Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2016

Δεν θυμάσαι κάτι που σου είπαν πριν λίγο; Μήπως έχεις καλή διάθεση;

Δύο έρευνες συνδέουν την μνήμη με την ψυχολογική διάθεση

Η διάθεση επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας.

Η διάθεση μας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που όταν δεν είμαστε καλά αναζητούμε τρόπους που θα μας βοηθήσουν να νιώσουμε καλύτερα.

Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά βρίσκεται σε περίοπτη θέση η μνήμη και οι λειτουργίες της οι οποίες έχουν καταλυτικό ρόλο στη ζωή μας. Τον σημαντικό αυτό ρόλο τον αντιλαμβανόμαστε από τις πιο απλές περιπτώσεις στην καθημερινότητα που ξεχνάμε πληροφορίες ή γεγονότα μέχρι εκείνες που παρουσιάζονται κενά μνήμης λόγω οργανικών (όπως, επιληψία) ή περιβαλλοντικών παραγόντων (όπως, ατύχημα με αυτοκίνητο ή σε σκι, χτύπημα στο κεφάλι και κρανιοεγκεφαλική κάκωση).

Ποια η σχέση ανάμεσα στην ψυχική διάθεση και στη μνήμη και πιο συγκεκριμένα στην επεξεργασία και πρόσληψη πληροφοριών από το περιβάλλον που συνδέεται με την ορθή κρίση και τη λήψη αποφάσεων; Η διάθεση επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας, όταν είμαστε χαρούμενοι για παράδειγμα τα βλέπουμε όλα πιο θετικά ακόμα και τα αρνητικά (σε αυτή την περίπτωση τα αρνητικά θεωρούνται απλά λιγότερο θετικά).

Σε έρευνα που έγινε στο πανεπιστήμιο του Τορόντο άτομα υποβλήθηκαν σε διαδικασία πρόκλησης καλής και κακής διάθεσης για διερεύνηση της επίπτωσής της στην επεξεργασία και διατήρηση πληροφοριών. Φάνηκε ότι τα άτομα στην ομάδα που έβλεπαν περιεχόμενο που τους δημιουργούσε καλή διάθεση θυμόταν περισσότερες πληροφορίες σε σύγκριση με τα άτομα της ομάδας για την πρόκληση κακής διάθεσης. Ο οπτικός φλοιός των ατόμων που έχουν καλή διάθεση, όπως οι ερευνητές επεσήμαναν, ενισχύει τη διατήρηση πληροφοριών από το περιβάλλον σε αντίθεση με αυτόν των ατόμων με κακή διάθεση που περιορίζεται σε κάποιες πληροφορίες (tunel vision) αγνοώντας τις υπόλοιπες.

Τα δεδομένα αυτά είναι ενδεικτικά επισημαίνοντας το ρόλο της καλής διάθεσης στην πρόσληψη και επεξεργασία πληροφοριών από το περιβάλλον. Ωστόσο, η καλή διάθεση μπορεί να μην έχει τόσο θετικές επιπτώσεις, όπως πιστεύαμε, όταν απαιτείται συγκέντρωση όπως για παράδειγμα στον εργασιακό χώρο ή στο χειρισμό μηχανημάτων. Αυτό που τονίζεται σε πρόσφατες έρευνες είναι ότι η κακή διάθεση βοηθά στη συγκέντρωση και κατ’ επέκταση στη μεγαλύτερη αποδοτικότητα του ατόμου. Μπορεί να ακούγεται οξύμωρο καθώς οι περισσότεροι έχουν συνδέσει την αρνητική διάθεση με δυσάρεστες επιπτώσεις ωστόσο ενδέχεται να επηρεάζει θετικά το άτομο βελτιώνοντας την κριτική του ικανότητα και τη μνήμη. Στα συμπεράσματα αυτά κατέληξε η έρευνα στο πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας με επικεφαλής τον καθηγητή Ψυχολογίας J. Forgas ο οποίος δίνει μια άλλη διάσταση στη σχέση (αρνητικής) διάθεσης και μνήμης. Ο ίδιος προσθέτει στο Autralian Science τη συνεισφορά της θετικής διάθεσης καθώς «ενισχύει τη δημιουργικότητα, την ευελιξία, τη συνεργασία και τη διέξοδο σε πνευματικές αναζητήσεις» ενώ για την αρνητική διάθεση τονίζει ότι «πυροδοτεί μια πιο κριτική ματιά καθώς και ενδελεχή παρατήρηση, εξέταση και αξιολόγηση του περιβάλλοντος».

Η έρευνα που έγινε σε φοιτητές στο πανεπιστήμιο του Μισούρι επιβεβαιώνει τη μελέτη του Forgas καθώς φάνηκε ότι η μνήμη λειτουργεί αντιστρόφως ανάλογα με την καλή διάθεση δηλαδή όταν είμαστε σε καλή διάθεση δυσκολευόμαστε να αποθηκεύσουμε νέες πληροφορίες. Οι συμμετέχοντες (αφού χωρίστηκαν σε δυο ομάδες) καλούνταν να δούνε ένα βίντεο. Η πρώτη ομάδα απόσπασμα μιας κωμωδίας και η δεύτερη κάτι σχετικό με την τοποθέτηση δαπέδων. Στο τέλος της προβολής του βίντεο η πρώτη ομάδα ανέφερε πιο θετική διάθεση από τη δεύτερη. Τους ζητήθηκε έπειτα να θυμηθούν κάποιους αριθμούς (για την ακρίβεια τους έξι τελευταίους) που άκουγαν μέσω ακουστικών. Τα άτομα της δεύτερης ομάδας τα πήγαν πολύ καλύτερα από αυτούς της πρώτης ομάδας. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν την αρνητική επίπτωση της θετικής διάθεσης στη μνήμη, ειδικότερα στη βραχύχρονη μνήμη κάτι που εξηγεί τη δυσκολία των ατόμων να θυμηθούν ονόματα ή τηλέφωνα που τους έχουν πει την ώρα που διασκεδάζουν, όπως τόνισε η αρμόδια ερευνήτρια E. Martin.

Τα δεδομένα σαφώς χρειάζονται μια προσεκτική ματιά ωστόσο φαίνεται ότι παρόλο που θεωρούμε ότι γνωρίζουμε αρκετά για τη σχέση εγκεφάλου, μνήμης και διάθεσης έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου