυτές τις πληγές με το δηλητήριό τους. Στα βιβλία ψυχολογίας, αυτό αποκαλείται ψυχική διαταραχή. Το ονομάζουμε επίσης σχιζοφρένεια, παράνοια, ψύχωση, όμως οι παθήσεις αυτές δημιουργούνται όταν ο λογικός νους είναι τόσο φοβισμένος και οι πληγές τόσο επώδυνες που είναι προτιμότερη η διακοπή της επαφής με τον εξωτερικό κόσμο.

Ζούμε σε μια κατάσταση διαρκούς φόβου να μην πληγωθούμε, και αυτό δημιουργεί δραματικές καταστάσεις, όπου και αν βρεθούμε. Ο τρόπος που σχετιζόμαστε μεταξύ μας είναι τόσο επώδυνος συναισθηματικά, ώστε θυμώνουμε, ζηλεύουμε, φθονούμε, θλιβόμαστε χωρίς κανέναν προφανή λόγο. Ακόμα και το να πούμε «Σ' αγαπώ» μπορεί να είναι τρομακτικό. Αλλά ακόμα και αν το να αλληλεπιδρούμε συναισθηματικά είναι επώδυνο και επίφοβο, εξακολουθούμε να δημιουργούμε σχέσεις, να παντρευόμαστε και να κάνουμε παιδιά.

Προκειμένου να προστατέψουμε τις συναισθηματικές μας πληγές και εξαιτίας του φόβου μας μήπως πληγωθούμε, δημιουργούμε κάτι εξαιρετικά περίπλοκο στον νου μας: ένα τεράστιο σύστημα άρνησης. Μέσα σε αυτό το σύστημα άρνησης, γινόμαστε οι τέλειοι ψεύτες. Ψευδόμαστε τόσο τέλεια που καταλήγουμε να λέμε ψέματα στον ίδιο μας τον εαυτό και μάλιστα να τα πιστεύουμε. Δεν αντιλαμβανόμαστε ότι το κάνουμε και μερικές φορές, ακόμα και όταν ξέρουμε ότι αυτό συμβαίνει, δικαιολογούμε και συγχωρούμε το ψέμα για να προστατευτούμε από τον πόνο των πληγών μας.

Το σύστημα άρνησης μοιάζει με ένα τείχος από ομίχλη μπροστά στα μάτια μας, που μας εμποδίζει να δούμε την αλήθεια. Φοράμε ένα κοινωνικό προσωπείο, γιατί είναι υπερβολικά επώδυνο να αντικρίσουμε τον εαυτό μας ή να αφήσουμε τους άλλους να μας δουν όπως πραγματικά είμαστε. Και το σύστημα άρνησης μάς επιτρέπει να προσποιούμαστε πως όλοι πιστεύουν αυτό που θέλουμε να πιστέψουν για μας. Στήνουμε αυτά τα "φράγματα" για προστασία, για να κρατήσουμε τους άλλους μακριά, αλλά αυτά τα φράγματα μας κρατούν δέσμιους, περιορίζοντας την ελευθερία μας. Καλύπτουμε και προστατεύουμε τον εαυτό μας,και όταν κάποιος μας λέει: «Με πλήγωσες στην αχίλλειο πτέρνα μου», αυτό δεν είναιαπολύτως αλήθεια.

Στην πραγματικότητα, αγγίζουμε μια πληγή στον νου του και αντιδρά γιατί πονάει.

Όταν αντιληφθείτε ότι όλοι γύρω σας έχουν συναισθηματικές πληγές με συναισθηματικό δηλητήριο, μπορείτε εύκολα να κατανοήσετε τις ανθρώπινες σχέσεις στο πλαίσιο αυτού που ονομάζουμε όνειρο της κόλασης. Όλα όσα πιστεύουμε για τον εαυτό μας και όλα όσα γνωρίζουμε για τον κόσμο είναι ένα όνειρο. Αν εξετάσουμε οποιαδήποτε θρησκευτική περιγραφή της κόλασης, θα διαπιστώσουμε ότι μοιάζει με την ανθρώπινη κοινωνία και αυτό οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο ονειρευόμαστε.

Η κόλαση είναι ένα μέρος γεμάτο πόνο, φόβο, πόλεμο και βία, ένα μέρος κρίσης χωρίς δικαιοσύνη, όπου η τιμωρία δεν σταματά ποτέ. Άνθρωποι εναντίον ανθρώπων μέσα σε μια ζούγκλα αρπακτικών’ άνθρωποι γεμάτοι διάθεση να επικρίνουν και να κατηγορήσουν, γεμάτοι ενοχές και συναισθηματικό δηλητήριο - φθόνο, θυμό, μίσος, θλίψη, πόνο. Δημιουργούμε όλους αυτούς τους μικρούς δαίμονες στον νου μας, γιατί έχουμε μάθει να ονειρευόμαστε την κόλαση στη ζωή μας.

Ο καθένας μας δημιουργεί ένα προσωπικό όνειρο για τον εαυτό του, αλλά οι άνθρωποι πριν από μας, δημιούργησαν ένα μεγαλύτερο εξωτερικό όνειρο, το όνειρο της ανθρώπινης κοινωνίας. Το εξωτερικό Όνειρο, ή Όνειρο του Πλανήτη, είναι το συλλογικό Όνειρο δισεκατομμυρίων ανθρώπων που ονειρεύονται. Το μεγάλο Όνειρο περιλαμβάνει όλους τους κανόνες της κοινωνίας, τους νόμους, τις θρησκείες, τους διαφορετικούς πολιτισμούς της, καθώς και τους τρόπους ύπαρξης. Όλες αυτές οι πληροφορίες που είναι συσσωρευμένες στον νου μας μοιάζουν με χιλιάδες φωνές που μας μιλούν ταυτόχρονα. Οι Τολτέκοι το ονομάζουν αυτό μιτότε, ο Καρλ Γιουγκ, το ονόμασε ‘’εγρηγορός’’ ( το ομαδικό - συλλογικό ασυνείδητο).

Ο πραγματικός μας εαυτός είναι καθαρή αγάπη’ εμείς είμαστε η Ζωή.

Ο πραγματικός μας εαυτός δεν έχει καμιά σχέση με το Όνειρο, αλλά το ‘’εγρηγορός’’ μάς εμποδίζει να διακρίνουμε αυτό που είμαστε πραγματικά.

Όταν εξετάζετε το Όνειρο από αυτή την προοπτική και αν έχετε επίγνωση του τι είστε, διαπιστώνετε την ανόητη συμπεριφορά των ανθρώπων και η κατάσταση γίνεται διασκεδαστική. Αυτό που για όλους τους άλλους είναι μια απίστευτη τραγωδία, για εσάς γίνεται κωμωδία.

Βλέπετε τους ανθρώπους να υποφέρουν για κάτι ασήμαντο, για κάτι που δεν είναι καν πραγματικό. Ωστόσο, δεν έχουμε επιλογή. Γεννιόμαστε και μεγαλώνουμε σε αυτή την κοινωνία, και μαθαίνουμε να είμαστε σαν όλους τους άλλους’ συνεχώς φερόμαστε ανόητα, μετέχοντας σε μια καθαρή ανοησία.

Φανταστείτε ότι μπορείτε να επισκεφτείτε έναν πλανήτη όπου όλοι έχουν έναν διαφορετικό συναισθηματικό νου. Ο τρόπος που σχετίζονται μεταξύ τους είναι πάντα στο πλαίσιο της ευτυχίας, της αγάπης και της ειρήνης. Τώρα φανταστείτε ότι μια μέρα ξυπνάτε σε αυτόν εδώ τον πλανήτη, χωρίς να έχετε πια πληγές στο συναισθηματικό σας σώμα. Δεν φοβάστε να είστε ο εαυτός σας. Ό,τι και να λέει κάποιος για σας, ό,τι και να κάνει, δεν το παίρνετε προσωπικά και δεν σας πληγώνει πλέον. Δεν χρειάζεται να προστατεύετε άλλο τον εαυτόσας. Δεν φοβάστε να αγαπήσετε, να μοιραστείτε, να ανοίξετε την καρδιά σας. Αλλά κανέναςάλλος δεν είναι σαν και εσάς. Πώς μπορείτε να σχετιστείτε με ανθρώπους που είναι συναισθηματικά πληγωμένοι και πάσχουν από φόβο;

Η ψυχολογική κακοποίηση των ανδρών

Η συναισθηματική ή ψυχολογική κακοποίηση των ανδρών αναφέρεται σε συμπεριφορές που έχουν ως σκοπό να ταπεινώσουν, να εξευτελίσουν και να ντροπιάσουν τον άνδρα, να τον κάνουν να νιώσει ανίκανος, άχρηστος, ένοχος και τελικά να του μειώσουν το αυτοσυναίσθημα. Ήδη από το 1974 ο Gelles διαπίστωσε ότι οι άντρες σύζυγοι έπεφταν θύματα βίας σχεδόν με την ίδια συχνότητα όσο και οι γυναίκες.

Τέτοιες συμπεριφορές εκ μέρους των γυναικών είναι οι φωνές, η διαρκής γκρίνια, οι τσιρίδες, οι προσβολές, οι ειρωνείες και ο σαρκασμός, η γελοιοποίηση μπροστά σε άλλους, ο οικονομικός έλεγχος, η αποκοπή του άνδρα από συγγενείς και φίλους, η εσκεμμένη διακοπή της λεκτικής επικοινωνίας από τη σύζυγο, η άσκηση ελέγχου σε κάθε πτυχή της ζωής του άνδρα, η διαρκής αρνητική κριτική κλπ. Σε πολλές περιπτώσεις η ψυχολογική κακοποίηση μπορεί να συνυπάρχει με τη φυσική.

Τα στοιχεία είναι συντριπτικά: Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανδρών θα βιώσει σε κάποια στιγμή της ζωής του συναισθηματική βία από τη σύντροφό του, αλλά σπάνια ή ποτέ δεν θα το αναφέρει στους φίλους και πολύ περισσότερο στις αρχές. Κι όμως οι συνέπειές της θα είναι καθοριστικές, δεδομένου ότι θα επηρεαστεί αρνητικά η αυτοεκτίμησή του, η εργασιακή του απόδοση, η κοινωνική του ζωή και η προσωπική και πνευματική του εξέλιξη.

Οι νεαροί άνδρες διατρέχουν πέντε φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν ψυχολογική κακοποίηση σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους και κρίσιμες φάσεις της ζωής του ζευγαριού (πχ. συνταξιοδότηση, αλλαγή επαγγέλματος, απώλεια δουλειάς, χαμηλό εισόδημα, υπερωρίες, γέννηση παιδιών) θα επιτείνουν το φαινόμενο.

Έχει πλέον διαπιστωθεί ότι οι γυναίκες που βιώνουν οι ίδιες έντονες κοινωνικές και διαπροσωπικές συγκρούσεις, διαθέτουν μεταιχμιακή προσωπικότητα, καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ, πάσχουν από κατάθλιψη ή κυκλοθυμίες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να ασκήσουν ψυχολογική κακοποίηση στους συντρόφους τους.

Η συμπεριφορά αυτή κατά κανόνα αντανακλά δικές τους εσωτερικές συγκρούσεις, παιδικά τραύματα ή ανασφάλειες. Φωνάζουν στους άντρες τους θεωρώντας τους υπεύθυνους για οτιδήποτε αρνητικό συμβαίνει, αντί να παραδεχτούν το πρόβλημά τους, έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες και απαιτήσεις από αυτούς, τους θεωρούν ένοχους για τα δικά τους συναισθήματα και τους κατηγορούν ότι αυτοί δεν κάνουν κάτι για να τα αλλάξουν. Διαβλέπουν κακή πρόθεση σε κάθε τους ενέργεια και φροντίζουν να τους μειώνουν σε κάθε περίσταση. Συχνά ενδύονται την εικόνα του θύματος και πολλές φορές κερδίζουν την υποστήριξη φίλων που δεν γνωρίζουν ποια ακριβώς είναι η αλήθεια.

Το ανδρικό στερεότυπο, που θέλει τον άνδρα ισχυρό, σίγουρο, ανεξάρτητο, αυτάρκη πλήττεται και αυτό προκαλεί έντονα συναισθήματα στον κακοποιημένο σύντροφο, ο οποίος, εάν το αναφέρει, θα αντιμετωπίσει σκεπτικισμό, έκπληξη και ειρωνεία. Η εσωτερίκευση του γεγονότος, όμως, θα προκαλέσει συναισθηματική ανισορροπία και θα καταρρακώσει το αυτοσυναίσθημα του άντρα, που αισθάνεται εγκλωβισμένος σε μια κατάσταση που διαρκώς επιδεινώνεται. Πολλά θύματα ψυχολογικής κακοποίησης δήλωσαν ότι η γελοιοποίηση μπροστά σε φίλους προκαλούσε πιο οδυνηρά συναισθήματα ακόμα και από τη φυσική βία εκ μέρους των γυναικών.

Η πορεία της ψυχολογικής κακοποίησης μερικές φορές ακολουθεί συγκεκριμένη πορεία:
Αρχικά η γυναίκα είναι εκνευρισμένη για κάποια αιτία που δεν αποκαλύπτει στο σύντροφό της. Ο άνδρας διαπιστώνει τη δυσθυμία της και φοβούμενος έκρηξη θυμού αρχίζει να τη ρωτά τι έχει, υποψιαζόμενος ότι κάτι έχει κάνει που την ενόχλησε. Η γυναίκα θέλει να του μιλήσει, ώστε να αισθανθεί λιγότερη μοναξιά.

Αρχικά αποδίδει τη σύγκρουση στον άνδρα και αυτός σε αντίδραση απομονώνεται συναισθηματικά και επιχειρεί να της εξηγήσει με λογικά πλέον επιχειρήματα. Η γυναίκα τότε, που περιμένει συναισθηματική υποστήριξη, νιώθει αγνοημένη, βιώνει έλλειψη συναισθηματικής στήριξης, δεν κατανοεί κανένα από τα λογικά του επιχειρήματα ή διαστρεβλώνει συναισθηματικά το λογικό μήνυμά τους, οργίζεται εναντίον ενός άντρα που δεν διαβλέπει κάποιο σημαντικό πρόβλημα, που για εκείνη είναι βασικό.

Η γυναίκα αρχίζει να αποδίδει σε αυτόν τις αιτίες όλων των προβλημάτων στη σχέση τους. Αναρωτιέται εάν ο άντρας της έχει καθόλου συναισθήματα ή γιατί δεν της τα αποκαλύπτει. Τελικά επιτίθεται σε αυτόν, τον χαρακτηρίζει ψεύτη και εμπλέκει στο λόγο της και πρόσωπα του συγγενικού ή φιλικού του περιβάλλοντος.

Τον αποκαλεί ανίκανο και άχρηστο. Απομονώνεται στο δωμάτιό της και καταφεύγει σε ψυχολογικό πόλεμο. Η κατάσταση αυτή μπορεί να κρατήσει για εβδομάδες και να καταλήξει στην πλήρη απαξίωση του άνδρα. Ο σύντροφος τότε ενοχοποιεί τον εαυτό του, νιώθει ανίκανος να την καταλάβει και απομακρύνεται ακόμα περισσότερο. Ο κίνδυνος για ψυχολογική βία αυξάνεται όταν μπροστά στο σκηνικό βρίσκονται παιδιά, στα οποία η γυναίκα κοινοποιεί πόσο φαύλος είναι ο πατέρας τους. Αυτό ολοκληρώνει τη συναισθηματική συντριβή του άνδρα.

Σε κάποια στιγμή ο άνδρας φτάνει στα όριά του, σπάει κάτι, χτυπά τη γροθιά του στο τραπέζι, για να της δείξει ότι αυτό είναι το τελευταίο που μπορεί να δεχτεί, ότι και αυτός είναι εξοργισμένος. Επιτυγχάνει, όμως, το ακριβώς αντίθετο. Τόσο καιρό δεν της έδειχνε τα συναισθήματά του. Ποτέ δεν της έδωσε να καταλάβει ότι μπορεί να ελέγξει την κατάσταση.

Πάντα υποχωρούσε ή αντιδρούσε παθητικά στην ποικιλία ψυχολογικής βία, που του εξασκούσε. Άρα ο θυμός του είναι εύκολα διαχειρίσιμος. Αντί να καταλάβει ότι η κατάσταση έχει βγει εκτός ελέγχου, τον προκαλεί λέγοντάς του: «Τι θα κάνεις, θα με χτυπήσεις. Κάν’το και θα σε καταστρέψω οικονομικά. Δεν θα δεις ποτέ ξανά τα παιδιά σου».

Ο άνδρας αποχωρεί και αυτό την εξοργίζει ακόμα περισσότερο. Ο κύκλος της ψυχολογικής βίας έχει διαιωνιστεί, αλλά αυτό ήταν εκείνο που η ίδια επεδίωκε υποσυνείδητα

Είμαι και εγώ εδώ…

Πάντα για τους άλλους. Μη στεναχωρήσω κανέναν. Σε όλα ναι ακόμα κι αν θέλω κάτι διαφορετικό, απλά συμβιβάζομαι με τα θέλω των άλλων. Στην οικογένεια, στους φίλους, στη σχέση πάντα να κάνω όλα τα χατίρια για να νιώθουν καλά αυτοί.

Είμαι κι εγώ εδώ όμως... Έχω κι εγώ άποψη, έχω κι εγώ προτιμήσεις έχω κι εγώ θέλω. Δε γίνετε να συμβιβάζομαι με όλα!!!

Με εμένα ποιος θα συμβιβαστεί,ποιος θα δει τι θέλω εγώ; Μόνο εγώ μπορώ να το κάνω αυτό…

Μου πήρε χρόνια να το καταλάβω πως πρώτα πρέπει να κοιτάω τα θέλω τα δικά μου και ύστερα των άλλων. Και ίσως κάποιες φορές να κάνουμε ένα καλό deal και να τα βρίσκουμε κάπου στη μέση ώστε να μη μένει παραπονεμένος κανείς. Γιατί όλες οι σχέσεις φιλικές, οικογενειακές, ερωτικές θέλουν υποχωρήσεις. Αλλά όλα με μέτρο.

Για αυτό πες αυτό που θες αυτό που ικανοποιεί εσένα. Κι αν κάποια φορά δυσαρεστήσεις κάποιον σκέψου πόσες φορές έχεις δυσαρεστήσει τον ίδιο σου τον εαυτό για να ευχαριστήσεις κάποιον άλλον.

Το να λες τις προτιμήσεις σου δε σημαίνει πως δεν υπολογίσεις η δε νοιάζεσαι απλά έχεις κι εσύ ανάγκες…

Νέα έρευνα ανατρέπει τα έως τώρα δεδομένα για την πυκνότητα της ατμόσφαιρας της Γης

Η έως τώρα πεποίθηση ότι, στα νιάτα της, η Γη είχε πυκνότερη ατμόσφαιρα, αποδεικνύεται λανθασμένη. Επιστήμονες από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία μελέτησαν φυσαλίδες αέρα παγιδευμένες σε πετρώματα ηλικίας 2.7 δισεκατομμυρίων ετών και συμπέραναν ότι εκείνη την εποχή ο αέρας ασκούσε το πολύ το ήμισυ της πίεσης που ασκεί σήμερα η ατμόσφαιρα πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη μας.

Οι φυσαλίδες
Τη νέα μελέτη πραγματοποίησαν ερευνητές του πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στις ΗΠΑ και του πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας, με επικεφαλής και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature Geoscience». Οι εκτιμήσεις των ερευνητών βασίζεται στην χρησιμοποίηση ως «παλαιοβαρομέτρου» των φυσαλίδων αέρα που παγιδεύτηκαν σε στερεοποιημένη βασαλτική λάβα στην περιοχή Πιλμπάρα της δυτικής Αυστραλίας. Με τον τρόπο αυτό, υπολογίσθηκε το βάρος, άρα και η πίεση, της ατμόσφαιρας πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Όλες οι μετρήσεις δείχνουν ότι η πίεση ήταν το 25% έως 50% της σημερινής, λίγο μεγαλύτερη από αυτήν πάνω από το όρος Έβερεστ. Τα νέα ευρήματα ανατρέπουν την ευρέως αποδεκτή πεποίθηση πως η νεαρή Γη είχε πυκνότερη ατμόσφαιρα από ότι τώρα. Αυτή η ανακάλυψη οδηγεί επίσης σε νέες εκτιμήσεις για το ποια και πόσα αέρια υπήρχαν στην αρχαία ατμόσφαιρα και πώς το κλίμα και η βιολογία τότε αλληλοεπηρέαζαν τον πλανήτη μας.

Το περιβάλλον εκείνη την εποχή
Πριν από 2,7 δισεκατομμύρια χρόνια, στη Γη ζούσαν μόνο μονοκύτταροι οργανισμοί, η ηλιακή ακτινοβολία στον πλανήτη μας ήταν περίπου κατά 20% έως 30% πιο ασθενής, ενώ η γήινη ατμόσφαιρα δεν περιείχε καθόλου οξυγόνο. Αντίθετα, περιλάμβανε περισσότερα «αέρια του θερμοκηπίου» (μεθάνιο, διοξείδιο του άνθρακα) και λιγότερο άζωτο από το σημερινό 80%, καθώς το απορροφούσαν μαζικά τα βακτήρια και το αφαιρούσαν συνεχώς από τον αέρα. Η αραιότερη ατμόσφαιρα, μεταξύ άλλων, θα επηρέαζε την ισχύ των ανέμων, ακόμη και το σημείο βρασμού των υγρών πάνω στη Γη. Η μελέτη, που χρηματοδοτήθηκε από την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία, έχει συνέπειες και για την αστροβιολογία, καθώς φωτίζει περισσότερο τις συνθήκες που μπορεί να επικρατούν σε άλλους εξωπλανήτες με αραιή ατμόσφαιρα. Η πίεση του αέρα είναι σημαντική για την ύπαρξη ζωής, καθώς βοηθά την ατμόσφαιρα να διακρατήσει υδρατμούς, παγιδεύει τη θερμότητα του Ήλιου (ή όποιου άλλου άστρου), ενώ επιδρά στις βιοχημικές αντιδράσεις των οργανισμών.

Άγχος: Πιο οξυδερκείς και με μεγαλύτερο IQ εκείνοι που «ανησυχούν για όλα»

Η τάση κάποιου να ανησυχεί για διάφορα πράγματα δείχνει μια ισχυρή ικανότητα να μπορεί να εξετάσει το παρελθόν και το μέλλον με απόλυτη ακρίβεια και αυτό, ίσως, εξηγεί το γιατί τείνει να είναι, επίσης, πιο ευφυής από του άλλους, σύμφωνα με μια νέα θεωρία στον τομέα της ψυχολογίας.

Αν και όσοι έχουν αυξημένο άγχος και μοιάζουν σαν να “ανησυχούν για όλα” εκλαμβάνονται από τους άλλους στην εργασία, στην παρέα και στην οικογένεια ως πηγή στρες και άτομα που δεν εμπιστεύονται τίποτα και κανέναν, αποδεικνύεται ότι πρόκειται συνήθως για άτομα που είναι καλύτερα στο να μαθαίνουν από τα λάθη του παρελθόντος, από τα λάθη άλλων και στο να προετοιμάζονται για μελλοντικές απειλές και δυσάρεστες καταστάσεις.

 Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει τα τελευταία χρόνια ότι τα άτομα με ελαφρώς αυξημένο άγχος είναι καλύτερα στο να καταλαβαίνουν το πότε κάποιος ψεύδεται και εντοπίζουν πιο γρήγορα διάφορες απειλές, όπως ο καπνός στο δωμάτιο που προκαλείται από μια φωτιά κάπου αλλού. Τώρα, μια νέα έρευνα επάνω σε 100 φοιτητές από το πανεπιστήμιο MacEwan, έρχεται να δείξει ότι η γενικευμένη ανησυχία πηγαίνει χέρι-χέρι με την υψηλότερη νοημοσύνη.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ερωτηματολόγια και τεστ για να προσδιορίσουν τ ο επίπεδο ανησυχίας, άγχους, κατάθλιψης, στοχασμού, κοινωνικής φοβίας, ανάλωσης σε παρελθοντικές κοινωνικές εκδηλώσεις, ψυχικής διάθεσης, λεκτικής και μη-λεκτικής νοημοσύνης. Το τελευταίο αυτό τεστ ήταν σημαντικό, επειδή οι ερευνητές θέλησαν να διακρίνουν το γενικευμένο άγχος από το στιγμιαίο ή περιστασιακό άγχος και το πώς μπορεί το κάθε ένα να σχετίζεται με τη νοημοσύνη.

Διαπίστωσαν, ότι, εκείνοι οι οποίοι αυτο-προσδιορίζονταν ως άτομα που “ανησυχούν περισσότερο” από το συνηθισμένο για διάφορα πράγματα, ή που είπαν ότι έχουν την τάση να αναλογίζονται το αν και κατά γιατί νιώθουν θλίψη, σημείωσαν υψηλότερα σκορ σε τεστ λεκτικής νοημοσύνης, που έγιναν βάση της γνωστής κλίμακας Wechsler Adult Intelligence Scale.

Τα τεστ έδειξαν, όμως, και ότι η “τάση να αναλώνεται κανείς σε παρελθοντικές κοινωνικές καταστάσεις” σχετίστηκε αρνητικά με την μη-λεκτική νοημοσύνη. Δηλαδή, εκείνοι οι οποίοι έμεναν περισσότερο σε γεγονότα του παρελθόντος, σημείωσαν χαμηλότερα σκορ σε τεστ μη-λεκτικού IQ.

 Ένα συγκεκριμένο στατιστικό παράδειγμα από την έρευνα είναι ότι, όπως προέκυψε από τα τεστ, η λεκτική νοημοσύνη συσχετίζεται θετικά με την ροπή του ατόμου στο άγχος και την ανησυχία με στατιστικά σημαντική αξία της τάξης του 0,19. Μαζί με παράγοντες όπως η ανάλωση σε παρελθοντικά γεγονότα, το επίπεδο ψυχικής διάθεσης και άγχους, η λεκτική νοημοσύνη προσδιόρισε σε ποσοστό 46% της διακύμανση στην ανησυχία.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Personality and Individual Differences.

Δεμένη κάμερα GoPro σ’ έναν πύραυλο για το διάστημα και το θέαμα είναι εκπληκτικό

Η UP Aerospace Inc. εκτόξευσε έναν πύραυλο SL-10 μήκους 6 μέτρων, ο οποίος έφτασε σε υψόμετρο 396.000 πόδια (120.700 μέτρα) πάνω από την Γη αναπτύσσοντας ταχύτητα που άγγιξε τα 5.5 Mach (6.115 χλμ/ώρα). Δείτε το απίστευτο υλικό που κατέγραψε μια GoPro κάμερα που ήταν τοποθετημένη πάνω του!
 
 

Στο κέντρο της Γης το ρολόι πάει 2,5 χρόνια πίσω

Λόγω της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν, το κέντρο της Γης είναι 2,5 χρόνια νεότερο από το έδαφος που πατάμε, δείχνουν οι τελευταίοι υπολογισμοί. Όπως προέβλεψε πριν από έναν αιώνα ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο χρόνος τρέχει πιο αργά όταν η δύναμη της βαρύτητας μεγαλώνει. Και αυτό σημαίνει ότι στην κορυφή ενός βουνού ο χρόνος κυλά πιο γρήγορα από ό,τι στη βάση του, αφού η απόσταση της κορυφής από το κέντρο του πλανήτη είναι μεγαλύτερη και η βαρύτητα μικρότερη.
 
Το φαινόμενο έχει επιβεβαιωθεί πειραματικά και πρέπει μάλιστα να λαμβάνεται υπόψη στο σύστημα GPS -ο χρόνος κυλά πιο γρήγορα για τους δορυφόρους του συστήματος, και αν αυτή η διαφορά δεν λαμβανόταν υπόψη η απόκλιση στο γεωγραφικό στίγμα θα έφτανε τα πολλά χιλιόμετρα ανά ημέρα.
Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές της τελευταίας μελέτης, τη δεκαετία του 1960 ο αμερικανός κβαντικός φυσικός Ρίτσαρντ Φέινμαν είχε υπολογίσει ότι η χρονική απόκλιση ανάμεσα στην επιφάνεια και τον πυρήνα της Γης ήταν μία με δύο ημέρες.
 
Ο Δρ Ulrik Uggerhøj του Πανεπιστημίου του Ώρχους στη Δανία είχε τη σωφροσύνη να διασταυρώσει την εκτίμηση του Φέινμαν πριν την συμπεριλάβει σε ένα σύγγραμμα που συνέτασσε για τους προπτυχιακούς φοιτητές του.
 
Υπολόγισε έτσι τη διαφορά στο βαρυτικό δυναμικό -ένα μέτρο του έργου που παράγει η βαρύτητα μετακινώντας ένα σώμα προς τα κάτω- ανάμεσα στο κέντρο και την επιφάνεια του πλανήτη. Οι υπολογισμοί έδειξαν ότι, για κάθε δευτερόλεπτο που περνάει στην επιφάνεια, ο χρόνος στο κέντρο της Γης υπολείπεται κατά 3 x 10-10 δευτερόλεπτα.
 
Στα τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια που έχουν περάσει από τον σχηματισμό του πλανήτη, η σωρευτική διαφορά φτάνει περίπου τον ενάμισι χρόνο.
 
Αυτό, όμως, ισχύει μόνο αν θεωρήσει κανείς ότι η Γη είναι ομοιογενής. Στην πραγματικότητα δεν είναι, αφού ο πυρήνας του πλανήτη αποτελείται κυρίως από σίδηρο και έχει μεγαλύτερη πυκνότητα από τον μανδύα και τον φλοιό. Λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν το βαρυτικό πεδίο, ο Ούγκερχοφ καταλήγει στην εκτίμηση ότι ένα ρολόι στο κέντρο του πυρήνα θα πήγαινε 2,5 χρόνια πίσω σε σχέση με ένα ρολόι στην επιφάνεια της θάλασσας.
 
Στην περίπτωση του γιγάντιου Ήλιου, προσθέτει ο ερευνητής, η χρονική διαφορά ανάμεσα στο κέντρο και την επιφάνεια είναι ακόμα μεγαλύτερη, γύρω στα 40.000 χρόνια.
 
Παραμένει πάντως ασαφές αν ο Ρίτσαρντ Φέινμαν έκανε λάθος στις πράξεις, ή αν η εκτίμησή του μεταφέρθηκε αλλοιωμένη από «χρόνια» σε «μέρες» από άλλους επιστήμονες.
 
Όπως επισημαίνει ο Ούγκερχοφ στο περιοδικό New Scientist, «θα πρέπει κανείς να είναι πάντα προσεκτικός και να διασταυρώνει τα λεγόμενα ακόμα και των διάσημων ανθρώπων».

Ίππαρχος ο Ρόδιος: αστρονόμος, γεωγράφος, χαρτογράφος και μαθηματικός

HipparchusΟ Ίππαρχος ο Νικαεύς (190 π.Χ. – 120 π.Χ.), ή Ίππαρχος ο Ρόδιος, ήταν Έλληνας αστρονόμος, γεωγράφος, χαρτογράφος και μαθηματικός. Eίναι ο εφευρέτης του Αστρολάβου, (όργανο με τη βοήθεια του οποίου μέτρησε τις συντεταγμένες των αστέρων). Τελειοποίησε τη Διόπτρα, (όργανο που του επέτρεψε την εκτίμηση της φαινόμενης διαμέτρου Ηλίου και Σελήνης, την απόσταση και το πραγματικό μέγεθός τους). Επίσης τελειοποίησε παλαιότερα όργανα όπως ήταν ο Γνώμων, το Ηλιοτρόπιο ή «Σκιάθηρον», το Ηλιωρολόγιο, το Καθετίον, την Κλεψύδρα, τους «Κρίκους», τη Στερεά σφαίρα και το Υδρολόγιο.

Γι αυτό θεωρείται από αρκετούς ως ο «πατέρας της Αστρονομίας». Άλλοι τίτλοι που του έχουν αποδοθεί είναι του «μεγαλύτερου αστρονομικού παρατηρητή», «πρίγκιπα της παρατήρησης», «θεμελιωτή της τριγωνομετρίας» ως και του «μεγαλύτερου αστρονόμου της αρχαιότητας», αλλά και «όλων των εποχών». Η υπομονή του, η οξυδέρκειά του αλλά και το βεβαιούμενο ιστορικά πάθος του με ότι καταπιανόταν τον οδήγησαν σε δρόμους που σήμερα, αναλογικά με τα δεδομένα της εποχής του, σίγουρα εντυπωσιάζουν.
 
Λόγω της γέννησης του Ιππάρχου το 190 π.Χ. στη Νίκαια της Βιθυνίας πήρε το όνομα Ίππαρχος ο Νικαεύς αν και είναι περισσότερο γνωστός ως Ίππαρχος ο Ρόδιος αφού σύμφωνα με πολλούς ερευνητές έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Ρόδο όπου έκανε και τις περισσότερες παρατηρήσεις του.
 
Ανακάλυψη της Μετάπτωσης
 
Earth_precessionΗ μεταπτωτική κίνηση της Γης διαρκεί 26,000 χρόνια.
 
Λέγεται ότι χρημάτισε διευθυντής του Μουσείου της Αλεξάνδρειας επί 20 χρόνια γεγονός που του έδωσε την ευκαιρία να μελετήσει με προσοχή όλες τις πληροφορίες που ήσαν συγκεντρωμένες στην Μεγάλη Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη από προηγούμενους ερευνητές. Παρατηρήσεις και έρευνες από τους Βαβυλώνιους έως τον Μέτωνα (5ος αι. π. Χ.) και από τον Αρίσταρχο (310-250 π. Χ.) έως τον Αρίστυλλο (3ος αι. π. Χ.) και τον Τιμόχαρι (3ος αι. π.Χ.). Συγκρίνοντας τις δικές του παρατηρήσεις με τις μετρήσεις που βρήκε στο αρχείο του αστεροσκοπείου ανακάλυψε ότι τα άστρα μετακινούνται από την θέση τους κατά 1/72 της μοίρας κάθε χρόνο! Με τις συγκριτικές του δηλαδή παρατηρήσεις o Ίππαρχος είχε ανακαλύψει την «μετάπτωση των ισημεριών»!
 
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της ανακάλυψης αυτής αρκεί να επισημάνουμε ότι το φαινόμενο αυτό οφείλεται σε μια απειροελάχιστη κυκλική κίνηση του άξονα της Γης (που περιστρέφεται σαν μια σβούρα η οποία είναι έτοιμη να πέσει) και η οποία χρειάζεται 25.800 χρόνια περίπου για να συμπληρωθεί! Ανακάλυψε δηλαδή ότι το εαρινό ισημερινό σημείο μετακινείται πάνω στην εκλειπτική, με φορά αντίθετη των ζωδίων, 50 δευτερόλεπτα του ενός λεπτού της μοίρας κάθε χρόνο. Πράγμα που σημαίνει ότι με την πάροδο των αιώνων αλλάζει σιγά-σιγά και το άστρο που σημαδεύει τον Βόρειο Ουράνιο Πόλο. Γιατί άλλος είναι σήμερα ο «Πολικός Αστέρας» που βλέπουμε στον ουρανό (Κυνόσουρα ή άλφα Μικρής Άρκτου), άλλος ήταν ο Πολικός πριν από 5.000 χρόνια (Θουμπάν ή άλφα Δράκοντα) και άλλος θα είναι ο Πολικός σε 12.000 χρόνια (Βέγας ή άλφα Λύρας).
 
Πάνω σ’ αυτό το φαινόμενο της μετάπτωσης των ισημεριών στηρίζεται σήμερα ολόκληρο το οικοδόμημα της αστρονομίας θέσεως, και όμως η ανακάλυψή αυτή δεν ήταν παρά μία μόνο από τα δεκάδες παρόμοια επιτεύγματά που δίκαια έδωσαν στον Ίππαρχο τα προσωνύμια του «πρίγκιπα της παρατήρησης» και του «θεμελιωτή της τριγωνομετρίας» και αναμφιβόλως επάξια τον τίτλο του «πατέρα της αστρονομίας». Γιατί η επιστημονική μελέτη της αστρονομίας, με την σύγχρονη έννοια της λέξης, αρχίζει με τις μελέτες και τα έργα του Ιππάρχου ενώ λόγω των πολλών και σπουδαίων του ανακαλύψεων δικαίως θεωρείται και ως ο μεγαλύτερος παρατηρησιακός αστρονόμος όλων των εποχών.
 
Διάφορες ανακαλύψεις
 
HipparchusConstructionΓεωμετρικός υπολογισμός της απόστασης Σελήνης και Ήλιου από τον Ίππαρχο.
 
Επί πλέον όλων αυτών ο Ίππαρχος κατόρθωσε επίσης να προσδιορίσει με μεγάλη ακρίβεια ότι το μέγεθος του ηλιακού ή τροπικού έτους είναι 365,242 ημέρες όταν με την βοήθεια των σύγχρονων ατομικών μας ρολογιών ο σημερινός προσδιορισμός είναι 365,242199! Το 129 π. Χ. μία ηλιακή έκλειψη τον βοήθησε να προσδιορίσει ότι η διάμετρος της Σελήνης είναι ίση με το 1/3 της γήινης όταν οι σημερινές τιμές αναφέρουν την διάμετρο της Γης ίση με 12.756 χιλιόμετρα και την διάμετρο της Σελήνης ίση με 3.476 χιλιόμετρα. Την ίδια περίοδο υπολόγισε επίσης ότι η απόσταση της Σελήνης κυμαίνεται από 59 έως 67,3 γήινες ακτίνες, γι’ αυτό άλλωστε η Σελήνη στο περίγειο της φαίνεται μεγαλύτερη απ’ ότι στο απόγειό της. Οι αντίστοιχες σημερινές τιμές, που υπολογίζονται με την αποστολή και λήψη ακτίνων λέιζερ πάνω σε ειδικούς ανακλαστήρες τους οποίους εγκατέστησαν στην σεληνιακή επιφάνεια οι αστροναύτες του προγράμματος «Απόλλων», είναι 356.410 χιλιόμετρα στο περίγειο και 406.697 στο απόγειο με μέση απόσταση 384.400 χιλιόμετρα.
 
Χάρη στην υπομονή και την οξυδέρκειά του, προσδιόρισε την θέση του περιγείου και του απογείου του Ήλιου, υπολόγισε επακριβώς την διάρκεια του ηλιακού και αστρικού έτους (επιτρέποντας έτσι στον Σωσιγένη να δημιουργήσει 100 χρόνια αργότερα το Ιουλιανό ημερολόγιο), υπολόγισε επακριβώς την λόξωση της εκλειπτικής (κλίση του γήινου άξονα), ενώ απέδειξε επίσης και την ανισότητα της διάρκειας των εποχών.
 
Με τις παρατηρήσεις του αυτές ο Ίππαρχος διαπίστωσε ότι ο Ήλιος χρειάζεται διαφορετικό αριθμό ημερών για να μετακινηθεί από το ένα ισημερινό σημείο έως το επόμενο ηλιοστάσιο. Μ’ αυτόν τον τρόπο κατόρθωσε να διαγράψει έναν έκκεντρο κύκλο που εξηγούσε πλήρως τις φαινόμενες ηλιακές κινήσεις. Αλλά δεν σταμάτησε εδώ. Για τους υπολογισμούς του αυτούς χρειάστηκε ένα νέο είδος μαθηματικών, και έτσι έγινε ο θεμελιωτής της τριγωνομετρίας. Ασχολήθηκε επίσης και με τα ημερολόγια, με την γεωγραφία και τις θέσεις διαφόρων πόλεων καθώς και με την καταγραφή ενός καταλόγου σεληνιακών και ηλιακών εκλείψεων για μία περίοδο 600 ετών.

Από τα πολλά έργα που αναφέρουν οι μεταγενέστεροι συγγραφείς έχει φτάσει μέχρι τις μέρες μας μία μόνο κριτική ανάλυση με τίτλο «Των Αράτου και Ευδόξου φαινομένων εξηγήσεως βιβλία τρία», από άλλους όμως σώθηκαν πολλοί τίτλοι έργων του, αρκετά αποσπάσματα των μελετών του και πολλές από τις ανακαλύψεις του. Ο πρώτος μάλιστα κατάλογος των 48 γνωστών στην αρχαιότητα αστερισμών με την ακριβή θέση 1.022 άστρων που διασώζεται στο βιβλίο του Πτολεμαίου «Μεγάλη Μαθηματική Σύνταξη» είναι δημιουργία του Ιππάρχου. Τον κατάλογο αυτόν οδηγήθηκε να συντάξει ο Ίππαρχος από την εμφάνιση ενός «νέου» ή «καινοφανούς» άστρου, ενός νόβα δηλαδή, τον οποίο παρατήρησε το 134 π. Χ. στον αστερισμό του Σκορπιού. Για την δημιουργία του καταλόγου του ο Ίππαρχος «…εφεύρε τα κατάλληλα όργανα για τον ορισμό της θέσης του κάθε άστρου έτσι ώστε από την θέση και από το μέγεθός τους να αναγνωρίζονται εύκολα και εάν κάποιο απ’ αυτά εξαφανίζονταν ή κάποιο νέο εμφανίζονταν ή ορισμένα απ’ αυτά μετακινούνταν ή εάν η λάμψη μερικών άλλαζε να γίνεται άμεσα αντιληπτό, μ’ αυτόν τον τρόπο άφησε στην ανθρωπότητα τον ουρανό ολόκληρο ως κληρονομιά», όπως μας αναφέρει ο Πλίνιος.

Για τον κατάλογο αυτόν ο Ίππαρχος ταξινόμησε τα άστρα με βάση την φωτεινότητα με την οποία φαίνονται στο αβοήθητο μάτι, με βάση δηλαδή το φαινόμενο μέγεθός τους, που αποτελεί μία ταξινόμηση που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα. Τα 20 λαμπρότερα άστρα τα ονόμασε πρώτου μεγέθους και τα πιο αμυδρά έκτου, ενώ όλα τα άλλα τα ταξινόμησε στις ενδιάμεσες κατηγορίες. Πράγμα που σημαίνει ότι όσο πιο μικρός είναι ο αριθμός που αντιπροσωπεύει το φαινόμενο μέγεθος ενός άστρου τόσο πιο λαμπρό είναι το άστρο αυτό. Το 1856 ο Άγγλος αστρονόμος Νόρμαν Πόγκσον επεσήμανε για πρώτη φορά ότι τα άστρα πρώτου μεγέθους έχουν 100 φορές μεγαλύτερη φωτεινότητα από τα άστρα έκτου μεγέθους. Στην κλίμακα δηλαδή του Ιππάρχου κάθε αστρικό μέγεθος έχει 2,512 φορές μεγαλύτερη ή μικρότερη φωτεινότητα από ένα άλλο άστρο προηγούμενου ή επόμενου μεγέθους. Με τα σύγχρονα φυσικά τηλεσκόπια μπορούμε να δούμε άστρα και άλλα ουράνια αντικείμενα που είναι δεκάδες εκατομμύρια φορές πιο αμυδρά από αυτά που έβλεπαν οι αρχαίοι και με φαινόμενο μάλιστα μέγεθος μέχρι και το 30.

Στο τέλος του έργου του που διεσώθη ο Ίππαρχος παραθέτει έναν κατάλογο 24 λαμπρών άστρων που είναι διαρκώς ορατά έτσι ώστε να γνωρίζει ο παρατηρητής την ακριβή ώρα στη διάρκεια της νύχτας. Βασισμένοι στην περιγραφή της θέσης των άστρων που αναφέρεται στο έργο αυτό ορισμένοι σύγχρονοι ερευνητές υπολογίζουν ότι οι παρατηρήσεις αυτές πρέπει να έγιναν με βάση έναν χάρτη του ουρανού που πρέπει να είχε δημιουργηθεί το 140 π.Χ. στη Ρόδο, ενώ ο περίφημος μεγάλος κατάλογός του με τις θέσεις των 1.022 άστρων υπολογίζεται ότι δημιουργήθηκε το 130 π.Χ.

Δεν είναι γνωστό το πότε ακριβώς η συστηματική χρήση του κύκλου των 360º εισήλθε στα μαθηματικά, αλλά φαίνεται να οφείλεται κατά έναν μεγάλο βαθμό στον Ίππαρχο με την συγκρότηση του πίνακα χορδών. Είναι πιθανό να πρόκειται για ανέλιξη πρότερης γνώσης προερχόμενης από τον Υψικλή, ο οποίος είχε χωρίσει την ημέρα (δηλαδή την εκλειπτική) σε 360 τμήματα, μια υποδιαίρεση που πιθανά υπαγόρευε η αστρονομία των Βαβυλωνίων. Ο Ίππαρχος υπήρξε μια μεταβατική μορφή ανάμεσα σε αυτή την αστρονομία και το έργο του Πτολεμαίου.

Εφευρέσεις – τελειοποιήσεις
O Ίππαρχος είναι ο εφευρέτης του Αστρολάβου, (όργανο με τη βοήθεια του οποίου μέτρησε τις συντεταγμένες των αστέρων). Τελειοποίησε τη Διόπτρα, (όργανο που του επέτρεψε την εκτίμηση της φαινόμενης διαμέτρου Ηλίου και Σελήνης, την απόσταση και το πραγματικό μέγεθός τους). Επίσης τελειοποίησε παλαιότερα όργανα όπως ήταν ο Γνώμων, το Ηλιοτρόπιο ή «Σκιάθηρον», το Ηλιωρολόγιο, το Καθετίον, την Κλεψύδρα, τους «Κρίκους», τη Στερεά σφαίρα και το Υδρολόγιο.

Και ενώ θεωρείται ο πρώτος που διαίρεσε τους κύκλους των παραπάνω αστρονομικών αυτών οργάνων σε 360 μοίρες είναι ο πρώτος που κατασκεύασε Υδρόγειο σφαίρα, και μάλιστα με γεωγραφικές συντεταγμένες, με ορισμένους παραλλήλους και μεσηβρινούς της Γης.

Το 2006, ανακοινώθηκε από την Ομάδα Έρευνας του Μηχανισμού των Αντικυθήρων ότι ένα σύμπλεγμα τεσσάρων οδοντωτών τροχών, ολων με τον ίδιο αριθμό δοντιών, που οι δυο από αυτούς είναι έκκεντροι ο ένας ως προς τον άλλο και συνδέονται με ένα δεσμό (πείρο). Αυτό το σύστημα τροχών στο εσωτερικό του μηχανισμού αναπαράγει τη μεταβλητή γωνιακή ταχύτητα της Σελήνης, σύμφωνα με τη θεωρία του Ιππάρχου, ουσιατικά αναπαράγοντας τον δεύερο νόμο του Κέπλερ.

Η σχετικά κοντινή χρονική απόσταση ανάμεσα στον θάνατο του Ιππάρχου και την υποτιθέμενη περίοδο κατασκευής του μηχανισμού θα μπορούσε να σημαίνει ότι η σχολή του Ιππάρχου είχε κάποια ανάμειξη στον σχεδιασμό ή και την κατασκευή του μοναδικού αυτού οργάνου, με δεδομένο ότι ο Ίππαρχος είναι ο μόνος γνωστός αστρονόμος την εποχή που κατασκευάστηκε ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, πιθανότατα μεταξύ του 150 και 100 π.Χ.. Συνεπώς μπορούμε να θεωρούμε τον Ίππαρχο ως πιθανό κατασκευαστή του Μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Ο Ίππαρχος ο Ρόδιος έγραψε τα παρακάτω βιβλία κατ΄ αλφαβητική σειρά:
  • § «Εις τους Αρίστους»
  • § «Παραλλακτικά – βιβλία δύο».
  • § «Περί αστερισμών».
  • § «Περί εκλείψεων Ηλίου κατά τα επτά κλίματα».
  • § «Περί εμβολίμων μηνών τε και ημερών».
  • § «Περί μεγεθών και αποστημάτων Ηλίου και Σελήνης».
  • § «Περί μηνιαίου χρόνου».
  • § «Περί της κατά πλάτος μηνιαίας της Σελήνης κινήσεως».
  • § «Περί της πραγματείας των εν κύκλω ευθειών» (Βιβλία 12).
  • § «Περί της των απλανών συντάξεως».
  • § «Περί της των συναναστολών πραγματείας».
  • § «Περί της των δώδεκα ζωδίων αναφοράς».
  • § «Περί της μεταπτώσεως των τροπικών και εαρινών ισημεριών».
  • § «Περί του ενιαυσίου μεγέθους».
  • § «Περί των δια βάρους κάτω φερομένων».
  • § «Περί των Αράτου και Ευδόξου φαινομένων – βιβλία τρία» (διεσώθη).
  • § «Προς τον Ερατοσθένη και τα εν τη γεωγραφία αυτού λεχθέντα» (Κριτική)
Εκτός του προ-τελευταίου όλα τα άλλα έργα του κάηκαν στον εμπρησμό της Αλεξανδρινής Βιβλιοθήκης από τους χριστιανούς!

Τιμές
Για να τιμήσει τον άξιο γιο της η πόλη της Νίκαιας αποτύπωσε σ’ ένα νόμισμά της την μορφή του Ιππάρχου, πράγμα που έκαναν αργότερα και πέντε διαφορετικοί Ρωμαίοι αυτοκράτορες μεταξύ των ετών 138 και 253 μ.Χ. Αλλά και οι σύγχρονοι αστρονόμοι δεν παρέλειψαν να τιμήσουν τον πατέρα της επιστήμης που διακονούν δίνοντας το όνομα του Ιππάρχου σε έναν κρατήρα της Σελήνης, σ’ έναν άλλο στον Άρη, και σ’ έναν αστεροειδή, ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε το όνομα του Ιππάρχου σε μία σημαντική διαστημοσυσκευή η οποία μεταξύ των ετών 1989-1993 καταλογράφησε με απαράμιλλη ακρίβεια, όπως και ο αρχαίος μας πρόγονος, την θέση 120.000 άστρων μέχρι και 13ου μεγέθους.

Boxfish: Το παράξενο ορθογώνιο ψάρι!

Το boxfish (Ostracion cubicus) ή αλλιώς ψάρι-κουτί ανήκει στο γένος Ostracion και απαντά σε υφάλους σε όλο τον Ειρηνικό Ωκεανό και στον Ινδικό καθώς και στον νότιο-ανατολικό Ατλαντικό. Φτάνει σε μέγιστο μήκος τα 45 εκατοστά, ενώ όπως δηλώνει και το όνομά του έχει σχήμα κουτιού. Βασικό χαρακτηριστικό του, πέρα από το σχήμα, είναι το φωτεινό κίτρινο χρώμα του και οι μαύρες βούλες που είναι διάσπρτες επάνω στο δέρμα του.

Καθώς γερνά, η φωτεινότητα του χρώματος ξεθωριάζει αποκτώντας μπλε-γκρι χρώμα. Τρέφεται κυρίως με φύκια, με σφουγγάρια, καρκινοειδή και μαλάκια, ενώ αποτελεί ένα από τα αγαπημένα ψάρια των φωτογράφων λόγω… φωτογένειας! Αξίζει να σημειώσουμε ότι το 2006 η Mercedes-Benz παρουσίασε το Bionic, ένα αυτοκίνητο πόλης με καινοτόμο σχεδιασμό εμπενευσμένο εξ ολοκλήρου από το εξωτικό boxfish!



Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα χρειάζονται βροχή… και χτίζουν ένα βουνό!

Έχει να βρέξει εδώ και πολύ καιρό στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα οπότε οι Αρχές αποφάσισαν να βρουν μια οριστική λύση στο πρόβλημα αυτό. Έδωσαν 400 χιλιάδες δολάρια National Center for Atmospheric Research (NCAR) με σκοπό να κάνουν μια έρευνα για το πως θα μπορέσουν να χτίσουν ένα τεχνητό βουνό κι αν αυτό θα επηρεάσει όντως τον καιρό και θα φέρει περισσότερη βροχή.

Οι έρευνες έχουν προχωρήσει και οι ειδικοί επιστήμονες είναι στο στάδιο κατασκευής του μοντέλου που θα τους βοηθήσει να βγάλουν τα συμπεράσματά τους. Το χτίσιμο ενός ολόκληρου βουνού αναμένεται να κοστίσει γύρω στα 432 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό όμως είναι ένα ποσό που η κυβέρνηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων είναι διατεθειμένη να δώσει εάν η έρευνα αποδείξει πως θα φέρει περισσότερες βροχές, άρα και περισσότερο νερό, στη χώρα.

Η Ιδέα ενός Ανεξάρτητου Ανθρώπου

«Δεν ζητάω από εσάς να με πιστέψετε. Δεν παριστάνω ότι είμαι καμία αυθεντία. Δεν έχω τίποτα να σας μάθω, δεν έχω νέες φιλοσοφίες, δεν έχω καινούργια συστήματα, δεν έχω να σας υποδείξω κάποια νέα διαδρομή που θα σας οδηγήσει στην πραγματικότητα. Θα πρέπει να είστε εσείς οι ίδιοι και ο δάσκαλος και ο μαθητής του εαυτού σας. Θα πρέπει να αμφισβητείτε το καθετί που ο άνθρωπος έχει αποδεχτεί ως πολύτιμο, ως απαραίτητο» Jiddu Krishnamurti

Ανεξαρτησία κι Αντίληψη
Είναι εύλογο το να αναρωτιέται κανείς ποια είναι η ουσιαστική σχέση αφηρημένων εννοιών, όπως η ανεξαρτησία της ταυτότητας ή προσωπικότητας, με την Αντιληπτική της ικανότητα  ή την Επίγνωση της. Πρέπει να γνωρίζουμε πως η επίτευξη της Αντίληψης και κατά προέκταση της Επίγνωσης, σαν διαδικασία δεν είναι κάτι που γίνεται ερήμην της συνολικής ταυτότητας του ανθρώπου, είτε μιλάμε για το συνειδητό είτε για το αυξημένης συνειδητότητας επίπεδο.

*Λεξησαφήνιση: Διάβασε στο τέλος του άρθρου ορισμούς κάποιων των λέξεων

Αντίληψη (perception, Wahrnehmung) καλείται μια σύνθετη και πολύπλοκη λειτουργία του ψυχοφυσικού οργανισμού, που αυτόματα, μέσω δυναμικής αλληλοσυσχέτισης των μηνυμάτων της εμπειρίας, αναγνωρίζει, ερμηνεύει άμεσα και αποδίδει νόημα ―με τη βοήθεια της νόησης, συλλαμβάνοντας απόψεις, ιδιότητες, ποιότητες ή σχέσεις των αντικειμένων μεταξύ τους, της διανοητικής ανάπτυξης, του συναισθήματος (διαθέσεως) και της προηγούμενης εμπειρίας (μάθησης) του ανθρώπου― στα αισθητηριακά δεδομένα, δηλ. τα συναισθήματα (που προέρχονται είτε από εξωτερικά/περιβαλλοντικά, είτε από οργανικά ή του κεντρικού νευρικού μας συστήματος ερεθίσματα) ανάλογα με το γνωσιακό σχήμα του, οργανώνοντάς τα έτσι σε μια ολότητα, ως κάτι το συγκεκριμένο.

Η αντίληψη, που οπωσδήποτε συνιστά μια βασική πηγή συνειδητής γνώσης (πληροφορίας) του κόσμου, απαραίτητη για την παροχή σημάτων αναγκαίων για τον ορθό προσανατολισμό του ανθρώπου στο περιβάλλον και απαραίτητη για την παραγωγή αντίστοιχων τρόπων συμπεριφοράς, μπορεί να διαταραχθεί, να παρεκτραπεί, αλλοιώνοντας την εικόνα της πραγματικότητας (δηλ. ψευδαισθήσεις, ψευδοψευδαισθήσεις, παραισθήσεις) κυρίως σε περιπτώσεις είτε αισθητηριακής (πληροφοριακής) αποστέρησης ή υπερτροφοδότησης (υπερφόρτωσης) είτε βλαβών τού Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.

Φιλοσοφικά, η αντίληψη διακρίνεται α) στη σύλληψη (conception, Konzeption), δηλ. τη σύνθεση μιας παράστασης ή τον σχηματισμό μιας έννοιας, β) στην κοινή αίσθηση ή αντίληψη (common sense, Gemeinsinn) κατ’ Αριστοτέλη, που συντονίζει ―μέσω της (κοινής) λογικής (λόγου)― τα ιδιαίτερα αισθήματα κάθε ειδικής αίσθησης, αναφέροντάς τα σε ένα και το αυτό αντικείμενο και παρέχοντάς μας έτσι την ενιαία παράστασή του, γ) στην κοινή αντίληψη με την έννοια κάποιων γενικά παραδεκτών γνωμών μέσα σε ένα δεδομένο χωροχρονικά περιβάλλον, και δ) στην ορθή ή υγιή αντίληψη με την έννοια της ικανότητας του (κοινού) λόγου να κρίνουμε σωστά (δηλ. με λογική και μέτρο), ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΣ το αληθινό από το εσφαλμένο.

Πάντως, η αισθησιοκρατική ή εμπειριοκρατική Γνωσιολογία θεωρεί την κατ’ αίσθηση αντίληψη ως την αφετηρία, το θεμέλιο και το κριτήριο κάθε γνώσης. Εξωαισθητηριακή αντίληψη (extrasensory perception) ή τηλαισθησία (ή κρυπταισθησία) ονομάζεται στην Παραψυχολογία η ικανότητα «παρ’ αίσθησιν» αντίληψης ενός αντικειμένου, ενός γεγονότος ή μιας διανοητικής κατάστασης ενός άλλου ατόμου χωρίς διέγερση των μέχρι σήμερα γνωστών αισθήσεων και πέρα από κάθε δυνατό λογικό συμπέρασμα. Το πιο φημισμένο εργαστήριο με σχετικές έρευνες πάνω σε παραψυχολογικά φαινόμενα θεωρείται σήμερα τού Πανεπιστημίου του Duke (Durham της Βόρειας Καρολίνας των Η.Π.Α.

Η Αντίληψη της Συνείδησης είναι κομμάτι του ανθρώπου, γίνεται από τον άνθρωπο και την ποιότητα του χαρακτήρα του, ή ιδιοσυγκρασία του κι είναι αυτό που αποκαλούμε η ταυτότητα του, δημιουργείται από το περιβάλλον του και παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στο να έχει σωστά φιλοεπιβιωτικά αποτελέσματα, στην ζωή του. Έτσι όπως η υγεία του σώματος είναι εξαιρετικά σημαντική για έναν αθλητή και όπως δεν νοείται ένας  αθλητής που είναι ασθενής να αθλείται, το ίδιο δεν νοείται και ασθενής στην προσωπικότητα να επιδίδεται σε υπερβατικά αντιληπτικές δραστηριότητες.

Και μπορεί για έναν ασθενή αθλητή, τα κριτήρια της ασθένειας  να είναι ευδιάκριτα, εν τούτοις για έναν ασθενή στην προσωπικότητα, είναι περισσότερο δυσδιάκριτα, έως εντελώς αφανή.  Όμως είναι εκεί, θέτοντας σοβαρά εμπόδια, στην κατάκτηση των σκοπών μιας αντιληπτικότητας αλλά και μιας εύρυθμης ζωής γενικότερα.  Τα αποτελέσματα αυτής της «νοητικής μη ορατής ασθένειας» δυστυχώς τα βιώνουμε όλοι λίγο-πολύ, στην καθημερινότητα μας και γίνονται πολύ ευδιάκριτα, αν τυχόν έχουμε την φαεινή ιδέα, ν’ αναπτύξουμε κάποια θεωρία, λίγο «διαφορετική» απ’ τις συνηθισμένες.

Ναι, είναι εκεί η παρέκκλιση της ταυτότητας του ανθρώπινου ζώου κι αυτό το ανθρώπινο ζώο είναι αδύνατον να αντιληφθεί πέρα απ’ ό,τι του έχουν ήδη πει, πέρα από ό,τι ήδη γνωρίζει. Τα δεσμά αυτού του ανθρώπινου ζώου είναι η περιορισμένη αντιληπτική του ικανότητα, μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις εξαιρετικά περιορισμένη, σχεδόν αντιεπιβιωτική, άρα για πια ανεξαρτησία να μιλάμε;  Όπου υπάρχουν δεσμά, ορατά ή αόρατα, υπάρχει σκλαβιά κι όχι ανεξαρτησία. Οι πεποιθήσεις του ανθρώπου είναι οι εξαρτήσεις του και είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθεί κάποιας μορφής ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ, όπως δεν μπορεί ένα ψάρι να αντιληφθεί την ζωή έξω από το νερό της λιμνούλας του, πόσο μάλλον οποιασδήποτε μορφής ζωή έξω από τον υγρό κόσμο.

Για ένα ψάρι – είτε μαρίδα, είτε φάλαινα – οι πεποιθήσεις τους, οι εμφυτεύσεις τους,  δηλ. οι επιρροές του περιβάλλοντος τους είναι που τα εμποδίζουν να αντιληφθούν κάτι έξω από αυτές, όσο δε για να βιώσουν κάτι, τόσο έξω από τα συνηθισμένα τους, ούτε σκέψη. Σκέψου τι πιθανότητα έχει να αντιληφθεί ένα χρυσόψαρο στην γυάλα του, ή το δέντρο στην αυλή σου, σχετικά με τα δικά σου βάσανα, με τις τράπεζες, τα δάνεια, τα χρηματιστήρια, το χάος των οικονομικών, τις θρησκείες, τους πολέμους, την πολιτική και όλα αυτά τα καλούδια που ταλανίζουν τον πολιτισμό στις τσιμεντουπόλεις του ανθρώπινου ζώου.

Ξέρεις δεν χρειάζονται δυσνόητες γνώσεις κι εξωτικές ορολογίες της ψυχιατρικής, για να καταλάβεις αυτό που είναι ακριβώς μπροστά στα μάτια σου. Οι περισσότεροι ψυχίατροι θεωρούν ότι οι ψυχικές διαταραχές προκαλούνται από διαταραχή της χημείας του εγκεφάλου, μια άποψη που στηρίζεται από τις πρόσφατες ανακαλύψεις της νευρολογίας. Υπάρχουν επίσης πολλά εμπειρικά στοιχεία ότι η ψυχολογική ένταση μπορεί να πυροδοτήσει αλλαγές στη χημεία του εγκεφάλου. Αυτό ενίσχυσε τη δημιουργία ενός βιο-ψυχο-κοινωνικού μοντέλου ψυχικής διαταραχής, όπου συνδυάζονται γενετικοί και δυναμικοί παράγοντες. Ωστόσο, το θεμελιώδες ερώτημα «τι είναι ο νους, τι είναι η διάνοια» παραμένει αναπάντητο, γιατί ο νους δεν έχει υλική υπόσταση, όπως και το τι είναι η *συνείδηση, είναι επίσης αναπάντητο, απλώς εικασίες έχουμε.

Η γενική θεώρηση είναι ότι ο νους είναι επι-φαινομενικός, δηλαδή δευτερεύον φαινόμενο της λειτουργίας του εγκεφάλου. Αναφέρεται  πως ο εγκέφαλος κατά κάποιον τρόπο παράγει συνειδητότητα. Η υπόθεση αυτή, αν και λογικοφανής, δεν είναι λογική. Πώς μπορεί κάτι τελείως υλικό να δημιουργήσει κάτι μη-υλικό; Ωστόσο θεωρείται δεδομένο σε έναν κόσμο που βασίζεται στην ιδέα του μηχανικού, υλικού σύμπαντος, όπου οι πέντε αισθήσεις θεωρούνται η μόνη αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης. Διαφωνώ με αυτή την υλιστική άποψη του κόσμου, ως την μοναδική, δογματική κι αλάθητη, που ξεκίνησε με τον Ρενέ Ντεκάρτ και τον Ισαάκ Νεύτωνα πριν από 300 χρόνια. Ο Ντεκάρτ θέσπισε το χρυσό κανόνα της εμπειρικής επιστήμης, πως τίποτε δεν θεωρείται αληθινό μέχρι να αποδειχθεί κι ο Νεύτων έθεσε τα θεμέλια του μηχανικού σύμπαντος όπου ο χρόνος είναι απόλυτος και ο χώρος δομείται σύμφωνα με τους νόμους της κίνησης.

Από τότε, το χάσμα μεταξύ θρησκείας κι επιστήμης ολοένα βαθαίνει. Η Εκκλησία δεν μπορούσε πλέον να ψεύδεται ότι κατανοούσε τη λειτουργία του σύμπαντος και ο θρησκευτικός κόσμος απομακρύνθηκε από τον υλικό. Κατά το 19ο αιώνα, ο επιστημονισμός της ψυχολογίας επανακαθόρισε τον ψυχικό κόσμο –που αρνείται την ύπαρξη του-  με κοσμικούς όρους. Ο Ζίγκμουντ Φρόυντ (1927) είδε τη θρησκεία ως μαζική άμυνα κατά των νευρώσεων, ακόμη και ο Καρλ Γιουνγκ, παρά το προσωπικό «πνευματικό» ταξίδι του, περιορίστηκε να ορίσει την ψυχή ως «το ζωντανό εντός του Ανθρώπου, εκείνο που ζει από μόνο του και δημιουργεί ζωή» (Γιουνγκ, 1959:26)

Η ψυχιατρική προσπαθεί να αποδείξει πως είναι μία επιστήμη ίση με τις άλλες και λίγο νοιάζεται για την πνευματικότητα, την ψυχή και τα περί τούτων θέματα. Κι όμως μια έρευνα του Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας (1997) έδειξε πως πάνω από το 90% των ασθενών είχαν θρησκευτικές ή πνευματικές πεποιθήσεις που τις θεωρούσαν σημαντικές στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την ψυχική ασθένεια. Επίσης είπαν ότι δεν ένιωθαν άνετα να συζητήσουν τις πεποιθήσεις τους με τον ψυχίατρο. Οι ψυχίατροι που ιδιωτικά αναγνωρίζουν τη σημασία της πνευματικότητας συχνά διστάζουν να ανοίξουν τέτοιες συζητήσεις με ασθενείς επειδή δεν περιλαμβάνεται στην ιατρική, ψυχιατρική και ψυχοθεραπευτική τους παιδεία (Powell, 2001).

Οι επιπτώσεις της Νευτώνειας κοσμοθεωρίας υπήρξαν τεράστιες. Το επιστημονικό πρότυπο της ψυχής δεν χωράει την πνευματική ψυχή δηλ. δεν υπάρχει τίποτε πριν τη γέννηση και μετά το θάνατο. Όλα θεωρείται ότι απορρέουν από τη σύντομη, υλική μας ύπαρξη και το ανθρώπινο εγώ είναι η μόνη πηγή συνειδητότητας. Είμαστε πλάσματα ανεξάρτητα, περιορισμένα εντός των ορίων του σώματός μας, και κινούμαστε σε ένα απρόσωπο τρισδιάστατο σύμπαν, απόλυτα αδιάφορο στις πράξεις μας.  Πως να μην είναι η κατάθλιψη η σύγχρονη ασθένεια; Τα πρώτα πέντε χρόνια που βγήκε στην αγορά το αντικαταθλιπτικό Prozac, δόθηκαν πάνω από 20 εκατομμύρια συνταγές (Kramer, 1994).

Ο Νευτώνειος επιστημονισμός κλονίστηκε για πρώτη φορά πριν από μια εκατονταετία. Με τη γέννηση της κβαντικής μηχανικής, η άποψη ότι ο υλικός κόσμος είναι στερεός, σταθερός και ανεξάρτητος από το νου αποδείχθηκε αβάσιμη. Για παράδειγμα, το διάσημο πείραμα κύματος-σωματιδίου έδειξε πως όταν μια δέσμη φωτός περνά από μια στενή σχισμή, υποατομικά πακέτα φωτός, τα κβάντα, χτυπούν στην οθόνη ανίχνευσης σαν μικροσκοπικές σφαίρες. Αν κάνουμε δύο παράλληλες σχισμές, το φως που περνά δημιουργεί ένα πρότυπο κυματικής συμβολής. Τα σωματίδια γίνονται κύματα, και τα κύματα σωματίδια. Και οι δύο «πραγματικότητες» είναι εξίσου υπαρκτές και αδιαχώριστες από τον παρατηρητή/συμμετέχοντα. Πίσω από τη δυαδικότητα κύματος-σωματιδίου κρύβεται αναμφίβολα το βασίλειο των κυματιδίων. Αυτή είναι μόνο η αρχή, γιατί η θεωρία των υπερχορδών προτείνει ότι υπάρχουν πολύ περισσότερες διαστάσεις απ’ όσες χωρούν στον τοπικό μας χωροχρόνο.

Τα ηλεκτρόνια δεν γίνονται πλέον αντιληπτά ως σωματίδια που περιστρέφονται γύρω από το άτομο σαν μικροσκοπικό ηλιακό σύστημα. Το ηλεκτρόνιο απλώνεται στο χώρο ως κβαντικό κύμα και εμφανίζεται ως σωματίδιο στον υλικό μας χωροχρόνο, μόνον όταν ένας συνειδητός παρατηρητής κάνει μια μέτρηση. Ούτε μπορούμε να γνωρίζουμε την ταχύτητα και τη θέση του ηλεκτρονίου κατά την ίδια στιγμή, γιατί όταν καθηλώνεται το κβαντικό κύμα, το μόνο που έχουμε είναι μια στατιστική πιθανότητα να εμφανιστεί το ηλεκτρόνιο εκεί που το περιμένουμε. Μπορεί να υλοποιηθεί εκατοντάδες, χιλιάδες ή κι εκατομμύρια μίλια μακριά. Όταν συμβαίνει αυτό, φτάνει εκεί σε χρόνο μηδέν. Υπερβαίνει και το χώρο και το χρόνο, δεν μετακινείται διαμέσου αλλά μεταπηδά κι αυτό αποκαλείται ΚΒΑΝΤΙΚΟ ΑΛΜΑ, με αυτό θα ασχοληθούμε πολύ γιατί είναι ένα πολύ χρήσιμο δεδομένο που μπορείς να χρησιμοποιήσεις στην ζωή σου.

Το βασίλειο των κβάντα και το υλικό σύμπαν που προκύπτει απ’ αυτό, είναι ένα αδιαίρετο, ενιαίο όλον και πιθανόν να μην είναι μόνο αυτά τα δύο βασίλεια, άλλα να υπάρχουν κι άλλα ανεξερεύνητα βασίλεια ακόμη κι αυτοκρατορίες. Ακόμη πιο παράδοξα, φαίνεται πως η συνειδητή μας [λογική] συμμετοχή, οδηγεί στην ύπαρξη του υλικού κόσμου. Υπάρχει και το αντιδραστικό τμήμα της συνείδησης όπως και το πνευματικό ή διττό ή διπλό κομμάτι του εαυτού.

Όταν η συνειδητότητα [λογική] καθηλώνει την κυματική λειτουργία στον τρισδιάστατο χωροχρόνο, νους και ύλη προκύπτουν ταυτόχρονα, σαν τις δύο πλευρές ενός νομίσματος. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που αποκαλούμε πραγματικότητα, τόσο με την προσωπική όσο και με τη συλλογική έννοια. Καθένας μας έχει συνείδηση του εαυτού του, εφ’ όσον συνδεόμαστε με το ολικό πεδίο συνειδητότητας και από αυτήν την προσωπική οπτική γωνία προκαλούμε επανειλημμένες περαιτέρω καθηλώσεις της κυματικής λειτουργίας. Η διαδικασία μπορεί να συγκριθεί με τον τρόπο που τα καρέ μιας ταινίας διαδέχονται το ένα το άλλο και δίνουν εντύπωση κίνησης. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούμε διαρκώς αυτό που θεωρούμε πραγματικότητα και τηn βιώνουμε τόσο σαν εσωτερικό ψυχικό χώρο και ως εξωτερικό φαινομενικό κόσμο γύρω μας.

Ο εξωτερικός κόσμος είναι αξιοσημείωτα σταθερός, δίνοντας την εντύπωση πως υπάρχει ανεξάρτητα από εμάς. Όταν πηγαίνουμε το πρωί στο γραφείο αυτό μας περιμένει εκεί, δεν το φτιάχνουμε πηγαίνοντας εκεί.  Αυτό συμβαίνει επειδή το κύμα πιθανοτήτων που η συνειδητότητα μας καθηλώνει μόλις φτάσουμε στο γραφείο και που υλοποιεί το γραφείο μας, παράγεται από όλα τα συνειδητά όντα [όχι απαραίτητα βιολογικά όντα] ανά πάσα στιγμή. Ζούμε σε έναν κόσμο συμφωνιών, ένας τεράστιος αριθμός συνειδητών παρατηρητών έχουν συμφωνήσει ότι ο υλικός κόσμος θα είναι έτσι όπως τον ζούμε κι έτσι υπ-άρχει το γραφείο σου και το πάτωμα όταν ξυπνάς στην θέση του. Εκτός αν συμβεί κάποια απρόβλεπτη ή σκόπιμη καταστροφή, με βαθμούς και δικής σου συμφωνίας, το γραφείο σε παραμένει πάντα εκεί που το άφησες. Αυτό εξηγεί πόσο επιτακτικό είναι να μην βαδίζεις στο ίδιο μονοπάτι με την μάζα, για να μην σε επηρεάζει το συλλογικό ασυνείδητο, αν ο σκοπός σου είναι η ανεξαρτησία και η αυξημένη αντίληψη.

Σκέψου όμως λίγο αυτά τα σπάνια κι απρόβλεπτα συμβάντα που ονομάζουμε παράξενα. Εφ’ όσον η κυματική λειτουργία περιέχει (εν δυνάμει) κάθε τι που υπάρχει σε όλο το χρόνο, δεν υπάρχει κατ’ αρχήν κανένα όριο στις δυνατότητες. Ένας νους με μοναδικές δυνάμεις, καθαρός από αντιδράσεις, μπορεί να καθηλώσει το κύμα μοναδικά, μετατρέποντας «το κρασί σε νερό». Το μόνο που χρειάζεται γι’ αυτό είναι η απαιτούμενη ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ο έλεγχος του ΕΓΩ [αντιδραστικό] και η σύνδεση με τον διπλό εαυτό, το ΕΙΝΑΙ. Μόνο Ενέργεια απαιτείται για να μεταμορφωθεί το ανθρώπινο ζώο σε άνθρωπο, με ικανή αντιληπτική ικανότητα και δυνατότητα διαφυγής από τα δεσμά των εξαρτήσεων.
Οι κβαντικές επιδράσεις εμφανίζονται πιο εύκολα στο υποατομικό επίπεδο, αλλά η έρευνα σε συστήματα μεγάλης κλίμακας (Schmidt, 1987) αποκάλυψε πως οι γεννήτριες τυχαίων αριθμών μετά από χιλιάδες δοκιμές δείχνουν μια τάση προς τα πάνω ή προς τα κάτω, που σχετίζεται με τις προθέσεις του πειραματιστή. Αυτές οι μελέτες έχουν επαναληφθεί, οπότε μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητας ότι ο νους επηρεάζει την ύλη. Έχει επίσης δειχθεί ότι πειραματικά υποκείμενα που είναι συναισθηματικά συντονισμένα μπορούν να συγχρονίζουν τα εγκεφαλικά τους κύματα από απόσταση (Targ and Puthoff, 1974). Επομένως ο νους επηρεάζει το νου από απόσταση, είτε από κοντά είτε από μακριά.

Τις δεκαετίες 1970 και 1980, πειράματα όρασης εξ’ αποστάσεως που χρηματοδότησε ο στρατός των ΗΠΑ στο Ερευνητικό Ίδρυμα Stanford έδωσαν επιτυχίες με πιθανότητα πάνω από ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμυρίων προς ένα, έναντι του τυχαίου (Μάιος 1988). [μελέτησε το άρθρο Dr Sue Arrigo η Πυθία της CIA] Ο νους μπορεί να «ταξιδέψει» σε μακρινές τοποθεσίες και να αναφέρει με ακρίβεια τι υπάρχει εκεί. Η πρόγνωση έχει πλέον διαπιστωθεί με βεβαιότητα σε εμπειρική βάση (Radin, 1997). Επομένως ο νους λειτουργεί όχι μόνο πέρα από το χώρο αλλά και πέρα από το χρόνο. Έχει ερευνηθεί η δύναμη της προσευχής (Byrd, 1988), καθώς επίσης και πάνω από 150 ελεγχόμενες μελέτες για θεραπείες με ανθρώπους και φυτά (Benor, 1992, 2001). Η εξ’ αποστάσεως πρόθεση ενός νου μπορεί να βοηθήσει τη θεραπεία και την υγεία ενός άλλου, είναι αποδεδειγμένο και πέραν πάσης αμφιβολίας.

«Αφήστε τους πολύξερους να μένουν με την εντύπωση, ότι η ουσία στη δράση του μαραγκού, είναι να γεμίζει το πάτωμα με πριονίδια»  Kraus Karl

H αποδεκτή και η μεταφυσική πραγματικότητα
Από την συμφωνία μας στην ιστορία του πολιτισμού προέκυψε αυτό που γνωρίζουμε σαν αποδεκτή πραγματικότητα – ένα πλαίσιο μέτρων και αξιών όπου θρησκεία, επιστήμη, κουλτούρα και παιδεία συνεισφέρουν σε μια συνεπή κοσμοθεωρία. Η διάγνωση ψυχικών διαταραχών όπως η σχιζοφρένεια και η κατάθλιψη δεν γίνεται στο κενό αλλά εντός της αποδεκτής πραγματικότητας. Κάθε άτομο ορίζει το δικό του εσωτερικό κόσμο. Αλλά η αλήθεια του ενός είναι ψευδαίσθηση για τον άλλον και ως μέλη της κοινωνίας υποχρεωνόμαστε να ακολουθούμε τις κοινά αποδεκτές αλήθειες που τροφοδοτούν τα συστήματα πεποιθήσεων. Τις αφομοιώνουμε υποσυνείδητα και επηρεάζουν βαθιά τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.

Ας συνδέσουμε τώρα τις δύο περιοχές συνειδητότητας που περιγράψαμε. Από τη μία έχουμε τον κόσμο των αισθήσεων και της αποδεκτής πραγματικότητας, κι από την άλλη την απεριόριστη λειτουργία της συνειδητότητας πέρα από το χωροχρόνο, που οδηγεί σε αυτό που στη Δύση λέγεται μεταφυσικό. Για πολλούς, η γνώση του αιώνιου και του απεριόριστου παραμένει άπιαστη. Υπάρχει λόγος γι’ αυτό. Η συνειδητότητα του ανθρώπινου είδους απασχολείται με τη διαρκή ροή σκέψης και συναισθημάτων που απορρέουν από τον αγώνα της ζωής για επιβίωση και για τους περισσότερους ανθρώπους είναι υπεραρκετό!

Είναι σαν να μας περιβάλλει μια ημιπερατή μεμβράνη, δημιουργώντας το χώρο κατοικίας του ΕΓΩ και βάζοντας τα όρια του κόσμου των αισθήσεων. Χωρίς αυτά τα όρια, θα συγχωνευόμαστε με την κοσμική συνειδητότητα δηλ. μόνο κύματα και καθόλου σωματίδια! Επειδή η μεμβράνη είναι διαπερατή, μπορούμε να αφήσουμε το ΕΓΩ, στο σπίτι και να ταξιδέψουμε πέρα από το χώρο και το χρόνο. Αυτό οδηγεί σε ολότητα ή σε κατακερματισμό, ανάλογα με το βαθμό σταθερότητας της ψυχής.

Άλλο η ανεξαρτησία από ένα καλά ισορροπημένο ΕΓΩ μέσω ανακεφαλαίωσης και σύνδεσης με τον διπλό εαυτό, το ΕΙΝΑΙ και άλλο να αγωνίζεσαι να κρατηθείς στα συγκαλά σου, όταν παθαίνεις νευρική κατάρρευση. Αν η μεμβράνη γίνει πορώδης, υπάρχει ανεξέλεγκτη ροή συνειδητότητας και απώλεια του εαυτού. Εξίσου επικίνδυνη είναι η εμπειρία της εισβολής ξένης ενέργειας ή οντότητας. Γι αυτό είναι τόσο απαραίτητος ο έλεγχος των σκέψεων των λέξεων των συναισθημάτων, κοντολογίς ο έλεγχος και το ξεγέλασμα του ΕΓΩ. Είναι λάθος να ρίξουμε έναν στρατό επάνω στο ΕΓΩ και να το ξεπαστρέψουμε, δεν γίνεται έτσι, απαιτείται ΕΛΕΓΧΟΣ και ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ για να έχουμε αποτελέσματα χωρίς να τρελαθούμε.

Στην υγεία πρέπει να υπάρχει ισορροπία μεταξύ του νου που λειτουργεί σαν κλασικό Νευτώνειο όργανο σύμφωνα με τους νόμους αιτίου κι αιτιατού και ως κβαντικό όργανο ελεύθερο από τους περιορισμούς του χωροχρόνου και ανοιχτό σε μεταφυσικά φαινόμενα. Στις λεγόμενες πρωτόγονες κοινωνίες, χρησιμοποιούν τη δεύτερη αυτή λειτουργία για θεραπευτικούς σκοπούς, πρόγνωση, ανάκτηση της ψυχής κι απελευθέρωση του πνεύματος, μεταξύ άλλων. Γνωρίζουν ότι ο κόσμος των πνευμάτων διαπερνά τον δικό μας, και ο σαμάνος χρειάζεται επίπονη εκπαίδευση ώστε να μπορεί να περνά σε μια άλλη κατάσταση συνειδητότητας όπου μιλά με το πνεύμα, είτε ζώο, είτε φυτό, είτε άνθρωπο, μια κατάσταση εξίσου πραγματική με την καθημερινή ζωή (Castaneda, 1998)

Η ζωή σε βιομηχανοποιημένες χώρες απομακρύνει τους ανθρώπους από τέτοιες εμπειρίες. Στην Αγγλία, για παράδειγμα, το πνευματιστικό κίνημα που εμφανίστηκε το 19ο αιώνα υπέστη πολλές επιθέσεις. Τα φαινόμενα έρχονταν σε αντίθεση με την κρατούσα επιστημονική κουλτούρα και δεν επιδέχονταν τις ερευνητικές μεθόδους της εποχής. Υπήρξαν ορισμένοι απατεώνες που αποκαλύφθηκαν θριαμβευτικά, και τέλος, οι πνευματικές προεκτάσεις ήταν και είναι ενοχλητικές για την Εκκλησία. Χρειάστηκε να περιμένουμε πάνω από 100 χρόνια για να βρεθούν οι κατάλληλες ερευνητικές μέθοδοι, με τη βοήθεια νέων επιστημονικών προτύπων και τολμηρών ανθρωπολογικών εργασιών (Narby, 1998).

Παρ’ όλα αυτά, στη σημερινή κοινωνία υπάρχουν, όπως πάντα, θεραπευτές και μέντιουμ που αντιλαμβάνονται άλλες πραγματικότητες. Κατά κανόνα κρύβουν αυτή τους την αντίληψη από παιδιά, επειδή μαθαίνουν πως είναι επικίνδυνο να είναι διαφορετικοί. Αργότερα νιώθουν ανακούφιση ανακαλύπτοντας πως δεν είναι μόνοι. Οι ψυχίατροι έχουν τη δική τους γνώμη για ανθρώπους με τόσο ευαίσθητη αντίληψη. Εύκολα τους βαφτίζουν “οριακές περιπτώσεις” και η ευαισθησία τους θεωρείται παθολογική. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, μια και η ψυχιατρική παρεμβαίνει μόνο όταν κάτι πάει πολύ στραβά ή όταν πάρει εντολή από τα γνωστά κέντρα. Όμως όταν υπάρχουν τόσα εκατομμύρια άνθρωποι που τρέφονται με ψυχοφάρμακα είναι αυτονόητο και δεν αποτελεί έκπληξη η ανικανότητα για ΑΝΤΙΛΗΨΗ, ΔΙΑΚΡΙΣΗ, ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ και κατ’ επέκταση ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ.

Ας δούμε με απλά λόγια, μιας και η απλότητα είναι η βάση της θεωρίας του χάους που διέπει την ζωή μας, σ’ ετούτον τον υλικό κόσμο που εγκλωβιστήκαμε, καταθέτοντας την συμφωνία μας και παραδίδοντας την ανεξαρτησία μας, τι μπορούμε να κάνουμε για να αποκτήσουμε βήμα-βήμα βαθμούς ανεξαρτησίας και αύξηση της αντιληπτικής ικανότητας. Προσοχή: όταν αναφερόμαστε στην Ανεξαρτησία σε καμία περίπτωση δεν εννοούμε την Ελευθερία, είναι δύο εντελώς διαφορετικές καταστάσεις. Δεν υφίσταται μέσα στην φυλακή της ύλης των Δημιουργιών, κανενός είδους Ελευθερία, υφίστανται μονάχα Βαθμοί Ανεξαρτησίας, που ο άνθρωπος στο μονοπάτι της Ελευθερίας, μπορεί να τους πετύχει ανάλογα με την δράση του και την ενέργεια του. Γι αυτό μιλάμε για Βαθμούς Ανεξαρτησίας. Ας δούμε πως δημιουργούνται οι εξαρτήσεις που φυλακίζουν το ανθρώπινο ζώο πιο βαθιά,  μέσα στην φυλακή της δημιουργίας.

Ανεξαρτησία vs Εξάρτηση
Ας σκεφτούμε κάτι που ήδη γνωρίζουμε, το τι συμβαίνει σε ένα μικρό παιδί – κι όχι απαραίτητα ανθρώπινο παιδί, γιατί  και στην φύση το ίδιο συμβαίνει εν μέρει-  όπως παρατηρούμε, κάπου στην πορεία της ανάπτυξης του ο άνθρωπος εκφυλίζεται και χάνει την επαφή με την φυσικότητα.  Το παιδί λοιπόν, είναι σαφώς εξαρτημένο από τους γονείς του, δεν διαθέτει ανεξαρτησία. Όταν κάνει κάτι στρέφει το βλέμμα του προς αυτούς, αναζητώντας την έγκριση ή την επιβράβευσή τους. Δεν αισθάνεται σίγουρο για τον εαυτό του. Την όποια αυτοπεποίθησή του και κάποια ψευδή ασφάλεια, την αντλεί από τους άλλους, από το περιβάλλον του, γιατί είναι ακόμα εξαρτημένο. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στα ζώα, αν κι όχι σε όλα.

Με την πάροδο του χρόνου η κατάσταση αυτή τροποποιείται (αν κι όχι πάντα) και με την ενηλικίωση ο άνθρωπος δεν έχει τόσες ισχυρές εξαρτήσεις από τους άλλους ανθρώπους ή καταστάσεις, τουλάχιστον φαινομενικά, γιατί στην πραγματικότητα άλλα συμβαίνουν. Σταδιακά φαίνεται  να παίρνει κάποιες αποφάσεις, να πιστεύει σε κάποιες ιδέες, χωρίς απαραίτητα να ζητά την επιβράβευση ή την αποδοχή των άλλων, τουλάχιστον όχι εμφανώς. Ανακαλύπτει  μάλιστα ό,τι συνήθως, αυτή την επιβράβευση και την ενθάρρυνση  την έχει, όταν αυτές οι ιδέες που επιλέγει να πιστεύει, είναι οι ίδιες ιδέες που πιστεύουν και οι γύρω του. Το αντίθετο μάλιστα συμβαίνει, όσο πιο πολύ πιστεύει, ότι του λένε οι άλλοι, τόσο πιο πολύ επιβραβεύεται και ενθαρρύνεται, έτσι συνεχίζει ν’ ακολουθεί αυτήν την λανθασμένη πρακτική.

Εξυπακούεται ότι εντελώς αυτάρκης δεν πρόκειται να γίνει ποτέ ακολουθώντας αυτήν την πεπατημένη, για ανεξάρτητος δε … ούτε λόγος και η Ελευθερία είναι τελείως ουτοπική γι αυτόν, άσχετα αν την παπαγαλίζει. Υπάρχει όμως κάποιο όριο που είναι απολύτως απαραίτητο να το υπερβεί, για να πάψει να εξαρτάται απ’ τις γνώμες των άλλων, τις επιθυμίες, τις ιδέες και τις θεωρήσεις τους αν θέλει να γίνει ανεξάρτητος και να δομήσει μια ταυτότητα ανεξάρτητου και υγιούς νοητικά ανθρώπου, με αντίληψη. Αν αφήνεται, επηρεάζεται κι ακολουθεί, λόγω της ανασφάλειάς του και του φόβου της ανεξαρτησίας τους άλλους, επιτρέποντας τους να αποφασίζουν γι αυτόν, τότε η ανεξαρτησία δεν είναι γι αυτόν, αφού κανένα από τα οφέλη της δεν θα γίνει κτήμα του. Για κάποιους ανθρώπους τα κάγκελα της φυλακής τους παρέχουν ασφάλεια και η ζωή έξω από αυτά έναν δυσβάστακτο τρόμο.

Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα ανθρώπων που «σέρνονται» από τους γονείς τους, γονέων που υποκύπτουν συνεχώς στις απαιτήσεις και στα καπρίτσια, των -με δική τους ευθύνη- κακομαθημένων παιδιών τους, ανεξαρτήτως ηλικίας, ζευγαριών όπου ο ένας είναι νοσηρά εξαρτημένος από τον άλλον και δεν μπορεί να τερματίσει την προβληματική σχέση και ανθρώπων που καθοδηγούνται και βασανίζονται από τις εγωπαθείς φιλοδοξίες και τις ματαιοδοξίες τους. Αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθούν, πόσο μάλλον να βιώσουν τα οφέλη της ανεξαρτησίας, που τόσο απλόχερα προσφέρει η κατάκτηση της. Επιπλέον είναι πολύ χαμηλά στην αντιληπτική κλίμακα κι αυτό κάνει την ζωή τους πολύ δύσκολη και την επιβίωση αληθινά επίπονη. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιληφθούν πολύ απλά πράγματα, να ακολουθήσουν απλά βήματα, όπως τον τρόπο να βρουν μια εργασία [έστω «δουλειά» όπως τους αρέσει να την αποκαλούν] σπάνια καταφέρνουν να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα αυτοβελτίωσης μέχρι τέλους και να εφαρμόσουν κάτι από αυτά που έμαθαν.

Οι εξαρτήσεις, οιουδήποτε είδους, τοποθετούν τον άνθρωπο σε μια κατάσταση μεγάλης ανελευθερίας, χωρίς απαραιτήτως να αντιλαμβάνεται ή να παραδέχεται  ό,τι έχει πέσει στο μαγγανοπήγαδο και απλά το ό,τι μπορεί ν’ αναπνέει ελεύθερα, ή να γυρνάει δεξιά αριστερά, έχει την ψευδαίσθηση πως είναι κι ελεύθερος. Όπως ένας ασθενής αθλητής μπορεί να τρέξει, να συγχρωτίζεται με αθλητές, να πηγαίνει στα τερέν, βιώνοντας την ψευδαίσθηση πως είναι αθλητής, αλλά είναι αδύνατον να λάβει μέρος σε αγώνες, ακόμη και συνοικιακούς. Αυτές οι καταστάσεις εξάρτησης και σκλαβιάς είναι ταυτόχρονα και συνειδητές κι αντιδραστικές. Ο άνθρωπος βολεύεται ή αρέσκεται να πιστεύει -όμως χωρίς ίχνος γνώσης, σιγουριάς ή βεβαιότητας-  πολύ σπουδαία πράγματα για τον εαυτό του ή μπαίνει πανεύκολα στον τόσο αγαπημένο ρόλο του θύματος, όπου φταίει ολόκληρο το σύμπαν, αλλά ποτέ αυτός.

Η έλλειψη ανάληψης ευθύνης είναι ισότιμο της μειωμένης αντιληπτικής ικανότητας.
Βολεύεται να πιστεύει πως είναι θύμα και δεν μπορεί να κάνει τίποτε, ενώ μπορεί να κάνει θαυμαστά επιτεύγματα, αν δεν είναι λοβοτομημένος. Η φιλοσοφία ανά τους αιώνες το έχει επεξεργαστεί αυτό το θέμα εκτενέστατα, η ανεξαρτησία και η ανάληψη ευθύνης είναι ένα είδος ελευθερίας, θα συμπληρώσω εδώ πως η Ανάληψη Ευθύνης είναι το βασικό εργαλείο για μια ολοκληρωμένη ταυτότητα, ικανότατη για διαλογιστική και ανώτατες ικανότητες, αυτές που οι εξαρτημένοι  με δέος τις αποκαλούν «πνευματικές»  ή με φόβο  «μαγικές».

Αυτό το οποίο συμβαίνει στους περισσότερους εξαρτημένους ανθρώπους –η βασική αιτία που δεινοπαθούμε και οι υπόλοιποι- είναι το γεγονός ότι η συναισθηματική τους ηλικία δεν συμβαδίζει με την βιολογική. Ενώ το υλικό σώμα συνεχίζει να μεγαλώνει και θα περίμενε κανείς ταυτόχρονα να μεγαλώνει και το νοητικό, δεν συμβαίνει αυτό, η συναισθηματική και η νοητική τους κατάσταση παραμένει στάσιμη, κολλημένη  σε κάποια μικρότερη ηλικία, συνήθως στην ηλικία που ένοιωθαν «ασφαλείς» κι εξαρτημένοι από τους γονείς τους. Μπορεί κι ακόμη πιο παλιά, έχει βρεθεί πως πολλοί άνθρωποι είναι στάσιμοι στην «ασφάλεια» της μήτρας, νοητικά και συναισθηματικά, με αποτέλεσμα να είναι ανίκανοι για οποιαδήποτε ανάληψη ευθύνης στον παρόντα χρόνο, πόσο μάλλον οποιασδήποτε μορφής ανεξαρτησίας κι αντίληψης.

Παρατηρούμε ενήλικες που στην ερωτική τους συμπεριφορά, θυμίζουν εφήβους. Ενθουσιάζονται και «νομίζουν πως ερωτεύονται» με την επιπολαιότητα και την αφροσύνη της εφηβείας. Απογοητεύονται και απογοητεύουν, ζώντας δράματα με τον ίδιο τρόπο. Άλλοι είναι νοητικά και συναισθηματικά ακόμη  λιγότερο ανεπτυγμένοι. Δεν μπορούν να νοιώσουν ούτε καν τους εφηβικούς έρωτες διότι βρίσκονται στην ηλικία των δέκα ετών. Περιορίζονται έτσι στην ελευθεριότητα του σεξ και στην απόλυτη εξάρτηση. Δεν καταλαβαίνουν τι εστί σχέση, γιατί συναισθηματικά και νοητικά είναι παιδάκια, αλλά ενώ έχουν ικανότητα σεξουαλικής επαφής γιατί το σώμα τους έχει ενηλικιωθεί, ο νους τους είναι μη ανεπτυγμένος και λειτουργούν αντιδραστικά με ορμέφυτο.

Επίσης στην κοινωνική κι εργασιακή συμπεριφορά τους συμβαίνουν τα ανάλογα. Προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή του περιβάλλοντός τους με παιδιαρίσματα, όπως οι έφηβοι. Είναι έτοιμοι να παρεξηγηθούν και να προσβληθούν με το παραμικρό και μάλιστα όσο πιο ανόητος ο λόγος, τόσο πιο εύκολα θίγονται. Με τον ίδιο τρόπο που διαφέρει η σωματική από την συναισθηματική ηλικία, έτσι και οι διάφοροι παράμετροι της νοητικής ηλικίας μπορεί να αναπτυχθούν με διαφορετικές ταχύτητες. Φανταστείτε έναν άνθρωπο τριάντα ετών, με αυτοπεποίθηση δέκα ετών, σεξουαλικότητα δεκαέξι ετών και συμπόνια ενός έτους, ένα μωρό δεν έχει συνειδητή επίγνωση του πόνου που προξενεί στους άλλους. Κάλλιστα μπορεί να διαπράξει ένα έγκλημα τιμής σε περίπτωση μοιχείας,  χωρίς ίχνος τύψης πως έκανε κάτι κακό. Αν διαθέτει κουτοπονηριά έχουμε έναν ψυχρό εγκληματία. Αν δεν διαθέτει, τότε έχουμε τον λεγόμενο εγκληματία «εν βρασμό ψυχής».

Στην ίδια τραγική κι άρρωστη κατάσταση βρίσκονται κάμποσοι θρησκευτικοί και  πολιτικοί ηγέτες, καλλιτέχνες, ηγέτες ομάδων σε διάφορα «πρότυπα του συρμού», που παρουσιάζουν εμφανή σημεία υπανάπτυξης και μη ευθυγράμμισης των  πλευρών του νοητικού και συναισθηματικού τους επιπέδου, μάλιστα σε αυτήν την ανισορροπία οφείλεται και η ευρεία αποδοχή που απολαμβάνουν κατά το γνωστόν «όμοιος όμοιο αεί πελάζει»

Ο συνηθισμένος εξαρτημένος άνθρωπος δεν αναπτύσσει ισορροπημένα όλες του τις πλευρές, σωματικές, νοητικές και συναισθηματικές. Κάποιες μένουν πίσω. Ενώ αρχικά αυτό δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, σιγά σιγά καθώς κάποιες, συνήθως κι εύλογα οι σωματικές, συνεχίζουν την ωρίμανσή τους, οι νοητικές- συναισθηματικές, εγκλωβίζονται σε μια προγενέστερη ηλικία, καλύπτονται συνήθως από ψέματα προς τον εαυτό και μέσα από τον αντιδραστικό νου, πλέον επιδίδονται σε έναν εξαντλητικό εσωτερικό «εμφύλιο ανταρτοπόλεμο».

Είναι κάποια «κομμάτια» τα οποία αποσπώνται από το κύριο σώμα του ανθρώπου και υπό μορφή δηλητηριώδους βάρους εμποδίζουν την πορεία του, γιατί τα σέρνει πίσω του. Δεν μπορεί να τα πετάξει, γιατί είναι δικά του. Δεν μπορεί ούτε να τα ενσωματώσει, διότι είναι υπανάπτυκτα και δεν ταιριάζουν. Αν έχει μείνει πίσω η νοημοσύνη του και τα συναισθήματα του, τι να κάνει; Να πετάξει και το λίγο που έχει; Όχι δεν μπορεί να το κάνει. Η μόνη λύση είναι να αποκτήσει επίγνωση του προβλήματος του, να δει τις δυσαρμονίες του, μετά να αυξήσει ότι χρειάζεται και να τις εξισορροπήσει. Υπάρχουν πολύ εύκολα βήματα για να πετύχει κάποιος αυτή την μετατροπή κατάστασης, ολόκληρο το βιβλίο αυτά τα βήματα σου δείχνει, γιατί δεν υπάρχει επιβίωση χωρίς ισορροπίες.

Ας πάρουμε το υποθετικό παράδειγμα ενός παιδιού που είναι εξαρτημένο από την μητέρα του. Αυτό για το παιδί και για όσο παραμένει παιδί, δεν αποτελεί πρόβλημα, είναι η φυσική του κατάσταση. Αναμένουμε βέβαια με την πάροδο του χρόνου να χειραφετηθεί, να αναλάβει την ευθύνη της ζωής του και να γίνει ανεξάρτητο, αυτό που λέμε «να πάρει την ζωή στα χέρια του». Αν όμως κάτι τέτοιο δεν συμβεί, ίσως γιατί η ίδια η μητέρα το εμποδίζει, γιατί έχει κι αυτή το ίδιο πρόβλημα, φοβούμενη ότι κάποτε θα μείνει μόνη, χωρίς κάποιον να τον ελέγχει  και χωρίς λόγο ύπαρξης, το παιδί γίνεται σωματικά μόνον ενήλικας, αλλά εσωτερικά παραμένει παιδί ως προς την εξάρτηση από έναν άλλον άνθρωπο. Μετά ο άνθρωπος αυτός  παντρεύεται, χωρίς να έχει πραγματικά μεγαλώσει συναισθηματικά και νοητικά  για να αναλάβει την ζωή του και τις ευθύνες του, έχει ανασφάλειες και ευθυνοφοβίες.

Το αποτέλεσμα είναι να «προσκαλέσει» ο ίδιος με αντιδραστικό  τρόπο την μητέρα του, να αναλάβει την διεύθυνση, ευθύνη του σπιτιού του, την οποία δεν μπορεί να έχει ο ίδιος, γιατί ουσιαστικά είναι ακόμα ένα εξαρτημένο παιδί. Η γυναίκα αυτού του ανθρώπου δεν έχει παντρευτεί μόνο τον άνδρα της, αλλά και την πεθερά της, με τα γνωστά σε όλους προβλήματα. Ας σκεφτούμε τώρα και την γυναίκα αυτού του ενήλικα-παιδιού να έχει το ίδιο πρόβλημα με την δική της μητέρα ή πατέρα και αυτόματα έχουμε, μια κατάσταση παραφροσύνης, έτοιμη για το αστυνομικό δελτίο.

Εδώ έρχεται και το ψέμα προς τον εαυτό, με τις κάθε πιθανές κι απίθανες δικαιολογίες που το συντηρούν, το ενδυναμώνουν και το διαιωνίζουν. Ο άνθρωπος του παραδείγματός μας δεν έχει ιδέα από όλα αυτά. Απλώς τα βαφτίζει όπως του έχουν μάθει «αγάπη και σεβασμό προς την μητέρα του», ενώ φυσικά μόνο αγάπη δεν είναι η νοσηρή εξάρτηση. Έτσι δημιουργείται μια εμπλοκή και δυσλειτουργία, που μέσω της αυτοεξαπάτησης, κρύβεται «κάτω από το χαλί» και δηλητηριάζει συνεχώς την οικογενειακή, εργασιακή και κοινωνική του ζωή. Όλη του η αντίληψη περιορίζεται στο πώς να ικανοποιήσει την αντιδραστική του εξάρτηση, είναι ανίκανος για αντίληψη φιλοεπιβιωτικών ή ανώτερων ιδεών.

Η σύζυγός από την άλλη με το ανάλογο πρόβλημα έχει «προσκαλέσει» και την δική της μητέρα. Κατόπιν οι δύο πεθερές στήνουν έναν πόλεμο, για το ποια θα καταφέρει να επικρατήσει και να μετατρέψει σε αποικία της το ξένο σπίτι. Σταδιακά θα «προσκληθούν», συνήθως μέσω των εθίμων, συγγενείς, γείτονες, φίλοι, κουμπάροι και το σπιτικό αυτό θα μετατραπεί σε «ξέφραγο αμπέλι», όπως ακριβώς είναι οι οικογένειες των περισσότερων ανθρώπων. Ο μηχανισμός λοιπόν είναι απλός. Κάποιες ιδιότητες μέσα στον άνθρωπο (σωματικές, νοητικές, συναισθηματικές) έχουν μείνει πίσω, δεν προχωρούν όλες μαζί ταυτόχρονα, συνήθως η νοητική και η συναισθηματική δεν ακολουθεί την σωματική. Κρύβονται στον αντιδραστικό νου, με τις δικαιολογίες που προσφέρει απλόχερα στον εαυτό του και από εκεί αθέατες δηλητηριάζουν την ζωή του. Γίνεται τότε υποχείριο καταστάσεων και ανθρώπων, χωρίς να έχει ιδέα για το τι του συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Η εργασία που έχει να κάνει είναι να ανακαλύψει ποιες πλευρές του εαυτού «κόλλησαν» σε προηγούμενες ηλικίες και σε ποιες ηλικίες συγκεκριμένα. Αφού βέβαια βρει το θάρρος να τις αντικρίσει  κατά πρόσωπο και κατόπιν να εργαστεί  για να τις αναπτύξει τόσο όσο είναι απαραίτητο, έτσι ώστε όλα τα κομμάτια του, να είναι της ίδιας ηλικίας, προκειμένου να ξαναενωθούν με το κύριο σώμα της ταυτότητας αρμονικά, για να μην υπάρχουν παραφωνίες.  Τα κίνητρα λοιπόν των πράξεων ενός ανθρώπου  δεν είναι πάντοτε τόσο ξεκάθαρα όσο θα θέλαμε ή μας αρέσει να νομίζουμε. Είναι δυνατόν ένας τέτοιος άνθρωπος, ο οποίος σύρεται από τέτοιους εσωτερικούς «σκοτεινούς δαίμονες» και αυτοματοποιημένους αντιδραστικούς μηχανισμούς, να μπορεί ν’ Αντιληφθεί ή να έρθει σε επαφή με τον ανώτερο πυρήνα της συνείδησής του; Απαιτείται ένας ορισμένος βαθμός Ανεξαρτησίας, ο οποίος εξαρτάται από την ισορροπημένη ανάπτυξη και ωρίμανση όλων των ιδιοτήτων που χαρακτηρίζουν έναν άνθρωπο.

Ένας ενήλικας – για να αποκαλείται ενήλικας- οφείλει να έχει το θάρρος της γνώμης του, ν’ αναλαμβάνει την Ευθύνη, ν’ αποφασίζει και ν’ αναλαμβάνει την ευθύνη των αποφάσεων αυτών, να μην υποκύπτει σε συναισθηματικούς εκβιασμούς κι επίσης να μην είναι, αντιδραστικός κι οξύθυμος όπως ένας έφηβος.

Ανεξαρτησία σημαίνει Μη Εξάρτηση και Μη Εξάρτηση σημαίνει Επίγνωση κι ενηλικίωση που δεν σημαίνει σοβαροφάνεια, κατήφεια, υπεκφυγές  κι ενοχές.
Συνεπώς, οπλισμένος με την αυτοπαρατήρηση και με πολλή ειλικρίνεια απέναντι στον ίδιο σου τον εαυτό, δεν έχεις παρά να «αυτό – ανακαλυφθείς», ώστε να διαπιστώσεις τι και σε ποιο βαθμό έχει μείνει πίσω, μέσα σου. Μετά με πειθαρχία εργάζεσαι προς την κατεύθυνση  να το αναπτύξεις και να το ισορροπήσεις. Δεν είναι κάτι το εύκολο και για να είμαστε ειλικρινείς, χρειάζεται εκτός από καλή διάθεση, στόχευση, θέληση, πειθαρχία και χρόνος.

Η εργασία αυτή, δεν είναι και ουδέποτε ήταν, κτήμα ούτε των θρησκειών, ούτε των σχολών εσωτερισμού. Τα πράγματα έχουν οριστικά αλλάξει.  Όποιος θέλει να  πραγματοποιήσει  την εξέλιξη του εαυτού του, δεν χρειάζεται να γίνει μέλος διάφορων σχολών, αμφιβόλου ποιότητας και μάλιστα μερικές είναι κι επικίνδυνες, με δόλιους σκοπούς. Υπάρχουν βιβλία και σεμινάρια για να μάθει.  Ίσως να μην χρειάζεται να πάει πουθενά. Σε τελική ανάλυση όλα υπάρχουν μέσα μας. Όποιος κατορθώσει να βρει την δύναμη του, βρίσκει και το μονοπάτι που θα διαβεί. Το μονοπάτι όμως ενδέχεται να μην είναι συμμετοχή σε κάποια σχολή εσωτερισμού μάλιστα ίσως είναι -και τις περισσότερες φορές είναι- το ακριβώς αντίθετο.

Κάθε άνθρωπος είναι «σχολή» για τον εαυτό του
Αυτό το άρθρο πιθανόν να είναι «σχολή» για σένα, όπως και για εμένα ήταν «σχολή» δεκάδες άρθρα ακόμη και ανθρώπων που δεν συμφωνώ μαζί τους. Οι επιλογές ενός αποφασισμένου ανθρώπου μπορεί να ξεφεύγουν από τα κοινώς παραδεκτά, μπορεί όμως και όχι, είναι ζήτημα αυστηρώς προσωπικό. Όλα αυτά δεν συμπεριλαμβάνουν κάποια «υψηλή» μεταφυσική, γι’ αστρικά επίπεδα, ανώτερα σώματα κι εξωκοσμικές θεωρήσεις, αλλά άραγε χρειάζονται αυτά τα εκκεντρικά και δυσνόητα στον εξαρτημένο από την μητέρα του άνθρωπο του παραδείγματός μας; Αυτός έχει να παλέψει για την ζωή του. Όταν τακτοποιήσει το ζήτημα αυτό, ίσως χρειαστεί κάτι περισσότερο. Τότε όμως δεν θα είναι ένα εξαρτημένο παιδάκι, αλλά ένας άνθρωπος με ανεξάρτητη και ισχυρή ταυτότητα, με αυξημένη αντίληψη, ικανός να αναλαμβάνει ευθύνη του τι θα επιλέξει στην ζωή του.

Εγωκεντρισμός ίσον διαίρεση, ανασφάλεια, ανισορροπία
Κάτι άλλο τώρα, που συνήθως στεναχωρεί και γίνεται δυσνόητο, όταν το αναφέρω.  Η ανάπτυξη και η ολοκλήρωση της ταυτότητας ενός ανθρώπου ισοδυναμεί με την ελάττωση του εγωκεντρισμού, δηλαδή με την εξαφάνιση από τον ρόλο πρωταγωνιστή του ΕΓΩ. Αυτό είναι νομοτελειακό αξίωμα, τελεία και παύλα.

Ένα βρέφος νοιάζεται μονάχα για το εγώ του. Ένα παιδί αρχίζει και επεκτείνει την προσοχή του και στους πιο κοντινούς του ανθρώπους κι αντικείμενα. Ένας ενήλικας κάνει οικογένεια, συμμετέχει στην κοινωνία και ο κύκλος της προσοχής του έχει μεγαλώσει. Δηλαδή σταδιακά δείχνει να έχει μειωθεί ο εγωκεντρισμός του. Όποιος ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του, στο θέμα αυτό δεν είναι παρά ένα μωρό. Αυτό το κομμάτι του εαυτού του έχει μείνει στην ηλικία του ενός έτους. Αν ενδιαφέρεται μόνο για το πολύ στενό του περιβάλλον, είναι ένα παιδί. Αν ενδιαφερθεί για έναν ευρύ κύκλο ανθρώπων αρχίζει και πλησιάζει την νοητική- συναισθηματική του ενηλικίωση. Αν ενδιαφέρεται για την ανθρωπότητα αλλά και την ζωή στην ολότητα της, είναι ένας ενήλικας με ισορροπημένο λογικό. Αυτό το καταφέρνουν ελάχιστοι, γιατί χρειάζεται απεγκλωβισμός από το εγώ, τις σκέψεις και  τα συναισθήματα που το συντηρούν κι εγκλωβίζουν ένα δυνητικά απεριορίστων δυνατοτήτων ον, στις αλυσίδες της εξάρτησης μιας υλικής φυλακής.

Ας το δούμε κι από άλλη πλευρά. Υπάρχουν άνθρωποι που «ενδιαφέρονται» μόνο για ότι υπάρχει στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού τους. Άλλοι «ενδιαφέρονται» και για την γειτονιά τους, για την συνοικία στην οποία κατοικούν, ή για την πόλη τους (αυτό συμβαίνει συχνά στους οπαδούς των εκκλησιών, πολιτικών ή ποδοσφαιρικών ομάδων). Άλλοι ενδιαφέρονται για την πατρίδα τους και άλλοι για τον κόσμο όλο. Παρατηρούμε μια σταδιακή διεύρυνση του ενδιαφέροντος, της προσοχής και της συνείδησης, που όμως όλες τους είναι εκδηλώσεις του εγώ. Ο ατομισμός, ο τοπικισμός, ο πατριωτισμός και η παγκοσμιότητα  είναι εξολοκλήρου εγωκεντρικές, παρ ότι φαινομενικά συμπεριλαμβάνει πολλούς ανθρώπους. Η διαίρεση, μικρότερη ή μεγαλύτερη είναι διαίρεση.

Ο πολιτικός ή ο θρησκευτικός ηγέτης που αναλαμβάνει φαινομενικά, να λύσει και να διευθετήσει τα προβλήματα πολλών ανθρώπων, στην πραγματικότητα το κάνει για να προβάλλει και να κανακέψει το εγώ του. Αυτό το εγώ είναι που αναζητά την επιβράβευση, το χειροκρότημα, την ανάγκη να ηγείται των πολλών και φυσικά να έχει δίκιο. Η ανώτερη μορφή συνειδητότητας, που ζει έχοντας ελέγξει το εγώ, χωρίς φυσικά να απορρίπτει τα κατώτερα δημιουργήματα, τα περιλαμβάνει και τα ενσωματώνει, ενώ ταυτόχρονα τα υπερβαίνει δημιουργικά, χωρίς εξάρσεις, δογματισμούς, χειροκροτήματα και αναγνωρίσεις.

Στην αρχαία Ελλάδα η μέση συνείδηση ήταν κυρίως τοπικιστική. Γι αυτό είχαμε εμφύλιους πολέμους. Ορισμένοι είχαν επεκτείνει την συνείδησή τους σε όλη την ανθρωπότητα, αλλά όταν μια πόλη ετοίμαζε στρατό για να εισβάλει στην γειτονική, αυτοί οι ορισμένοι ήταν μάλλον στο περιθώριο. Ενίοτε τους εξόριζαν ή τους δηλητηρίαζαν κιόλας. Τώρα η επικρατούσα συνείδηση είναι εθνική, δηλαδή πατριωτική. Γι αυτό έχουν σταματήσει πλέον οι εμφύλιες διαμάχες. Υπάρχει όμως η εχθρότητα με τους γειτονικούς λαούς. Η συνειδητότητα δεν έχει επεκταθεί πέρα από τα γεωγραφικά σύνορα. Όταν ο εγωκεντρισμός μειωθεί ακόμα περισσότερο η κοινωνική συνείδηση, ίσως  γίνει παγκόσμια και κάθε σύνορο πιθανόν να καταργηθεί. Αυτή είναι μια καλή μορφή συνείδησης από κοινωνικής και πολιτικής πλευράς. Αλλά δεν είναι η ανώτερη και σίγουρα δεν είναι πνευματική συνειδητότητα, απλά είναι μια καλή αρχή.

Η ανεξαρτησία μιας προσωπικότητας, είναι μια διαδικασία πολυδιάστατη. Αφορά κι επηρεάζει όλους τους τομείς της δραστηριότητας ενός ανθρώπου. Αφορά τα συναισθήματα, την ιδεολογία, την συμπεριφορά στην οικογένεια και στην εργασία, τις κοινωνικές και τις επαγγελματικές σχέσεις και ότι άλλο μπορούμε να φανταστούμε. Υπάρχει η θρησκεία της φοβίας για τον διάβολο και το 666, η θρησκεία του μισογυνισμού και της υποβόσκουσας σεξουαλικής διαστροφής, η θρησκεία του δόγματος, του Βυζαντίου, του μίσους για τους Τούρκους, της αγάπης για τα όπλα (τα οποία τα ευλογούν οι άνθρωποι της αγάπης, για να μπορούν να σκοτώνουν καλύτερα), της θεολογικής υποταγής, της πίστης κλπ. Από την μία υπάρχει η θρησκεία που σε μετατρέπει σε ψυχοπαθή κι από την άλλη η Ανεξαρτησία σε μετατρέπει σ’ ελεύθερο άνθρωπο.

Προκύπτει το εύλογο ερώτημα «Ποια είναι η συγκεκριμένη μέθοδος για να πραγματοποιηθεί μια τέτοια μεταμόρφωση;» Με δεδομένο πως οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση ανισορροπίας και μη έχοντας ολοκληρωμένη ταυτότητα, θέλουν μια συγκεκριμένη μέθοδο, εδώ και τώρα και μάλιστα βήμα – βήμα. Όντας σε παιδική – στην καλύτερη των περιπτώσεων- νοητική ηλικία χρειάζονται μια μαμά να τους φροντίσει. Δεν θα το κάνω, δεν μου αρέσει αυτός ο ρόλος και αγαπώ όλα τα παιδιά, αλλά στην σωστή σωματική διάπλαση, γνωρίζοντας πως δεν μπορούν να διαβάσουν ένα τέτοιο άρθρο.

Μπορείτε να βρείτε άφθονες τεχνικές, σεμινάρια και βιβλία, πιο κάτω θα σας δώσω μια που δουλεύει για πολλούς ανθρώπους, αν δεν σας βολέψει βρείτε μια δική σας. Ο καθένας μπορεί να ψάξει και να βρει αυτό που του ταιριάζει. Δεν έχει νόημα να ψάχνουμε για το τέλειο σύστημα ή για την απόλυτη αλήθεια, τίποτε απ’ τα δύο δεν υπάρχει και είναι τουλάχιστον ανοησία να ψάχνουμε το ανύπαρκτο, αντί να επιδιώκουμε αυτό που λειτουργεί, που παράγει το επιθυμητό αποτέλεσμα και είναι χρήσιμο για όσο χρόνο λειτουργεί. Όταν δεν μας κάνει την δεδομένη χρονική στιγμή, απλά το αλλάζουμε. Το μέτρο της αλήθειας είναι η αποτελεσματικότητα για ένα συγκεκριμένο σκοπό και για κάθε άνθρωπο τα πράγματα διαφέρουν, ανάλογα με τους σκοπούς του.

Ανεξαρτητοποίηση σημαίνει  διαφοροποίηση από την μάζα, από τα έθιμα, τις παραδόσεις και την κοινή γνώμη. Διαφοροποίηση δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση σύγκρουση, αλλά έλεγχος του τι κάνουμε και γιατί το κάνουμε. Έλεγχος κι ανάληψη ευθύνης.

Ο άνθρωπος γίνεται κύριος του εαυτού και  της συνείδησής του, όταν  είναι σε θέση να επιλέξει την μέθοδο που του ταιριάζει τον συγκεκριμένο χρόνο. Ακόμα μπορεί κάποιος να δημιουργήσει την δική του προσωπική μέθοδο. Αυτό είναι κάτι το τελείως εξειδικευμένο και σε πολλές περιπτώσεις άκρως αποτελεσματικό για τον ίδιο, αν και είναι άχρηστο για όλους τους άλλους. Εδώ σου παρουσιάζω κάποιες τεχνικές που ταιριάζουν σε εμένα και σε πολλούς φίλους, άλλωστε αυτός ήταν εξ αρχής ο λόγος ύπαρξης αυτού του άρθρου.

Ότι κι αν επιλέξει ν’ ακολουθήσει κάποιος, το σημαντικό είναι αυτές οι πρακτικές να τον ενθουσιάζουν, να τον κάνουν χαρούμενο και να του προσφέρουν Βαθμούς Ανεξαρτησίας. Μόνον ο Ανεξάρτητος άνθρωπος έχει την ικανότητα ν’ Αντιλαμβάνεται. Αντίληψη κι Ανεξαρτησία είναι έννοιες αλληλένδετες και αλληλοεπηρεαζόμενες, δεν υπάρχει η μία χωρίς την άλλη. Η Αντίληψη ενός ανθρώπου είναι τόση όση και η Ανεξαρτησία του και τούμπαλιν.

Εξαρτημένοι άνθρωποι είναι αδύνατον να καταλάβουν -Αντιληφθούν- τα λεγόμενα ή τις πράξεις ενός Ανεξάρτητου ανθρώπου με αποτέλεσμα τις γνωστές διαφωνίες και αντιδράσεις ενός ανώριμου έφηβου σ’ ένα γερασμένο σώμα. Αυτός που είναι Ανεξάρτητος κι έχει Αντίληψη λέμε ότι είναι Άψογος. Το να είσαι Άψογος σημαίνει πως κάνεις σωστή χρήση της Ενέργειάς σου. Δεν είναι θέμα ηθικής αλλά θέμα καθημερινής στρατηγικής. Απαιτεί λιτότητα, περίσκεψη, απλότητα, αθωότητα, καλοπροαίρεση και πάνω από όλα, ανυπαρξία εγωπάθειας. Έλλειψη εγωπάθειας κι έλεγχος του ΕΓΩ, είναι το κύριο χαρακτηριστικό του ανθρώπου που θέλει να βαδίσει στο μονοπάτι της Ανεξαρτησίας για να μπορέσει όταν αναμετρηθεί με τον Δημιουργό, να πετύχει κάποτε την Ελευθερία του. Πρέπει ο Σκοπός του να είναι η Ελευθερία του, για να κινηθεί στο μονοπάτι της Ανεξαρτησίας. Αλλά ακόμη κι αν δεν έχει Σκοπό την Ελευθερία του έστω και κάποιοι μικροί Βαθμοί Ανεξαρτησίας, του παρέχουν ένα καλό επίπεδο επιβίωσης.

ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΜΟΛΥΒΙ: Κάθε άσκηση είναι ή προσωπική ή ομαδική, αυτή είναι προσωπική. Όπως όλες τις ασκήσεις την κάνεις σε τρίτο πρόσωπο, σαν κατάσκοπος, σαν να παρακολουθείς κάποιον άλλο και να γράφεις αυτά που παρατηρείς. Επειδή δεν μπορείς να γράφεις ολόκληρο το 24ώρο κράτησε σημειώσεις και μετάφερε τις μια συγκεκριμένη ώρα στο κεντρικό χαρτί.
  1. Παρατήρησε στην διάρκεια τουλάχιστον ενός 6μηνου καθημερινά ποιες πράξεις κάνεις επαναλαμβανόμενα. Γράψε τις σε μια κόλλα χαρτί. Το ότι πλένεις τα δόντια σου κάθε πρωί με συγκεκριμένη οδοντόβουρτσα κι οδοντόκρεμα χρησιμοποιώντας το δεξιό σου χέρι είναι μια επαναλαμβανόμενη εξαρτώμενη δράση. Το ότι απαιτείς ησυχία από τα παιδιά 3-5 για ύπνο καθημερινά, το ότι πηγαίνεις για προπόνηση την ίδια πάντα ώρα, στο ίδιο πάντα γυμναστήριο, είναι επαναλαμβανόμενη πράξη. Αλλά αυτές θα τις εντοπίσεις όταν τελειώσεις την άσκηση και θα σε ξαφνιάσει το πόσες επαναλαμβανόμενες πράξεις κάνεις, σχεδόν ρομποτικά και πόσες απ’ αυτές μπορεί να μην είναι ούτε φιλοεπιβιωτικές, ούτε χρήσιμες, αντίθετα κατασπαταλάς πολύτιμη ενέργεια.
  1. Τμηματοποίησε τα κεφάλαια του 24ώρου σου, ένα τμήμα η οικογένεια, άλλο τμήμα η τροφή, η εργασία, οι βόλτες, η μουσική, τα βιβλία, η φιλοσοφία, ο εαυτός, οι άλλοι άνθρωποι, οι φίλοι, τα ζώα, τα φυτά, το βουνό, ή θάλασσα κλπ κλπ και γράφε ότι παρατηρείς να κάνεις σε κάθε τμήμα κάθε δευτερόλεπτο. Γράφεις το Ολοφάνερο κι όχι ότι φαντάζεσαι.
  1. Γράψε με προσοχή, ποιες λέξεις χρησιμοποιείς, τι σκέψεις κάνεις, τι νοιώθεις, πως μιλάς σε κάθε διαφορετική περίσταση.
  1. Αφού περάσει ο χρόνος κι έχεις επιδείξει την απαιτούμενη πειθαρχία, πάρε όλα αυτά τα χαρτιά που έγραψες και παρατήρησε τα προσεκτικά. Θα δεις πεντακάθαρα τις επαναλήψεις, τις συνήθειες και τις εξαρτήσεις σου.
  1. Ξεχώρισε τις επαναλαμβανόμενες δράσεις από αυτές που έκανες μόνο 2-3 φορές στο 6μηνο. Γράψε πως ένιωσες γι αυτές, Μπορείς να τις ξανακάνεις, τι σε εμπόδισε να τις επαναλάβεις αν σου ήταν ευχάριστες, γιατί τις επανέλαβες αν σου ήταν δυσάρεστες; Πόσες φορές ένοιωσες χαρούμενος, πόσες φορές γέλασες; Πόσες φορές κορόιδεψες, έδειξες αγνωμοσύνη η ασέβεια; Γράψε τα αποτελέσματα σου, με την παρατήρηση ενός κατασκόπου που κινδυνεύει η ζωή του αν δεν το κάνει. Γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει και σε εσένα.
  1. Αν σου έρθει η ιδέα -συμβαίνει κατά κόρον- να δείξεις τα χαρτιά σου σε κάποιον που νομίζεις ότι είναι αξιόπιστος και σε γνωρίζει για να έχεις μια άλλη καθαρή άποψη, ΜΗΝ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ για κανέναν λόγο. Ειδικά ΜΗΝ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ σε συγγενείς, συνεργάτες, φίλους και εραστές. Μια καλή δράση είναι να πάρεις τα χαρτιά να βρεις ένα απόμερο δέντρο και να του διαβάσεις με επίγνωση και σεμνότητα τα χαρτιά σου, αφού ΠΡΙΝ το ρωτήσεις αν θέλει να σε ακούσει. Αν σου το επιτρέψει θα έχεις τον καλύτερο κι αυστηρότερο ακροατή. Ο ακόμη περισσότερο ιδανικός ακροατής σου είναι ο Θάνατος σου, αλλά δεν γνωρίζω αν έχεις καλή σχέση μαζί του, δηλ. αν είναι φίλος και σύμβουλος σου ή ένα τέρας που σε περιμένει στην γωνία να στραβοπατήσεις.
  1. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να βρεις, διαβάζοντας προσεκτικά από τα χαρτιά που έγραψες τις εξαρτήσεις σου και να αρχίσεις την αποδόμηση τους ξεκινώντας από την πιο εύκολη. Αν κάποια δεν μπορεί να αλλάξει ή να εγκαταλειφτεί καθολικά γιατί είναι φιλοεπιβιωτική, πχ. «πλένω τα δόντια μου με το δεξί μου χέρι» απλά τροποποίησε την κι όταν γίνει συνήθεια ξανά άλλαξε την. Πλύνε τα δόντια σου με το αριστερό σου χέρι και με διαφορετική οδοντόκρεμα. Πλύνε τα δόντια σου στο σαλόνι ή στην κουζίνα ή στο μπαλκόνι με κλειστά μάτια κι άλλα τέτοια μικρά τρικ που κάνουν την χρήσιμη και φιλοεπιβιωτική συνήθεια «πλύσιμο δοντιών» να μην είναι συνήθεια. Κάθε φορά που σβήνεις από τα χαρτιά σου μια συνήθεια, όσο μικρή ή ασήμαντη κι αν είναι, να την καθαρογράφεις σε ένα καθαρό ολόλευκο χαρτί να την διαβάζεις στον φίλο που επέλεξες και να σκίζεις το χαρτί σε τόσο μικρά κομμάτια όσο δεν παίρνει άλλο.
Έχεις κάνει  ένα μεγάλο βήμα προς την ανεξαρτησία κι αν κάνεις την άσκηση με τον σωστό τρόπο με μεθοδικότητα και πειθαρχία τότε θα ανακαλύψεις ότι αυξάνεται η αντίληψη σου να κατανοείς αφηρημένες έννοιες. Μην ξεχνάς ότι σπανίως ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται όπως βλέπει, συνήθως βλέπει όπως αντιλαμβάνεται, όμως αυτό μπορείς να το ανατρέψεις. Το πως αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας, αντανακλά το τι είμαστε και τι μας νοιάζει περισσότερο, όπως λέει και η παλιά παροιμία, όταν ένας κλέφτης κοιτάζει έναν σοφό, βλέπει μόνο τις τσέπες του. Αν σε ενδιαφέρει η σοφία κι όχι η τσέπη του σοφού και για να μπορέσεις να αντιληφθείς την σοφία είναι απαραίτητοι κάποιοι βαθμοί ανεξαρτησίας.

Ανεξαρτησία είναι η Δύναμη της Ψυχής
«Να μάθεις πώς να απαλλάσσεις τη ζωή σου από τις οδύνες, τους θρήνους, τα «Αχ, εγώ» τα «Πόσο δυστυχισμένος είμαι», από τις συμφορές και τις αναποδιές και να κατανοήσει τι είναι ο θάνατος, η εξορία και η φυλάκιση και (όπως ο Σωκράτης με το κώνειο), να μπορείς να βρεθείς στη φυλακή να πεις «Αγαπητέ μου Κρίτωνα, αν αυτό ευχαριστεί του θεούς, ας γίνει» κι όχι «Εγώ είμαι ένας γέρος και φτωχός άνθρωπος λυπηθείτε με» Επίκουρος
-------------------
Λεξησαφήνιση
Ανεξαρτησία η [aneksartisía]: η κατάσταση ή η ιδιότητα του ανεξάρτητου, η έλλειψη εξάρτησης ή, γενικότερα, οποιασδήποτε δέσμευσης· (πρβ. ελευθερία): Εθνική / κοινωνική / πολιτική / οικονομική / ιδεολογική ~. Ο αγώνας για την ~ του έθνους / του παλαιστινιακού λαού. ~ σκέψης / γνώμης. Θέλει την ~ του, γι’  αυτό και δεν παντρεύεται. Αντ. Εξάρτηση.

Εξάρτηση η [eksártisi]: η σχέση που υπάρχει, όταν κάποιος ή κτ. εξαρτάται από κπ. ή κτ. άλλο. 1. η στενή (συχνά αιτιακή) σχέση που υπάρχει ή θεωρείται ότι υπάρχει μεταξύ δύο φαινομένων κτλ.: H ~ του ανθρώπου από το περιβάλλον / της βιομηχανίας από τις πρώτες ύλες / της οικονομικής ανάπτυξης από την εργασία και το κεφάλαιο. ~ του αιτιατού από το αίτιο / του συναισθήματος από την ένταση της εντύπωσης. 2α. η σχέση κατά την οποία κάποιος ή κτ. βρίσκεται στη δικαιοδοσία κάποιου άλλου: Kαθεστώς εξάρτησης. Οικονομική / πολιτική ~ μιας χώρας από μία άλλη. Πνευματική / ψυχική / οικονομική ~ ενός ανθρώπου από κάποιον άλλο. H γονική ~ του ανήλικου παιδιού. β. (γραμμ.): H ~ του αντικειμένου από το ρήμα / μιας λέξης από μια άλλη. γ. εθισμός: H ~ από τα ναρκωτικά. δ. (ψυχ.) δημιουργία μιας νέας συμπεριφοράς σε έναν οργανισμό διά μέσου της δημιουργίας προσωρινών σχέσεων μεταξύ των ερεθισμάτων του περιβάλλοντος και των αντιδράσεων του οργανισμού.

Αντίληψη η [andílipsi]: 1α.(ψυχ.) σύνθετη λειτουργία με την οποία ο άνθρωπος αποκτά γνώση της πραγματικότητας είτε άμεσα με τις αισθήσεις είτε έμμεσα με παρέμβαση του λογικού: Έλεγχος / όρια της αντίληψης. β. η δυνατότητα του ανθρώπου να καταλαβαίνει: H ~ του χώρου / του χρόνου. Οξεία / περιορισμένη / ταχεία ~. ΦΡ πέφτει / υποπίπτει κτ. στην αντίληψή μου, το αντιλαμβάνομαι. γ. γνώση ενός αντικειμένου: Πήγε επί τόπου για να αποκτήσει άμεση ~ της κατάστασης. 2α. η γνώμη ή η άποψη που έχει κάποιος για κτ.: Εξιστορεί τα γεγονότα αποφεύγοντας να εκφράσει τις προσωπικές του αντιλήψεις. Έχω την ~ ότι / πως, νομίζω ότι. β. (πληθ.) ιδεολογική άποψη: Οι αντιλήψεις κάποιου. Kοινωνικές / πολιτικές / θρησκευτικές αντιλήψεις. Ριζοσπαστικές / συντηρητικές / επαναστατικές αντιλήψεις. Αντιλήψεις για την τέχνη / το γάμο / την κοινωνική εξέλιξη. Σύγχρονες / οπισθοδρομικές / περίεργες αντιλήψεις. 3. (νομ.) βοήθεια, προστασία: Κοινωνική ~. Δημόσια ~, βοήθεια που παρέχεται από το κράτος ή από φιλανθρωπικά ιδρύματα σε άτομα που έχουν ανάγκη. Δικαστική ~, την αναθέτει το δικαστήριο σε κπ. για να ασκεί ορισμένες δικαιοπραξίες που αφορούν άτομα με μειωμένες ικανότητες.

Συνείδηση η [siníδisi]: I1α.(ψυχ.) η άμεση αντίληψη που έχει το υποκείμενο για τις ψυχικές ενέργειές του (αντιλήψεις, σκέψεις, επιθυμίες), που εκπορεύονται από αυτό και που με την απήχησή τους επιστρέφουν σε αυτό: H ~ τροφοδοτείται από τη μνήμη. Aνακαλώ στη συνείδησή μου ένα γεγονός. Tο κατώφλι* της συνείδησης. || επίγνωση, συναίσθηση: Έχει ~ της αδυναμίας / των δυνατοτήτων / των ικανοτήτων / της δυνάμεώς του. Έχει γίνει κοινή ~ ότι πρέπει να σώσουμε τα δάση μας. β. κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένα άτομο, όταν έχει πλήρη λειτουργία των αισθήσεων και πνευματική διαύγεια: H λιποθυμία επιφέρει απώλεια συνειδήσεως. Φάρμακα που θολώνουν τη ~.

2. (φιλοσ.) η σαφής γνώση που έχει το υποκείμενο για τον εαυτό του και για τον κόσμο που το περιβάλλει και από τον οποίο μπορεί να αντιδιαστέλλεται. II1α. η γνώση που επιτρέπει στο άτομο να διακρίνει το ηθικά καλό από το ηθικά κακό, να ελέγχει τις πράξεις του και να αναλαμβάνει την ευθύνη γι΄ αυτές· ηθική συνείδηση: Έχει καθαρή / ήσυχη / αναπαυμένη / ήρεμη τη συνείδησή του. Έχει βαριά τη συνείδησή του. Έχω ένα βάρος στη ~. Kάτι βαραίνει τη συνείδησή μου. Mε ελέγχει / με τύπτει η ~. Έχω τύψεις (συνειδήσεως). Άνθρωπος με ένοχη / πωρωμένη ~. Πώρωση συνειδήσεως. Aκολουθώ / ακούω τη φωνή της συνείδησής μου. Kάτι μου το επιτρέπει / μου το επιβάλλει η συνείδησή μου. Kρίνω κτ. κατά ~. Kρίση συνειδήσεως, έντονος προβληματισμός για την ορθότητα κάποιας πράξης. Tο χρήμα διαφθείρει τις συνει δήσεις. Εκμαυλισμός συνειδήσεων. Aφύπνιση της συνειδήσεως. Άνθρωπος / πράξη που έχει καταδικαστεί / καταξιωθεί στη ~ του κόσμου. Άνθρωπος με ελαστική ~, που κάνει παραχωρήσεις στις ηθικές αρχές του. (έκφρ.) τον έχω / το έχω στη συνείδησή μου, θεωρώ τον εαυτό μου υπεύθυνο για κτ. κακό που έχει συμβεί σε κπ. || καλή συνείδηση, εντιμότητα: Άνθρωπος με ~ / που έχει ~. Άνθρωπος χωρίς ~ / που δεν έχει ~, ασυνείδητος.

β. το συναίσθημα του καθήκοντος που εκφράζεται έμπρακτα σε κάποια επαγγελματική συνήθ. δραστηριότητα του ατόμου: Άτομα με αναπτυγμένη επαγγελματική ~ δείχνουν συνέπεια στη δουλειά τους. 2α. η συναίσθηση της προσωπικής ένταξης σε ένα χώρο ή σε ένα σύνολο και της ευθύνης που προκύπτει από αυτή: H ιστορική ~ ενός λαού. H ταξική ~ συσπειρώνει εκείνους που υπερασπίζονται κοινωνικά συμφέροντα. Kαλλιέργεια / διαμόρφωση της εθνικής / κοινωνικής συνείδησης της νεολαίας. β. το σύνολο των πεποιθήσεων ενός ατόμου: Aντιρρησίας συνείδησης.